NIEUWSBRIEF 7 januari 2006 Vanaf het balkon van ons huis in Sibratsgfäll zagen we op 2 januari 2006 deze zonsondergang over de winterse Alpen. Op dat moment begrepen wij dat het aftellen begonnen was. Op 2 juni landen we in Kaapstad, rijden Wa Bashasha van boord, en beginnen aan ons grote avontuur: afscheid nemen van een lang en avontuurlijk werkleven door terug te rijden naar Nederland in een Land Rover Series III uit 1975. We werden er even stil van......
© Paul & Meta Lapperre
Gelukkig Nieuwjaar! We bedanken jullie allemaal voor jullie belangstelling voor onze Afrika reis en wensen jullie een gezond en gelukkig 2006. We hopen dat jullie ons blijven volgen, vooral ook na 2 juni, door regelmatig onze website www.zambezi.demon.nl te bezoeken.
Tempus Fugit … de tijd verstrijkt, staat er in krullende letters op onze klok Wat minder dan een jaar geleden begon als een van die onzinnige Lapperre ideeën - onze Afrika reis 2005-2006 - wordt steeds meer werkelijkheid. Ons huis in Veldhoven begint er uit te zien als een opslagloods. De logeerkamer beneden staat vol met een grote aluminium kledingkist en twee watertanks en in mijn studeerkamer kun je je niet meer wenden of keren door twee andere bagagekisten, een installatie om water te zuiveren en God mag weten wat voor een andere rotzooi. De logeerkamer boven is een waar eldorado voor elke Land Rover Series III liefhebber, maar … een nachtmerrie voor ieder ander. Jerrycanhouders, veiligheidsriemen, deurrubbers en differentieelbeschermers liggen er, tussen nog veel andere spullen, te wachten om gemonteerd te worden. Een koelbox en twee achterstoelen staan klaar voor de verkoop. Reserveonderdelen liggen op een chaotische hoop of zijn al opgeborgen in gemarkeerde dozen. De hele bovenverdieping van ons huis stinkt inmiddels naar rubber en olie. De cabine intercom, een radio, de laptop en de twee telefoons zijn inmiddels allemaal op de weg getest en wachten op montage kort voor Wa Bashasha eind april verscheept wordt. Zelfs de tuin rond het huis heeft te lijden onder de Afrika reis. Nadat de daktent en de imperiaal op de Land Rover waren gemonteerd, bleek de auto te hoog voor onze carport. Na allerlei alternatieven te hebben overwogen, besloten we onze oprit - keurig met keien bestraat - 12 cm te laten zakken. Toen de graafmachine en het werkvolk arriveerden dachten onze buren dat we eindelijk echt gek waren geworden. Reserve wielen, aandrijfassen en andere grote onderdelen hebben we tijdelijk in de tuin opgeslagen, net als de pvc-buizen die bedoeld zijn om de tentluifel in op te bergen. De buizen zullen langs de zijkant van de imperiaal worden gemonteerd. Aangezien we te druk waren met de voorbereidingen voor onze reis hebben we de tuin schandalig verwaarloosd. De Saturnus 10 ziet er nu een beetje uit als het spreekwoordelijke zigeunerkamp en de buren zullen blij zijn als we met al onze troep zijn vertokken. We hebben het aan onze huismeester Marius te danken dat het niet helemaal een puinhoop wordt. Tot nog toe hebben we een deel van het administratieve voorbereidingswerk laten liggen, maar daar komen we niet langer meer mee weg. Helemaal tegen onze routine in zijn we dan ook met Kerst naar Oostenrijk vertrokken met tassen vol papieren. De verscheping van de Land Rover moet definitief worden geregeld, net als onze verzekeringen en de Carnets de Passage. Dat laatste is fors uit de klauwen gelopen, maar daar vertel ik later in deze nieuwsbrief iets over. Over nieuwsbrieven gesproken, na deze zal er nog één in mei verschijnen. Daarna neemt de website over. We zijn dan of overgeleverd aan de webmaster … of hem voor eeuwig dankbaar. We weten het nog niet, Marc! Hier boven zie je de klok in de hal van ons huis in Oostenrijk. Hoewel hij een mooie slagwerk heeft, blijft hij ons elk half uur er aan herinneren dat we moeten zorgen niet achter te raken op ons schema … Tempus Fugit.
Wa Bashasha
Wa Bashasha rijdt goed en is klaar voor vertrek! Als eerste officiële actie namen we de auto mee naar de PC Zijlwijk basisschool in Leiden, waar onze inzameling voor de Mbande dorpskliniek in Tanzania van start ging.
