Nieuwsbrief Herstelling in de tropen: de laatste steen Misschien door de goddelijke voorzienigheid, misschien door toeval, in ieder geval heeft Herstelling een stevige band met het Surinaamse bisdom in de persoon van bisschop De Bekker en zijn naaste medewerkers. Het bisdom is beheerder van belangrijk cultureel erfgoed en probeert met beperkte financiële middelen het erfgoed in stand te houden. Twee belangrijke projecten hebben we met inzet van SAO-leerlingen uitgevoerd: de restauratie van de Elisabeth1 kleuterschool, de oudste kleuterschool van Paramaribo, en de bestrating van het plein rondom de magistrale, houten St. Petrus en Pauls kathedraal, een nationaal monument dat prijkt op de Werelderfgoedlijst van de Unesco Eigenlijk kan de nauwe samenwerking geen toeval zijn, daarvoor zitten in het Uitvoerend Comité aan Nederlandse kant teveel mensen die als kind op een katholieke jongens of meisjesschool gezeten hebben, en zoals een overtuigd atheïst daarover (gelaten) opmerkte: je krijgt de mensen wel uit de kerk, maar de kerk niet uit de mensen. De oplevering van de kleuterschool dateert al weer van 2009, de feestelijke oplevering van de bestrating van het kerkplein vond verleden week, vrijdag 23 november, plaats in aanwezigheid van tal van genodigden. Het vernieuwde plein werd officieel in gebruik genomen met de onthulling van een gedenksteen. Pater Kross, de tweede man van het bisdom, opende de rij van sprekers met een dankwoord aan allen die aan het project meegewerkt hebben: leerlingen van de SAO, Herstelling en de gemeente Amsterdam, andere uitvoerenden en sponsoren en last but not least, Henk van Bastelaar, de 78-jarige kwieke werkmeester/uitvoerder.
vlnr: pater Kross, Henk van Bastelaar, Albert van der Lugt en bisschop De Bekker
De taakverdeling, memoreerde pater Kross, zag er als volgt uit: het bisdom zorgde voor de stenen en materialen, de SAO voor de leerlingen en Herstelling/gemeente Amsterdam voor de ondersteuning en de arbeidskosten van Henk en zijn pupillen. “Een bijna Bijbels verbond”. De kathedraal ziet er door de sierlijke bestrating indrukwekkender uit en dankzij het grote parkeerterrein achter en naast de kathedraal kan het bisdom middelen genereren om de kathedraal te onderhouden. Een kostbare zaak die nu veilig is gesteld door het aangaan van langlopende verhuurcontracten met bedrijven uit de omgeving. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
1
Henk van Bastelaar kwam daarna zelf aan het woord en prees vooral de leerlingen die het (zware) werk gedaan hebben. Jongens, hield Henk hen, over de hoofden van de genodigden heen, voor: stratenmaker is een vak en als je een vak geleerd hebt, kun je overal in de wereld de kost verdienen. Zeker hier. In Suriname is volop werk voor vaklieden. Niemand hoeft thuis op zijn handen te zitten of te hosselen voor een paar Srd. Wie de kansen niet ziet en benut, is niet goed bezig, zeg ik je. In the abundance of water, the fool is thirsty. Albert van de Lugt, de inspirator van de hele onderneming, sloot de sprekersrij af met een ode aan de grote, kleine man Van Bastelaar. Hieronder de tekst van zijn bijdrage: “Velen hebben aan dit project meegewerkt. U, Pater Kross, heeft al die medewerkers met naam en toenaam genoemd. Ik ga ze niet herhalen. Ieder heeft op zijn eigen manier een bijdrage geleverd. Dames en heren. U weet! Alle mensen zijn gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen. Daar staat zo iemand. Henk van Bastelaar !. Zonder hem zou de woestenij rondom de kathedraal nooit op deze prachtige wijze zijn bestraat. Henks naam staat ook niet