nieuwsbrief diabetes mellitus Agenda december

nieuwsbrief

Diabetes Mellitusd i a b e t e s d i a b e t e s m e l l i t u s

m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s diabetes mellitus d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s

d i a b e t e s m e l l i t u s

De ontstaansgeschiedenis

Proteïneorganisatie in de cel Orthomoleculaire preventies De rol van zink en complicaties

Algemene ledenvergadering 2007 Verslag netwerkdag Fong Nieuwe rubriek Een mos groeit op een steen. De steen ligt aan de

Agenda

kustlijn. Elke dag bij vloed wordt de steen onder water gezet. Bij eb droogt de steen. Is het een mos of een korstmos. De foto op deze pagina laat een mooie bizarre vorm van klein leven op deze steen zien.

ma at schappij ter be vordering van de or thomolecul aire genee skunde

december

2006

diabe

mellit

Van het bestuur Beste leden, Dit is al weer het laatste nummer van de Nieuwsbrief van dit jaar. We kunnen terug kijken op een druk en enerverend jaar. We hebben met elkaar weer heel wat bereikt, maar er blijven ook veel zaken die onze aandacht en actie vragen. Gelukkig zijn er altijd leden die het bestuur een handje willen helpen, maar er kán altijd nog meer bij! Wat te denken van de Onderwijscommissie of de PR? Met name nu passeren vele 'gezondsheids claims' van producten in de supermarkten (denk aan calcium verrijkte melk!) en ook in de media verschijnen er regelmatig berichten die op ons niveau rondweg onzin zijn. Vorige week was er bv. een programma over 'gezonde' drankjes met anti-oxidanten. Toen een zogenaamde gebruiker de fabrikant opbelde om te vragen wat anti-oxidanten waren, kreeg hij te horen dat het een 'woord' was zoals virus (!); dit was dus een woord en niet uitteleggen of te vertalen! Daarnaast zal het een ieder niet ontgaan zijn, dat er verschillende leden een bezoek hebben gehad van de VWA (waren autoriteit), om te kijken of het bezochte lid zich wel aan de wet hield , wat betreft het inkopen en verkopen van supplementen (welke producten wel en niet volgens de autoriteiten verhandeld mogen worden in Nederland). Verder wilde men weten welke supplementen er werden voorgeschreven en in welke dosering! Niet iedere medewerker van de VWA was erg duidelijk in zijn/haar bedoelingen en ook was de attitude tegenover de bezochte leden niet altijd erg vriendelijk (zachtjes uitgedrukt). Naar aanleiding van diverse berichten en klachten van leden die benaderd of bezocht zijn door de VWA, heeft het bestuur gemeend een officiële brief naar de VWA te moeten sturen om hun te verzoeken om bij volgende acties ons tijdig te informeren met tevens de mededeling van hun intenties, zodat wij onze leden weer goed kunnen informeren! Daarnaast willen we ook een verslag van hun bevindingen hebben en weten wat zij met de verkregen informatie gaan doen. Graag zouden we als bestuur hierop direct willen reageren, maar het ontbreekt ons simpelweg aan “man kracht” om dit te kunnen doen. Als U met ons van mening bent dat we hier adequaat op moeten reageren, meld u aan !

DEC 2006

Iets minder spectaculair, maar zeker niet minder interessant: Het bestuur (met de wetenschapscommissie) is al weer druk bezig met de voorbereidingen van het jaarcongres 2007 én tevens met het jubileum-mega congres van 2008! Het is de bedoeling dat er dan in plaats van één, twee dagen congres komen (incluis een gigantisch feest!). Zijn er van de leden nog (goede) suggesties of ideeën dan graag kenbaar maken bij het bestuur of de wetenschapscommissie.

Er waren eens een klein meisje en jongetje, die zó verwent waren dat ze eigelijk alles al hadden: een kamer vol met speelgoed, van allerlei poppetjes en autootjes tot elektrische treinen, lego, bouwdozen en zelfs een eigen TV met DVD, PC met webcam, video opnameapparatuur en natuurlijk de nieuwste modellen mobieltjes. Ja, er was werkelijk niets meer te wensen over. De kerstman had er dan ook duidelijk de grootste moeite mee om iets te verzinnen voor dit tweetal, want snel tevreden waren ze ook al niet. Maar ja wat wil je als ze alles al hebben. Tóch ontbrak er wel wat aan het echte geluk van deze twee kinderen: ze waren allebei chronisch ziek! Dit was mede de reden dat de ouders van deze kinderen ze zo ontzettend verwend hadden, al was dat misschien niet zo verstandig. Terwijl de kerstman zat te surfen op internet voor mogelijke cadeau’s voor het tweetal, kwam hij “toevallig” in aanraking met de site van de MBOG! “Wat zie ik hier!”, riep hij enthousiast uit, “allemaal verhalen over producten die een ieder gezond houden of kunnen maken! Dit is nog eens een kerst geschenk uit de hemel! Direct bestelde hij allerlei anti-oxidanten en verpakte ze in mooi kerstpapier. In de kerstnacht ging de kerstman met zijn kostbare buit naar het huis van de kinderen en verdeelde de pakjes over de twee sokken van het meisje en de jongen. De volgende dag waren de kinderen al vroeg wakker, helemaal opgewonden wat de kerstman hun had gebracht. Alles hadden ze verwacht, maar dit uiteraard niet. Er zat zelfs een briefje van de kerstman bij: “Lieve kinderen - de kerstman wil jullie deze kerst geen snoep of speelgoed brengen, maar iets wat jullie nog niet hebben en misschien het kostbaarste geschenk kan worden van jullie leven: deze producten kunnen jullie de gezondheid geven, die jullie tot nu toe niet gekend hebben en welke jullie zo graag willen hebben! En ja hoor, na enkele weken gebruik van de anti-oxidanten kwam er weer kleur op hun wangen en waren ze weer vrolijk en levenslustig. Ze waren zelfs zó veranderd dat ze niets meer om snoep of mooi speelgoed gaven. Eindelijk hadden ze ervaren wat het was én hoe het voelde om gezond te zijn! Ze werden de twee leukste, aardigste en gezondste kinderen uit hun buurt! En ze leefden nog lang, gelukkig en heel gezond!

Een leuke mededeling voor jullie is ook dat er nu officieel de Stichting KAB (klachten commissie) is opgericht. Het heeft even op zich laten wachten door alle formaliteiten, maar het is dan eindelijk een feit! Voor degene die na het lezen van het voorgaande zich geroepen voelen om daadwerkelijk met het bestuur mee te denken en te handelen: er is weer een plaats vacant gekomen in het bestuur voor een MOA lid. Meld U aan. Om de nieuw verkregen agenda’s meteen op te vullen: 3 maart 2007 is de algemene ledenvergadering weer! In de middag zal er een diagnostische presentatie worden gehouden, welke weer door het MBOG zal worden geaccrediteerd. Het MBOG bestuur wenst U warme en gezellige kerstdagen en een fonkelend, anti-oxiderend en heel gelukkig nieuwjaar toe! Mede namens alle bestuursleden, Anne Jans-voorzitter

DEC 2006

m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s

d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s diabetes mellitus d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s d i a b e t e s m e l l i t u s


DEC 2006



Aan de lezer

Ontstaansgeschiedenis

In de vorige Nieuwsbrief (oktober 2006) in het artikel ‘Diabetes Mellitus, het kind van de rekening’ hebben wij al een aanzet gegeven om aandacht te vragen voor een steeds groter wordend probleem dat wereldwijd zorgwekkende vormen aan gaat nemen. De paradox van dit ziektebeeld is dat de verschijnselen een ‘hongerbeeld’ laten zien in een westerse welvaartstaat en door een westerse levenstijl. Door voedingsgewoontes, leefwijze, stress, psychoemotionele belasting en medicijngebruik kunnen zich biochemische veranderingen voltrekken die tot het ontwikkelen van Diabetes Mellitus kunnen leiden. Als gevolg van tekorten aan essentiële voedingsstoffen, zoals o.a. zink en sporenelementen wordt er meer voedsel ingenomen met overtollige calorieën, vooral teveel (lege) koolhydraten met een voorkeur voor zoet, dan door het lichaam wordt verdragen. Er ontstaat vetzucht (obesitas) en afname van insulineactiviteit met alle gevolgen van dien voor de gezondheid. De markt en reclame voor ‘hapt-zo-lekker-weg- producten’ floreert naarmate de essentiële grondstoffen voor een vitale stofwisseling niet meer worden ingenomen via de voeding. ‘Graving’ naar zoet en zoete tussendoortjes geeft direct weer energie, maar dit verslavingspatroon leidt tot ‘koolhydratisme’ en ontaardt in een ‘sluipende mensensloper’. Goede voeding, die optimaal is, is strikt persoonsgebonden. Bij de samenstelling moet er vooral gelet worden op gehalten aan (spoor)elementen, fytaat, ruwvezels, eiwitten, en vetten. Meer en meer wordt duidelijk dat de huidige voeding bij lange na niet aan deze eisen voldoet en tot stofwisselingsproblemen leidt. Gezien de grondgedachte van de orthomoleculaire geneeskunde het natuurlijk genezend vermogen van het eigen lichaam, het eigen organisme uitsluitend als richtsnoer aan te spreken om genezing te bewerkstelligen is ondersteuning van een orthomoleculaire behandelaar gebaseerd op een juiste evenwichtige verdeling van alle moleculen in het gehele menselijk lichaam binnen het psycho-neuro-immunologisch systeem. Een optimale omgeving met zorg voor voedingsstoffen uit ons eten met name vitamines, mineralen en sporenelementen door gevarieerde voeding is een eerste vereiste, maar daar waar deze voeding niet toereikend is om de gezondheid te waarborgen is het noodzakelijk voedingssupplementen te gebruiken als essentiële aanvulling. In de volgende nieuwsbrief zullen we verder ingaan op de complicaties en ook kunt u dan nog een paar andere artikelen verwachten die over dit onderwerp gaan.