2
Wij hebben de kinderen wat over Afrika, de gezondheidszorg in Tanzania en het leven in Mbande verteld. Daarna mochten ze voor een kort ritje mee in de Land Rover. Ze waren dol enthousiast. Een jongetje uit de vierde had het bij Paul meteen verknald toen hij vertelde dat zijn vader een echte Land Rover had: een Range Rover! De restoratie van Wa Bashasha is verder volgens plan verlopen en al het echt noodzakelijke werk is gebeurd. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat Paul niets meer te doen heeft! Zodra we terug zijn uit Oostenrijk, moeten de pvc-buizen voor het opbergen van de tentluifel worden gemonteerd, net als de zandplaten, de schop, de “off the road” krik en de jerrycanhouders. Een metaalconstructiebedrijf in Vessem maakt momenteel een vaste trap achter op de auto. Zo kunnen we de daktent, de bagagebox en de watertanks makkelijker bereiken. De trap heeft een speciale steun om onze kleine draagbare keuken aan op te hangen. Als de trap klaar is moet hij natuurlijk nog gemonteerd worden. Twee maanden geleden zagen we op internet een advertentie van een tweedehands 24V 60 liter Electrolux diepvriesje. Tegen onze eerdere plannen in. hebben we het gekocht en kunnen straks wat langer ons eten bewaren. Toen we het diepvriesje achter in de auto monteerden, vonden we dat de klapstoelen die we eerder achterin hadden gemonteerd te veel ruimte innamen. We hebben ze vervangen door twee 2-persoons banken. De diepvries, gereedschapskist, reserveonderdelen en bagagebox moeten goed vastgeschroefd worden in aluminium frames. Deze klus staat gepland voor eind februari. Daar voor gaat Wa Bashasha nog naar de garage voor nieuwe remvoeringen rondom, een nieuwe rembekrachtiger en nieuwe rubberpakkingen tussen de stuurkolom en het schutbord. Als dat gebeurd is, blijft alleen nog het monteren van de veiligheidsriemen over. In de eerste week van februari gaan we met de Land Rover naar Engeland, het geboorteland van Wa Bashasha. In Horsham in Sussex bezoeken we eerst Henk en Lois Bakker, Henk was Paul’s eerste baas in Afrika, en daarna rijden we door naar Truro in Cornwall waar we Andy and Judith ontmoeten. Andy was, bijna 40 jaar geleden, een van Paul’s eerste onderzoeksassistenten in Mozambique en gelukkig hebben we nog steeds contact met elkaar.
De route en … de vlekken van het luipaard Tot nu toe zijn er nog steeds geen belangrijke veranderingen geweest wat betreft de route die we een half jaar geleden hadden vastgelegd. Nog steeds weten we dus niet of we via Egypte, Libië en Tunesië zullen reizen of via het Midden Oosten. Zoals zo vaak in de afgelopen decennia, zijn in Ethiopië de oorlogtrommels weer duidelijk hoorbaar en in de Soedan is het niet veel beter. De tijden zijn definitief voorbij dat we door het geluid van geweervuur heen konden slapen en zonodig schepen we de auto met inzittenden in en varen van Mombassa in Kenya naar Saoedi Arabië. Via het Midden Oosten komen we dan ook wel weer thuis. Barbara, Marc en hun drie jonge kinderen reizen nog steeds een stuk met ons mee. Zij komen op zaterdag 8 juli in Johannesburg aan en vliegen de volgende dag naar Windhoek in Namibië. Om 12.55 ontmoeten we ze daar op het vliegveld. We hebben het oorspronkelijke plan - met z’n zevenen in Wa Bashasha en alle bagage in een “off the road” aanhanger - opgegeven. In plaats daarvan is er nu een Land Rover Defender met volledige safari uitrusting gehuurd. De uitrusting bestaat uit twee daktenten, kampeerspullen voor twee volwassenen en drie kinderen in de bush en een, hopen wij, pasop-ik-val-van-het-dak-waarschuwingssysteem voor Jelle, Eline en Thijs. Paul heeft plechtig beloofd dat hij (tijdelijk) z’n levenslange hekel aan het kijken naar beestjes in nationale parken op zij zal zetten. Volgens hem ligt het beste wild gewoon op je bord! Ik ben er dan ook van overtuigd dat we een paar leuke en opwindende weken zullen hebben in de nationale parken in Namibië en Botswana. Een luipaard verliest echter nooit z’n vlekken en ik ben bang dat Paul zal blijven mekkeren over de stadse, rijke en lompe toeristen, die na één dubbele whisky altijd alle problemen van Afrika kunnen oplossen, terwijl Paul daar zijn hele leven vergeefs mee heeft geworsteld. Gelukkig zijn er drie volwassenen en drie kinderen om hem rustig te houden. Op 3 augustus komen we in Lechwe Lodge in Zambia aan. Paul zal daar eindelijk aan zijn trekken komen als hij ’s avonds weer eens Kafue waterbok kan eten! In Lechwe Lodge blijven we tot zaterdagmorgen 5 augustus, als we Barbara en familie op het vliegtuig naar Nairobi zetten. Van daar uit vliegen zij terug naar Amsterdam waar ze op de onmogelijke tijd van 05.35 uur aankomen. Eenmaal in Lusaka gaan we ook op zoek naar Remigius Mbawala, die ons beloofd heeft daar op 5 augustus te zijn. Omdat hij pertinent niet wilde vliegen, moeten we hem zoeken op de internationale busstations. Maar ook dat, als het tenminste geen dagen gaat duren, is een leuke en interessante ervaring.
