Nieuwsbrief. Restauratie van Haerlem-topstuk is dé uitdaging van dit verenigingsjaar. In dit nummer o.a

maart 2 0 1 4 |

jaargang 2 3 | nummer 1 | oplage 1 9 5 0

Nieuwsbrief een uitgave van historische vereniging haerlem

In dit nummer o.a. Restaurantie van de kaart van Romeyn de Hooghe De zomertentoonstelling in de Hoofdwacht over Jacobus van Looy Oproep tot opgave van emailadres Actueel nieuws vindt u altijd op www.haerlem.nl

Restauratie van Haerlem-topstuk is dé uitdaging van dit verenigingsjaar Op de nieuwjaarsreceptie van 6 januari jl. heeft het bestuur aangekondigd dat de kaart van Romeijn de Hooghe dit jaar gerestaureerd gaat worden.

die in feite een grote verzameling is van kaarten, topografische afbeeldingen, portretten en afbeeldingen van planten en dieren. Ook hield hij er van mythologische voorstellingen in zijn illustraties op te nemen. Hoe goed is dit alles ook terug te vinden op zijn kaart van Haarlem! Daarom wil het bestuur dat nog vele generaties van deze kaart kunnen genieten.

Topstuk Onze Vereniging is in het bezit van een aantal mooie antieke stukken. Een die in de hal van de Hoofdwacht hangt, en die bij binnenkomst meteen in het oog springt is de vogelvluchtkaart van Haarlem. De kaart werd in 1688 vervaardigd door Romeijn de Hooghe, in opdracht van het Haarlems stadsbestuur. Niet alleen de leden, maar ook vele Haarlemmers en ‘buitenlui’ die ons bezoeken, kijken er met plezier naar en luisteren met aandacht als er uitleg bij wordt gegeven. Voor onze vereniging is de kaart een echte publiekstrekker. Een goed gevulde restauratiepot is voor onze vereniging een van de mooie uitdaging voor dit jaar.

Slijtage Wanneer je met een kritisch oog naar de kaart kijkt, is te zien dat de naden op verschillende plaatsen loslaten, dat er kleine vreetgaatjes van vervelende beestjes in zitten en dat de kaart in zijn geheel aan het vergelen is. Dit verouderingsproces moet gestuit worden. We hebben daarvoor advies ingewonnen bij restauratiedeskundigen. Met het Haarlemse bedrijf Van Daalen Papierrestauratie gaan we deze klus aanpakken. Na de zomertentoonstelling zal de kaart naar het atelier verhuizen.

De maker Romeijn de Hooghe (1645-1708) heeft vrijwel alle historische gebeurtenissen van zijn tijd vastgelegd. In de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag wordt een grote vierdelige ‘atlas’ bewaard,

Doe mee De restauratie van de kaart kost veel geld. Om dit bij elkaar te krijgen gaan we allerlei leuke en informatieve activiteiten organiseren. Doel lees verder op pagina 2

1

Colofon: Dit is een uitgave van de Historische Vereniging Haerlem www.haerlem.nl Verenigingszetel: de Hoofdwacht, Grote Markt 17 Postadres: postbus 1105, 2001 BC Haarlem Secretaris: (023) 529 39 00 Gironr: 377882 Het blad verschijnt vier keer per jaar. ISSN: 1570-4785. Redactie: Frank-Michiel Boorsma, Peter Dammers (secretaris), Kees van der Jagt, Gerard Moolenaars, Rob Strobel (eindredacteur) en Pieter Winters; Theo van der Vlugt (adviseur) Vormgeving: Tekst & Uitleg Haarlem Druk: drukkerij Excelsior Haarlem (sponsor) Verzending: Paswerk

vervolg van pagina 1

is om vanuit leden en bezoekers ¤ 3000 te krijgen en vanuit bedrijfssponsoring nog eens zo’n bedrag. Doet u mee? Maak uw extra gift over naar De Historische Vereniging Haerlem, T.a.v. de penningmeester, Rekeningnummer: ABN NL24ABNA0431161151, of ING NL89INGB0000377882, Omschrijving: Een paar florijn voor kaart Romeijn! Of beter, maak hiervoor een periodieke gift! (zie website en elders in deze Nieuwsbrief) Postzegels Een andere actie is de speciale Kenaupostzegel die bij postNL is aangemaakt. Deze zegel met een waarde van 1 is in het hele land voor post tot en met 20

Column

gram altijd te gebruiken, ook al worden de posttarieven verhoogd. De zegels worden verkocht in onze webwinkel en natuurlijk in de Hoofdwacht. Maar ook bij de VVV in het stadhuis, het Historisch Museum, het Frans Hals Museum en het Noord-Hollands Archief. De prijs is 9,50 euro per velletje van 10 zegels. De opslag komt geheel ten goede aan het restauratiefonds. Uiteraard zullen we u zowel op de website als in de Nieuwsbrief op de hoogte houden van de voortgang. Zie ook de agenda voor de hiermee samenhangende activiteit van 1 april. Marjorie Vroom

Ben ik de enige die schrok...

Ben ik echt de enige die is geschrokken van het matige oordeel over het Haarlemse monumentenbeleid dat Heemschut velde in De Grote MonumentenGemeenteTest van december 2013? Zie http://www.binnenlandsbestuur.nl/ Uploads/2013/12/De-Grote-MonumentenGemeentetest-1-.pdf Haarlem komt er, getuige de tabel op pagina 13 van de test, allerbelabberdst van af, met slechts één van de drie mogelijk te behalen sterren. Zoiets roept bij mij vragen op.

enkele aandacht aan. De gemeente heeft niet van zich afgebeten. Zou het rapport wel gelezen zijn? Margot Haasdonk meent dat de gemeentepolitiek de laatste jaren zo intensief betrokken is bij de beleidvorming op dit terrein en zo goed op de hoogte is van alle ontwikkelingen, dat die het volste vertrouwen heeft in wethouder Nieuwenburg. De gemeente beschouwt de test kennelijk als quantité négligeable, terwijl er in het algemeen toch veel waardering is voor het werk van Heemschut.

Allereerst: is het überhaupt mogelijk dit soort zaken in een tabel te vatten? Er wordt verschillend gedacht over de mogelijkheid om complexe zaken in eenvoudige tabellen weer te geven. Sommigen zeggen nee, gezien de complexiteit van de materie. Ik denk van wel, mits je het hele verhaal dat er bij hoort, ook te weten kunt komen. En dan liefst uit de mond van iemand met verstand van zaken. Zo iemand is Margot Haasdonk, de deskundige bij uitstek op monumentengebied bij de gemeente Haarlem. Zij was bereid om mij en Martin van Bleek, ons bestuurslid Monumentenzaken, dat verhaal te vertellen.

