Nieuwe provinciale overste aangesteld

Redactie: Postbus 18, 4847 ZG Teteringen e-mail: [email protected] Administratie: Missiehuis St. Willibrord, Vlierdenseweg 109A, 5753 AC Deurne, Telefoon: 0493 312646 Giro: 41 89 068. IBAN: NL81 PSTB 0004 189 068, BIC: PSTB NL 21 e-mail: [email protected]

CONTACTBLAD VOOR ALLE VRIENDEN VAN DE SVD (SOCIETAS VERBI DIVINI) = GEZELSCHAP VAN HET GODDELIJK WOORD Verschijnt driemaandelijks

nr. 179, juli 2010

Ten geleide

Inhoud • Nieuwe provinciale overste aangesteld

1

• Drie Nestors

2

• 20 jaar AJSC

2

• Generale visitatie 2008

3

• Provinciale raad 1/3 ‘‘allochtoon’’ 3 • SVD op de Filippijnen

4

• Stad springplank voor jongeren

5

• SVD Nederland/België

6

• Bericht van pater Provinciaal

6

• Komende en gaande medebroeders

7

• SVD Down Under

7

• SVD Wereldwijd

8

We zijn nu helemaal ROND: nieuwe provinciale overste, provinciale raadsleden, plaatselijke oversten. We gaan ROND de aarde naar Down Under. En we zijn ook ROND met de SVD website. Daarvan is de overste provinciaal secretaresse Marianne Ros. Zij deelt ons mee dat men naar harte lust kan surfen naar www. svdneb.nl (neb staat voor Nederland‑België) voor nadere kennismaking met mensen en activiteiten van de SVD. Maar blijf asjeblief ook ROND lezen; dat is toch wat anders hè?

Nieuwe provinciale overste aangesteld Op 4 mei 2010 waren de uitgaande en inkomende provinciale raden (voor Nederland/België), samen met de SVD medebroeders van Teteringen, bijeen in de gebedsruimte van het missiehuis voor de overdracht in de context van een eucharistieviering. Toen de nieuwe NEB provinciaal, Bert Wooning, 25 jaar geleden in Paraguay de taak van het Provincialaat overnam van zijn voorganger werd de tekst uit 2 Koningen, 2:7-15 gelezen. Het verhaal van het afscheid van de profeet Elia van zijn opvolger Elisa. Tijdens zijn overweging in Teteringen was die tekst weer de leidraad voor Bert. Die tekst en het gebaar waren 25 jaar geleden zinvol, en dat is nu ook zo: Elisa neemt de profetenmantel van Elia over en daarmee zijn taak: dienstbaar zijn aan de mensen in het bijzonder door het volk te helpen het Woord van God te verstaan in hun concrete situatie. Bert zei: “Volgens mij is een van de taken van dienstbaarheid die van de provinciaal gevraagd wordt die van de medebroeders te helpen om de 1

betekenis van het woord van God voor ons nu te ontdekken en daar samen de consequenties uit te trekken. Met opzet zeg ik samen. Immers: we vormen samen de Gemeenschap van het Goddelijk Woord. En hebben we niet de opdracht, de taak, samen getuigen van het Woord van God te zijn? En in de wereld en hoe dan ook, en misschien op een heel eenvoudige manier en in een beperkte omgeving zoals hier in ons huis (Teteringen), er voor te zorgen dat God onder ons en in de wereld aanwezig kan zijn? …. Ik denk dat we die steun

van elkaar hard nodig hebben.” Bert heeft er in Paraguay tien jaar over gedaan om tot de conclusie te komen dat zijn missionaire taak in Nederland/ België lag. Zo ook nu zijn overstap vanuit Den Haag (Hircos) naar Teteringen, weer een moeilijke missionaire beslissing; graag was hij in Den Haag met vluchtelingen en migranten blijven werken; ook nu is hij in gesprek tot de conclusie gekomen dat provinciaal zijn de nieuwe missionaire opdracht voor hem is. Lees verder op pagina 2.

Vervolg pagina 1. Hij zegt daarover: “Ik ben blij dat ik dat kan en mag doen. In de afgelopen 60 jaar heb ik ontzettend veel aan deze NEB provincie te danken o.a. een uitstekende opleiding en de steun die ik in Paraguay uit Nederland ontving. In dit opzicht ben ik blij en dankbaar iets voor de medebroeders van de NederlandsBelgische provincie terug te kunnen

doen.” Elisa vroeg aan zijn voorganger Elia om het dubbele van zijn geest te mogen ontvangen. Zo zei Bert: “Als ik iets soortgelijks van mijn voorganger, Kees, zou mogen vragen, dan zou dat het volgende zijn: Graag zou ik veel van zijn bestuurlijke wijsheid willen ontvangen: zijn persoonlijke aandacht voor en de betrokkenheid met alle medebroeders zonder uitzondering

en van de andere kant zijn capaciteit om op tijd soms heel moeilijke maar belangrijke beslissingen te nemen. Die mantel zou ik graag van Kees overnemen”. Elisa nam de mantel van Elia over; dat symbool volgend, legde Kees Maas zijn stool op de schouders van Bert Wooning. Bert, welkom als onze provinciaal! Wim Wijtten svd

