‘Krokodillentranen’? geeft antwoord op pagina 3
07 Maandag April 2008
Werkt bevrijdend. Opkomende markten
Vlaanderen
Zij was een bootvluchteling, hij een Hollandse zeiler. Nu wonen ze met drie kinderen in Vietnam en proberen ze een bedrijfop te zetten.
Bakvissen op de berg dromen van hun hand op de billen van Boonen.
In Vietnam is het bestemmingsplan een staatsgeheim Speeddaten
14
De erotiek van de Paterberg
11
24
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Verscheurd land De impasse rondom de verkiezingen in Zimbabwe is compleet. De jacht op buitenlandse journalisten is geopend. Mugabe weet niet van ophouden. P02
AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
Portishead In Heineken Music Hall
Geen lekker plaatje om bij te loungen Vanavond staat Portishead in de Heineken Music Hall, nadat we bijna tien jaar taal noch teken van de band vernamen. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Het gebeurt niet vaak in de popmuziek dat er elf jaar tussen twee platen zit. Toch is dat precies wat er met Portishead aan de hand is. Het derde studioalbum Third, dat 28 april uitkomt, volgt op Portishead dat uit 1997 stamt. Hoe kan dat? ‘Ik weet dat we wat aan de fans hebben uit te
leggen’, verklaart Adrian Utley, een van de drie leden van Portishead in een interview met deze krant. Een verklaring die opvallend weinig met rock-’n-roll te maken heeft. ‘We hebben de afgelopen tien jaar kinderen gekregen, dat is deel van de verklaring. Ook hadden we last van het ‘koffietafelsyndroom’. Het succes van onze eerste plaat, Dummy (1994), kwam uit een voor ons onverwachte hoek. In plaats van kritische luisteraars die de melancholische en wrange kant van onze muziek aanvoelden, kregen we fans die Dummy als een lekker plaatje bij het loungen opzetten,
alsof we een koffietafelboek waren. Die kant van de roem, daar hebben we best moeite mee gehad.’ De rest was te wijten aan een keihard beleid in de studio: er wordt niets aan de openbaarheid prijsgegeven als niet alledrie de leden (gitarist Utley, producent Geoff Barrow en zangeres Beth Gibbons) er hun fiat aan hebben gegeven. ‘Je wilt niet weten hoe strikt onze huisregels zijn. Het is alleen te vergelijken met een ongeschreven Dogma-manifest. Klinkt het niet origineel? Weg ermee. Niet vernieuwend? Idem. Je begrijpt hoe weinig je opschiet met zo’n groepshouding. En dat is dan nog alleen als we met een goed idee aan de slag gaan. Je kunt je voorstellen hoe frustrerend het wordt als we geen goed idee hebben.’
Lees verder op pagina 13
Softwaregigant
Microsoft let ook op de kleintjes Edward Deiters AMSTERDAM
...
Een eigen bijbel hadden de Friezen al. En binnen afzienbare tijd kunnen ze ook in hun moerstaal achter de computer zitten. De provincie Friesland en Microsoft werken samen aan een Friestalig Office-pakket. Dit maakte gedeputeerde Jannewietske de Vries vorige week bekend tijdens het bezoek aan Friesland van Leonard Orban, eurocommissaris voor meertaligheid. Het is de bedoeling dat particulieren en bedrijfsleven straks gemakkelijker in het Fries kunnen communiceren en informatie meertalig kunnen aanbieden. De eerste stap is inmiddels gezet. De Fryske Akademy in Leeuwarden maakte een vertaling van de Commu-
nity Glossary, een lijst van ICT-termen. De volgende stap is een digitaal Fries woordenboek voor de spellingscontrole. De planning is dat er in 2010 een Friestalige editie van Microsoft Office beschikbaar is. Of die dan ‘Microsoft Kantoar’ gaat heten vermeldt de provincie niet. Microsoft let wel vaker op de kleintjes. Voor Wales heeft het softwarebedrijf een speciale Welshe variant ontwikkeld. En ook een voor Estland, met 1,3 miljoen inwoners, waarvan maar tweederde Ests spreekt. In Friesland gaat het om nog minder mensen. Een schatting uit 2004 rept van ongeveer 440.000 Friessprekenden, van wie zo’n 350.000 mensen het als moedertaal hebben. 1
2
Nieuws
Verkiezingen Zimbabwe
Allemaal zijn ze slachtoffers van een oude man van 84 jaar Gaat president Mugabe geweld gebruiken om vast te houden aan de macht? VERVOLG VAN PAGINA 1
De impasse rondom de verkiezingen in Zimbabwe duurt voort. In de Senaat lijken de tegenstanders van president Mugabe de helft van de zetels te krijgen. In het Lagerhuis hebben ze met 109 tegen 90 zetels de meerderheid. Maar met het tellen van de stemmen voor het presidentschap wil het niet vlotten. Mugabe beweert dat er fouten zijn gemaakt bij het tellen van de stemmen. Eerst koerste zijn partij op een hertelling van alle stemmen, maar dat bleek ongrondwettelijk. Toen wilde hij een tweede verkiezingsronde, maar dat mag pas als de uitslag van de eerste ronde bekend is. De oppositie heeft de zaak aanhangig gemaakt bij het Hooggerechtshof van Zimbabwe, maar dat gaat vooralsnog niet verder dan dat het vandaag bekend maakt of het bevoegd is in deze zaak. Het blijft dus totaal onduidelijk of en wanneer Zimbabwe een nieuwe president krijgt. Vorige week is het regime van Mugabe begonnen met het oppakken van buitenlandse journalisten, die ‘illegaal’ het land zijn binnengedrongen om de verkiezingen te verslaan.