En dan misschien wel de belangrijkste vraag: is het terecht dat Haarlem niet hoger scoort? Margot Haasdonk toonde aan dat het rapport is gebaseerd op onvolledige en onjuiste informatie. Zo bedraagt het aantal gemeentelijke monumenten dat in kolom 3 is weergeven in Haarlem niet 80, maar een veelvoud daarvan; er staan zo’n 3.600 adressen als zodanig te boek. Het grote aantal open plekken (de kolommen 4 t/m 10) laat zien dat er maar weinig informatie is verzameld. Heeft Heemschut alleen de gemeentelijke website geraadpleegd en de gewenste informatie niet kunnen vinden? Heeft Heemschut wel gecommuniceerd met de juiste mensen? Met Margot Haasdonk is in ieder geval geen contact gezocht.

De volgende vraag: waarom is er zo weinig aandacht voor deze negatieve uitkomst? De raadsleden stelden bijvoorbeeld geen vragen. Dat zou, in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezing, toch een uitgelezen kans voor de oppositiepartijen zijn. De Haarlemse pers besteedde er geen

Naar haar mening – en Martin van Bleek bevestigt dit - is het monumentenbeleid van Haarlem de laatste jaren juist goed op gang gekomen, en wordt er voortvarend

2

gewerkt aan de eisen die de steeds veranderende en toenemende wetgeving op dit gebied aan gemeenten stelt. Niet dat alles perfect gaat. Het aantal ambtenaren met deskundigheid op dit gebied is toch echt te klein, ook al houden velen van hen in hun werk nu rekening met de aanwezige cultuurhistorische waarden. Mijn gevoel van onbehagen is door het horen van het verhaal zeker weggenomen. Ga zo door, zou ik zeggen. Haarlem, dat vier sterren in het wapen voert, zou toch geen genoegen moeten nemen met minder dan drie in de beoordeling van Heemschut! Het voert in het kader van een column veel te ver om het hele vigerende monumentenbeleid in Haarlem uit de doeken te doen. En een column moet ook wel wat prikkelen. Ik eindig dan ook met de verzuchting dat het jammer is dat de vaste rubriek gewijd aan Monumentenzorg in onze Jaarboeken na 2004 zo maar is verdwenen. Jammer, want dat zou een mooie gelegenheid zijn om te laten zien wat er speelt en waar het heengaat. Wie pakt deze draad weer op? Peter van Wingerden De schrijver houdt zich zoals altijd aanbevolen voor commentaar. U kunt dit aan hem toezenden via het bekende e-mailadres [email protected]

Jonge Muggen

We zijn weer begonnen

Het schooljaar 2013-2014 is wat betreft schoolbezoeken voor de werkgroep rustig begonnen. De scholen blijken steeds vaker speciale lesprogramma’s te willen concentreren in het tweede deel van het schooljaar, dus na de kerstvakantie. Daarom zien we in de periode januari tot mei de meeste Wie wat bewaart, heeft wat!bezoeken op ons afkomen. Dit programma voor de basisschool loopt nu vijf jaar. Om het ook de komende jaren aantrekkelijk te houden heeft de werkgroep ErfgoedEducatie – waarin alle deelnemende erfgoedinstellingen zijn vertegenwoordigd – het programma met kritische blik bekeken. In het komende schooljaar zal aanpassing van de leskist de meest zichtbare verandering zijn. De huidige kist, die bestaat uit acht (voor elke groep apart) op elkaar gestapelde laatjes met lesmaterialen, is zwaar en lastig te vervoeren. De nieuwe zal veel lichter zijn en minder materialen bevatten. Ook het andere erfgoedprogramma ‘Stappen in de stad’ wordt door steeds meer scholen gebruikt. Dit is een programma voor groep 8 van de basisschool en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs.

maar ook te koop zijn voor (groot)ouders, die met hun (klein) kinderen Haarlems oude binnenstad willen verkennen. Blijf regelmatig de website van de vereniging raadplegen, dan bent u van alle activiteiten op de hoogte! Marjorie Vroom

Andere activiteiten Wat hierboven is gezegd over de periode waarin schoolbezoeken aan de Hoofdwacht zich afspelen, geeft u misschien te denken dat de werkgroep Jonge Muggen het maandenlang heel rustig heeft. Daarom nog even in herinnering gebracht: de Grote Haerlem Mugprijs 2014 werd voorbereid, we ontvingen kinderen tijdens de Open Monumentendagen, de verjaardag van Haarlem werd zelfs dubbel gevierd met een rondleiding door de Hoofdwacht én een middag Middeleeuws knutselen in het souterrain, en er is een nieuwe speurtocht voorbereid. ‘Leer mij Haarlem kennen’ is bedoeld voor kinderen van ca. 8-12 jaar en legt het accent op het oudste deel van de stad. De speurtocht zal niet alleen scholen worden aangeboden,

Een nieuwe redactie! Met ingang van deze editie wordt de Haerlem Nieuwsbrief samengesteld door een nieuwe redactie. Theo van der Vlugt trad eind dit jaar af as bestuurslid en Joan Patijn zal dat later dit jaar. Daarmee treden zijn ook terug uit de redactie. Tijd voor vernieuwing dus. Na een oproep via de digitale nieuwsbrief in oktober, heeft zich een aantal aspirant-redactieleden aangemeld. Tijdens de redactievergadering voor het decembernummer (nog samengesteld door de ‘oude’ redactie) zijn de schrijvers en redacteuren die de nieuwe redactie gaan

vormen op 21 november j.l. voor het eerst bijeengeweest om kennis met elkaar te maken en om werkafspraken te maken. Ieder redactielid heeft één of meerdere taken op zich genomen. Theo blijft dit jaar nog betrokken als adviseur en schrijver. Rob Strobel is de nieuwe eindredacteur en zal door Theo dit eerste jaar bijgestaan worden in deze taak. Verder bestaat de nieuwe redactie uit Peter Dammers als secretaris van het redactieoverleg en hij zal de linkingpin zijn naar de website, waarvan hij al langer redacteur is. Gerard Moolenaars zal algemeen als ‘aanjager’ meedoen, Kees

3

van der Jagt is tweede secretaris en zal zich bezig houden met het redigeren van teksten. Tenslotte heeft Pieter Winters zich als correspondent gemeld. Frank-Michiel Boorsma is de enige van de oude redactie die ook als schrijver/correspondent deel gaat uitmaken van de nieuwe redactie. De samenwerking in deze groep is enthousiast van start gegaan en de redactie zal zich tot het uiterste inspannen de Haerlem Nieuwsbrief te laten verschijnen op de wijze die u al jaren van ons gewend bent. Frank-Michiel Boorsma

