Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in Utrecht
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht Hebt u hulp bij het huishouden van de thuiszorg? een rolstoel of scootmobiel nodig? een pasje voor de Regiotaxi?
www.utrecht.nl
een traplift nodig? ondersteuning nodig bij de opvoeding van uw kind? Dan krijgt u vanaf 1 januari 2007 te maken met de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). In dit boekje leest u wat de invoering van de Wmo voor u betekent.
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Inhoud Zelfstandig kunnen leven in Utrecht Waarom komt de Wmo er eigenlijk? Vragen en antwoorden • Wat betekent de Wmo voor mij? • Ik maak nu gebruik van een voorziening uit de Wvg. Houd ik dat recht? • Ik heb nu recht op hulp bij het huishouden via de AWBZ. Houd ik dat recht? • Moet ik opnieuw een indicatie aanvragen voor hulp bij het huishouden? • Wordt mijn huis straks door iemand anders schoongemaakt? • Verandert er nog iets in het voorzieningenpakket? • Kan ik kiezen voor een persoonsgebonden budget? • Hoe zit het met de eigen bijdrage? • Hoe kan ik een voorziening uit de Wmo aanvragen? • Kan ik bezwaar maken tegen een beslissing? • Wat gebeurt er op de lange termijn? • Waar kan ik terecht met vragen over wonen, welzijn en zorg? • Met wie werkt de gemeente samen? Begrippenlijst Iedereen moet kunnen meedoen! Meerjarenbeleidsplan Wmo Hebt u een vraag? Begin hier!
2
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
3 4 6 6 6 6 7 7 7 8 8 8 9 9 9 9 10 11 13 14
Zelfstandig kunnen leven Utrecht wil een stad zijn waar alle bewoners zelfstandig kunnen meedoen aan de samenleving. Maar sommige Utrechters hebben praktische ondersteuning nodig om zelfstandig te kunnen leven. Hulp van familie, vrienden of buren. Soms is er meer hulp nodig dan medemensen kunnen bieden en komt er ondersteuning vanuit de gemeente. Bijvoorbeeld in de vorm van hulp bij het huishouden, een rolstoel of hulp bij de zorg voor een gehandicapte partner. Ook welzijnsinstellingen zoals buurthuizen, ouderenadviseurs en maatschappelijk werk hebben een belangrijke rol. De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) maakt de gemeente verantwoordelijk voor veel zaken op het gebied van welzijn, wonen en zorg, zoals bijvoorbeeld voorzieningen voor gehandicapten en thuishulp. Er zijn mensen die te weinig geld hebben of die geen beroep kunnen doen op hulp van familie, vrienden of kennissen. Zij kunnen bij de gemeente en haar maatschappelijke partners terecht voor ondersteuning uit de Wmo. Misschien wilt u gebruik gaan maken van zulke voorzieningen of misschien doet u dat al. Dan krijgt u vanaf 1 januari 2007 te maken met de Wmo. Als college van burgemeester en wethouders doen wij ons uiterste best om de uitvoering van de Wmo in Utrecht goed te organiseren. Dichtbij de burgers in de wijk en met goede voorlichting. Wij helpen u graag zelfstandig te blijven wonen en leven in Utrecht. In dit boekje kunt u lezen wat de Wmo voor u betekent en waar en bij wie u met uw vragen terecht kunt.
Cees van Eijk Wethouder Welzijn
3
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Waarom komt de Wmo er? Wat is de Wmo? De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (hierna aangeduid als Wmo) moet er voor zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en kunnen meedoen in de samenleving. Dat geldt voor jonge en gezonde mensen. Maar ook voor ouderen en mensen met een handicap of beperking. Door de Wmo wordt het makkelijker om hulp of ondersteuning aan te vragen.
De Wmo voegt enkele bestaande wetten samen. • De Wet voorzieningen gehandicapten (hierna aangeduid als Wvg) en de Welzijnswet gaan over naar de Wmo. • Een deel uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (hierna aangeduid als AWBZ) gaat over naar de Wmo. Het gaat hier om hulp bij het huishouden.