Aan het ontwikkelen van Diabetes Mellitus gaat dikwijls een lange periode van ontregelde enzymen hormoonhuishouding vooraf. De pancreas die de verteringsenzymen produceert om het voedsel geschikt te maken voor de dunne darm is tegelijkertijd het orgaan waarvan in de eilandjes van Langerhans, de beta-cellen het peptidehormoon insuline aanmaken. Naast insuline produceren de eilandjes van Langerhans glucagon, somatostatine en pancreatic polypeptide. Insuline is een hormoon dat op afroep direct in het bloed wordt opgenomen. Biochemisch is het opgebouwd uit twee ketens aminozuren verbonden door een aantal sulfidebruggen. Het vrij komen van insuline wordt bewerkstelligd doordat glucose uit de bloedbaan door de beta-cellen wordt opgenomen en daar wordt omgezet in ATP (Adenosinetrifosfaat). Dit ATP blokkeert ATP-gevoelige kaliumkanaaltjes waardoor calcium de cel binnen kan stromen en de insulineproductie tot expressie komt. Niet alleen glucose maar ook de toename van de concentratie aminozuren leidt tot productie van insuline evenals gastroïntestinale hormonen zoals secretine, gastrine, gastro-intestine-peptide en het groeihormoon. Insuline zorgt ervoor dat de glucose op de juiste plaats komt om opgeslagen te worden of te worden gebruikt voor de energievoorziening. De behoefte aan zink is voor de pancreas heel hoog. Is de voeding arm aan zink om aan deze behoefte te voldoen dan loopt na enige tijd de insuline-activiteit terug. Als de insuline-activiteit terug loopt ontstaan er allerlei stoornissen waarvan energietekort in het lichaam dat tot meer inname van koolhydraten leidt als eerste zich kan manifesteren. Er is dan weer meer insuline nodig en voor de aanmaak van insuline is meer zink nodig. Het systeem komt in een vicieuze cirkel terecht. Het systeem loopt vast met het gevolg dat door het zinktekort de productie van bijnierhormonen toeneemt (o.a. verhoogde cortisol-activiteit) waardoor het bloedsuikergehalte drastisch verhoogt, waarvoor weer meer insuline nodig is om de glucosespiegel in het bloed te verlagen. De sterk van zink af hankelijke beta-cellen van de pancreas, die als gevolg van hyperinsulinaemie steeds meer insuline moeten gaan produceren raken na een lange periode verzwakt en uitgeput. Door verminderde insuline-activiteit gaan er in het lichaam via de urine veel mineralen (zink, koper, ijzer, chroom) en spoorelementen verloren. Langzamerhand ontstaat er dan een gestoorde stofwisseling die uiteindelijk tot Diabetes Mellitus type 2 kan overgaan.

de Redactie

diabetes

In de huidige tijd is het voedingspatroon dramatisch veranderd in een fout voedingsgedrag. Grote hoeveelheden geraffineerde koolhydraten vormen een ernstige bedreiging voor het regulatiemechanisme en de gezondheid van de huidige mens met het risico van een Metaboolsyndroom (Syndroom X) op grote schaal. De consumptie van mono- en disacchariden veroorzaken een snelle toename van de bloedsuikerconcentratie. Monosacchariden schieten in het bloed, oligosacchariden stromen in het bloed en de polysacchariden druppelen in het bloed. De toename van glucose door ‘snelle’ koolhydraten in het bloed zal bijdragen aan een sterke stijging van de productie van insuline en de waarschijnlijkheid om Diabetes type 2 te ontwikkelen hangt sterk af van de glycaemische lading van de voeding. (onderzoek Salmeron 1997 en Ludwig 2002 en 2003) Insuline is in het bijzonder een hormoon om reserves voor slechte tijden op te slaan en om die reden hebben de lever, de spieren en de vetcellen de meeste insulinereceptoren voor de opslag van respectievelijk glycogeen voor hersenen en erytrocyten, glycogeen en vetreserves voor fight en flight en triglycerides voor energiereserve. Door de teruglopende insuline-activiteit kan de glucose in het lichaam niet op een normale wijze worden verwerkt. Aanvankelijk wordt dit niet als probleem ervaren door arts en patiënt, want het meten van geringe afwijkingen wordt gemaskeerd door een perfect compensatiemechanisme in het lichaam. Pas als de glucose-intolerantie zodanig is verminderd dat de zwakste schakel in de lange keten van samenwerkende hormonen en enzymen onder druk van een zinktekort het begeeft zal bij meting Diabetes kunnen worden vastgesteld. Etiologie: stoornis in de insulineproductie of insulinewerking waardoor de energiehuishouding ontregeld raakt. Symptomatologie: polyurie, polydipsie, vermagering ondanks voldoende eten, moeheid, spierzwakte, slecht genezende infecties (furunkels, pyelocystitis, gingivitis, slechte wondgenezing, voetinfecties), soms trofische stoornissen door neuropathie of visusdaling. Vaak zijn de klachten onduidelijk en wordt de diagnose bij toeval ontdekt. Diagnose: Hyperglycemie, eventueel glucosurie. De normaalwaarde voor nuchtere glucose ligt tussen 3.5 en 6.5 mmol/l. Een spontaan gemeten bloedglucose waarde van meer dan 10 mmol/l is, behalve voor ernstige ziektetoestanden bewijzend voor Diabetes Mellitus.

diabetes mellitus

uitgelokt door een (virus)infectie of toxische stof leidt tot destructie van de beta-cellen. Bepaalde genetische predispositie lijkt te bestaan, maar de erfelijkheid van Diabetes type 1 is nog onduidelijk. 2. Niet-insuline-af hankelijke Diabetes Mellitus (NIDDM of type 2). De primaire oorzaak is onbekend. Insulineresistentie en afwijkend secretiepatroon van de eilandjes van Langerhans worden beide gevonden. Er is een erfelijk overdrachtspatroon waarvan de aard (recessief of dominant) nog aan discussie onderhevig is. Latente Diabetes: vroeg gestoorde GTT (glucose-tolerantietest) tijdens bepaalde stressomstandigheden. Prediabetes, een toestand na de geboorte voordat Diabetes manifest wordt. Potentiële Diabetes bij personen met een normale GTT bij wie wel veel Diabetes in de familie voorkomt en die daardoor grotere kans op Diabetes hebben. Diabetes Mellitus bij kinderen: Bij kinderen gaat het in de regel om Type 1, insuline-afhankelijke Diabetes. In West Europa stijgt het voorkomen bij kinderen van 0 tot 15 jaar. In Nederland 11 per 100.000. Etiologie: Omgevingsfactoren zoals virale aandoeningen (o.a Coxsackie B), toxische factoren (o.a. nitrosaminen) en voedingsstoffen (o.a. koemelkeiwitten). Deze factoren zouden via immunologische mechanismen de beta-cellen van genetisch voorbeschikte kinderen kunnen aantasten. Symptomatologie: Diabetes bij kinderen evolueert meestal in 4 fasen: 1. symtoomloze predispositie 2. immunologische veranderingen in de beta-cellen 3. eerste en eventueel voorbijgaande symptomen 4. het definitieve insuline-af hankelijke stadium De dalenden endogene productie van insuline en metabole ontreddering kan gemeten worden aan de hand van het C- peptide. Het klinisch beeld bestaat meestal uit drie symptomen: polyurie, dorst, polydipsie en vermagering. De glucosurie, meestal met acetonurie en hypoglycaemie bevestigen het klinisch beeld. Bij metabole ontregeling treden dehydratie, acidotische ademhaling en verspreiding van een rijpe-appelgeur door het uitademen van ketonlichamen op.

* Diabetesclassificatie (terminologie WHO): 1. Insulineaf hankelijke Diabets Mellitus (IDDM of type 1) heeft een absoluut gebrek aan insuline. Auto-immuniteit en destructie van de eilandjes van Langerhans mogelijk

Referenties: Codex Medicus Zink en onze stofwisseling Johan E. Sprietsma Seminar: Kinderen en Diabetes Leo Pruimboom Atlas van de immunologie Sesam

Lineke Reerink

DEC 2006





Proteïneorganisatie in de cel

Orthomoleculaire preventies

In het endoplasmatisch reticulum speelt het fysiologische proces af waarin aminozuren via de alphahelix een driedimensionale structuur vormen. Wanneer er pathofysiologische processen ontstaan omdat proteïnen verkeerd gevouwen worden, kunnen er condities ontstaan waardoor diabetes zich kan ontwikkelen. Bij meerdere, uitgebreide fysiologische ontregelingen zoals obesitas, overgewicht, hypertensie, verstoorde vetstofwisseling en glucose-intolerantie (metabool syndroom) kan er eveneens vrij snel insulineresistentie ontstaan (incidentie bij 80% van alle diabetes type-2 patiënten). Deze processen vinden veelal hun oorzaak in genmutaties, een overmaat aan vrije radicalenvorming, neuropsychologische traumata, langdurige voedingsdeficiënties, overmatig suikergebruik, langdurige belasting door stresshormonen (cortisol, adrenaline enz.) vanuit een verminderde weerstand tegen psycho-emotionele stress, virale belasting, magnesiumtekort enz.

Vitamine E Het biologisch meest actieve, natuurlijke tocoferolenmengsel kan hart- en vaatziekten voorkomen; het preventieve gebruik van tenminste 400 I.E. per dag voorkomt LDL-oxidatie. Vitamine E - supplementering reduceert de dosering van medicijnen, dus ook van insuline. Het vermindert de adhesie van trombocyten, welke typerend is voor diabetici, en het verlaagt de bloedvetwaarden. Door gebruik van extra vitamine E blijkt de celcommunicatie ook te verbeteren omdat de celwanden flexibeler worden, waardoor eveneens de oxygenese verbeterd.