Deze zomer in de Hoofdwacht: Feesten met Van Looy Eind negentiende eeuw bruiste het uitgaansleven in Amsterdam, in ieder geval door de ogen van De Tachtigers. Zij ontmoetten elkaar in de talloze café, restaurants en andere uitgaansgelegenheden, zoals zoals Mille Colonnes en Schiller, maar ook in de Poort van Cleve op de Nieuwezijds Voorburgwal. In talloze tekeningen legde Van Looy de vrolijke kant van het leven vast. Als wij deze tekeningen bekijken dan vergeten wij bijna de schrijnende armoede uit die tijd en de verstikkende woonomstandigheden, vochtige kelderwoningen, waarin hele families onderdak vonden. Een tijd ook dat Amsterdam koortsachtig uitbreidde. Stoommachines, heiwerken, wij kennen ze uit de schitterende schilderijen van Breitner. Jacobus van Looy (1855-1930) groeide vanaf zijn vijfde jaar op in het Haarlemse Gereformeerde Burgerweeshuis aan het Groot Heiligland. In dit monumentale gebouw is nu het Frans Hals Museum gevestigd. Hij kreeg een opleiding tot huis- en rijtuigschilder. Hij was echter een getalenteerd tekenaar en kreeg na de opleiding tot tekenleraar door financiële ondersteuning van de directeuren van de Teylers Stichting de mogelijkheid om aan de Rijksacademie van Beeldende Kunst in Amsterdam te studeren. Als dank schonk Van Looy de directeuren talrijke tekeningen die hij tijdens zijn Prix-deRome-reis in Italië, Spanje en Marokko maakte. Een groot deel van de nalatenschap van Jacobus van Looy is in bezit van de Stichting Van Looy en wordt bewaard in het Frans Hals Museum. Honderden tekeningen, tientallen schilderijen, maar ook manuscripten van zijn literaire werk. Uit dit bezit is een selectie gemaakt met werken, die de vrolijke kant van het leven

Wij willen u graag per email op de hoogte houden! De Vereniging Haerlem gebruikt meer en meer de website www.haerlem.nl en e-mail om u op de hoogte te houden. Van

omstreeks 1900 in beeld brengen. Theatervoorstellingen in Londen, de kroningsfeesten, de uitgelaten stemming in een café-dansant, vrolijke gezichten in Mille Colonnes. Maar ook het prachtige schilderij Hartjesdag, een rauw volksfeest in de Amsterdamse Jordaan met verkleedpartijen en wilde danspartijen. Deze werken zijn komende zomer te zien in De Hoofdwacht. Lang is Van Looy als kunstenaar verguisd en kreeg hij op zijn werken stevige kritiek. De kunstenaar trok zich dat aan en exposeerde slechts mondjesmaat zijn werken. Zijn proza, gedichten en vertalingen van Shakespeare was echter geliefd. Vooral Jaapje het eerste deel in zijn biografische reeks, waarin het leven van de weesjongen in het Haarlemse weeshuis scherp en aangrijpend wordt beschreven stond tot in de jaren zestig van de vorige eeuw nog op de leeslijsten van de middelbare school. Nu is Van Looy als schrijver nagenoeg vergeten, zijn kunst leeft des te meer. Teylers Museum heeft afgelopen najaar uit een particuliere verzameling, wellicht het mooiste schilderij van Van Looy gekocht: Oost-Indische kers. Het museum is er heel, heel trots op. En ... terecht. Komende zomer hangen tientallen pastels, krijttekeningen en potloodschetsen, maar ook schilderijen te pronk in De Hoofdwacht. Een wereld die wij slechts kennen uit foto’s en tekeningen van Breitner, Witsen komt weer even tot leven. Een vrolijke tentoonstelling voor de zomer.... Over Jacobus van Looy zal Michiel Kersten op woensdag 26 maart 2014 in de Hoofdwacht een lezing houden; zie voor meer informatie onder Agenda in deze nieuwsbrief.

ongeveer 90% van onze leden beschikken wij over het e-mailadres. Heeft u in de afgelopen maanden geen mail van de Vereniging ontvangen, dan beschikken we niet over uw e-mailadres of

4

hebben wij een onjuist e-mailadres. In dat geval verzoeken wij u, om uw e-mailadres door te geven aan hvhledenadm@gmail. com onder vermelding van bijvoorbeeld uw lidnummer of uw huisadres.

25 jaar werkgroep G&O

Werkgroep Gebouw en Omgeving Afgelopen jaar bestond de werkgroep Gebouw en Omgeving 25 jaar. Het begon als een zelfstandige groep van een aantal enthousiaste èn bezorgde burgers onder de naam ‘Werkgroep Bouwhistorie Haarlem’. Vanaf 1996 ging het verder als werkgroep ‘Gebouw en Omgeving’ onder de vleugels van de Vereniging Haerlem. In die 25 jaar is veel werk verzet. Zo is G&O onder andere betrokken geweest bij de oprichting van het ABC, werd een handvest over de ‘Ideale stad’ uitgebracht en ook bij de ideeënontwikkeling voor de Raaks en het terrein van de Mariastichting is volop geparticipeerd. Oud werkgroeplid en oud-voorzitter Johannes van der Weijden heeft de geschiedenis van de werkgroep op papier gezet. In het komende Jaarboek zal daarvan het resultaat worden opgenomen. Gelijktijdig zal ook in de nieuwsbrief uitgebreider worden teruggeblikt. Werk in 2014 Voor de werkgroep G & O wordt 2014 een druk jaar met veel onderwerpen. Allereerst zal het vooral over herbestemming van panden gaan. Door de steeds maar toenemende leegstand van kantoren en andere gebouwen staat de stad onder druk. Denk aan Brinkmanncomplex, de Koepelgevangenis, het VNU-gebouw in Schalkwijk en vele andere. Het doel van onze activiteiten is om langdurige leegstand aan te pakken en daarmee verpaupering van het gebouw en de directe omgeving. Voor het VNU-gebouw zijn door werkgroeplid Peter van Buren al een aantal concrete schetsen gemaakt, die laten zien dat er veel meer met het gebouw mogelijk is dan gedacht. Bij realisatie zou de noordkant van het winkelcentrum een grote facelift ondergaan. Tijdens het schetsen is gebleken, dat de verdiepingen goed opnieuw in te delen zijn met nieuwe woningen, maar dat de begane grond een probleem is, omdat de winkels hier een gesloten achterkant vormen. Dit aspect heeft bij de plannen voor de aanpassing van het winkelcentrum

