nr het magazine voor Elektrocracks start me up! een initiatief van

nr. 3  2012 het magazine voor Elektrocracks

start me up!

een initiatief van

INHOUD

nr. 3  2012

7

4

opsporingsbericht

de school

kOsh Herentals

Wanted: dead or alive

8

Residentiële installaties, nu en morgen

Op bezoek bij Ovelec

11

het beroep

Residentieel installateur

2

INHOUD

Colofon WATT’s UP? is een uitgave van Stroom-Opwaarts, een campagne van Vormelek om jongeren warm te maken voor elektrotechnische opleidingen en beroepen.

15

knelpuntberoep…

het elektrotechnisch onderwijs is top!

Stroom-Opwaarts Vormelek vzw Marlylaan 15/8 bus 2 1120 Brussel Tel. 02 476 16 76 Fax 02 476 17 76 www.stroomopwaarts.be [email protected]

16

Je eerste job

Van schoolbank naar werkvloer

Stroom-Opwaarts is een campagne die Vormelek voert op initiatief van zijn sociale partners, zijnde de werknemersorganisaties ACV-CSC METEA, ABVV-Metaal en MWB-FGTB en de werkgeversorganisaties FEDELEC, FEE, LVMEB en NELECTRA. De campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra.

18

elektrochallenge

De finale

Verantwoordelijk uitgever: Hilde De Wandeler Concept en realisatie: Link Inc (www.linkinc.be) Redactie: Link Inc Lay-out: Zeppo (www.zeppo.be) Fotografie: Studio Dann, Johan Martens, Sven Van Baarle

21

EuroSkills 2012

The final countdown

22

breinbrekers

Party on fire

24

Heb je z e lf een inter Laat h essant proje info@s et ons wet ct? e t r o om opwaan via r ts .b e

news

3

een nieuw begin Jerryt Verlinden oud-leerling kosh herentals

Dat is ook zo voor Jerryt Verlinden, oud-leerling van het kOsh Scheppersstraat, beter bekend als het Technisch Instituut Scheppers van Herentals. Hij is net afgestudeerd en is op zoek naar werk. Hij zit op de wip tussen werken en voortstuderen, tussen de schoolbanken en de werkvloer. Met hem blikken we vooruit en achteruit. Wat verwacht hij van de toekomst? En hoe kijkt hij terug op zijn opleiding? Eén ding is duidelijk: zodra je afgestudeerd bent, moet je veel – en belangrijke – knopen doorhakken.

Het nieuwe schooljaar is begonnen. Sommige leerlingen zijn begin september aan hun laatste jaar begonnen, voor hen staan er dus belangrijke maanden voor de deur. Binnenkort moeten ze op zoek naar een job.

met de paplepel Jerryt: ‘Ik ben van jongs af in de elektriciteitswereld opgegroeid. Mijn vader werkt bij Eandis, ik heb mijn passie voor alles wat met elektriciteit te maken heeft, eigenlijk met de paplepel naar binnen gekregen. Ik ben in mijn derde jaar begonnen aan de richting elektronica, maar dat was niet echt mijn ding. Pas in de laatste twee jaar heb ik mijn draai gevonden, in de richting ET, daar waren de lessen veel meer op de praktijk gericht.’ Droomjob Jerryt: "Mijn eerste gedachte als ik nog op school zat, was altijd: ik wil als zelfstandige beginnen werken, als residentieel installateur of als tertiaire installaties doen in ziekenhuizen of kantoorgebouwen bijvoorbeeld. Maar nu denk ik: misschien moet ik eerst een tijdje in een bedrijf werken om ook ervaring op te doen in industriële installaties want in die sector evolueert alles heel snel, daar kun je dus nog veel bijleren. Ik kan dan nog altijd later, binnen een jaar of tien, als zelfstandig installateur gaan werken.

4

Een echte droomjob heb ik eigenlijk niet voor ogen, ik heb het gevoel dat ik nog veel richtingen uit kan en dat is natuurlijk ook het grote voordeel van mijn diploma. Mijn opleiding was toch vooral een voorbereiding op het echte leven. Er kwamen wel handboeken en studieboeken aan te pas, maar voor onze klastitularis kwam de praktijk op de eerste plaats.’ Hoe vind je je eerste job? Een eerste job vinden is niet altijd makkelijk, maar elektrotechnici blijven erg gegeerd op de arbeidsmarkt. ‘In het laatste jaar hebben we twee weken stage gelopen. Dat was een fantastische ervaring. Ik kwam bij twee totaal verschillende bedrijven terecht en dat was heel leerrijk. De eerste week zat ik bij Electro Zwijsen in Duffel. Daar heb ik meegewerkt aan installaties in ziekenhuizen en kantoorgebouwen. Daarna heb ik bij Dymotec uit Olen gewerkt. Zij bouwen vooral industriële en tertiaire borden. Tijdens zo’n stage moet je er zelf het beste van maken. Je kan altijd vragen stellen, maar er moet wel gewerkt worden.’ ‘Omdat die stageweken zo’n positieve ervaring waren, zou ik op zoek naar een job eerst bij die twee bedrijven aankloppen. Via het werk van mijn vader heb ik nog een paar andere contacten, ook dat is een mogelijke piste.’

de school

wat als? Stel dat Jerryt de klok zes jaar moeSt terugdraaien?

