editie 2 December 2008
NIEUWSBRIEF C-AR De Nieuwsbrief C-AR is bedoeld om direct betrokkenen en stakeholders te informeren over de voortgang van het Project Centraal Aansluitingenregister. De Nieuwsbrief verschijnt op reguliere basis onder verantwoordelijkheid van de Stuurgroep C-AR. De uitvoering van dit project hebben de netbeheerders in handen gelegd van EDSN. Voor meer informatie: Erwin de Jager, Projectmanager C-AR, e-mail:
[email protected]. Opmerkingen en suggesties over de Nieuwsbrief C-AR zijn welkom.
In deze editie Frans Heijers: ‘Geen centraal aansluitingenregister, geen nieuw marktmodel’ Arthur van Wylick: ‘Het C-AR mag van mij zwaarder worden aangezet’ Erwin de Jager: ‘Systeemontwerp belangrijke mijlpaal’ Sander van Dam en Richard Bosgraaf: ‘C-AR is ontworpen om te veranderen’ Dit zijn ze: de leden van de Projectstuurgroep. ‘Met succes en gemeenschappelijk belangrijke structurele veranderingen tot stand brengen’ Willem Jan Zwart en Chris Jansen: ‘Yes, we can and… yes, we will’
Frans Heijers, plaatsvervangend directeur EDSN: ‘Geen centraal aansluitingenregister, geen nieuw marktmodel in Nederland’ Frans Heijers is plaatsvervangend directeur van Energie Data Services Nederland (EDSN). Als programmamanager van Stroomopwaarts is hij de spin in het web van achtentwintig projecten. Met de medewerking van alle betrokken Nederlandse energiebedrijven moet dit ertoe leiden dat de nationale energiesector op 1 juli 2010 van start kan gaan met een nieuw, vereenvoudigd en minder kwetsbaar marktmodel.
dan kun je de totstandkoming van het nieuwe marktmodel wel vergeten. Dat zou betekenen dat de sector niet aan de wetgeving gevolg kan geven.” Maar, licht Frans Heijers er meteen toe, “dat zal ons niet gebeuren. Dat zou de reputatie van de energiesector bij publiek en politiek – we hebben nog geen tien – niet ten goede komen.”
Eén van die achtentwintig projecten is het Centraal Aansluitingenregister (C-AR). Frans Heijers wil er kort en krachtig over zijn: “Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het C-AR is. In de kern komt het hierop neer: het nieuwe marktmodel kan alleen werken als er een goed werkend CAR is. Zo wil ik het wel uitdrukken.”
Verstandig “Maar laten we vooral niet vergeten hoe leuk Stroomopwaarts is”, meent hij. “Het programma is voor iedereen die eraan meewerkt een schitterende uitdaging. Het doel is een sterk vereenvoudigd marktmodel, waarin de leverancier en het leveranciersmodel de spil vormt. Met daarachter een evenzeer vereenvoudigd systeemlandschap, waarmee het C-AR verstandig genoeg is samengevoegd.”
Dat geldt ook voor het toegankelijk meetregister - een register waar verbruiken binnenkomen die de leverancier nodig heeft. “C-AR en toegankelijk meetregister zijn beide noodzakelijk voor het nieuwe marktmodel. Komen die er niet,
Dat alles moet tegelijkertijd, op hetzelfde moment, live gaan, aldus Frans Heijers. Op 1 juli 2010. “Het klinkt misschien een beetje pedant, maar dat doen we voor onze klanten: voor alle energieafnemers in Nederland. En we proberen
NIEUWSBRIEF C-AR editie 2 December 2008
regelgeving vast te leggen. Formeel is er nog steeds geen wetgeving. We hadden op snellere besluitvorming gehoopt, temeer omdat na de wetgeving nog veel nadere regelgeving noodzakelijk is: Ministeriële regelingen, Algemene Maatregelen van Bestuur, Koninklijke Besluiten, het opstellen van codes en dergelijke.” Collectief belang Maar Frans Heijers is met vijfentwintig jaar ervaring (o.m. GEB Haarlem, Energie Noord-West, NUON, B’con en EDSN) bekend met de traagheid waarmee sommige ontwikkelingen kunnen verlopen. Zoals met het Centraal Aansluitingenregister. De eerste gedachten daarover dateren van 2000. Het idee om de regionale aansluitingenregisters van de netbeheerders te centraliseren werd sterker bij de liberalisering van de kleinverbruikersmarkt in juli 2004.