weinig aandacht gehad, waarschijnlijk omdat het VNU-gebouw geen eigendoom is van de ontwikkelaar van het winkelcentrum. Werkgroeplid Dirk Jense heeft de ideeën voor herbestemming van de Koepelgevangenis uit 1901 een eerste voorzet gemaakt voor de randvoorwaarden. Daaruit is te lezen dat er in ieder geval twee lastige problemen opdoemen bij herbestemming, namelijk de status van Rijksmonument en het geldende bestemmingsplan. Het complex is verder erg gesloten en zal opengebroken moeten worden. De koepel geldt als het meest markante deel van het complex maar is tegelijk het lastigste onderdeel om een nieuwe economisch haalbare functie te geven. In de loop van 2014 zullen de ideeën van de werkgroep meer vorm krijgen. Gesprekken met de wethouders Mulder en Nieuwenhuis In een kleine setting is in december door voorzitter Ronald Fukken en werkgroeplid Alan Barker overlegd met wethouder Lucas Mulder (o.a. Verkeer en vervoer), die vergezeld werd door stadsbouwmeester Max van Aerschot. Er is onder andere gesproken over de verkeersaspecten van de Structuurschets Openbare Ruimte, en over zichtlijnen op herkenbare en monumentale gebouwen (waar de werkgroep enkele jaren geleden een advies over heeft uitgebracht). Daarnaast kwam de renovatie van de kades van de Nieuwe Gracht aan de orde, waar gepleit is voor het vrijhouden van de historische gevelrij van geparkeerde auto’s. Tenslotte kwam het fietsparkeren nog aan de orde. Ondanks het succes van de fietskelder is er nog steeds overlast van fietsen, met name bij het station en bij de V&D. Naar aanleiding hiervan is een kleine werkgroep gevormd met Boudewijn Bach, Has Kuijpers en trekker Auke Douma. In dezelfde periode maakten wethouder Jan Nieuwenburg (o.a. Monumentenzorg), vergezeld door ambtenaar Margot Haasdonk (Monumentenbeleid), hun opwachting in de

5

voltallige werkgroep. Het ging die avond vooral over herbestemmen van gebouwen die hun functie verloren hebben, zoals kantoorgebouwen, de gevangenis en het Brinkmanncomplex. De wethouder gaf aan dat er bij de gemeente gewerkt wordt aan een nota ‘Leegstandsbeleid’ en stelt de inbreng van de werkgroep zeer op prijs. Verder kwam de positie van de Stadsbouwmeester aan de orde. Een mogelijke opheffing van deze functie dreigt, de werkgroep G&O is daar tegenstander van. De wethouder was het daarmee eens, maar aangezien dit in handen van de raad ligt, kon de wethouder geen toezeggingen doen. Tenslotte werd de stand van zaken besproken van de gemeentelijke nota ‘Erfgoed en Ruimte’. Inmiddels is een raadsbesluit in de maak. Door de inbreng van de werkgroep zal daarbij waarschijnlijk de periode van de Wederopbouw prominent aanwezig zijn. Presentatie Reinier van Wingerden In de januarivergadering is een bijzonder interessante presentatie gegeven door Reinier van Wingerden, zoon van oudwerkgroeplid Peter van Wingerden. Reinier heeft in het kader van een afstudeeropdracht aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft een studie gedaan naar voorspellende factoren voor de leegstand van bedrijfsgebouwen. Het onderzoek van Reinier omvat een zorgvuldige analyse van de oorzaken van leegstand en beschrijft een methodiek om te komen tot oplossingen. Reinier gaat uitgebreid in op de oorzaken, die niet alleen de gebouwen omvatten, maar ook zaken als bereikbaarheid, de omgeving, de leefbaarheid op plintniveau en het comfortgevoel van de mensen in en buiten de gebouwen. Hij heeft de uitkomsten toegepast op een deel van Kanaleneiland in Utrecht, maar de resultaten zijn ook goed te gebruiken voor andere steden. Waar de leegstand van kantoren in Utrecht namelijk 15% is, is die in Haarlem maar liefst 23%! Auke Douma

Een steen die weer vlamt van kleur en schoonheid Diverse restauratie- en schilderacties doen de ogen omhoog kijken. Zo is Verwulft 11, beter bekend als ‘t Gekroond Oost en West Indies Worst Vat, onder handen genomen door NVT onderhoudsgroep. Het pand, met op de kroonlijst twee varkens en twee hoornen des overvloeds, herinnert aan VOC-tijden, toen worst een veelgevraagd exportartikel was. Het pand De Gouden Leeuw, Zijlstraat 87, heeft eveneens een schilderbeurt ondergaan. Schilderbedrijf Eggink schilderde niet alleen de gevel, maar ook de gevelsteen met de gouden leeuw met de vlam achter zich. Vooral de vlam was er slecht aan toe, maar deze is nu mooi gerestaureerd. De vlam is een toevoeging uit

1942, toen bij de buren brand uitbrak. De Gouden Leeuw, dan als kleermakersbedrijf ingericht, brandde geheel uit, maar de gevelsteen bleef bewaard. Toen de panden werden hersteld is de steen weer in de gevel aangebracht, met toevoeging van een rode vlam die de leeuw van achteren belaagt; niet alleen een herinnering aan de brand, maar (het waren immers oorlogsjaren) ook een symbool voor de kracht van de Nederlandse Leeuw die men niet zomaar klein kon krijgen en die herrijzen zou uit de oorlogsbrand. De werkgroep werkt aan een publicatie over dit pand die in het komende jaarboek zal verschijnen. Martin Busker

6

Het Beleg van Haerlem was méér dan Kenau… Het zal weinigen zijn ontgaan dat er dit jaar bijzonder veel belangstelling is voor de persoon van Kenau Simonsdochter Hasselaer. We kunnen naar de film, de opera en musea. Zowel het Frans Hals Museum als het Historisch Museum besteden er aandacht aan. En wat kunnen we daar nog aan toevoegen? Het is onvermijdelijk om de figuur van Kenau te bezien tegen de achtergrond van de historische gebeurtenissen in de tijd waarin zij leefde. Dat was natuurlijk de Tachtigjarige Oorlog en in het bijzonder het Beleg van Haarlem in de periode 15721573. Maar wat weten we nu precies over deze tijd, wat is daarvan in Haarlem nog in het stadsgezicht terug te zien en wat is nog niet onderzocht uit die tijd? De Vereniging Haerlem zal hieraan deze zomer aandacht besteden. Het ligt in de planning om in het weekeinde van 12/13 juli een middag te organiseren over deze roerige periode. Juist deze datum is gekozen omdat Haarlem zich op 12 juli

