Notitie Film in Limburg. Bevindingen en aanbevelingen van Limburgse filmmakers

Notitie ‘Film in Limburg’ Bevindingen en aanbevelingen van Limburgse filmmakers

Voorwoord Beste filmliefhebber en –professional, Voor u ligt de notitie ‘Film in Limburg‘ die mede dankzij uw enthousiasme en inzet tot stand is gekomen. Ik wil dan ook beginnen met het bedanken van de initiatiefnemers van de bijeenkomst op 2 maart 2015 die heeft geleid tot het opstellen van deze notitie. De bijeenkomst was goed bezocht en heeft laten zien dat film in Limburg leeft! Met veel interesse heb ik kennis genomen van de bevindingen en aanbevelingen die in de notitie worden gedeeld. De notitie is van grote waarde in aanloop naar het opstellen van een nieuwe subsidieregeling voor film. Het doet mij deugd om te zien dat er in de afgelopen jaren veel bereikt is, maar dat er ook nog volop ambitie is om het filmklimaat in Limburg verder te ontwikkelen. Ik deel deze ambities op het gebied van onder andere talentontwikkeling en cultureel ondernemerschap; aandachtspunten die niet alleen in de notitie naar voren komen, maar die ook in het provinciale cultuurbeleid een leidraad vormen. Ik hoop dat deze notitie u aanspoort om de ingeslagen weg te vervolgen en samen te blijven werken aan een steviger filmklimaat in Limburg!

Met vriendelijke groet, Ger Koopmans Gedeputeerde Cultuur Provincie Limburg

Notitie ‘Film in Limburg’ juni 2015

2

Notitie ‘Film in Limburg’ Inleiding Limburg kent een groot aantal enthousiaste, talentvolle en ambitieuze filmers en mediaprofessionals die hun brood (willen) verdienen met het maken van fictiefilms, documentaires, animatiefilms en andere audiovisuele producties. Met name de laatste jaren is er een sterke stijging te zien in de bedrijvigheid op audiovisueel gebied in onze provincie. Gevestigde makers laten zich steeds nadrukkelijker zien, en tegelijkertijd leveren ook de regionale kunsten media-opleidingen steeds meer jonge talenten af die verder willen in de audiovisuele sector. Wie het Limburgse filmlandschap vergelijkt met dat van een paar jaar geleden, ziet dat er reeds veel veranderd is. Er zijn diverse organisaties, opleidingen en initiatieven gestart en geland die makers de kans geven en stimuleren om hier, op Limburgse bodem, hun talenten te ontplooien en producties te maken, te presenteren en te distribueren. Ook op overheidsniveau is er steeds meer aandacht ontstaan voor de filmsector, zowel op creatief, cultureel als economisch gebied. Er gebeurt kortom veel op het gebied van film. In de stroom van alle ontwikkelingen op het gebeid van film en alle initiatieven die reeds ontstaan zijn en momenteel ontwikkeld worden, is het moment aangebroken om even stil te staan en de balans op te maken. Hoe staat de filmsector er in Limburg voor? Wat is tot op heden allemaal gerealiseerd? Wordt in alle schakels van de filmketen voorzien? Waar heeft het veld nog behoefte aan? En waar liggen nog kansen? Om dit alles in kaart te brengen organiseerden het Huis voor de Kunsten Limburg, Cinesud en Stichting Zuyderzigt op 2 maart 2015 de sectorbijeenkomst ‘Film in Limburg’. Voor de bijeenkomst werd een groep regionale makers en belanghebbenden uit de sector uitgenodigd, variërend van documentairemakers, scenarioschrijvers en producenten tot een vertegenwoordiger van een regionale omroep, acteurs en docenten van mediaopleidingen. Zij mochten allen een introducé meenemen. Hierdoor ontstond een representatieve groep voor de sector. De initiatiefnemers van deze bijeenkomst namen niet deel aan de discussies. Tijdens de bijeenkomst werden diverse aspecten van de filmketen besproken, werd ingezoomd op de kansen die er nog liggen en werd gebrainstormd over een mogelijke invulling van hiaten: (1) Opleiding en talentontwikkeling (2) Financiering (Filmfonds Limburg) (3) Productie(faciliteiten) (4) Distributie, vertoning en promotie (5) Filmnetwerk en -basisinfrastructuur De bevindingen en aanbevelingen van de informele sectorbijeenkomst zijn puntsgewijs gebundeld in deze notitie. Doel hiervan is om inzicht te krijgen in wat het veld als nuttige en soms zelfs noodzakelijke stappen ziet voor een structureel sterke, dynamische, creatieve, en ook economisch sterke filmsector in deze regio. Graag zouden we nog willen benadrukken dat eenieder die aanwezig was tijdens de bijeenkomst van mening is dat er de laatste jaren al ontzettend veel bereikt is op het gebied van film. Het gaat vergeleken met enkele jaren geleden - zeer zeker de goede kant op. Toch wordt deze huidige periode voor velen ook als een cruciale beschouwd en gezien als hét moment om door te pakken. Limburg kan een voortrekkersrol vervullen als unieke regio in Nederland (en Europa), maar harde en vooral scherpe keuzes zijn hiervoor noodzakelijk. Afwachtend en terughoudend beleid of verkeerde keuzes


