Nieuwsbrief nr 1, 2008 Verschijnt 4 keer per jaar
Prof. Bronkhorstlaan 24
T 030 225 55 55
Postbus 627
E
[email protected]
3720 AP Bilthoven
I www.lievegoedzorggroep.nl
Telefoon 030 22 555 55
Website www.lievegoedzorggroep.nl
Van de bestuurder Met enige trots presenteer ik u wederom onze Externe Nieuwsbrief met beschrijving van belangrijke ontwikkelingen rond de Lievegoed Zorggroep. In onze organisatie zijn inmiddels drie instellingen samengegaan: Arta verslavingszorg, Ita Wegman gehandicaptenzorg en Lievegoed Psychiatrie. Ondanks fusie- en organisatorische processen zijn we in staat gebleken in 2007 het kwaliteitskeurmerk van de HKZ certificering te behalen. Maar graag maak ik hierbij enkele relativerende opmerkingen. Er wordt vastgesteld of de organisatie procedures en processen op orde heeft. Over de werkelijke kwaliteit van de zorg zegt het weinig. Over hoe onze patiënten en cliënten de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van de ontmoeting met onze medewerkers beleven zegt het ook niet veel. Wij willen mensen die tijdelijk of duurzaam van ons afhankelijk zijn tegemoet treden als de gehele mens, als mens in ontwikkeling, als mens met mogelijkheden. Onze blik dus niet beperken tot de pathologie of het gebrek. Dagelijks spannen wij ons daarvoor met inmiddels 8oo medewerkers in. Geïnspireerd door de rijke en bescheiden bron van de antroposofie.
In het besef dat we niet altijd kunnen waarmaken wat onze hoge ambities en idealen ons doen wensen was de informeel uitgesproken samenvatting van de bevindingen van de auditors, die onze hele organisatie hadden doorgelicht voor de certificering, haast even waardevol voor ons als het formele keurmerk: Dit is gewoon een goeie tent. Soms verliezen we uit het oog met hoeveel betrokkenheid, deskundigheid en warmte dagelijks gemeenschap wordt geweven tussen het levenslot van velen. Het is dus wel mooi om gecertificeerd te zijn, maar als je geen goeie tent bent met een kloppend hart, dan is het slechts een lege huls. Ik hoop van harte, dat deze Nieuwsbrief van onze goeie tent met kloppend hart getuigt en ...... ook u kan inspireren! Hanno Niemeijer
De Lievegoed Zorggroep werkt in 2008 projectmatig verder aan kwaliteit De Lievegoed Zorggroep is sinds december 2007 in zijn geheel HKZ-gecertificeerd. Totale certificatie binnen een jaar na de fusie tussen de Arta-Lievegoedgroep en de Ita Wegman Stichting tot de Lievegoed Zorggroep was een ambitieus doel en betekende hard (samen)werken. Gelukkig vulden de kwaliteitssystemen van beide fusiepartners elkaar goed aan: de Ita Wegman Stichting had veel compacte documenten en de Arta-Lievegoedgroep had mooie procesbeschrijvingen en een digitaal handboek opgezet. De certificering is een kroon op het werk na de fusering. Een mooie afsluiting van 2007 en een goed startpunt voor 2008. Leren en verbeteren In de afgelopen periode heeft de nadruk gelegen op het op orde hebben van alle documenten en procedures. Het handboek kwaliteit wordt gezien als een instrument voor communicatie en voor
verdere ontwikkeling van de organisatie. Maar kwaliteit is meer dan het hebben van een handboek of voldoen aan een normenset. De kunst is nu om op basis hiervan voortdurend te leren en te verbeteren, om er onze kwaliteit van te maken, kwaliteit die past bij antroposofische zorg door de Lievegoed Zorggroep. En deze implementatie is het voornaamste doel van het HKZ-project in 2008. Interne audits gewoon Interne audits zijn een belangrijk onderdeel van de kwaliteitsontwikkeling en een eis vanuit de HKZ. Interne audits geven de mogelijkheid te leren van de ervaringen en kennis van een ander; zowel voor de te auditeren afdeling als voor de auditoren is het bij elkaar in de keuken kijken een inspirerende ervaring. Het doen en ondergaan van een interne audit moet dit jaar gewoon gaan worden in onze organisatie. Na de afdelingen die in 2007 aan de beurt kwamen in
Colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van de Lievegoed Zorggroep. Email redactie:
[email protected]
Redactie Vormgeving
een interne of een Kema-audit, is het dit jaar de beurt aan de overige afdelingen, waarvan de meesten deel uitmaken van de Ita Wegman divisie of van bedrijfsvoering. In 2008 wordt een nieuwe groep medewerkers opgeleid tot intern auditor. In verschillende implementatie bijeenkomsten worden met alle leidinggevenden en medewerkers afspraken over de kwaliteitsdoelstellingen 2008 gemaakt.