1573 overgaf en vervolgens veranderde in het decor van een enorm bloedbad. De middag zal bestaan uit een lezing, een stadswandeling langs plekken waarbij iets over het beleg te vertellen valt, en tenslotte een bijzondere maaltijd met hapjes uit die tijd. De voorbereiding is nog in volle gang en we hopen dat dit een bijzondere dag vol historie zal worden waarmee we een traditie rond 12 en 13 juli in gang zullen zetten. Wie daaraan wil bijdragen door mee te denken of iets te helpen organiseren, kan zich melden bij Dineke Lentz van Werkgroep Excursies en Lezingen of bij Frank-Michiel Boorsma van de redactie. In het juninummer is er meer bekend en zullen de datum, locatie(s) en tijden worden vermeld waarna men zich kan opgeven voor deelname. Verder zal er dan in een uitgebreid artikel worden stilgestaan bij het Beleg van Haarlem en in het bijzonder het verloop van 12 en 13 juli en hoe wij hier nu, in het ‘Kenaujaar’, op terugkijken. Frank-Michiel Boorsma

Beleidsnota definitief Na meer dan honderd jaar de eerste beleidsnota schrijven, was dat nu nodig? Om meerdere redenen is het antwoord positief. De aanleiding was de voorwaarde van de overheid om een beleidsnota te hebben voor het behoud van de ANBI-status. Het bleek echter ook een prima middel om heden, verleden en toekomst van de vereniging eens goed tegen het licht te houden. Een werkgroep ging aan de slag en alle werkgroepen kregen de gelegenheid om hun inbreng te hebben. Discussieronden met betrokken leden, ereleden en ten slotte een algemene ledenvergadering leverden de inbreng voor het definitieve stuk. Sinds de oprichting in 1901 heeft de vereniging een organische groei doorgemaakt. De belangrijke plaats van de werkgroepen was niet gepland, maar ontstond door de activiteiten die werden ontplooid. Zo is er nu sprake van een bloeiende vereniging met allerlei geledingen die, ook al lijken ze op elkaar, allemaal verschillend zijn. Positief gezien een mooi stukje maatwerk,

maar ook met het risico van onduidelijkheid en tegenstrijdigheid naar buiten. In de beleidsnota wordt de huidige stand van zaken beschreven en worden verbanden gelegd tussen de verschillende geledingen. Een en ander zal worden vastgelegd in een huishoudelijk reglement. Ook zullen de statuten worden aangepast. Belangrijker nog dan het kijken naar de organisatie is de blik op de toekomst. Vanuit elke werkgroep en vanuit het bestuur is op een veelheid van terreinen beleid ontwikkeld. Van elk onderdeel is een planning gemaakt. Wat begon als een beleidsplan, nodig voor het behoud van de ANBIstatus, is met inbreng van de hele vereniging uitgegroeid tot een beleidsplan/activiteitenplan/organisatieplan. Heel veel in één stuk, maar dat mag dan ook wel na ruim 110 jaar. De hele nota is te lezen en te downloaden op de website www.haerlem.nl. (klikken op vereniging en dan de keuze beleidsplan) Albert Laterveer

7

Torrentius uit het vergeetboek gehaald Op 10 mei a.s. verschijnt het nieuwe boek van Wim Cerutti over de vergeten maar destijds geruchtmakende 17e eeuwse schilder en vrijdenker Van der Beeck, die

naar de gewoonte van zijn tijd de verlatijnste naam ‘Torrentius’ aannam. Ongetwijfeld tekenend voor zijn karakter, want een torrens is meer een onstuimige bergstroom

dan een kalm beekje. Een smaakmakend voorproefje over de geschiedenis van deze kleurrijke figuur valt terug te lezen in onze Nieuwsbrief van december vorig jaar.

Voorintekening met extra voordelen! De biografie ‘Een Haarlems-Amsterdamse Duivelskunstenaar Johannes Torrentius (1588-1644) schilder en vrijdenker’ telt ca. 224 pagina’s, full color, met zo’n 100 afbeeldingen waaronder een aantal tekeningen van Eric J. Coolen, en kost in de winkel straks ¤ 24,50. Bij voorintekening vóór 15 maart betaalt u ¤ 19,50 en daarvoor krijgt u als lid van de Historische Vereniging Haerlem een aantal extra’s naast de bij het boek behorende DVD met

filmdocumentaire over Torrentius, te weten: - een gesigneerde en genummerde, op zwaar papier gedrukte, kleurentekening van Torrentius bij de Hoofdwacht door Eric J. Coolen; - een portret van Torrentius met twee gedichten over hem, gedrukt in zeer beperkte oplage. U kunt uw bestelling plaatsen via de website www.torrentius.net van Uitgeverij Loutje. Op die website is te zien dat er bij

voorintekening andere extra’s zijn voor Vrienden en betrokkenen bij het NoordHollands Archief, Vrienden van het Frans Hals Museum en de Vrienden van de Bataviawerf. Ook van deze edities zijn desgewenst een of meer exemplaren in de voorintekening te bestellen. Voorintekenaars kunnen hun boek afhalen in De Hoofdwacht op de zaterdagen 10 of 17 mei tussen 14.00 en 16.00 uur. Wim Cerutti en Eric Coolen signeren.

Gratis lezing in het Rozenkruiserscomplex Op dinsdagavond 13 mei houdt Wim Cerutti een lezing over leven, ideeën en werk van Torrentius. Daarmee is er een prachtige gelegenheid om kennis te maken met het voor veel Haarlemmers onbekende Rozenkruiserscomplex, gelegen hoek Bakenessergracht /Zakstraat, waar de lezing plaatsvindt. Behalve leden van de Vereniging Haerlem zijn naast Rozenkruisers, Vrienden van het Frans Hals Museum, Vrienden en overige betrokkenen van het Noord-Hollands Archief,

het Stadsmuseum Haerlem en Vrienden van Teylers Museum uitgenodigd. U kunt zich nu al opgeven via onze website. Zie daarvoor de Agenda op de achterpagina. Voor meer informatie over het boek, de lezing en de samensteller Wim Cerutti en Eric J. Coolen word u verwezen naar de website www.torrentius.net.

8

Nu het stof is gaan liggen, De Raaks! De tijd is rijp voor een terugblik op de ontwikkeling van een belangrijk stuk binnenstad: de Raaks. Dat doen we in woord en daad op donderdag 10 april 2014. Onder leiding van Hans van der Straaten gaan we na zijn korte inleiding een rondwandeling maken en een kijkje nemen in het Stadskantoor en het Raaksgebied. Hans van der Straaten is als voormalig hoofd Ruimtelijk Beleid van de gemeente Haarlem vanaf het begin betrokken geweest bij de ontwikkeling van het Raaksgebied.

