Nieuwe Markten op het Brabantse Land
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Inhoud
• Introductie Nieuwe Markten filosofie • Voorbeeld Nieuwe Markten Heuvelland • Project Nieuwe Markten Brabantse Land • Vervolgstappen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
"Nieuwe Markten aanpak"
• gericht op economische structuurversterking van regio's • via inzet regionale concepten (windows of opportunity) • die enerzijds aansluiten op gebiedskwaliteiten • en anderzijds op nieuwe markten (nieuwe allianties) • die appèl doen op innoverend ondernemerschap • met de overheid in faciliterende rol
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
bv: Heerlijkheid Heuvelland • • • •
start medio 2004 obv coalitie LIOF / PLB met oog op structuurversterking Heuvelland medio 2006: vijf ondernemerstafels: – Helende Hellingen; zorgverzekeraars, ziekenhuizen, 3 en 5 sterrenhotels – Goddelijk Leven; vastgoedontwikkelaars, zorgsector, erfgoedsector – Wellness in Weelde; zorgverzekeraars, vastgoedontwikkeling, wellness sector, therapeutische sector, cursussector – Volle Smaken; vastgoedontwikkelaars, retail-distributeurs, horeca, voedselproducenten – Verbonden Velden; mobiele telefonie, softwareontwikkelaars, toerisme promotie, zorgsector,
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
bv: Helende Hellingen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Helende Hellingen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Collaboratie tussen ziekenhuizen, zorgverzekeraars en regionale horeca
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Nieuwe Markten Heuvelland
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
stappenplan Nieuwe Markten (kort): • identificatie – gebiedsanalyse adhv kaart- en fotobeelden – 1e identificatie windows of opportunity (nieuwe pmc's) – analyse referentiebeelden
• provocatie – actoranalyse: speurtocht naar relevante ondernemers – ronde tafels met kansrijke economische actoren – 1e identificatie investeringsproposities
• programmatie – vormgeving businessplannen – vormgeving investerings- & ontwikkelingsprogramma
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
10 ontwikkelingsprincipes: • • • • • • • • • •
cultuur-natuur als integrerende en mobiliserende onderlegger; majeure bijdrage visuele elementen: beelden, kaarten ontwerp; belang identificatie 'windows of opportunity'; integratieve benadering waardeketens: horizontaal-verticaal; allianties tussen urbane & rurale ondernemingen; voorbij 'planning', kaarten als middel; bestuur en beleid op afstand, economische actoren voorop; belang economische invalshoek, investeringen ipv subsidies; verbinden intern en extern investeringsvermogen; ruimte voor 'lerend vermogen'.
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
"Nieuwe Markten Brabantse land"
probleemanalyse: - agrarisch-landschappelijk - toeristisch - ruimtelijk
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
agrarisch-landschappelijk
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
agrarisch-landschappelijk
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
agrarisch-landschappelijk
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
tussenconclusies agrarisch-landschappelijk • Sterke confrontatie hoog-/laagwaardig landelijke gebied: – dreiging voortgaande ‘verrommeling’ – mogelijk onderbenutting kansen contrasten
• Sterke diversiteit, ontwikkelingsvermogen agrarische sector: Maar: – Milieulast intensieve veehouderij – Wat is het duurzaam perspectief voor grootschalige akkerbouw? – Welke nieuwe kansen voor het gemengd bedrijf ?