Anke Steinmann (eindredactie), Jenneke Harms (freelance medewerker p.r. en communicatie) KSMT Design - www.ksmt.nl
Onderzoek naar culturen binnen de Lievegoed Zorggroep Voor een goede slagingskans bij een fusie is het belangrijk dat cultuurbeelden van fusiepartners op elkaar lijken. Alle reden om een cultuuronderzoek te verrichten bij de Lievegoed Zorggroep, die is voortgekomen uit een fusie tussen Arta-Lievegoedgroep en Ita Wegman Stichting. Wat blijkt: de huidige culturen van de verschillende divisies van de Lievegoed Zorggroep verschillen weinig van elkaar. Dat is gunstig voor de onderlinge verbindingen. Inleiding Onlangs presenteerde Elke Westermann de resultaten van haar onderzoek naar de culturen binnen de voormalige ArtaLievegoedgroep en de Ita Wegman Stichting: samen de nieuwe Lievegoed Zorggroep. Elke Westermann is locatiemanager bij zorgboerderij de Hondpol, onderdeel van de divisie gehandicaptenzorg. Zij verrichtte het cultuuronderzoek in het kader van haar studie Master of Business Administration. Doel van het onderzoek was het verkrijgen van inzicht in de huidige en gewenste organisatiecultuur van de fusiepartners en dit te vergelijken met literatuur en vergelijkbaar onderzoek. Waarom een cultuuronderzoek? Cultuur is een belangrijke factor in een organisatie, o.a. voor identiteit, zingeving, verbinding en voor het al of niet bereiken van doelstellingen. Een onderzoek naar cultuur/culturen is ten tijde van een fusie nog eens zo belangrijk. Temeer omdat veertig procent van de fusies volledig mislukt en slechts twintig procent als echt succesvol kan worden beschouwd, en dit lage percentage komt door cultuurfactoren, zoals de menselijke factor en onvoldoende wederzijds begrip. De conclusies van het onderzoek staan in relatie tot de fusie en tot de doelstellingen van de organisatie. Cultuur en succes Toewijding van de medewerkers en managers van een organisatie aan dezelfde waarden, opvattingen en normen blijkt positief te werken en levert veelal goede resultaten op. Wel kan te grote eensgezindheid ook leiden tot intolerantie t.o.v. afwijkende opvattingen, weerstand tegen verandering, en het mogelijk niet voldoen aan eisen van veranderende om-
standigheden. Voor een goede slagingskans bij een fusie is het belangrijk dat cultuurbeelden van fusiepartners op elkaar lijken. Verder is een goede aansluiting van de cultuur bij doelstellingen van een organisatie belangrijk. Voor de Lievegoed Zorggroep als geheel is de doelstelling: goede dienstverlening, onder het motto: “wij helpen mensen het beste uit zichzelf en het leven te halen”, vanuit het versterken van het gezonde, het hanteren van een holistisch mensbeeld, het stimuleren van de eigen ontwikkeling, regie over eigen leven, gemeenschapsvorming en zingeving. Vraagsturing en zichtbaarheid in proces en resultaat zijn hierbij belangrijk. Aanpak Alle medewerkers kregen een vragenlijst voorgelegd, er is gesproken met verschillende teams en er zijn diepte-interviews gehouden met sleutelfiguren uit de organisatie. De resultaten werden aangevuld met literatuuronderzoek en door de resultaten naast vergelijkbare onderzoeken te leggen. Het gebruikte onderzoeksinstrument: OCAI (Organizational Culture Assessment Instrument) gaat uit van het model van de concurrerende waarden. Het instrument brengt de mate van aanwezigheid van vier cultuurtypen in beeld: de resultaatcultuur, de beheercultuur, de menscultuur en de verandercultuur. Deze cultuurbeelden volgen de ontwikkeling van organisatieculturen door de tijd heen: eerst was enkel resultaat belangrijk (resultaatcultuur), hierna kreeg men oog voor processen (beheercultuur), daarna werd het belang van relatie en motivatie gezien (menscultuur), en toen het belang van flexibiliteit en innovatie (verandercultuur). De belangrijkste conclusies en aanbevelingen Uit het onderzoek komt naar voren dat de profielen van beide voormalige fusiepartners weinig van elkaar verschillen. Het gelijke beeld tussen beide fusiepartners is gunstig voor de fusie. Samenwerkingsprojecten tussen de divisies zal deze verbinding vergroten. Over het algemeen scoort de resultaatcultuur laag. Dit kan te maken hebben door het type vraagstelling in het onderzoek. Het is wel goed met elkaar te kijken hoe we onze kracht: menscultuur, zichtbaar kunnen maken in resultaten. Dus van intenties en waarden via de processen naar feiten.