A
...
Zimbabwe
©
Dertigduizend gevallen van schendingen van mensenrechten: moorden en verkrachtingen
Van de honderden visumaanvragen voor journalisten waren er maar een paar gehonoreerd: die van journalisten uit ‘bevriende landen’ (waaronder Rusland, Iran, China en Soedan). Zoveel vrienden heeft Mugabe niet meer. Een aantal journalisten, onder wie ook Nederlanders, is toch naar Zimbabwe gegaan om de verkiezingen te verslaan. De rest is samengedromd in het uiterste noorden van Zuid-Afrika, in het grensplaatsje Beitbridge, dat in beide landen ligt, met in het midden de Pimpoporivier als grens. Het Zuid-Afrikaanse deel is door de toestroom van de journalisten veranderd van een slaperig stadje in een internationaal mediacircus. Ze staan met hun satellietwagens klaar om Zimbabwe binnen te stormen, zodra het mag. Intussen is er een stroom Zimbabwaanse vluchtelingen op gang gekomen die precies de andere kant op gaat. Het lot van de gearresteerde journalisten, ze werken voor The New York Times en The Sunday Telegraph, is onzeker. De eerste aanklacht is door het openbaar ministerie verworpen, waarop ze vrijdag vrij zouden komen. Inmiddels is het tweetal van nieuwe overtredingen beschuldigd. Op donderdagavond horen de andere ‘illegale’ buitenlandse journalis-
Zimbabwanen vluchten bij Beitbridge de grens over naar Zuid-Afrika. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Volendam (bus) Arrivalijnen 112, 118 en 614. Halten Stadskantoor, Jan Platstraat, Schoener, Leendert Spaanderlaan en Kraggenburg vervallen. Assen (bus) Arrivalijnen 4, 5, 7, 20, 50, 51, 83 en 116,. Halten Zuidersingel en Weiersstraat vervallen.
Vandaag
Morgen
Er komen vooral in het westen en zuidwesten buien voor met kans op winterse neerslag en onweer. Verder in het binnenland is het op een buitje na droog. De temperatuur loopt vanmiddag op naar 6-8 graden. Komende nacht gaat het in grote delen van het land weer licht vriezen. Vlak aan de grond kan de temperatuur zelfs dalen tot -5 graden, matige vorst.
Het weer ziet er morgen een stukje beter uit, want het wordt een dag met slechts nog een enkele bui, waarbij er waarschijnlijk alleen regen valt. Vooral in de ochtend schijnt de zon ook geregeld. Het wordt ook iets minder fris met 8-10 graden als middagtemperatuur. In de nacht naar woensdag komt het desondanks toch weer op vele plekken tot lichte vorst.
Ede (bus) Wegwerkzaamheden Veolialijnen 3, 4, 5, 6, 107, 108, 681. Halten Ericalaan (alleen richting Centrum) en Politiebureau vervallen. Amsterdam (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 165 (Amsterdam) en 199 (Amsterdam Zuid). Halte Gustav Mahler vervalt.
MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
Administratief talent, verdien direct 15% meer! redactie buitenland
‘Bombardeer een huis van een MDCaanhanger en je krijgt een baan’ ‘Zelfs op het platteland willen ze Mugabe niet meer’ ten van de arrestaties. Journalist Bram Vermeulen van NRC Handelsblad en het NOS-journaal op zijn weblog: ‘Het ene telefoontje maakt resoluut een einde aan de baldadige sfeer onder de buitenlandse correspondenten die de afgelopen dagen zonder accreditatie verslag deden van de ontwikkelingen na de verkiezingen voor president en parlement. We hebben naar elkaar geglimlacht op persconferenties, duimen opgestoken, grappen gemaakt over deze falende dictatuur van president Mugabe.’ Elles van Gelder, journalist van Dagblad De Pers, zit ook in Zimbabwe. Ze meldt gisteravond dat na de arrestaties van donderdag de angst er bij de journalisten goed in zit, niet alleen voor henzelf, maar ook voor de mensen die hen helpen en informatie geven. Zondagmiddag sprak Van Gelder nog met Abby, Roger en Namu, drie Zimbabwanen die de harde hand van het regime persoonlijk hebben leren kennen. Haar verslag volgt hieronder. Roger trekt zijn polo omhoog. Lange littekens van messteken op zijn donkere huid. Zijn armen, buik en rug staan vol strepen. Hoe vaak hij is gestoken weet hij niet. Ook niet hoe vaak de ijzeren ketting op hem neerkwam. Of hoe vaak hij met zijn voeten in een plas water werd gedoopt waar stroom op stond en elektriciteit op zijn teelballen kreeg gezet. De afdrukken op zijn lichaam zijn sinds 2002 toegebracht door ZANU PF milities en politie die niet blij waren met zijn aansluiting bij oppositiepartij MDC van Morgan Tsvangirai. Naast Roger (37) op de bank op de veranda zitten de MDC-activisten Abby (43) en Namu (31).We ontmoeten elkaar bij iemand thuis ergens in hoofdstad Harare. In het openbaar kunnen we niet vrij praten. Buitenlandse journalisten worden gezocht en de verhalen van de drie zijn serieuze mensenrechtenbeschuldigingen. Ze zijn allemaal slachtof-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Paragnostische detectives willen moorden oplossen
