Geuzestreek gooit haar deuren open
Geuzestreek gooit haar deuren open op 8 april, 13 mei, 10 juni en 19 augustus 2006. Abdij Affligem
8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
Bruegelwandeling
8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
Erasmushuis
8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
Kasteel van Gaasbeek 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
Pedemolen
8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
Retabel OLV Lombeek 8 april, 10 juni, 19 augustus.
‘Thuis’ in Ternat
8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus.
De Geuzestreek is het gebied ten westen van Brussel, gelegen binnen de driehoek Anderlecht – Affligem - Pepingen en maakt deel uit van het Pajottenland. Deze schilderachtige streek heeft de typische glooiende valleien gevormd door de vele beken die het landschap doorsnijden. Ze vormt de overgang tussen het “Vlaamse Vlakke land” en het Henegouwse hoogplateau. Een zeer rijke streek bovendien. In de middeleeuwen was ze het enige gebied in Europa die tarwe mocht gebruiken voor het brouwen van het lokale bier Lambik en later de Geuze. En zo weten we waar de naam vandaan komt namelijk van de grote concentratie artisanale Lambik en Geuzebrouwerijen. In andere streken van Europa was tarwe enkel voorbehouden voor het bakken van brood. De laatste jaren van zijn leven zocht de schilder Bruegel rust en vooral inspiratie in de Geuzestreek. Ze is te herkennen op enkele van zijn bekende schilderijen. Aan u om deze plaatsen te ontdekken, want “Toerisme Pajottenland en Zennevallei” geeft u deze mogelijkheid. De Geuzestreek stelt een aantal bezienswaardigheden open voor de individuele bezoeker of gezin en steeds onder begeleiding van een gids. Gedurende 4 zaterdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni en 19 augustus 2006, wordt u de kans geboden een “individueel groepsbezoek” af te leggen.
GEUZESTREEK
Abdij Affligem In 1062 vestigen zich in Affligem zes ridders. Ze krijgen van de kerk de toelating om een abdij te stichten. Enkele jaren later nemen ze de regel van Benedictus aan. De abdij wordt opgericht op een paar honderd meter van Rijks-Vlaanderen en krijgt bijgevolg de volledige steun van de Graven van Leuven. Deze willen in dit woeste gebied stabiliteit brengen. Een abdij, een geestelijk bolwerk, is daartoe een uitstekend middel. Als Graaf Hendrik III van Leuven in 1086 de abdij 200 Ha grond schenkt wordt de grondslag gelegd van een abdijdomein dat het belangrijkste zal worden van de Nederlanden. In de 12de eeuw bouwen de monniken een imposante Romaanse kruisbasiliek met vijf stoere torens, een ware burcht. Na verwoestingen in de 14de eeuw door de Graven van Vlaanderen wordt de abdij herbouwd in Gotische stijl. Maar met de Franse revolutie wordt bijna de hele abdij gesloopt. In de kloostertuin staat nog een stuk van de zijbeuk van de kerk. De gele lediaanse steen die gebruikt werd kwam uit de groeven eigendom van de abdij. Tot in het begin van de 16de eeuw wordt de abt door de monniken verkozen. Maar dan loopt het fout. Als bovendien Filips II, zoon van Karel V, de bisdommen herschikt wordt de abdij als dotatie toegewezen aan aartsbisschop van Merchelen. De abdij zal dan tot 1801 instaan voor de inkomsten van de aartsbisschop die ook de titel van abt dragen. Om die reden wordt het prachtige barokke huis uit de 18de eeuw het “Bisschoppenhuis” genoemd, het was hun residentie. Bij uw bezoek aan de abdij zal men u natuurlijk de geschiedenis van de abdij vertellen. Men zal u ook informeren hoe de abdij geestelijk evolueerde door de eeuwen heen en hoe de monniken vandaag de dag leven. Er zijn nog meer dan 20 monniken in de abdij waarvan de helft priester. U zal hun refter, bibliotheek, kloostergang,kerk en tuin bezoeken. U zal ondergedompeld worden in de rustige sfeer die een abdij uitstraalt.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: € 2.00 per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten: moeilijk toegankelijk Duur: 1h30 Plaats: Kerktoren van de Abdijkerk – Abdijstraat 6 – Affligem Bezoek: vanaf 13u30 www.affligem.be en www.belledaal.be
GEUZESTREEK
Abdij Affligem
GEUZESTREEK
Bruegelwandeling Bruegel is een van de allergrootste schilders. Volgens kenners zelfs “de grootste landschapsschilder ooit”. Maar weinigen kennen hem echt goed. Gewoon omdat er weinig werken van hem in het land gebleven zijn : wie 12 schilderijen wil bekijken moet heel Europa afreizen! Nu niet meer… Van de mooiste landschappen werden grote, kleurechte en weerbestendige reproducties gemaakt en in St. Anna-Pede een openlucht museum aangelegd. Zo kan nu elkeen het uitzonderlijk talent van Bruegel ontdekken en dat nog wel in het landschap dat Bruegel heeft geïnspireerd. Vele elementen, die op de schilderijen voorkomen, bestaan nog steeds.