Website uitgebreid Met behulp van een extern communicatieadviseur is de website van de Lievegoed Zorggroep uitgebreid. De cirkel op de homepage heeft plaatsgemaakt voor de kaart van Nederland om aan te geven dat de Lievegoed Zorggroep locaties heeft die verspreid zijn over het hele land. Het HKZ stempel daarin geeft overduidelijk aan dat alle divisies inmiddels gecertificeerd zijn en dat onze
organisatie, met haar antroposofische geïnspireerdheid, een belangrijke plaats inneemt in het totaalaanbod. De menubalk aan de linkerzijde is uitgebreid en overzichtelijk. De website wordt steeds verder ingevuld. Alle locaties hebben een eigen ruimte op de site, met informatie en links naar nieuwsbrieven, brochures en websites. Medewerkers worden geschoold en aangemoedigd
om de site zelf te beheren. Breng een bezoekje en oordeelt u zelf: www.lievegoedzorggroep.nl
Telefoon 030 22 555 55
Website www.lievegoedzorggroep.nl
Als landelijk werkende instelling heeft de Lievegoed Zorggroep binnen de divisie Lievegoed Psychiatrie de laatste jaren haar vleugels verder uitgeslagen. Naast het huidige aanbod van zorg zijn er veel nieuwe ontwikkelingen: Wageningen Eind 2004 is door de Lievegoed Zorggroep met de Universiteit Wageningen en instelling voor gehandicaptenzorg Heimerstein een samenwerkingsovereenkomst getekend, met als inzet de oude proefboerderij de Hoge Born om te toveren tot Zorglandgoed. Een project waarbij Landbouw, Zorg en Onderzoek samen komen. Nu, voorjaar 2008 is de boerderij prachtig gerenoveerd ten behoeve van: - 15 klinische plaatsen voor de volgende doelgroepen: - Chronische psychiatrie, waarbij de nadruk wordt gelegd op psychotische ziektebeelden als schizofrenie en manische depressiviteit, of mensen die af te toe een langere ondersteuning en behandeling nodig hebben - Mensen uit de bemoeizorg die een combinatie van psychiatrische- en Verslavingsproblematiek hebben en die ongemotiveerd voor een behandeling zijn. - Mensen met een anomisch syndroom: dit zijn psychiatrisch patiënten die uit het sociale systeem zijn gevallen en geïsoleerd zijn geraakt - Mensen tussen de 40 en 60 jaar met levensfaseproblematiek, o.a. patiënten die in de regressie zitten en die methodes hanteren die passen bij de persoon die in de kinderfase zit. - 12 deeltijd plaatsen voor 3 dagen per week ten behoeve van patiënten met uiteenlopende psychiatrische klachten - 15 plaatsen Heimerstein, dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking - Landgoedwinkel voor klanten uit de regio - Onderzoek naar de effectiviteit van de behandeling - 6 plaatsen voor beschermd wonen - Kennisuitwisseling met collega-instellingen, zorgboerderijen, wetenschappers Rondom deze verbouwde boerderij is men volop bezig met de aanleg van Helende Tuinen. In een volgend nummer wordt hier dieper op ingegaan. Een heel nieuw team staat klaar om per 1 juli 2008 te starten. Aanmeldingen van patiënten zijn welkom! Dit kan via telefoonnummer: 030 - 225 55 55. Bilthoven: Per 1 maart 2008 is een huisarts in opleiding gestart met haar stage van drie maanden op de klinische afdeling van de Bernard Lievegoed Kliniek. Dat wil zeggen dat de Lievegoed Zorggroep een erkende opleidingsplaats is voor huisartsen in opleiding, met als opleider Leo Reidsma, psychiater. Verder is er een aantal poliklinische groepen gestart, waaronder een mindfulnessgroep en een Ik-versterkende groep voor jongvolwassenen. Aanmeldingen via 030-2255555. Driebergen: Het oude boerderijgedeelte van de therapeutische leef/werkgemeenschap Nieuw Rijsenburg (voor jongeren