‘Ik zou opnieuw dezelfde richting kiezen en ik zou ook aan iedereen elektrotechnische studies aanraden. Je vindt gemakkelijk en snel werk, dat is toch een grote troef, zeker in deze tijden van crisis. Misschien vind je niet altijd meteen de job die je het beste ligt, maar je kunt later nog veel kanten uit. Elektrotechnische toepassingen worden ook altijd belangrijker in onze maatschappij. En er zit ook heel veel uitdaging in de studie, je leert voortdurend bij over zaken waar je eerst niets over wist.’

Wat vindt Jerryt belangrijk in zijn toekomstige job? werken in een klein en enthousiast team

een goede verstandhouding met de collega’s

veel bijleren op de werkvloer met plezier je job doen: werken is altijd méér dan een verplichte nine to five

5

de school

peter van hove:

'onze leerlingen zijn heel betrokken bij hun opleiding' 'We weten dat we in de lessen de nadruk moeten leggen op de praktijk. Dat zie je ook aan onze klassen, die zijn echt ingericht om reële situaties van op de werkvloer zo goed mogelijk na te bootsen.’

Met hart en ziel ‘Leerkrachten en leerlingen zijn voortdurend samen aan het werk om nieuw lesmateriaal te maken. Zo zijn we nu een module aan het maken om te leren foutzoeken. Vroeger hebben we een maquette gemaakt van een hoogspanningsinstallatie. In zulke projecten kruipt veel tijd en energie, maar onze leerkrachten en leerlingen werken daar met hart en ziel aan, er wordt dan niet op een uur gekeken.’

Van Herentals naar Europa

kieswijzer ‘Ook bij ons project “Kieswijzer” worden de leerlingen ingeschakeld. Het kOsh ontvangt elk jaar gedurende een viertal dagen ongeveer duizend leerlingen uit de basisscholen in de weidse omgeving van Herentals. Tijdens een twintigtal workshops kunnen zij kennismaken met verschillende studierichtingen.’

Meer weten over het kOsh? Kijk op

www.kosh.be

6

‘We hopen met het kOsh dit jaar ook te kunnen deelnemen aan het Da Vinci-programma van de Europese Unie. Jongeren die een technische opleiding volgen, kunnen zo een buitenlandse stage volgen. Dat is heel leerrijk: landen als Duitsland en Denemarken staan in technologisch opzicht soms verder als wij, en ook de mentaliteit op de werkvloer is er anders. Daar kunnen jongeren veel van opsteken.’

de school opsporingsbericht

Wanted! Dead or Alive Reward: RESPECT!

WAT T’S Up? schakelt in een vers nelling hoger en zet de deuren en vensters open. We doen een beroep op je med ewerking en zetten de kolomm en van ons magazine open voor al jouw ideeën.

Loopt er op jouw school een lee rkracht rond waar de elektrische vonken uitslaan en die je in de spo tlights wil zetten? Werk je met je klastitularis aan nie uw elektrisch lesmateriaal? Heb je plannen voor een knetterg ek project? Een inspirerende GIP ? Heb je op internet een boeiend e site ontdekt? (Nee, mijn beste, niet dát soort sites, die vinden we zelf wel.) Over elektriciteit of elektrotechn iek, graag. Dank u! Heb je tijdens de vakantie een int eressant technologiemuseum bezocht? In België of in het buiten land? Misschien heb je daar wel foto’s genomen? Wat zijn jullie allemaal van plan op je school dit jaar? Gaan jullie op bedrijfsbezoek? Waar ga je op sta ge? Wanneer is het opendeurdag? Laat het ons weten en misschien mag je je verhaal doen in ons mag azine en op onze website. Wie weet komen we dan wel op reportage in je school. Eeuwige roem en RESPECT! voo r jezelf, je school en je klas. Niet twijfelen, doen!

.be troomopwaarts s @ o f in : s n o il a M aarts.be www.stroomopw

7

Residentiële installaties, nu en morgen In de wereld van de residentiële installaties staat veel te gebeuren. De tijd dat een huishoudelijke installatie alleen maar uit lichtschakelaars bestond, is lang voorbij. Ook wie residentieel installateur wil worden, moet bereid zijn om de nieuwste technische ontwikkelingen op de voet te volgen.

8

Op bedrijfsbezoek bij Ovelec

WATT’s Up? ging op bezoek bij Ovelec in Visé. Het bedrijf legt zich toe op huishoudelijke installaties en werd opgericht in 2006 door twee jeugdvrienden, Vital Scohier en Olivier Dufrasne. Intussen telt Ovelec een tiental medewerkers. Met bedrijfsleider Vital Scohier praten we over het profiel van de jonge residentiële installateur en de toekomst van de job.

Maar gaandeweg leren ze dat wel. Je moet vooral veel geduld hebben en hen een kans geven. Als je ziet aan welk tempo een jonge werkkracht een simpel stopcontact aansluit… op die tijd doe ik er tien. Maar je mag nooit vergeten dat we allemaal op die manier begonnen zijn! Ook met telefoons en parlofoons hebben ze totaal geen ervaring.’

‘Bij sollicitaties keek ik vroeger vooral naar de ervaring van de kandidaten, terwijl ik nu op zoek ga naar ernstige, enthousiaste en gemotiveerde werknemers. Jongeren kennen gewoonlijk de theorie wel, maar hebben een totaal gebrek aan ervaring. Ze hebben bijna nooit sleuven uitgeslepen, ze kunnen geen pleister aanbrengen om een inbouwdoos te bevestigen en soms hebben ze zelfs moeite om een boormachine te gebruiken.