Belangrijke risicofactoren voor zowel het ontstaan als het verergeren van bestaande diabetes zijn hypertensie en overgewicht. Het risico op microvasculaire complicaties zoals nefropathie, neuropathie en retinopathie - alsook macrovasculaire complicaties zoals CVA en coronaire hartziekten wordt regulier nauwelijks afgedekt; de aanpak met behulp van dieet- en medicamenteuze maatregelen (orale antidiabetica) zijn al geruime tijd standaard. Diabetes is de meest voorkomende oorzaak van het myocardinfarct, dialyseaf hankelijke nierinsufficiëntie, blindheid en amputatie van de onderste extremiteiten. Diabetes mellitus (hierna ‘DM’) is een endocrien-immunologische metabolische ziekte die gekenmerkt wordt door een absolute of relatieve insulinedeficiëntie met een chronische hyperglycemie. Naast de koolhydraat- is de eiwit- en vetstofwisseling ook altijd in mindere of meerdere mate verstoord. Bij DM type 2 spreken we altijd over een gestoorde in plaats van een absolute deficiëntie van de insulinesecretie; dit gaat meestal gepaard met insulineresistentie. De orthomoleculaire geneeskunde biedt de laatste jaren een scala aan interventies bij de behandeling van DM en diens complicaties, die we hieronder kort en praktisch zullen bespreken. Algemene (preventieve) maatregelen zoals meer beweging (vorming van insulinereceptoren!), voedingsaanpassing en gewichtsreductie vormen vanzelfsprekend de basis voor een succesvolle behandeling.

DEC 2006


(R+) Alfa Liponzuur Deze stof is een veelzijdige antioxidant die bovendien andere antioxidanten zoals vitamine C, vitamine E en Glutathion regenereert. Alfa liponzuur is zowel actief in het hydrofiele (bloedplasma) als het lipofiele (celmembranen!) milieu en het is een belangrijke antioxidant ter hoogte van de pancreas beta-cellen. Het speelt een belangrijke sleutelrol in de mitochondriale suikerstofwisseling, bij de omzetting van pyruvaat in acetyl-co-enzym A. Het stimuleert bovendien de opname van glucose door de spiercellen. Antioxidanten zoals vitamine A, C en E, bioflavonoïden (remming sorbitolaccumulatie), beta-caroteen, zink en selenium vertonen een synergistisch effect omdat ze elkaars werking versterken én elkaar nodig hebben. In de pathogenese van DM (micro- en macroangiopathie) zien we hoge spiegels cytotoxische lipidenperoxidatieproducten ontstaan. Deze vorm van oxidatieve stress is het gevolg van chronische hyperglycemie, welke in de bloedvatwanden nietenzymatische glycolisering en auto-oxidatie van glucose opwekt. Hierbij meten we sterk verlaagde plasmaspiegels van de antioxidanten vit. C, -E en GSH. Ginkgo biloba Het extract van Ginkgo biloba is in wetenschappelijk onderzoek uitgebreid getest en nuttig bij diabetische complicaties zoals de verschillende vormen van angiopathie (claudicatio intermittens, doorstromingsproblemen van het capillaire (perifere) vaatbed, retinopathie enz. In de monografie v.d. Kommision E worden de volgende farmacologische eigenschappen genoemd: bevordering v.d. microcirculatie, verlaging van de bloedviscositeit, verbetering van de stroomsnelheid, inactivering van zuurstofradicalen, antagonist t.o.v. PAF en verbetering van de geestelijke prestaties. Het is belangrijk om de doseringssterkte van Ginkgo altijd individueel aan te passen. GTF-Chroom De organische glucose tolerantiefactor Chroom verhoogt

diabetes

de cellulaire insulinegevoeligheid, bij 50-70% van alle diabetes type-2 patiënten. Het is een regulerend element voor de glucosehomeostase en is zowel werkzaam in een hyper- als in een hypoglycemische situatie. Vitamine B3, cysteïne, Glycine, Glutaminezuur en Glutathion vormen de bestanddelen van het complexe GTF-molecuul. Van de chemische structuur en de gedetailleerde biochemische werkingsmechanismen is nog maar weinig bekend; wel weten we dat dit molecuul een verhoging van de bloedsuikerspiegels in spiercellen bevorderd. Chroom - supplementering reduceert de dosering van medicijnen, dus ook van insuline. Het kan eveneens neurologische schade verminderen. We moeten altijd opletten dat we Chroom, bijvoorbeeld als onderdeel van een multi of liever een diabetes-multi niet eindeloos blijven suppleren; hoewel het normale gebruik van een chroomsupplement veilig genoemd mag worden kan bij extreem langdurige en hoge doses chroom tot DNA-aggregatie leiden. Een driemaandelijkse kuur met een dosering van 2001.000mcg GTF-Chroom per dag is een goede orthomoleculaire maatregel. Chroom is ook dienstbaar bij diabetische hyperlipoproteïnemie. Vanadium Vanadium heeft een potentiërend maar ook een imiterend effect t.o.v. insuline; het verlaagd de plasma-glucosespiegel, het vergroot de perifere glucoseopname, het verhoogt de insulinegevoeligheid en verbetert de enzymatische activiteit in de lever. Co-enzym Q10 Dit belangrijke enzym gaat de ontwikkeling van hypertensie tegen. Ook de glucosetolerantie verbeterd door gebruik van Q10. Vitamine C Een belangrijk antioxidant voor het vaatendotheel is vitamine C - net als de natuurlijke aan vitamine C gebonden flavonoïden. Bamboe, rijk aan silicea (organisch gebonden kiezelzuur), dient dat zelfde doel en werkt dan synergistisch. Omega 3-vetzuren De essentiële vetzuren EPA, DHA, DPA verbeteren het risicoprofiel van diabetespatiënten en voorkomen relevante, ernstig invaliderende (microvasculaire) complicaties zoals ischemie en hypoxie, retinopathie en neuropathie. Visolie kan vooral nuttig zijn bij gelijktijdige verstoringen van het glucose- als het lipidenmetabolisme; hypertriglyceridemie is overigens een belangrijke indicator voor insulineresistentie en het vormt een risicofactor voor een myocardinfarct. -3-vetzuren hebben lipidenverlagende-, antitromboΩ tische- en endotheelprotectieve eigenschappen.

diabetes mellitus

Gammalinoleenzuur uit teunisbloemolie vermindert neurologische schade en verbetert de insulineactiviteit. Zink, Carnitine en Kalium Zink - supplementering reduceert de dosering van medicijnen, dus ook van insuline. Diabetici scheiden in vergelijking met normale, gezonde personen 2-3x zoveel zink, carnitine en kalium uit via de nieren; suppletie is hier dus zeer gerechtvaardigd. De eerste symptomen van zinkdeficiëntie zijn een verhoogde incidentie van huidmycosen, verhoogde infectiegevoeligheid, reuk- en smaakstoornissen, slechte wondgenezing en bewegingsonrust. Inositol en Thiamine (vit. B1) De af braak van inositol bij diabetici is significant verhoogd; ook hier is suppletie dus zinvol. Thiamine heeft preventieve eigenschappen bij hartpatiënten. Bij diabetici zien wel ook vaak een relatief tekort aan Thiamine. Vitamine B3 (nicotinamide-vorm, 1-3 gram per dag, insluipen) B3 kan bij juveniele DM de insulineaf hankelijkheid uitstellen. Niacine (nicotinezuur) dient te worden gemeden zijn diabetici, deze vorm is voor hen schadelijk. Niacine is uitsluitend nuttig voor DM-patiënten als onderdeel van de glucosetolerantiefactor GTF. Het is ook nodig om energie vrij te maken uit koolhydraten, eiwitten en vetten. Vitamine B13 (orootzuur), Myo-inositol B13 zou volgens professor Hans Nieper gunstig werken bij beginnende diabetes. Ook de neurotrope vitaminen B1, B6 en B12 grijpen causaal in op het pathomechanisme van diabetische neuropathie. Ook Myo-inositol blijkt neurologische schade te verminderen. Biotine (vroeger vit. B4, B8 of vitamine H) Voor het binnenloodsen van glucose in de cel en voor de eerste omzetting ervan is voldoende biotine noodzakelijk; de fosforylering door het biotine-af hankelijke glucokinase. Het blijkt ook de productie en uitscheiding van insuline zelf sterk te stimuleren, evenals de glucogenese in de lever. Voor de lichaamseigen aanmaak van biotine is een gezonde darmflora van essentieel belang. Jodium Dit element is van belang voor (juveniele) DM-type-1 patiënten; 30% van jonge diabetici heeft een jodiumtekort. De uitscheiding via de urine is vergroot; vermoedelijk induceert de urineglucose een osmotische diurese met verhoging van de jodiumuitscheiding.

DEC 2006




Magnesium Het antistress-mineraal magnesium is onontbeerlijk voor een goede suikerstofwisseling; het stimuleert de insulinereceptoren in de spieren, bevordert de glucose-instroom in de cellen en verhoogt de enzymactiviteit van pyruvaat-kinase, welke o.a. de glucoseaf braak tot pyruvaat regelt. Mg verbeterd de bloedsuikerbalans, daarnaast is magnesium essentieel voor een goed verloop van de ademhalingsketen: de aanmaak van ATP en dus de energie productie. Magnesium genereert binnen de glucosestofwisseling een verhoogde energetische capaciteit bij een lager zuurstofgebruik. Onderzoek toont aan dat een magnesiumdeficiëntie in de erytrocyten van 25% de cellulaire enzymatische activiteit laat dalen met 50%.


Mangaan Bij veel personen kan mangaangebrek leiden tot een verslechtering van de glucosetolerantie. Volgens Afrikaanse gebruiken en volksmedicijnen wordt mangaanrijk alfalfazaad (Luzerne) toegepast bij diabetici.

Aloe vera Eleutherococcus Bittere meloen Kaneel Reishi & Maitake c) planten met een hypoglycemische activiteit algemeen: plantensterolen veroorzaken over het algemeen een verlaging van de insulinebehoefte. momordica charantia allium cepa, -sativum e.a. galega officinalis trigonella foenum graecum panax ginseng (bessen?!) bligha sapida (Afrikaanse boom) spathodea campanulata sapida (Afrikaanse boom) atriplex halimus (Israëlische plant) gymnema sylvestre d) als antioxidant Vaccinium myrtillus Basilicum Ui, knoflook

Calcium en vitamine D Een hogere inname van vitamine D en calcium blijkt volgens Amerikaanse onderzoekers de kans op de ontwikkeling van diabetes type-2 met 33% te verlagen. Er wordt een link gelegd zowel naar insulineresistentie als naar de insufficiëntie van pancreas beta-cellen.