voor niets gebeiteld in de gedenksteen, hier achter mij, die we zo dadelijk gaan onthullen. Henk is bijzonder. Wie valt zo’n eer te beurt bij leven en welzijn. Voor de meeste van ons is de steen waarop onze naam staat niet met eigen ogen te zien! Henk heeft het voor elkaar gekregen. Wij hebben de samenwerking met Henk altijd als heel bijzonder ervaren. Hij is een geboren leermeester, de vlees geworden vertegenwoordiger van de 1ste helft van de twintigste eeuw. Henk heeft het bombardement op Rotterdam meegemaakt, is in de Hongerwinter als tienjarig jongetje met een nog jonger broertje en twee zusjes naar Friesland gelopen en heeft als stratenmaker en later als stratenmakerbaas meegewerkt aan de wederopbouw van Rotterdam. Niet in korte mouwtjes zoals hier de gewoonte is, maar met opgestroopte mouwen, bijna tot op schouderhoogte. In zijn jonge jaren was Henk een getalenteerd wielrenner. Hij kan er uren over vertellen en kende alle toppers uit de toenmalige wielerwereld. Volgens eigen zeggen gebruikte hij nooit drugs, maar koerste zuiver en alleen op water en druivensap. Toen doping in de wielersport aan een opmars begon, is hij ermee gestopt. Een groot talent in de knop gebroken. Henk is een kunstliefhebber, een ondernemer in hart en nieren, en pater Kross - mijn verontschuldigingen - een liefhebber van het vrouwelijke, in het bijzonder het Surinaamse schoon. Een passie die hem in dit mooie land heeft gebracht. Henk is een uitstekende netwerker. Uit alle hoeken en gaten heeft hij steun gekregen. Van ondernemers en niet in de laatste plaats van de gemeente Amsterdam. Zonder de ruimhartige ter beschikking gestelde financiële middelen van de Gemeente was dit fraaie plein niet mogelijk geweest. Een bewijs temeer van de verbondenheid van Amsterdam met Paramaribo. Paramaribo, waar zoveel Amsterdammers hun roots hebben. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
2
Henks leven heeft in het teken gestaan van steen, maar zijn hart is allerminst van steen. Hij is zoals al gezegd een geboren leraar, maar dat niet alleen, hij is ook een geboren netwerker, die iedereen weet te enthousiasmeren en in te schakelen voor zijn doel. En dat doel is voor hem: jonge Surinamers interesseren voor zijn vak en hen op te leiden! Met velen is dat gelukt en hoe, is hier direct onder uw voeten te zien. Zijn motto is: het is moeilijk maar het moet. Henk gaat doordacht te werk, hij is geen man van we zien wel waar we uitkomen. Hij hanteert onbewust de uitgangspunten van Vitruvius, de Romeinse grondleggen van onze architectuur. Die beschreef niet alleen hoe je huizen, wegen en bruggen kon bouwen, maar ook met welke materialen en welke uitgangspunten je daarbij moest hanteren. Drie eigenschappen waren volgens hem noodzakelijk: Stevigheid (firmitas), nuttigheid (utilitas) en bekoorlijkheid (venustus) en…… zie hier het eigentijdse resultaat. Verleden jaar heeft de bisschop de eerste bisschopsmuts gelegd en nu onthullen we over enkele ogenblikken een gedenkplaat als sluitsteen –als laatste steen - in dit mooie project, Een project wat bijdraagt aan de verfraaiing van Paramaribo. In Spanje las ik ooit in een kerk een mooie spreuk die mij ook hier van toepassing lijkt: deze kathedraal heeft meer licht dan hout en meer geloof dan licht. En dit plein zou ik willen zeggen heeft meer vakmanschap dan stenen en meer passie dan vakmanschap. In hemelsnaam Henk - excuses pater Kross - doe het iets rustiger aan. Je hebt nu deze steen, laat die andere steen nog maar even wachten. HENK BEDANKT!
Alle mensen zijn gelijk maar sommige zijn meer gelijk dan anderen.