In woord denken we aan een discussiebijeenkomst met zowel beslissers als actievoerders, om maar enkele actoren te noemen, teneinde hun mening achteraf te horen. Daarvoor zoeken we samenwerking met het ABC. Nadere mededelingen volgen. Programma voor donderdag 10 april 2014: om 17.00 uur verzamelen op de Hoofdwacht. Rond 19.30 uur hopen we uit te kunnen blazen bij een biertje in de Jopenkerk. Voor deelname, zie de Agenda op de achterpagina

Zaterdag 10 mei 2014, Jaarexcursie naar Gouda Een dagje Gouda met bezoek aan de Grote of Sint-Janskerk en een stadswandeling. De historische vereniging Die Goude en het Goudse Gidsen Gilde zijn trots op hun stad en willen ons graag een goede indruk van de oude binnenstad geven. Vol enthousiasme hebben zij ons geholpen om er een gezellige en informatieve dag van te maken. We wandelen veel en dus moet u wel goed ter been zijn. Wij reizen met de trein van 09.14 uit Haarlem naar Gouda waar we 10.10 uur aankomen.

Daar wandelen we naar de Sint Janskerk voor koffie/thee met een stroopwafel. De voorzitter van Die Goude, de heer Gerard van Ham, ontvangt ons met een korte inleiding over zijn vereniging. Om 11.00 uur beginnen twee rondleidingen door de kerk. De gidsen zullen ons in de kerk opmerkzaam maken op de oude banden met Haarlem. Na de rondleiding lopen we naar een bijzondere locatie, de Spiegeltent aan de Turfmarkt, waar een lunch voor ons gereed staat. Om 14.00 uur splitsen we ons in twee groepen en gaan we onder leiding

van Goudse stadsgidsen een stadswandeling maken. Omstreeks 15.30 uur eindigen wij in het Museumhavencafé Het IJsselhuys, waar een drankje voor u klaarstaat. Daarna lopen we weer naar het station. Uiteraard kunt u op eigen gelegenheid langer in Gouda blijven. Reisleiding Joan Patijn T. 06.27072966. Tip: neem een kijkertje mee, er is veel te zien in de Sint Jan. De kosten zijn ¤ 31,00 p.p. Voor deelname, zie de Agenda op de Achterpagina.

Herhaalde oproep!

Nieuwe werkgroepleden gezocht voor excursies en lezingen De werkgroep excursies en lezingen zal in juni 2014 afscheid nemen van Gerard Moolenaars en Joan Patijn. Naar alle waarschijnlijkheid zullen Dineke Lentz en Mariska Krikken doorgaan met hun activiteiten. Dit houdt in, dat er drie nieuwe werkgroepleden worden gezocht. Idealiter bestaat de werkgroep uit een mix van mensen met kwaliteiten als een brede belangstelling, goed organisatievermogen, een gevarieerd netwerk, heldere presentatie, punctualiteit en een praktische, doelgerichte werkstijl. De werkgroep vergadert zo minimaal mogelijk, eens per kwartaal twee uur lang van 17.00 uur tot 19.00 uur, maar van alle leden wordt de aanwezigheid bij de activiteiten verwacht. Elk jaar wordt bij de nieuwjaarsbijeenkomst een jaarprogramma gepresenteerd. Bent u geïnteresseerd om mee te doen, maar wilt u meer weten, dan bent u van harte welkom een van onze vergaderingen bij te wonen ter kennismaking. Ook kunt u een half jaar op proef meedraaien. Meer informatie via Dineke Lentz, [email protected] of 023 542 38 04.

9

Schenken is gunstig! De overheid kort enorm op haar uitgaven aan culturele instellingen. Daartegenover maakt de overheid het aantrekkelijk om fiscaal vriendelijk aan dergelijke instellingen giften te geven. Laten we deze mogelijkheid goed gebruiken. Periodieke giften zijn voor u altijd aftrekbaar in uw belastingaangifte. Tegenwoordig is een periodieke gift heel eenvoudig te regelen. Kijkt u op de website onder ‘vereniging’ en ‘schenken is gunstig!’. Daar staat hoe u eenvoudig van de gift die u vaak toch al geeft, een periodieke gift kan maken. Hoe meer periodieke giften, hoe beter voor ons én voor u. Bij voorbaat dank! Jan-Dirk Enschedé, penningmeester

Oproep aan auteurs inzake Digitalisering Jaarboeken Om optimaal gebruik te kunnen maken van de inhoud van de Jaarverslagen (tot en met 1928) en de Jaarboeken (vanaf 1929) van onze vereniging is het nodig ze te digitaliseren op zodanige wijze dat ze volledig doorzoekbaar zullen zijn. Daartoe werken we samen met het Noord-Hollands Archief. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van De Krantenviewer. Het Noord-Hollands Archief draagt - gezien het belang dat deze instelling hecht aan onze Jaarverslagen/

Jaarboeken als bron van kennis - de helft van de kosten; wij nemen als vereniging de andere helft van de kosten voor onze rekening. In de Jaarboeken is de volgende standaardzin opgenomen: “De uitgever van dit werk heeft toestemming tot verveelvoudiging gekregen van die auteursrechthebbende die hij redelijkerwijs kon traceren. Mochten er rechthebbende

menen dat zij aan deze uitgave aanspraken kunnen ontlenen, dan kan contact worden opgenomen met de Vereniging Haerlem”. Auteurs of hun nabestaanden, die er bezwaar tegen hebben dat de artikelen die zijn opgenomen in deze uitgaven ook door middel van De Krantenviewer zullen worden geopenbaard, wordt verzocht dit kenbaar te maken aan het bestuur. Peter van Wingerden

Mededelingen uit het bestuur De belangrijkste punten die zijn behandeld in de bestuursvergadering van 27 januari 2014 zijn: 1. De mutaties in het bestuur met het oog op de algemene ledenvergadering van 26 juni 2014. 2. De activiteiten voortvloeiende uit of samenhangende met het op 18 december 2013 door de ledenvergadering aangenomen Beleidsplan, zoals - statutenwijziging en huishoudelijk reglement; - restauratie kaart Romeyn de Hooghe; - digitalisering van de jaarboeken; - budgetten voor de werkgroepen;