Drie Nestors

bestaan van de SVD in de Filippijnen in 2009 ontving hij de Eeuwfeestof SVD missieonderscheiding. Niet alleen om zijn kwantitatieve bijdrage (70 jaar sinds 1939) maar vooral om zijn kwalitatieve bijdrage. “Als een krachtige getuige van Gods liefde en trouw aan zijn volk en als een bron van inspiratie voor zijn medebroeders”, klonk het in de laudatio. Hij werkte 13 jaar als voltijdse pastor in 2 parochies, was 12 jaar leraar en rector op 3 seminaries en sinds 1960 werkte hij als bekwaam econoom in 3 grote SVD instituten: Christ the King College, Seminarie van Tagaytay en in de Theologische School van Vigan. In zijn ‘vrije tijd’ deed hij nog veel voor de armen en gemarginali-seerden in de streek van Abra. Een lang en zeer welbesteed leven!

medebroeders in Brazilië. Vorig jaar vierde hij zijn platina priesterjubileum. Hij is echter geen 70 jaar in Brazilië werkzaam geweest. Wegens zwakke gezondheid was hij eerst van 1939 tot 1948 in België werkzaam. In Centraal Brazilië was hij werkzaam op plaatsen met een milder klimaat: Araraquara, Monte Alto en Registro. Dat milde klimaat heeft hem een lang leven bezorgd en de energie voor een prachtig apostolaat. Hij was de ‘coach’ van jonge missionarissen. Ook Dorus Bruin (Teteringen) heeft hij ‘gecoacht’. Hij richtte een huis op voor ongehuwde moeders, om te voorkomen dat zij in de prostitutie terecht zouden komen. En tot de dag van vandaag steunt hij dit werk nog steeds. Hij las altijd veel en toen hij 86 was leerde hij nog Brailleschrift om de Bijbel te kunnen blijven lezen. Thans verblijft hij in het SVD bejaardenhuis in Sao Paolo.

Bij gelegenheid van zijn 93ste verjaardag op 12 februari bleek Toni van Steen svd de oudste dienstdoende pastoor van Nederland te zijn. Hij is nl. pastor van de parochie St. Antonius van Padua in Asten/Heusden. En nog behoorlijk actief. Kort na zijn verjaardag speelde hij het klaar om prins Carnaval met zijn raad op Aswoensdag in de kerk te krijgen om boetvaardig het askruisje te halen. Hij speelt het ook nog klaar om ‘s zondags 10 kilometer naar het missiehuis van Deurne te fietsen. En dat allemaal na zo’n 40 jaar pastoraat in Indonesië. Er is nog een tweede Nederlandse SVD’er de oudste. Niet de oudste pastoor, maar de oudste van de 495 SVD’ers in de Filippijnen, pater Wim van Kuijk. Hij is nu 99 jaar oud. Bij gelegenheid van het honderdjarig

Ook de oudste SVD’er in zijn land is de Nederlander Adriaan van Luyn. Met 98 lentes is hij de oudste van 264

Toon van Bijnen svd

20 jaar Arnold Janssen spirituality center

Naar een schilderij van br. Lukas Kolzem svd

2

Op 15 januari 1989, twintig jaar geleden, werd het Arnold Janssen Spirituality Center (AJSC) opgericht in het Missiehuis St. Michael te Steyl. Het idee tot oprichting kwam van het generaal kapittel van de SVD in 1988. Maar ook de missiezusters SSpS en de aanbiddingzusters SSpSAP werden uitgenodigd er aan deel te nemen. Pater Heinz Heekeren svd en zuster Agada Brand ssps waren de eerste leiders van het team. Dit bestond uit 3 SVD’ers en 3 zusters SSpS. Eén zuster SSpSAP werd benoemd om contact te onderhouden met het AJSC. Het centrum heeft tot doel om de spiritualiteit van de generatie van de stichters te bestuderen en

deze spiritualiteit over te dragen op medebroeders en zusters. Met dit doel worden in Steyl geregeld cursussen en retraites gegeven. De teamleden reizen ook naar provincies van de SVD en SSpS en SSpSAP gemeenschappen in de hele wereld om retraites en vormingscursussen te geven en plaatselijke AJS centra op te richten. De huidige leden van het team zijn de SVD’ers Peter McHugh (Engeland), Mike Somers (Ierland), en Renato Gnatta (Brazilië), en de SSpS missiezusters: Emmie Vas (India) en Aneta Kolodziejczyk (Polen). Wim Wijtten svd