© Toerisme Vlaams-Brabant / Dominique Verhulst
Bruegel had niet alleen een uitzonderlijk schilderstalent; hij vernieuwde de schilderkunst in de Nederlanden radicaal. Hij schilderde geen rijken meer of notabelen, maar het gewone volk “naar het leven” of zoals het in werkelijkheid werkte, feestte, at en dronk, danste en ruziede. Bruegel schilderde zo accuraat dat alle oogziekten in zijn “Parabel van de blinden” nu nog door de oogartsen zonder moeite herkend worden. In de korven op zijn “Hooioogst” liggen de kersen als het ware voor het grijpen. Zijn “Jagers in de sneeuw” aanzien kenners als het mooiste winterlandschap dat ooit werd geschilderd. Bruegel was bovendien een “ziener” die in de meeste werken een boodschap legde, kritiek bijvoorbeeld op zijn medemensen, wanneer die onverschillig bleven voor de grote ellende in hun tijd. Vooral kritiek op de machthebbers omwille van de bloedige en ongenadige geloofsvervolging. Daarvoor was wel héél veel moed nodig… Om de werken van Bruegel goed te begrijpen, is het best iets te weten over zijn tijd. Een unieke belevenis wordt een bezoek aan dat museum onder de leiding van een gids, die bij elke reproductie toelichting kan geven en verklaren wat Bruegel kan bedoeld hebben.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: 2.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Duur: 2h30 – 8 km – kinderwagen mogelijk Gehandicapten: toegankelijk Plaats: Kerk Sint-Anna Pede – Herdebeekstraat - Itterbeek Wandeling: vanaf 13u30 www.dilbeekserfgoed.be
© Toerisme Vlaams-Brabant / Dominique Verhulst
GEUZESTREEK
Bruegelwandeling
GEUZESTREEK
Erasmushuis De kerk van Anderlecht bezat van oudsher een voornaam kapittel. In de 16e eeuw telde dit Kapittel eminente kanunniken, onder wie Pieter Wychman. Deze was sinds 1507 scholaster van de gemeenschap. Hij bewoonde in het oude centrum van Anderlecht een hoog huis in Bourgondische stijl, daterend uit het midden van de 15e eeuw en vergroot in de 16e eeuw, vlak bij de kapittelkerk in Brabantse gotiek. Anderlecht lag toen nog helemaal in het Pajottenlandse platteland.
