noortje gooit haar schaamte overboord

NUMMER 2, JUNI 2015

onzichtbaar ZIEK ZIJN

aan het werk

met beperkte energie

10 VAKANTIETIPS

op een rij

noortje gooit haar schaamte overboord

WAT HEBBEN ZIJ GEMEEN?

20

Erica, Ad en Dorine hebben naast hun arbeidsongeschiktheidsuitkering gemeen dat ze alle drie hun verhaal hebben gedeeld met de redactie van UWV Perspectief. Hun input bepaalde voor een groot deel de inhoud van dit magazine en de website uwv.nl/perspectief. Echte verhalen van echte mensen dus. Dát is waar UWV Perspectief om draait.

14 04

Veranderde regelgeving, nieuwe mogelijkheden en interessante nieuwtjes

MIJN LEVEN

05

Noortje is 26 en heeft een ernstige vorm van de ziekte van Crohn.

06

09

(ON)BEPERKT OP VAKANTIE?

Er even tussenuit met een ziekte of beperking. Lastig? Niet met de juiste voorbereiding. Perspectief zet een aantal tips op een rij.

MIJN LEVEN René kookt gerechten voor zijn Facebook-account ‘Chef René’. Het maakt zijn leven met zijn spierziekte een stuk aangenamer. ONZICHTBAAR ZIEK

10

Hoe is het om te leven met een onzichtbare aandoening. Je bent ziek maar de buitenwereld ziet dat niet. Ellen, Anna en Donjoey vertellen hun verhaal.

MIJN LEVEN Ad gooit het roer om. 13

Na 25 jaar WAO begint hij opnieuw, als uitvaartfotograaf.

02 UWV PERSPECTIEF

ORIANA, SALMAN EN ANGELA DOEN VRIJWILLIGERSWERK Alle drie op totaal verschillende vlakken. Lees hun motivatie en ervaringen.

MIS NIETS!

HOE LAAD JE WEER OP?

Als je ziek of (arbeids)18 gehandicapt bent, is je energie

soms beperkt. Hoe ga je daar op de werkvloer het best mee om?

WAT BETEKENT DE PARTICIPATIEWET VOOR DE WAJONGER?

Zeven vragen en antwoorden 20 over de gevolgen van de

Participatiewet voor Wajongers.



HOREN, ZIEN EN DOEN

Uitjes, producten en 22 ander moois.

VINCENT BIJLO

Commentaar van cabaretier Bijlo op ziekte, gezondheid en het leven in het algemeen.

24

Achtergrondbeeld:Shutterstock/ SalomeNJ. Foto Ad: Maurits Giesen, foto Dorine en Erica: De Beeldredaktie

KORT

WIL JIJ OOK JE VERHAAL DELEN? GA NAAR UWV.NL/PERSPECTIEF EN VERTEL!

DORINE GAF ZICH OP EN VROTEEG OP DE WEBSI EF UWV PERSPECTIOR AANDACHT VO PTSS

N MAIL EN DAT AD STUURDE EE RHAAL OP LEVERDE MIJN VE ) 13 (P.

GEEF U OP VOOR DE NIEUWSBRIEF VIA UWV.NL/PERSPECTIEF. ZO BLIJFT U AUTOMATISCH OP DE HOOGTE VAN WAT ER ALLEMAAL OP DE SITE GEBEURT.

GEEN BEHOEFTE

WILT U GEEN PAPIEREN EDITIE VAN DIT MAGAZINE MEER ONTVANGEN? MELDT U ZICH DAN AF OP UWV.NL/PERSPECTIEF. WEL DE DIGITALE VERSIE LEZEN? IN ONZE NIEUWSBRIEF GEVEN WE U EEN SEINTJE ALS HET DIGITALE MAGAZINE ONLINE STAAT.

ERIC A SC VRIJWIL HREEF OVER HA WEBSITE ULIGERSWERK EN OPAR DE WV PE SPE CTIE NU HAAR R VERHAAL F STAAT UWV PERSPECTIEF 03

kort Kent u ‘Bijzonder Welkom’? Deze website staat vol bijzondere adressen op het gebied van horeca, kunst, winkels, (kinder)boerderijen, vrije tijd en dienstverlening. Bijzonder omdat er mensen met een beperking werken, die u met veel enthousiasme onthalen. Nieuwsgierig? Kijk op www.bijzonderwelkom.nl.

Op de nieuwe website zichtopzeldzaam.nl kunt u alles vinden over zeldzame aandoeningen en de daarbij horende patiëntenverenigingen. De site is een initiatief van de VSOP, een samenwerkingsverband van ongeveer zeventig patiëntenorganisaties. Op de website van het BNNprogramma ‘Je zal het maar hebben’ vindt u ook een handig overzicht van zeldzame ziektes. Van achalasie tot de ziekte van Gorham en van aangeboren hartafwijking tot de ziekte van Lyme. Bij sommige aandoeningen kunt u met een klik het programma terugzien dat erover gaat. http://www.zichtopzeldzaam.nl http://jezalhetmaar.bnn.nl/hebben

NIEUW ONTSLAGRECHT RAAKT OOK WERKNEMERS MET ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSUITKERING

04 UWV PERSPECTIEF

‘Ik wil me niet meer verstoppen’

MEER WETEN OVER NIEUW ONTSLAGRECHT? Kijk op uwv.nl/ werkenzekerheid.

Tekst: Marlies Ruijter, foto: Maurits Giesen

Noortje Hermans (26, Wajong) lijdt aan een ernstige vorm van de ziekte van Crohn. Sinds enkele jaren heeft ze een stoma. De acceptatie daarvan gaat niet zonder slag of stoot.

Illustratie: Shutterstock/ Sign N Symbol Production

Op 1 juli 2015 verandert het ontslagrecht. Wil een werkgever een werknemer ontslaan om bedrijfseconomische redenen of vanwege langdurige arbeidsongeschiktheid? Dan moet hij voor toestemming voortaan altijd naar UWV. Voor ontslag om andere redenen moet hij naar de kantonrechter. Stel, u bent voor 40% arbeidsongeschikt en u heeft een uitkering. Daarnaast heeft u een baan. Maar het gaat niet goed met het bedrijf en er moeten mensen uit. Uw baan is ook in gevaar. Vanaf 1 juli moet uw werkgever in zo’n situatie altijd toestemming voor ontslag vragen aan UWV. Misschien wil uw werkgever u ontslaan omdat u vaak ziek bent en dit onaanvaardbare gevolgen voor de bedrijfsvoering met zich meebrengt. Normaal geldt er een ontslagverbod bij ziekte. Maar als uw werkgever vindt dat voortzetting van het contract om bovengenoemde redenen voor het bedrijf niet is op te brengen, kan hij de kantonrechter vragen de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Hij moet dan wel eerst een deskundigenoordeel vragen aan UWV. Zo’n deskundigenoordeel is ook nodig als uw werkgever u wil ontslaan omdat u langdurig ziek bent en u volgens hem niet voldoende meewerkt aan re-integratie. De kantonrechter weegt het oordeel van UWV mee in zijn beslissing om de arbeidsovereenkomst al dan niet te ontbinden.