Zomerse hitte … Een bijzonder warme julidag, ergens in de provincie Luik. De hitte drukt loodzwaar op een huis in Richelle. Over enkele dagen zal de nieuwe, pas geplaatste installatie met zonnepanelen hier op volle kracht draaien. Met een bandana op het hoofd zijn David, Jonathan en Michaël druk in de weer… Ze klimmen op de ladder, kruipen op het dak en lopen naar de kelder om de omvormer aan te sluiten. De eigenaars volgen hen met

een goedkeurende blik. Binnen het team doorloopt elke medewerker zijn eigen traject, maar één zaak staat vast. Bij Ovelec primeren mensenkennis, praktisch inzicht en motivatie op ervaring en soms zelfs op scholing. Belgische panelen Bij Ovelec gebeurt 99 procent van de fotovoltaïsche installaties met de Waalse zonnepanelen van ISSOL, die vervaardigd worden in Dison (Luik). Die panelen, sinds 2006 verkrijgbaar op de Belgische markt, garanderen dezelfde kwaliteit en prijs als de Duitse panelen. Bovendien kan men voor deze zonnepanelen bij Ethias een verzekeringspolis afsluiten met een looptijd van tien jaar.

Kennismaking met het team elke dag bijleren ‘Ik volgde een opleiding algemene elektriciteitswerken voor de bouw bij CREASOL. Na drie stageplaatsen werd ik voor zes maanden aangeworven door Ovelec, met een optie om mijn contract te verlengen. Alles boeit me aan elektriciteit. Elke dag leer ik iets meer over het vak en dat is wat me motiveert. Bovendien krijgen we veel hulp van de ploegbaas en delen we onze kennis. Ik vind dat zeer belangrijk. Hoe ik de toekomst zie? Ik wil werkzekerheid, groeien in mijn vak en zelfstandig taken tot een goed einde brengen.’ Jonathan Stutz, 32 jaar, arbeider

9

Ik heb vooral veel last met… het weer! Bij Ovelec heb ik alles geleerd op de werkvloer. Later volgde ik opleidingen bij fabrikanten van zonnepanelen en omvormers. Het leuke aan mijn job vind ik de afwisselende opdrachten en het menselijk aspect, het feit dat de klanten aanwezig zijn als we bezig zijn met een installatie. Wat er minder prettig is? Vooral het weer! Michaël Alexis, 35 jaar, ploegbaas

het bedrijf: ovelec

t g n e r b t Wa ? t s m o k e de to

Alarmsystemen Vital Scohier: ‘Voor particulieren zijn de grootste nieuwigheden te vinden op het vlak van dataverbindingen. Tegenwoordig gebeuren de meeste verbindingen via een schakelkast van de provider, gekoppeld aan het elektriciteitsnet. Bij stroomonderbrekingen zal het alarm wel afgaan, maar er wordt geen informatie doorgegeven aan de alarmcentrale. Vandaar dat wij steeds meer een beroep doen op draadloze transmissie. In de industriesector gebeurt dat al veel langer, want daar bezitten ze een back-up via gsm als de lijn uitvalt. Een andere nieuwigheid bestaat erin het alarmsysteem aan en uit te zetten door middel van vingerafdrukken, al wordt deze vorm van biometrie nog al te vaak beschouwd als een leuk snufje. Het blijft wel moeilijk om zo’n systeem te activeren, omdat dan alle familieleden samen aanwezig moeten zijn. In bedrijven en winkels gebeurt de informatieoverdracht naar bewakingsfirma’s alsmaar meer via digitale weg. Daarbij verstuurt het alarmtoestel geen analoog, maar een digitaal signaal. Daarnaast bestaan er ook videobewakingssystemen met digitale decoder. Op die manier kan men met de pc of smartphone de bewakingscamera’s op afstand weergeven. Als bijvoorbeeld in een winkel het alarm afgaat, kan de zaakvoerder nagaan of het alarm gegrond is door op afstand beelden van zijn winkel op te roepen en te bekijken.’

Domotica

inteVital Scohier: ‘Domotica wordt pas nolo tech e lend chil ressant als men vers aatklim de ls zoa ren, bine com gieën kan ting), de regeling (ver warming en verluch In dat ing. icht verl rolluikbediening en de om del mid hulp t ech een het geval wordt n. pare bes te rgie ene de In België wordt de capaciteit van ste mee de in g erin woningautomatis ut. Men gevallen slechts heel beperkt ben ing icht verl gebruikt domotica om de iken rollu de om en n, aan en uit te doe via ed ngo eve kan dat r Maa n. te besture ld bee oor eenvoudige bedrading die bijv . ient bed iken rollu de verlichting en de er nutAnderzijds is domotica bijzond aan pelt kop eem syst het men tig als illusie de je kun inbraakbeveiliging. Zo is door aten verl niet huis wekken dat het te ten lich de en rekk vert e aald in bep doen branden. en open. Er liggen nog veel mogelijkhed eatis utom inga won r voo Installaties ers van orm omv de als net nen kun ring den zonne-installaties gekoppeld wor op men kan or rdo Daa . dres aan een IP-a voltafoto de van tie duc pro de and afst ruik van ïsche panelen of het reële verb eren.’ trol con latie stal de domotica-in

10

het beroep

Mohamed Ajouaou AGM Technical Solutions bvba

residentieel installateur

Grijp je kans! 11

residentieel installateur

Van de 4300 bedrijven in de elektrotechnische sector is naar schatting 38 procent actief in de residentiële elektriciteit. Dat betekent dat ook jij veel kans maakt om na je studies residentieel elektrotechnisch installateur te worden. Mohamed Ajouaou zal je alvast graag zien komen! tacten, draden, uren werk, … Vervolgens bezorgen we de offerte aan de klant en kunnen we alleen maar afwachten.