© Erasmusmuseum
Desiderius Erasmus van Rotterdam verbleef er in 1521 vijf maanden, van juni tot oktober, en spreekt over dit huis in een aantal gedateerde brieven over “het platteland van Anderlecht”. Hij ontvluchtte er de intriges en het geroddel van de theologische faculteit in Leuven. Hij roemt de zuiverheid van de lucht die hij er inademt en voelt zich gelukkig met deze landelijke belevenis die hem er goed doet uitzien en hem versterkt. In 1932 werd er een museum van gemaakt dat in 1937 bij Koninklijk besluit werd beschermd als monument. De verzameling omvat meubelen, kunstwerken, etsen, boeken en archief, tentoongesteld op een manier die nog steeds de sfeer van een woning oproept. Ze vormt een uniek geheel waarin de dynamische momenten uit de Europese geschiedenis van die tijd zich weerspiegelen: de Renaissance, de regering van keizer Karel V, het humanisme, de opkomst van de boekdrukkunst en het begin van de godsdienstoorlogen. Het museum bewaart de werken van Erasmus, waaronder zeldzame en waardevolle uitgaven, en prachtige schilderijen uit de 15e en 16e eeuw. Men kan er het beroemde Erasmusportret door Hans Holbein bewonderen, een gravure door Albrecht Dürer, een portret toegeschreven aan Quinten Metsys, de “Bekoring van de H. Antonius” door Pieter Huys, een “Geboorte” in de traditie van Gerard David en vooral een drieluik met de “Aanbidding der Wijzen” van Jeroen Bosch dat vroeger in de collegiale Sint-Pieter-en-Guidokerk werd bewaard.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: 3.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten: niet toegankelijk Duur: 1h30 Plaats: Ingang museum - Kapittelstraat 41Anderlecht Bezoek: vanaf 10u www.erasmushouse.museum
© Erasmusmuseum
GEUZESTREEK
Erasmushuis
GEUZESTREEK
Kasteel van Gaasbeek Het kasteel van Gaasbeek werd in 1236 opgericht als burcht om het toenmalige hertogdom Brabant te verdedigen tegen aanvallen vanuit Vlaanderen en Henegouwen. Het gebouw kende een woelige geschiedenis, getekend door afwisselende periodes van vernieling en wederopbouw. Van de oorspronkelijke burcht is niet meer veel te onderscheiden. De laatste eigenares, markiezin Marie Arconati-Visconti werd op jonge leeftijd weduwe. Ze stak een aanzienlijk deel van het familiekapitaal in de heropbouw van het kasteel van Gaasbeek. Onder invloed van het romantisme, de nostalgie naar het verleden, werd de ruïne hervormd tot een dromerig middeleeuws renaissancekasteel. De interieurs ademen een nostalgische, eclectische en vooral luxueuze sfeer uit. Men vindt er in 19 kamers een grote collectie kostbaar meubilair, wandtapijten, schilderijen, beelden en edelsmeedwerk. Vandaag organiseert het kasteel van Gaasbeek regelmatig thematentoonstellingen en concerten. Naar aanleiding van het tijdelijk project “BRUEGEL 06” in Brussel en de Vlaamse rand heeft in het kasteel van Gaasbeek vanaf 12 mei een tentoonstelling plaats met als thema : “Bruegel en zijn tijd”. Deze toont een beeld van diverse aspecten van de samenleving in de zestiende eeuw: politiek, religie, de dagelijkse leefwereld, de wetenschappen, de nieuwe wereld, het geestesleven. De leidraad is de tegenstelling tussen elite en volk, tussen stad en platteland. De figuur van Egmond en het kasteel zelf worden twee belangrijke gegevens in de tentoonstelling. Het kasteel toont een beeld van het “heerlijke leven”, en de negentiende-eeuwse visie daarop. Aansluitend focust de tentoonstelling op de romantische recuperatie van de 16de eeuw, van Bruegel en van de opstand tegen Spanje.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: 5.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten: niet toegankelijk Duur: 1h30 Plaats: Aan de ingang van het Kasteel Kasteelstraat 41 - Gaasbeek (Lennik) – Van de parking naar de ingang is een wandeling van 15 minuten. Bezoek: vanaf 10u. www.kasteelvangaasbeek.be
GEUZESTREEK
Kasteel van Gaasbeek
GEUZESTREEK
Pedemolen De watermolen van Pede heeft een héél oude geschiedenis. Hij werd, volgens een verkoopakte in 1392, verkocht aan de Heer van Gaasbeek. Daardoor werd hij een van de vijf banmolens in het Land van Gaasbeek. De boeren waren verplicht hun graan in een banmolen van de Heer te laten malen en tegelijk een deel van het meel af te staan als een belasting in natura. De huidige molen werd herbouwd in 1763 en bleef tot 1965 in bedrijf. In 2002 liet de gemeente Dilbeek de molen in zijn oude toestand restaureren. Hij is thans de enige maalvaardige watermolen in het Pajottenland. In deze tijd van hoge technologie kan men zich nauwelijks voorstellen wat vroegere generaties, met veel vernuft maar zeer eenvoudige middelen, tot stand brachten. Daarvan is de watermolen van Sint-Gertrudis-Pede een zeer duidelijk bewijs. De kracht van het stromend water uit de Pedebeek zet een schoepenrad in beweging, dat op een zware aandrijfas draait.