4
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Hulp dichtbij en op maat Om zelfstandig te kunnen leven hebben mensen soms hulp nodig. Bij klusjes in huis of bijvoorbeeld bij de boodschappen. Familie, bekenden of vrijwilligers helpen hen dan waardoor ze zelfstandig kunnen blijven wonen. De Wmo ondersteunt vrijwilligers en mantelzorgers met maatregelen, zodat zij hun hulp aan anderen kunnen blijven geven. Andere mensen zijn afhankelijk van professionele hulp. Ze moeten vaak bij verschillende organisaties of afdelingen langs om die hulp te regelen. Dat is lastig en kost veel tijd. De Wmo regelt dat de hulp en ondersteuning in de gemeente goed is georganiseerd.
Stel gerust uw vraag De Wmo zorgt dat gemeenten heldere informatie en advies geven over de hulp en ondersteuning die burgers kunnen krijgen. Hulp via de gemeente of via de maatschappelijke partners van de gemeente, zoals de thuiszorg of het wijkwelzijnswerk. Burgers met vragen over wonen, welzijn en zorg, kunnen hun vragen stellen in de wijkservicecentra in vijf Utrechtse wijken, per telefoon en via internet. Op pagina 14 en 15 kunt u lezen waar en hoe u uw vraag kunt voorleggen.
Start van de Wmo Vanaf 1 januari 2007 is de Wmo in werking. De gemeente is dan verantwoordelijk voor alles wat in deze wet is geregeld.
5
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Vragen en antwoorden Wat betekent de Wmo voor mij? In 2007 verandert er niet veel voor u. Veel zaken blijven zoals ze waren. Op 1 januari 2007 wordt de Wmo ingevoerd. Vanaf dat moment is de gemeente Utrecht verantwoordelijk voor alle voorzieningen en hulp die in deze wet zijn geregeld. Dat is nieuw. De gemeente probeert de overgang naar de nieuwe situatie voor u zo gemakkelijk mogelijk te maken. Ik maak nu gebruik van een voorziening uit de Wvg. Houd ik dat recht? Ja, u houdt uw recht op deze voorziening. De bestaande verplichtingen vanuit de Wvg worden overgenomen door de Wmo. Voorzieningen voor mensen met een beperking vallen tot 31 december 2006 onder de Wet voorzieningen gehandicapten. Vanaf 1 januari 2007 vallen ze onder de Wmo. De gemeente blijft uw aanspreekpunt voor de Wvg. Op pagina 14 en 15 leest u waar u met uw vragen terecht kunt. Ik heb nu recht op hulp bij het huishouden via de AWBZ. Houd ik dat recht? Mensen die hulp bij het huishouden via de AWBZ ontvangen, houden in 2007 gewoon die hulp. Hulp bij het huishouden wordt tot 31 december 2006 vergoed uit de AWBZ. Vanaf 1 januari 2007 wordt het vergoed uit de Wmo. Vanaf dat moment regelt de gemeente Utrecht, samen met de thuiszorgorganisaties, voor u de hulp bij het huishouden. In de praktijk verandert er voor u niets (zie ook de volgende vraag). Meer informatie over hulp bij het huishouden kunt u krijgen in de wijkservicecentra in vijf Utrechtse wijken, per telefoon en via internet. Zie het overzicht op pagina 14 en 15.
6
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Moet ik opnieuw een indicatie aanvragen voor hulp bij het huishouden? Nee dat hoeft niet. Als u nu een geldige indicatie hebt, dan blijft die in 2007 gewoon geldig. U hebt uw indicatie voor hulp bij het huishouden gekregen van het CIZ (centrum indicatiestelling zorg). Vanaf 2007 gaat de gemeente Utrecht de indicatiestelling regelen voor nieuwe aanvragers en bestaande klanten. U kunt de hulp bij het huishouden dan aanvragen bij de gemeente. Als uw indicatie verloopt kunt u bij de gemeente een nieuwe indicatie aanvragen. Op pagina 14 en 15 staat waar u langs kunt komen of wie u kunt bellen. Wordt mijn huis straks door iemand anders schoongemaakt? In 2007 ontvangt u de hulp bij het huishouden gewoon van uw huidige thuiszorgorganisatie. De gemeente ziet 2007 als een overgangsjaar. Als u de hulp bij het huishouden zelf hebt geregeld via een persoonsgebonden budget, dan blijft dat zo. Misschien kunnen er in de toekomst ook andere zorgaanbieders ingeschakeld worden voor het leveren van zorg. U kunt dan kiezen uit een aantal aanbieders. De gemeente onderzoekt momenteel wat de mogelijkheden zijn. Verandert er nog iets in het voorzieningenpakket? Nee, het voorzieningenpakket blijft voorlopig ongewijzigd.