Mohamed is zaakvoerder van AGM Technical Solutions bvba, een jong en dynamisch bedrijf dat hij startte in 2001. Intussen heeft hij acht mensen in dienst.

Stel, je krijgt groen licht, wat dan?

Mohamed: Dan bekijken we nauwgezet de uitvoeringsplannen en is er overleg met de architect en de aannemer rond de timing. Wanneer verwachten zij ons? Kan er vertraging op zitten? Wanneer we uiteindelijk aan de slag kunnen, beginnen we met het uittekenen op de muren. Met dat overzicht goed in ons hoofd beginnen we te boren en te slijpen. De volgende stap is het inmetselen van de inbouwdozen en het plaatsen van de leidingen en de kabels voor de verschillende stroomkringen. Ook de aarding vergeten we niet. Daarna is het meestal enkele weken of maanden wachten tot de pleisterwerken gedaan zijn.

Welk soort projecten doe jij, Mohamed?

Mohamed: Dat gaat zeer breed. Van nieuwe installaties over onderhoud tot reparaties. In de eerste plaats bij particulieren. Dat kunnen zowel kleinere woningen als villa’s zijn. Maar ook middelgrote projecten zoals appartementen of winkels doen we regelmatig. Hoe start zo’n opdracht?

Mohamed: Bij de klant die interesse toont en een offerte vraagt. Dan gaan we meestal ter plaatse een kijkje nemen, bekijken we de plannen van de architect en beginnen we te tellen: schakelaars, stopcon-

12

het beroep

En dan keren jullie terug om alles af te werken?

Mohamed: Inderdaad. Dan beginnen we te monteren. De contactdozen, het schakelmateriaal, de verdeelborden en de tellerkast komen op de juiste plaats. Aan de energiemaatschappij vragen we om de stroom aan te sluiten, zodat we alles kunnen testen. Als laatste stap maken we voor de klant een overzichtelijk eendraadschema en is de installatie klaar voor keuring. Hoelang zijn jullie bezig met zo’n project ?

Mohamed: Dat is natuurlijk afhankelijk van de grootte van het gebouw, maar in een appartementsblok bijvoorbeeld zijn we toch al snel een dag of vijf bezig per appartement. Met een team van drie mensen welteverstaan! Hoe volg je alle nieuwe evoluties in de elektriciteitssector?

Mohamed: We krijgen veel mailings van fabrikanten die ons informatie sturen over nieuwe producten en die ons uitnodigen voor infosessies en cursussen. We pikken daar uit wat ons interessant lijkt en proberen daar naartoe te gaan. Maar niet eindeloos natuurlijk, want er moet ook nog gewerkt worden! Op tien jaar tijd is heel wat geëvolueerd. Natuurlijk doen we steeds vaker installaties van domotica, omdat steeds meer klanten dat vragen. Ook alarm- en branddetectie-installaties horen erbij, al is dat meestal bij bedrijven. Daar heb je af en toe totaalprojecten, met toegangspoorten, camera’s, telefonie en dataverkeer, enzovoort. Hoe zie jij de toekomst van je bedrijf?

Mohamed: Met veel optimisme. Op dit moment heb ik alvast opdrachten tot de zomer van 2013, dus klagen doe ik zeker niet. Eigenlijk zou mijn bedrijf makkelijk kunnen groeien, maar het grote struikelblok om dat te doen is het vinden van geschikt personeel. Er zijn gewoon te weinig sollicitanten. En het is zeker niet dat mijn eisen te hoog liggen. Ik ben bereid jonge, onervaren mensen op te leiden. Iedereen wordt hier perfect legaal en goed verloond, met verplaatsingsvergoedingen er bovenop. Maar toch vind ik ze niet. Dus lezers van WATT’s UP?: elektriciteit is een boeiende sector, met veel mogelijkheden. Grijp je kans en er wacht je ongetwijfeld een leuke job en een mooie toekomst!

13

residentieel installateur

Wil je mohamed in actie zien? Bekijk het filmpje op www.stroomopwaarts.be/leerling

en/beroepen

tips van professionals Meer dan 10.000 mensen werken als residentieel elektrotechnisch installateur bij een installatiebedrijf. Een goede vakman werkt:

nauwgezet De klant verwacht een elektrische installatie die jaren meegaat

collegiaal

en 100 procent veilig is. Ook al verwacht je baas dat je zelfstandig taken uitvoert, meestal werk je in team aan een project.

veilig Volg de fabrikantenvoorschriften van je materiaal en de veiligheidsvoorschriften van de werf. Er gebeuren elk jaar nog te veel ongelukken.

milieubewust

Probeer afval en restproducten te beperken en sorteer alles volgens de wettelijke voorschriften.

ergonomisch Denk ook aan jezelf. Zorg voor je rug wanneer je materiaal moet

heffen of in ongemakkelijke posities moet werken. Het is de bedoeling dat je lang kan genieten van je job.

Benieu wd na meer bar nog e ro e p e www.s Surf naar n? t r o om en bekopwaarts.b e beroep ijk de enfilm pjes!

14

knelpuntberoep

d n a l et h n va t n a r De k

Het elektrotechnisch onderwijs is TOP!

'Als je voor een kleine maar et dringende klus al heel lang mo wachten voor je een elektricien te pakken krijgt, dan wordt het helemaal een ramp bij grotere opdrachten, zoals nieuwbouw. We gaan naar een wachttijd van twee jaar’, aldus Hilde De Wandeler, directeur van het opleidingscentrum Vormelek.

