Nieuwe verblijfsrecreatie Oranjeplaat als lokmiddel

Rondom het Veerse Meer Een gebied met toekomst

Mei 2010 Nummer 30

Verder in dit nummer

Steeds meer kwallen? Eindelijk meer kampeerplaatsen in Wolphaartsdijk Stand van zaken compenserende maatregelen Overeenkomst financiering maatregelen Veerse Meer

4 5 6 6

Ontwikkeling en spreiding Japanse oester Samenwerkingsovereenkomst Veerse Dam Tevreden parkeerders Pontje erbij, pontje weg?

7 7 7 8

Plannen voor recreatieverblijven en hotel bij ‘de Kleine Piet’ gaan de inspraak in Rondo Een ge

Nieuwe verblijfsrecreatie Oranjeplaat als lokmiddel

Op de volgens velen allermooiste uitzichtplek van het Veerse Meer wordt het oude Surfhotel gesloopt en verrijzen straks een nieuw hotel plus appartementen en woningen voor toeristen. De dagrecreatie wordt op deze populaire plek niet beknot, maar krijgt meer ruimte en mogelijkheden. Projectontwikkelaar Bogor is vanaf 2006 met deze plek en het plan in de weer. Directeur Jan Bouter vertelt, op de dag in april dat hij ’s avonds het plan gaat presenteren aan de wijktafel van Arnemuiden: “We zijn nu vier jaar bezig hier; plannen maken en de procedures doorlopen kost nu eenmaal tijd. Maar nu hebben we volop de wind mee. We presenteren de komende weken het plan aan iedereen die het maar horen wil en daarna start de eerste fase van de formele inspraak. Ik hoop dat in de tweede helft van 2011 met de bouw begonnen kan worden.”

Groter strandje Wat gaat er op deze unieke plek gebouwd worden? Een hotel van veertig kamers met een café-restaurant, waar ook de dagrecreanten van Oranjeplaat en passanten terecht kunnen, een blok van 34 recreatieappartementen en 18 twee aan twee geschakelde vakantiewoningen met aanlegplaats. Maar eerst wordt er gesloopt: het al jaren leegstaande voormalige surfhotel gaat tegen de vlakte. Er wordt ook gekapt en gegraven, want de gebouwen komen rondom een te graven inham van het Veerse Meer, op de plek waar nu de randen van een bescheiden bos zijn. Het huidige strandje blijft openbaar en neemt wellicht zelfs in grootte toe. In ieder geval wordt de gehele ‘kustlijn’ openbaar, hetgeen momenteel niet het geval is. De huidige privé-steiger zal het veld ruimen voor een nieuwe, grotere, die openbaar zal zijn. Ook de parkeergelegenheid neemt toe, met name onder bomen.

Haalbaarheid Binnen het project Rondom het Veerse Meer was de speciaal voor initiatieven van recreatiebedrijven ingestelde Toetsingscommissie vorig jaar zeer te spreken over het plan, maar had nog even twijfels over de commerciële haalbaarheid, met name over die van het hotel. Bouter: “Die twijfels hebben we weg kunnen nemen door een haalbaarheidsonderzoek van Howarth HTL te overhandigen en toe te lichten. We zijn ervan overtuigd dat het gaat lukken, we hebben financiers gevonden en met het vinden van exploitanten zijn we ook al een heel eind.” Streng: “Van het ene deel zal de investering eerder terugkomen dan van het andere; dat gaat dan ‘levelen’. Het is één project - een goede, gezonde aanpak.”