N

LEVE

ZICHT OP ZELDZAME ZIEKTES Beeld: Nationale Beeldbank/Frank Broekhuizen

BIJZONDER WELKOM

MIJN

‘Hoe kan ik met mijn beperking toch het maximale uit mijn leven halen? Die vraag houdt me heel erg bezig. De ziekte van Crohn veroorzaakt hevige ontstekingen in mijn darmen. Dat heeft een grote invloed op mijn leven. Ik ben bijvoorbeeld al meer dan 25 keer geopereerd. Een normale jeugd heb ik dus niet gehad. Ik heb veel gemist. Het is moeilijk om vriendschappen te sluiten als je steeds weer naar het ziekenhuis moet, of simpelweg te weinig energie hebt om iets te ondernemen. Daardoor verlies je mensen. Bij nieuwe vriendschappen stelde ik me veel te meegaand op. Ik ging over mijn eigen grenzen heen, uit angst om weer iemand kwijt te raken. Om dat te veranderen ben ik schematherapie gaan volgen, een therapie waarbij je ingesleten gedragspatronen afleert. Het helpt me enorm. Ik kan nu veel beter grenzen stellen, maar ik heb ook geleerd om mezelf te accepteren. En dat was hard nodig. Toen ik vier jaar geleden een stoma kreeg, zat ik in een diep dal. Ik schaamde me ervoor. Het maakte mijn leven in alle opzichten veel ingewikkelder. Wat zullen mensen zeggen? Hoe moet dat als ik ooit een relatie krijg? Het hoefde van mij even allemaal niet meer. Nu zit ik gelukkig op de weg naar boven. Ik dwing mezelf naar de positieve dingen in mijn leven te kijken. Bijvoorbeeld het feit dat ik net ben gestart met een opleiding tot schoonheidsspecialiste. Het helpt me om weer zelfvertrouwen op te bouwen. Ik ben op een punt dat ik de schaamte overboord heb gegooid. Vandaar dat ik dit verhaal hier ook wil vertellen. Iedereen mag weten wat er met me aan de hand is. Ik wil me niet meer verstoppen, maar me weer vrij en gelukkig voelen.’ ■

UWV PERSPECTIEF 05

K T R E P E B ) N (O OP VAKANTI E? Voor iedereen is het belangrijk om er even uit te zijn: om uw hoofd leeg te maken, uw horizon te verbreden of gewoon lekker uit te rusten. Lastig met een ziekte of beperking? Als u zich goed voorbereidt, komt u verder dan u denkt. Perspectief verzamelde tien tips voor u. Tekst: Marlies Ruijter, illustraties: Het Wonderlab

TAKE A BREAK

1

ALLES-IN-ÉÉN

Paardrijden in Drenthe, of een wijnreis naar Zuidwest-Frankrijk. Wie op zoek is naar een leuke, aangepaste vakantie, doet er goed aan om te beginnen op www. deblauwegids.nl. Hier vindt u vrijwel alle vakantieadressen voor mensen met een beperking. Zoeken gaat heel eenvoudig. U vult uw vakantiewensen in, wat uw beperking is en naar welk land of welke regio u wilt. Met één klik weet u wat de mogelijkheden zijn.

2

KAMPEREN, HET KAN!

Bent u op zoek naar rust, ruimte en eindeloze vergezichten? Op www. handicamp.nl vindt u bijvoorbeeld een prachtige minicamping aan de Zeeuwse kust waar die wens in vervulling kan gaan. Daarnaast vindt u nog tientallen campings die geschikt zijn, of speciaal ingericht, voor mensen met een ziekte of handicap.

3

CAMPINGVREES?

Wie niet van kamperen houdt, kan ook een verblijf in een hostel

overwegen. De hostels van Stayokay op Texel, in Rotterdam en in Amsterdam Zeeburg hebben kamers voor bezoekers met een handicap.

4

HUIZENRUIL

Wilt u wat verder weg? Denk dan eens aan huizenruil. U ruilt uw aangepaste woning met iemand in bijvoorbeeld Engeland, Spanje, Noord-Amerika of zelfs Australië. De site www.matchinghouses.com is er speciaal voor mensen met een ziekte of handicap. U kunt vooraf uitgebreid contact hebben met de eigenaar van de woning van uw keuze. Zo weet u dus zeker dat de woning van de ruilpartner aan uw specifieke wensen voldoet. Het is een betaalbare manier om een ander land te ontdekken.

5

NIET VERGETEN: MEDICIJNPASPOORT

Gebruikt u medicijnen? Neem dan altijd een medicijnpaspoort mee op reis. Ook als u in Nederland blijft. In dit document staat belangrijke informatie over uw persoonlijk medicijngebruik. Heeft u hulp

nodig vanwege klachten, ziekte, een ongeval of verlies van medicijnen, dan is meteen bekend welke medicijnen u gebruikt. Vallen uw medicijnen onder de Opiumwet? Dan heeft u daarnaast een speciale doktersverklaring nodig. Het gaat bijvoorbeeld om sterke pijnstillers, slaap- en kalmeringsmiddelen zoals valium of Seresta of ADHDmedicatie. U kunt er meer over lezen op www.hetcak.nl.

6

PERSOONSGEBONDEN BUDGET

In sommige gevallen kunt u de kosten voor een vakantie uit uw pgb halen. Kijk voor de regels op www.zorghulpatlas.nl.

7

PRIKKELARM PRETPARK

De Nederlandse Vereniging voor Autisme organiseert regelmatig uitstapjes voor mensen met autisme, zowel kinderen als volwassenen. Tijdens deze zogeheten Auti-Doe-Dagen worden bijvoorbeeld musea, pretparken of dierentuinen exclusief opengesteld voor mensen met autisme. Zo wordt grote drukte vermeden ➜

UWV PERSPECTIEF 07

MIJN

8

DAGJE WEG ZONDER DREMPELS

Kunt u niet of moeilijk lopen? Bent u doof of slechthorend, blind of slechtziend? Dan is www.ongehinderd.nl de ideale start van uw dagje uit. Op deze website vindt u toegankelijke uitstapjes door heel Nederland. Maar u kunt ook per plaats opzoeken welke horecagelegenheden er geschikt zijn voor bijvoorbeeld een rolstoel of een hulphond. Nog gemakkelijker: download de gratis app in de Apple App Store of Google Play Store. Zo bent u altijd op de hoogte van de toegankelijkheid. En uw eigen ervaringen deelt u ook weer met lotgenoten via de app.

9

HET ROER IN HANDEN

De wind door uw haar en waterspetters om uw oren. Dat ervaart u tijdens een zeiltocht met Stichting Sailability. Overal in het land organiseren zeilverenigingen speciale zeildagen waarop iedereen, ongeacht welke beperking, kan leren zeilen. Welke verenigingen meedoen en wanneer zij de zeildagen organiseren, leest u op www.sailability.nl. De zeilverenigingen vragen een bescheiden bijdrage van € 15.

10

BETAALBAAR EN BEGELEID OP VAKANTIE

Er zijn verschillende organisaties die zich inzetten om mensen met een beperking en een krap budget van een leuke vakantie te laten genieten. Zij werken samen met duizenden vrijwilligers om dit mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan: •  www.zonnebloem.nl, voor dagjes uit, vakanties in binnen- en buitenland, een trip op hun eigen vakantieboot; • www.rodekruis.nl, voor een week lang genieten op vakantieschip Henry Dunant, maar ook een verblijf in een van de vakantiehotels in het bosrijke Gelderland behoort tot de mogelijkheden; • www.sjok.tk, de Stichting Jongeren op Kamp organiseert avontuurlijke vakantiekampen voor jongeren met een lichamelijke handicap; • www.johanniter.nl/hulpvereniging, deze protestants-christelijke hulpvereniging zet zich in voor 50-plussers met een ziekte of handicap. Zij organiseert ook dagtrips en vakantieweken.