fers van de oude man, zoals de 84jarige Mugabe wordt genoemd. En allemaal zijn ze bang dat Mugabe weer zal grijpen naar geweld en repressie. Een onderzoek van organisatie Human Rights Forum laat zien dat er tussen juli 2001 en mei 2007 dertigduizend gevallen van mensenrechtenschendingen waren in Zimbabwe. Mensen werden opgepakt, gemarteld, huizen in brand gestoken en er waren moorden en verkrachtingen. De repressie en geweld was rondom deze verkiezingen mede door druk van het regionale samenwerkingsverband SADC gering. Het was net de ruimte die de mensen nodig hadden om te zeggen wat ze dachten. Maar na negen dagen is het nog steeds wachten op de officiële uitslagen. De MDC van Morgan Tsvangirai heeft al gezegd dat op basis van hun berekeningen Tsvangirai de nieuwe leider is. Regeringspartij ZANU PF heeft zondag om een hertelling gevraagd van de officiële cijfers die nog niet eens openbaar zijn. Mugabe lijkt te azen op een tweede ronde. Ondertussen begint hij alweer om zich heen te klauwen. Een hotel waar de MDC verbleef is door de politie binnengevallen, journalisten zijn opgepakt en oorlogsveteranen spreken dreigende taal. Ook de tengere Abby weet wat een terugkeer naar geweld kan betekenen. Ze lag te slapen toen bij de verkiezingen in 2002 benzinebommen naar binnen werden gegooid. Later werd ze door de politie opgepakt en mishandeld. ‘Bombardeer een huis van een MDC-aanhanger en je krijgt een baan, was toen de slogan,’ vertelt ze met een zachte stem. ‘We zijn bang. We weten dat we Mugabe verslagen hebben, maar je weet maar nooit wat hij doet. Bij een nieuwe ronde zorgt hij voor zoveel angst dat mensen niet durven te stemmen.’ En Namu, die bij vorige verkiezingen ook zwaar werd mishandeld en in een doodskist werd gestopt terwijl zijn martelaars debatteerden over zijn lot, denkt dat Mugabe in de war is. Volgens hem snapt de president niet dat het deze keer niet is gelukt om te winnen. ‘Hij deelde maïs uit om mensen over te halen op hem te stemmen. Maar zelfs op het platteland willen ze hem niet meer. Maar hij weet dat geweld kan helpen.’ De drie zijn bang dat de verandering weer uit hun handen glipt. Maar ze willen positief blijven. ‘Het is nu echt genoeg.’ Ze hebben de hoop dat Mugabe inziet dat zijn volk hem niet wil en zonder geweld zal vertrekken. 1
Financieel Administratief Medewerker Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor Financieel Administratief Medewerkers die verder willen komen in het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis 0800 – 876 3666 of meld je aan op wr.nl
Zoektocht naar vermiste Belgische duiker gestaakt
Franse demonstranten eisen vrijlating Ingrid Betancourt
De zoektocht naar de vermiste duiker bij het Zeeuwse Anna Jacobapolder is gisteren aan het eind van de middag gestaakt. Vandaag wordt verder gezocht, meldt het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). De duiker, een 35-jarige Belg, raakte gisteren rond 10.45 uur vermist. Hij was met twee anderen aan het duiken. Aangezien hij voor slechts een uur aan lucht bij zich had, wordt gevreesd voor het ergste. Het scheepvaartverkeer was tot 14.30 uur gestremd door de zoektocht.
Vijfduizend demonstranten, onder wie een aantal prominente Fransen, hebben gisteren in Parijs de vrijlating geëist van de Frans-Colombiaanse politica Ingrid Betancourt. De Franse minister van Buitenlandse Zaken Bernard Kouchner, de Franse ‘first lady’ Carla Bruni-Sarkozy en de Argentijnse president Cristina Fernandez deden mee aan de demonstratie. De Colombiaanse rebellenbeweging FARC ontvoerde Betancourt in 2002 en houdt haar vast ergens in de jungle. Zij zou ernstig ziek zijn.
"&'%%"#' !&'%! " ##'&'%' ##***# #'#!$%&
"'&"&)"-"%( *"&'"' !&'%! &'# %&(&(!!'-") $%' & %""'"*#"% . #!/&'%("'"#"' &'#%)"% " " (& * #!&'%""'% !&'%!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
&'#%& ' # '(,&"(&(! (+#"''('"&'&$ ''%#"
€130,-
Vanaf
p.p.
Exclusief toeristenbelasting
Van Dale geeft antwoord
Krokodillentranen Veel zegswijzen bestaan uit twee woorden. Het tweede woord is meestal een werkwoord, bijvoorbeeld ‘huilen’. Het eerste woord is een samenstelling die uit twee delen bestaat. Het tweede deel ervan levert tezamen met het werkwoord niks bijzonders op, bijvoorbeeld ‘tranen huilen’. Het is het eerste deel dat er iets aparts van maakt: krokodillentranen huilen. Krokodillentranen huilen, wat is dat nou toch? Leg de zegswijze aan kinderen voor en je krijgt de wonderlijkste verklaringen. Sommige kinderen beginnen te filosoferen over ‘tranen die huilen’. Je hebt tranen die niet huilen en tranen die wel huilen; krokodillentranen neigen er juist toe om veel te huilen. Maar er zijn ook kinderen die de echte betekenis hebben geleerd, die ze meestal samenvatten in één
woord: nephuilen. Maar hoe zou de uitdrukking dan zijn ontstaan? Ook daarvoor hebben kinderen prachtige verklaringen: ‘Sommige mensen huilen zo nep dat hun tranen heel erg groot zijn, zo groot als bij een krokodil.’ ‘Krokodillentranen maken sliertjes over je gezicht, en die sliertjes lijken op een krokodil.’ De werkelijke herkomstverklaring is wat minder poëtisch: als een krokodil een prooi in zijn bek heeft, gaat
die bek zo ver open dat de kaakspier van de krokodil tegen zijn traanklier drukt. Er rolt dan als vanzelf een traan uit het oog van de krokodil. Verdrietig zal hij niet zijn, al weten we natuurlijk ook niet zeker of krokodillen zich kunnen verkneukelen. 1
www.depers.nl/vandale
Basiswoordenboek Nederlands
4
Jackie
Onder redactie van Femmetje de Wind / Coördinatie Hilde Veeren
Move your lips
Even bellen met...