Intake-unit SAO kampt traditioneel met een grote schooluitval. Vaak als gevolg van financiële problemen bij de (kansarme) leerlingen, maar ook door verkeerde beroepskeuzes. Herstelling kent dat fenomeen en heeft daarvoor een intake-unit in het leven te roepen. Deelnemers worden aan het begin van een traject onderworpen aan een serie testjes en nauwkeurig geobserveerd in hun gedrag tijdens de uitvoering ervan. Een werkbare aanpak. Ook voor de SAO. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
3
Twee collega’s van de SAO , de heer Soemo en mevrouw Heijnes van de afdeling cursistadministratie en begeleiding, zijn in het voorjaar bij Herstelling op bezoek geweest om zich de materie eigen te maken. Terug in Suriname hebben ze een dergelijke voorziening voor SAO georganiseerd en zijn de eerste positieve ervaringen opgedaan. Uiteraard met de nodige aanloopproblemen. Tijdens dit werkbezoek zijn de twee collega’s Nico Kemper en Ton Kolsteren meegereisd om de beide collega’s ter plekke nader te instrueren en knelpunten mee helpen oplossen. Zij hebben we alle vertrouwen in dat SAO de zaak verder alleen kan oppakken. Zeker met de daadkrachtige SAO-directeur Hemradj als sponsor. SAO Dependance op Fort Nieuw Amsterdam Na wat aanloopproblemen heeft dependance op het museumterrein van Fort Nieuw Amsterdam een plek in de SAO-organisatie verworven. Twee teams werken er momenteel onder bekwame leiding. Een bouwploeg en een groenploeg, die geheel uit meisjes bestaat. Amsterdam heeft de opbouw van de dependance, dat wil zeggen het aantrekken van de twee werkmeesters, financieel mogelijk gemaakt. Fort Nieuw Amsterdam ligt in het Commewijnegebied een streek waar veel kansarme (Javaanse) jongeren wonen. Van oudsher een geïsoleerd gebied dat wel een rap tempo ontsloten wordt. De SAO-school ligt er ver vandaan en voor jongeren is het schoolbezoek een (te) kostbare zaak omdat hun ouders bv het reisgeld niet kunnen betalen. Vandaar dat Mohammed in de gedaante van een dependance naar de berg is gekomen.
Werkzaamheden van de groen- en bouwploeg op Fort Nieuw Amsterdam
Er is goed werk verricht! De groenploeg verzorgt de planten en bloemen (eigen kweek) en de bouwploeg onderhoudt het eens verwaarloosde 18e eeuwse kruithuis. De beide werkmeesters zijn zeer betrokken bij het wel en wee van hun leerlingen en bij het fort
------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
4
De dependance op Fort Nieuw Amsterdam voorziet in een behoefte. Er is zelfs een wachtlijst van jongeren die graag de eenjarige opleiding bouw of groen willen volgen. Het is echter niet allemaal botertje tot de boom. We constateren helaas dat er te weinig werk wordt gegund aan de bouwploeg van SAO. Leuke en leerzame projecten worden uitbesteed aan een aannemer en dat is in strijd met gemaakte afspraken. De SAO zou het werk toch uitvoeren indien dit technisch mogelijk is. Nu is het bijvoorbeeld zo de praktijktoets niet op het fort maar op de SAO moest plaatsvinden. Tegen meerkosten. Geheel onnodig! Dat hebben wij de directie van Fort Nieuw Amsterdam ook duidelijk gemaakt. Het primaire doel van Herstelling/Amsterdam/SAO is immers dat jongeren leren werken op gebouwd cultureel erfgoed - zonder productiedwang- zodat ze, geoefend en wel, later aan de slag kunnen bij een baas; een zienswijze die breed wordt gedeeld zowel in Amsterdam als in Suriname. De restauratie van Nola, de binnenplaats van Fort Zeelandia en de Elisabth1 kleuterschool zijn er de vruchten van. Inmiddels heeft de directie van SAO het initiatief genomen om hierover in overleg te treden met de directie van FNA. In het gesprek heeft het bestuur toegezegd dat bij de geplande restauratie van de (kapitale) gouverneurswoning, gefinancierd door de Amerikaanse ambassade, de bouwploeg in het bestek wordt opgenomen. De Surinaamse variant van Social Return. Sociale Return is in Nederland een nieuwe ontwikkeling waar met name in Amsterdam goede ervaringen mee zijn opgedaan. Yoeri van der Lugt, directeur werkbedrijf Herstelling die daarbij betrokken is, heeft daarover voorlichting gegeven aan SAO en vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven. Achter de schermen heeft hij ook geadviseerd in een paar hoofdpijndossiers.