3

kunnen de vele kansen die nu voor het grijpen liggen en kunnen zorgen voor een structureel sterke toekomst voor de sector, verstoren. We hopen dan ook dat onderstaande bevindingen een handvat kunnen bieden om ervoor te zorgen dat film, als creatieve bedrijfstak, zich verder kan versterken in Limburg. Namens Huis voor de Kunsten Limburg, Cinesud en Stichting Zuyderzigt, Patricia Peters, Guido Franken en Richard Dols


4

Film in Limburg Bevindingen en aanbevelingen uit het veld (1) Opleiding en talentontwikkeling

Opleidingen en talentontwikkeling in kaart Limburg kent diverse opleidingsinstituten die studenten zowel op MBO, HBO als wetenschappelijk niveau klaarstomen voor de audiovisuele sector. De MBO opleidingen binnen het opleidingsdomein ‘creatieve industrie’ van het Arcus College leiden jongeren op tot o.a. specialist audiovisuele productie video, mediavormgeving, podium- en evenemententechniek (licht – of geluidtechnicus), acteur etc. De HBO opleiding ‘Multimedia designers’ van de Maastricht Academy of Fine Arts and Design focust op het bedenken, vormgeven en bouwen van multimedia applicaties in de breedste zin van het woord, waaronder animaties en videofilms. De Toneelacademie Maastricht op zijn beurt leidt studenten op tot acteur, regisseur etc. in zowel de theater- als filmbranche. Het Conservatorium Maastricht leidt muzikanten en componisten op die na hun afstuderen ook een belangrijke bijdrage kunnen leveren in het componeren van filmmuziek. iArts - interdisciplinary Arts Maastricht, is een nieuw internationaal driejarig Bachelor programma voor creatieve multitalenten. De opleiding verbindt beeldende kunst met wetenschap en maatschappelijke ontwikkelingen. Studenten van deze opleiding ontwikkelen creatieve en originele oplossingen voor hedendaagse sociale en culturele kwesties in de vorm van artistieke producten. Op wetenschappelijk niveau is er de Faculty of Arts and Social Sciences van de Universiteit Maastricht met verschillende bachelor en masterprogramma’s, waaronder de master Media Culture die focust op culturele transformaties in het hedendaagse medialandschap en het ontwikkelen van media skills. Cinesud tenslotte ontwikkelde de Cinesud Academy met als doel om talentontwikkeling van audiovisuele makers te stimuleren middels het organiseren van workshops, trainingen en masterclasses en een online academy. Naast de diverse opleidingen zijn in Limburg ook diverse initiatieven ontwikkeld op het gebied van talentontwikkeling. Zo is er Video Power, een initiatief dat de creatieve productie van audiovisueel materiaal stimuleert. Het doel is om in de Euregio een levendige mediacultuur tot stand te brengen. Dat doet Video Power door samen te werken met een breed netwerk van partners in de regio, door talent(en) te koppelen aan beschikbare kennis, (rest)productiecapaciteit en geschikte podia, en door het stimuleren en faciliteren van producties en talent. Daarnaast is er Cinesud Talent. Middels het aanbieden van vier filmbegeleidingstrajecten per jaar wil Cinesud (voornamelijk) jonge


5

mediatalenten (studenten en pas afgestudeerden) de kans bieden de eerste stappen te zetten in de filmpraktijk. Het jonge mediatalent wordt in (gemiddeld) drie maanden begeleid en opgeleid in het maken van een korte film met een beperkt budget van € 2.500,-. Van idee tot distributie, van het scenario tot de montage: het gehele filmtraject wordt aan de hand van een intensieve begeleiding (door ervaren regionale filmers) doorlopen en ervaren. Cinesud start hierbij vanuit het idee van de jonge maker zelf. Tenslotte is er het Masterplan Filmtalent Limburg, een initiatief van Elbe Stevens en Lumière Cinema Maastricht. Het plan wil bijdragen aan de professionalisering van zowel de talenten als de Limburgse filmindustrie. De bedrijvigheid van de creatieve sector moet daarbij naar een hoger plan worden getild en het imago van Limburg als creatieve regio versterkt worden. Het Masterplan stimuleert professionalisering door regionale talenten te laten samenwerken met ervaren crewleden uit de Nederlandse en Belgische filmindustrie. De korte films die daar het product van zijn laten zien welke kwaliteit er in de regio te vinden is. De ambitie van het Masterplan is dat er meer aandacht wordt geschonken aan de creatieve sector in Limburg en dat de geselecteerde talenten na deelname verder kunnen bouwen op hun ervaringen in de professionele filmproductie.