Eerst het slechte nieuws …

t al jaren in Het beroep van elektricien staa en. Dat wil de toptien van knelpuntberoep triciens zijn elek r voo zeggen dat er meer jobs atures in vac die om ten dida dan geschikte kan en dat zich te vullen. Maar het aantal leerling he opleiinschrijft voor een elektrotechnisc onderwijs h nisc tech ding daalt nog altijd. Het met een oeg gen tig spij d kampt dus nog altij slecht imago. en zoekt Als je tegenwoordig een elektrici soms lang je et voor een kleine reparatie mo is gebleken uête enq wachten. Uit een recente binmen (als n alle gev dat bij dringende httijd wac de t) ach verw hulp uur nen de drie Het en. dag zelfs opliep tot gemiddeld twee r maa en alle st probleem zal in de toekom mt nee n inge won e onz in groter worden want re ijke ngr bela aar alsm een automatisering matisering plaats in. En wie bel je als de auto stukgaat?

… en dan het goede

bederven, Maar laat dat de pret vooral niet voor jou? Er t cree con want wat betekent dat te weinig oon gew g daa van zijn in ons land dus dat je is ws nieu de goe Het . elektriciens k vindt, wer na je opleiding heel gemakkelijk g naar vraa de , oeg er zijn namelijk jobs gen groot. l hee is nici tech vak goed geschoolde klooswer e end stijg de en is cris Ondanks de trielek als je heid in de laatste maanden blijf Je . arkt idsm cien zeer gegeerd op de arbe omen door hebt dus de juiste beslissing gen te kiezen. ting rich he nisc ech voor een elektrot

De cijfers

B en zijn Waalse tegenhanger Uit de cijfers van de RVA, de VDA al vacatures voor de job van aant het dat weer Forem blijkt altijd er 31,3 procent meer vacazijn jaar Dit n. elektricien blijft stijge nisch geschoolden blijven Tech . 2011 in tures voor elektriciens dan arkt. dus zeer gegeerd op de arbeidsm e elektricien verdient minstens Maar dat is nog niet alles. Een goed ende. Ook de arbeidsvreugde bij evenveel als de gemiddelde bedi iddeld. Ongeveer de helft van de gem dan r hoge blijkt ns elektricie kennissen en vrienden aan. Vorig aan ep bero zijn t raad elektriciens de meest aantrekkelijke van op lijst een stad jaar maakte Rand de elektricien terug. je vind ig wint beroepen: ook in die topt Ont vangen vacatures allende stijgers Beroepsgroepen: enkele opv +12,4% Elek tricien +11,7% kker Inpa +9,8% Andere onderwijs +9,5% rging Paramedicus, verzo +7,7% s Technicu allende dalers Beroepsgroepen: enkele opv -13,2% Houtbewerker -17,0% eer Werknemer verk -21,7% ider arbe Drukkerij -21,8% Havenarbeider, magazijnier -39,8% Bewaker 211 ) 2011 juni . t.o.v (% 2012 juni BRON VDAB

15

‘Van de schoolbanken rechtstreeks het beroepsleven in!’ Kevin Delperdange, bijna 21, is elektricien bij Kauffman & Biesen. Het begon allemaal met een vakantiejob bij de Luxemburgse firma voor algemene elektriciteitswerken. Drie jaar lang kluste hij daar en de baas beloofde hem een baan als hij zijn zesde jaar in de richting elektriciteit zou afmaken. Die belofte viel niet in dovemansoren. Kevin ging dan wel niet graag naar school, hij deed toch zijn uiterste best om zijn diploma bij het ICET (Institut Communal d’Enseignement Technique) in Bastenaken te behalen (in juni 2011). Amper een maand later mocht hij zijn contract tekenen. ‘Ik werk graag met mijn handen en wou zo snel mogelijk aan de slag’, zegt Kevin daarover. ‘De overstap naar het beroepsleven gebeurde zonder verrassingen. Dankzij mijn stages en vakantiejobs wist ik waaraan ik me mocht verwachten.’

Meestal doet hij twee à drie werven per dag, om er allerlei karweitjes op te knappen. Al kreeg hij ook al de kans om twee weken aan een stuk op een bouwwerf te werken: sleuven slijpen in de muren, gaten leeghalen en schoonmaken, kabels

16

trekken, flexibele buizen vastmaken aan de grond, aftakdozen openen en tot slot alles aansluiten… ‘In Luxemburg werken we zelden met een technisch dossier. Als een werf opgestart wordt, komt de baas

je eerste job

een kijkje nemen en alles uitleggen. Dan is het onze beurt. In het begin is dat best intimiderend. We moeten goed nadenken, logisch handelen en ons aanpassen.’ Kevin leert al doende: camera’s, parlofoons, alarminstallaties aansluiten… Heeft hij een tip voor schoolverlaters die van start gaan in hun eerste job? ‘Ik heb er zelfs twee… Om te beginnen moet je je baas duidelijk maken dat je gemotiveerd bent en dat je je wilt inzetten. En je moet ook niet bang zijn om je collega’s te zeggen als iets niet meteen lukt, ook al zijn ze een stuk ouder dan jij. Wij hebben geen ploegbaas, iedereen is hier gelijk voor de wet. Het is niet omdat we jong zijn dat we geen mening mogen hebben.’