Nodig: zoeken naar nieuwe economische dragers voor landelijk gebied Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
ontwikkeling gasten & overnachtingen
gasten Brabant overnachtingen Brabant
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
ontwikkeling gasten & overnachtingen 75% gasten uit Nederland (m.n. Holland en Brabant 64%) Relatief veel gezinnen met kinderen, weinig empty-nesters en 45-plussers Relatief grote reisgezelschappen Sociale klasse marktconform
gasten Brabant overnachtingen Brabant
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
tussenconclusies toeristisch-recreatief
• Economische betekenis groot en groeiend: – 66.000 banen = 5,9% werkgelegenheid Noord-Brabant – Groei werkgelegenheid ’96-’02: 17,7% versus 15,3% totaal NB
• Maar belang voor Brabantse economie blijft achter: – 14% toeristische werkgelegenheid NL (totaal 15%) – Groei toerisme NB (17,7%) < groei toerisme NL (22,8%) – Aandeel bestedingen vrije tijd: 12,1% (versus 14,8% inwoners)
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
ruimtelijk (positionering internationaal)
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
ruimtelijk (lopende projecten)
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Conclusie: probleemstelling Noord-Brabant gaat in beginsel goed, maar ......... ….. is het nu werkelijk voorgesorteerd op de toekomst? 1. Het is nog té afhankelijk Brabant stelt zich nu nog te veel afhankelijk op van de omgeving Behoefte aan eigen agenda, vanuit eigen kracht
•
Het verbindt te weinig Er bestaat een veelheid aan projecten op het platteland, Vooral subsidie gedreven, inzet op fysiek-ruimtelijke spoor Opschaling gewenst van de verschillende projecten (robuustheid)
3. Het heeft te weinig focus Agrarische en toeristische productie: te weinig focus, te weinig kwaliteit Kernkwaliteiten van het gebied op ruimtelijk, economisch én sociaal-cultureel terrein (usp) dienen verbonden te worden met nieuwe markten
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
doelstelling "Nieuwe Markten Brabantse land" • vergroting robuustheid bestaande plannen/projecten Brabantse 'buitengebied' • via strategische 'kapstok' • stimuleren visievorming • actorgedreven benadering (ondernemers mobiliseren) • verkennen nieuwe product-markt combinaties
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
identificatie nieuwe markten Van binnen naar buiten
Van buiten naar binnen
Gebiedskwaliteiten
Opkomende markten
USP's
Referentiebeelden Nieuwe PMC's Windows of Opportunity
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
analyse van binnen naar buiten: - Welke usp’s te onderscheiden? - En waar liggen die dan?
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
kraamkamers van kennis
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
groene kamers & coulissenlandschap
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
kraamkamers van sport
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
maakindustrie
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
innovatieve agrarische productie
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
zorglandschap
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
informeel Brabant
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
capital of family entertainment
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
capital of youth entertainment
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
katholiek en industrieel erfgoed
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
analyse van buiten naar binnen: - Welke veelbelovende nieuwe markten voor de usp’s te interesseren? - Welke voorbeelden kunnen inspireren?
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
nieuwe markten
• kenniseconomie • senioren economie • retail entertainment • multi-media entertainment • wellness & bezinningseconomie
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
1. kenniseconomie • Groeimarkt: kenniswerkers kennen geen grenzen! – Internationalisering arbeidsmarkt & sterkere arbeidsspecialisatie – 5.600 buitenlandse kenniswerkers bij universiteit/HBO (2004)
• Inspelen op specialismen high tech, agro en toerisme – Sluit aan bij sterktes Brabant (maak-, proces-, healthindustrie) – Faciliteer convenience en contacten in vrije tijd