7
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Kan ik kiezen voor een persoonsgebonden budget? Ja dat kan, het persoonsgebonden budget (PGB) blijft na 1 januari 2007 bestaan. Hulp bij het huishouden kunt u met het persoonsgebonden budget zelf inkopen. U bepaalt dan zelf wie uw huis schoonmaakt. Maar u moet dan ook zelf de afspraken over de hulp bij het huishouden goed regelen. Ook voor enkele voorzieningen, zoals een rolstoel of een scootmobiel, blijft het persoonsgebonden budget na 1 januari 2007 bestaan. Met het persoonsgebonden budget bent u zelf verantwoordelijk voor de keuze van de voorziening en de leverancier, voor de aanschaf en voor het onderhoud ervan. U mag zelf kiezen of u gebruik wilt maken van het PGB of niet. De voorziening die u nodig hebt kunt u op drie manieren aanvragen: op locatie in vijf wijken, per telefoon en via internet. De gegevens staan op pagina 14 en 15. Hoe zit het met de eigen bijdrage? Voor hulp bij het huishouden betaalt u nu een eigen bijdrage en dat blijft in 2007 zo. Voor de Wvg betaalt u nu geen eigen bijdrage en ook dat blijft in 2007 zo. Hoe kan ik een voorziening uit de Wmo aanvragen? Als u een voorziening uit de Wmo nodig hebt dan kunt u die op drie manieren aanvragen: op locatie in vijf wijken, per telefoon en via internet. Kijkt u voor meer gegevens op pagina 14 en 15 van dit boekje.
8
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Kan ik bezwaar maken tegen een beslissing? Ja, u kunt bij de gemeente bezwaar maken tegen een beslissing. Als u bij de gemeente Utrecht een verzoek hebt ingediend voor een voorziening uit de Wmo, kan het gebeuren dat de gemeente anders beslist dan u had verwacht. De gemeente vindt bijvoorbeeld dat u niet in aanmerking komt voor een rolstoel. U kunt daartegen dan bezwaar maken. In het gemeentelijke besluit staat precies hoe u dat moet doen. Wat gebeurt er op de lange termijn? In 2007 blijven alle rechten en plichten hetzelfde. In de jaren daarna is dat misschien anders. Om de Wmo goed te kunnen uitvoeren moet de gemeente Utrecht een Meerjarenbeleidsplan Wmo maken voor de periode 2008-2012. In dat plan staat wat de gemeente in die vier jaar gaat doen aan maatschappelijke ondersteuning, hoe ze dat gaat aanpakken en wat dat allemaal gaat kosten. Afhankelijk van politieke en financiële ontwikkelingen, is het mogelijk dat in de toekomst zaken anders worden. Waar kan ik terecht met vragen over wonen, welzijn en zorg? Uw vragen kunt u stellen in de wijkservicecentra in vijf Utrechtse wijken, per telefoon en via internet. Op pagina 14 en 15 van dit boekje staan de contactgegevens. Met wie werkt de gemeente samen? In de wijkservicecentra werkt de gemeente samen met verschillende organisaties, zoals thuiszorgorganisaties, welzijnsorganisaties en woningcorporaties. Die samenwerking is nodig omdat de hulp uit de Wmo niet alleen door de gemeente wordt geboden, maar ook door deze organisaties. Op deze manier krijgt u volledige informatie over alle hulp die in de gemeente Utrecht te krijgen is. De medewerkers in de wijkservicecentra kunnen u helpen een keus te maken uit het aanbod. Ze kunnen voor u ook een afspraak maken met ouderenadviseurs, maatschappelijk werkers en mantelzorgconsulenten.