Beleid t.a.v. Nieuwe Missionarissen na de generale visitatie van 2008 De provinciale raad heeft een jaar na de generale visitatie in 2008 aan het generaal bestuur een rapport gestuurd. Hierin gaat de raad nader in op de aanbevelingen van de visitator en wordt toegelicht hoe de raad de aanbevelingen heeft gerealiseerd. Het rapport van de Nederlands-Belgische provincie is op 23 februari 2010 in de generale raad besproken. Generale overste Antonio Pernia svd doet schriftelijk verslag van de bespreking: “De toekomst voor de provincie. Dit is voor veel Europese provincies een belangrijk onderwerp, met name in

West-Europa. De generale raad heeft vastgesteld dat in sommige provincies al druk wordt gesproken over dit onderwerp. Het is echter noodzakelijk dat het onderwerp met en in alle provincies onderwerp van gesprek is om zo te komen tot een gezamenlijke oplossing die levensvatbaar is.” Het tweede onderwerp waarover vanuit Nederland en België was gereageerd, Nieuwe Missionarissen, leverde volgende reactie op van p. Pernia: “Wij zijn verheugd over uw inspanningen om nieuwe missionarissen uit te nodigen met u te komen

samenwerken en over uw inzet om hen vertrouwd te maken met uw landen. Integratie is voor nieuwkomers geen gemakkelijke zaak, temeer daar de sociale en religieuze situatie in België en Nederland zeer complex is. Wij hopen op een voortdurende wederzijdse verrijking. En we vragen onze Nederlandse en Belgische confraters zich in te willen zetten voor een beter begrip van mensen die uit andere culturen naar uw land komen.” samenvatting: Gerard Jansink

Provinciale raad 1/3 “allochtoon” De nieuwe provinciaal, Bert Wooning, heeft de zorg voor 75 medebroeders van onze provincie. Gelukkig staat hij er niet alleen voor. Zes medebroeders zijn gekozen als raadsleden: Kees Maas (Teteringen) als viceprovinciaal; Koos van Schie (Heverlee) als adviseur van de provinciaal; en verder Kees van der Geest (Hircos, Den Haag), Klemens Hayon (Nieuwegein), Marianus Jehandut (Hircos, Den Haag), Herman Wijtten (Nieuwegein). Deze zeven medebroeders brengen niet alleen een gevarieerde pastorale ervaring uit Nederland en België mee, maar ook rijke missie-ervaringen uit Paraguay, Indonesië, Congo, Papoea Nieuw-Guinea, Rome en de Filippijnen. De twee Indonesische medebroeders weten uit vaak pijnlijke ervaringen wat het betekent allochtoon te zijn. Ze ervoeren aan den lijve hoe moeilijk het is om Nederland binnen te komen en om, eenmaal hier, de vereiste papieren te krijgen - een jarenlang leven tussen hoop en wanhoop. Ze kunnen 3

Boven v.l.n.r. Kees van der Geest, Koos van Schie, Bert Wooning, Kees Maas; onder v.l.n.r. Herman Wijtten, Klemens Hayon en Marianus Jehandut

meevoelen met de honderdduizenden “nieuwe Nederlanders”. Hun leven en inzet, hun woord en pijn zorgen er voor dat de provinciaal en zijn raad ook deze realiteit zien en er naar handelen. Met veel waardering en dank is afscheid genomen van Koos van Dijk en Jan Rutten, die vele jaren als leden van de provinciale raad hun beste krachten en wijsheid ter beschikking hebben gesteld van de medebroeders en onze missionaire

opdracht. Deze twee scheidende leden van de provinciale raad blijven onze provincie van dienst: Koos van Dijk in financiële zaken en Jan Rutten in de zorg voor “Nieuwe Missionarissen”. We verwachten dat in deze roerige kerkelijke tijd de provinciale raad ons zal voorgaan in dienstbaarheid en missionaire visie. In dat vertrouwen zijn we samen op weg. Wim Wijtten svd 3

SVD op de Filippijnen: heroïsche start Filippino Michael Layugan svd studeert in Leuven kerkgeschiedenis. Voor zijn doctoraat bestudeert hij de geschiedenis van de SVD in zijn land. Hij heeft al twee hoofdstukken van de zes voor zijn proefschrift afgewerkt. Hij is blij dat hij het schema voor zijn thesis heeft gevonden. Dat zijn de vijf eerste generale oversten van de SVD van 1904 tot 1957. Hij bestudeert hun beleid t.a.v. de Filippijnen. Hoogst interessant om met hem over de SVD te praten. -ROND: U begint al in 1904 en de SVD is pas in 1909 op de Filippijnen aangekomen. -Layugan: Er zijn 5 jaren van overleg aan voorafgegaan. De SVD gaat niet over één nacht ijs. In 1904 werd de SVD gevraagd door enkele bisschoppen. Arnold Janssen wilde goed weten wat de bisschoppen verlangden, was dit echt missiewerk? Tot 1907 reageerde hij niet. Hij stuurde Mgr. Limbrock uit Papoea Nieuw-Guinea op verkenning. Toen de bisschop van Nueva Segovia in 1908 nogmaals SVD’ers vroeg voor het gebied van Abra, aanvaardde Arnold Janssen de uitnodiging. In 1909 schreef hij kort voor zijn dood een bevestigende brief. De opdracht was in principe aanvaard. Maar er waren nog geen missionarissen en er was nog geen overste als vertegenwoordiger van de SVD. De tweede generale overste N. Blum stuurde Ludwig Beckert, die toen in China was, en de pasgewijde Oostenrijker Scheiermann. Zij waren de eerste twee SVD’ers. Maar na 6 maanden stierf Scheiermann al. Het begin was dus erg dramatisch. -R: Waarom werd de SVD gevraagd? -L: Er was een groot priestertekort. In 1898 kwam er een einde aan het Spaanse bewind en namen de Amerikanen de macht over. De Spaanse priesters verlieten massaal het land. Zij waren immers staatsfunctionarissen En er waren nauwelijks Filippijnse priesters. Het was een Spaanse Kerk op de Filippijnen. 4