3
Roald, onze tweede zoon, heeft inmiddels zoveel vertrouwen in onze plannen dat hij een vliegticket heeft geboekt naar Blantyre in Malawi. Op 11 augustus vliegt hij van Amsterdam naar Zürich en dan door naar Johannesburg. De volgende dag brengt South African Airways hem naar Blantyre. Remigius, Paul en ik zullen hem daar afhalen en na een nacht in een goed hotel rijden we met z’n vieren in de richting van Mozambique. Onze tocht naar de Zambezi delta, Marromeu, Luabo en Chinde zal waarschijnlijk het meest avontuurlijke deel van de Afrika reis zijn. Geen wegen maar karrensporen, geen echte autobruggen, geen benzinestations en geen hotels of kampeermogelijkheden. Gedurende dit deel van de tocht zal Wa Bashasha laten zien waar ze 30 jaar geleden voor gebouwd is: lange afstand “off the road” reizen. Wat er ook gebeurt, op 21 augustus moeten we weer terug zijn in Blantyre om het vuil en zweet van ons af te wassen onder een warme douche en in schone kleren Roald op tijd op het vliegtuig te zetten naar Amsterdam. Oh ja.... we moeten nog twee nieuwe passagiers aan jullie voorstellen. Eelko Mandersveld is een voormalige student van Paul en hij zal zich eind september in Kenya bij ons voegen. Zoals de plannen er nu voorstaan reist hij met ons mee door Ethiopië tot Khartoum in de Soedan. Vandaar vliegt hij terug naar Holland. Een andere voormalige student van Paul, Hans Helsdingen, reist met ons mee van Khartoum terug naar Nederland. Dat het laatste deel van onze route nu nog niet echt vastligt is geen probleem voor hem. Ook is het mogelijk dat we een stukje met z’n vieren reizen. Meer informatie lezen jullie in onze Nieuwsbrief van mei en we zullen vragen of onze twee nieuwe passagiers zich dan zelf willen voorstellen.
Mbande dorpskliniek Het inzamelen van geld voor de kliniek startte eind oktober 2005 toen de Nederlandse, Duitse en Engelse brochures klaar waren. Op de website staat een uitgebreid verslag van alle activiteiten tot nu toe. De eerste bijdrage kwam van onze buurman in Sibratsgfäll: een zeventigjarige gepensioneerde boswachter en zijn familie. Velen volgden. Vooral december was druk. We brachten een bezoek aan de PC Zijlwijk basisschool in Leiden om aan acht groepen leerlingen iets over Afrika, Tanzania en het project te vertellen. In ruil daarvoor ontvingen we voor het project de opbrengst van de Kerstcollecte! Op de foto heb ik eindelijk eens de hele wereld in mijn hand, terwijl Paul uitleg geeft over het boren van een waterput. Het was een leuke dag en we waren onder de indruk van de betrokkenheid van de leerlingen en leerkrachten. Kort voor ons bezoek aan Leiden stelde Jolanda NuytensKouwenberg, al jaren een goede vriendin van onze familie, voor om kerststukjes te maken en voor het project te verkopen. Wij vonden het een geweldig idee. Voordat we wisten wat er gebeurde had Jolanda half Veldhoven gemobiliseerd en was haar hele familie in de huiskamer bezig om kerststukjes te maken. Op de foto zien jullie een deel van de familie aan het werk. Zelfs de Gemeente Veldhoven bestelde 90 kerststukjes! Het was een zeer succesvol initiatief dat we niet snel zullen vergeten. Andere creatieve initiatieven waren er ook, maar daar mag ik nog even niets over vertellen. Omdat we alles bij elkaar ongeveer € 40.000 nodig hebben om onze plannen in Mbande te realiseren, hebben we ook een aanvraag voor (mede)financiering gericht aan de NCDO. Deze Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling heeft een speciaal programma voor ons soort initiatieven: het programma Kleinschalige Plaatselijke Activiteiten KPA. We dienden een verzoek in voor verdubbeling van het door ons per 1 mei 2006 ingezamelde geld. Mochten jullie nog geen bijdrage hebben geleverd aan het Mbande dorpskliniek project ... doe dat dan zo vlug mogelijk. Hoe meer geld we op de kliniekrekening hebben staan per 1 mei, hoe meer subsidie we kunnen krijgen! In het totaal hebben we inmiddels € 7.360,- ontvangen en met dit geld achter de hand zijn we begonnen met het vragen van een offerte voor een proefboring in Mbande. We houden jullie op de hoogte.