‘Het collectieve belang is groot, ook voor de leveranciers.’
Frans Heijers: ‘Stroomopwaarts is voor iedereen een schitterende uitdaging’. het zodanig te doen dat die klanten geen enkele hinder ondervinden van deze ingrijpende veranderingen. Al met al geeft Stroomopwaarts de enorme dynamiek van de nieuwe energiesector aan. Er is vrijwel geen enkele branche waarin zoveel in zo’n korte tijd moet gebeuren.” Het nieuwe marktmodel gaat niet, zoals de bedoeling was, op 1 januari 2010 in. Frans Heijers: “Die beslissing is recentelijk genomen. We hebben meer tijd nodig voor allerlei testen. Bedrijven moeten hun systemen en processen op tijd op het nieuwe marktmodel hebben ingericht. Dat is een omvangrijke en verantwoordelijke operatie. Daarnaast heeft de politiek lang nodig gehad om het nieuwe marktmodel in wet- en
“Als we dat toen hadden gedaan, was dat de communicatie tussen energiebedrijven zeer ten goede gekomen, waardoor ook de systeemkosten lager waren geweest,” aldus Heijers. “Ik ben daarom zeer gelukkig met het besluit van de netbeheerders om gezamenlijk in een C-AR te investeren. Het collectieve belang is groot, ook voor de leveranciers. Hoewel ik eraan wil toevoegen dat de leveranciers bij wijze van spreken niet zouden moeten willen weten waar het aansluitingenregister staat – de overtuiging dat het aansluitingenregister hen efficiënt en effectief de benodigde gegevens kan leveren zou voldoende moeten zijn.” Reconciliatie Belangrijk vindt hij ten slotte dat het C-AR een opstap kan betekenen voor het op één centrale plek – het C-AR - situeren van het allocatie- en reconciliatieproces. Hij noemt dit proces het ‘meest ingewikkelde’ proces van de energiesector. “Er zijn maar zeer weinig mensen die hier volledig inzicht in hebben. Financieel gezien is het echter het allerbelangrijkste proces dat er in de energiesector bestaat. Als allocatie en reconciliatie goed op orde zijn kun je precies de hoeveelheden elektriciteit en gas toedelen aan de leverancier dat deze heeft ingekocht en verkocht. De financiële betekenis hiervan voor de energiebedrijven is zeer groot.”
Arthur van Wylick, directeur Services en Verkoop Essent: ‘Het C-AR mag van mij zwaarder worden aangezet’ “Ik ben blij met de komst in 2010 van het Centraal Aansluitingenregister. Het aantal spelers, waarmee wij als leveranciers moeten acteren, wordt daardoor sterk beperkt. Tevreden ben ik ook over het feit dat alle regionale netbeheerders aan het C-AR hebben willen deelnemen. Petje af voor degenen die dat mogelijk hebben gemaakt. Een knap staaltje van overleg en diplomatie.” Aldus Arthur van Wylick, directeur Services en Verkoop bij Essent. Met
Arthur van Wylick: ‘Knap staaltje van overleg en diplomatie’.