tussen de 10 en 18 jaar, met 17 klinische en 8 deeltijdplaatsen) is gesloopt. Alleen de melkstal en het woonhuis staan nog overeind. In de nieuwbouw komt een woongedeelte, keuken en kantoor. Tien jaar geleden werd al een nieuw slaaphuis gebouwd. De nieuwbouw wordt medio augustus 2008 opgeleverd. Aanmeldingen zijn welkom via telefoonnummer 0343 - 515 571. Haarlem: De Borgstichting deeltijdbehandeling gaat de komende jaren uitbreiden met ambulante zorg. Om dit goed te kunnen realiseren is het huidige gehuurde pand en het aanpalende pand van de gemeente Haarlem aangekocht. Binnenkort wordt gestart met een flinke verbouwing. Eind 2008 hopen we verder te kunnen uitbreiden. Dit betreft poliklinische en deeltijdactiviteiten; aanmeldingen via 023-5310788. Daarnaast zal in Haarlem de komende jaren worden gestart met 24 plaatsen kleinschalig wonen voor middellange en langdurige zorg voor psychiatrische patiënten. De intentieverklaring tot samenwerking met woningbouwcorporatie Elan is begin januari 2008 getekend ten behoeve van 14 appartementen aan de Nederlandlaan. Maastricht: Eind 2006 is gestart met een buitenpolikliniek, in samenwerking met therapeuticum Rafaël, consulterend antroposofisch artsen en antroposofische therapeuten in Maastricht en omgeving. Patiënten kunnen daar poliklinische trajecten volgen van enkele weken tot een half jaar. Nicolette Ham, psychiater, stuurt de polikliniek behandelinhoudelijk aan. Diverse antroposofische therapeuten ondersteunen deze trajecten met euritmie, kunstzinnige therapie, verpleegkundige inwrijvingen, ritmische massage, enz. Het aanmelden van patiënten geschiedt centraal in Bilthoven via telefoonnummer 030 - 225 55 55. In de volgende nieuwsbrief zal uitvoeriger worden ingaan op enkele van deze bovengenoemde ontwikkelingen. Eindhoven: op de Genneper Hoeve wordt door de Zonnehuizen Volwassenen 5 dagen per week 12 plaatsen dagbehandeling geboden voor mensen met een lichte psychiatrische problematiek en voor mensen met een verstandelijke beperking. Leon Engelbrecht is daar de behandelinhoudelijk eindverantwoordelijke psychiater. Aanmeldingen zijn welkom via 08-800 169 46. Lida van der Maat, directeur divisie Lievegoed Psychiatrie
Telefoon 030 694 55 76
Website www.lievegoedzorggroep.nl
De Witte Hull weer vol in bedrijf Op 11 februari konden bewoners en medewerkers van de Witte Hull eindelijk weer terugverhuizen naar hun vertrouwde woon- en verblijfplaats: De Witte Hull in Zeist (Krakelingweg 25, 030-6925568). Een datum waar door ieder lang naar is uitgekeken. Er is het afgelopen jaar flink huisgehouden door timmerlieden, metselaars, elektriciens, loodgieters, schilders en interieurverzorgers. Medewerkers en bewoners hebben zelf extra inspanningen geleverd om passende kleuren, verlichting en tegels uit te kiezen, om alert te blijven tijdens het jaar van de renovatie, om de verbouwing te blijven volgen op juistheid van aanpassingen in het gebouw en om te waarborgen dat de verhuizing op de afgesproken tijd plaats zou kunnen vinden. Het resultaat van de gezamenlijke in-
spanningen mag er zijn. De verbouwing, die ruim vijf maanden in beslag heeft genomen, heeft het huis haar oude, statige stijl teruggegeven, met een in stijl gehouden, geheel vernieuwd interieur. De uitstraling en inrichting van de villa sluiten prima aan bij het aanbod: zorg- en hulpverlening aan mensen met een verslaving. De Witte Hull is een mooie, oude villa in het bosgebied van Zeist. Gebouwd in 1929 en door de jaren heen onderkomen geweest voor diverse bewoners. Eind jaren dertig was het een vrijplaats voor spirituele zomerweken van de Antroposofische Vereniging in Nederland. In de 2e wereldoorlog heeft Professor Bernhard Lievegoed met zijn vrouw er een tijd gewoond en gewerkt met pupillen en onderduikers.
In 1974 nam Arta, met als voortrekker dhr. L. Dullaart, bezit van de villa, via een voortraject van arts Leendert Mees en zijn vrouw Eva. Net zoals het voor bewoners geen gemakkelijke opgave is om af te kicken en terug te komen in een gezonde uitgangspositie en weer deel te nemen aan de maatschappij, is de ruim dertig jaar van opbouw en verandering van hun huisvesting in De Witte Hull bepaald niet over rozen gegaan. De meeste bewoners die terugblikken op hun werktijd of verblijf in de villa, zien het evenwel als een bijzondere ervaring in hun leven. Dankzij de verbouwing zal de Witte Hull in de toekomst een uitstekende plaats kunnen blijven bieden aan de cliënten van Arta Verslavingszorg.