Dit voorjaar lanceren de Body Shop en MTV de campagne Move Your Lips, met als doel wereldwijd het gesprek over hiv en aids op gang te brengen. Speciaal voor deze campagne is er een limited edition lip butter te koop bij alle Body Shops voor € 7, waarvan de opbrengst ten goede komt aan de Staying Alive Foundation. 1 www.moveyourlips.com
Vorige week presenteerde TMF-vj Nikkie Plessen het nieuwe model Opel. Opel wil vrouwen, vrouwen willen schoenen en dus werd de presentatie gehouden in high end schoenenwinkel Shoebaloo in de Amsterdamse P.C. Hooftstraat. Jackie: ‘Wat voor auto werd er precies gepresenteerd vorige week?’ Nikkie: ‘De nieuwe Opel Agila, een echte vrouwenauto, want hij is compact en trendy. Je kunt er overal mee naartoe en al je boodschappen en aankopen in kwijt. Ideaal voor de stad.’ Jackie: ‘Maar je rijdt zelf toch in een Land Rover?’ Nikkie: ‘Ja, maar die is niet van mij, hoor. Ik rij vaak in auto’s van de zaak. Het zegt mij nooit zo heel veel eigenlijk.’ Jackie: ‘Waarom vond de presentatie in een schoenenzaak plaats?’ Nikkie: ‘Omdat ze bij Opel willen laten zien dat een auto een soort accessoire is, net als een paar schoenen. Ze hebben ook een schoen ontworpen á la Opel. Dat klinkt heel vreemd, maar de voorkant van de schoen was net als de voorkant van de nieuwe Agila. Jackie: ‘Dus nu gaan we met zijn allen naar Shoebaloo voor een stel Opelstappers?’ Nikkie: ‘Nou, ze zien er wel een beetje gek uit. En ze zijn ook niet te koop. Het is meer een grapje, om een statement te maken dat een auto net als schoenen een modeaccessoire is.’ Jackie: ‘Welke schoenen draag jij als je rijdt?’ Nikkie: ‘Wat ik aan heb, daar rijd ik mee. Veel Amerikaanse vrouwen hebben gympjes of ballerina’s in de auto liggen die ze snel aantrekken als ze moeten rijden. Op de plaats van bestemming wisselen ze hun schoenen dan snel weer om. Dat doe ik dus niet.
Inside ‘Als klein meisje wil je het liefst normaal zijn. Nu ben ik wel trots op mijn schoonheid.’ (aldus model Sophie Vlaming in een interview met Jackie. Nu in de winkel voor € 2,50)
My life in New York Wat dragen we vandaag? Muriël Grootaers, fashion assistant Jackie: ‘Met de lente, een aantal vrije dagen en hopelijk wat beter weer in het vooruitzicht trekken veel families de agenda voor een weekendje F(e)esten. Stroken en suède zijn deze zomer weer helemaal terug en laten de jaren zestig herleven. Dus mocht je weekendje uitdraaien op een koude oorlog, dan ben je in ieder geval gekleed op een vreedzame uittocht.’ Jurk: € 49 (Zara) - Giletje: € 350 (By Danie) - Laarzen € 249 (Paul Warmer) - Lange ketting € 12,50 (Accessorize) - Ketting met gitaar: € 3,90 (H&M)
Kunst is hier hot. Recessie of geen recessie. Niet zo lang geleden betaalde iemand nog 23 miljoen voor een super uitvergrootte hartvormige kerstbal van de Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons. Ook hebben rijke Wall Streeters hun persoonlijke ‘art buyers’ nog niet massaal aan de kant gezet. En openingen van nieuwe exposities zijn meer dan ooit the place to be seen. Het deurbeleid is er bijna net zo idioot als in de ‘clubscene’. Je hebt geen goede opening als er geen rij tot om de hoek staat. Caroline Sodenkamp Gelukkig heb ik zo mijn contactjes en kom ik vaak wel binnen. Aan de ene journalist
Nikkie Plessen BRUNOPRESS
Ik zit gerust met mijn twaalf centimeter hoge hakken achter het stuur.’ Jackie: ‘Wat schuift dat nou, een nieuwe auto onthullen?’ Nikkie: ‘Het is natuurlijk gewoon werk, dus daar word ik voor ingehuurd….het is niet zo heel belangrijk om te vermelden hoeveel dat precies is.’ Jackie: ‘Maar je hebt geen Opel gekregen van ze?’ Nikkie: ‘Nee verdorie, mag ik bij deze een oproepje plaatsen?’ 1