zijn lange ervaring in de energiemarkt kan hij vanuit de leveranciersrol een goed commentaar geven op het C-ARproject. Het Energie Clearing House (ECH) – dat ervoor moest zorgen dat zakelijke en huishoudelijke energieklanten snel en efficiënt van leverancier konden switchen - was volgens hem een eerste stap in de goede richting. Verplichting “Maar mooier vind ik dat er nu, na jaren, wordt doorgepakt. Van mij mag het C-AR best zwaarder worden aangezet. Ik zou het centraal aansluitingenregister graag als een verplichting willen zien, zodat elke netbeheerder er daadwerkelijk gebruik van moet maken. Voor de leveranciers is dat ook overzichtelijker. Op die manier ontstaat er meer eenduidigheid van processen. Nu voert elke netbeheerder nog zelfstandig wijzigingen in. Straks gebeurt dat in een uniforme omgeving waardoor de complexiteit van de energiesector afneemt en de kans op fouten sterk wordt verkleind. Een voordeel van verplichte C-AR-deelname zou ook kunnen zijn dat leveranciers meer zeggenschap krijgen bij de vaststelling van codes.”
de eenduidigheid enorm bevorderen. De bestaande nationale organisaties als TenneT en GTS hoeven hier geen deel van uit te maken, hoewel het ook bij een toekomstige landelijke organisatie van regionale netbeheerders om netwerkbedrijven gaat die in publieke handen moeten blijven.” Volgens planning Arthur van Wylick ziet het C-AR in aanzet als een sterke vereenvoudiging van de complexiteit van de huidige energiemarkt. “Als het C-AR dan ook nog eens uitstekend zal blijken te functioneren, wil ik bovendien spreken over een sterk verbeterde werking van de energiemarkt.” Het enige, maar overkomelijke nadeel is, vindt hij dat met het C-AR alle eieren in één mandje komen te liggen. “Anderzijds legt dit voldoende druk op het project om ervoor te zorgen dat het C-AR volgens planning en op orde kan worden geëffectueerd. Wij moeten niet willen dat de introductie van het nieuwe marktmodel naar achteren verschuift. Overigens heb ik tot op heden geen enkele indicatie dat er sprake zou zijn van enige vertraging.”
Het zou mooi zijn wanneer er op den duur één nationale organisatie van regionale netbeheerders tot stand komt. “Ik hoop daar echt op. Noem het een Shared Service Center. Ik zou het prachtig vinden. Een dergelijke organisatie – die verder gaat dan het advies om te komen tot drie of vier grote regionale netwerkbedrijven - zou
NIEUWSBRIEF C-AR editie 2 December 2008
Op het C-AR! Op de goede samenwerking! De glazen werden geheven bij de contractondertekening door EDSN en Logica. Op de foto, zittend v.l.n.r.: de ondertekenaars Chris Jansen, managing director divisie Energy, Utilities & Telecoms Logica en Willem Jan Zwart, directeur Energie Data Services Nederland (EDSN). Staand v.l.n.r.: Raymond Essers (delivery manager Logica en projectmanager), Paul de Wolff (marktdirecteur Utilities Logica) en Erwin de Jager (projectmanager C-AR). Zie ook pagina 8.
Erwin de Jager, projectmanager C-AR: ‘Het systeemontwerp: de volgende belangrijke mijlpaal in dit project’ Het project C-AR zit midden in de systeemontwerpfase. Een belangrijke volgende stap in ons project. Om daar iets meer over te kunnen vertellen moet een duik in de techniek van het project worden genomen. Laat ik daar dan maar meteen mee beginnen: we hebben een functioneel ontwerp dat is vastgesteld door de projectwerkgroep,
bestaande uit medewerkers van de Regionale Netbeheerders. Goedkeuring Logica is nu druk bezig dit te vertalen in systeemfuncties en technische interfaces. Tezamen met de Regionale Netbeheerders, EDSN en Logica maken we daarmee één systeemontwerp,
op basis waarvan we het C-AR gaan bouwen. In de projectstuurgroep van 11 december a.s. zal het systeemontwerp ter goedkeuring worden aangeboden. Terecht mag deze fase dus als een belangrijke volgende mijlpaal in ons project worden bestempeld. Daarnaast zijn we met tal van andere activiteiten bezig. Er is een commu-
nicatieplan opgesteld, waarin we per doelgroep de activiteiten opschrijven, die we doen om over het C-AR te informeren. Implementatie en testfase Ook zijn we bezig met het opstellen van een implementatieplan voor het C-AR. In dit plan wordt beschreven welke activiteiten moeten plaatsvinden om het C-AR op een goede manier in gebruik en beheer te nemen. Het gaat om activiteiten op gebied van migratie, transitie (go-live) en beheer.