-R: Net zoals in Latijns Amerika. -L: Precies. Maar nu kwamen er bovendien Amerikaanse protestantse dominees en evangelisten binnen. En er was een sterke beweging voor een onafhankelijke Filippijnse Kerk: de Aglipayanen. De Katholieke Kerk dreigde te bezwijken. Veel mensen liepen over naar een protestantse of Anglipayaanse kerk. Daarom deden de bisschoppen een beroep op Europese missionarissen. O.a. de Scheutisten gaven in 1907 daaraan gehoor. Twee jaar later waren zij een goede hulp voor de SVD. Die konden in de procuur van Scheut terecht, in Manilla bijv. -R: Om de Filippino’s terug te winnen voor de Katholieke Kerk is de SVD in eerste instantie gekomen. -L: Ja, en door veel strijd zijn ze daarin geslaagd. In Abra maakten de Aglipayanen het de SVD erg moeilijk. Het gebeurde dat onze missionarissen tijdens de Sacramentsprocessie echt werden aangevallen. Maar zij hebben de mensen voor zich kunnen winnen door hun plaatselijke taal goed te leren en te luisteren naar de mensen. De SVD’ers werden “blanke monniken of blanke broeders” genoemd; een heel ander soort missionarissen. De mensen kwamen weer naar hen voor doopsels, huwelijken, eucharistie. Het is bewonderenswaardig wat zij gedaan hebben. Zij hadden niets: geen geld, geen middelen, weinig priesters, want er stierven toen veel missionarissen. Maar zij waren zeer religieus gemotiveerd. Zij kwamen veel

samen voor recollecties en retraites. Maar in 1919 kwam er een echte crisis. Toen werden de Duitse missionarissen gedeporteerd naar de VS. Er werd ernstig overlegd: kunnen wij nu nog blijven? Hun besluit was om te blijven. Ook een heroïsch besluit. Dankzij hun toewijding en echt geloof in hun missie heeft de SVD er overleefd. En dit werd bevestigd door het generale bestuur. In 1921 kwam de nieuwe generale overste pater Gier op visitatie. Tevoren was er weinig contact met Rome. Pater Gier zag het schrijnend gebrek aan priesters en gaf de instructie: Als jullie gevraagd worden voor seminaries en priesteropleiding, dan moeten jullie dat aannemen. En dat is de specifieke bijdrage van de SVD aan de Kerk in de Filippijnen geworden.

-R: Dat is ook het onderwerp van je onderzoek. -L: Ja, de titel is Geschiedenis van de Missionarissen van Steyl in de Filippijnen en hun bijdrage aan de lokale Kerk in de periode 1904-1957. Die bijdrage was zeker de priestervorming. In 1925 nam de SVD het seminarie van Vigan over. Dat was het eerste seminarie dat zij gingen leiden. Later is er nog een aantal gevolgd. In 1934 openden ze ook de eerste ‘Apostolische school’, Christ the King in Manilla. Na zijn doctoraat, over 3 jaar, zal hij zelf wel in de priestervorming terechtkomen als docent kerkgeschiedenis in het grootseminarie van Tagatay op de Filippijnen, vermoedt hij.