Dispuut onder kei-ologen Er zijn psychologen, er zijn vinologen, mensen die alles van wijn afweten en er zijn keiologen, mensen die alles afweten van bestrating, van stenen, bisschopsmutsen en van boogjes en gootjes. De Rotterdammer Van Bastelaar is een keioloog. Nico Lammers, bedrijfsleider bij DWI/Herstellng en voormalig Amsterdams stratenmaker is eveneens een keioloog. Nico heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het certificeren van de SAO- afdeling stratenmaken. Voorjaar 2010 heeft hij de eerste lichting pupillen afgetoetst, na hen op hun gemak gesteld te hebben en vooraf grondig geïnstrueerd te hebben. Tijdens dit werkbezoek heeft hij de beide werkmeesters afgetoets. Als examentoets heeft hij ze een ingewikkeld stukje bestrating aan een drukke verkeersweg laten maken. De uitkomst was positief. Nico was tevreden over het geleverde werk. Bijna zou het voor beide heren toch nog mis zijn gegaan. Met rook uit zijn oren kwam Van Bastelaar ons vertellen dat het geleverde werk de toets der kritiek niet kon doorstaan. Rotterdam en Amsterdam werden erbij gehaald en nog veel meer! Als examencommissie adinterim togen we met zijn allen naar de plaats des onheil waar een heftig dispuut tussen beide keiologen volgde. Uiteindelijk bleek dat de geëxamineerden een steen vergeten waren te leggen. Na diverse mea culpa’s aan Amsterdamse kant werd de vrede herstellend en vielen beide kemphanen elkaar bijna huilend in de armen. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
5
Na een moeilijke start heeft de (nieuwe) afdeling bestrating van de SAO een duidelijke plek in het curriculum verworven en is voor de school, die commercieel moet werken vanwege de door de overheid opgelegde bezuinigingen, een bron van inkomsten geworden. De kwaliteit van de werkmeesters is stijgt, hoewel ze nog niet toegetreden zijn tot het gilde van de keiologen.
Cursus HRM SAO ontbeert een HRM-beleid, het kader ontbreekt. Er is wel een personeelsadministratie. De behoefte aan beleidsmatige ondersteuning in het lopende reorganisatieproces is voor de directie urgent. Men worstelt met de vraag hoe invulling te geven een adekwaat HRM-beleid en bijpassend instrumentarium. De belangrijkste issues zijn door de SAO-ers wel geïdentificeerd en de analyses over de knelpunten (keer op keer) gemaakt. Waar het aan schort is de vertaling naar de praktijk. Aan Herstelling het verzoek hierbij een handje te helpen en expertise te organiseren. Twee deskundigen van de DWI - Shirley Bernardus adviseur Arbeid en Organisatie en Rob van der Velden, manager Werkplein Noord - zijn met dit doel met ons meegekomen. Zij hebben voor managers, staf en de afdeling PZ een driedaagse workshop gegeven. Daarbij zijn (interactief) onderwerpen behandeld als beoordelen en functioneren, verzuim, kerncompetenties, personeelsdossier/opbouw en belonen en sanctioneren. Rode draad in de cursus: spring niet meteen in het diepe maar ontwikkel je beleid stap voor stap. Net als in de processie van Echternach, drie stappen vooruit en twee terug. Of nog praktischer: twee stappen vooruit, een terug (Lenin). De uitvoering van de workshop was conform de behoefte praktisch, handvatten en tips, en de overwegend vrouwelijke cursisten zeer tevreden. De resultaten van de cursus en evt personele invullingen zijn in een evaluerend gesprek voorgelegd aan de directeur SAO, die zich volgens eigen zeggen gesterkt voelt in zijn voornemen HRM van de grond te tillen.
SAO werkmeesters dependance Fort Nieuw Amsterdam
------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
6
Communicerend coachend, coachend communiceren Communicatietraining voor management en staf is een jaarlijks terugkerende en beproefde activiteit. Ook nu weer verzorgde Herstellings voorzitter Jeroen Sprenger een driedaagse training. Als rode draad in zijn verhaal gebruikte hij het beeld van de sport. Het coachen van een elftal hanteerde hij als kapstok om noodzakelijke ingrepen en gewenste verbeteringen in werkprocessen mee te verduidelijken. Goed gekozen beeldspraak, ondanks de handicap dat niet Ajax maar het Braziliaanse voetbal in Suriname populair erg is. Een test op ieders coachstijl maakte onderdeel van dag een uit. De bulk van de deelnemers aan de cursus scoorden qua managementstijl op groen: de wachters. Men kon zich uitstekend in de uitkomst vinden. De tweede cursusdag werd in zijn geheel besteed aan de interne communicatie binnen SAO. Een verdraaid weerbarstige materie, waar de weg te gaan nog lang is, hoewel er zeker sprake is van progressie. Met het onderwerp terugblik & vooruitblik werd het inhoudelijk deel beëindigd. Daarna volgde een gezamenlijke lunch: een schot in de roos, want eten is hier dé favoriete bezigheid. ( in Nederland slapen).