Het ICET in Bastenaken, een school die weet wat bedrijven willen ‘Discipline en nauwkeurigheid zijn onze kernideeën. Het publiek dat zich daardoor aangesproken voelt, is heel breed en reikt veel verder dan de omgeving rond de school. We zijn zelfs een van de weinige technische scholen waar het aantal leerlingen nog toeneemt’, zegt André Detaille, technisch adviseur in het ICET (Institut Communal d’Enseignement Technique) van Bastenaken. En de school boekt succes, want eenmaal een diploma op zak studeert ruim de helft van de leerlingen verder. En de anderen vinden heel snel werk. Nogal wat oud-leerlingen vinden trouwens een job in het nabijgelegen Groothertogdom Luxemburg. ‘Onze ligging bij de grens vormt een belangrijke troef. Ook veel ouders van leerlingen gaan dagelijks over de grens werken. Op heel wat vlakken werken we samen met de bedrijven uit de streek: bouwmateriaal ophalen voor de school, bedrijfsbezoeken, stageplaatsen, vakantiejobs, noem maar op.’ ‘Bedrijfsstages zijn noodzakelijk, hoe kort ze soms ook zijn. De leerlingen maken er namelijk kennis met het echte bedrijfsleven. Om het contact met de alledaagse werkelijkheid te behouden, kiest de meerderheid van de zesdejaars een eindwerk buiten de school. In sommige ondernemingen en regionale overheidsdiensten hebben ze zelfs al aan automatisering gedaan. Zo deden ze de automatisering van een horizontale lintzaag voor een zagerij in Teneville, van een kleine betoncentrale in Givry Bertogne en van de afvoer van een zuurkuip bij Circuit Foil in Wiltz, een Luxemburgse firma die zich toelegt op de productie van koperplaten.’

17

2012

r e d n o e l a n i f n ee g n i n n a p s g o o h Dertig gedreven finalisten, hun trotse leraars, twee uitdagende proeven, een strenge jury, coole prijzen en een verwenreceptie… dat waren de ingrediënten van de spannende finale van deze 6de Challenge, voorlopig de laatste in de rij want dit jaar vindt er geen Elektro Challenge plaats. 22 mei 2012, vroege ochtend

Van alle uithoeken van het land sporen enthousiaste leerlingen elektrotechniek naar Brussel. Ze werden met dertig geselecteerd uit de meer dan driehonderd deelnemers. Voor de proef residentiële elektriciteit moeten drie lampen aan- en uitgeschakeld en gedimd kunnen worden door middel van relaistechniek. De finalisten industriële elektriciteit gaan aan de slag met een complex technisch dossier: een motor links en rechts doen draaien en de noodstop perfect doen werken was hun uitdaging. Intussen mogen hun leraars zelf nog even op de schoolbanken om twee splinternieuwe didactische modules te ontdekken.

De juryleden lopen voortdurend rond. Om de finalisten verder te helpen, maar uiteraard ook om hun prestaties te beoordelen. Daarvoor baseren ze zich op het AREI (Algemeen Reglement Elektrische Installaties), de regels van goed vakmanschap en de theoretische kennis van elektriciteit en de technologie van de componenten. Is alles juist aangesloten? Is er niet te veel koper zichtbaar? Is er voldoende draadreserve voorzien? 17.00 u. Tijd voor de prijsuitreiking

Voor een volle zaal met supporters worden de namen van de finalisten afgeroepen. ‘Iedereen is hier winnaar’, vertelt Hilde De Wandeler, directeur van Vormelek, in haar speech. Er zijn dan ook geweldige prijzen: iPod’s, gsm’s, een draagbare

dvd-speler, en voor de winnaars een prachtige laptop: je zou voor minder deelnemen aan deze Challenge. Marijn Tyberghien (VTI, Diksmuide) heeft de proef voor residentiële elektriciteit gewonnen. Pim Opheij (TI Sint-Jansberg, Maaseik) wint de proef voor industriële techniek. Niels Willems (Damiaaninstituut, Aarschot) en Jeroen Torfs (Lambertusinstituut, Heist-op-den-Berg) slepen de Vinçotte Electro Safety Awards in de wacht. ‘Veiligheid is zo belangrijk’, benadrukken ze allebei. Ze krijgen een cadeaucheque van 250 euro, een fles champagne en een opleidings-cheque voor een tweedaagse opleiding bij de Vinçotte Academy. Een geweldige kans!

‘Een mooie zelftest’ ‘Zo’n installatie met relaistechnieken maken is eigenlijk een soort d puzzel. Ik bouw die op in stappen. Je moet echt geconcentreer n. Het stukgaa toestel het kan t, aanslui d verkeer iets je als want werken een ge Challen Elektro de moeilijkste is de programmering. Voor mij is kunt. je wat ziet je en ken vergelij n andere soort zelftest: je kunt je met bij Mijn jobvooruitzichten zijn in ieder geval mooi. Ik kan aan de slag het bedrijf waar ik mijn stage deed. Ik zit gebeiteld.’ Arne Nuytten, KTA Ieper, finalist residentiële elektriciteit

18

Elektro Challenge

And the points of the jury?

Marijn Tyberghien

Pim Opheij

VTI Diksmuide eerste prijs residentiële elektriciteit

TI Sint-Jansberg Maaseik eerste prijs industriële elektriciteit

‘Altijd aan het spelen met elektriciteit’

‘Vooral je eigen ding blijven doen’

‘Dat ik zou winnen had ik helemaal niet verwacht maar ik was goed voorbereid: door mijn opleiding, maar ook door het vakantiewerk dat ik gedaan heb bij een zelfstandige elektrotechnieker. Het was een leerkracht elektriciteit die mij destijds aanspoorde om voor de richting elektrotechniek te kiezen. Vroeger deed ik niet veel op school, nu wel, omdat elektriciteit een passie is.’