Het testen van het C-AR krijgt ook prioriteit in onze aanpak. In een testplan wordt precies opgeschreven wat Logica gaat testen, wat EDSN zelf gaat testen en wat door de Netbeheerders zal worden getest. Deze aanpak moet borg staan voor een kwalitatief goed opgeleverd systeem. De Netbeheerders hebben momenteel bijna allemaal een projectleider aangesteld voor het C-AR. Samen met deze projectleiders zal ik de testaanpak verder op elkaar afstemmen en duidelijke afspraken maken rond het implementeren en in gebruik nemen van het C-AR.
Dit ‘C-ARretje’ gaat rijden Tot slot wil ik ons eerste ‘projectevent’ van afgelopen 12 november nog even in herinnering brengen. Op het circuit van Lelystad hebben we elkaar beter leren kennen en het veel over samenwerken gehad. De projectstuurgroep, projectwerkgroep met medewerkers van de Regionale Netbeheerders, projectmedewerkers van EDSN en Logica waren bijna allemaal aanwezig en onderschreven de gemeenschappelijke slogan: dit ‘C-ARretje’ gaat wel rijden!
Sander van Dam en Richard Bosgraaf. ‘C-AR is ontworpen om te veranderen’ “Het systeemontwerp geeft een beschrijving van het C-AR systeem en het Energie Marktportaal (E-MP). De oplevering betekent het startsein voor de ontwikkelaars die het systeem gaan bouwen,” zegt Sander van Dam, solution architect van Logica. Hij noemt de eerste oplevering van het systeemontwerp, net als projectmanager Erwin de Jager een mijlpaal. Volgens Richard Bosgraaf, hoofd van de ontwerpgroep van EDSN wordt nu de overstap van creatie naar realisatie gemaakt. Het systeemontwerp moet een stevige basis vormen voor de ontwikkeling van het systeem en de jaren die daarop volgen. “Het ontwerpteam en de C-AR projectwerkgroep, waarin de netbeheerders zijn vertegenwoor-
digd, hebben hard gewerkt aan het functioneel ontwerp.” Bij de totstandkoming van het ontwerp is vooral de samenwerking tussen de netbeheerders van groot belang geweest, aldus Richard Bosgraaf. “Alle netbeheerders zijn zich duidelijk bewust van de betekenis van dit systeem voor de energiesector.” Het bouwteam heeft nu de taak om op basis van het ontwerp in relatief korte tijd een oplossing te realiseren die aan alle eisen voldoet. Sander van Dam: “De gestelde functionele- en systeemeisen vormen de spil van het proces om tot de juiste oplossing te komen en blijven tot het eind van het project een belangrijke rol spelen.” De eisen vormen de
ruggengraat van het inmiddels zo’n vijfhonderd pagina’s tellende systeemontwerp. Door de gekozen werkwijze kunnen we efficiënt omgaan met veranderende eisen, meent Van Dam. “Bij wijzigingen weten we direct waar we de verandering in het ontwerp, de oplossing en de testaanpak door moeten voeren. Dat is een belangrijk aspect, omdat het systeem juist is ontworpen om te veranderen.” Het systeemontwerp maakt het C-ARsysteem al tastbaar. Richard Bosgraaf: “Met de toekomstige gebruikers zijn voorbeeldschermen gemaakt. Door te werken met deze prototype schermen kunnen ze zich in een vroeg stadium goed inleven in de werking van het systeem.”