Workshop verkooptechniek De SAO maakt momenteel een transformatieproces door van een intern gericht opleidingsinstituut naar open, commercieel werkende instelling. Hier is geen keus. Het verantwoordelijke ministerie bezuinigt rücksichtslos en financiert alleen nog maar de personele kosten. De rest zoals lesmateriaal, gereedschappen etc. moet zelf verdiend worden. Door het uitvoeren van projecten buitenshuis en het verzorgen van aanvullende trainingen hoopt de directie het tekort op te vullen. Verkopen is een vak! De kennis en ervaring is binnen de organisatie dun gezaaid. Vandaar de vraag aan Herstelling om een workshop verkooptechnieken te verzorgen. Danny Sluyter, trainer en Opleidingsadviseur bij een gerenommeerd Nederlands bedrijf hebben we hiervoor gestrikt. Vier dagen is hij intensief met 17 cursisten in de weer geweest, switchend tussen een stukje theorie en rollenspelen. Aan de orde kwam de salescyclus (van prospect naar klant) en het verkoopgesprek (voorbereiding, persoonlijke presentatie, gesprekstechnieken, regie in communicatie, close the deal). Als toets voor het verkrijgen van een certificaat volgde op het einde van de cursus een tweegesprek, met de trainer in de rol(len) van aannemer van een groot bedrijf. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
7
De cursisten waren bijzonder enthousiast al gierden bij sommigen de zenuwen door de keel. Als waardering voor zijn inzet kreeg de trainer zelfs twee cadeaus, een unicum. Verrassend was dat hij in de eindevaluatie met de namen van enkele talenten op de proppen kon komen. Zelf waren we er getuigen van dat een paar dagen later een deelnemer tijdens een verhit gesprek het geleerde bekwaam wist toe te toepassen.
Ontwikkelen van lesmateriaal Werkmeesters bij de SAO werken met sterk verouderd lesmateriaal. Er bestaat een afdeling curriculum, er is veel modern (Nederlands) lesmateriaal door Herstelling beschikbaar gesteld, en er zijn gezamenlijke sessies gehouden hoe daar in de Surinaamse contact mee om te gaan. Toch kwam de noodzakelijke vertaalslag niet goed uit de verf. Aan het waarom is menig uurtje besteed.
Het praktisch gevolg van het verouderde instructiemateriaal en gebrek aan lesmaterialen (hout, verf, metaal) is ernstig: leerlingen lopen vaak doelloos rond. Directeur Hemradj heeft dit serieuze probleem ondervangen door een serie alternatieve activiteiten te organiseren, zoals computerlessen, veiligheidstrainingen VCA en sportactiviteiten. Activiteiten die de leegloop kunnen opvangen,maar geen alternatief zijn voor kwalitatief goed lesmateriaal. Zoals het zich nu laat aanzien is daar een doorbraak in gemaakt. De afdeling curriculum en werkmeesters van de afdeling metaal hebben gezamenlijk onder leiding van Herstellings werkmeester, Simon Hoogedoorn, een docent met een grote staat van dienst en iemand die zeer vertrouwd is met de SAO, een eenvoudig maar praktisch lespakket samengesteld. Het pakket omvat basisvaardigheden voor de afdeling metaal en wisselt theorie- en praktijkopdrachten af. De afdeling metaal is de best georganiseerde en gekwalificeerde afdeling van de SAO. De verwachting is dat de aanpak van het metaalpakket gaat dienen als model voor de andere vakdisciplines. Hemradj maakt zich er sterk voor!
------------------------------------------------------------------------------------------------------------Paramaribo, 29 november 2012 , Albert van der Lugt & Gerard Lutteken,
8