• Verbinden met hoger onderwijs, bedrijven, dorpen en nieuwe groene, aantrekkelijke woonomgevingen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
1. kenniseconomie Cape Cod
•
Nieuwe strategie: verbreding economie (toerisme +) door diversificatie, high tech bedrijven & werkers
•
Combinatie bedrijvigheid en wonen: ondernemers vestigen nieuwe bedrijven, vrij bouwen, financiële incentives
•
Resultaat: sterke groei toerisme in winter (+28% in 14 jaar), voorzieningen ook in winter benut, levendigheid in winter, permanente bewoning
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
2. senioren economie • 50+ is groeimarkt: in 2025 40% van bevolking – Vitale 50-64 jarigen: 3,1 mln. circa 3,5 mln. (in 2025) – Groeiende eigenzinnige markt 65 plus – Inkomen gemiddeld 40% hoger dan standaard
• Inspelen op behoefte aan ‘nieuwe invulling/zingeving’ – Nieuwe relaties, nieuwe woonomgeving – Nieuwe tijdsbesteding (creativiteit, vitaliteit, contacten)
• Gespreide ontwikkeling in verbinding met dorpen & voorzieningen (verenigingsleven, ons kent ons etc.) Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
2. senioren economie Ældrepleje in Dragoer, Denemarken
Zorg senioren ‘beter’ en goedkoper (-15%) Op gemeentelijk niveau georganiseerd Sterke nadruk op integratie in dorpen Geen grote complexen zoals in NL, maar: • Kleine, overzichtelijke locaties (40- 100 p.), • Sociaal geïntegreerd, nadruk welzijn • Thuiszorg/verpleging geïntegreerd
Financiering door autonome lokale overheid
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
Sun City, Florida
Seniorenstad in Florida, inmiddels 1.700 inwoners Combineert wellness, leisure en zorg in zonnig klimaat: • Theater • Sport- en medische voorzieningen • Ontmoetingsruimtes en meer dan 200 verenigingen
Zowel zelfstandig als begeleid wonen Trekt ouderen uit de hele USA
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
3. retail entertainment • Retail is groeimarkt: nu 14% nationaal product – Vrije tijd wordt belangrijker (>20% aandeel van bestedingen) – In toerisme groei behoefte aan koopbeleving
• Inspelen op vraag naar oorspronkelijke producten: Brabantse maakindustrie en actieve leefstijlen – Recreatieve omgeving die ‘verleidt’ – Brabantse producten, zoals schoenen, koken, voedsel
• Verbinding met bijvoorbeeld: FEC Veghel, ‘Koken Kaatsheuvel’, etc. Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
3. retail entertainment Hershey’s | Chocolate World
‘Chocolate world’ rondom chocoladefabriek Hershey Fabriek met eigen chocoladeproducten te koop in vele winkels en geserveerd in eigen horeca (bv. Kit-kat Cafe) Vele vormen van entertainment in fabriek: – virtuele tour of echte tour met zingend entertainment, – inpakken van chocola door kinderen, 3-D musical Nabijgelegen eigen attractiepark en sportstadion Jaarlijks meer dan 2 miljoen bezoekers
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
4. multi-media entertainment • Groeimarkt: home-entertainment zoekt content! – Media moeten zich onderscheiden en zijn doelgroepgericht – Games-industrie vereist snelle innovaties
• Attracties hebben herkenbare ‘levende’ iconen – Attracties zoeken toegang tot nieuwe markten/consumenten – Gemakkelijke identificatie – Multimediale invulling
• Verbind attracties met multi-media (gaming, produktie etc.) • Verbind het thema met hoger onderwijs (NHTV, UvT en Design Academy) en creatieve sector Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
4. multi-media entertainment Orlando (USA)
•
‘Pret’ stad met grootste aantal attractieparken ter wereld
•
Totaal 66 parken, onderdeel van ‘digital media world’ van 1.200 bedrijven /30.000 medewerkers / $ 9 miljard: –
Film & TV: 400 TV- en filmproductiebedrijven; 3.400 medewerkers
–
Simulatie: 100 bedrijven; 6.000 medewerkers
–
7.500 hoopopgeleide studenten stromen jaarlijks door naar wereld van digitale media
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
5. wellness & bezinningseconomie • Zorg is grote groeimarkt (12% nationaal inkomen) – Totaal (2003): € 57.5 mld. – Psychische stoornissen (2003): € 12.7 mld.
• Inspelen op behoefte aan persoonlijke aandacht – Nichemarkten met specialisten van naam (‘namebranding’) – USP is intieme locaties op bereikbare afstand
• Verbinden met spirituele plekken en kunst (kloosters?)