Compensatie De gemeente let er goed op dat de bouwwerken zo onopvallend mogelijk in het landschap worden ingepast, juist ook gezien vanaf het water en de overkant. De bouwmassa wordt wel breder dan het huidige gebouw, maar niet wezenlijk hoger. “De architect is een fervent watersporter, die juist heel erg op het zicht vanaf het water let,” vertelt Bouter. Streng: “We hebben bij het appartementencomplex Residence l’Orange, hemelsbreed een paar kilometer westwaarts, en ook bij de entree van de vernieuwde

Goed voor Zeeland De gemeente Middelburg is bij monde van Frank Streng, wethouder van ondermeer toerisme en recreatie, enthousiast over het plan: “Een van onze speerpunten is groei van de recreatie en daarom moet er op deze plek iets goeds gebeuren, iets wat ook uitstraling buiten Zeeland heeft. Natuurlijk zijn we kritisch en hebben we onze eisen gesteld, onder andere over de openbaarheid van het gebied. Er ligt nu een plan waar we volledig achter staan. Als gemeente vinden we het belangrijk dat deze prachtplek niet verder verpaupert, maar verantwoord en aantrekkelijk wordt ingevuld. Dat is goed voor Arnemuiden, voor Middelburg, voor het hele Veerse Meergebied en dus ook voor Zeeland. We zullen toeristen moeten trekken en een dergelijke accommodatie helpt daar enorm bij – daar ben ik van overtuigd.”

Wethouder Frank Streng (links) bekijkt met Jan Bouter, directeur van Projectontwikkeling Bogor, ‘de plaatjes’ van de te vernieuwen toplocatie ‘de Kleine Piet’.

De maquette van het plan. De brug over de nieuwe inham is beweegbaar en openbaar. Het bos op de plaats waar de inham is gegraven, is in deze maquette voorlopig vooral west- en zuidwaarts ‘verplaatst’.

Arnemuidense jachthaven gezien dat dit inpassen goed mogelijk is. De bebouwing wordt dus ook hier aan de Oranjeplaat niet optisch dominant.” Over het te kappen bos zegt Streng: “Daar komt minstens eenderde méér bos voor terug; het wordt op een andere plek ruimer gecompenseerd. We zoeken met de eigenaar, Staatsbosbeheer, naar een goede plek in de nabijheid. Een tamelijk

aftands deel van een bos maakt dus plaats voor florissant nieuw groen in de buurt. Een andere vorm van compensatie of verevening is dat we recreatieve mogelijkheden zullen vergroten, denk aan een nieuwe fietsroute of de uitbreiding van een bestaande. Natuur en recreatie komen hier echt goed in balans.”

Het voormalige hotel dat bekend staat als Badhotel, Surfhotel of Beter Uit is in slechte staat en maakt plaats voor nieuwe voorzieningen voor verblijfsrecreatie, gesitueerd ten (zuid-)oosten van de huidige bebouwing.

2

R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

Meer dan mooie plaatjes “Dit plan gaat een impuls geven aan de watersport; iets waar het Veerse Meerproject momenteel op inzet. Er komen flink wat ligplaatsen bij, plus een keur aan verblijfsfaciliteiten, die met name bootjestoeristen aan zullen trekken”, zegt Streng. “Ook de ontsluiting zal verbeterd worden.” Beide heren zijn er van overtuigd dat de openbaarheid van het gebied de exploitatie zal bevorderen. “De vorige eigenaar stond erg op zijn eigen terrein en dat is door de omgeving nooit zo goed begrepen,” vertelt Streng. “Het zal dus geen resort worden!” Bouter: “Dagrecreatie vanuit bijvoorbeeld Middelburg en Goes zal hier kunnen toenemen. En voor het hotel is ook de nabijheid van het vliegveld Midden-Zeeland van

belang; er kan behalve een toeristische, ook een businessachtige setting ontstaan.” Bouter concludeert: “De verwachtingen zijn zowel hooggespannen als realistisch.” Streng, met een glimlach: “Ja, Bogor sleurt er met hart en ziel aan, heel consistent ook. Dat vinden we belangrijk, want het gaat om meer dan mooie plaatjes. Dit is een kwaliteitsslag die op deze plek echt gemaakt moet worden. Hiermee kunnen we mensen lokken, mensen verleiden om naar Zeeland te komen, naar de mooiste plek aan het Veerse Meer.” Meer informatie over het plan: www.bogor.nl, tel. 0183-640034.

De nieuwe situatie zal naar verwachting een impuls geven aan de dagrecreatie; het openbare gedeelte groeit en semi-openbaar terrein zal er niet meer zijn.