3. De bemensing van de redactie Haerlem Nieuwbrief en bibliotheekcommissie. 4. Vaststelling van de teksten verenigingskatern Jaarboek 2013. 5. Op 25 april 2014 zal de opening plaatsvinden van de tentoonstelling over Jacobus van Looy in samenwerking met de Stichting Jacobus van Looy. De ideeën voor tentoonstellingen in 2014 tot en met 2017 worden besproken. 6. Volgende vergaderingen staan geagendeerd voor 3 maart 2014 en 14 april 2014. Peter van Wingerden, secretaris

Mededelingen uit de Historische Werkgroep Op dit moment zijn wij gezamenlijk bezig met het project Damstraat/Slepershoofd. Op één van de oudste plekken van Haarlem stond vanaf de middeleeuwen tot de tweede helft van de negentiende eeuw een houten kraan die goederen vanuit het Spaarne op de wal takelde. De werkgroep vindt dat deze economisch, cultureel en historisch belangrijke plek meer studie en aandacht verdient. Daarom zal in het voorjaar of de zomer van 2015 een tentoonstelling worden gepresenteerd in het NoordHollands Archief en in de Hoofdwacht met als thema ‘Handel en nijverheid in en rond de Damstraat/Slepershoofd/Kraan tot het begin van de 20e eeuw’. Naast onze werkgroepleden is ook de archeologische werkgroep Haarlem hierbij betrokken. Daarnaast verzorgen wij sinds september 2013 een historische bijdrage in de tweemaandelijks verschijnende Haarlemse stadsglossy HRLM die in onderwerp sterk variëren. Deze bijdragen zullen ook op de website van de vereniging worden geplaatst. Klaas de Jong schrijft in het komende nummer over de Haarlemse dichter Pieter Rixtel. Barbara Kooy bereidt een artikel voor over brieven geschreven door Spaanse militairen tijdens het Haarlems Beleg. Niek van der Linden

10

Luilakwandeling zaterdag 7 juni met IVN, kijken naar natuur in eigen stad IVN staat voor: Instituut Voor Natuureducatie en duurzaamheid. De gedachte is dat betrokkenheid bij de natuur duurzaam handelen stimuleert. Daarom laten de vrijwilligers van IVN jong tot oud de natuur dichtbij beleven en verbinden hen met groene initiatieven rond natuur en maatschappelijke thema’s zoals voeding, gezondheid en energie. Om u een idee te geven van het werkterrein, volgt hier een lijst van alleen al de

Agenda

standaard-excursiegebieden van IVN ZuidKennemerland: IJmuiden strand; Nationaal Park ZuidKennemerland; Hekslootpolder; Veerpolder/ De Lievelden; Middenduin; Landgoed Elswout; Landgoed Koningshof; Zandvoort, ook als lijnexcursie van NS Zandvoort naar Kraantje Lek; Amsterdamse Waterleidingduinen; Landgoed Leyduin; Wandelbos Groenendaal. De vereniging Haerlem heeft aan Wim

Swinkels van IVN Zuid-Kennemerland gevraagd ons wegwijs te maken in de natuur in onze eigen stad. En daar is de Luilakwandeling natuurlijk zeer geschikt voor. Vroeg uit de veren! Maar maakt u zich geen zorgen, een koffie picknick hoort er ook bij. Start van de Luilakwandeling zaterdag 7 juni ’s ochtend 08.00 uur bij de Hoofdwacht. Voor deelname, zie de Agenda op de Achterpagina.

Excursies en Lezingen

Kijk regelmatig op www.haerlem.nl voor onze activiteiten en ervaar het nieuwe gemak van het aanmelden via onze website. Hebt u geen internet? Spreek dan de voicemail in van onze nieuwe excursietelefoon T. 06 37 36 14 59. Mail voor overige contacten met de werkgroep Excursies en Lezingen naar [email protected] en bel voor direct contact tijdens de meeste excursies en lezingen Joan Patijn T. 06 27 07 29 66. Hebt u een nieuw emailadres? Mail het aan [email protected] Wij blijven u dan snel en effectief op de hoogte houden.

Maandagavond 31 maart Noord-Hollands Archief, Janskerk Historisch Café, thema De Drostefabriek. I.g.v. belangstelling z.s.m. opgeven: u ontvangt een mailbericht van het NH archief. Geen internet? Spreek de voicemail in van T.06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ’31 maart Historisch Café’ - uw naam en telefoonnummer.

Wijzigingen voorbehouden. Kijk op de website en lees de digitale nieuwsbrieven! Maart Woensdagavond 26 maart Hoofdwacht Lezing van Michiel Kersten over de kunstenaar Van Looy als schilder, tekenaar, maar ook als schrijver en vertaler van Shakespeare en vriend van de Tachtigers. Hoofdwacht open met koffie 19.30 uur. Aanvang lezing 20.00 uur. Drankje in de pauze of na afloop. Max. 40 deelnemers. Entree ¤ 3,00 p.p. Aanmelden voor maandag 17 maart via de website van de vereniging Haerlem: www.haerlem.nl; kies ‘excursies en lezingen’; kies ’26 maart Michiel Kersten’. Geen internet? Spreek de voicemail in van T. 06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ’26 maart Michiel Kersten’ - uw naam en telefoonnummer.

April Dinsdagavond 1 april Hoofdwacht De kaart van Romeyn de Hooghe; zie ook toelichting elders in deze Nieuwsbrief. Twee specialisten geven een lezing: mevrouw Francien van Daalen, papierrestaurator, zal ingaan op de ins en outs van papier­ restauratie in het algemeen en die van de vogelvluchtkaart in het bijzonder; de heer Alexander de Bruin, seniormedewerker van het Noord-Hollands Archief en Romeyn de Hooghe-kenner bij uitstek, zal vertellen over leven en werk van Romeyn de Hooghe, waarbij hij pikante details niet zal schuwen. Hoofdwacht open om 19.30 uur. Aanvang lezing 20.00 uur. Max. 50 deelnemers.