Nederlandse vrouwen vertellen over hun leven in het buitenland
kant is dat stoer, aan de andere kant is het natuurlijk valsspelen. Maar zo is New York. Eenmaal binnen vergapen de echte kunstliefhebbers zich aan het gebodene. De rest doet zijn best om gezien te worden. Vaste dresscode is ‘duur en zwart’. Prada of Balenciaga is altijd goed. Maar goede vintage mag ook. Openingsparty’s zijn ook mooie gelegenheden om celebrities te spotten. Zo zag ik laatst Jullianne Moore en Kevin Bacon enthousiast een abstract schilderij bespreken. ‘Is er nog wijn?’ Dat is eerlijk gezegd vaak het onderwerp van gesprek bij
mijn eigen openingen. Ik schilder en hang regelmatig in ‘groepshows’. Mijn party’s zijn altijd gezellig, maar ik vrees dat driekwart van de bezoekers komt voor de gratis wijn en de hapjes. Dan heb je de ‘kijkers niet kopers’. En soms zitten er een of twee potentiële kopers bij. Het wachten is natuurlijk op een goede kunstcriticus. Want dan zou het zomaar kunnen gebeuren dat New York straks niet meer in de rij staat voor de wijn maar voor mijn werk. Dream on! 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Viktor en Rolf
V
FEMMETJE
DE WIND HOOFDREDACTEUR JACKIE
riendin T heeft een man die een mediabedrijf runt. In dit kader moet zij regelmatig acte de présence geven op feesten en partijen. Eigenlijk is het niet zo haar wereld, maar ze doet het voor hem. En ook een beetje voor de jurk. Want bij elk feestje hoort een nieuw ‘jurkje’. Vorig jaar besloot ze dat het tijd werd voor wat anders. Na Mart en Sheila wilde ze Viktor en Rolf wel eens proberen. En dus belde T op een ochtend met het hoofdkantoor van V&R. ‘Ik zou heel graag een jurk willen laten
maken’, zei T verheugd. ‘Gut’, zei de man aan de andere kant van de lijn, hij klonk alsof hij nog nooit zo’n vreemde vraag had gehoord. ‘Vindt u het goed als we u hier over terugbellen, dan ga ik het voor u uitzoeken.’ Na vier weken wachten op het telefoontje besloot T het nogmaals, maar nu via een andere weg te proberen. Danie Bles, stylist en personal shopper voor vrouwen als Sylvie, Leontine en Estelle belde met de hoofdburelen van de zwart gemontuurde jongens; ‘Een
klant van mij zou graag een jurk van V&R bestellen. Kunt u mij verder helpen?’ ‘Gut,’ zei de man aan de andere kant van de lijn, ‘daar vraagt u mij wat. Vind u het goed als ik u hier over terugbel?’ Vier weken later had niemand nog iets vernomen van Viktor en Rolf. Daarom belde T opnieuw. Nu een beetje geïrriteerd. ‘Meneer kunt u mij alstublieft zeggen wat ik moet doen om een jurk van Viktor en Rolf te krijgen? Op mijn hoofd gaan staan? Het kan toch niet zo ingewikkeld zijn? Zegt u het maar, wilt u misschien dat ik ophang en terugbel als het nichtje van Mabel?’
De man wist het ook niet, hij vond het wel een goeie vraag en wilde het gaan uitzoeken, hij zou er dan nog op terugkomen.’ Twee dagen later nam T om negen uur ’s morgens het vliegtuig naar Londen, sloeg haar tienduizend euro stuk op een jurk van Amanda Wakeley (Engelse designer) en zat om acht uur ’s avonds terug in het vliegtuig naar Amsterdam. De meneer van Viktor en Rolf is het nog steeds aan het uitzoeken. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Gehoord op de redactie
Gabriella Chanel
Reageer
‘Ik heb laatst mijn bikinilijn onder mijn oksel laten harsen.’
‘I woke up famous.’
Wil je een abonnement op Jackie? Heb je een vraag of wil je reageren op deze pagina, mail dan naar
[email protected]
Binnenland
5
Probiotica
‘Belang van de wetenschap boven belang van patiënt’
Column
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Bij het probiotica-onderzoek waren vijf tot acht minder doden gevallen als de onderzoekers bedachtzamer te werk waren gegaan.
Nederland is lol
Novum
D
AMSTERDAM
...