Het thema Diabetes Mellitus / Metabool Syndroom X staat steeds meer in de belangstelling bij orthomoleculaire therapeuten en biochemici. Bovenstaand overzicht dient gezien te worden als praktische leidraad om ook vanuit de praktijk empirisch bij te kunnen dragen tot verder inzicht in een adequate behandeling van deze ziekte.

Corosolzuur Glucosol zet suikers veel sneller om in bruikbare energie dan normaal; het intracellulaire glucosetransport wordt hierdoor gestimuleerd.

Fred Blaauw, natuurgeneeskundige

(Acetyl-)L-Carnitine Een dosering van 1.000 tot 4.000mg L-Carnitine per dag leidt tot een significante verbetering van de glucosestofwisseling, meetbaar aan de mate van glucoseoxidatie en de afname van de lactaat-plasmaspiegel. Ook verhoogde bloedvetwaarden normaliseren zich sneller door carnitine. Pycnogenol uit Pinus maritima /-pinaster Verlaagt de bloedsuikerwaarden bij DM type-2, en verbetert daarnaast de endotheelfunctie.

DEC 2006


Ten slotte kunnen de volgende kruiden als adjuvans veilig ingezet worden bij diabetes: a) verhoging insulinesecretie Amerikaanse ginseng (bessen(!) Gymnema sylvestre Olijf blad Viscum album b) verlaging insulineresistentie

De rol van vitamine E Vitamine E, alpha tocopherol is van vitaal belang voor het normaal functioneren van iedere cel in het menselijk lichaam. In relatie met suikerziekte is vitamine E essentieel voor preventie en interventie bij hart- en vaataandoeningen, complicaties die vaak optreden. Met name als de bloedtoevoer naar de benen terugloopt is dit een aanwijzing dat er onvoldoende O2 in de periferie en mogelijk ook in andere delen van het lichaam aanwezig is. Vitamine E werkt weefselversterkend omdat het een zuurstof besparend effect heeft, en versnelt de ontwikkeling van parallelle bloedcirculatie. De complicaties in de bloedvaten bij Diabetes werken in de hersenen, de ogen, het hart, de nieren en hun uiteinden. Voor de toepassing van vitamine E: ‘Let op de dosering’, want elke patiënt is ‘biochemisch uniek’ waarmee gezegd is dat de biochemische individualiteit in acht moet worden genomen. In het boek ‘Het vitamine E boek’ van Dr. Wilfrid E. Shute

diabetes

wordt uitgebreid de toepassing van vitamine E toegelicht en met name de successen die geboekt zijn om met behulp van het toedienen van vitamine E amputatie kunnen worden voorkomen. * Referentie:

Het vitamine E boek - Dr. Wilfrid E. Shute

diabetes mellitus

ontstaan van glucose-intolerantie, syndroom X en ouderdomsdiabetes. Een onderzoek uitgevoerd in verschillende Europese landen doet sterk vermoeden , dat suppletie met vitamine D in de eerste levensjaren beschermt tegen juveniele diabetes bij kinderen die daarvoor risicodragend zijn.. * Referentie:

Complicaties Acute ontregeling; acidotisch coma, melkzuuracidotisch coma. Chronische of secundaire complicaties zijn vooral verantwoordelijk voor ziekte verzuim en invaliditeit van de diabetespatiënt o.a. door diabetische voet, hypoglycaemieën, insulineresistentie, macro-angiopathie, micro-angiopathie, nefropathie, neuropathie, retinopathie, renale glucosurie.

De rol van vitamine D Tot 1980 was bekend dat calcitriol, de actieve hormonale vorm van vitamine D een centrale rol speelt in de calciumen fosforhomeostase en daarmee in de botmineralisatie en normale neuromusculaire functie. Vitamine D is ook betrokken bij de regulering van insulineafgifte door de pancreas. Een tekort verhoogt waarschijnlijk de kans op syndroom X, diabetes en hart- en vaatziekten. Ondanks het vermogen van de mens vitamine D te synthetiseren in de huid door fotosynthese komt een vitamine D-tekort vaak voor. Vitamine D is een essentiële voedingsstof. De in Nederland gehanteerde ADH voor vitamine D is gericht op het voorkomen van klassieke vitamine D-gebreksziektes. De voedingsraad stelt dat bij een ADH van 10 mg vitamine D per dag of hoger suppletie vereist is omdat deze hoeveelheid niet uit de dagelijkse voeding gehaald wordt. Met de leeftijd daalt de calcidiolspiegel in het bloed. Tekort aan vitamine D kan leiden tot glucose-intolerantie en is in het algemeen ongunstig voor de glucosehuishouding. Vitamine-D-receptoren worden aangetroffen in de bètacellen van de eilandjes van Langerhans in de pancreas. Vitamine D is noodzakelijk voor de normale insulinesecretie en een tekort leidt tot afname van insulinesecretie, waardoor glucose-intolerantie ontstaat, die uiteindelijk irreversibel kan worden. Hyperglycaemie heeft een ongunstige invloed op het vitamine-D-metabolisme en de calcitriolwerking. Een slechte metabole instelling leidt tot een verlaging van de calcitriolspiegel door een verminderde activiteit van 1a-hydroxylase in de nieren, die mede gestimuleerd worden door insuline en IGF1 en een vicieuze cirkel dient zich aan. Hypovitaminose D kan een risicofactor zijn voor het

Stichting Science & Nutrition

nr 72 en 73 november 1999

Lineke Reerink, Orthomoleculair Therapeut

Labiele Diabetes Mellitus Is een vorm van Diabetes, waarbij patiënten een sterk wisselende insulinebehoefte hebben, waarvan de etiologische oorzaak onduidelijk is. Soms gaat het om patiënten met psychische problemen. De symptomen zijn: Periodes met neiging tot ernstige hypoglycaemie afgewisseld door periodes met grote insulinebehoefte. Neiging tot anorexia nervosa en ernstige nefropathie en de poging van het lichaam om in te stellen op een dosis langwerkende insuline. Therapeutisch is frequente controle noodzakelijk, intensieve behandeling bij psychische afwijkingen is vaak erg moeilijk. De orthomoleculaire behandelaar (arts of therapeut) kan voor deze mensen veel betekenen door te ondersteunen met voedingsadviezen en supplementen. * Referentie: Codex Medicus Lineke Reerink, Orthomoleculair Therapeut

De rol van Zink Het is bekend dat de interactie tussen elementen mogelijk wordt gemaakt door energie en dat deze energie overgedragen wordt op een actieve en effectieve manier. De ontvanger van deze energie wordt er door gevormd. In de evolutie ontstaat de mens steeds weer uit een bevruchte eicel. Deze ene eicel bevat alle informatie die nodig is om de ‘blauwdruk‘ van de mens in de materie te laten volgroeien. Door gerichte differentiatie ontstaan er miljarden cellen die afzonderlijk en gezamenlijk een specifieke taak vervullen. In dit verband is zink een onmisbare bouwsteen bij de aanmaak van organische stoffen. Met name voor enzymen is zink noodzakelijk. De aanmaak en het in stand houden van zinkgebonden enzymen wordt bepaald door de concentratie van zinkionen.

DEC 2006





Een complex voedselopname -regulatiesysteem raakt verstoord door zinkarme voeding. Er ontstaat een ‘hongerbeeld’ met af keer van eiwitten en een voorkeur voor koolhydraten. Biochemisch vertaalt zich een zinktekort in een afname van insulineactiviteit in het lichaam, dat door langdurig voortbestaan tot vetzucht leidt. De verhoudingen tussen tryptofaan, fenylanaline, isoleucine, leucine, tyrosine en valine (neutral amino acids) raakt verstoord met het gevolg dat op den duur een voorkeur voor koolhydraten en zoet ontstaat om het energietekort snel te regelen. De verhouding tryptofaan en de andere neutral amino acids daalt in het bloed waardoor minder tryptofaan de hersenen bereikt. Uit tryptofaan wordt in de hersenen serotonine gemaakt. Dit tekort aan serotonine is betrokken bij de voorkeur voor zoet waarmee de trek naar koolhydra-

J

extra zink kan zinkdeficiëntiesyndroom voorkomen of geheel of gedeeltelijk weer opheffen

B

D1 E1

prediabetes

F

diabetes-mellitus

G

verlies spoorelementen met de urine vergroot

H

H

DEC 2006 10

glucose-intolerantie, hypo-hyperglycemie

toenemend zinktekort

verergerde diabetescomplicaties

C3

afgenomen enzymfuncties

C4

vetzucht anotexia

verminderde zinkabsorptie D2 in de darm toenemende E2 zinkdeficiëntie

C5

verzwakte celmembranen

C6

gestoorde immuunrespons

gedragsververmoeidandering, heid, C7 geheugen- C8 stress zwakte

verhoogde kwetsbaarheid D3 voor bacteriële en virusinfecties zou moeten leiden tot:

diabetes

diabetes mellitus

blijkt dat er een genetische basis aanwezig is en omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen bij het tot expressie komen van deze vorm van suikerziekte. Overgewicht en te weinig lichaamsbeweging zijn belangrijke epigenetische factoren die kunnen De rol van chroom bij Diabetes Mellitus: Een zinktekort staat vrijwel nooit op zichzelf. Een primair leiden tot insulineresistentie. In de Nieuwsbrief van oktober 2006 tekort aan zink kan later leiden tot een nog groter tekort is al het één en ander gezegd over etiaan chroom. Chroom neemt bij ernstig zinktekort de plaats in van zink en wordt wellicht sneller verbruikt. Zink ologie, voedings- en gedragspatronen en chroom werken nauw samen bij het koolhydraatmetain het artikel: ‘Diabetes: het kind van de rekening’. bolisme. Diabetici hebben over het algemeen uitgeputte chroomvoorraden. Suppletie van chroom kan de bloedsui- De pathofysiologische gevolgen van Diabetes Mellitus zijn op termijn schokkend met name waar het gaat om Diabekerregulatie sterk verbeteren. tische Neuropathie, een chronische orgaancomplicatie. Deze neuropathie kan zich voordoen bij alle vormen van Om snel en effectief vast te stellen of er sprake is van een diabetes. De meest voorkomende vorm is de (diabetische) zinktekort is een zinksmaaktest mogelijk. Mensen met een zinktekort blijken een verminderde smaak te hebben. Polyneuropathie met in het algemeen een gewaarwording van pijn en/of een warm gevoel. Stimulatie van een recepDeze zinksmaaktest is uitermate nuttig ter preventie. tor in de huid of in een andere structuur zendt een signaal uit via de zenuwvezels naar het centraal zenuwstelsel. * Referentie: Deze klachten beginnen altijd bij de tenen en kruipen Zink; auto-immuunziekten, voedselallergieën en kanker langzaam op. Als het bovenste deel van de onderbenen is Johan E. Sprietsma bereikt kunnen de handen mee gaan doen. Lineke Reerink, Orthomoleculair Therapeut Factoren die een rol spelen bij het ontstaan van perifere Polyneuropathie zijn de kwaliteit van de bloedregulatie en de duur van de diabetes. Het klachtenpatroon, waarvan het chronisch karakter van de pijn en ‘normale’ pijnstillers Nu wetenschappers zich het hoofd bregeen verlichting brengen, zijn belangrijke gegevens voor ken over de kwantumfysica en het Veld het stellen van een juiste diagnose. van nulpuntenergie roept dit meteen Welke orthomoleculaire ondersteuning is er mogelijk om de vraag op hoe deze ontdekkingen als de ontwikkeling van diabetische Polyneuropathie mogelijk richtsnoer van de moderne geneeskunde, biologie en te vertragen of de schade te beperken? (neuro)biochemie zich zal gaan ontwikkelen. Alfa-Liponzuur met de aanbeveling het bloedglucose De biologie houdt nog altijd vast aan een wereldbeeld van niveau extra te bewaken omdat het een bloedsuikerver400 jaar geleden oud waarin lichamen worden geacht hun lagende werking kan hebben en vitamine B12 zijn beide specifieke vorm aan te nemen onder invloed van genetimiddelen die een goede ondersteuning kunnen bieden bij sche ‘programmering’, de synthese van eiwitten en blinde Polyneuropathie en aan de kwaliteit van leven zeker een mutaties. bijdrage kunnen leveren. . Door de kwantumfysica verandert het inzicht fundamenEten, restrictie van geraffineerde koolhydraten, is voor teel en blijkt de mens te resoneren met de wereld om hem mensen met Diabetes aan een strak programma gebonheen in verbondenheid ‘van alles met alles’, zonder statis- den, maar ‘gegeten worden’ door (onophoudelijke) pijn, tische zekerheden. slaapstoornissen, angst, depressieve gevoelens en onzekerDit onzekerheidsprincipe (ontwikkeld door Werner Heiheid is een dagelijkse belasting. senberg) houdt in dat geen enkel deeltje zich ooit in een toestand van volmaakte rust bevindt, maar voortdurend * Referentie: in beweging blijft en de deeltjes een wisselwerking met Pijnperiodiek, nummer 3-augustus 2006 elkaar onderhouden, beïnvloedt door een soort ‘basisveld’. ‘Neuropathische Pijn’ Er bestaat dus een relatie tussen materie en energie. www.pijnplatform.nl Welke plaats neemt de orthomoleculaire geneeskunde met [email protected] haar biochemische interventies daar in? Als we ons beperken tot Diabetes Mellitus Type 2 dan Lineke Reerink, Orthomoleculair Therapeut vervolgens weer tot een energietekort. De reactie op het tekort aan beschikbare zinkionen is een vermindering van het aantal insulinereceptoren en het ‘hongerbeeld’ structureel wordt met de kans op het ontwikkelen van Diabetes Mellitus type 2 meer en meer toe neemt.

Eten of 'gegeten worden'

verhoogde zink toediening

zou moeten leiden tot:

zinkdeficiëntie

afnemende keuze van insuline-actimeer koolC1 viteit; toene- C2 hydraten mende bijnierin voeding activiteit

ten ongeremd tot uitdrukking komt. Om die reden is voor potentiële diabetici met een tekort aan insulineactiviteit en zink ‘graving’ naar verboden suikers zo gedragsbepalend. Hoe minder zink des te meer behoefte aan energie en de snelle zoete tussendoortjes dragen bij aan een snelle consumptie van deze energie waardoor een vicieuze cirkel onontkoombaar is en het verslavingsproces zich in zet. Zink blijkt nodig te zijn voor de insuline productie, opslag en uitscheiding door de betacellen van de eilandjes van Langerhans. Bovendien is zink nodig voor de aanhechting van insuline, dat via het bloed wordt getransporteerd, op de recepteren van de cellen. Door tekort aan zink bij de ontvangststations kan insuline zich dus minder goed hechten aan de receptoren waardoor er te weinig insuline de cel binnen kan komen. Dit leidt

A1, te laag gehalte in de voeding A2, te geringe absorbeerbaarheid van zink uit de voeding A3 absorptiestoringen in de darm A4 verhoogde zinkuitscheiding via de urine A5 vasten; vermageringsdiëten A6 stress; ziekten

te geringe zinkabsorptie door:







Hypothese voor het ontstaan van diabetes mellitus mede als gevolg van een zinkdeficëntie, weergegeven in een sterk vereenvoudigd schema. Uit: Zink en onze Stofwisseling Johan E. Spiertsema Ankertje 111

DEC 2006 11

Korte berichten Gratis diabetestest bij apotheken Behalve hun longfunctie, kunnen mensen volgende week ook gratis hun bloedsuikerwaarde laten testen. Bijna duizend apotheken bieden de test vanaf dinsdag, Wereld Diabetesdag, aan aan mensen met een verhoogd risico op suikerziekte. Wie wil weten of hij tot de risicogroep behoort, kan de digitale diabetes risicotest doen op www.kijkopdiabetes.nl. Door een vingerprik kunnen mensen hun bloedsuikerwaarde laten bepalen. Bij een verhoogde waarde wordt uitgelegd wat dit betekent, eventueel wordt een tweede keer getest en indien nodig doorverwezen naar de huisarts. De bloedsuikertest wordt onder meer uitgevoerd door gecertificeerde vrijwilligers van de patiëntenvereniging Diabetesvereniging Nederland.

‘Overgewicht net zo schadelijk als roken’

DEC 2006 12

Overgewicht is net zo schadelijk voor de economie als roken en zorgt voor evenveel ziektedagen en vervroegd stoppen met werken. Europees Commissaris Markos Kyprianou (Gezondheid) heeft dat in mei j.l. gezegd in Brussel bij een EuropeesAmerikaanse conferentie over overgewicht. Hij noemde overgewicht het gezondheidsprobleem van de 21e eeuw. ‘het neemt de vorm aan van een epidemie, 204 van de 450 miljoen Europeanen heeft overgewicht. Van hen is 61 miljoen echt veel te zwaar’. Overgewicht kan leiden tot hart- en vaatziekten en diabetes. Die ziekten zorgen al voor 7 procent van de gezondheidskosten in de Europese Unie. ‘Dat percentage groeit’, waarschuwde Kyprianou. ‘Verontrustend is namelijk dat steeds meer kinderen te dik zijn: jaarlijks neemt het aantal te zware kinderen in de EU met 400.000 toe. Al die aankomende hart- en diabetespatiënten zijn een tijdbom onder onze samenleving’. De EU probeert het overgewicht te bestrijden door mensen bewust te maken van vet en suikerrijk eten. De commissaris heeft al afgesproken met limonadefabrikanten dat ze gezondere drankjes op scholen aanleveren. Hij juicht het ook toe dat het Europese Parlement instemt met strengere regels voor gezondheidsbeweringen op voeding. Daardoor mag de consument niet langer verleid worden een snoepje met ‘0 procent vet’ te kopen als het snoepje propvol slechte suiker zit. ‘Maar we moeten verder gaan’, zei Kyprianou. ‘We onderzoeken nu of voedingsetiketten misschien begrijpelijker moeten. En met de Europese Commissaris voor landbouw Fischer Boel wordt besproken of groente en fruit wat aantrekkelijker gemaakt kunnen worden’. Bij de conferentie wisselden Europese en Amerikaanse deskundigen hun ervaringen uit, omdat beide continenten met hetzelfde probleem en grotendeels met dezelfde bedrijven worden geconfronteerd.

In de VS is gemiddeld één op de drie inwoners zo zwaar dat ze ‘Obees’ worden genoemd. In EU is iets minder dan één op de vijf inwoners zo zwaar.

‘Overgewicht slecht voor geheugen’ Bij mensen met overgewicht nemen de hersenfuncties af. Dat concluderen Franse wetenschappers na een vijfjarig onderzoek naar de relatie tussen lichaamsgewicht en intellectuele vermogens. De onderzoekers berekenden van 2223 mensen de Body Mass Index (BMI), de verhouding tussen gewicht en lengte. Mensen die een (te) hoog BMI hadden, bleken onder meer slechter in staat om woorden te onthouden. Bij mensen die bij het begin van het onderzoek al met overgewicht kampen, namen de intellectuele vermogens in de loop van het onderzoek bovendien sterker af dan bij mensen die toen nog een gezond gewicht hadden. Een mogelijke verklaring is volgens de onderzoekers dat het overtollige vet de hormoonbalans verstoort. Ook zou in de hersenen een proces kunnen optreden dat vergelijkbaar is met aderverkalking.

‘Frisdranken belangrijke oorzaak overgewicht’ Het drinken van frisdranken en andere drankjes die veel suiker bevatten is één van de belangrijkste oorzaken van overgewicht. Dat hebben onderzoekers van de Hrvard School of Public Health geconcludeerd na bestudering van een groot aantal voedingsstudies. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in de American Journal of Clinical Nutricion. Een extra blikje frisdrank per dag kan leiden tot een gewichtstoename met liefst zeven kilo in één jaar. Niet alle studies concluderen echter dat de drankjes de grote boosdoeners zijn en het nieuwe onderzoek heeft een aantal van die studies niet bekeken, aldus de Amerikaanse Frisdrank Organisatie in een reactie. Er dragen volgens de belangenorganisatie veel factoren bij aan overgewicht. Kinderarts David Ludwig, gespecialiseerd in overgewicht, zei echter dat het misleidend is te wijzen op andere oorzaken, aangezien het bewijsmateriaal voor een causaal verband tussen het drinken van frisdrank en overgewicht overweldigend is.