De bevindingen en aanbevelingen van het veld op het gebied van opleiding en talentontwikkeling Cultureel ondernemerschap bevorderen: Uit de praktijk blijkt dat studenten en pasafgestudeerde audiovisuele makers van MBO en HBO opleidingen nauwelijks op de hoogte zijn van ontwikkelingen in de markt en praktische zaken omtrent ‘ondernemen’. Cultureel ondernemerschap zou in een vroeg stadium (liefst tijdens de opleiding) bevorderd moeten worden. Studenten moeten beter inzicht krijgen in de (normale) marktwerking en –prijzen en een ondernemende (en producerende) geest moet worden gestimuleerd. Cinesud organiseert workshops op het gebied van cultureel ondernemerschap, maar voor een structurelere aanpak zou dergelijke scholing eigenlijk moeten worden opgenomen in het reguliere audiovisuele opleidingsaanbod. Generalisten versus specialisten: De audiovisuele opleidingen in Limburg (VisCom, CMD en Arcus College) leveren voornamelijk generalisten af. Het regionale TV landschap (waaronder L1) is op zoek naar dergelijke generalisten die diverse filmische vaardigheden beheersen, maar filmmakers zijn voor hun producties juist op zoek naar specialisten (cameraman, geluidsman, producent, regisseur, editor etc.). Veel audiovisuele makers presenteren zich als generalist om zodoende hun werkveld te verbreden in de hoop meer opdrachten te krijgen, maar dat werkt niet altijd in hun voordeel. Om het uitvoeren van één specialisme onder audiovisuele makers te bevorderen en filmmakers tegemoet te komen, zouden ‘(bootcamp) summerschools’ georganiseerd kunnen worden voor studenten of pasafgestudeerden met lessen die gericht zijn op specifieke vakgebieden (camera, script, documentaire, fictie, animatie, productie e.a.). Talentontwikkeling kent geen leeftijdsgrens: Talent is niet gebonden aan leeftijd. Beleidskaders en regelingen zijn momenteel gericht op talenten t/m 35 jaar. ‘Oudere’ talenten worden zo uitgesloten en krijgen beduidend minder kansen om zich te ontwikkelen. Het veld stelt voor om de leeftijdsgrens op te heffen om ook hen die ouder zijn een eerlijke kans te bieden om hun talent te ontwikkelen. De kloof dichten tussen ‘Limburgs Kort’ en ‘Limburgs Lang’: Als regionale filmproducent en –maker krijg je in Limburg nauwelijks de mogelijkheid om de stap van korte (kleine) producties naar grotere (en langere) producties te maken. Waardoor je als maker dus ook nauwelijks een groei kunt doormaken. In navolging van initiatieven in Rotterdam eerder deze eeuw (‘Rotterdams Kort’ en


6

‘Rotterdams Lang’ – het maken van producties door Rotterdammers, met een (inhoudelijke) Rotterdamse identiteit, met coaching van professionals en toegankelijk voor iedereen door een open call en geen vaste producent), zou er gedacht kunnen worden aan regelingen m.b.t. ‘Limburgs Kort’ en ‘Limburgs Lang’. De stap naar producties met steeds grotere budgetten is nu veel te groot en in veel gevallen niet transparant en toegankelijk. Door hier in te investeren, ontstaat een logische ontwikkelingsketen, doen regionale makers de broodnodige ervaring op en bouwt men aan een portfolio. Tevens wordt dan de kans vergroot dat er (inter)nationale coproducties naar de streek worden gehaald en regionale makers naar buiten kunnen treden of als co-producent worden betrokken bij producties die naar Limburg komen. Stimuleren van sleutelposities voor regionale en talentvolle makers middels subsidievoorwaarden: Talentvolle studenten en pasafgestudeerde en ervaren makers uit Limburg staan te popelen om hun kennis en kunde in te zetten op sleutelposities (verantwoordelijke functies als productie, camera, regie en geluid) in zowel kleinere als grotere filmproducties die in deze regio gemaakt worden. Vaak krijgen ze daar de kans niet voor, omdat men (te) gemakkelijk terugvalt op reeds bekende personen en expertise uit de Randstad die naar deze regio wordt gehaald (met het argument dat talent en professionals hier niet voor handen zouden zijn). Het veld merkt op dat het begrip ‘talent’ vaak misbruikt wordt om enkel goedkope krachten te krijgen in niet-verantwoordelijke functies. Om te stimuleren dat (de top van) regionale makers ook sleutelposities op de set krijgt toebedeeld, is het wellicht een idee om makers en producenten uit zowel Limburg als andere delen van Nederland die aanspraak willen maken op regionale subsidies verplicht te stellen om het geld in Limburg te besteden. Dat geld moet dan niet alleen besteed worden aan hotels en catering, maar ook (met name!) aan verantwoordelijke creatieve functies (honoraria). Eventueel kan zelfs verplicht worden te werken met een regionale co-producent. Op deze manier kunnen tal van regionale makers daadwerkelijk expertise en ervaring opdoen en wordt op duurzame wijze ingezet op talentontwikkeling. Mocht expertise op bepaalde vakgebieden momenteel nog ontbreken, dan kan naar analogie van het Rotterdamse model gekozen worden om naast de ‘Kort’- en ‘Lang’-trajecten ook specifieke summerschools of langer lopende cursussen aan te bieden op specifieke filmdisciplines (bijvoorbeeld licht, geluid of locatiemanagement). Een ander alternatief is dat regionale makers in ieder geval de kans zouden moeten krijgen om ervaren personen op sleutelposities te kunnen assisteren. Kennis delen en uitwisselen en elkaar ontmoeten op één fysieke plek voor audiovisuele makers: Het veld heeft behoefte aan een fysieke ontmoetingsplek voor de audiovisuele industrie. De nieuwe Lumière Cinema in Maastricht, met een bundeling van initiatieven onder één dak, zou hiervoor een geschikte locatie kunnen zijn. Op de ontmoetingsplek zouden zoveel mogelijk functies en initiatieven moeten samenkomen: Limburgse film commission (aanjager, uitdrager, stimulator en promotor van en voor Limburgse professionele filmindustrie) een film office, toekomstig Filmfonds Limburg, vertoningsplek, werk- of productielab, lounge etc. Makers zouden dan op deze plek terecht kunnen met allerlei vragen over het produceren en distribueren van een film en tevens met elkaar kunnen netwerken, kennis kunnen delen, producties kunnen tonen etc.