MEER WETEN ILABILt ITY? OVERBeSAkijk he filmpje op uwv.nl/perspectief.

N

LEVE

‘IK GA EERST KIJKEN VOORDAT IK BOEK’

Corné Ouburg (47) was al een enthousiast kampeerder voordat hij negentien jaar geleden door een bedrijfsongeval een dwarslaesie kreeg. Ondanks zijn beperking heeft deze manier van vakantie vieren nog steeds zijn voorkeur. ‘Na het ongeluk bracht ik mijn eerste vakantie door in een bungalowpark. Het was geen succes. Ik voelde me opgesloten. Ik miste de camping, het buitenleven en het contact met anderen. Sindsdien sta ik met mijn gezin weer ieder jaar op de camping. Eerst met een aangepaste vouwwagen, nu met een aangepaste caravan. Op de camping hebben we altijd veel bekijks. We krijgen van alle kanten hulp aangeboden. Meestal sla ik dat vriendelijk af; ik ben nogal een zelfstandig persoon. Maar die saamhorigheid vind ik wel de charme van een camping. We kamperen meestal in Nederland, van Zeeland tot Twente tot Texel. Voordat ik boek, rijden we altijd eerst een keer naar de camping om te kijken of de voorzieningen ook echt geschikt zijn voor gehandicapten. Ik heb inmiddels geleerd dat je niet blindelings informatie van de camping zelf kunt vertrouwen. Als ik weer thuis ben, deel ik mijn ervaringen altijd op www.dwarslaesie.nl. Daarmee help ik anderen bij het kiezen van een goed vakantieadres.’ Kijk op uwv.nl/perspectief voor nog meer handige vakantietips. ■ 

‘Koken houdt me staande’

René Schuurman (WAO, 49) kookt de sterren van de hemel. Voor zijn vriendin, maar inmiddels ook voor iedereen die lid is van zijn Facebook-pagina ‘Chef René’. Het maakt zijn leven met de spierziekte polyneuropathie een stuk aangenamer.

Tekst: Jesse Budding, foto: Maurits Giesen

en kunnen mensen met autisme een dag ‘onder elkaar’ zijn, samen met hun ouders, partner of begeleider. Voor meer informatie kijk op www.autisme.nl. Tip: ook veel andere patiëntenverenigingen organiseren activiteiten of vakanties voor hun leden en geven vakantieadviezen. Kijk onder wegwijzer op uwv.nl/perspectief voor een overzicht van alle patiëntenverenigingen.

‘Ik ben dol op koken. Ik heb in het verleden een opleiding voor kok gevolgd en heb jarenlang als kok gewerkt. Toen gooide mijn spierziekte helaas roet in het eten. Bij polyneuropathie zijn de uiteinden van de zenuwen in je armen en benen aangetast. Ik heb de pech dat alle spieren in mijn lijf meedoen. Als ik mijn handen tegen een oven houd, verbrand ik zonder dat ik het merk. Ruim een jaar geleden heb ik toch het koken weer opgepakt. Ik maakte foto’s van mijn gerechten en zette die met het recept op Facebook. Iemand raadde me aan om een speciale Facebook-pagina voor mijn recepten te maken. Dat heb ik gedaan en inmiddels staan er vele foto’s en recepten op en heb ik bijna 150 fans. Elke week maak ik een gerecht, leg alle stappen vast en zet het op Facebook. Veel mensen maken van hun hobby hun beroep. Bij mij is het andersom. Het koken voor mijn digitale vrienden is een uitlaatklep voor me. Ik krijg ook steeds meer leuke reacties. Dat doet me goed. Het grote voordeel van mijn kookactiviteiten is dat ik mijn eigen tijd kan indelen. Door mijn chronische pijn zou ik dit niet elke dag kunnen. Als het me te veel is, bouw ik een rustmoment in. Op deze manier heb ik het gevoel dat ik zelf de regie houd over mijn leven en dat mijn ziekte niet de dienst uitmaakt.’ ■

UWV PERSPECTIEF 09

ONZICHTBAAR ZIEK

JE ZIET HET NIET MAAR IK BEN ZIEK Als je een gebroken been hebt, staat iedereen voor je op in de tram. Maar wat als je aan een onzichtbare aandoening lijdt? ‘Ik wou soms dat ik een pleister kon opplakken, zodat mensen rekening met me houden.’ Tekst: Annemiek de Gier, foto: Steven van Noort, model: Nina

In augustus 2010 werd Ellen Uijttewaal (WIA, 50) aangereden door een bestelbusje. Sindsdien is haar leven voorgoed veranderd. Zelf omschrijft ze het alsof de oude Ellen op het asfalt is blijven liggen. Nu ziet ze in de spiegel iemand die eruitziet zoals zij, maar die ze eigenlijk niet herkent als Ellen. Het ‘niet aangeboren hersenletsel’ dat ze bij het ongeluk opliep, heeft haar geheugen, reuk en smaak doen verdwijnen. ‘Ik had een druk sociaal leven en een goede baan als planner’, vertelt Ellen. ‘Maar nu zijn simpele dingen zoals boodschappen doen, de was opvouwen en met het openbaar vervoer reizen ingewikkeld voor me geworden. Eigenlijk kosten veel dingen me moeite, alleen is daar aan de buitenkant niets van te zien. Als ik in een winkel sta en ik kan iets niet vinden, schaam ik me. Natuurlijk zou ik hulp kunnen vragen, maar die drempel is ontzettend hoog.’ BOZE MAIL

Van een auto-immuunziekte tot Lyme, van reuma tot een psychische aandoening, een onzichtbare aandoening kan zich op veel manieren manifesteren. Klachten en beperkingen die deze ziektes met zich meebrengen, zijn niet zichtbaar voor buitenstaanders. Mensen met zo’n aandoening (en dat zijn er veel) stuiten vaak op onbegrip als ze bepaalde dingen niet blijken te kunnen. En dat kan relaties en vriendschappen behoorlijk onder druk zetten en zelfs tot sociale isolatie leiden. Juist dat sociale aspect is veel te weinig belicht, stelt Anna Raymann, auteur van Lieve Help!, een praktisch boek voor iedereen die van dichtbij of wat verderaf te maken heeft met onzichtbaar leed. ‘Toen ik zelf chronischepijnpatiënt werd, kwam ik erachter dat er vooral aandacht is voor de lichamelijke en psychische kanten van een onzichtbare aandoening. Uit onderzoek blijkt ook dat de helft van mensen met chronische pijn zijn sociale relaties slechter ziet worden. Bewezen is dat een goed sociaal netwerk ervoor kan zorgen dat mensen minder last hebben van hun aandoening.’ Anna kon door de pijn in haar rug op een gegeven moment bijna niets meer, alleen maar op de bank liggen. Ze zat in een diep dal. ‘Ik had tien goede vriendinnen, maar niemand belde of mailde. Ik was zo kwaad! Ik stuurde hen een boze mail, zo van: weten jullie eigenlijk wel hoe ik erbij lig? Dat viel niet in goede aarde en achteraf begrijp ik dat wel. Ik had lange tijd een masker opgehouden, totdat het niet meer ging. Ik had eerder aan moeten geven dat ik steun nodig had. Een bekende valkuil voor veel mensen met een onzichtbare aandoening.’ ➜