‘Jongeren kennen eigen eetgedrag niet’: Jongeren hebben geen idee hoe vaak ze eten per dag. Dat blijkt uit het jongeren Consumptieonderzoek van Breaker. Twintig procent van de jongeren onderschat het aantal keren dat hij/zij eet, 35 procent overschat dat.

Tachtig procent van de thuiswonende jongeren ontbijt dagelijks. Ook eten ze iets vaker twee ons groenten (56%) dan hun uitwonende leeftijdsgenoten(47). Uitwonenden eten vaker fruit (37% tegen 27% van de thuiswonenden). Dineren doen zowel uit- als thuiswonende jongeren in rap tempo. Bijna de helft redt het om binnen twintig minuten het avondmaal te nuttigen. Verder blijkt één op de tien meisjes tussen de 13 en 21 jaar op dit moment een dieet te volgen. In totaal heeft 36 procent van de vrouwen in deze leeftijdscategorie één of meerdere keren gelijnd. Van de vrouwen tussen de 22 en 30 jaar heeft ruim de helft wel eens een dieet gevolgd. Mannen doen niet mee aan de afvalrace. Van alle ondervraagde mannen tussen de dertien en dertig had zo’n tien procent wel eens gelijnd.

‘Allergie voor gekookte aardappels ontdekt’ Gekookte aardappels kunnen bij kleine kinderen allergische reacties veroorzaken en zelfs leiden tot tragere groei. Leuvense onderzoekers vermoeden dat er iets gewijzigd is in de samenstelling van de aardappelen. De allergie voor rauwe aardappel was al wel bekend. Lianne de Swert van het universitair ziekehuis Leuven onderzocht acht kinderen jonger dan twee jaar van wie werd vermoed dat ze eczeem kregen door gekookte aardappels. Zodra ze op een aardappelvrij dieet werden gezet, verminderde hun allergische reacties. Vanaf hun zesde jaar hadden de kinderen vrijwel geen last meer van de allergie.

‘Geen IVF- behandeling voor rokers’ Alleen echtparen die willen stoppen met roken, zouden nog in aanmerking moeten kunnen komen voor ivf, reageerbuisbevruchting. Dat stelt prof. Nick Macklon, hoofd van de afdeling Obstetrie en Gynaecologie van het Utrechts Universitair Medisch Centrum tijdens zijn inaugurele rede die hij in oktober j.l. uitsprak. Roken verkleint de kans op zwangerschap enorm, vindt Macklon. Hij vergelijkt een ivf-behandeling bij rokende ouders met het toepassen van ivf bij een vrouw die de pil gebruikt. Volgens hem moeten rokende ouders die via ivf een kind willen, hulp krijgen bij het stoppen met roken.

‘IVF-kinderen meer kans op kanker en autisme’

den geboren, hebben vier keer zo grote kans op autisme, volgens een onderzoeker van de universiteit van Californië in San Francisco op een conferentie in New Orleans. Hyperactiviteit komt 40 keer zo vaak voor en de kans op gezichts- en gehoorproblemen is bij deze kinderen verdubbeld, aldus The Gardian. Wetenschappers onderzochten 2000 vrouwen die na een lange periode van onvruchtbaarheid een kind kregen en vergeleken hen met 2000 normaal vruchtbare vrouwen. De gezondheid van de kinderen werd tot hun zesde jaar vergeleken.

‘Röntgenstraling bij kinderen vaak onnodig hoog’ Kinderen worden bij röntgenonderzoek in Foto: Wilhelm algemene ziekenhuizen vaak onnodig blootge- Conrad Röntgen steld aan een te hoge stralingsdosis. Die dosis kan in veel gevallen lager. Ook ontbreken in deze ziekenhuizen veelal protocollen en voorzieningen voor kinderen en wordt soms verouderde röntgenapparatuur gebruikt. Dat blijkt uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). In gespecialiseerde kinderziekenhuizen zijn de voorzieningen beter. Volgens de RIVM is aandacht voor de stralingsdosis bij kinderen belangrijk, omdat zij gevoeliger zijn voor schadelijke effecten van straling dan volwassene. Als een kind wordt onderzocht met röntgenapparatuur die is afgesteld op een volwassene, krijgt het volgens het RIVM een hogere dosis straling dan een volwassenen. Door speciale protocollen op te stellen voor röntgenonderzoek voor kinderen kan de stralingsdosis worden beperkt. Het RIVM bezocht voor het onderzoek achttien algemene ziekenhuizen en twee academische kinderziekenhuizen. In dergelijke gespecialiseerde ziekenhuizen vindt vaak het vervolgonderzoek plaats en wordt wel gebruikgemaakt van de juiste onderzoekmethodes.

‘Invloed chemicaliën op kinderen onderschat’ De invloed van zware industriële chemicaliën op de hersenen van kinderen wordt zwaar onderschat. Dat stellen wetenschappers van de Amerikaanse universiteiten Harvard en Mount Sinaï in een artikel in het Britse medische tijdschrift The Lancet. De onderzoekers denken dat blootstelling van foetussen en jonge kindere aan zware chemicaliën kan leiden tot autisme, hyperactiviteit (ADHD) en andere ontwikkelingsstoornissen. Zij pleiten voor strengere controles op de giftigheid van bepaalde stoffen om kinderen te beschermen.

Kinderen die worden geboren nadat de ouders een vruchtbaarheidsbehandeling hebben ondergaan, hebben een grote kans op autisme, kanker en spastische verlammingen. Het hogere risico kan worden verklaard uit medische problemen van de ouders, zoals suikerziekte, maar kan ook met de vruchtbaarheidsbehandeling zelf te maken hebben. De kinderen die bijvoorbeeld na een IVF-behandeling wer- Verzameld door Lineke Reerink, Orthomoleculair Therapeut

DEC 2006 13

Verslag netwerkdag Fong AC restaurant te Utrecht, 4 november 2006 Organisatie: TBNG en Fong Deelnemers: 52+ Opening De heer Dirk Schipper vertelt dat het de bedoeling is dat de complementair/alternatief werkenden en opleiding aangaven behoefte te hebben aan meer onderling contact en meer samenwerking. Deze netwerkdag is een pilot. Tuchtrecht Josefien Beck geeft uitleg over het verschil tuchtrecht en klachtregeling. Ze verhaalt over de geschiedenis ervan, de personen die hierbij betrokken zijn en de procedures. De uitgangspunten zijn de regels die door de beroepsverenigingen zelf zijn opgesteld. Er zijn in de rechtspraak strakke procedures en die moeten foutloos en strikt gevolgd worden voor een succesvolle behandeling. Het is daarom belangrijk dat dit wordt begeleid door deskundigen. Tuchtrecht: betreft grensoverschrijdend gedrag; de uitspraak is bindend; er is een mogelijkheid tot sancties. De werkwijze is protocollair, volgens vaste regels, vrij van emoties, behandeld door onaf hankelijke organen/personen. Het beschermt de cliënt tegen oneigenlijke behandelpraktijken en de therapeut tegen onrechtmatige beschuldigingen. Klachtrecht: streeft naar een verbetering van de relatie cliënt-therapeut; geen mogelijkheid tot straffen. De werkwijze: emotioneel, bemiddeling De therapeut heeft de plicht tot goede dossiervorming. De informatie in de dossiers kan erg belangrijk zijn tijdens een zaak. TBNG is gespecialiseerd. Beroepsaansprakelijkheid Rogier Frijters, verzekeringsadviseur TBNG. Er is verschil tussen beroeps- en bedrijfsaansprakelijkheid. Bedrijfsverzekering; voor schade aan persoon of persoonlijke materie door materie in de praktijk; bijvoorbeeld cliënt die zijn broek scheurt en knie verwondt aan een spijker die uit een stoel in jouw praktijk steekt. Beroepsaansprakelijkheid: niet materiële schade die voortvloeit uit een slecht vakinhoudelijk advies; bijvoorbeeld patiënt wordt nog zieker en kan als ondernemer niet meer werken. Het is raadzaam om beide verzekeringen bij dezelfde maatschappij af te sluiten. Alle voorvallen zijn dan gedekt. De hoogte van de verzekeringspremie ligt meer aan de grootte van de groep die zich (collectief via de vereniging(en)) verzekert dan aan hetgeen je verzekert. DEC 2006 14

HBO niveau Hans Verheul, voorzitter FONG

Quiz no.3 Richtlijnen: brede algemene scholing en diepe specifieke vakinhoudelijke scholing. Zie ‘Dublin descriptoren’ - kennis en inzicht; - oordeelvorming; - communicatie; - leervaardigheden.

Patiënt no 3:

MBO-niveau; kennis; meer routinematige werkzaamheden die worden uitgevoerd in opdracht van of in het verlengde van;

Een vrouw van 26 jaar wil elk jaar een kind. Het eerste kind beviel met 40 weken, het tweede kind kwam een jaar later met 36 weken. Het derde kind kwam een jaar later met 32 weken. Bij het vierde kind kwam zij bij mij in de praktijk. De reden van de vroeggeboorten was bij de specialisten onbekend. Tot mijn schrik dreigde de bevalling met 28 weken te beginnen. Wat was de oorzaak? Door de therapie is het kind met 42 weken geboren.

HBO-niveau; inzicht; steeds zelfstandig nieuwe problemen kunnen oplossen met creativiteit en voor problemen die ook gevaren kunnen inhouden.

De bedoeling van een quizvraag is om de leden te stimuleren tot nadenken over zaken die in te praktijk voorkomen.

Informatielijn Alternatieve Geneeswijzen (AG) Hetty van Doorn Nieuw nummer 088-2424240.