Impressie van het zicht op de nieuwe bebouwing vanaf het water. R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

3

Rondo

Steeds meer kwallen?

Een ge

Vrijwel iedereen is blij met het ‘nieuwe’ Veerse Meer: fris, zout water waarin je ook lekker kunt zwemmen. Minder leuke bijkomstigheid sinds de ingebruikname van het doorlaatmiddel Katse Heule is de aanwezigheid van kwallen. Nemen ze in aantal toe,welke kwallensoorten zijn het vooral en hoe lastig of gevaarlijk zijn ze voor recreanten? Vorig jaar is in september/oktober op twee verschillende manieren (vaste monsterplaatsen en quick scan) onderzoek gedaan naar de hoeveelheid en eventuele toename van kwallen in de ondiepe delen van het Veerse Meer, globaal gezien de delen waar het meest gezwommen wordt. De conclusie is dat de kwallen op telkens meer plekken in steeds grotere dichtheden voorkomen. Het zijn overigens kwallen die geen gevaar vormen voor de (volks-)gezondheid.

Soorten Bij het onderzoek is gelet op twee kwallensoorten: de oorkwal en de Amerikaanse ribkwal. Eugène Daemen, bekkencoördinator Veerse Meer van Rijkswaterstaat, legt uit waarom het onderzoek zich heeft beperkt tot deze twee kwallensoorten: “We bekijken natuurlijk ook of er andere soorten aanwezig zijn, maar deze twee zijn tot dusver de enige soorten die in het Veerse Meer zijn aangetroffen. Overigens komen ook in onze andere zoute delta-wateren nauwelijks andere soorten voor.” Uit het onderzoek blijkt dat de ribkwal overal in het meer te vinden is en de oorkwal vooral in het westelijk deel. Verder is de verspreiding en dichtheid van beide kwallen heel gevarieerd, onder meer sterk afhankelijk van de windrichting. Ook viel op dat de kwallen betrekkelijk klein van stuk zijn.

Ribkwal De oorkwal is in ons land de meest bekende kwallensoort; hij hoort gewoonweg in ons zeewater thuis. De Amerikaanse ribkwal is een ander verhaal. Ook deze uitheemse soort steekt dan wel niet, maar kan bij grote aantallen wel schade toebrengen aan de natuur onder water. Deze ribkwal voedt zich namelijk met voedsel voor en larven/ eieren van vissoorten, die ook economisch van belang zijn. In de jaren ’80 heeft deze kwal door explosieve groei de ineenstorting van de visserij in de Zwarte Zee op zijn geweten. Ook in de Oostzee en de Noordzee is deze soort nadrukkelijk aanwezig. Deze Amerikaanse ribkwal zal dus in het Veerse Meer goed in de gaten worden gehouden. Daemen: “Vorig jaar hebben we pas aan het eind van de zomer gekeken waar en hoeveel kwallen er waren. In 2010 willen

4

R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

De Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi).

we meer duidelijkheid proberen te krijgen over de ontwikkeling van de kwallen in de tijd, vandaar dat we ze vanaf april geregeld monitoren. Zo hopen we te ontdekken hoe de kwallen zich in de loop van het jaar ontwikkelen en of ze ook ’s winters in een of andere vorm in het meer blijven. Overigens is nog niet duidelijk of er mogelijkheden zijn om de kwallen, die via de Oosterschelde in het Veerse Meer terechtkomen, tegen te houden”.

Kwallen in de buurt? Een jaar geleden hebben Rijkswaterstaat en de provincie Zeeland aan de stichting Zeeschelp opdracht gegeven om, met informatieve steun van GGD Zeeland, een folder samen te stellen over kwallen in het Zeeuwse (zwem-)water. Deze folder (‘Kwallen in de buurt?’) maakt onder meer duidelijk hoe de recreant kwallen die steken en dus overlast veroorzaken, kan herkennen. De folder is dit jaar opnieuw her en der verkrijgbaar en is ook te vinden en te downloaden op www.zeeland.nl > Toerisme en recreatie > Zwemwaterkwaliteit > Gezondheid en veiligheid.

De oorkwal (Aurelia aurita).