De vrouw op deze foto komt niet voor in het artikel

‘Veel mensen met een onzichtbare aandoening zetten een masker op’

UWV PERSPECTIEF 11

ONZICHTBAAR ZIEK

MIJN

N

LEVE SCHAAMTE

Ellen Uijttewaal herkent die valkuil maar al te goed. ‘Ik heb eigenlijk liever niet dat mensen weten hoe ik me echt voel, ik wil gewoon Ellen zijn’, zegt ze. ‘Aan de andere kant: ik weet dat ik veranderd ben. Het is ontzettend moeilijk om dat te accepteren – ik wil anderen niet tot last zijn. Soms denk ik: kon ik maar een pleister opplakken, zodat mensen konden zien dat er iets met me is en meer rekening met me zouden houden.’ Ook Donjoey Conrad (Wajong, 28) heeft ervaring met het ‘masker’. Hij kreeg in 2011 verschillende psychoses, waardoor zijn hele belevingswereld veranderde. ‘Ik woonde samen met mijn vriendin en haar dochter, maar alles leek opeens nep’, vertelt hij. ‘Ik zat in een soort shock en was me daar ontzettend van bewust.’ Donjoey werkte als callcenteragent, maar verzweeg zijn situatie voor zijn baas en collega’s. ‘Ik probeerde me zo onzichtbaar mogelijk te maken en hoopte alleen maar dat ze niets vreemds aan mijn gedrag zouden merken. Ik schaamde me, het voelde alsof ik gek was geworden. Wat zouden ze niet van me denken als ik dat zou vertellen? Misschien zouden ze zelfs bang van me worden.’

‘Konden mensen maar zien dat er iets met me is’

Ellen heeft geluk met haar man Joop: hij is haar grote steun en toeverlaat. ‘Ik hoef niet veel te zeggen, hij weet hoe ik me voel. Zonder hem zou ik niet zijn waar ik nu ben.’ Haar medewerking aan dit artikel is voor Ellen een stap in de goede richting. ‘Het is beter om mezelf niet langer te verstoppen, mensen moeten nu maar eens weten hoe het zit. Ik ben niet meer de oude Ellen, maar ik ben zeker niet zielig. Er is nog veel in het leven waar ik van geniet, zoals de jonge eendjes buiten en een lekkere maaltijd koken. En ik ga twee keer per week naar de dagbesteding bij Boogh in Nieuwegein, waar ik lotgenoten zie en helemaal mezelf kan zijn.’ Donjoey deed onlangs mee aan de campagne www.hetisnooittelaat.nl, om het stigma rondom psychoses weg te nemen. Ook werkte hij mee aan de documentaire Psychose! van filmmaker Daniël Krikke. ‘Ook al heb ik nu geen last van psychoses, ik schaam me er nog altijd voor. Mijn verhaal vertellen op de tv is voor mij een kans om me eindelijk te uiten.’

12 UWV PERSPECTIEF

1. Ook al is het moeilijk, vertel aan anderen wat er met u aan de hand is en wat dat voor uw situatie betekent. 2. Als u hulp nodig heeft, stel uw vraag dan zo concreet mogelijk. Bijvoorbeeld: kun je mij morgenmiddag helpen met de was? 3. Stel uw verwachtingen bij en droom nieuwe dromen. Kijk naar wat u wel kunt. Internet bijvoorbeeld is een geweldige plek voor het vinden van nieuwe hobby’s, contacten en zelfs werk. 4. Als u kinderen hebt, leg hen dan zo helder mogelijk uit wat er met u is. Toon begrip als ze boos zijn, stel ze gerust, laat zien dat u van ze houdt. 5. Maak duidelijk aan anderen dat ze niet uw problemen hoeven op te lossen, maar dat hun aanwezigheid als vriend(in) genoeg is.

MEER LEZEN?

‘Ik geloof niet in toeval’

Ad Bakx (61) begon met werken toen hij 14 jaar was. Hij klom op van fabrieksarbeider tot laserprintermonteur. Lichamelijke en geestelijke problemen maakten een einde aan zijn carrière. Na 25 jaar WAO begint hij opnieuw, als uitvaartfotograaf.

MEEPRATEN OVER ONZICHTBAAR ZIEK ZIJN?

• www.onzichtbaarziek.nl • www.boek-en-steun.nl • Lieve help! Steunen en gesteund worden bij chronische pijn en ander onzichtbaar leed, Anna Raymann, Uitgeverij Boek-en-steun, ¤ 22,40 ■

Deel uw ervaringen op www.uwv.nl/ perspectief

Tekst: Marlies Ruijter, foto: Maurits Giesen Foto: Xxxx xxxxxx

NIET ZIELIG

Anna Raymann besefte: als je je stoerder voordoet dan je bent, dan komt er ook geen arm om je schouder. ‘Toen ik mijn eigen aandeel in mijn situatie inzag, kon ik mijn teleurstelling omzetten in actie’, vertelt ze. Ik ben mijn boek gaan schrijven, waarvoor ik sprak met zeventig andere mensen met onzichtbare pijn. Inmiddels geef ik ook lezingen en trainingen over het onderwerp, het is echt mijn missie geworden om mensen met onzichtbaar leed en hun vrienden, partners en kinderen te helpen met hun sociale relaties.’

ONZICHTBAAR ZIEK: 5 TIPS VAN ANNA RAYMANN

‘Mensen reageren soms geschrokken als ik zeg dat ik uitvaartfotograaf ben. Ze associëren het met pijn en verdriet. Zelf zie ik mijn beroep juist als iets positiefs. Ik kan mensen helpen door een goede reportage van een afscheid te maken. Nabestaanden zijn tijdens een afscheid vaak overmand door verdriet. Ze beleven een afscheid in een roes, waardoor er veel aan hen voorbijgaat. En er gebeuren ook mooie dingen op zo’n dag. Er wordt gelachen en er wordt getroost. Een hand op iemands schouder, reacties op een mooie speech. Dat soort momenten breng ik in beeld. Ik hoop nabestaanden met mijn foto’s te helpen bij hun rouwverwerking. Dat mijn eigen leven niet over rozen is gegaan, helpt me mogelijk in mijn nieuwe vak. Ik ben er in ieder geval een invoelend mens door geworden. Ik heb 25 jaar geknokt tegen vermoeidheid en depressies. Die strijd laat ik nu achter me. Het voelt goed om weer onderdeel van de maatschappij te zijn. Ik was daar zo aan toe! Het is bijzonder hoe je opeens je bestemming kunt vinden, ook al heb je lang gedacht dat het niet meer ging gebeuren. Fotografie is altijd mijn hobby geweest. Een paar jaar geleden heb ik een fotoclub opgericht. We specialiseerden ons steeds meer in reportagefotografie. Net toen ik dat behoorlijk onder de knie begon te krijgen, sprak ik iemand die op zoek was naar een uitvaartfotograaf maar niemand kon vinden. Voilà, één en één is twee. Toeval? Ik geloof niet in toeval.’ Meer informatie: www.adbakx.nl ■

UWV PERSPECTIEF 13

DIT WERK PAST PERFECT

VRIJWILLIGERSWERK

BIJ MIJ

Vrijwilligerswerk biedt perspectief. Soms heel concreet op een betaalde baan. In andere gevallen geeft het invulling aan het dagelijks leven. In elk geval kan het een verrijking zijn, voor de vrijwilliger en voor de werkgever. Tekst: Audrey Zonneveld, foto’s: Vincent Kruijt