4
Voorbereidingen Ons grootste probleem op dit moment zijn de Carnets de Passage. Deze belangrijke documenten, die het ons mogelijk maken om zonder al teveel rompslomp en zonder kosten Wa Bashasha zoveel keren als dat noodzakelijk is te importeren en te exporteren, worden afgegeven door de ANWB. Tenminste dat dachten we tot begin november. Toen hoorden we bij toeval, van andere “overlanders”, dat de ANWB met directe ingang met de uitgifte van carnets was gestopt. Omdat we verschillende keren met de carnet afdeling van de ANWB in den Haag hadden getelefoneerd en zij de richtlijnen en specifieke eisen voor Wa Bashasha per brief aan ons hadden bevestigd, konden wij het bericht niet geloven. Helaas... het bleek toch waar. De ANWB was met deze dienstverlening gestopt zonder zelfs de klanten waarmee ze al in contact waren een berichtje te sturen. Dat is dan de instelling die zich in een landelijke reclamecampagne presenteert met de slogan: hebben wij u ooit in de verkeerde richting gestuurd? Nou..... ons wel! We hebben ons nu tot de Duitse ANWB, de ADAC (www.adac.de) gewend en ergens in april hopen we van hen de Carnets de Passage te ontvangen. Helaas is de bankgarantie die de ADAC voor Wa Bashasha vraagt aanzienlijk hoger dan bij de ANWB. Een ander probleem is dat de ADAC alleen instemt met een bankgarantie van een Duitse bank. Onze lokale ABN-AMRO bank kan dat kennelijk niet regelen en als we weer terug zijn in Nederland, zullen we het hoofdkantoor van ABN-AMRO benaderen. Maandag 9 januari rijden we vanuit Oostenrijk naar het hoofdkantoor van de ADAC in München. Daar hopen we te horen welke waarde we voor onze Land Rover mogen/moeten opbrengen en hoe hoog de bankgarantie is als we ook door Egypte rijden. Zodra alles geregeld is zullen we een kort overzicht maken voor andere “overlanders”. Inmiddels zijn we in München geweest en waren onder de indruk van de goede organisatie bij de ADAC. We hebben gesproken met mevr. Karina Stephani (+49 897676334). Die wist precies waar ze het over had en was uiterst behulpzaam. De waarde van de auto kan voor hun boeken onder de € 7500 blijven. Op die manier wordt de borgstelling ook niet te hoog en hoeven we voor Egypte geen extra borg te betalen. De kosten vallen ook mee, want ANWB-leden krijgen dezelfde behandeling als ADAC-leden. We hebben besloten gezien het erg geringe renteverlies - de borg direct op rekening van de ADAC te storten. Een probleempje is nog dat de carnets pas één maand van te voren kunnen worden uitgeschreven. Als we bij verscheping vanuit Rotterdam eind april al een carnet nodig hebben, kan dat een probleem worden. Ik ga met de expediteur overleggen. Ten aanzien van de geldvoorziening onderweg hebben we enige vooruitgang geboekt. We nemen de oude, bekende, travellercheques mee, onze creditcards en ongeveer 3.000 US dollars aan cash. Dit bedrag is natuurlijk nooit voldoende voor zeven maanden reizen door Afrika met een benzine slurpende Land Rover Series III. In sommige toeristische centra zullen we met onze creditcards kunnen betalen en Barclays Bank was zo vriendelijk om ons een lijst te sturen met adressen van pinautomaten op onze route. Maar hoe en waar kunnen we US dollars krijgen als we die nodig hebben? Kunnen we bijvoorbeeld als we Barclays Bank in Blantyre in Malawi binnenlopen 500 US dollars opnemen van onze rekening bij de ABN-AMRO in Veldhoven? Sinds we gewend zijn aan de gemakken van het gebruik van internet zou het antwoord zonder aarzeling “ja” moeten zijn. We communiceren al jaren met collega’s en vrienden overal ter