GEUZESTREEK
Pedemolen
Binnenin de molen zorgen raderwerken en drijfriemen ervoor dat de beweging van de aandrijfas overgebracht wordt naar andere assen die dan al het zware werk overnemen: het draaien van de molenstenen, het “luien” (het open neer takelen van de zakken graan of meel), het “builen” (het zeven van het grove meel), het aandrijven van een pletteraar die de haver plet tot veevoer. Met uiterst eenvoudige middeltjes slaagt de molenaar erin alles te laten verlopen zoals het hoort. Via de “maalklep” wordt de hoeveelheid water geregeld en dus de snelheid van het schoepenrad. Door de hoogte van de “loper” in te stellen, wordt fijn of grof gemalen. Volgens de graansoort wordt de opening van de graantrechter aangepast, enzovoort. Met onze hedendaagse ogen moet men het zien om het te geloven.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: 3.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten: niet toegankelijk Duur: 1h15 Plaats: Losstraat 84 - Sint-Gertrudis Pede Bezoek: vanaf 13h30 www.dilbeekserfgoed.be © Toerisme Vlaams-Brabant / Dominique Verhulst
GEUZESTREEK
Retabel OLV Lombeek In de kerk van Onze-Lieve-Vrouw Lombeek staat één van de mooiste en rijkste retabels van de 300 die nog bewaard zijn: het Maria retabel. Het werd rond 1520-1530 vervaardigd te Brussel want het beeldhouwwerk bevat haar merkteken: de hamer. Het woord retabel komt van retro altare en betekent: achterstuk van het altaar. De retabelkunst bloeit van de 14de tot de 16de eeuw en verdwijnt met de opkomst van de barok. Brussel is gekend als centrum van de mooiste retabels. Het beeldhouwwerk heeft zijn originele polychromie verloren. Het huidige geboend eiken retabel is niet in overeenkomst met het oorspronkelijk voorkomen. Toch heeft men er aan getwijfeld omdat de details van het beeldhouwwerk zo hoogstaand kwalitatief zijn. Reeds in de 13de eeuw was de kerk van OLV Lombeek een gekend bedevaartsoord. Omdat het kerkje te klein werd in het midden van de 13de eeuw een vroeg gotische omvangrijke kerk gebouwd. Dat de bedevaart voor veel inkomsten zorgde is waarschijnlijk de reden dat het, toch wel zeer dure retabel, kon worden aangekocht. Er werden tientallen miraculeuze genezingen genoteerd. Onze Lieve Vrouw werd aanbeden tegen kinkhoest en de heilige Hubertus tegen razernij bij mens en dier. Twee glasramen trekken onze aandacht. Het raam links van de ingang is een geschenk van de stad Antwerpen (1967) als aandenken aan Frans Van Cauwelaert die daar tussen 1921 en 1932 burgemeester was. Frans Van Cauwelaert werd te Lombeek in 1880 geboren. Het glasraam rechts van de ingang is een herinnering aan het feit dat zich in de pastorie een hoofdkwartier van de Vonckisten bevond. Hiëronimus, de broer van Jan-Frans Vonck was er pastoor-deken. Daardoor was de pastorie herhaaldelijk het mikpunt van Oostenrijkse aanvallen.