‘Ja, ik ga zeker vieren. Ik ben Nederlander, maar voelde me beter in de opleiding in Maaseik. Ik heb zware dyslexie en in Vlaanderen zijn de opleidingen gelukkig meer praktijkgericht. Wat ik andere jongeren zou aanraden? Vooral je eigen ding blijven doen en doorgaan.’

Niels Willems

Jeroen Torfs

Winnaar Vinçotte Electro Safety Award, residentiële elektriciteit

Winnaar Vinçotte Electro Safety Award, industriële elektriciteit

‘Elektriciteit blijft toch gevaarlijk. Je moet opletten dat de spanning uitstaat als je ergens aan werkt en dat er geen koper zichtbaar is. Als je een kabel stript, moet je zorgen dat er geen aders vrijkomen. Anders moet je de kabels opnieuw trekken. Ik ben heel tevreden over mijn studiekeuze, de opleiding is fijn en je hebt veel mogelijkheden om werk te vinden.’

‘Er is een groot verschil tussen een schema kunnen aansluiten of het schema snappen en het dan aansluiten. Dan weet je wat er fout kan gaan en kan je gemakkelijker een fout in een installatie opsporen. Elektriciteit, dat is echt denken en doen.’

19

elektro challenge

And the points of the jury? gebrek ‘Opvallend is het eoretische aan algemene th de kennis. Ook aan sing praktische toepas eeld bij daarvan, bijvoorb of het het schemalezen et nog foutzoeken, mo .’ gewerkt worden

Wow, H o

lly woo

d we n k

t...

Walk of Fame Waar moet je nog beter op letten in de lessen? de werking en aansluiting van de impulsschakelaar en de trappenhuisautomaat de aarding en equipotentiale verbindingen elementaire kennis over de motor en motorschakelingen de plaatsing van kabels in industriële kanalisaties

Tip de la tip!

hou de werkvloer en je materiaalkoffer altijd goed op orde werk gestructureerd en volgens plan

Wie won de finales van de voorbije edities van de Elektro Challenge?

2012 Marijn Tyberghien (VTI, Diksmuide) Pim Opheij (TI Sint-Jansberg, Maaseik)

2011 Jason Hayette (Institut Technique Saint-Gabriel, ‘s-Gravenbrakel) Michael Baeke (VTI, Lokeren)

2010 Daniel Zimmermann (ZAWM, Eupen) Marijn De Brabander (TI Sint-Laurens, Zelzate)

2009 Dave Franken (TI Sint-Michiel, Bree) Hannes Lootens (KTA GITO, Merelbeke)

2008 Sébastien Andrien (CEFA de l'Institut Sacré-Coeur et Saint-Joseph, Visé) Nicolas Verbruggen (KA, Geraardsbergen)

2007 Koen Weyne (VTI, Ieper)

Vinçotte Safety Awards 2012 Niels Willems (Damiaaninstituut, Aarschot) Jeroen Torfs (Lambertusinstituut, Heist-op-den-Berg)

2011 Jonathan Missotten (Collège Saint-François d'Assise, Tubeke) Kristof Bilcke (VTI, Roeselare)

2010 Ben Borra (VTI, Tielt) Axel Guldentops (VTI, Lier)

2009 Johnny Kovalski (Athénée Royal Jourdan, Fleurus) Tim Claesen (TIHH, Hasselt) Neuh, de jur y bijt nie

t...

2008 Joeri Vansteenhuyse (VTI Sint-Aloysius, Torhout) Sébastien Andrien (CEFA de l'Institut Sacré-Coeur et Saint-Joseph, Visé)

20

euroskills 2012

the final countdown Binnen enkele dagen is het zover: van 4 tot 6 oktober kun je − helemaal gratis − op het bekende racecircuit van Spa-Francorchamps naar Euroskills 2012, het Europees kampioenschap voor technische beroepen. Zullen onze Belgische finalisten met een medaille naar huis gaan? Euroskills is een uniek evenement met een uitgesproken internationaal karakter, de meer dan 400 deelnemers komen uit 23 verschillende Europese landen. Het is een ontmoetingsplek waar je meer te weten komt over dé jobs van de toekomst, over de beste technische opleidingen en over de nieuwste technieken in zeer uiteenlopende beroepen (meer dan 44: van bloemist tot elektricien, van verpleegster tot kookhulp, van computergraficus tot automonteur …). CurioCity en Euroskills Village Laat je nieuwsgierigheid de vrije loop in CurioCity. Je vindt er een honderdtal animaties, demonstraties, en je kunt er zelf bepaalde technieken proberen onder begeleiding van professionals. Ontdekken, zelf doen en informatie vergaren: daar draait het hier allemaal om. In de Euroskills Village kom je meer te weten over de deelnemende bedrijven, scholen en onderwijscentra. Ook Stroom-Opwaarts staat hier met een leuke doe-stand waar jongeren kunnen kennismaken met het beroep van elektricien. De Belgische driekleur In de categorie elektrisch installateur wordt België vertegenwoordigd door Pierre-Olivier Van Isacker. In de categorie koeling en klimatisatie door Loïc Jouay. We duimen dat zij een mooie medaille binnenhalen. Tussen haakjes: na de vorige editie in Lissabon (2010) kwam België naar huis met 22 medailles. Praktisch De toegang is gratis, maar je moet je wel eerst inschrijven via de website. Iedereen is welkom, ook je ouders, broers, zussen, klasgenoten ...