Insturen van de oplossing kan per mail: secretariaat@ mbog.nl, o.v.v. quiz nr. 3

Patiënten die of regulier uitgedokterd zijn of om een andere reden een alternatief therapeut zoeken, kunnen de AG bellen. De medewerkers van AG zijn getraind en kunnen van de beller wat deze eigenlijk zoek. Vaak vragen de (leken)bellers om een adres voor een homeopaat (meest bekende alternatief beroep), maar blijken eigenlijk een hele andere hulpvraag te hebben. De medewerkers van de AG hebben een ruime ervaring; zij weten wat de verschillende therapeuten doen (qua vak en vaak ook qua persoon) en kunnen daardoor gerichter adviseren. Zij hebben ook altijd de meest recente adressenlijsten. Conclusie Het was een interessante en informatieve netwerkdag. Ik heb veel mensen ontmoet, namen gehoord en gezichten gezien, zowel van afgevaardigden van opleidingen als van beroepsverenigingen. Waarschijnlijk krijgt deze dag een (jaarlijks) vervolg. Hopelijk is de volgende netwerkdag wel interactiever voor de deelnemers zelf. Jacqueline Gerrits, Onderwijscommissie

Onder de goede inzenders wordt een boekenbon van 15 euro verloot!

De oplossing van de vorige Quiz Antwoord 1: het kwijlen en de gele afscheiding zijn een gevolg van teveel kwik in het lichaam. De gele kleurstof is moeilijk uit de kleding te krijgen. Naast het kwijlen kunnen ook veel aften in de mond ontstaan als er veel kwik in het gebit zit. Kramp in de kuiten zijn een aanwijzing voor teveel calcium en te weinig magnesium in het lichaam. Kramp, zeker bij MS-patiënten zijn een aanwijzing voor teveel cuprum (=koper) en te weinig zink in het lichaam, wat hier het geval is. Antwoord 2: melk remt niet alleen de opname van mineralen die in een zuur milieu oplossen en opgenomen moeten worden, maar ook de intrinsic factor wordt afgeremd. Haar vitamine B12 in het bloed lag te laag en het foliumzuur was juist wat verhoogd. Deze combinatie veroorzaakt miskramen. Dus teveel foliumzuur veroorzaakt vitamine B12 tekort en kan dus neurologische symptomen geven. Beide zijn sterk van elkaar af hankelijk. Ik heb haar dus beide middelen gegeven. Er zijn geen oplossingen binnen gekomen, dus de boekenbon blijft liggen

Oproep!

Advertentie in dit blad?

Het bestuur zoekt mensen voor de visitatie- , PR- en onderwijscommissie. Voor informatie en/of aanmelding kunt u contact opnemen met het secretariaat.

Informatie en voorwaarden voor adverteren zijn op te vragen bij het secretariaat. Zie colofon van dit blad.

DEC 2006 15

Gevraagd/aangeboden

Basisopleiding

Voor leden 1 x per jaar gratis plaatsing, vaker € 25,- maximaal 30 woorden. Niet leden: € 50,- per plaatsing

Gemeubileerde praktijkruimte in Centrum voor Intergrale Geneeswijzen Beverwijk (www.cig-beverwijk.nl)

Reacties naar

[email protected], t.a.v. Willem Pinksterboer.

Ortho Linea verzorgt een opleiding tot orthomoleculair arts of therapeut. De opzet van de lesstof, contacturen en exameneisen voldoen aan de eisen van de MBOG (Maatschappij ter bevordering van de Orthomoleculaire geneeskunde). Een enthousiast team van docenten, gevormd vanuit kennis, expertise en werkzaamheid in dit veld, verzorgen negen blokken van twee aan een sluitende dagen (vrijdag en zaterdag).

'%:/.$%HUID -).$%2STRESS '/%$6//2HART ENBLOEDVATEN

Locatie: Congrescentum Woudschoten in Zeist. Cursusleiding: Jan Blaauw. Meer gegevens kunt u vinden op www.ortholinea.nl.

advertentie

%FFECTIEFVOORVOLWASSENENENKINDEREN DANKZIJHOGEDOSERING%0!EN$(! 0ERCAPSULEMG MGOMEGA VETZUREN sMG%0! sMG$(! ,A

MBERTS 0UREVISO LIE CAPSULES

0URE6ISOLIEMGCAPS,AMBERTS E 0URE6ISOLIEMGCAPS,AMBERTS E

"%4%2%CONCENTRATIE -).$%2GEDRAGSPROBLEMEN

/NMISBAAR VOORDE OPBOUWEN VERNIEUWING VANONZE LICHAAMSCELLEN

:5)6%2%/-%'! 6%4:52%.%0!$(!

Nieuw Rubriekje Kleine advertenties Gevraagd/aangeboden

Te huur:

advertentie

advertentie

'ESCHIKTVOOR KINDERENMET AANDACHTS STOORNISSENEN HYPERACTIVITEIT DEC 2006 16

0OSTBUS !!)*SSELSTEIN)NFORMATIE4EL &AX INFO TIMMHEALTHCARENLWWWLAMBERTS INFONLWWWTIMMHEALTHCARENL "ESTELLINGEN4EL &AX THC HOLLANDPHARMANL

DEC 2006 17

Agenda en gegevens bedrijven en instituten voor bij- en nascholing Datum

Januari 2007 01-10-07 01-11-07 01-12-07

locatie

onderwerp, organisatie, www / e-mail

Datum

locatie

onderwerp, organisatie, www / e-mail

Mei Leusden Leusden Leusden

Practicum Aminozuren module 5 Practicum Intestinale Dominantie module 2 Practicum Vetzuren module 7 + netwerkdag leden Cell Care Healthgroup Practica, www.cellcaresupplements.com

05-22-07 05-23-07 05-24-07

Leusden Leusden Leusden

Avondseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897

Practicum Neurodegeneratie module 6 Practicum Bron-denken vanuit de PNI – 2 module 9 Practicum Zuur Base evenwicht module 12 Cell Care Healthgroup Practica, www.cellcaresupplements.com

Juni Februari 02-03-07 02-05-07 02-17-07

Arnhem Nootdorp

Maart 03-03-07

Zeist

03-06-07 03-12-07 03-20-07 03-13-07 03-14-07

Tiel Nootdorp Amersfoort Leusden Leusden

Ledenvergadering MBOG + diagnostich middagdeel aanmelden secretariaat AOV, 070 - 3549958, www.soe.nl AOV, 070 - 3549958, www.soe.nl AOV, 070 - 3549958, www.soe.nl Practicum Bron-denken vanuit de PNI – 1 module 1 Practicum Distress module 3

03-15-07

Leusden

Practicum Chronische vermoeidheid module 11 Cell Care Healthgroup Practica, www.cellcaresupplements.com Avondseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897 Themadag SOE www.soe.nl 070 3549958

03-24-07 03-31-07

April 04-03-07 04-21-07

Nootdorp

AOV, 070 - 3549958, www.soe.nl Themadag SOE www.soe.nl 070 3549958 Avondseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897

Zeist

2 daags congres Nutramin, www.nutramin.nl, 033 4220044 Avondseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897

04-28-07 Mei 05-11 + 12- 07 DEC 2006 18

Betrokken of vertrokken, symposium tgv 25 jaar HVNA www.hvna.nl, 026 - 3231182 AOV, 070 - 3549958, www.soe.nl Avondseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897

05-19-07

Dagseminar Electrum www.electrum.nl 030 60 65 897

09-06-2007

Oktober 10-06-2007

Zeist

Congres MBOG

Erkende basisopleiding OG door MBOG

SOE, www.soe.nl, 070-3549958 Van Nature, www.vannature.nl , 0186-577 177 Ortho Linea, www.ortholinea.nl, 079-3290115 in aanvraag

De volgende agenda is voor u samengesteld, wij denken dat het zinvolle informatiedagen/avonden voor u zijn.

Toegekende accreditatiepunten kunt u vinden bij de agenda op de website.

DEC 2006 19

advertentie

U bent haar gezondheidsspecialist. Mogen wij uw boekenkast zijn?

N141_adv_A5_def.qxd

twijfelt u soms welke multi of probioticum u zal adviseren? Samen zoeken wij graag naar een antwoord. U met uw specifieke kennis van uw cliënt, wij met onze kennis over de rol van voedingssupplementen in de onze informatielijn: 036 - 546 09 09. En natuurlijk leren we ook graag van uw ervaringen. DEC 2006 20

ER IS NOG ZOVEEL MOGELIJK

11:42

Pagina 1

advertentie

Koolhydraten onder controle

> Vraagt u zich ook wel eens af hoeveel ‘te veel’ is voor een bepaalde cliënt? Of

voeding. Met uw vragen kunt u altijd terecht bij

12-7-2006

DiaMel bevat naast kaneel een uitgekiende mix van zeven ingrediënten die tezamen een optimale vertering van koolhydraten en vetten bevorderen. DiaMel ondersteunt de spijsvertering en is goed voor de cholesterolspiegel. Postbus 84092

2508 AB Den Haag

T 070 352 00 74

aov

®

natuurlijk gezond F 070 350 68 57

E [email protected]

www.aov.nl

DEC 2006 21

advertentie

BIOTICS. NATUURLIJK.

Lidmaatschap 2007

VWA en Wetgeving

Licentie – lid Contributie € 400,Kandidaat lid € 115,- ( max. 3 jaar) Voor beide 1 malig entree geld € 75,Student lid € 50,-( max. 2 jaar) Donateur € 30,-

dat dus pas op 31 december van het lopende jaar gebeuren. Dit is volgens het huishoudelijke reglement zo ingesteld. Besluiten van de ledenvergadering zijn rechtsgeldig voor alle leden.

Licenties worden verstrekt voor 3 jaar. Criteria hiervoor zijn opgesteld door de Onderwijscommissie.

Zonder dit soort regels is het niet mogelijk om beleid te voeren en Uw belangen te behartigen.

