Notitie Jonge moeders in Nijmegen
Datum: augustus 2013
Colofon Gemeente Nijmegen Onderzoek en Statistiek contactpersoon: tel.: (024) 329 98 89 e-mailadres:
[email protected] Verkrijgbaar via www.nijmegen.nl (onderdeel gemeente > onderzoek en cijfers)
Hoeveel jonge moeders zijn er in Nijmegen? Ongeveer 160 jonge moeders op 1-1-2012 Op basis van een schatting uitgaande van het statistisch GBA-bestand van 1 januari 2012 woonden er op dat moment ongeveer 160 jonge moeders (tot en met 22 jaar) in Nijmegen. In dit cijfer zijn alle jonge vrouwen die op hetzelfde adres als hun kind ingeschreven staan geteld1. Dit cijfer zou een (lichte) onderschatting kunnen zijn van het aantal jonge moeders dat werkelijk in Nijmegen aanwezig is:
Jonge moeders die niet op hetzelfde adres als hun kind ingeschreven staan worden niet meegeteld. Het is voorstelbaar dat juist onder deze groep de administratieve woonsituatie niet altijd overeenkomt met de woonsituatie in de praktijk. Misschien zijn er jonge vrouwen die (voor of na hun bevalling) naar Nijmegen gekomen zijn zonder zich in te schrijven in het GBA.
Aantal jonge moeders sluit aan bij aantal geboortes Daarom hebben we deze schatting van 160 vergeleken met het aantal geboortes bij jonge moeders over de periode 2008-2012
16 jaar 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar
2008 2 5 10 13 14 20 38 102
2009 1 4 11 21 20 23 33 113
2010 1 4 13 12 28 25 26 109
2011 2 4 7 11 22 27 33 106
2012 3 3 9 8 14 21 39 97
Figuur 1 Aantal geboortes per jaar naar leeftijd moeder op 1 januari geboortejaar kind
Jaarlijks worden er zo’n 100 kinderen geboren waarvan de moeder op 1 januari van dat jaar 22 of jonger was. De meeste moeders zitten in de hoogste leeftijdsklassen. Daardoor vallen zij na 1 of 2 jaar niet meer onder de definitie van “jonge moeder”. Tel je het aantal geboortes de afgelopen jaren uit moeders die in 2012 nog steeds 22 of jonger zijn op, dan kom je ook uit op ongeveer 160. Dit geeft aan dat het eerste punt van onzekerheid (wonen veel jonge moeders niet meer samen met hun kind) niet veel invloed heeft, dit zal niet veel voorkomen. Over de omvang van tweede onzekerheid (staan jonge moeders uberhaupt ingeschreven in het GBA) kan op basis van alleen GBA-gegevens natuurlijk geen uitspraak gedaan worden.
1
Technische toelichting: vrouwen 22 jaar of jonger, met of GBA-gezinsverhouding “alleenstaande ouder” of GBAgezinsverhouding “echtgenote” terwijl tegelijkertijd de echtgenoot gezinsverhouding “hoofd gezin met kinderen” heeft.
Hoeveel jonge moeders zijn er in Nijmegen? - 3
Demografische kenmerken van jonge moeders Uit het Sociaal Statistisch Bestand 2012 zijn de volgende bevolkingskenmerken van de daarin te onderscheiden 161 moeders t/m 22 jaar af te leiden:
autochtoon surinaams/antil turks/marokkaans westers niet westers
99 10 8 22 22
Nije Veld Hatert Biezen Heseveld Neerbosch Zwanenveld overig
10 23 16 12 12 10 78
gehuwd niet gehuwd
23 138
alleenwonend met kind met echtgenoot en kind met echtgenoot, kind en anderen met kind en alleenstaande met kind en echtpaar twee een-oudergezinnen anders
30 15 7 46 15 15 33
17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar
13 30 42 71
Figuur 2 Bevolkingskenmerken jonge moeders, SSB 2012
Driekwart van de jonge moeders heeft een autochtone of westerse achtergrond. Absoluut gezien de meeste jonge moeders wonen in Hatert en de Biezen. 14% van de jonge moeders is getrouwd. De woonsituatie van de jonge moeders is heel divers: 20% woont alleen met hun kind(eren), 10% met echtgenoot en kinderen. Veel voorkomend is dat jonge moeders op hetzelfde adres wonen als een echtpaar of een alleenstaande. Daarbij kan het om een partner gaan, maar ook om een ouder/de ouders van de jonge moeder, of iemand die in nog een andere relatie tot ze staat. Verreweg de meerderheid van de jonge moeders zit aan de bovenkant van de leeftijdsgroep, is 21 of 22 jaar. Er zijn ook jonge moeders van 17 en 18 jaar, maar hun aantal is kleiner dan 5 en is daarom niet in de tabel worden opgenomen.