14 UWV PERSPECTIEF

‘Het kan in mijn eigen tempo’

Angela van de Ven (32, WGA) helpt blinden en slechtzienden. ‘Een paar jaar geleden, vlak na de geboorte van mijn zoontje, kreeg ik plotseling trombose. Daardoor raakte ik aan mijn rechterzijde verlamd. Daarna kreeg ik nog een herseninfarct. Maar ik heb gevochten voor genezing en ik ben deels weer arbeidsgeschikt. Ik solliciteer nu naar functies die bij mijn mogelijkheden passen. Ondertussen doe ik fijn vrijwilligerswerk: ik begeleid blinden en slechtzienden door met ze te wandelen, een kop koffie te drinken of gewoon gezellig te kletsen. Daarnaast spreek ik tijdschriften en andere geschreven lectuur in. De gesproken teksten brand ik op een cd en stuur ik naar blinden of slechtzienden. Dit werk past perfect bij mij en mijn ziektebeeld: ik kan het in mijn eigen tempo doen en het levert niet te veel prikkels op. Bovendien kan ik blinden en slechtzienden hiermee echt helpen.’

‘Als je passief blijft, word je zieker’

Salman Karasoylu (59, WIA) zit in de cliëntenraad van UWV om de communicatie tussen UWV en arbeidsongeschikten te verbeteren. ‘Hoe kunnen we mensen met een lichamelijke of psychische beperking het best benaderen? Hoe stellen we bijvoorbeeld een begrijpelijke brief op voor deze groep? In de cliëntenraad van UWV in Overijssel en Gelderland-Noord bespreken we dit soort kwesties. De cliëntenraad is een soort denktank. Daarnaast begeleid ik cliënten van UWV bij arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen. Ik probeer vooral communicatieproblemen te voorkomen en te verhelpen. Arbeidsongeschikten worstelen soms met spanning als ze beoordeeld moeten worden. Het kan gebeuren dat ze daardoor bepaalde zaken niet goed begrijpen. Andersom komt het natuurlijk ook voor dat een verzekeringsarts sommige zaken duidelijker moet uitleggen. Ik help daarbij. Daar heb ik ervaring mee, want ik heb gewerkt als re-integratieconsulent. Ik ben overwerkt geraakt en heb een ongeluk gehad waarbij ik een whiplash heb opgelopen. Daarom ben ik nu zelf arbeidsongeschikt. Maar dit werk houdt me staande. Ik zeg altijd: als je passief bent, word je zieker. Als je actief bent, krijg je energie.’ ➜

Wat beschouwt UWV als vrijwilligerswerk? • Werk waarvoor u niet betaald krijgt (op een onkostenvergoeding na) en waarvoor u ook geen betaling kunt verwachten. • Werk dat u doet voor een maatschappelijke organisatie. • Werk dat u (of iemand anders) niet eerder voor loon deed. Heeft u ook een WW-uitkering? De regels voor deze doelgroep zijn sinds 1 januari 2015 aangepast. Meer informatie over vrijwilligerswerk tijdens WW en WIA, WAO of Wajong-uitkering vindt u op: uwv.nl/particulieren/vrijwilligerswerk.

‘Zo draag ik toch bij aan een betere maatschappij’

Oriana van Tergouw (28, Wajong) helpt eenzame ouderen en heeft een vredescollectief opgericht. ‘Toen mijn oma overleed, was mijn opa erg eenzaam. Ik merkte dat het hem echt opbeurde als ik bij hem langs ging. Maar natuurlijk heeft niet iedereen daar tijd voor. Daarom ben ik een project gestart waarbij jongvolwassenen een brief schrijven aan eenzame ouderen. Ouderen genieten niet alleen van de brief die ze ontvangen, maar hebben daardoor ook weer wat te doen: een brief terugschrijven. Vaak vinden ze het heerlijk om over hun eigen leven te schrijven. En omdat ik geen stilzitter ben, ben ik ook bezig met een vredescollectief, waaraan vertegenwoordigers van allerlei religies deelnemen. Na de aanslagen op magazine Charlie Hebdo heb ik het gevoel dat er meer dan ooit behoefte is aan liefde en vrede. Voor mij geeft dit betekenis aan het leven. Ik ben gevoelig voor psychoses, dus ik moet stress in mijn leven zo veel mogelijk vermijden. Maar op deze manier draag ik toch bij aan een betere maatschappij.’ ■

Beeld: Shutterstock/Rawpixel

Vrijwilligerswerk is toegestaan, als u het maar meldt bij UWV, binnen een week nadat u bent gestart. Doorgeven is belangrijk omdat UWV wil kunnen beoordelen of het daadwerkelijk vrijwilligerswerk is. Daarbij kan vrijwilligerswerk iets zeggen over uw inzetbaarheid; het maakt duidelijk wat u nog kunt. Het te laat doorgeven kan gevolgen hebben voor uw uitkering.

PRAAT MEE IN DE CLIËNTENRAAD UWV hoort graag wat klanten van zijn dienstverlening vinden. Via de cliëntenraad kunt u hier actief over meedenken en meepraten. Ieder lid van een cliëntenraad is zelf klant van UWV en kan daardoor de kwaliteit van de dienstverlening goed beoordelen. Er zijn twaalf cliëntenraden: elf districtsraden en één centrale cliëntenraad. Iedere cliëntenraad bestaat uit zestien leden. De districtscliëntenraden overleggen met districtsmanagers van UWV over de dienstverlening in hun district. De centrale cliëntenraad praat met de Raad van Bestuur over het beleid van UWV. Een cliëntenraad bespreekt suggesties en ervaringen van klanten en kan gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen. De cliëntenraden werken zo continu aan de verbetering van de dienstverlening door UWV. Waar kunt u zoal over meepraten? Bijvoorbeeld over hoe medische beoordelingen verlopen, hoe UWV klachten afhandelt, of UWV zijn afspraken nakomt en over de betaling van een uitkering. Ook worden de cliëntenraden regelmatig geraadpleegd over de diverse communicatie-uitingen van UWV over nieuwe wetgeving. Zo is er dit jaar advies uitgebracht over de teksten van brieven en de campagnes over de Participatiewet en de Wet werk en zekerheid. Vindt u dat zaken anders en beter kunnen worden geregeld? Laat het de cliëntenraad in uw district weten. De cliëntenraden hebben een eigen website. Hier kunt u terecht voor informatie. Wilt u meer weten over de cliëntenraad of zelf actief meedoen? Kijk op www.clientenraad-uwv.nl of er een vrije zetel is in uw regio.

ALTIJD VERGOEDING BIJ ONTSLAG Als u op of na 1 juli 2015 wordt ontslagen, heeft u recht op een transitievergoeding. De bedoeling is dat u de vergoeding gebruikt om ander werk te vinden. Maar dat is niet verplicht. Krijgt u ontslag omdat u langdurig arbeidsongeschikt bent en daardoor niet langer geschikt bent voor uw functie? Ook dan heeft u recht op zo’n vergoeding. Hoeveel u krijgt, hangt af van hoelang u in dienst bent geweest. U moet minimaal twee jaar bij het bedrijf werken. Dit geldt ook voor mensen met een tijdelijk contract van minimaal twee jaar. Is het uw eigen schuld dat u wordt ontslagen? Dan krijgt u de vergoeding niet. Meer info: www.uwv.nl/werkenzekerheid.