Toon van Bijnen svd

Stad springplank voor jongeren Guillaume Bumba Kamudiongo svd uit Kongo studeert al enkele jaren antropologie aan de KU Leuven. Hij bereidt een doctoraat voor en deed daarvoor tot september 2009 twee jaar veldonderzoek in Zuid-Congo/ Noord-Angola. Hij werkt nu aan de redactie van zijn proefschrift. Wij hadden met hem een boeiend gesprek. ROND: Waarover gaat uw thesis precies? Guillaume: De titel is Des jeunes comme agents de transformation (Jongeren als bewerkers van de verandering). De Congolese jeugd die van school kwam, vond geen werk en week uit naar Angola, waar in de diamantsector geld te verdienen was. Een deel van hen ging met het verdiende geld terug naar Congo. Een andere gedeelte ging met dat geld verder op zoek naar levenskansen. Want de diamant was na een tijd uitgeput. Door die geldwinning ontstonden er andere verhoudingen. Volgens de traditie regelt de vader alles. Maar nu ging een aantal van die jongens zelf over geld beschikken. Dat zet de maatschappij op zijn kop. Ook vrouwen trokken naar Angola dikwijls met toestemming van de man. Maar er kwam gemakkelijk echtscheiding van. Ook deze vrouwen beschikten over geld. Volgens de traditie komt het geld van de vrouw toe aan de man, aan de oom of een broer. Door de echtscheiding bereidden die vrouwen echter hun eigen toekomst voor. Want eenmaal gescheiden, hielden zij het geld voor zich om er bijv. een eigen huis mee te kopen. ROND: Je kunt dus ook zeggen dat de monetaire economie die grote verandering heeft gebracht. Guillaume: Ja, maar maatschappelijk was het toch vooral de emancipatie van de vrouw. De vrouw is niet langer ondergeschikt. Dat is een geweldige verschuiving van de traditionele naar de moderne samenleving. De vrouw speelt niet langer een passieve rol. Het geld verandert wezenlijk de rol van

weer een vlucht uit die steden naar de periferie toe, naar de dorpen er rondom, omdat de glorietijd van de diamantmijnen voorbij is. Je ziet nu dat de stadscentra wegkwijnen en dat de dorpen eromheen zich uitbreiden. Die urbanisatie was dus maar van voorbijgaande aard. Nu kunnen we waarnemen dat die mensen zich weer etnisch groeperen, wat ze in de steden niet zo sterk deden. Maar zelfs in die steden was er toch ook een etnische binding. Zij vormden Congolese enclaves binnen Angolese steden. Zo werd bijv. het traditionele clanrecht uit Congo omtrent de jacht in Angola toegepast.

vrouwen en mannen. In de traditionele maatschappij had de vrouw alleen betekenis, omdat ze gehuwd was en kinderen ter wereld bracht. Nu heeft ze ook een andere, een tweede waarde. Ook een ongehuwde vrouw die over geld en dus macht beschikt, heeft nu betekenis. Dat wil niet zeggen dat het niet belangrijk is dat een vrouw gehuwd is en kinderen heeft. Zeker in een maatschappij die volgens de moederlijn is ingericht. Alhoewel dit belangrijk blijft, is er toch een geweldige verschuiving opgetreden. Vroeger bepaalde de traditie het hele leven. Een jager moest bijv. de buit delen met de hele familie. De oom bepaalde de verdeling. Als iemand de verdeling niet aanvaardde, kon dat zelfs een reden tot moord zijn. In die maatschappij was de vrouw wezenlijk een slavin van de oom, de broer, de man. Deze traditionele machthebbers hebben nu veel aan macht ingeboet.

ROND: En dat alles door de monetaire economie. Guillaume: Dat is één factor. Ik heb drie sectoren onderzocht: gefrustreerde jeugd, de vrouw en het geld en ten derde de urbanisatie. In Congo woonden deze mensen in dorpen, in Angola, in de mijnstreek, kwamen ze in een stedelijke samenleving terecht. In steden is er waterleiding, licht, wegen, administratie enz. Een heel ander leven. Wel is er nu

ROND: Dus de verandering bij de jongeren heeft hen niet individualistisch gemaakt. Guillaume: Nee, zij blijven leven in stam- en clanverband. Ook zij delen dikwijls het verdiende geld met hun familie. Het is nog altijd zo dat je zonder clan niet kunt overleven. Ik heb ook die clanbinding ondervonden. Ik had moeilijkheden bij de douane. Sommigen erkenden mijn documenten niet. Ik kwam in de gevangenis terecht. Om kort te gaan; toen ik zei dat ik Chokwé was, veranderde hun houding. “Ah Chokwé!“ En de zaak was gauw geregeld. De eerste vraag is altijd nog “Waar kom je vandaan?”. Dan weten ze van welke clan je bent. Dat is bepalend. Dat is niet veranderd. Maar binnen die etnische bindingen zoeken jongeren wel hun eigen weg. Ze zijn op zoek naar hun eigen identiteit. Zij modelleren hun eigen leven, volgens hun eigen genie. Maar er verandert wel veel en de stad is voor de jongeren de springplank naar een andere manier van leven. Toon van Bijnen svd