Tot die conclusie komt de Britse hoogleraar statistiek Richard Gill. In actualiteitenprogramma Nova zei hij zaterdag dat de onderzoekers één grote basisfout hebben begaan door er geen seconde rekening mee te houden dat probiotica ook gevaarlijk zou kunnen zijn. Ook zouden geen voorzorgsmaatregelen voor onverwachte bijwerkingen getroffen zijn. In januari maakte het Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht bekend dat de afgelopen jaren 24 patiënten die meededen aan een experiment waarbij zij probiotica toegediend kregen, zijn overleden. In de controlegroep, die dit middel niet kreeg, overleden negen patiënten. Probiotica zijn darmbacteriën die een verstoring in de darm kunnen verhelpen. In totaal deden 296 mensen met acute alvleesklierontsteking mee aan het onderzoek dat in vijftien ziekenhuizen werd uitgevoerd. De in Nederland werkzame Gill, die eerder de zaak-Lucia de B. onderzocht, vermoedt dat het belang van de wetenschap boven het belang van de patiënt is gesteld. Er was sprake van drievoudig ‘blind’ onderzoek: noch de patiënten, noch de artsen, noch de onderzoekers wisten wie probiotica kregen. Gill vindt het onacceptabel dat ook de onafhankelijke medische toetsingscommissie daar niet van op de hoogte was. 1
e oprichtingsbijeenkomst van Trots op Nederland was een feest met een thema. Aan de voorplecht van de Passagiers Terminal in Amsterdam, een gebouw in de vorm van een schip, was een foto geplakt. Daarop was Rita te zien, hoofd in de wind, handen stevig aan het roer, de blik op een toekomst waar regels worden nageleefd. Voordat Verdonk haar opkomst maakte, was op een scherm een biografisch filmpje te zien. Rita zat daarin op een stoel in haar woning. Ze droeg een witte trui met V-hals en marineblauwe strepen. Achter haar, in de vensterbank, stond een miniatuurschip met vele masten en zeilen. Rita houdt van zeevaart, en van de Nederlandse cultuur. Sinterklaas komt ieder jaar met de stoomboot naar ons land om ons te laten voelen wie we zijn. Nederlanders. Dus dan moeten ‘ze’ niet met hun vingers aan Sinterklaas komen, zoals ze volgens Rita van plan zijn, of aan zijn stoomboot, want dan komen ze aan onze cultuur en sturen we Rita op hen af. Er zijn ook dingen waar Rita niet van houdt, en ook die werden in het thema ingepast. Vluchtelingen komen ook vaak met scheepjes aan. Slaven indertijd evengoed. Ze, dezelfde
ze die aan Sinterklaas zitten, dezelfde ook die Theo en Pim hebben vermoord – ‘ze’ was eigenlijk het onderliggende thema van het feest – ‘willen overal slavernijmonumenten neerzetten om ons eraan te herinneren hoe slecht wij zijn.’ Rita heeft haar man leren kennen in een Nijmeegse studentenkroeg. Samen zijn ze toen een paar keer de polonaise gaan lopen. Zo leer je een man voor het leven kennen, leek ze te willen zeggen, zo kan het toch ook, zo is het toch leuk, waarom zou je het dan anders willen doen? Ze zei het niet met zoveel woorden, maar de mensen juichten in het besef dat Rita’s carnavalsnationalisme met dergelijke rare fratsen eindelijk korte metten gaat maken. Dit kunnen we van haar leren: haat en angst hoeven niet altijd gepaard te gaan met ernstige gezichten. Nederland is leuk, Nederland is lol. We trekken gezellige oranje hemden aan en lopen samen de polonaise met iedereen die zeewaardig is. 1
‘Ze’ mogen niet met hun vingers aan Sinterklaas en zijn boot komen van Rita
Net als de Noormannen, maar dan anders
IJsstokjesboot naar Amerika In een zelfgebouwde boot van vijftien miljoen ijsstokjes vaart de Emmeloordse Amerikaan Robert McDonald naar Amerika via dezelfde route die de Noormannen ooit aflegden. Het schip vertrok gisteren en vaart eerst van Urk naar Londen. McDonald heeft samen met 5.000 Nederlandse scholieren ruim vier jaar aan het schip gewerkt. 1 FOTO: BOB FRIEDLANDER
Controle
Novum AMSTERDAM
...
De Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) heeft deze week bij zes taxibedrijven in de regio Amsterdam de boekhouding in beslag genomen in verband met fraude met de kilometerteller. Ook de zes betrokken voertuigen zijn voor onderzoek in beslag genomen, volgens de IVW. Het vermoeden van fraude ontstond vorige week donderdag bij een grote taxicontrole op Schiphol van de
IVW, de Koninklijke Marechaussee en de Belastingdienst. De IVW spreekt van een ‘ernstig vergrijp’. Het gaat om taxichauffeurs die werken bij kleinere taxibedrijven in de regio Amsterdam. Door fraude met de teller klopt de administratie niet meer. Als chauffeurs minder kilometers registreren, hebben ze minder omzet waardoor de belasting lager uitvalt. Ook kan de inspectie bijvoorbeeld niet goed controleren of de rij- en rusttijden van de chauffeurs in orde zijn. 1
BELGISCHE ARDENNEN Vakantiebungalows!
4-/5-/8-daagse autovakantie België 5 dag en
15
o .b .v.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Mohammed B. in plaats van rapper
WILDERS ZET VERBETERDE FITNA ONLINE OP LIVELEAK Geert Wilders heeft de aangekondigde nieuwe versie van zijn film Fitna gepubliceerd. Deze is te zien op de website liveleak.com, waarop ook de eerste versie van de anti-Koranfilm verscheen. De film is op twee punten aangepast: de foto waarop rapper Salah Edin stond in plaats van Mohammed B. is vervangen door een echte foto van de moordenaar van Theo van Gogh. De cartoon van de profeet Mohammed van de Deen
Kurt Westergaard is vervangen door een andere prent. Ook bij programmamaker Rob Muntz schoot de eerste versie van Fitna in het verkeerde keelgat. Muntz is inmiddels een drie uur durend interview met Wilders beloofd. In de nieuwe versie van Wilders’ film klinkt daarom nog steeds de stem van Muntz. In Fitna zit een fragment uit een gesprek tussen de programmamaker en Van Gogh.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Nordic Walk-record mislukt door boot
Ruim duizend mensen deden zaterdag op Ameland tevergeefs een gooi naar het wereldrecord Nordic Walking. Te weinig haalden de eindstreep, waarschijnlijk omdat ze op tijd de boot wilden halen.
vanaf
6 pers on
en
Vakantiepark Les Doyards
Supervoordelig genieten in deze prachtige omgeving! Met het hele gezin er even tussenuit naar de Belgische Ardennen? Natuurlijk met KRAS! Speciaal voor u selecteerden wij vier prachtig gelegen vakantieparken midden in de Belgische Ardennen. In deze schitterende omgeving kunt u heerlijk wandelen en fietsen, maar natuurlijk ook één van de vele gezellige dorpjes bezoeken. Een heerlijke midweek boekt u al vanaf slechts € 15 per persoon! Dit kunt u toch niet aan u voorbij laten gaan? Aarzel dus niet langer en boek één van deze fantastische aanbiedingen!