NIEUWSBRIEF C-AR editie 2 December 2008
Dit zijn de leden van de projectstuurgroep C-AR ‘Overgang naar nieuw marktmodel wordt eenvoudiger’ Gerrit Fokkema, EDSN Í “Het C-AR is van het grootste belang voor de toekomst en transparantie van de energiemarkt.”
Dit zijn ze: de leden van de Projectstuurgroep C-AR. En dit vinden zij, kort samengevat, van het project dat een basis moet zijn voor een verdergaande samenwerking op de marktfaciliterende taken van de netbeheerders bij EDSN.
Peter Dirne, Intergas Energie Í “Onze strategie is erop gericht om op ICT-gebied, dààr waar er synergie te behalen valt, samen te werken met andere netbeheerders. Het C-AR is hier een goed voorbeeld van. De uitdaging is dat we een systeem realiseren waarmee de gewenste performance en beschikbaarheid bereikt kan worden.” Frank van Dijck (voorzitter), Essent È “Het C-AR zorgt voor een belangrijke vereenvoudiging van de Nederlandse energiemarkt. De processen worden er weer simpeler door en de overgang naar het nieuwe marktmodel wordt eenvoudiger.” Jeroen Bode, Stedin Ï “Het C-AR is een eerste stap naar meer efficiency in de energiesector. Samenwerking in het C-AR is de enige weg om daar te komen.”
Erwin de Jager, C-AR Í “Om het C-AR volgens planning én ruim voor de ingang van het nieuwe marktmodel op te leveren, hebben we alle betrokken partijen hard nodig.”
Paul Pittau, RENDO Í “Het C-AR biedt regionale netbeheerders, ook de kleine, de mogelijkheid om belangrijke veranderingen in de structuur van de energiesector, zoals de vereenvoudiging van het marktmodel, gemeenschappelijk en met succes tot stand te brengen.”
Paul de Wit, Continuon Í “Het C-AR is een nieuw platform voor verdere vereenvoudiging van de energiesector en voor nieuwe mogelijkheden op een vrije energiemarkt.”
Eric Verbrugge, DELTA Netwerkbedrijf È “Het C-AR vervult een belangrijke scharnierfunctie in het creëren van een meer structurele samenwerking op het gebied van processen en informatievoorziening in de Nederlandse energiemarkt. Achteraf zullen we kunnen zeggen dat het C-AR hierin een cruciale stap is geweest. Het C-AR brengt EDSN als een belangrijke partner in de energiebranche in een volgende groeifase.” Jan Rost, Westland Infra Í “Eén van de voordelen van het C-AR is dat het verhuisproces sterk wordt vereenvoudigd, omdat alle benodigde informatie in het C-AR beschikbaar komt, waardoor een groot deel van het berichtenverkeer niet meer nodig is.”
Willem Jan Zwart, EDSN Í “Het mogen realiseren van het C-AR is het resultaat van gewonnen vertrouwen in het verleden, het kunnen realiseren van het C-AR is het resultaat van welbegrepen gemeenschappelijkheid van de netbeheerders in het heden en het willen realiseren van het C-AR is het startpunt voor diensten die in de toekomst nog meer voordeel voor de energiesector kunnen opleveren.”
Liane Vlaskamp, Cogas È “Voor de sector en in het kader van de marktfacilitering betekent het C-AR het creëren van een uniforme databron. Voor de sector is dit project een belangrijke kwaliteitsstap in de governance.” NRE Netwerk NRE Netwerk ontbreekt op deze pagina. De reden is de volgende: NRE Netwerk heeft aangegeven aan het C-AR te gaan deelnemen, maar vanwege een aantal personele mutaties is men nog op zoek naar een geschikte vertegenwoordiger in de Projectstuurgroep.