Het zusje is buurvrouw geworden: Aanzet verhuist van Austerlitz naar Zeist Vorige maand verhuisden bewoners en medewerkers van Aanzet van Austerlitz naar Zeist. Een flinke omschakeling, want in Austerlitz maakte Aanzet een belangrijk en gewaardeerd onderdeel uit van de dorpsgemeenschap. In Zeist is een gloednieuw pand betrokken, op hetzelfde terrein als De Witte Hull, midden in de bossen. Veertien jaar geleden werd Aanzet opgezet vanuit de behoefte aan een therapeutische voorziening voor mensen met een verslaving die middenin de maatschappij zou staan. Basis voor het hele programma was de werkelijkheid in het hier en nu, dus vestigde Aanzet zich in een woonwijk, met de bakker en de slager om de hoek. Sinds de eerste plannen voor nieuwbouw op het terrein in Zeist is er bijna tien jaar voorbij gegaan, voordat de opening een feit was. Maar nu is het zover en is men zeer tevreden met deze grote stap. Na zoveel jaar ervaring is men er bij Aanzet van overtuigd dat hetzelfde, op de maatschappij gerichte programma ook in een andere omgeving kan worden voortgezet. Voor de bewoners is de verhuizing niet gemakkelijk geweest. Maar langzamerhand zullen ook zij wennen aan de nieuwe situatie, die grote voorde-
len biedt. Bewoners hebben nu allemaal een grote kamer voor zichzelf, men woont met z’n allen in één gebouw en het pand voldoet aan de eisen van deze tijd. Zusje de Witte Hull is nu buurvrouw geworden en dat biedt mogelijkheden tot samenwerking en uitwisseling. Het afscheid van de Austerlitzse gemeenschap was roerend en indrukwekkend, de dorpsbewoners zijn altijd blij geweest met de aanwezigheid van Aanzet. Aan de Marmontweg, in het voormalige onderkomen, wordt nu een project voor kleinschalig beschermd wonen gerealiseerd. Aanzet is één van de twee klinische voorzieningen van Arta Verslavingszorg waar een diepgaande behandeling van verslaving wordt geboden. Dat kan om alcohol of drugs gaan, maar ook om gok- of internetverslaving. Waar De Witte Hull is gespecialiseerd in inzichtgevende behandeling richt Aanzet zich op cliënten die vooral leren door te ervaren. Gedragsverandering wordt aangeleerd en geoefend in een leefgroep, waar men gemiddeld acht maanden deel van uitmaakt. Samen leven en samen werken vormen de rode draad van het behandelprogramma.
Beschermd wonen in Austerlitz De afdeling Arta Nazorg begint dit voorjaar met een nieuw project in Austerlitz: een kleinschalige beschermde woonvorm die plaats biedt aan dertien mensen. Er wordt een rustige plek gecreëerd in het voormalig onderkomen van Aanzet, bestaande uit twee woonunits en een medewerkersruimte. De woonvorm is bedoeld voor mensen met een verslavings- en psychiatrische achtergrond, die het zonder structuur en zorg van buitenaf niet redden. Er is dagelijkse zorg aanwezig, zowel op groepsniveau als individueel.