KUNSTCONGRES MET PERSPECTIEF Dit najaar (november) houdt UWV de zesde editie van het Kunstcongres met perspectief. Hét podium voor beeldend kunstenaars met een arbeidsbeperking. In de ochtend zijn er workshops en een netwerk- en informatiemarkt. ’s Middags vindt de eendaagse expositie plaats van alle kunstenaars. Een vakjury jureert in verschillende categorieën en er is een publieksprijs. Aan het einde van de middag is de bekendmaking van de prijswinnaars. MEEDOEN?

Bent u beeldend kunstenaar en behoort u tot de Participatiewetdoelgroep en/of heeft u een Wajong-, WIA- of WAO-uitkering? Bent u serieus met het beeldend kunstenaarschap bezig en wilt u graag een stap verder zetten? Dan bent u van harte welkom om u in te schrijven. Op de website perspectief.uwv.nl/kunstcongres vindt u meer informatie over de datum, de locatie, het programma en het aanmelden.

UWV PERSPECTIEF 17

Beeld: Martin Waalboer

HOE ZIT DAT EIGENLIJK?

Beeld: Shutterstock/ Kekyalyaynen

kort

VRIJWILLIGERSWERK

BEPERKTE ENERGIE OP DE WERKVLOER

Soms zou je je eigen lichaam wel een schop onder de kont willen geven: vooruit, nog even door! En dan lukt het evengoed niet. Want als je ziek of (arbeids)gehandicapt bent, is je energie soms beperkt. Hoe ga je daar op de werkvloer het best mee om? Tekst: Audrey Zonneveld, illustratie: Shutterstock/ JrCasas

Als iemand één brok energie is, dan is het Leo Valk (WAO, 48) wel. Hij werkt als kredietanalist bij ABN AMRO. En, hij heeft MS (multiple sclerose). ‘Toen het twaalf jaar geleden bij mij werd geconstateerd, heb ik vrij snel een andere baan binnen de bank gezocht. Ik werkte voorheen als senior account manager, maar in mijn huidige functie heb ik minder last van de waan van de dag. Nu kan ik mijn eigen tijd indelen en is er een duidelijke structuur. Zo kan ik beter mijn energie verdelen.’ ‘GELUK MET MS’

Leo werkt twintig uur per week, verdeeld over vier dagen van vijf uur. ’Op die manier heb ik altijd na twee dagen werken minimaal één dag rust voor mijn lichaam. Daarbij zeg ik altijd: ik kan er niet altijd fysiek zijn maar ik ben telefonisch de hele dag bereikbaar. Desnoods ’s avonds. Verder zijn er voor mij geen aanpassingen nodig; ik loop met een rollator en ik heb geen aangepast bureau of bureaustoel nodig. Eigenlijk heb ik best “geluk” met mijn vorm van MS: alleen mijn benen doen het minder goed.’ FOCUS OP KRACHT

MEER WETEN OVER LEO ZIJN LEVEN?

Lees zijn dagboek op uwv.nl/perspectief.

Leo krijgt doelstellingen en beoordelingen, net als ieder ander. ‘Alleen gelden die voor twintig uur, in plaats van 36 uur’, zegt zijn manager Mirjam Bakker. ‘Leo biedt toegevoegde waarde omdat hij de business zo goed kent. Bovendien neemt hij zelf verantwoordelijkheid door aan te geven wat wel en niet gaat.’ Leo voegt toe: ‘De focus moet liggen op mijn kracht, niet op mijn ziekte. Ik wil géén liefdadigheid. Daar komt bij dat ik energie krijg van werken: de dynamiek van een bedrijf, onderdeel zijn van een groot proces ... Mijn streven is om MS een zo klein mogelijke rol te laten spelen in mijn leven.’

DOEN (EN LATEN) TIPS

• Wees slim met de verdeling van uw energie, maar zorg er wel voor dat u dingen blijft doen waar u energie van krijgt. Bezoekt u bijvoorbeeld graag musea of concerten? Blijf dit doen zodat u uw lege batterij ook weer oplaadt. • Een goede planning zorgt dat u niet te snel door uw energie heen bent. Maak een schema waarin u uw energie zo goed mogelijk verdeelt. Stel prioriteiten en bouw rustmomenten in. • Probeer activiteiten die energie slurpen vooraf in te schatten. Zijn vergaderingen energieslurpers voor u, houd daar dan rekening mee in uw energieschema. • Verspil op uw werk zo min mogelijk energie aan zaken die niet echt nodig zijn. Een lunchwandeling met collega’s is leuk, maar als dat te veel van u vraagt, kunt u beter niet elke keer meegaan. • Tot slot: luister naar uw lichaam. U kunt wel stoer doorgaan, maar het herstel kost u (en uw werkgever) uiteindelijk veel meer tijd. OOK HANDIG • Er zijn diverse energiemanagementtrainingen, zoals via Bartimeus of Ergopunt. • Op de website van de Hersenstichting kunt u de Zorgwijzer Vermoeidheid downloaden, met allerhande tips voor uzelf en uw werkgever. • De app PocketEnergy (à ¤ 1,99) is een hulpmiddel voor het vinden van een betere energiebalans (zie ook p. 22/23).

TIPS VOOR U EN UW WERKGEVER • Bespreek uw mogelijkheden met de bedrijfsarts en werkgever samen. Kijk naar hoeveel uur u wél kunt werken en de belasting van het werk. • Weet dat uw werkgever recht heeft op subsidie voor het aanpassen van uw werkplek. Meer informatie voor uw werkgever staat op uwv.nl. • Wellicht behoort gedeeltelijk thuiswerken tot de mogelijkheden. Thuis wordt u minder vaak ‘gestoord’ door collega’s of telefoontjes, waardoor de vermoeidheid minder snel opspeelt. • Leg in een (sollicitatie)gesprek met leidinggevenden of collega’s de nadruk op wat u kunt, in plaats van waar de beperkingen zitten.

BEGRIP VAN JE COLLEGA’S Niet elke collega is even begripvol. Vaak is het handig om je omgeving uit te leggen wat het is om beperkte energie te hebben. Christine Miserandino bedacht de zogenaamde Lepeltheorie: stel dat je twintig lepels hebt die je kunt gebruiken voor dagelijkse activiteiten. En stel nu dat douchen en aankleden al twee lepels kost. Dat reizen naar het werk ook weer een lepel kost. Net als het werk zelf, boodschappen doen, eten bereiden et cetera. Een gezond persoon heeft vrijwel altijd genoeg lepels. Maar bij iemand met een ziekte zijn de lepels vroeg of laat op. En dan moet je kiezen: ga je nog eten koken terwijl je eigenlijk geen energie meer hebt om het op te eten? Of ga je met honger op de bank liggen? De Lepeltheorie kan zorgen dat je collega’s je net iets beter begrijpen. Voor meer info kijk op www.butyoudontlooksick.com. ■

UWV PERSPECTIEF 19

PARTICIPATIEWET

HOE BEOORDEELT UWV MIJN ARBEIDSVERMOGEN?

Op 1 januari is de Participatiewet ingegaan. Als u Wajonger bent, kan er daardoor iets voor u veranderen. Maar wat, en wanneer? Zeven vragen – én antwoorden – over de gevolgen die de Participatiewet voor u kan hebben. Tekst: Els Wiegant, illustraties: paperfuel.nl, achtergrondbeeld: Shutterstock/ Africa Studio

DE PARTICIPATIEWET, HOE ZAT HET OOK ALWEER?