Rondo

Eindelijk meer kampeerplaatsen in Wolphaartsdijk

Een ge

Zowel op camping De Haas als op camping ’t Veerse Meer klinkt het geronk van zware machines. Twee wandelaars die de kou trotseren, houden halt bij camping De Haas en turen door de kale bomen heen om te zien wat er gaande is. “Kom maar even kijken, hoor,” nodigt eigenaar Piet Verburg ze uit. “We gaan beginnen met de uitbreiding.” Camping De Haas is een kleinschalige camping net even buiten Oud-Sabbinge. Het terrein van bijna twee hectare biedt plaats aan 68 flinke stacaravans. Verburg: “Allemaal van particuliere eigenaren die hier al jaren komen voor de rust en de ruimte. Het is echt een dorp op zich. We hebben een vergunning voor 95 caravans, maar omdat de caravans steeds groter worden gaat dat niet meer. Daarom hebben we behoefte aan uitbreiding. Gelukkig gaat dit nu gebeuren in het aangrenzende stuk bos. Zo krijgen we er bijna tweeënhalve hectare bij en hoef ik straks niet zo vaak meer nee te verkopen aan mensen die hier graag een plek willen.” Het gekapte groen wordt door de gemeente in overleg met de bewoners van Oud-Sabbinge op een andere plek ‘gecompenseerd’.

Perfecte ligging De trend van steeds groter wordende kampeermiddelen speelt ook camping ’t Veerse Meer aan de Veerweg parten, vertelt eigenaar Stan Jasperse.

“We mogen 275 eenheden plaatsen, maar het is woekeren met de ruimte. Momenteel hebben we 225 eenheden aan toeristenplaatsen en vaste plaatsen. Met de aankoop van het aangrenzende terrein willen we de komende vijf jaar gefaseerd uitbreiden naar zo’n 325 plaatsen. Als we alles weer nieuw hebben ingericht, is de natuurwaarde van de camping groter dan eerst. En de ligging is perfect: direct aan de dijk. Vanaf deze kant is uitspanning De Meerkoet aan het Veerse Meer nog maar 150 meter lopen voor de gasten. Dat betekent echt een meerwaarde.”

Blijven lachen De uitbreidingsplannen van de twee campings passen prima in de visie van de provincie en de gemeente Goes op de toekomst van dit stuk Veerse Meer. Jasperse is dan wel blij dat hij zijn gasten straks meer ruimte kan bieden, maar zucht diep als hij vertelt dat het krijgen van toestemming voor uitbreiding niet zonder slag of stoot is verlopen. “Het is al twintig jaar geleden dat Piet Verburg en ik bij de gemeente aanklopten met onze plannen. In deze periode is het duidelijk geworden dat de communicatie tussen ondernemers en overheden niet goed verloopt en dat er veel efficiënter gewerkt kan worden. Tijdens de procedure veranderden de regels en dit kostte tijd en geld. Gelukkig kwam er in 2007/2008 eindelijk vaart in de plannen. Ik wil nog steeds iets met mijn

Campingeigenaar Stan Jasperse: “Het is keihard tijd om iets te doen aan dit gebied.”

ambities doen. De kunst is om te blijven lachen.”

Onszelf op de kaart zetten Jasperse: “Ondertussen is het keihard tijd om iets te doen aan dit gebied. Want aan klanten die er niet zijn, kun je ook niets verdienen. Wat dat betreft ben ik blij met de toekomstplannen voor recreatie in de Zuidvlietpolder. Je moet toch enige schaal hebben om mee te kunnen doen. We moeten onszelf op de kaart zetten. Dat is niet alleen goed voor ons, maar heeft een positief effect op de leefbaarheid van het hele dorp.” Verburg is het eens met zijn collega: “Alles wat in deze omgeving gebeurt om het voor toeristen aantrekkelijk te maken helpt en ondernemers leveren daar zeker ook zelf een bijdrage aan.” Deze tekst is verkort overgenomen uit ‘Aan het Veerse Meer’, de nieuwsbrief over de recreatiezone Wolphaartsdijk van de gemeente Goes, maart 2010. Oud en nieuw terrein van camping De Haas tegen de achtergrond van het dorpje Oud-Sabbinge. R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