5

SVD Nederland/België -Op 14 maart verzamelden zich zo’n 60 Afrikanen in het huis van HIRCOS rond bisschop Obiora Ike uit Nigeria. Hij is in het episcopaat aldaar de verantwoordelijke voor de vluchtelingen. Tevoren was er in de Marthakerk een internationale eucharistie, waarin naast bisschop Obiora ook de nuntius voorging. Een kind uit de menigte riep bij de plechtige intrede: ”Papa, daar komen Sinterklaas en Zwarte Piet aan.” -27 maart werd er ingebroken in de Emmaüskerk in Nieuwegein, de kerk waar de SVD veel dienst doet. Er was ook brand gesticht. De Paasvieringen konden daar niet doorgaan. Maar de PKN-kerk ‘De Bron’ deed de deuren graag open voor de Emmaüsgemeenschap. Op Witte Donderdag kon Klemens Hayon svd dan toch voorgaan in een multiculturele eucharistie met voetwassing. Herman Wijtten svd kon er een plechtige Paaswake houden met een indrukwekkende heropname van een jonge dame in de Katholieke Kerk. Er kon bij die gelegenheid in ‘De Bron’ ook een Maria-icoon geplaatst worden die deze kerk had ontvangen van de Trappistinnen uit Berkel-Enschot, toen deze hun abdij aldaar verlieten.

Bericht van pater Provinciaal p. Kees Maas, oud-provinciaal, is voor drie jaren benoemd tot rector van het Missiehuis in Teteringen. Voor de huizen in Deurne, Nieuwegein, Den Haag en Montenau werden presides (her-)benoemd. Voor het district Soesterberg werd een nieuwe overste benoemd.

6

-Pater Ton de Rijk svd (87), afkomstig uit Amsterdam, heeft midden mei afscheid genomen in de basiliek van de H. Geest in Buenos Aires (Argentinië), waar hij 30 jaar lang, elke week naast zijn professoraat, in een druk bezochte eucharistie voorging. Zijn preken waren zeer geliefd. Hij is naar het SVD Zorgcentrum “San Francisco Javier” in Rafael Calzada, nabij Buenos Aires, verhuisd. -Op 4 mei werden de leden van de commissie “Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping” (GVS) voor drie jaar herbenoemd: Toon van Bijnen, Jan Hellemons, Marianus Jehandut, Koos van Schie, Peter van de Wiel en Herman Wijtten. Peter van de Wiel volgt Toon van Bijnen op als coördinator. -Op 2 mei werd Clément Kilabi svd en op 29 mei Vincent W svd tot priester gewijd. Zij kunnen zich nu gaan voorbereiden op hun komst naar Nederland.

-Zuiderhout in Teteringen blijkt een enorme aantrekkingskracht te hebben. De zustergemeenschap van Valkenhove in Breda (de catechisten) hebben zich ook nog een plaats veroverd op dat terrein. Men voorziet voorlopig een noodgebouw voor 30 personen in de binnentuin. Voor later wordt gedacht aan verdiepingen boven bestaande gebouwen: baas boven baas! -Op 18 mei werd “15 jaar HIRCOS” gevierd met genodigden uit het pastorale milieu van Den Haag. De pastores krijgen meer en meer positieve belangstelling voor dit missionaire project. “Laat in heel dat parochiecluster gebeuren a.u.b. het Missionair Project niet ‘ondersneeuwen’, want dat is veel te belangrijk voor onze toekomst”, was het commentaar van een pastor.

-Op 10 mei is Kees van der Geest svd van Deurne naar Den Haag verhuisd. Hij sloot zich daar aan bij de HIRCOS gemeenschap. In een Thematische Viering in de grote kapel van Deurne mocht hij als afscheid een collecte van 170 euro voor het missionair project van HIRCOS in ontvangst nemen.

Komende medebroeders

Gaande medebroeders

Op verlof in Nederland:

Op verlof naar Indonesië:

Uit Ecuador Helmut Renard

30.04.10

Klemens Hayon van 01.06.10 tot 01.09.10

Uit Papoea-Nieuw-Guinea Harrie Janissen 25.05.10

Marianus Jehandut van 20.06.10 tot 20.09.10

Uit Papoea-Nieuw-Guinea Jan de Groot  09.07.10 Uit Congo Ben Overgoor        20.07.10