Website

Vindt u het ook belangrijk dat de orthomoleculaire geneeskunde en de MBOG zich verder kunnen ontwikkelen? Word donateur! Voor minimaal € 30,- per jaar ontvangt u 4 nieuwsbrieven en steunt u ons werk! Meer is welkom! Beëindiging lidmaatschap uitsluitend schriftelijk voor 1 december. Het is niet zo dat u op het moment van ontvangen contributiefactuur alsnog gaat bedenken dat u uw lidmaatschap wilt beëindigen. Dan gaat

B i o t i c s . H e t n a t u u rlijke fundament voor uw therapie. Steeds meer medische professionals gebruiken multi preparaten als basistherapie. Logisch dus, dat de kwaliteit van deze producten op farmaceutisch niveau moet liggen. Biotics Research is een gerenommeerde producent van hoogwaardige natuurlijke preparaten die uitsluitend voor professioneel gebruik onder farmaceutische productielicentie worden geproduceerd. Met een continue en strenge kwaliteitscontrole in het eigen analytisch en fytochemisch laboratorium en productie in eigen beheer kan de hoogste kwaliteitsklasse geboden worden. Bovenal hebben deze producten een goede prijs/kwaliteitsverhouding. Daarnaast beschikken de multi’s van Biotics over een aantal unieke eigenschappen: de vetoplosbare nutriënten worden in geëmulgeerde vorm aangeboden (levert een 2 tot 3 x betere opname door het lichaam op) en wordt een speciaal gekweekte, biologisch actieve plantencultuur als vulstof en tabletteerbasis gebruikt. Deze cultuur is rijk aan antioxydanten, enzymen en spoorelementen. Dit unieke concept maakt Biotics-producten tot de biologisch meest beschikbare die er zijn. Het natuurlijke fundament voor uw therapie.

In verband met de groeiende onrust in de praktijken i.v.m. de controles van de VWA raden we u aan om op de website van de VWA - www.vwa. nl- onder het kopje voedselveiligheidverbod op medische claims op levensmiddelen- hun richtlijnen na te lezen. De PDF staat ook achter de ledenknop op de MBOG website.

Oneigenlijk gebruik van lidmaatschap: Het komt voor dat het secretariaat gebeld wordt voor informatie over een lid. Prima natuurlijk, maar we horen dan dat b.v. mensen die donateur, student of kandidaat lid zijn zich uitgeven als erkend lid van de MBOG. Dat kan niet. Daarmee zet u cliënten op een dwaalspoor en maakt u 'misbruik' van de goede naam van de MBOG.

Wilt u uw gegevens wijzigingen op de website? Reacties graag per e-mail. Eigen controle van uw gegevens is noodzakelijk, foutjes zijn zo gemaakt! Voor het afgesloten ledengedeelte kunnen de licentie, kandidaat, senior en student leden een persoonlijk wachtwoord krijgen door het sturen van een e.mail met eigen adres naar: leden@mbog. nl. We gebruiken het ledengedeelte voor tussentijdse mededelingen. Het is mogelijkheid om binnen de artsen en therapeutenlijsten meerdere (praktijk)adressen aan te geven.

advertentie

Cell Care

Bron-denken vanuit de Psycho-Neuro-Immunologie een nieuwe, unieke opleiding ontwikkeld door

Cell Care philosophy in supplements De opleiding voorziet in de sterk toenemende behoefte aan verbreding van kennis en inzichten op heel andere gebieden dan de therapieën die men in eigen praktijk toepast en legt verbanden tussen de verschillende disciplines op een praktijkgerichte manier. Vooral bewustwordingsprocessen en inzicht verkrijgen in de psycho-emotionele en sociaal-maatschappelijke aspecten van een ziektebeeld, maar ook spiritualiteit, spelen hierbij een

belangrijke rol en worden, buiten voedings- en biochemische oorzaken, nogal eens over het hoofd gezien cq onderschat. Bron-denken vanuit de Psycho-Neuro-Immunologie traint beroepsbeoefenaars in de natuur- en orthomoleculaire geneeskunde tot een hoge mate van zuiverheid te komen in diagnostiek, sneller effectief ziektebeelden te kunnen behandelen en cliënten te motiveren tot therapietrouw, als belangrijke pijlers onder het welslagen van een therapie.

Cell Care Healthgroup

Omdat geen enkele patiënt gelijk is hebben wij, naast onze basis multi, Bio-Multi Plus, een compleet assortiment ontwikkeld: • Equi-Fem speciaal voor de vrouw en al dan niet voorzien van orgaanextracten • Bio-Cardio Pak en Bio-Cardiozyme Forte ter ondersteuning van het hart

Is een netwerk in Nederland van hooggekwalificeerde artsen en therapeuten in de natuur- en orthomoleculaire geneeskunde en/of Psycho-Neuro-Immunologie (PNI). Het is een business- en wetenschapsgenootschap tot uitwisseling van kennis en het onderhouden van contacten met vakgenoten vanuit het Cell Care Concept, waarbinnen vele diensten, services en ondersteuningen, zoals bijvoorbeeld een directe therapeuten-infolijn, zijn gerealiseerd voor de leden, alsmede de mogelijkheid tot verkoop van hoogwaardige voedingssupplementen en botanicals tegen zeer aantrekkelijke condities voor therapeut en cliënt. Cell Care supplements zijn uitsluitend verkrijgbaar via beroepsbeoefenaars!

• Glucobalance en Bio-Glucozyme Forte, voor een goede bloedsuikerhuishouding • Bio-Immunozyme ter ondersteuning van het immuunsysteem • Bio-Musculoskeletal Pak ter ondersteuning van de gewrichten • Bio-Performance Pak de natuurlijke spierversterkende formule

DEC 2006 22

N u t r a m i n b v, H o g e w e g 2 2 8 a , 3 8 1 5 L Z

A m e r s f o o r t , T. 0 3 3 - 4 2 2 0 0 4 4 , F. 0 3 3 - 4 2 2 0 0 4 0 , E . i n f o @ n u t r a m i n . n l , w w w . n u t r a m i n . n l

Cell Care philosophy in education Kijk voor info op www.cellcaresupplements.com of bel 033 - 453 17 86 / 06 - 42 22 98 77

DEC 2006 23

Welkom Licentie lid

Colofon Nieuwsbrief MBOG december 2006

Logo voor de Licentieleden Logo 'erkend door MBOG’.

Muurschildje Muurschildje voor de Licentieleden Afmetingen: 200 x 300 mm. Kostprijs € 34,-, borg € 114,-, verzendkosten. U tekent voor de condities, bij beëindiging lidmaatschap krijgt u de borg retour. Verkrijgbaar via het secretariaat.

Bijscholen via internet Algemeen Medisch bijscholen via het Internet. Via www.accredidact.nl modules voor huisarts of fysiotherapeut.

Dhr. G.J.J.J. van Dijke - Arkel Mw. P.C.G. Swaders - Schiedam Drs. D. van Lith, arts - Amsterdam Dhr. R.J. Ree - Zwolle

2 vacatures MOA

Uitgave van de Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde Secretariaat/Redactieadres Zuiderstraat 4 9479 PP Noordlaren

Telefonische bereikbaarheid secretariaat Op maandag, tot een uur of 4, is het secretariaat in principe rechtstreeks bereikbaar. Verder staat er een antwoordapparaat aan. Boodschappen kunt u doorgeven. Bij vragen proberen we om binnen 2 werkdagen terug te bellen. Zie colofon voor telefoonnummer. Sluiting secretariaat rond de feestdagen: vrijdag 22 december t/m 3 januari.

Bestuur Mw. A.L. Jans, arts voorzitter Mw. F.J.A. Eissens- van Goor secretaris, secretariaat, financiën, congres, leden, nieuwsbrief, website, visitatie, KAB Mw. H. Lanting- Nieuwenweg 2e Secretaris, algemeen ondersteunend, verzekeringen, visitatie A.W.C. Schreuder penningmeester, KAB, werkgroepen incidenteel J. Blaauw nieuwsbrief collectieve verzekeringen, P.A. Blaauw coördinator werkgroepen Mw. J.C. Ludwig nieuwsbrief Mw. E. Reerink - de Noord PR

jaargang 9, nummer 4

telefoon 050 409 27 17 fax 050 409 27 38 [email protected]

nieuwsbrief

Logo

www.mbog.nl Redactie Coos Beunk Fred Blaauw Siep Donker Jetty van de Graaf Jean Ludwig Lineke Reerink Eindredactie: Jan Blaauw Rita Eissens

Ledenvergadering Zaterdag 3 maart 2007, locatie Woudschoten Zeist. Huishoudelijk gedeelte 10-12.30 uur, alleen voor leden MBOG. 13.30 uur diagnostische middag wordt verzorgd door diverse bedrijven. Prognos, Nutramin, Centropa en NES Europe, w.s. nog met anderen. Wetenschappelijk programma: handelend over 5 elementen leer, tong- en gezichtsdiagnostiek, waarbij van de 12 systemen een praktijkvoorbeeld wordt gegeven hoe te behandelen, gegeven door Eric van Schijndel. Prof. Peter Fraser zal een stuk vertellen over de nieuwe inzichten en diagnostische mogelijkheden aangaande energetische diagnostiek. De aanwezige leden kunnen hier gratis aan meedoen. Voor anderen zijn de kosten € 60,U kunt zich opgeven bij het secretariaat. De vergaderstukken worden u op tijd toegestuurd.

Vormgeving [email protected]

Schrijf, mail of bel het

Oplage 450 Advertentietarieven op aanvraag.

secretariaat van de MBOG als u wilt reageren

Niets in deze uitgave mag worden

of zelf iets

gepubliceerd zonder voorafgaande

wilt melden.

toestemming van de uitgever. Aan deze publicaties kunnen geen rechten worden ontleend.

Deze Nieuwsbrief is een uitgave van de Maatschappij ter Bevordering van Orthomoleculaire Geneeskunde (MBOG). Hoewel deze Nieuwsbrief met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld is het niet uitgesloten dat de geboden informatie, door welke oorzaak dan ook, niet geheel juist is. Noch de MBOG, noch de auteurs, noch de medewerkers aan deze Nieuwsbrief aanvaarden enige aansprakelijkheid, uit welke hoofde dan ook voor enig gevolg rechtstreeks of indirect voortvloeiend uit het gebruik ervan.

DEC 2006 24

nieuwsbrief diabetes mellitus Agenda december

Recommend Documents