4 - Demografische kenmerken van jonge moeders
Gebruik van regelingen door jonge moeders In het Sociaal Statistisch Bestand 2012 is voor alle Nijmegenaren voor 15 regelingen samengevat of zij daarvan gebruik maken. Het gaat daarbij om regelingen op gebied van zorg, werk, inkomen en jeugd.
inkomen x x x x x x
WWB uitstroom WWb kwijtschelding belasting Collect. Aanvull. Ziektek.verz. bijzondere bijstand bijdrage maatsch. Particip. reintegratie (IW3) reintegratie via Jolo NWW WMO leerplicht VSV-ers Jolo BJZ hulpverlening BJZ AWBZ-indicaties leerlingvervoer
werk
zorg
jeugd
x x x x x x x x x
Figuur 3 Regelingen opgenomen in SSB 2012
Meestal analyseren we het gebruik van regelingen op huishoudensniveau. Omdat juist voor jonge moeders de huishoudenssamenstelling vaak complex is hebben we er in deze notitie voor gekozen niet op huishoudensniveau, maar op persoonsniveau te kijken: komen de jonge moeders voor in de 15 bij het SSB 2012 betrokken bestanden?
In SBB
jeugd wel niet
werk
inkomen
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Figuur 4 Zijn jonge moeders betrokken bij regelingen op gebied van jeugd, werk of inkomen? SSB 2012
Gebruik van regelingen door jonge moeders - 5
70% van de jonge moeders komt in één of meer van de SSB-bestanden voor. De helft van de 161 jonge moeders komt voor in één van de bestanden die met werk te maken heeft, bijna evenveel in bestanden die inkomensvoorzieningen betreffen. Ongeveer een kwart van de jonge moeders komt in een “jeugdbestand” voor, als ouder of als jeugdige. In de WMObestanden (zorg) komen de jonge moeders niet voor. In de onderstaande figuur wordt de samenloop van het gebruik van regelingen in beeld gebracht:
nergens alleen werk alleen inkomen alleen jeugd werk en inkomen jeugd en inkomen
jeugd en werk jeugd, werk, inkomen
Figuur 5 Samenloop in gebruik van regelingen door jonge moeders, SSB 2012
Ongeveer 30% van de jonge moeders is in geen enkele regeling bekend, 13% in regelingen op alle drie de aandachtsvelden. Een grote groep, meer dan een kwart, is zowel in werk- als inkomensregelingen te vinden. Kijk je niet naar de aandachtsvelden, maar naar de afzonderlijke regelingen dan zie je dat jonge moeders vooral veel voorkomen in NWW, reïntegratie en WWB.
WWB uitstroom WWb kwijtschelding belasting Collect. Aanvull. Ziektek.verz. bijzondere bijstand bijdrage maatsch. Particip. reintegratie (IW3) reintegratie via Jolo NWW WMO leerplicht VSV-ers Jolo BJZ hulpverlening BJZ AWBZ-indicaties leerlingvervoer
31% 8% 6% 14% 25% 4% 32% 34% 42% 11% 14% -
Figuur 6 Aandeel jonge moeders dat voorkomt in bestanden, SSB 2012
6 - Gebruik van regelingen door jonge moeders
De jonge moeders zijn sporadisch (5%) in beeld bij de wijk- of regieteams
Gebruik van regelingen door jonge moeders - 7