SVD Down Under: een Nederlandse SVD’er in Australië p. Wim Valckx svd, priester gewijd in 1960, verhuisde in november 1986 naar Australië. Na 24 jaren werken op Papoea Nieuw-Guinea ging hij naar Australië. In Canberra werkte hij als pastor onder de Duitse migranten om vervolgens in 1988 als lid van de communiteit van het Dorish Maru College, het seminarie van de SVD, 8 jaar pastoraal werk te verrichten onder vluchtelingen uit Cambodja. Sinds 1994 werkt Valckx, ook na zijn eervolle pensionering in 2006, als pastor voor oudere Nederlandse migranten in Melbourne. In het SVD-NIEUWS van februari 2010 beschrijft hij ontstaan en “bijnaondergang” van de Australische SVD provincie. Aanvankelijk begonnen als deel van de missie op Papoea Nieuw-Guinea, krijgt Australië in 1954 de status van regio (= provincie ”in wording”). Ondanks dat er vanuit deze SVD regio enige tientallen missionarissen op pad zijn gegaan, stelt regionaal overste p. Auflinger svd in 1958 voor de activiteiten in Australië te beëindigen. Lawrence Mac svd verzet zich tegen dit idee en meldt zich als vrijwilliger om de Australische SVD regio van nieuwe impulsen te voorzien. Als regionaal overste voert hij gedurende 12 jaren een gezond financieel beleid. In 1977 wordt de regio een volwaardige provincie, maar… einde jaren tachtig van de vorige eeuw ziet de toekomst voor deze provincie er opnieuw erg somber uit bij gebrek aan goede leiders. En dan gebeurt wat Valckx het “wonder van Dorish Maru College” noemt: br. Ronald Fratzke svd begint jonge broeders uit Flores aan te trekken om samen een broedercommuniteit in Melbourne te vormen. Er komen ook twee Florinese paters mee, en theologiestudenten uit Indonesië, en studenten uit Korea, uit Japan… Nu, 21 jaar later, zijn mannen uit China, Korea, Vietnam, Indonesië, Australië, Nieuw-Zeeland, Fiji, Vanuatu en Chili als broeder (3) of als priester (29) vanuit Australië uitgezonden

naar alle werelddelen. Anderen werken in Australië, waardoor er voor deze provincie voldoende leiders met capaciteiten te vinden zijn. De provincie heeft weer toekomst. Het multi-etnisch karakter geeft problemen, zeker als het om taal gaat. Maar de opleiding in filosofie, theologie, missiologie en pastoraal in Australië draagt enorm bij aan een elkaar goed verstaan. Valckx eindigt met: “Ik stond erbij en keek ernaar… Wonderlijk. Wat een voorrecht om dit van dichtbij te hebben mogen meemaken.” Ten slotte vertelt hij over het schip “Dorish Maru”, waarvan de naam voortleeft in het gelijknamig College in Melbourne.

Het Japanse vrachtship Yorishime Maru We gaan terug naar een moment in de oorlog tussen Japan en Amerika, december 1942-september 1945, dat voortleeft in onze Australische SVD in de naam Dorish Maru College in Melbourne. De Jappen probeerden Port Moresby in Papoea te bereiken over de Owen Stanley bergketens. Ze brachten bevoorrading en troepen aan land vanuit Rabaul, de hoofdstad van het eiland New Britain. De Australische en Amerikaanse luchtmacht vielen de konvooien aan en vernietigden deze. En de Jappen konden hun vliegtuigen niet laten opstijgen, of ze werden onmiddellijk opgewacht door de westerse geallieerden. De inlichtingen, afkomstig van de kustwachters, waren van het grootste belang voor de uitkomst van de oorlog in wat wij tegenwoordig Papoea Nieuw-Guinea noemen.  Deze coast watchers werden door minionderzeeërs aan land gezet om de kust en de zee in de gaten te houden. De Jappen verdachten de achtergebleven missionarissen (m/v) van deze spionage. En ofschoon ze (“geallieerde”) Duitsers waren, werden de missionarissen allemaal

vastgezet. Op 17 maart 1943 werden 40 missionarissen, onder wie een bisschop, op het schip Akikaze gefusilleerd en in zee gegooid.  Een andere groep werd gevangen gehouden op Manam Eiland en later naar Hollandia verscheept op de Yorishime Maru (= Dorish Maru). Toen dat schip op 6 februari 1944 in de baai bij Wewak aankwam, werd het zes keer aangevallen door Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. 27 SSpS zusters en 19 SVD’ers kwamen om. Bisschop Wolf en een aantal anderen bezweken enkele dagen later aan hun verwondingen.  Wat op de Akikaze en de Dorish Maru gebeurde, kwam pas na de oorlog ten volle aan het licht. Het werd duidelijk dat meer dan een derde van alle missionarissen was omgekomen. Deze verhalen inspireerden heel veel jonge Australiërs om missionaris te worden. Dit elan werd in goede banen geleid door een groot aantal missionarissen, vanuit Nieuw-Guinea naar Australië uitgeweken: 81 SVD’ers en 38 Blauwe Zusters. Bovendien kwamen 20 jonge Amerikaanse SVD’ers uit Techny, Illinois (USA). Al die wachtende missionarissen, in afwachting van hun terugkeer naar Nieuw-Guinea, hielpen overal in parochies en kloosters en verspreidden op die manier het missie-ideaal.    Pater Frank Gerry schrijft in zijn korte geschiedenis van de Australische SVD Provincie:  “Wij kunnen er zeker van zijn, dat SVD-Australia geboren is uit de totale verwoesting van de NieuwGuinea missie, alsook uit het lijden en de dood van zoveel slachtoffers onder de missionarissen daar.” Wat Frank Gerry zegt, ligt allemaal in de naam ‘Dorish Maru’ vervat. In 1988 opende de SVD een nieuw opleidingshuis in Melbourne en dat heet tot op de dag van vandaag Doris Maru College. samenvatting: Gerard Jansink

