Gemeente Den Haag
DSO/2015.545 RIS 283366
NOTA VAN UITGANGSPUNTEN T.B.V. TOEKOMSTIGE WIJZIGING BESTEMMING THÉRÈSE SCHWARTZESTRAAT 15 HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, overwegende dat: - op 14 mei 2013 de samenwerkingsovereenkomst afstoot rijkspanden (RIS 25911) is vastgesteld waarin is overeengekomen dat met het Rijk wordt samengewerkt om zo te komen tot een integrale aanpak van leegstaande (kantoor)gebouwen; - de nota van uitgangspunten onderdeel zal zijn van een zogenaamd biedboek waarmee het Rijk de verkoopprocedure zal starten. Besluit: In te stemmen met de Nota van Uitgangspunten t.b.v. toekomstige wijziging bestemming Thérèse Schwartzestraat 15. Den Haag, 16 juni 2015 Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de locoburgemeester,
mw. A.H.W. Bertram
mw. I.K. van Engelshoven
DSO/2015.545
2
Nota van Uitgangspunten t.b.v. toekomstige wijziging bestemming Thérèse Schwartzestraat 15 Inleiding Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB/Min. BZK) is voornemens het voormalig defensiecomplex Prinses Julianakazerne gelegen aan de Thérèse Schwartzestraat 15 te verkopen. In samenwerking met het RVB is onderzocht hoe op deze locatie herbestemd zou kunnen worden. Deze nota van uitgangspunten beschrijft de gemeentelijke randvoorwaarden waarbinnen herontwikkeling kan plaatsvinden en zal onderdeel zijn van een zogenaamd biedboek waarmee het RVB de verkoopprocedure zal starten. Locatie/historische ontwikkeling De locatie ligt in het Stadsdeel Haagse Hout in de buurt Uilennest in de wijk Benoordenhout én ligt op de gemeentegrens van Den Haag en Wassenaar. De buurt Uilennest dankt zijn naam aan de oude boerderij “het Uilennest”. De Prinses Julianakazerne is gebouwd op het terrein waar deze boerderij was gevestigd. De boerderij was in gebruik als herstellingsoord voor paarden en maakte onderdeel uit van het landgoed Oosterbeek. Het landgoed was omringt door een watergang . De boerderij werd in de Tweede Wereldoorlog gesloopt om plaats te maken voor een kazerne voor de Duitsers. Bij de bouw van de kazerne is het terrein van het landgoed afgesplitst wat herkenbaar is aan de brede gegraven watergang aan de achterzijde van de kazerne. Op deze wijze werd het kazerneterrein geheel omringd door water en door de bouw van de bastions aan de voorzijde werd deze unieke situering nog meer geaccentueerd. Het solitaire karakter wordt mede benadrukt door de forse boombeplanting langs de watergangen. Onbekend is wanneer de oorspronkelijke watergang aan de zuidoostzijde van het complex werd gedempt.
Boerderij “het Uilennest” links, Landgoed Oosterbeek rechts
Prinses Julianakazerne op locatie Uilennest
DSO/2015.545
3
Na de Tweede Wereldoorlog werd het complex bezit van de overheid (Koninklijke Landmacht). Vanaf 1952 kreeg de kazerne een facelift zonder dat het karakter van de kazerne aangepast werd. Zo zijn in deze tijd de oude garages (bouwdeel B) omgebouwd tot kantoorruimten. De oude garagedeuren werden verwijderd en er werden nieuwe raampartijen geplaatst in dezelfde stijl als bouwdeel A (hoofdgebouw). In 1986 werd uiteindelijk een verbinding gemaakt tussen bouwdeel A en B door middel van een nieuw volume t.b.v. een eetzaal (Prins Bernhardzaal) en keuken. Vervolgens werd in 1987 een waterpartij aangelegd in de tuin om de locatie aantrekkelijker te maken. Vanaf 1990 vond er een herstructurering plaats binnen Defensie. Deze herstructurering had directe invloed op de bezettingsgraad van de kazerne. De vaste activiteiten en de officiële gebeurtenissen bleven echter plaatsvinden op de kazerne en met name in de Prins Bernhardzaal. Een renovatie van deze zaal vond dan ook plaats in de jaren 1987 – 1991. Sinds 2013 staat de kazerne leeg. Aan de noordwestzijde van de kazerne en de bunker ligt het park Clingendael (grondgebied gemeente Wassenaar, eigendom gemeente Den Haag). Dit park is onderdeel van het landgoed Clingendael dat in gebruik is als instituut van internationale betrekkingen. Het landgoed is afkomstig uit de 17e eeuw en de tuinen zijn rond 1814 ontworpen door de bekende landschapsarchitect Zocher. De tuinen zijn open voor publiek. Aan de noordoostzijde van de Prinses Julianakazerne bevindt zich het landgoed Oosterbeek (grondgebied gemeente Wassenaar, eigendom gemeente Den Haag). Het landgoed met bomenlanen, gazons en waterpartijen is open voor publiek. Ook dit landgoed werd door Zocher veranderd in een landschapspark.