5

Rondo

Stand van zaken compenserende maatregelen

Een ge

Op dit kaartje ziet u welke compenserende maatregelen globaal waar en wanneer worden uitgevoerd om straks geen hinder te ondervinden van het hogere waterpeil in het Veerse Meer. Het betreft alleen de grotere projecten; her en der worden waar nodig ook oevers en steigers aangepast. De nummers 1, 2, 6, 8, 14,16,17, 21 en 23 zijn inmiddels afgerond. 3. 4. 5. 7. 9. 10. 11. 12. 13. 15. 18. 19. 20. 22.

Woonwijken Schotsman en Ruiterplaat Woonwijk Rancho Grande Gemaal Jacoba Gemaal Oostwatering Camping De Witte Raaf Calandpolder-zuid Calandpolder-noord Buitengebied De Piet Gemaal De Piet Gemaal Willem Gemaal Oosterland Woonwijken Veerse Meer 1 Gemaal Adriaan Gemaal Wilhelmina

in uitvoering; juni 2010 klaar 2010 2010 2011 2010 2010 2010 2010 2011 2010 2011 in uitvoering 2010 2011

Overeenkomst financiering maatregelen Veerse Meer Rijkswaterstaat en waterschap Zeeuwse Eilanden hebben op 24 februari een samenwerkingsovereenkomst in verband met het peilbesluit Veerse Meer afgesloten. Rijkswaterstaat draagt zorg voor de financiering van aanpassingswerken voor ruim vier miljoen euro, zodat het waterschap maatregelen kan nemen die noodzakelijk zijn voor de stapsgewijze invoering van het nieuwe, verhoogde winterpeil van NAP –0,30 m in 2011. Het betreft onder meer aanpassingen aan poldergemalen, onderhoud en aanpassingen aan steigers en extra beheerskosten in verband met het hogere winterpeil.

Meer informatie: www.rijkswaterstaat.nl/veersemeer of via het gratis telefoonnummer 0800-8002.

6

R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

Ontwikkeling en spreiding Japanse oester In combinatie met het onderzoek naar kwallen (zie pag. 4) is vorig najaar ook weer gekeken naar de ontwikkeling en spreiding van de Japanse oester in het Veerse Meer. Bevestigd is dat deze uitheemse soort zich nog steeds ontwikkelt en op grote schaal (60% van het oppervlak van de ondiepe delen) voorkomt, maar vooral in lage dichtheden. Op plaatsen met een recreatiefunctie, bijvoorbeeld bij de strandjes, is de Japanse oester wel aangetroffen, maar meestal slechts in een bedekking van 1% of lager. Alleen bij de strekdam ter hoogte van Geersdijk, het Zilveren Schor, het Hof van Zuidvliet en de waterskibaan bij de Schotsman zijn de oesters in hogere bedekkingen aangetroffen. Rijkswaterstaat blijft de ontwikkeling van de Japanse oester in het Veerse Meer nauwlettend volgen.

Samenwerkingsovereenkomst Veerse Dam Op 17 februari hebben de provincie Zeeland, de gemeenten Veere en Noord-Beveland, Rijkswaterstaat Zeeland en waterschap Zeeuwse Eilanden de Samenwerkingsovereenkomst Veerse Dam ondertekend. In deze overeenkomst worden de taken en bevoegdheden per betrokken overheidsorganisatie ten aanzien van het project herinrichting van de Veerse Dam vastgelegd. Door de ondertekening verplichten de vijf partijen zich aan elkaar om de ontwikkeling en realisatie van het project voortvarend ter hand te nemen en dit zowel ambtelijk als bestuurlijk een zo hoog mogelijke prioriteit te geven. In de plannen is een vrijwillige verplaatsing van twee gevestigde horecabedrijven voorzien naar de waterkant van

het Veerse Meer. Er wordt daar ruimte gecreëerd voor een vijfsterren hotel in het water op Noord-Bevelands gebied en een brasserie en friettent aan een nieuwe en langere steiger aan de Veerse zijde. Ook zal het strand aan de kant van Vrouwenpolder worden vergroot. Het sluipverkeer over de parallelweg van en naar NoordBeveland wordt aangepakt. Er is in de plannen tenslotte ook aandacht voor het verder ‘ingroenen’ van de dam en de verdere vitalisering van de natuurlijkheid en het landschap van de Schotsman. Met de gefaseerde uitvoer van de plannen is een periode van ongeveer tien jaar gemoeid.