7

SVD Wereldwijd Succesverhaal B.g.v. ‘100 jaar SVD op de Filippijnen’ werd volgende statistiek opgemaakt. Begonnen met 2 SVD’ers in 1909, werken er nu 404, verdeeld over 3 provincies: in 54 parochies, 31 bisdommen, 2 universiteiten, 6 colleges, 13 andere scholen, 22 alternatieve leerscholen, 4 seminaries; in media- en bijbelapostolaat en in Gerechtigheid, Vrede en Heelheid van de Schepping. 142 Filippijnse SVD’ers zijn nu missionaris in 42 landen. Aardbeving Chili De aardbeving van 27 februari in Chili is aan de SVD niet ongemerkt voorbijgegaan. Geen persoonlijke ongelukken maar toch 9 gebouwen meer of minder ernstig beschadigd: 3 grote schoolcomplexen, 3 kerken en kapellen en 3 woonhuizen. Meest getroffen was Los Angeles, dicht bij het epicentrum, waar de SVD een gymnasium, een kerk en een gemeenschapshuis heeft. Ook Santiago en Rancagua deelden in de klappen. Timor: 103 novicen Generaal visitator Arlindo Pereira Diaz drukte zijn bewondering uit voor de bloei van de SVD in Oost- en West-Timor. 103 Novicen uit Timor en Flores, waarvan 69 uit Timor, in het noviciaat van Nenuk, een eigen radiostation Verbum, de katholieke universiteit Widya Mandira in Kupang, medewerking aan het Instituut voor Religieuze Wetenschappen Sao Tomas de Aquino in Dili, inzet voor migranten, gezondheidszorg (met name AIDS), armoedebestrijding, pastoraat in 22 grote parochies, 2 kleinseminaries, scholen, ziekenhuizen enz. Inderdaad indrukwekkend. 8

Twee bisschoppen op één dag Op 17 april werden er twee SVD’ers bisschop gewijd: Jorge Patricio Vega voor Illapel in noordelijk Chili en Gabriel Edoe Kumordji voor Donkorkrom in Ghana. De consecratie van deze laatste duurde 6 uur. Er werden nl. twee pauselijke bullen plechtig voorgelezen: één voor de benoeming van de bisschop en één voor de oprichting van het nieuwe bisdom (vicariaat). Beide bullen werden vóór de afkondiging plechtig in processie rondgedragen rond een voetbalveld waar 6.000 gelovigen de beide bullen konden aanschouwen. Lang, maar plechtig! Tegen mensenhandel In San Bernardino, niet ver van Los Angeles in de USA, heeft de SVD een productiecentrum voor film en tv. Onlangs kreeg Soney Sebastian svd van een antimensenhandel coalitie in Los Angeles de opdracht om een documentaire te maken over mensenhandel en slavernij vandaag. Hij interviewde slachtoffers en actievoeders. Niet overbodig. In de USA worden naar schatting ieder jaar 15.000 mensen verhandeld. Piuscollege München sluit Op 11 april was de laatste liturgische dienst in het Piuscollege in München. Het was een spiritualiteits- en vormingscentrum, dat 52 jaar veel mensen heeft ontvangen en gevormd.. De SVD blijft echter wel in dienst van het aartsbisdom in de Hedwigs- en Matthiasparochies, in Bijbelapostolaat, pastoraal voor buitenlandse studenten en de eigen Steyl Mediaproducties.

SVD parochie in pausfilm Een Poolse ploeg maakte een film over de Katholieke Kerk, vooral in landen die Johannes Paulus II bezocht. De Indische pater Matthew Louis Naduville svd kreeg ze over de vloer in zijn St. Franciscusparochie in Dambwa, Zambia, omdat de paus Zambia, en niet Dambwa, had bezocht! Er werd een eucharistieviering gefilmd. ”De hele kerk leefde mee. Er was een sfeer van vieren die wij nergens hebben gevonden”, volgens de commentator van de film. Ghana in Wenen vice versa Patrick Kofi Kodom svd uit Ghana die in Wenen onder migranten werkt, mocht in de krant Die Presse over een volle pagina zijn bevindingen over vooroordeel en vijandigheid uitleggen. Eén van de vragen: “Hoe zouden onze missionarissen gereageerd hebben, als zij in Ghana met zo’n vijandigheid en vooroordelen waren ontvangen?” De missionarissen hadden voor zichzelf vrolijk geantwoord: “Bij alle moeilijkheden in dat land zijn de Ghanezen uniek, vriendelijk en mensen om van te houden!” Ook dat nog Sinds enkele jaren is de Domitillacatacombe in Rome aan de SVD toevertrouwd. Onlangs schreef een heer van 84 jaar dat hij een stuk menselijk been uit een catacombe in zijn huis had. 50 Jaar geleden had hij zich in het half donker vastgehouden aan een nis en per ongeluk een stuk been meegenomen. Nu wenst hij dat terug te bezorgen en vraagt om een goede oplossing.