9
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Begrippenlijst Wmo Afkorting van Wet maatschappelijke ondersteuning.
AWBZ Afkorting van Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Deze wet regelt de zorg voor mensen die langdurig ziek zijn, voor ouderen of mensen met een beperking die langdurig professionele hulp nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om verpleging, verzorging, begeleiding, behandeling of verblijf in een verpleeg- of verzorgingshuis.
Wvg Afkorting van Wet voorzieningen gehandicapten. Deze wet regelt de voorzieningen die ouderen en mensen met een beperking nodig hebben om zelfstandig te kunnen leven. Het gaat bij deze wet om rolstoelen en om hulpmiddelen en voorzieningen voor wonen en vervoer.
Welzijnswet Deze wet regelt wat overheden kunnen doen om het welbevinden van mensen te bevorderen. Een gemeente kan bijvoorbeeld zorgen voor voorzieningen in een wijk of buurt die de leefbaarheid vergroten. Vormen van welzijnswerk zijn de peuterspeelzaal, het buurthuis, het jongerenwerk en de vrouwenopvang.
Mantelzorg Mantelzorg is zorg die mensen onbetaald bieden aan een naaste die langdurige en/of intensieve zorg nodig heeft, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte, een handicap of ouderdom. Mantelzorgers zijn geen professionele zorgverleners, maar geven zorg omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie ze zorgen. Mantelzorg gaat verder dan de alledaagse zorg die in een persoonlijke relatie gebruikelijk is, zoals de zorg voor je kind.
10
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Iedereen moet kunnen meedoen! In de Wmo staat dat iedereen moet kunnen meedoen in de samenleving. De gemeente Utrecht zorgt ervoor – samen met haar maatschappelijke partners – dat mensen met een beperking de voorzieningen, hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Zodat zij kunnen blijven meedoen.
Mantelzorgers en vrijwilligers van onschatbare waarde De Wmo schrijft voor dat de gemeente het werk van mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunt. Vrijwilligers zijn belangrijk. Zij doen zinvolle dingen voor de maatschappij en ze krijgen er geen salaris voor. Veel verenigingen en buurthuizen kunnen niet bestaan zonder de inzet van vrijwilligers. En veel mensen met een beperking kunnen niet thuis blijven wonen zonder de vrijwillige hulp van anderen.
11
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Mantelzorg gaat nog een stapje verder. Mantelzorg is zorg die mensen onbetaald bieden aan een naaste die langdurige en/of intensieve zorg nodig heeft, bijvoorbeeld vanwege een chronische ziekte, een handicap of ouderdom. Mantelzorgers komen meestal in deze zorgverlening terecht, vanwege de persoonlijke band die ze hebben met degene voor wie ze zorgen. Maar de mantelzorg is vaak moeilijk te combineren met andere verplichtingen, zoals een betaalde baan. Meer informatie over vrijwilligerswerk: Vrijwilligerscentrale Utrecht, telefoonnummer 030 - 231 22 89, www.vrijwilligerscentrale-utrecht.nl. Meer informatie over mantelzorg: Steunpunt Mantelzorg Utrecht, telefoonnummer 030 - 236 17 40, www.mantelzorgutrecht.com.
Leefbaarheid in de wijk De Wmo vraagt ook dat de gemeente Utrecht werkt aan het vergroten van de leefbaarheid van straten of wijken. Daardoor voelen bewoners zich meer betrokken bij hun buurt en bij elkaar. Bewoners die contact met elkaar hebben, zullen elkaar eerder helpen of samen iets ondernemen.