De overheid vindt het belangrijk dat iedereen die dat kan, meedoet aan de samenleving. Werken is een goede manier om mee te doen. Dat is dus het doel van de Participatiewet: mensen op weg helpen naar werk. De Participatiewet vervangt de bijstand (Wet werk en bijstand, Wwb), de sociale werkvoorziening (Wsw) en voor een deel de Wajong. Sinds 1 januari 2015 is een Wajong-uitkering alleen voor iemand die nu en in de toekomst niet kan werken door een beperking of ziekte. WAT IS DE ROL VAN UWV BIJ DEZE WET?

UWV heeft de opdracht om vast te stellen welke Wajongers zouden kunnen werken en welke niet. Of, zoals dat in UWV-taal heet: beoordelen wie arbeidsvermogen heeft en wie niet. Voor 1 januari 2018 doet UWV dat in totaal voor 250.000 Wajongers. UWV gaat de mensen met arbeidsvermogen helpen richting werk.

20 UWV PERSPECTIEF

Voor 1 januari 2018 moet UWV het arbeidsvermogen van 250.000 Wajongers beoordelen. Om dat zo snel en zo zorgvuldig mogelijk te doen maakt UWV een voorlopige beoordeling op basis van de gegevens die UWV al heeft. Als u oude Wajong heeft, ontvangt u de voorlopige beoordeling in een brief met een reactieformulier. UWV wil graag van u weten of u zich in de beoordeling kunt vinden. Dit kunt u aangeven op het reactieformulier. Bent u een nieuwe Wajonger en is er iets gewijzigd in uw situatie? U ontvangt geen reactieformulier maar kunt een wijzigingsformulier invullen (te vinden op uwv.nl). Uiteindelijk ontvangt u een brief met de definitieve beslissing. Heeft UWV onvoldoende actuele informatie over uw medische situatie en mogelijkheden, dan kan het zijn dat u een vragenlijst ontvangt. In een enkel geval is een gesprek met de verzekeringsarts of arbeidsdeskundige nodig.

UWV stelt van iedere klant met een Wajong-uitkering vast of hij wel of geen arbeidsvermogen heeft. Heeft u sinds 2010 een Wajong-uitkering, dan valt u onder de nieuwe Wajong. Dan heeft UWV bij uw aanvraag beoordeeld of u arbeidsvermogen heeft. Die beoordeling blijft geldig en wordt in de brief met de voorlopige beoordeling bevestigd. Het ligt iets anders voor de mensen die onder de oude Wajong vallen, dus die vóór 2010 een Wajong-uitkering hebben aangevraagd. Voor die klanten wordt in de periode tot 2018 beoordeeld of zij arbeidsvermogen hebben. Voor een aantal klanten met een Wajong-uitkering stelt UWV nu niet vast of zij arbeidsvermogen hebben. Dat geldt voor: * Wajongers die voor 1 januari 2018 de AOW-leeftijd bereiken. * Wajongers die een studieregeling hebben. Zij moeten het bij UWV melden zodra hun opleiding stopt. UWV beoordeelt de situatie dan op dat moment. * Wajongers die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. Hierover ontvangen zij een brief. Als u geen arbeidsvermogen heeft, dan verandert er niets voor u. Uw uitkering blijft 75% van het wettelijk minimunloon.

KOMEN ER EXTRA BANEN?

ARBEIDSVERMOGEN, WAT IS DAT?

Arbeidsvermogen is, simpel gezegd, het vermogen om te kunnen werken. Dat betekent in de praktijk dat u arbeidsvermogen heeft als u aan vier voorwaarden voldoet: 1 U kunt een taak uitvoeren in een bedrijf of organisatie. 2  U heeft eenvoudige werknemersvaardigheden (bijvoorbeeld: op tijd komen, afspraken nakomen). 3 U kunt minimaal 1 uur achter elkaar werken. 4 U kunt minimaal 4 uur per dag werken. Arbeidsvermogen heeft u ook als u begeleiding of een voorziening nodig heeft om te kunnen werken. Of als u alleen ‘beschut’ werk kunt doen (voorheen: de sociale werkplaats).

Als u arbeidsvermogen heeft, dan gaat uw Wajong-uitkering op 1 januari 2018 omlaag: van maximaal 75% naar maximaal 70% van het wettelijk minimumloon. Het maakt daarbij niet uit of u werkt of niet. Heeft u geen werk en bent u daarover nog niet in gesprek met UWV? Dan gaat u samen met UWV op zoek naar werk dat bij uw mogelijkheden past. Een arbeidsdeskundige nodigt u uit voor een gesprek. Samen kijkt u welke hulp u nodig heeft bij het vinden van werk. U kunt bijvoorbeeld ondersteuning van een jobcoach of re-integratiecoach krijgen. Als u al werkt dan is de Wajong-uitkering een aanvulling op uw inkomen.

Er komen meer banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Dat hebben het kabinet en werkgevers namelijk afgesproken. Vóór 2026 worden er 125.000 extra banen gecreëerd. Dat heet de banenafspraak. Voor wie komen die extra banen beschikbaar: 1 Mensen die onder de Participatiewet vallen en die geen wettelijk minimumloon (WML) kunnen verdienen. 2 Mensen met een Wsw-indicatie. 3 Wajongers met arbeidsvermogen. 4 Mensen met een Wiw-baan of ID-baan.

De informatie in dit artikel geldt voor een groot deel van de Wajongers. U kunt andere vragen hebben. Kijk voor meer en actuele informatie op uwv.nl/vragenwajong. ■

Tekst: Menno de Boer

MIS NIETS! GEEF U

O DE NIEUW P VOOR UWV.NL/P SBRIEF VIA ERSPECTIE F.

HANDIGE PRODUCTEN, LEUKE UITGAANSTIPS EN ANDER MOOIS!

René Kuijlenbur g

22 UWV PERSPECTIEF

René Kuijlenburg kreeg zeven jaar geleden te horen dat hij ME/CVS had, het chronische vermoeidheidssyndroom. Hij ging van hulpverlener naar hulpverlener, maar niemand kon hem helpen. Dus nam hij het heft in eigen handen. Hij begon zijn dagelijkse activiteiten, energieniveau en klachten te monitoren. Dat hielp hem om inzicht te krijgen in zijn energiebalans en zijn fysieke en mentale grenzen. Hij kreeg zelfs weer zo veel energie dat hij een bedrijf is begonnen en de app PocketEnergy heeft ontwikkeld: een hulpmiddel voor het vinden van een betere balans tussen inspanning en rust. Onder de gebruikers zijn mensen met verschillende diagnoses, maar zij delen de behoefte om hun beschikbare energie zorgvuldig te verdelen en hun grenzen te leren kennen. De app is verkrijgbaar in de App Store van Apple (€ 1,99). Een Android-versie volgt later dit jaar.

In Nederland is er een speciale sportorganisatie voor doven: de Koninklijke Nederlandse Doven Sport Bond (KNDSB). Dat hun leden fanatiek zijn, zal ook komende zomer weer blijken tijdens het beachvolleybaltoernooi op het Scheveningse strand. Op zaterdag 15 augustus gaan gemixte teams daar de strijd met elkaar aan. Aanmelden kan voor 30 juli via de website: www.kndsb.nl (klik op ‘sporttakken’, ‘volleybal’ en vervolgens op de aankondiging van het toernooi in de agenda).