DSO/2015.545
4
In de jaren 30 is het landgoed in gebruik genomen als filmstudio. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het landgoed in bezit van de Duitsers en is het aan het eind van de oorlog gebombardeerd door de Engelsen. Dit heeft er voor gezorgd dat dit landgoed nauwelijks uit bebouwing meer bestaat. Het park van het landgoed is recent in oude stijl hersteld. Juridisch planologisch kader Vigerend is het bestemmingsplan Benoordenhout, door de raad vastgesteld op 30 juni 1981. De bestemming is Defensiedoeleinden. Omdat dit pand door het rijk zal worden verkocht, zal de huidige bestemming in de toekomst niet meer bruikbaar zijn, en gewijzigd moeten worden. Om te voorkomen dat er geen actueel planologisch kader geldt bij de verkoop van de kazerne en om leges te kunnen heffen, is besloten om een conserverend bestemmingsplan op te stellen met behoud van de huidige kaders. Bestuurlijke vaststelling door de raad staat gepland in juli 2015. Op basis van deze nota van uitgangspunten kan de toekomstig eigenaar zijn planvoorstel verder uitwerken. De initiatiefnemer is zelf verantwoordelijk dat zijn planuitwerking voldoet aan de kaders uit de nota van uitgangspunten, en voor het opstellen van een goede ruimtelijke onderbouwing. Uiteraard blijft de initiatiefnemer ook zelf verantwoordelijk voor al die aspecten die niet in de nota van uitgangspunten zijn geregeld, maar wel wettelijk zijn vereist. De gemeente is wettelijk verplicht om kostenverhaal te regelen indien er sprake is van een bouwplan als bedoeld in artikel 6.2.1 van het Besluit ruimtelijke ordening. Voorafgaand aan het opstellen van een nieuw bestemmingsplan ofwel de uitgebreide WABO-procedure, zal met de nieuwe eigenaar een anterieure overeenkomst worden gesloten (kostenverhaal op basis van Wro artikel 6.12). Randvoorwaarden Aan de transformatie naar een andere bestemming worden de volgende voorwaarden gesteld: Cultuurhistorie: De Prinses Julianakazerne is een gemeentelijk monument gelegen in het Rijksbeschermd stadsgezicht Benoordenhout. De context van het complex is van belang. Het ligt in een landgoederen-zone en is omgeven door ‘grachten’. Voor het beschermde stadsgezicht is het landschappelijk karakter van belang. De visueel en functioneel-historische relatie van de wijk met de aanwezige landgoederen is een bijzonder kenmerk. Verbetering van deze relatie, zowel visueel als functioneel is dan ook wenselijk. Voor het gemeentelijk monument geldt dat de buitenzijde zoveel mogelijk intact moet blijven. Aanpassingen die wenselijk/nodig zijn voor de transformatie naar een andere bestemming, zoals aanpassingen t.b.v. daglicht – toetreding, ontsluiting per woning en voor het aan- en bijbouwen, zal met respect voor het gemeentelijk monument moeten geschieden en zoveel mogelijk aan de zijde van het bestaande hof. Archeologie: Het plangebied heeft een archeologische verwachting. Voor werkzaamheden geen bouwwerken zijnde, die de grond roeren is een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden, verplicht gesteld.