12
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Meerjarenbeleidsplan Wmo De gemeente Utrecht maakt de plannen voor maatschappelijke ondersteuning niet alleen. Zij betrekt inwoners en maatschappelijke partners daarbij. Overleg en advies De gemeente Utrecht is wettelijk verplicht een uitvoeringsplan voor de Wmo op te stellen. In de loop van 2007 maakt de gemeente daarom een Meerjarenbeleidsplan Wmo voor de periode 2008-2012. In dat plan staat hoe de gemeente de komende vier jaar de Wmo gaat uitvoeren. Voordat het meerjarenbeleidsplan wordt uitgevoerd mogen vertegenwoordigers van belangenorganisaties en cliëntenorganisaties advies geven. Ook wil het college van burgemeester en wethouders graag horen wat u als inwoner er van vindt. Het plan wordt voor inspraak ter inzage neergelegd en inwoners van de gemeente Utrecht kunnen een inspraakreactie indienen. Vervolgens gaan het plan en de adviezen naar de gemeenteraad voor goedkeuring. Daarna kan het plan worden uitgevoerd.
Tijdelijke cliëntenraad Wmo De gemeente Utrecht heeft (vertegenwoordigers van) cliënten een rol gegeven bij de beleidsvoorbereiding, door hen zitting te laten nemen in een tijdelijke cliëntenraad. De tijdelijke cliëntenraad is betrokken bij beleidsopzet en uitvoering van de Wmo. De leden hebben advies gegeven over de mogelijke aanpak van de Wmo. Samenstelling van de tijdelijke cliëntenraad Wmo: platform GGZ, steunpunt GGZ, cliëntenraad Wvg, Nisbo, FvO, Solgu, Cosbo, Per Saldo. Na 2007 verandert de tijdelijke cliëntenraad in een permanente cliëntenraad Wmo.
13
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Hebt u een vraag? Begin hier! Wilt u meer informatie over de Wmo, of hebt u een voorziening uit de Wmo nodig, dan kunt u die op drie manieren aanvragen: op locatie in vijf wijken, per telefoon en via internet. In de wijken U kunt zonder afspraak bij een van de wijkservicecentra langs komen op de volgende adressen. Meldt u zich bij de balie, dan helpen de baliemedewerkers u graag verder. Wijkservicecentrum Noordwest Bezoekadres Amsterdamsestraatweg 283, 3551 CE Utrecht Openingstijden maandag tot en met vrijdag van 9.00 - 17.00 uur Wijkinformatiepunt Overvecht Bezoekadres Gloriantdreef 1 (in de bibliotheek), 3562 KW Utrecht Openingstijden maandag tot en met vrijdag van 10.00 - 17.00 uur Wijkservicecentrum Vleuten-de Meern Bezoekadres Dorpsplein 1, 3451 BK Vleuten-de Meern Openingstijden maandag tot en met vrijdag van 9.00 - 17.00 uur, donderdag van 9.00 - 21.00 Wijkservicecentrum West Bezoekadres J.P. Coenhof 260, 3531 HX Utrecht Openingstijden maandag tot en met vrijdag 9.00 - 13.00 uur Wijkservicecentrum Zuidwest Bezoekadres Marco Pololaan 71, 3526 GA Utrecht Openingstijden maandag tot en met vrijdag van 9.00 - 17.00 uur
14
Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Per telefoon U kunt uw vraag ook per telefoon stellen. Belt u daarvoor met het Informatieloket wonen, welzijn en zorg, stad Utrecht, telefoonnummer 030 - 286 95 00, maandag tot en met vrijdag van 9.00 - 17.00 uur. U hoort een keuzemenu. Kiest u optie 3 voor informatie over de Wmo.
Via internet • • •
Op www.utrecht.nl/wmo staat meer informatie over de invoering van de Wmo in de gemeente Utrecht. Heeft u een vraag over de invoering van de Wmo in Utrecht, dan kunt u ons ook mailen:
[email protected]. Het ministerie van VWS geeft veel algemene informatie over de Wmo op de site www.info-wmo.nl.
15
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Wet maatschappelijke ondersteuning Zelfstandig wonen en meedoen in Utrecht
Colofon Uitgave
Vormgeving
Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Ellen Bakker, Utrecht
Drukwerk Teksten Gemeente Utrecht, Communicatiebureau
Van Amerongen drukkerij, Amersfoort
Datum Communicatiebureau, Utrecht Anton van Daal, Westzaan Frans Schellekens, Amsterdam Bert Spiertz, Utrecht Bart Versteeg, Den Haag
Oktober 2006
Oplage 35.000
Meer informatie www.utrecht.nl
2006-215.1
Fotografen