Telefoon 030 22 555 55
Website www.lievegoedzorggroep.nl
De Beukenhof De fusie tussen de Lievegoedzorggroep en de Beukenhof is bijna rond. De ondernemingsraden zijn met hun laatste onderzoeken bezig om zo een weloverwogen advies te kunnen geven over de fusie. De Beukenhof, gevestigd te Breda op de Vuchtschootseweg 41, is in 1984 opgezet vanuit een kleinschalige situatie. In de jaren daarna is deze sociaaltherapeutische boerderijgemeenschap uitgegroeid tot een wooncentrum voor 22 mensen met een verstandelijke beperking en met werkgebieden in de landbouw, tuinbouw, zuivelverwerking , dienstverlening en onderhoud. In de wijk Princehage in Breda zijn enkele woningen voor begeleid zelfstandig wonen gecreëerd voor totaal 8 cliënten. Momenteel is de nieuwbouw in volle gang van twee nieuwe huizen waar straks 14 deelnemers gaan wonen. Wanneer de huizen klaar zijn begint de renovatie van de oude huizen op het terrein. Eind 2008 zullen de nieuwe huizen bewoond zijn. Op 21 februari werd de Beukenhof bezocht door de HKZ-auditor van TNO. Bij de vorige HKZ-audit, november 2007, was afgesproken, dat de Beukenhof na een half jaar opnieuw bezocht zou worden om vast te stellen of het kwaliteitssysteem voldoende geborgd is. De Beukenhof is glansrijk en zonder enig voorbehoud door deze tweede HKZ-toets gekomen. In de maand maart organiseerde de cultuurgroep voor het eerst een themaweek voor deelnemers en medewerkers van de
Beukenhof. Het thema was: “Ons erf ”. Tijdens een wandeling over het terrein, onder leiding van een hovenier, werd informatie gegeven over alle soorten bomen die op het erf staan. Verder was er een middag waarop het terrein gezamenlijk werd opgeruimd. Tijdens de nabesprekingen was iedereen er over eens dat een themaweek verdieping geeft aan een thema. De cultuurgroep heeft tevens vorm gegeven aan de Stille Week en aan het Paasfeest. De zuivelverwerking is druk met het vergroten van de afzet en het ontwikkelen van nieuwe produkten. Kijk voor meer informatie op www.stichtingdebeukenhof.nl
Regio Amsterdam: De Joriskring De Joriskring biedt binnen de zorg voor kinderen met een verstandelijke beperking een keuzemogelijkheid in Amsterdam. Zij heeft de zorg voor 55 kinderen, welke gebruik maken van het kinderdagcentrum Joris. In het Jorishuis is voor 12 kinderen per nacht een logeer- of woonplek beschikbaar. Momenteel is er veel aandacht voor de mogelijkheden die Jorishanden biedt in de vorm van ambulante begeleiding. Jorishanden wil zijn mogelijkheden benutten om creatief met de hulpvragen om te gaan en een gepast antwoord te geven. Zo wordt sinds kort ook nachtopvang bij het kind thuis geboden, als er geen plaats is in het Jorishuis. Daarnaast staan verschillende groepsactiviteiten, georganiseerd door Jorishanden, in de steigers. In april start een meidengroep in de leeftijd van 12 tot 16 jaar. Uitgangspunt is het sociale leven: voor deze
jongeren worden passende vormen van activiteiten gecreëerd, waarbij gelet wordt op de samenstelling van de groep en de interesse van de jongeren. Ouders hebben binnen de Joriskring een speciale plek en zijn de stimulator voor alles wat de Joriskring heeft ontwikkeld. Zij willen graag voor hun kinderen een doorgroeihuis, hiervoor worden de mogelijkheden onderzocht. Voor de oudste kinderen van de Joriskring ontstaat steeds meer een ambachtstroom. Zo worden minder
lesjes gegeven en worden de ambachten steeds uitgebreider. Deze kinderen hebben eenvoudige en overzichtelijke ambachten nodig, zoals wolvilten en houtzagen. Het gaat om afgeronde producten, waar het hele proces zichtbaar wordt. Daarnaast is het ordenen van het magazijn ook een belangrijke en nuttige bezigheid. De Joriskring is gevestigd op de 1e Jan van de Heijdenstraat 113 hs te Amsterdam, telefoon 020 - 672 43 96. Kijk voor meer informatie op www.lievegoedzorggroep.nl
Regio Den Haag
Regio Rotterdam
Binnen de kleinschaligheid van voorzieningen die de Lievegoed Zorggroep in Den Haag kent is er veel gaande:
Na de viering van het vijftigjarig jubileum van Huize Thomas is de regio Rotterdam van de divisie gehandicaptenzorg Ita Wegman stevig aan de slag gegaan met de eisen die de toekomst stelt aan de antroposofische zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Onder leiding van divisiedirecteur Rob Jongejans heeft in februari een medewerkersbijeenkomst plaats gevonden, met medewerkers uit de Haagse en Rotterdamse regio en collega’s van zorgboerderij de Beukenhof uit Breda. Tijdens deze vergadering werd van gedachten gewisseld over de voorwaarden waaronder aan een goede kwaliteit van zorg blijvend vorm kan worden gegeven in een tijd waarin de zorgzwaarte toeneemt. Voortvarend wordt er gewerkt aan een gemeenschappelijke voordeur met het Rotterdamse Orion. Praktisch betekent dit dat er ver gevorderde plannen zijn om zich als gezamenlijke antroposofische zorgaanbieders in het Rotterdamse te presenteren. De aanname van cliënten vanaf de eerste oriëntatie tot aan het in zorg nemen zal in samenwerking verlopen. De verwachting is dat het antroposofisch zorgaanbod zich hiermee zal verbreden en nog meer in kwaliteit zal toenemen. Tevens zijn er samenwerkingsbijeenkomsten met therapeuticum Helianth en met Orion. Hier wordt onderzocht hoe via bundeling van krachten de antroposofisch medisch- therapeutische zorg binnen de regio Rotterdam voor de toekomst gewaarborgd kan worden.