VAKANTIEPARK DOMAINE DU BONSOY
v.a. € 15
Dit vakantiepark ligt midden in de indrukwekkende Maasvallei en is nagenoeg autovrij. Het park beschikt over o.a. twee tennisbanen, een kinderspeelplaats (zowel binnen als buiten), minigolf en een visvijver.
VAKANTIEPARK VALLÉE DE RABAIS
v.a. € 15
Dit vakantiepark ligt in het hart van de Gaumestreek, op slechts 5 minuten rijden van het stadje Virton. Het vakantiepark beschikt o.a. over een speeltuin, tennisbanen, fitnessruimte, bar en restaurant.
VAKANTIEPARK LES DOYARDS
v.a. € 15
Dit vakantiepark is rustig gelegen aan een meer, op loopafstand van het plaatsje Vielsalm. Het park beschikt o.a. over een restaurant, speeltuin en sporthal waar u kunt tennissen, basketballen en voetballen.
VAKANTIEPARK RÉSIDENCE DURBUY
v.a. € 22
Midden in de natuur, op slechts 3 km van Durbuy, ligt Résidence Durbuy. Het park beschikt o.a. over een speeltuin en tennisbaan. Gasten kunnen gratis gebruik maken van het gemeentezwembad. INCLUSIEF: verblijf in een vakantiepark naar keuze in een 2- tot 4- of 6-persoonsbungalow op basis van logies. Prijzen zijn per persoon, op basis van 4 of 6 personen. Reserveringskosten € 15 per boeking (verplicht). Voor verdere verplichte toeslagen en uitgebreide reisbeschrijving/ reservering zie, www.kras.nl/26072 (Domaine du Bonsoy), www.kras.nl/26158 (Vallée de Rabais), www.kras.nl/24497 (Les Doyards) en www.kras.nl/26075 (Résidence Durbuy).
BOEK ONLINE of bel 0900 – 9697
15 cpm
PE 15.1.1
Taxi’s verdacht van tellerfraude
6
Binnenland
Valkuil in het Limburgse bos Politie heeft geen idee wie zoiets zou doen
Kuil vol beton en roestige pinnen In de bossen van Helden, NoordLimburg is voor de tweede keer in een maand een levensgevaarlijke valkuil gevonden. Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Het lijkt een idyllisch zandpaadje. In het heuvelachtige boslandschap van Helden kronkelt het pad tussen de naaldbomen en het hoge gras. En dan, midden op het pad, zit een gat van anderhalve meter diep met op de bodem een laag beton en veertig dodelijk scherpe metalen pinnen. ‘We hebben geen enkel idee wie dit heeft gedaan of tegen wie het is gericht’, zegt Nicole Theuns van de politie Limburg-Noord. ‘Er komt van alles langs in dat bos. Wandelaars, oude mensen, gezinnen, paarden, motorrijders, honden.’ Zeker als het lekker weer is, is het bos populair. Iedere voorbijganger had in de valkuil kunnen stappen. De kuil was zo bedekt dat hij bijna niet opviel. Wie er in was gevallen, was terechtgekomen op veertig roestige priemen. Theuns: ‘Als iemand er in was gestapt en niet op tijd was gevonden, had hij kunnen doodbloeden.’ Voordat iemand gewond kon raken werd de kuil gevonden en de politie ingeschakeld. Een fietser die langs de valkuil reed, zag dat de grond er raar uitzag. Het gat was bedekt met takken en bladeren, de aarde was om-
De anderhalve meter diepe valkuil is weer dicht, Inzet: de betonconstructie met de ijzeren pinnen. WFA gewoeld. Eerder was een man in hetzelfde bos in een soortgelijke, maar minder diepe kuil gevallen. Hij raakte lichtgewond aan zijn voet. De politie tast in het duister wie de
kuil heeft gegraven. Het vergt heel wat voorbereiding om een betonnen blok te maken, te vervoeren en een diepe kuil te graven waar het ding in past. Theuns: ‘Maar er gaat hier geen enkel
‘NAAR BED MET DE EERSTE TREIN’
È@bbfde\kk\il^mXe_\kjkXgg\e`e8djk\i$ [Xd%NXj_\\c^\q\cc`^aX#c\bb\i^\[Xejk%?\k`j el_Xc]q\m\e#[ljel`j_\kn\cdff`^\n\\jk @b[f\[`kn\cmXb\iqf#`[\XXckfZ_6@bnffe`e ?XXic\d\egXb_`\ijkiXbjmffi_\kjkXk`fe[\ Ylj%K\ed`ejk\`b_ffg[Xk`\Xc^XXk%DXXiel df\k`bi\ee\e_ffi#`bn`ceXXidËeY\[%É
belletje rinkelen. Geen actiegroep, geen gerichte actie.’ En, ook al ligt Helden vlakbij Venlo, met Wilders heeft dit volgens de politie ook niets te maken.