7

(2)

Financiering

Financiering in kaart De Provincie Limburg kent (vooralsnog) twee regelingen waar je als audiovisuele maker gebruik van kunt maken: de Vouchers Talentontwikkeling (2014-2016) en de pilot Filmfonds Limburg (in oprichting). De Vouchers zijn bedoeld voor natuurlijke personen van maximaal 35 jaar, die studeren of afgestudeerd zijn aan de erkende (inter)nationale kunstvakopleidingen die ambitie hebben om door te groeien in hun professionele ontwikkeling. Het Filmfonds Limburg bevindt zich momenteel in een pilotfase. Indien de pilot slaagt en er een filmfonds komt, is het de bedoeling dat filmmakers aanspraak kunnen doen op provinciale gelden en een productie kunnen realiseren in deze regio. Het Huis voor de Kunsten Limburg ondersteunt nog tot 1 januari 2016 op zeer incidentele basis filmprojecten van Limburgse makers die een provinciale uitstraling hebben, uniek zijn, een toegevoegde waarde hebben voor het filmklimaat in Limburg, bedoeld zijn voor of waarin (ook) een rol is toebedeeld aan amateurfilmers en (pasafgestudeerde) makers uit Limburg, een groot publiek aanspreken en waarbij gebruik wordt gemaakt van crew, (opname)locaties en expertise uit deze regio. Daarnaast zijn er natuurlijk diverse landelijke en regionale fondsen waar je als maker terecht kunt voor financiële ondersteuning, zoals het Nederlands Filmfonds, Mediafonds, Prins Bernhard Cultuurfonds (Limburg), VSB Fonds, Fonds 21 etc. Afhankelijk van het type productie, de locatie waar de film wordt opgenomen en het thema van de film, kunnen makers ook diverse sponsoren (lokale bedrijven) benaderen voor de financiering van hun productie. Ook crowdfunding kan, voor een (kleine) sluitpost, een zeer effectief middel zijn om geld bij elkaar te krijgen voor een productie. Voorbeelden daarvan zijn Cinecrowd en Voor de Kunst.

De bevindingen en aanbevelingen van het veld op het gebied van financiering Filmfonds Limburg (ook) voor regionale makers: Veel regionale makers zouden gebaat zijn bij een Filmfonds Limburg dat zich naast niet-regionale langspeelproducties met een (inter)nationale bioscooprelease (zoals de pilot nu) ook richt op de ondersteuning van (kleinere) producties van regionale makers en talenten. Binnen deze regeling zouden de initiatieven ‘Limburgs Kort’ en ‘Limburgs Lang’ ervoor kunnen zorgen dat het mogelijk wordt voor regionale makers om een volgende stap in hun filmcarrière te zetten. Naar landelijk voorbeeld en onafhankelijk: Reeds bestaande fondsen als het Nederlands Filmfonds en het voormalig Mediafonds Rotterdam kunnen als voorbeeld dienen als het gaat om het ontwikkelen van subsidievoorwaarden en de inhoudelijke en zakelijke beoordeling van aanvragen. Notitie ‘Film in Limburg’ juni 2015