AUTTHERE APP

Jongeren met autisme uit hun sociale isolement halen. Dat is het doel van de app AutThere, een samenwerking van het Autismefonds en de Nederlandse Vereniging voor Autisme. De applicatie biedt jongeren met autisme de mogelijkheid om gelijkgestemden te vinden en met elkaar in contact te komen. Ook vermeldt de app evenementen voor jongeren met autisme. De app is verkrijgbaar in de AppStore van Apple en de AndroidMarket. Zie ook: www.Aut-There.nl.

Foto: Linda Pluimers

Drempelloos dagje Amsterdam

Wie een lichamelijke beperking heeft, stuit tijdens een bezoek aan Amsterdam al snel op de nodige drempels. Reis- en adviesbureau Accessible Travel Netherlands heeft daar iets op bedacht: een speciale stadsgids voor mensen die slecht ter been zijn of die gebruikmaken van een rolstoel of scootmobiel. In vijf korte routes, met plattegrond, worden zij langs toegankelijke restaurants, musea en bezienswaardigheden geleid. Daarbij krijgen ze praktische tips van Amsterdammers met een lichamelijke beperking. Ook handig: bij alle locaties staat kort beschreven hoe de entree, de lift en het toilet toegankelijk zijn. Een digitale versie van de stadsgids is gratis te downloaden via: www.accessibletravelnl.com/stadsgids. Papieren exemplaren kunnen besteld worden via [email protected]. Kosten: € 4,50 voor de eerste gids en € 0,50 voor ieder extra op te sturen exemplaar.

COLOFON UWV Perspectief is een uitgave van UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen) en is bestemd voor mensen met een WAO-, WAZ-, Wajong-, IVA- of WGA-uitkering en hun omgeving. Het blad verschijnt drie keer per jaar. Aan de inhoud van UWV Perspectief kunnen geen rechten worden ontleend. p

‘Elke tegenslag biedt ook een kans om te vernieuwen. Volg je dromen en maak het verschil!’ Dat is de boodschap van Jaap Bressers (31). Hij weet zelf heel goed wat tegenslag is: elf jaar geleden dook hij tijdens een vakantie in Portugal in zee en liep hij een hoge dwarslaesie op. Sindsdien zit hij in een rolstoel. Maar zijn gedrevenheid en gevoel voor humor is hij zeker niet verloren. Sterker nog: tegenwoordig treedt hij op als de ‘Sitdown Comedian’. Zijn bijzondere kijk op het leven komt ook duidelijk naar voren in zijn recent verschenen boek ‘Waar een wiel is, is een weg’. In korte, persoonlijke en vooral grappige verhalen moedigt hij de lezer aan om zelf het verschil te maken, zowel op het werk als privé. Zie ook: www.jaapbressers.nl. Bekijk op uwv.nl/perspectief het filmpje over Jaap Bressers.

KNDSBbeachvolleybaltoernooi in Scheveningen

Foto: Autthereap

Sitdown comedian schrijft

Omslagontwerp: Arjen Snijder

Foto’s: KNDSB

App voor een betere energiebalans

Redactie: UWV Concerncommunicatie, Postbus 58285, 1040 HG Amsterdam, e-mail [email protected] Realisatie: MediaPartners Group, Amstelveen, www.mediapartners.nl Artdirection: Esther Jansen, Fraaie Boel Productiebegeleiding: MediaPartners Group, ISSN: 1571 - 1099 Visueel gehandicapten kunnen een aangepaste versie van UWV Perspectief ontvangen. U kunt dit doorgeven op 0900 – 92 94 (lokaal tarief). Ook kunt u de platte tekst ontvangen voor spraak- of vergrotingssoftware of braille-leesregel via www.grenzelooslezen.nl. Het is alleen toegestaan artikelen of beeld uit UWV Perspectief – geheel of gedeeltelijk – over te nemen na toestemming van de redactie. Vragen? Op uwv.nl vindt u alle informatie over de dienstverlening van UWV en uw rechten en plichten. Of u kunt bellen met UWV Telefoon Werknemers, 0900 --- 92 94 (lokaal tarief). Houd als u belt uw 9-cijferige burgerservicenummer bij de hand. Alle brochures van UWV kunt u zowel telefonisch bestellen als downloaden via de site. Adreswijziging: Een adreswijziging geeft u door aan het UWV-kantoor dat uw uitkering verzorgt én aan de Gemeentelijke Basisadministratie. UWV PERSPECTIEF 23

De blinde cabaretier, schrijver en columnist Vincent Bijlo geeft commentaar op het leven en de sociale zekerheid.

VINCENT BIJLO

Omdat ik wat tijd over heb in mijn agenda, pas in het najaar ga ik het theater weer in, dacht ik: waarom zou ik niet eens een steentje gaan bijdragen aan de participatiesamenleving. Maar wat zal ik eens gaan doen? Koffieschenken in een verzorgingshuis? Geen goed idee. Er is een overschot aan koffieschenkers, je staat tot je enkels in de troost in de recreatiezalen. Er komen steeds meer meldingen van senioren die het slachtoffer zijn geworden van overdoses koffie, en bovendien, je ziet niet meer wie Parkinson heeft en wie niet, iedereen trilt. Ik meldde me telefonisch bij de vrijwilligerscentrale. Ik was al gewaarschuwd door een vriend, die vrijwilligerswerkloos is. Hij zei: ‘Je moet HET niet zeggen, anders bieden ze je niks aan.’ ‘Wat zou u willen doen?’, vroeg de vrijwilliger die bij de vrijwilligerscentrale de telefoon opneemt. ‘Rolstoelen duwen?’ ‘Nee,’ zei ik, ‘dat heb ik wel eens gedaan. De rolstoeler werd zo bang dat hij uit zijn rolstoel sprong.’ ‘Dan doen we dat niet. Rijdt u graag auto?’ ‘Jazeker.’ ‘Heeft u zin om blinden naar de dagbesteding te brengen?’ ‘Dan vrees ik dat dat dagbesteding in het ziekenhuis wordt.’ ‘Of zou u blinden willen voorlezen of zwerfdieren vangen?’ ‘Ik heb ooit,’ zei ik, ‘een pitbull als geleidehond gehad ...’ De rest van wat ik had willen zeggen slikte ik in. Ik had mezelf verraden, ik had HET toch gezegd. De man begreep het meteen. ‘Ah,’ zei hij, ‘u bent zelf blind, dan heeft u de verkeerde aan de lijn. U heeft een hulpvraag!’ ‘Nee,’ zei ik, ‘ik wil mezelf graag aanbieden. Ik wil er zijn voor iemand.’ Hij zei: ‘Maar wij zijn er voor u.’ Ik zei: ‘We zijn er voor elkaar. Iedereen kan vrijwilliger zijn, ook ik.’ De man was lang stil en zei: ‘Zou u dan misschien een keer bij mij langs willen komen, om ... Nou ja om gewoon een avond te praten?’ ‘Natuurlijk,’ zei ik, ‘altijd.’ Ik ben gisteravond geweest. We hebben het gehad over de zin van het leven, over de kracht van humor en over het accepteren van beperkingen. Om 2 uur vannacht, toen ik het echt tijd vond om naar huis te gaan, besloten we dat je alleen onafhankelijk kunt zijn als je afhankelijk durft te zijn. Volgende week komt de vrijwilliger bij mij langs, dan gaan we een stukje tandemen. Hij voorop, dat lijkt me voor iedereen het beste.

Foto: Robin du Puy

‘Iedereen kan vrijwilliger zijn, ik ook’