DSO/2015.545
5
Groen/openbare ruimte: De locatie van de Prinses Julianakazerne grenst aan de landgoederen Oosterbeek en Clingendael. Beide landgoederen zijn onderdeel van zowel de Stedelijke Groene Hoofdstructuur als de Stedelijke Ecologische Hoofdstructuur. De singel met beplanting langs de Thérèse Schwartzestraat is ook onderdeel van deze Stedelijke Ecologische Hoofdstructuur en staat in verbinding met de landgoederen. Echter, de Prinses Julianakazerne maakt hier geen onderdeel van uit. Bij het ontwikkelen van deze kavel zal hiermee wel rekening moeten worden gehouden. Gezien bovenstaande dient aandacht te worden besteed aan flora en fauna en dient onderzoek te worden verricht. Voor de ontwikkeling van de locatie geldt het algemene uitgangspunt dat die zich moet schikken in zijn groene setting. Het bestaande complex heeft een aantrekkelijke landschappelijke uitstraling, die verder uitgebouwd kan worden. Daarnaast is het wenselijk dat de oude historische verbinding met het naastgelegen landgoed Oosterbeek wordt hersteld. Behoudenswaardige bomen: Net buiten het plangebied voor de ingang (Thérèse Schwartzestraat/Wassenaarsweg) staat een monumentale boom deze moet behouden blijven. Water: De locatie is gelegen aan de rand van het bestaand stedelijk gebied, dat ligt in het boezemgebied van Delfland. De van oudsher aanwezige waterloop langs de scheiding van de strandvlakte en duingebied ligt langs de Wassenaarseweg, langs de locatie van de kazerne en loopt vervolgens in de richting van het Landgoed Oosterbeek en de Benoordenhoutseweg richting Wassenaar. Deze waterloop dient te worden gehandhaafd. Herstel van de oorspronkelijke watergang aan de zuidoostzijde van het complex tussen het complex en de NEBO-locatie is wenselijk. Externe veiligheid: Het plangebied ligt in de nabijheid van een risicobron met het transport van gevaarlijke stoffen, namelijk de Benoordenhoutseweg. Hierdoor kunnen aanvullende maatregelen benodigd zijn. Stedenbouwkundig kader Hergebruik en behoud van het bestaande gebouw is uitgangspunt. De bestemming van de Prinses Julianakazerne kan als een initiatiefnemer dit verzoekt aan de gemeente, worden gewijzigd in: - Wonen (eengezinswoningen of appartementen); - Woon-werk woningen; - óf wonen in combinatie met zorg. Tevens zijn overige functies toegestaan mits ondergeschikt aan de woonfunctie, zoals in de Prins Bernhardzaal. Studentenhuisvesting is niet toegestaan. De constructie van het bestaande gebouw, de bouwmassa en te realiseren parkeerplaatsen op eigen terrein zal bepalen hoeveel woningen/appartementen gerealiseerd kunnen worden.
DSO/2015.545
6
Gezien de ligging bij natuurgebied, de bereikbaarheid, de parkeerdruk en de ligging in een typische woonwijk zijn in beginsel overige bestemmingen uitgesloten. Ruimtelijke uitgangspunten transformatie monument:
Handhaven van beide toegangspoorten, groen en water rondom het complex. Handhaven van het gemeentelijke monument. De typologie van de kazerne blijft herkenbaar en gaaf. Aanpassingen die wenselijk/nodig zijn t.b.v. de transformatie naar wonen, zoals daglicht-toetreding, ontsluiting per woning en voor het aan- en bijbouwen, mogen geen afbreuk doen aan de monumentale waarden van het complex. En moeten zoveel mogelijk aan de zijde van het bestaande hof plaatsvinden. Buitenzijde zo weinig mogelijk wijzigen: geen privétuinen, wel collectieve tuin. Verharding van het voorterrein en de terrassen aan de zuidoostzijde moeten behouden blijven; Verbindingsgebouw (bouwjaar 1986): mag worden gesloopt en zou plaats kunnen maken voor een doorloop met een mogelijke verbinding over het water naar het achterliggende park Oosterbeek. Herstel van deze historische verbinding is wenselijk.