8

Idealiter wordt het fonds buiten de provinciale overheid geplaatst. Aanvragen moeten zowel inhoudelijk als zakelijk onafhankelijk worden beoordeeld door personen die ervaring hebben met het kunnen inschatten van de kwaliteit van begrotingen, filmplannen en de haalbaarheid en realistische waarde hiervan. Belangrijk hierbij is wel dat de Limburgse identiteit niet verloren gaat en er geen grote drempel moet ontstaan om in contact te treden met het fonds. Een filmfonds dat uit drie tranches bestaat: Het veld reikt het idee aan om bijvoorbeeld met drie tranches te werken binnen een op te richten Filmfonds Limburg waarbij één tranche focust op talentontwikkeling (alle leeftijden!) en als stimulans dient bij het maken van een eerste zelfstandige productie. Een tweede tranche zou zich kunnen richten op regionale producties van makers uit én werkzaam in Limburg met vaste budgetten voor ‘Limburgs Kort’, ‘Limburgs Lang’ en vrije regionale producties. Een derde tranche zou als ‘matchingfonds’ kunnen dienen voor niet-regionale (makers gevestigd en werkzaam buiten Limburg) langspeelfilmproducties met een (inter)nationale bioscooprelease met vooral een (zeer sterk) economisch doel, maar wel alleen toegekend op basis van inhoudelijke en sector ondersteunende criteria. Specifieke voorwaarden voor deze laatste categorie, zoals het verplicht werken met een regionale co-producent en het investeren in verantwoordelijke functies voor Limburgers, kunnen ervoor zorgen dat ook hier economische en culturele doelstellingen kunnen worden behaald. Het filmfonds als aanjager: Het Filmfonds Limburg zou volgens het veld een aanjaagfunctie moeten hebben. De Provincie zou een bijdrage kunnen verstrekken in de vorm van cofinanciering. Als het fonds de rol van eerste financier zou mogen vervullen, dan maakt dat het vinden van aanvullende financiering veel makkelijker. Wanneer een eerste financieringsstap is gezet, volgen andere financiers en partners doorgaans sneller. Makers zouden op deze manier ook gestimuleerd worden om een deel van het filmbudget te verkrijgen uit andere gelden dan subsidiegelden (zie bijvoorbeeld de voorwaarden van het Nederlands Film Fonds). Voorwaarden: Het veld vindt dat een regionaal filmfonds voorwaarden mag stellen als het gaat om de besteding van het geld in deze regio (honoraria) en het inzetten van jonge er ervaren makers uit Limburg op verantwoordelijke functies. Om de talentontwikkeling (op duurzame wijze) te bevorderen, zouden zij sleutelposities toebedeeld moeten krijgen. Het regionale filmfonds zou dat met dergelijke voorwaarden kunnen stimuleren. Aanvullen met private gelden en geld van landelijke fondsen: Makers reiken het idee aan om een regionaal fonds met een jaarlijks budget van de Provincie Limburg aan te vullen met private investeringen of gelden van andere (landelijke/euregionale) fondsen. Zo is het voortbestaan van het fonds op de lange termijn niet alleen afhankelijk van provinciale gelden. Deze (structurele en langlopende) taak kan mogelijk worden neergelegd bij de beheerders van het Fonds zelf. Breed inzetten: Inhoudelijk gezien zou een regionaal filmfonds zich niet alleen op fictiefilm moeten richten, maar ook op andere genres uit in het audiovisuele veld (animatie, 3D, documentaire, gaming etc.). Zo wordt een groter deel van de creatieve industrie gestimuleerd. De pilot van het Filmfonds Limburg is nu alleen gericht op fictiefilm. Het fonds zou bij voorkeur elke fase van een productie moeten ondersteunen: van de ontwikkelingsfase tot en met de distributie van een film. Open en transparant: Een toekomstig regionaal filmfonds zou met deadlines moeten werken die open en transparant zijn voor iedereen zodat er gelijke kansen voor het hele veld worden gecreëerd.


9

(3)

Productie(faciliteiten)

Productiefaciliteiten in kaart De filmcommissioners in de Euregio Maas-Rijn hebben recentelijk een online productie- en locatiegids van de Euregio Maas-Rijn gelanceerd: AVZOO.eu. Makers die op zoek zijn naar professionele cast, crew en productiefaciliteiten en (film)locaties kunnen de gids raadplegen.