21

Een huzarenstukje voor de organisatoren Meer dan 1000 medewerkers moeten alles in goede banen leiden. Er worden 40.000 tot 60.000 bezoekers verwacht. Tijdens de slotceremonie wordt er 20 kilo aan medailles uitgereikt. Voor de deelnemende ploegen zijn er 30.000 maaltijden voorzien. Meer informatie vind je op ww w.euroskills2012.be

breinbreker

Party on Fire Laatst waren we op een fuif in ons jeugdhuis en regelmatig viel de muziek uit. Met mijn kameraad begon ik een discussie over wat de oorzaak kon zijn. Onze meningen liepen nogal uiteen. Volgens hem was het een overbelasting maar ik dacht eerder aan een aardsluiting. Volgens de verantwoordelijke van de techniek was het steeds dezelfde automaat die uitviel. Hoe zit dat eigenlijk? Welke soort beveiliging is een automaat en waartegen beveiligt hij? o De automaat is een installatiebeveiliging en beveiligt tegen kortsluiting of overbelasting. o De automaat is een personenbeveiliging en beveiligt tegen kortsluiting of overbelasting. o De automaat is een installatiebeveiliging en schakelt uit bij aardsluiting of verliesstroom. o De automaat is een personenbeveiliging en schakelt uit bij kortsluiting of overbelasting. Benieuwd naar de oplossing? Kijk op www.stroomopwaarts.be/leerlingen/breinbreker

ga naar

aarts.be/ w p o m o o tr .s www einbreker leerlingen/br voor de juiste oplossingen

22

BREINBREKER

Quiz time!

Nog meer vraagjes om je brein te breken… Het belang van windenergie neemt steeds toe in ons land. Eind 2011 stonden er in Vlaanderen 191 turbines (of 341 megawatt aan windvermogen). In Wallonië is eind 2011 541 megawatt (of 246 turbines) aangesloten op het elektriciteitsnet. Voor hoeveel gezinnen levert één windmolen van 2,5 megawatt stroom? o Voor 16 gezinnen zonder huisdieren. o Voor 160 gezinnen (ook als de Bomma komt logeren). o Voor 1600 gezinnen, ook als die net een nieuwe microgolfoven gekocht hebben. Wat gebeurt er als een man een stroomstoot van 10mA AC door zijn lichaam krijgt? o Zijn haren gaan rechtstaan en vallen later uit (daarom zijn er ook zoveel kale elektrotechnici). o Hij krijgt hartritmestoornissen, zeker als hij naar de zoveelste herhaling van FC De Kampioenen kijkt. o Hij krijgt een spierverkramping in zijn arm. Hoe beveilig je je installatie het best tegen kortsluiting? o Door een aarding te plaatsen. o Door automaten of zekeringen te plaatsen. o Door een bliksemafleider op het dak te plaatsen. Nonkel Louis is zijn keuken aan het verbouwen. Alle oude elektriciteitsleidingen zijn vervangen. Volgende week wordt de pur-isolatie gespoten. Maar Nonkel Louis heeft een probleem, een groot probleem. Bij het verhuizen van de huishoudtoestellen zijn de pvc-buizen beschadigd, in een aantal buizen zitten barsten en gaatjes. In paniek belt hij naar jou. Wat raad je hem aan? o De isolatie mag gewoon gespoten worden, want de kabels zelf zijn niet beschadigd. o De pvc-buizen moeten over de hele lengte vervangen worden.

23

NeWS

Stay

tuned Pimp up your room In Technopolis is sinds kort een nieuwe installatie in gebruik. ‘Pimp up your room’ is een jongerenkamer in miniatuur, die je zelf volledig kunt programmeren aan de hand van AND-, OR- en NOTpoorten. Een perfecte gelegenheid om je basiskennis nog eens op te frissen. Maar: don’t try this at home! (bron Nelectra)

Wat is jouw ideale job? Uit een Nederlands onderzoek bij jongeren met een technische opleiding blijkt dat dit de drie belangrijkste kenmerken zijn van hun ideale job:  ervaring opdoen  werkzekerheid  nuttig werk verrichten Wat vind jij het belangrijkste in je toekomstige job? Mail het ons: [email protected] (bron TechKnow, 2011)

Zeg niet led, zeg oled Dit najaar brengen Samsung en LG de eerste oled-televisies op de markt (Oled staat voor Organic Light Emitting Diode). Oled-televisies beloven een sterke concurrentie te worden voor de lcd- en plasmatelevisies. Oled-tv’s zijn flinterdun (4 mm), verbruiken veel minder stroom dan de huidige toestellen en hebben een veel betere schermkwaliteit. 2012 wordt dus een revolutionair jaar in de televisiewereld, maar voorlopig heb je wel een dikke portefeuille nodig: de eerste toestellen van 55 inch zouden voor 9000 dollar op de markt komen. Dunne schermen voor dikke portefeuilles… (bron ctnews.com en Elektrovisie)

Olympisch tanken Op de Olympische Spelen in London ging het niet alleen om gouden medailles. In het Olympisch Park werden 120 laadpalen geïnstalleerd ter ondersteuning van het elektrisch wagenpark waarmee de atleten en officials werden vervoerd. Nu de Spelen voorbij zijn, worden de laadstations bewaard voor de openbare laadinfrastructuur in London. Zo worden Olympische Spelen ook Groene Spelen… (bron General Electric)

Wat vind jij van dit nummer van WATT’s Up? Heb je zelf een interessant idee voor een artikel? Of wil je graag met je klas in WATT’s Up? Laat het ons weten op [email protected].

24