wereld in “real time” via e-mail. Paul bestelt onderdelen voor Wa Bashasha on line in Engeland en wordt door UPC van uur tot uur op de hoogte gehouden waar zijn bestelling zich bevindt en wanneer die wordt bezorgd. De meeste van onze boeken komen van Amazon en worden enkele dagen na bestelling bij ons afgeleverd. Diverse zoekmachines in de wereld zoeken voor ons ontbrekende titels in onze bibliotheek en geven netjes aan ons door als ze iets gevonden hebben. Het overmaken van een bedrag in dollars van A naar B zou dus een fluitje van een cent moeten zijn. Dat is tenminste wat wij dachten toen we enkele weken geleden onze bank in Veldhoven binnen liepen. “Wilt u voor ons regelen dat we op 11 augustus 2006 in Barclays Bank in Blantyre, Malawi, US dollars 500 kunnen opnemen.” “Hier is bovendien een lijst van zeven andere Barclays Banks waar we in de periode juni-december 2006 contante dollars willen opnemen van onze rekening in Veldhoven”. Men keek ons eerst aan of we ontsnapt waren uit de Grote Beek, maar gaf bij nadere beschouwing de voorkeur aan de “lichtelijk demente bejaarden insteek”. “Nee mevrouw, mijnheer, U zult onderweg gewoon van travellercheques, creditcards en pinautomaten gebruik moeten maken”. “Ik zal U wel uitleggen hoe dat werkt”. Op dat moment dacht ik dat Paul met een harde knal uit elkaar zou spatten. Gelukkig schoot een meer ervaren bankmedewerkster te hulp en zij bleek meer begrip voor de situatie te hebben. Na lang nadenken kwam ze tot de conclusie dat er vroeger, toen de ABN-AMRO nog gewoon de ABN bank was, wel meer om dit soort service werd gevraagd. Via het hoofdkantoor in Amsterdam kwam zij er een half uur later achter dat de ABN-AMRO wel opnames kan regelen. Wij leveren een lijst met banken aan waar wij geld willen opnemen in Afrika en krijgen een opnamecode. Die code wordt dan ook door ABN-AMRO doorgegeven aan de betreffende banken. We hebben nog onze twijfels of dit zal gaan werken, maar dat ontdekken we snel genoeg! In deze snel globaliserende wereld blijven de banken kennelijk technisch en organisatorisch ver en ver achter als het gaat om service aan hun kleine privé klanten. Met een kleine woordspeling op het nieuwste boek van Thomas Friedman: voor de banken is de wereld nog steeds rond! Leuk en buitengewoon irritant boek trouwens: Friedman, Thomas, L., The World is Flat: a brief history of the twenty-first century (New York: Farrar, Straus and Giroux, 2005).
5
Detailinformatie Voor iedereen die serieus geïnteresseerd is hebben we de volgende gedetailleerde informatie: • Renovatie logboek Wa Bashasha Het complete verhaal van de renovatie en “overland” uitrusting van een militaire Landrover Series III uit 1975, type 109”, 2,5 liter benzine motor. Technische details, foto’s, beschrijving onderdelen, kosten, beste leveranciers, etc. Document in PDF format, 24 pagina’s. • Route beschrijving sectie 1 en 2: Zuid-Afrika, Namibië, Botswana en Zambia Gedetailleerde kaarten met kampeerplaatsen, guest houses, hotels en lodges waar wij zullen overnachten. Kosten van overnachtingen, benzinepompen en Land Rover garages. Document in PDF format, 8 pagina’s. Stuur ons een e-mail en wij sturen de informatie zo snel mogelijk.
Website De frequentie van onze Nieuwsbrieven zal afnemen en in mei, kort voor ons vertrek, versturen we de laatste. Op onze website (www.zambezi.demon.nl) zullen we jullie op de hoogte houden van onze wederwaardigheden. Neem af en toe even de tijd en bezoek onze site. Een berichtje in het gastenboek geeft ons het gevoel dat jullie meereizen!
Meta Lapperre
6