De bevindingen en aanbevelingen van het veld op het gebied van productie(faciliteiten) Een filmlab: Een filmlab met basisapparatuur en –faciliteiten kan helpen om met name kleinere producties gerealiseerd te krijgen. Het oprichten van een lab met camera- en lichtverhuur voor (grote) professionele producties wordt voornamelijk gezien als een taak van de markt. Zodra er meer producties gemaakt gaan worden in deze regio en er ook meer vraag is naar apparatuur en faciliteiten, zal een commerciële partij hier mogelijk op inspringen en in gaan voorzien. In de tussentijd kunnen reeds bestaande verhuurbedrijven of post-productiebedrijven gestimuleerd worden om in Limburg een dependance te beginnen. Ontsluiten van productiefaciliteiten: Om het regionale productieklimaat te stimuleren, is het van belang dat de beschikbare (productie)faciliteiten en bedrijven ontsloten worden. Met het recent opgerichte www.AVZOO.eu, dat productiefaciliteiten in de Euregio in kaart brengt, is hiertoe een eerste stap gezet. Vraag naar producenten: Er is in Limburg behoefte aan een groter aantal ondernemende producenten. Een toenemend aantal producenten kan ertoe bijdragen dat er meer productiehuizen ontstaan die de regionale filmindustrie kunnen versterken. Het opleiden van producenten, het optuigen van een regeling gericht op regionale producenten (‘Limburgs Kort’ en ‘Limburgs Lang’) en het eventueel verplicht stellen om met een regionale co-producent te werken indien producties van buiten de provincie naar Limburg komen, kunnen hierin voorzien.


10

(4)

Distributie, vertoning en promotie

Distributiemogelijkheden, vertoningsplekken en promotiemiddelen in kaart Tijdens reguliere netwerkbijeenkomsten vertoont Cinesud vaak regionale producties. Vanuit haar loketfunctie kan zij makers helpen bij het opzetten van een distributieplan en festivalstrategie of ondersteunen in een vertoningstraject in filmhuizen. Ook wordt er vier keer per jaar op verschillende locaties in de Euregio een filmavond georganiseerd om (eu)regionale producties zichtbaar te maken. Vier keer per jaar organiseert Video Power een pitchavond waarbij audiovisuele makers hun idee presenteren aan een professionele jury. Partners van Video Power laten vooraf weten welke ongebruikte capaciteit (apparatuur, opname- en montagecapaciteit, acteurs, coaching) in de periode daarna beschikbaar is voor de verkozen projecten. Video Power ondersteunt op deze manier de makers met het maken van een audiovisuele productie. Vervolgens zijn er ook vertoningsavonden. Daarnaast worden er in Limburg ook diverse festivals georganiseerd. Enkele voorbeelden zijn: de Limburgse Filmdagen (beste amateurfilms van Limburg) en Filmfestival Tijdsbeeld (cultuurhistorische films uit en over Limburg) van de LOVA en het Huis voor de Kunsten Limburg, het KnalFilmFestival (festival voor jongeren 10 t/m 14 jaar) van Jong NL en het Dutch Mountain Film Festival (vertoning bergfilms). Ook in Euregionaal verband worden festivals voor filmmakers georganiseerd: het tweejaarlijkse Euregionaal Jeugdfilmfestival (jongeren 14-24 jaar afkomstig uit Euregio en Vlaanderen) en de Filmdagen Hückelhoven (o.a. vertoning recente films en kortfilms studenten uit de Euregio) van het Huis voor de Kunsten Limburg. Momenteel ontwikkelen Video Power, Cinesud en Cinema Lumière Shift Filmfest (nieuw gezamenlijk festival voor film dat medio december van start gaat). Vanaf september start Docfest - cross border documentary film festival (nieuw grensoverschrijdend festival dat focust op documentaires) van Richard Dols en Ron van der Bolt en Lumière Cinema. Omroep L1 stelt in haar programmering tijd beschikbaar voor de vertoning van professionele films die gemaakt zijn in het kader van Cinesud Talent, de beste amateurfilms van het afgelopen jaar (LOVA Laat Zien) en producties die binnen het kader van Video Power zijn gemaakt. In Limburg Doc worden documentaires getoond van regionale documentairemakers. Ook stimuleert L1 film in de breedste zin van het woord door er thema-avonden of –uitzendingen aan te wijden.


11

Limburg kent zes professionele filmhuizen (Maastricht, Heerlen, Sittard, Roermond, Venlo en Weert). Deze filmhuizen zijn veelal bereid om nieuwe producties van Limburgse filmmakers (met randprogramma of voorbespreking) in première te laten gaan of als voorfilm te vertonen. Ook werken zij mee aan de vier vertoningen per jaar van Cinesud met korte films uit de (Eu)regio.