- Er wordt hard gewerkt aan het verkrijgen van goede huisvesting voor een grootschaliger kinderdagcentrum. Het huidige, sfeervolle pand aan het Koningsplein is aan een flinke opfrisen opknapbeurt toe. De groepen worden opnieuw ingedeeld en krijgen een nieuwe uitstraling die aansluit bij de leeftijdsgroepen. - Zoals bij de gehele Lievegoed Zorggroep staat ook in Den Haag kwaliteit van zorg centraal. Goede kwaliteit van zorg, in een tijd waarin de zorgvraag verandert en de zorgzwaarte toeneemt is een thema dat blijvend de aandacht vraagt. - Er zijn nauwe contacten met regionale collega-instellingen om de mogelijkheden te onderzoeken voor het oprichten van een gemeenschappelijk zorgloket in de regio Den Haag als ingang voor antroposofische zorg. - Voor Stichting Mens en Tuin worden in overleg met de Gemeente Den Haag mogelijkheden onderzocht om dit unieke project (sociaaltherapeutisch tuinproject voor volwassenen) toegankelijk te maken voor meerdere doelgroepen. In een volgende nieuwsbrief meer hierover.
Rotterdam is van oudsher als havenstad een smeltkroes geweest van allerlei culturen, maar ook van aanpakkers, van mensen die de handen ineen willen slaan. Hopelijk vormt dat een vruchtbare voedingsbodem voor noodzakelijke toekomstige ontwikkelingen voor deze divisie.
Weefmanifestatie in Stadshal de Flint in Amersfoort Op zaterdag 8 maart is de landelijke promotie- en ontmoetingsdag “Weven met een beperking” gehouden in de Flint in Amersfoort. Tijdens deze dag presenteerden dertien weverijen zich waar mensen met een beperking werken. Ook de weverij van Magenta , het weefproject van het openluchtmuseum en Karmijn vakopleiding weven (alle drie onderdeel van de Lievegoedzorggroep divisie Ita Wegman) waren aanwezig. In de ochtend was er een feestelijke, muzikale opening met spin en weefliedjes. De dag werd verder gevuld met een expositie, een modeshow, een verkoopmarkt en workshops, waar zowel deel-
nemers als publiek aan mee kon doen. Tevens werden demonstraties weven gegeven. Het werk dat werd geexposeerd was van hoog niveau, zoals de ‘Aangeklede kast’ van Suzanne van den Buys (Karmijn) en de ‘Lapjesboom’, gezamenlijk werk van weefproject Openluchtmuseum. Ook de modeshow was een groot succes. De deelnemers showden professioneel het werk van o.a. werkplaats Magenta, dat prominent vertegenwoordigd was. De ontmoeting met andere wevers en hun begeleiders was zeer waardevol voor de deelnemers van onze organisa-
tie. Het was inspirerend om te zien wat er allemaal met weven mogelijk is. De deelnemers groeiden onder de vele complimenten die ze deze dag ontvingen van alle bezoekers. Er is veel werk verkocht.
Verslavingszorg en psychiatrie De Dam bestaat één jaar De Dam, kliniek voor dubbele diagnose (psychiatrie en verslavingszorg) in Bilthoven, bestaat op 17 april één jaar. Er is hard gewerkt om een veilig klimaat te creëren, voor patiënten en medewerkers en er is veel bereikt. Een gesprek met psychiater Jacques Michael Abas en afdelingshoofd Wim Cornelisse. Structuur en zingeving Bijenwas en kooklucht: dat zijn de eerste gewaarwordingen wanneer je deze besloten kliniek binnenloopt. Het roept verbazing op: passen dergelijke huiselijke luchtjes bij een kliniek met zo’n ingewikkelde doelgroep? Wim Cornelisse legt uit dat alle patiënten die in de kliniek verblijven één gemeenschappelijk kenmerk bezitten: ze hebben veel moeite met het structureren van hun leven en met het uitvoeren van zinvolle dingen. Kaarsen trekken vraagt enerzijds enorm veel discipline en geduld, anderzijds is het een stressvrije bezigheid. Werken in de tuin is ontspannend, maar als je de gewassen niet op de juiste manier verzorgt, groeit er niets. Als er niet gewerkt wordt in de keuken, staat er geen eten op tafel. Het aanbieden van structuur- en zingevingbiedende bezigheden (kaarsen trekken, mozaïeken, werken in moestuin en keuken) is voor deze mensen van essentieel belang en behoort tot die zaken die De Dam bijzonder maken. Evenals de typisch antroposofische therapieën en de leefstijltrainingen: intensieve groepstrainingen voor mensen die hun alcoholgebruik, middelengebruik of gokgedrag willen veranderen. Doelgroep Psychiater Jacques Michael Abas typeert zijn patiënten kort maar krachtig: “stakkers en rakkers” zijn het. De “stakkers” zijn diegenen die door hun chronische psychiatrische problematiek en gebruik de grip op hun leven zijn verloren zijn en de “rakkers” zijn impulsieve mensen, met “acting-out” gedrag die op een afdeling dreigen de boel op stelten te zetten en veelal met justitie in aanraking zijn geweest als gevolg van hun drugsgebruik. Alle patiënten van De Dam hebben een psychiatrische diagnose en verslavingsproblematiek. Tot nu toe zijn mensen met ADHD, depressies, angststoornissen, schizofrenie en schizo-affectieve stoornissen in combinatie met een verslaving onder behandeling (geweest). Het is een weerbarstige groep mensen,deels verstoten door de maatschappij. Achter ieder levensverhaal gaat een enorme tragiek schuil. De kunst in de behandeling is deze mensen met hun stoornis te zien en perspectief tot ontwikkeling en gedragsverandering te bieden. Hiertoe kunnen de patiënten als lotgenoten veel voor elkaar betekenen. Doortastend team De Dam heeft haar patiënten vanaf het begin overwegend vrijwillig opgenomen en een aantal mensen met een machtiging, met een terugkeergarantie van de verwijzende instantie. Vanaf de opening zijn alle twaalf bedden altijd met gemak gevuld. Er is een enorme vraag en er is geen andere instelling die het voor elkaar krijgt om een absoluut drugsvrije afdeling te runnen. Dat heeft met de ligging te maken, op het terrein Berg & Bosch, maar vooral ook met de doortastendheid van het team. Patiënten maken met hulp van de sociotherapeuten een gede-
gen plan met risicoanalyse en noodhulp voordat ze de afdeling verlaten. De patiënten gaan akkoord met het feit dat hun urine regelmatig op drugs wordt gecontroleerd. Deze maatregelen worden, achteraf, zeer op prijs gesteld door de cliënten. Het belangrijkste succes van De Dam schuilt volgens Abas en Cornelisse in het jonge en enthousiaste team. Professioneel en multidisciplinair. Er werken verslavingshulpverleners, (sociaal) psychiatrisch verpleegkundigen, psychologen, een somatisch arts en een psychiater. Een mix van “eigen” mensen die al bij Arta Verslavingszorg of bij Lievegoed Psychiatrie werkten en “jong bloed”. Vanaf het begin is een helder en ondubbelzinnig beleid gehanteerd. Als kernkwaliteit van het team noemt Abas: grenzen kunnen stellen zonder te straffen en dat schijnt z’n vruchten af te werpen. Abas: “Als begeleider/behandelaar moet je een kunstenaar van het nu zijn, dat wil zeggen: kunnen werken met de potentie van het moment zelf en accepteren dat niet iedereen schoon en gezond de kliniek weer verlaat. De maximale opnameduur is zes maanden.” Positieve draaideur De Dam beschikt over een zogenaamde “positieve draaideur”: als je een goed therapeutisch milieu hebt is elke crisis een kans. Het team speelt hier prima op in door hun bereidheid om steeds weer opnieuw te beginnen als het nodig is en nieuwe kansen te bieden. Abas is tevreden over de herstelresultaten die met de cliënten worden bereikt, maar de continuering in de periode daarna heeft nog veel ondersteuning nodig. Het huidige ketenzorgprincipe is beslist onvoldoende. Een aantal mensen zal wel kunnen uitstromen naar de het nieuwe project kleinschalig begeleid wonen in Austerlitz. Toekomst Al met al is er sprake van een succes, maar het kan altijd beter. Voor Wim Cornelisse zijn de belangrijkste speerpunten nu: het wegwerken van de wachtlijst, de invoering van een elektronisch patiëntendossier, aandacht voor agressiehantering en weerbaarheid van medewerkers en het vinden van een sponsor voor kunst en sport voor de cliënten. En hoe luidt de toekomstmuziek in Abas’ oren? Een ambulant dubbele-diagnose aanbod op meerdere plaatsen in het land, gestoeld op de deskundigheid die nu klinisch wordt opgebouwd. Kijk voor meer informatie op www.lievegoedzorggroep.nl onder de links ‘psychiatrie’ en ‘dubbele diagnose’.