Bezoekdagen: 8 april, 10 juni, 19 augustus Prijs: 2.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten: toegankelijk met hulp Duur: 1u30 Plaats: Ingang Kerk OLV Lombeek - Koning Albertlaan - OLV Lombeek. Bezoek: 13u30 www.roosdaal.be
GEUZESTREEK
Retabel OLV Lombeek
GEUZESTREEK
‘Thuis’ in Ternat Ternat beschikt over tientallen kilometers bewegwijzerde fiets- en wandelroutes die zich slingeren doorheen het lichtglooiend Pajotse landschap. Verder is er een ambachtelijke kriek en lambik brouwerij in het hartje van Wambeek: Brouwerij De Troch en een al even ambachtelijke kaas en roomijs boerderij: de Wambeekhoeve. In Wambeek zijn de site rond de Sint Remigius Kerk en de molen van Klapscheut ware historische pareltjes terwijl Lombeek dan weer over een uitgestrekt bosgebied beschikt.(Liedekerke en Hertigembos). Het echte historische en architecturale hoogtepunt van de gemeente bevindt zich echter in de deelgemeente Ternat met het Kasteel Kruikenburg en de gotische Sint Gertrudis Kerk die verbonden worden door een met beuken omzoomde Dreef. De “Dreef” die de Gertrudiskerk verbindt met het kasteel Kruikenburg is de thuis van het TV één programma: “Thuis”. In het midden van deze dreef, rechtover het kantoor van Sanitechniek, staat het huis van Frank en Simonneke. In dezelfde dreef kan ook nog het doktershuis van Marianne bewonderd worden en in de buurt bevinden zich ook nog het vroegere kapsalon van Eva en haar ouderlijke woonst.
© Toerisme Vlaams-Brabant / Dominique Verhulst
GEUZESTREEK
In navolging van een Thuis-familiefietstocht die verleden jaar georganiseerd werd door de Wambeekse wielertoeristen club in aanwezigheid van de “Thuis” acteurs Sofie, Simonne en Véronique denkt het gemeentebestuur er aan om in de nabije toekomst een heus permanent “Thuis wandelpad” aan te leggen dat al de locaties zal aandoen maar tevens aan de wandelaar een goed beeld kan verschaffen van Ternat en zijn groene omgeving. Ternat nodigt u uit om een verkorte “Thuiswandeling” in première in te wandelen.
Bezoekdagen: 8 april, 13 mei, 10 juni, 19 augustus. Prijs: 2.00€ per persoon (vanaf 7 jaar) Gehandicapten : toegankelijk Duur: 1u Plaats: Ingang Sint-Gertrudiskerk - Dreef - Ternat Bezoek: vanaf 10h www.ternat.be en www.een.be
© Toerisme Vlaams-Brabant / Dominique Verhulst
‘Thuis’ in Ternat
Geuzestreek gooit haar deuren open
GEUZESTREEK
Als u wil deelnemen aan een bepaalde activiteit is het absoluut nodig om in te schrijven. U kan bellen naar het Toeristisch bureau van de Geuzestreek: 054 32 72 92 of een e-mail zenden naar:
[email protected]. Geef uw familienaam op, het aantal personen, de activiteit en de datum. Omdat sommige groepsbezoeken gebonden zijn aan een maximum aantal personen (om veiligheidsredenen of voor uw komfort) is het mogelijk dat u een ander bezoekuur wordt meegedeeld, maar wel voor diezelfde dag. Deze informatie wordt u rechtstreeks gegeven aan de telefoon of bevestigd per mail. De reden is dat we echt niet weten hoeveel bezoekers we mogen verwachten. We bezoeken daarom een aantal maal na mekaar, diezelfde dag, eenzelfde activiteit. Vanaf eind februari kan u voor alle inlichtingen terecht bij www.toerismepajottenland.be.
Pajottenland en Zennevallei
In het Pajottenland en de Zennevallei is heel veel natuur en cultuur te ontdekken, individueel of in groep: wandelingen, fietsroutes, parken, kastelen, musea. Voor informatie kan u terecht bij Toerisme Pajottenland-Zennevallei, kantoor Geuzestreek. 054 32 72 92
[email protected]