Tevreden parkeerders Vorig jaar zomer heeft waterschap Zeeuwse Eilanden een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de gebruikers van vier terreinen voor betaald parkeren op Walcheren. Op de twee parkeerterreinen aan de Veerse Dam zijn in totaal ongeveer 230 parkeerders naar hun oordeel gevraagd. De tevredenheid overheerst; het gemiddelde rapportcijfer van het totale onderzoek is een 8,1. Beplanting (schaduw) wordt het meest gemist, maar op dat vlak is nauwelijks iets te verbeteren en dus neemt het waterschap geen actie. Wel worden plaatsing en/of aantal afvalbakken verbeterd en wordt nader bekeken of het aantal toiletten op het grote parkeerterrein aan de Veerse Dam wel voldoende is. Aan beide zijden van de N57 is het goed betaald parkeren. R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

7

Rondo

Pontje erbij, pontje weg?

Een ge

In de drukke zomermaanden vaart ms De Hoop met voetgangers en fietsers al sinds jaar en dag heen en weer tussen Kortgene en Wolphaartsdijk. Dat blijft zo, maar de oversteekmogelijkheden tussen beide dorpen is vergroot nu ms Butskop in voor- en naseizoen in de weekends en op feest- en vakantiedagen een paar keer per dag die veerdienst onderhoudt. De toeristische veerdienst tussen Kamperland en Veere wordt in het toeristenseizoen nog steeds door rederij Dijkhuizen onderhouden, maar niet meer onder de vlag van Fiets een rondje met een pontje. Een overzicht van de toeristische veerdiensten op het Veerse Meer en in de rest van Zeeland: www.rondjepontje.nl. Voor het veer Veere-Kamperland: www.rondje-pontje.nl. Het verschil is slechts een streepje.

Schipper/eigenaar Dirk van Staveren op de ms Butskop, even voor anker aan de veersteiger van Wolphaartsdijk. De boot is in 1958 als douanepatrouilleboot gebouwd en is extreem wendbaar door de zogeheten schottelaandrijving, een geïntegreerd roer/propellersysteem, dat als geheel 360 graden onder het schip kan ronddraaien. Eind jaren ‘90 is het schip in particuliere handen gekomen en aangepast voor recreatieve doeleinden.

Rondom het Veerse Meer Een gebied met toekomst

Colofon

Provincie Zeeland

Deze nieuwsbrief verschijnt tweemaal per jaar onder verantwoordelijkheid van de bestuurlijke programmagroep en de coördinatiegroep Rondom het Veerse Meer. Dit project beoogt vanuit de in 2004 vastgestelde Gebiedsvisie de waarde en kwaliteit van het Veerse Meer in alle opzichten te verhogen. U kunt een gratis abonnement op deze nieuwsbrief aanvragen bij het informatiecentrum van de provincie Zeeland (Postbus 6001, 4430 LA Middelburg, tel. 0118-631400, e-mail [email protected]). Voor meer informatie over het project, bijvoorbeeld de brochure Visie op het Meer, kunt u contact opnemen met het secretariaat (tel. 0118-631985, e-mail [email protected]). De website www.zeeland.nl/rondomhetveersemeer biedt naast algemene informatie over het project ook de complete Gebiedsvisie Rondom het Veerse Meer. Samenstelling/hoofdredactie: Teksten/eindredactie: Foto’s: Grafische realisatie:

8

R o n d o m h e t Ve e r s e M e e r

Projectleiding Rondom het Veerse Meer TEKSTUWEL, Goes Arend van der Wel, gemeente Goes/Marjan van de Vreugde e.a. LnO drukkerij/uitgeverij, Zierikzee