De bevindingen en aanbevelingen van het veld op het gebied van distributie, vertoning en promotie Regionaal filmfestival moet regionale films en Limburg als filmlocatie promoten: Filmmakers geven aan behoefte te hebben aan een filmfestival voor professionele audiovisuele producties uit deze regio. Het festival moet als voornaamste doelstelling hebben om (eu)regionale producties zichtbaar te maken. Daarnaast kan het festival in haar opzet ook nog andere doelstellingen hebben. Het zou namelijk tevens een goede gelegenheid zijn om sales-agents, distributeurs (wereldwijd) en (inter)nationale festivalvertegenwoordigers uit te nodigen om hen kennis te laten maken met Limburgse makers en hun producties en tevens de regio te promoten als filmlocatie. Mogelijk kan het nieuw op te richten Shift Filmfest deze mogelijkheid bieden en uitgroeien tot het regiofestival voor professionele film. Het nieuw op te richten Docfest wordt het documentaireveld hierin voorzien. Beide festivals zullen nauw met elkaar samenwerken. Eén loket voor hulp bij filmdistributie: Er is behoefte aan één fysieke plek waar men ondersteuning kan krijgen bij de distributie(mogelijkheden) van een film. Mogelijk zou een instituut als Cinesud in die behoefte kunnen voorzien. ‘Dalton Distribution’ (distributeur van documentaires en kortfilms in België) zou daarbij als voorbeeld kunnen dienen. Idealiter worden deze taken gekoppeld aan de Limburg film office en –commissioner, zie hieronder. Limburg film office en –commissioner: Limburg zou zich nog sterker kunnen profileren als filmprovincie als de regio, de filmmakers die het herbergt en hun producties vanuit één centraal punt ondersteund, begeleid en gepromoot worden zowel binnen als buiten Limburg. Het promoten van de regio als filmlocatie en het op de kaart zetten van de professionele filmsector (op landelijk en internationaal niveau) past perfect binnen de functie van een film office en –commissioner, een proces dat reeds ruim anderhalf jaar geleden in gang is gezet door Cinesud i.s.m. het Nederlands Film Fonds. Film als regiobranding: Films die in Limburg worden gemaakt lenen zich perfect voor regiobranding. Wellicht zouden regiobranding gelden gereserveerd kunnen worden voor de PR van filmproducties die de regio en haar imago versterken. Hier ligt mogelijk ook een rol weggelegd voor de regionale pers en omroepen.


12

(5)

Filmnetwerk en -basisinfrastructuur

Filmnetwerk en-basisinfrastructuur in kaart Creatieve industrie wordt door de Provincie Limburg beschouwd als een groeisector, een ‘industrie’ in ontwikkeling. Om gericht te kunnen sturen in die ontwikkeling maakt de Provincie duidelijke keuzes voor de sectoren design en media. De rode draad in die keuzes is de zichtbaarheid van de creatieve industrie, de verbinding met andere sectoren en een meer economische insteek van de creatieve industrie. Het beleid rondom creatieve industrie is verder uitgewerkt in het ‘ambitiedocument creatieve industrie’. Het (cultuur)beleid van de Provincie schept de kaders waarbinnen initiatieven worden ondersteund en de basis wordt gelegd voor een provinciale filminfrastructuur. Het Huis voor de Kunsten Limburg is de steunfunctie van de Provincie Limburg op het gebied van kunst en cultuur, zo ook op het gebied van film & fotografie. Het Huis is o.a. aanspreekpunt voor diverse audiovisuele organisaties, fotografen en filmmakers in Limburg. Met advies en concrete projecten ondersteunt zij bijvoorbeeld de Limburgse Organisatie van Audiovisuele Amateurs (LOVA). Ter ondersteuning van de sector organiseert het Huis zowel op provinciaal als euregionaal niveau cursussen, workshops, wedstrijden en filmfestivals. Op die manier probeert zij de vele (amateur)filmers die in Limburg actief zijn een podium te bieden en het filmklimaat in Limburg te stimuleren. CineLOVA is het platform voor non-professionele filmers en opgericht door de LOVA en Huis voor de Kunsten Limburg. Beginnende en gevorderde filmers van alle leeftijden die in hun vrije tijd filmen, kunnen bij CineLOVA terecht voor informatie over het maken van een goede (gezamenlijke) productie, filmadvies en een overzicht van de leukste filmactiviteiten, -festivals en workshops in Limburg. Het platform stimuleert de samenwerking met professionele filmmakers, schrijvers, (amateur)toneelspelers en muzikanten. Cinesud is een platform voor (aankomende) audiovisuele professionals en organiseert jaarlijks tientallen netwerkevenementen, workshops, en andere activiteiten. Vooruitlopend op de officiële installatie van de Filmcommission, is Cinesud ook het centrale aanspreekpunt wat film in de Euregio Maas-Rijn betreft en verbindt ze (buitenlandse) producenten en productiemaatschappijen met de lokale creatieve media industrie. Kernwaarden voor de stichting zijn samenwerking, internationale co-productie, talentontwikkeling en het delen van kennis en ervaring.