Entree ¤ 3,00 p.p. en een ongelimiteerde bijdrage in de collectebus Romeyn de Hooghe, ter plekke te voldoen. Aanmelden voor zaterdag 29 maart via de website van de Vereniging Haerlem: www.haerlem.nl; kies excursies en lezingen’; kies ’dinsdagavond 1 april Romeyn de Hooghe’. Geen internet? Spreek de voicemail in van T. 06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ’1 april Romeyn de Hooghe’ - uw naam en telefoonnummer. Ook niet-leden zijn welkom. Donderdagnamiddag 10 april start Hoofdwacht Terugblik op de ontwikkeling van De Raaks Zie ook toelichting elders in deze Nieuwsbrief. Om 17.00 uur verzamelen op de Hoofdwacht; om ca. 19.30 uitblazen met een biertje in de Jopenkerk. Aanmelden vóór dinsdag 1 april via de website van de vereniging Haerlem: www.haerlem.nl; kies ‘excursies en lezingen’; kies ’donderdagnamiddag 10 april De Raaks’. Geen internet? Spreek de voicemail in van T.06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ’10 april De Raaks’ - uw naam en telefoonnummer. Max. 35 deelnemers, Kosten ¤ 3,00 p.p., in de Hoofdwacht te voldoen. Vrijdag 25 april Hoofdwacht Opening zomertentoonstelling ‘Feesten met Jacobus van Looy’. De opening is in de Hoofdwacht om 17.00 uur, inloop vanaf 16.30 uur. Zie elders in dit blad en een lees verder op pagina 12

11

Agenda

Excursies en Lezingen

vervolg van pagina 11

uitvoerige inleiding in de vorige nieuwsbrief. De tentoonstelling is voor het publiek geopend vanaf zaterdag 26 april en duurt t/m zaterdag 27 september 2014.  Mei Zaterdagmiddag 10 mei Hoofdwacht 14.00 – 16.0 uur afhalen Torrentiusboeken en signeersessie door auteur Wim Cerutti en illustrator Eric J. Coolen. Zaterdag 10 mei jaarexcursie naar Gouda Een dagje Gouda met bezoek/rondleiding in de kerk Sint Jan en een stadswandeling. 9.00 uur verzamelen we in de hal van het NS Station Haarlem. Gebruik uw eigen OV chipkaart of kortingskaart. De trein naar Den Haag Centraal vertrekt om 9.14 uur van perron 6. In Den Haag stappen we over. De trein naar Gouda vertrekt van perron 4 om 9.54 uur. Aankomst Gouda 10.10 uur. Van daar wandelen we naar de Sint Janskerk voor het begin van het dagprogramma. (Zie elders in deze Nieuwsbrief). Reisleiding Joan Patijn. T. 06.27072966. Max. 40 deelnemers. Aanmelding via onze website www.haerlem.nl kies ‘Excursies en Lezingen’ kies ‘10 mei Gouda’. Indien geen internet, spreek de voicemail in van T. 06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ‘10 mei, Gouda’, uw naam en telefoonnummer en eventueel de naam van uw introducé/partner. Kosten 31,00 p.p. Maak dit bedrag tegelijkertijd met uw aanmelding over op rekening NL89 INGB 0000 37 78 82 van de Vereniging Haerlem. Vermeld daarbij duidelijk uw naam en ‘Gouda’. Inschrijvingen en betalingen vóór zondag 4 mei.

Dinsdagavond 13 mei Rozenkruiserscomplex Lezing door Wim Cerutti: De schilder en vrijdenker Torrentius (1588-1644), leven, ideeën en werk Tijd: 20.00 uur; inloop vanaf 19.15 uur. Aansluitend aan de lezing een rondleiding, o.a. bezoek aan de Rozenkruiserstempel. Plaats: Rozenkruiserscomplex, Bakenessergracht/Zakstraat, Haarlem (ingang Zakstraat 2). De toegang is gratis. Aanmelden voor 1 mei via onze website www.haerlem.nl kies ‘Excursies en Lezingen’ kies ’13 mei Rozenkruisers’. Indien geen internet, spreek de voicemail in van T. 06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ‘13 mei, Rozenkruisers’, uw naam en telefoonnummer en eventueel de naam van uw introducé/partner. Zaterdagmiddag 17 mei Hoofdwacht 14.00 – 16.00 uur afhalen Torrentiusboeken en signeersessie door auteur Wim Cerutti en illustrator Eric J. Coolen. Maandagavond 26 mei Noord-Hollands Archief Janskerk Historisch Café, met hét thema van de Stripdagen: de Eerste Wereldoorlog. Maar was die ook in Haarlem merkbaar? I.g.v. belangstelling z.s.m. opgeven: U ontvangt een mailbericht van het NH Archief. Geen internet? Spreek de voicemail in van T.06 37 36 14 59 en noem duidelijk: ’26 mei Historisch Café’ - uw naam en telefoonnummer. Juni Zaterdagmorgen 7 juni start Hoofdwacht Luilakwandeling ‘natuur in de stad’ olv Wim Swinkels (IVN Zuid-Kennemerland), met koffie picknick. Aanvang 8.00 uur bij De Hoofdwacht. Deze traditionele Haerlemactiviteit is gratis voor leden. We vragen wel een spontane bijdrage voor het goede werk van de IVN. Aanmelding wordt op prijs gesteld in verband met het aantal IVN-gidsen. Meld u aan via onze website www.haerlem.nl kies ‘Excursies en Lezingen’ kies ‘7 juni Luilakwandeling’. Indien geen internet, spreek de voicemail in van T. 06 37 36 14 59 en noem duidelijk:

12

‘7 juni Luilakwandeling’, uw naam en telefoonnummer. Woensdag 11 juni presentatie jaarboek 2013 Nadere berichtgeving over plaats en tijd volgt nog. Raadpleeg de website! Woensdag 25 juni Algemene Ledenvergadering Nadere berichtgeving over plaats en tijd volgt nog. Vooruitblik: 12/13 juli, ‘Val van Haarlem’, activiteit in voorbereiding. Zaterdag 2 augustus, eerste fietstocht Wederopbouw. Vrijdag 29 augustus, opening tentoon­ stelling ‘Jean de la Chambre, Franse Schoolmeester in Haarlem’ in de Waalse kerk aan het Begijnhof. Zondag 31 augustus t/m zondag 7 september, Jubileumreis Angers. Zaterdag 6 september, tweede fietstocht Wederopbouw. Zaterdag 13 en zondag 14 september Hoofdwacht, Open Monumentendagen, landelijk thema ‘op reis’. Zaterdag 20 september, wandeling werkgroep Parken en Groen ‘van de stad naar het groen’, langs de Brouwersvaart naar de duinen, beginnen/eindigen bij café de Witte Zwaan aan de Zijlvest. Maandagavond 29 september, NH Archief, Historisch Café. Oktober, veiling, o.a. van boeken, ten bate van de restauratie van de Romeyn de Hooghe kaart Woensdag 22 oktober Hoofdwacht, lezing van Lieuwe Zoodsma over onze eigen collectie, met kunstbeschouwing. Zaterdag 1 en zondag 2 november, Hoofdwacht, Kunstlijnexposities. Woensdag 12 november, Archeologisch Museum Haarlem, Archeologielezing door Anja van Zalinge, ‘de Botten van de Botermarkt’. Maandag 24 november, NH Archief, 20.30 uur, Historisch Café. Woensdag 10 december, Hoofdwacht, winterlezing. Zaterdag 13 en zondag 14 december Kerstmarkt.