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
5. wellness & bezinningseconomie Zin, Vught
Bezinningsinstituut, organisatie-advies en congrescentrum Samenwerking Fraters van Tilburg en communicatiebureau Bikker Verblijf in sobere kamers en met kloosterlijk dagritme Gericht op bedrijven, instituten en individuen Daarnaast gastatelier voor kunstenaars en huishoudgroep van mensen met een verstandelijke beperking
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Conclusie fase 1: nieuwe pmc’s voor Brabant
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
mogelijke product-marktcombinaties USP’s Noord-Brabant nieuwe markten
mogelijke pmc thema's
stedelijk
landelijk
kennis economie
kleinschalige woon-werkplaatsen
groene kamers/ coulisselandschap
Groene Kraamkamers
senioren economie
netwerkstructuur van dorpen
nostalgische landgemeenschappen
Buurten van Herkenning
retailentertainment
regionaal productielandschap
innovatieve agrarische productie
Brabantse Langstraten
multi-media entertainment
creatieve industrie
capital of family entertainment
Vallei van plezier
wellness & bezinnings economie
industrieel/agrarisch/ religieus erfgoed
vennen en stuifduinen
Oorden van Voldoening
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
groene kraamkamers netwerk van innovatieve kenniseconomie in kleinschalige woon-werk- & coulissenlandschappen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
groene kraamkamers Mogelijke actoren:
duwers:
trekkers:
universiteiten & hogescholen
Woningbouwcorporaties
ASML
Trudo / Woninc
Philips
Vastgoedontwikkelaars
TNO / Huis vd Toekomst
Rabo / Fortis
Brabants Landschap
Redres
SBB
SRE / NV Rede
Innovatienetwerk
Essent
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
buurten van herkenning zorggarantie-senioren-schappen van overzichtelijke dorpen & nostalgische landgemeenschappen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
buurten van herkenning Mogelijke actoren: duwers:
trekkers:
Thuiszorg
Woningbouwcorporaties
ICT
Zorgondernemers (Vitalis)
Middenstandvereniging(en)
RABO
Retailorganisaties (SPAR)
Procapital
Habidrome (Levensloopbest.
Wissink (?)
Woningen) Veolia Korein (kinderopvang)
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
brabantse langstraten thematische productiezones van maakindustrie en agrarische productie in retail entertainment
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
brabantse langstraten Mogelijke actoren: duwers:
trekkers:
Brabantse merken:
vastgoedontwikkelaars
Van Bommel/Greve
retailondernemers
Peijnenburg
Heijmans
Wintermans
Slippens (Sligro)
Ploeg stoffen
Meurs
Swinkels (Bavaria)
Mandemakers
Efteling
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
vallei van plezier vallei van multi-media en family entertainment in een interactief landschap van creatieve productie
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
vallei van plezier Mogelijke actoren: duwers:
trekkers:
Design - academy
TCN / Bouwfonds- MAB
NHTV (gaming, vtk, toerisme)
(Lips)
UVT- VTW
Efteling
Brainport/SRE
Play Logic
KMA
Ton Derks (Billybird)
Rockacademy
Robert Roos (???)
JVH (speelautomaten)
Essent
Ilse
Talpa / Albert Verlinden
Omroepen
Philips
TOMTOM
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
oorden van verdieping oorden van lichamelijke, geestelijke en educatieve verwennerij in culturele, rustomgevingen
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
oorden van verdieping Mogelijke actoren: duwers:
trekkers:
GGZ
Woningbouwcorporaties
Fraters van Tilburg
Elysium (wellness)
Paters van Scheut (Vught)
Stimulans
Norbertijnen
Humanistisch Verbond
Universiteiten TIAS/Nimbas
AMEV
NHTV
Philips, Fuji , Esso, Dow, GE,
Taleninstituut (…)
Samsung (BZW)
Uitgeverij / Folio
SBI (Conferentieoorden)
Schouten Nelissen
Campina
Fitland
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
overzicht product-marktcombinaties inclusief globale gebiedsafbakening
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
vervolg Nieuwe Markten project fase 2: Telos, ZKA, UU, Fabric iov Agro&Co, PNB • verder met actoranalyse • kansenkaarten • alliantieanalyse • investeringsaffiniteiten fase 3: Agro&Co ism PNB • regimeontwikkeling
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited
Groeten uit Brabant…!
Nieuwe Markten op het Brabantse Land
TELOS/ZKA/Fabric/Urban Unlimited