Variant: Om ruimtelijke kwaliteit toe te voegen aan de wijk en het complex weer onderdeel te laten zijn van haar groene omgeving in plaats van een afgesloten complex te zijn, is er een variant uitgewerkt waarbij alleen onder strikte voorwaarden aan de zuidoostzijde van het complex nieuwbouw mag plaatsvinden. Indien een toekomstig eigenaar hiervan gebruik zou willen maken, zal voorafgaand aan het wijzigen van het bestemmingsplan een anterieure overeenkomst worden gesloten. Hierin zullen de volgende voorwaarden worden gesteld: Uitbreiding met nieuwbouw in maximaal 3 bouwlagen (grondoppervlak maximaal 1.100m2 bvo) is toegestaan mits: Nieuwbouw ondergeschikt is aan het hoofdvolume van het bestaande complex en qua vormgeving aansluit bij het monument. De oorspronkelijke watergang aan de zuidoostzijde van het complex én op eigen terrein wordt hersteld. Het bestaande hekwerk rondom het complex wordt verwijderd. De historische verbinding met het achtergelegen landgoed Oosterbeek wordt versterkt. De verharding naast de Prins Bernhardzaal wordt verwijderd en onderdeel wordt van de tuin.
DSO/2015.545
7
De openbare groenstrook tussen het complex en de Nebo locatie behouden blijft. Herplantplicht voor eventueel te kappen bomen op het terrein voor deze groenstrook zal gelden om ‘groen’ uitzicht appartementencomplex Nebo locatie te kunnen borgen.
Verkeerskundig kader: Parkeren: Uitgangspunten: Parkeren op eigen terrein (incl. bezoek); Berekening parkeerbehoefte en vaststellen parkeereis op basis van Nota parkeernormen Den Haag; Naar verwachting kunnen op maaiveld 99 parkeerplaatsen worden gerealiseerd. Mocht er door het bouwplan meer parkeerplaatsen noodzakelijk zijn, dan moeten deze extra parkeerplaatsen ondergronds worden aangebracht; Parkeren zoveel mogelijk binnen het hof en buiten het zicht; Herbestemming mag geen extra parkeerdruk voor de wijk veroorzaken. Bereikbaarheid van het terrein: Het perceel heeft twee in- en uitritten op de Thérèse Schwartzestraat. Bij voorkeur zal de ontsluiting voor autoverkeer van en naar het perceel plaatsvinden via de westpoort. En wordt de oostpoort bij voorkeur uitsluitend gebruikt voor langzaamverkeer. Het perceel kan worden bereikt via de Wassenaarseweg. Dit is de enige toegangsweg tot de buurt Uillennest. De Wassenaarseweg is een 50 km weg waar de verschillende zijstraten van de buurt Uilennest op aansluiten. Ook het terrein van de ANWB is via deze weg aangesloten op het overige wegennet. Communicatie met omwonenden en belanghebbenden Het Rijk en de gemeente hebben op 26 maart jl. omwonenden en belanghebbenden geïnformeerd over de studie naar de herbestemmingsmogelijkheden voor de kazerne. Naast de reactie op de avond zelf mocht er ook tot 10 april schriftelijk worden gereageerd. Het verslag en de reacties zijn als bijlage (Bijlage 1) bijgevoegd en zal onderdeel zijn van het zogenaamde biedboek waarmee het Rijk de verkoop start. Daarnaast zijn omwonenden en belanghebbenden op hun verzoek op 27 mei 2015 geïnformeerd over de concept nota van uitgangspunten (Bijlage 2 verslag 27 mei).
DSO/2015.545
Voor de verdere planvorming geldt: Bij particuliere initiatieven ligt de verantwoordelijkheid voor het betrekken van de buurt bij de ontwikkelingen bij de marktpartij. Om initiatiefnemers te helpen bij de communicatie met belanghebbenden heeft de gemeente een ‘Handreiking communicatie particuliere bouwinitiatieven’ opgesteld. Deze is als bijlage aan de nota van uitgangspunten toegevoegd (Bijlage 3). Het college van burgemeester en wethouders neemt de reacties van belanghebbenden mee in haar besluitvorming over bouwplanontwikkelingen. De initiatiefnemer moet dan ook kunnen aantonen hoe belanghebbenden zijn geïnformeerd en hoe zij reageren op de voorstellen. Prinses Julianakazerne, Thérèse Schwartzestraat 15 Den Haag
Bijlagen: - Bijlage 1 Verslag informatie avond 26 maart 2015 inclusief overzicht schriftelijke reacties op hoofdlijnen. - Bijlage 2 Verslag informatie avond 27 mei 2015 - Bijlage 3 Handreiking communicatie particuliere bouwinitiatieven
8