13

De bevindingen en aanbevelingen van het veld op het gebied van het filmnetwerk en de basisinfrastructuur Cinesud als Limburgs film commissioner: Het veld heeft behoefte aan een ‘ambassadeur’ voor de Limburgse film. Als het reeds bestaande filmplatform Cinesud meer mogelijkheden zou kunnen krijgen om de regio en haar makers te promoten, ook op (inter)nationaal niveau, dan zou zij de rol van ‘Limburgs film commissioner’ kunnen vertolken. Zo ontstaat er ook één gezicht voor de professionele filmsector in Limburg. De film commissioner kan niet alleen regionale makers en producties die hier gemaakt worden promoten, maar ook de regio promoten als filmlocatie en zodoende een belangrijke rol spelen in het stimuleren en versterken van de filmsector. Ze werkt zowel in en voor de eigen regionale sector als voor makers van buitenaf die hier willen draaien en optimaal gebruik willen maken van onze sector met haar faciliteiten, locaties, productieresources en andere mogelijkheden. De filmcommissioner is een aanjager, stimulator, verbinder en promotor van en voor (de) film(sector) in de eigen regio. Duidelijk overzicht van het filmnetwerk: Het is belangrijk dat reeds bestaande (overkoepelende) organisaties hun specialisaties en werkgebieden helder afbakenen, duidelijk communiceren en op elkaar afstemmen. Dat geldt ook voor filminitiatieven en -projecten die geïnitieerd worden. Er is behoefte aan transparantie en duidelijkheid. Een sterke filmsector is niet gebaat bij versnippering. Een filmklimaat wordt gevormd door filmmakers: Het filmklimaat in onze regio wordt allereerst gevormd en gevoed door filmers die in Limburg werkzaam zijn. Het is dan ook belangrijk dat er voldoende ontwikkelingsmogelijkheden zijn voor deze regionale makers. Zonder deze makers, worden geen producties gemaakt en nieuwe initiatieven ontwikkeld en ontstaat ook geen filmklimaat. Een krachtig netwerk creëren door intensieve samenwerking: Voor een krachtig (inter)regionaal filmnetwerk is het van belang dat beginnende filmmakers ‘vlieguren’ kunnen maken onder de vleugels van ervaren makers. Om dit te stimuleren, moet men elkaar kunnen vinden. Eén fysieke ontmoetingsplek, één filmloket, één Limburgs film commissioner, filmfestival(s), en een filmfonds dat regionale samenwerking stimuleert, zou daar aldus het veld bij kunnen helpen. Deze elementen zijn ook onlosmakelijk met elkaar verbonden en versterken elkaar en elkaars propositie. Eén loket voor film in Limburg: Er is behoefte aan één centraal loket voor film, bijv. Cinesud of Huis voor de Film (Kunsten Limburg). Eén fysieke plek waarin een toekomstig regionaal filmfonds, de film commissioner en aanverwante filmzaken worden ondergebracht. Zowel digitaal als fysiek zou dit een ‘hang-out’ moeten zijn voor de audiovisuele sector en al haar disciplines. Dit loket zou tevens events en workshops moeten organiseren, moeten lobbyen voor de Limburgse film (zowel regionaal als (inter)nationaal), de regio en haar makers moeten promoten, subsidies inzichtelijk moeten maken, ondersteuning moeten bieden bij het doen van aanvragen en bij de distributie en promotie van producties. Er moet gestreefd worden naar het onderbrengen van dit alles op één plek. Ambassadeur voor de Limburgse film: Eén organisatie zou moeten fungeren als ‘ijsbreker’, vraagbaak en ambassadeur voor de Limburgse film. Dit kan mogelijk Cinesud zijn, zoals het zich momenteel al presenteert, maar deze organisatie is nu nog te klein om dit op volle kracht en benodigde snelheid te doen. Dan moet de organisatie worden uitgebreid tot een film office en de rol van Limburgs film commissioner toebedeeld krijgen.


14

Conclusie Kansen en uitdagingen voor de filmsector in Limburg liggen er met name op het gebied van cultureel ondernemerschap, het structureren en centraliseren van verschillende initiatieven, partijen en taken op één plek, het zichtbaar en inzichtelijk maken van de (spelers in de) filmsector, het promoten van Limburgse films en Limburg als filmprovincie middels regionale filmfestivals en het aanstellen van een film commissioner, het vormgeven van een Filmfonds Limburg dat ook focust op regionale makers en talentontwikkeling en dat scherpe inhoudelijke criteria hanteert die de filmsector en de makers in deze regio ten goede komen. Een goede filminfrastructuur bestaat overal ter wereld uit audiovisuele opleidingen, makers, een film office, een film commissioner en een fonds. Al deze ingrediënten zijn (in meer of mindere mate) aanwezig in onze provincie. Een eerste (goede) basis is al gelegd. Nu is het zaak om door te pakken, bestaande initiatieven uit te bouwen of aan te scherpen en optimaal met elkaar te verbinden zodat de creatieve (audiovisuele) sector, onze provincie en haar economie kunnen floreren.


15

Notitie Film in Limburg. Bevindingen en aanbevelingen van Limburgse filmmakers

Recommend Documents