NIEUWSBRIEF C-AR editie 1 Oktober 2008
Willem Jan Zwart (EDSN) en Chris Jansen (Logica) bij contractondertekening C-AR: ‘Dit is een complex project, maar: ‘Yes, we can and… yes, we will’ “Het is een mooie en spannende samenwerking die wij vandaag formeel met elkaar zijn aangegaan. Maar, om met Barack Obama te spreken: ‘Yes, we can.’ Nòg liever maak ik ervan: ‘Yes, we will.’ Want die daadkracht en dat vertrouwen verdient dit project. Maar we blijven wel met beide benen op de grond.” “Ik ben blij dat wij met EDSN aan het nieuwe Centraal Aansluitingenregister mogen gaan bouwen. Tegelijkertijd realiseren wij ons dat de complexiteit van dit project groot is. Met elkaar zullen wij voortdurend scherp moeten blijven. Het is bepaald geen simpele klus, maar wel een heel dankbare opgave om onze tanden in te zetten.” Dit zeiden respectievelijk Willem Jan Zwart, directeur Energie Data Services Nederland (EDSN) en Chris Jansen, managing director divisie Energy, Utilities & Telecoms van Logica op 6 november – kort na de Amerikaanse presidentsverkiezingen - in Rotterdam bij de ondertekening van het contract voor het realiseren van het Centraal Aansluitingenregister (C-AR). Centralisering Het contract – een dikke stapel documenten – moet er borg voor staan dat Nederland vanaf 1 juli 2010 effectief kan beschikken over een centraal systeem voor de administratie van alle aansluitingen, die totnogtoe door de regionale netbeheerders decentraal
Chris Jansen en Willem Jan Zwart worden verzorgd. Deze centralisering draagt, samen met de invoering van het nieuwe marktmodel sterk bij aan een vereenvoudigde processen en een minder kwetsbare ICT-structuur van de energiesector. Volgens Chris Jansen wordt de betekenis van EDSN door het C-AR en het nieuwe marktmodel steeds belangrijker. “Mede daarom heeft dit project bij ons topprioriteit en ons volle commitment. Logica heeft er zijn beste mensen op gezet. Bovendien kennen EDSN en Logica elkaar goed. Er bestaat tussen ons een langdurige relatie, waardoor wij goede kennis hebben kunnen opdoen over de processen in de Nederlandse energiesector.” Open communicatie Het C-AR lééft in de sector, merkte Willem Jan Zwart bij de eerste van een nieuwe serie informatiesessies over het programma Stroomopwaarts. “De helft van de vragen die er op die bijeenkomst werd gesteld, had ook betrekking op het C-AR. Dat betekent niet alleen dat iedereen met ons meekijkt,
het heeft ons vooral aangezet tot een open en directe communicatie en samenwerking met de meest betrokken partijen, zoals de netbeheerders, maar uiteindelijk ook de overige rollen in de sector. Wij hebben niets te verbergen en elke opmerking die in relatie tot het nieuwe marktmodel met het ontwerp van C-AR te maken heeft, nemen wij ter harte.” Paul de Wolff, marktdirecteur Utilities Logica: “Wat nu in gang is gezet, hebben wij in 2001, al vòòr het Energie Clearing House, onderzocht. Waarom het besluit tot een C-AR zo lang heeft geduurd, heeft vooral te maken met wat ik in het kort maar wil aanduiden als voortschrijdend inzicht van de sector en met het wachten op het juiste moment.” Prestigieus project Chris Jansen: “De realiteit zal zijn dat wij straks, in 2010, met trots kunnen terugkijken op de totstandkoming van een enorm project, waarin altijd weer dingen zijn gebeurd die niemand, ondanks ieders onvoorwaardelijke betrokkenheid, had voorzien. Daarmee spreek ik uit dat dit contract voor ons meer is dan een contract. Het prestige, dat voor ons direct met dit C-ARproject samenhangt, en die intrinsieke betekenis ervan, overstijgt de waarde van deze overeenkomst.”