Het pad waar de kuil werd gevonden, wordt gebruikt door ruiters en motorcrossers. Die motorcrossers mogen daar eigenlijk niet komen. Een agressieve actie om hen te weren lijkt het niet te zijn. Theuns: ‘Een motor of fiets vliegt hoogstens over de kop door zo’n kuil. Voor wandelaars is het veel gevaarlijker.’ De politie neemt de zaak zeer hoog op en is bezig met sporenonderzoek. Via de media worden getuigen opgeroepen alles bij de politie te melden dat met de zaak te maken kan hebben. Bovendien moeten mensen alert blijven als ze nog in de bossen bij Helden gaan wandelen of fietsen. Nicole Theuns: ‘We hebben de ruime omgeving van de kuil doorzocht en niets gevonden. Het is zoeken naar een speld in een hooiberg want het bos is groot. Mensen moeten zelf goed opletten.’ 1
Buitenland
7
Topontmoeting Afscheid Bush en Poetin zonder resultaat
Groot-Brittannië
Leiders geven het stokje door
Olympisch vuur werd bijna het slachtoffer van brandblussers
Het was de laatste ontmoeting tussen Bush en Poetin. Beiden zullen dit jaar vertrekken als president. Ze overlaadden elkaar met complimentjes, maar zonder resultaat.
Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Gebroederlijk kijken ze hoe de zon ondergaat boven de Zwarte Zee. Het zijn de laatste maanden van het presidentschap van de Amerikaan George W. Bush en de Rus Vladimir Poetin. Het stemt beide heren mild. De gesprekken in het vakantiehuisje van Poetin in de Russische kustplaats Sochi verlopen gemoedelijk. Veel instemmend geknik, beloftes tot een ‘intensievere dialoog’ en optimisme over de toekomst van de RussischAmerikaanse relaties. Maar hoe lovend de woorden ook zijn, hoeveel schouderklopjes beide heren elkaar ook geven, aan resultaten ontbreekt het nog. Er zal voorlopig geen Russisch akkoord komen over een Amerikaans raketschild in Oost-Europa en ook het NAVO-lidmaatschap van Georgië en Oekraïne is nog ver weg. Geen laatste slotakkoord voor Bush en Poetin, geen historische overeenkomst; die kwesties laten ze liggen voor hun opvolgers. Het enige wapenfeit van de ontmoeting tussen beide wereldleiders is een vaag toekomstplan waarin de VS en Rusland beloven in de toekomst intensiever met elkaar samen te wer-
Bush en Poetin genieten van de zonsondergang aan de Zwarte Zee. REUTERS
ken. Ook sprak Bush zich positief uit over een mogelijke toetreding van Rusland tot de Wereld Handels Organisatie (WHO). Maar daar werd onmiddellijk aan toegevoegd dat dit ook pas vorm zal krijgen als Bush het Witte Huis verlaten heeft. Hiermee geven Bush en Poetin hun
Argentinië Slachtoffer van de dictatuur
Jaren cel voor het ‘stelen’ van een baby Paul Scheltus BUENOS AIRES
...
Een rechtbank in Argentinië heeft een man en zijn vrouw veroordeeld voor het illegaal adopteren van een baby. De baby, Maria Eugenia, was het kind van politieke gevangenen, die tijdens de Argentijnse militaire dictatuur in de jaren zeventig verdwenen. De jonge vrouw voerde zelf de rechtszaak tegen het echtpaar dat haar grootbracht. Osvaldo Rivas en Maria Cristina Gomez Pinto kregen van de rechter acht en zeven jaar cel opgelegd voor valsheid in geschrifte en het geheim-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Verjaardag Israël
houden van de identiteit van hun dochter. Pas in 2001 ontdekte Maria Eugenia Sampallo wie haar ouders echt waren geweest. Sindsdien is ze bezig om Gomez en Rivas te vervolgen voor haar ontvoering. De ouders van Maria Eugenia werden in december 1977 opgepakt door militairen. Nadat haar moeder in het militair ziekenhuis was bevallen,
opvolgers de vrije hand. Het zal aan de toekomstige Russische president Dimitri Medvedev zijn om te beslissen wat hij met het raketschild en de eventuele uitbreiding van de NAVO gaat doen. Kiest hij voor de harde lijn van Poetin, of slaat hij een nieuwe weg in? Bush sprak gisteren kort met
de aankomende Russische president en noemde hem een ‘geschikte kerel’. Dat klonk heel wat minder enthousiast dan zijn eerste reactie op Poetin, zeven jaar geleden. Toen zei Bush Poetin ‘in zijn ziel’ te hebben gekeken en een ‘eerlijk, direct en betrouwbaar’ mens te hebben gezien. 1
werd ze door soldaten opgepakt en ‘verdween,’ net als duizenden anderen Argentijnse dissidenten in die periode. Er is nooit meer iets van haar vernomen. Maria is toen in handen van Gomez en Rivas gekomen, die haar geboorteakte vals ondertekenden. De legerofficier die Maria als baby aan het echtpaar gaf is in dezelfde rechtszaak tot tien jaar cel veroordeeld. Het publiek reageerde boos op de uitspraak. ‘Die lui hadden levenslang moeten krijgen’, zei Victoria DondaPérez, een bekende politicus en zelf ook de dochter van slachtoffers van de dictatuur. Maria Eugenia bleef kalm en verliet de rechtszaal zonder de pers te spreken. 1
Pakistan
Groot protest tegen de film Fitna Novum/AP AMSTERDAM
...
Ruim 25.000 Pakistanen hebben gisteren in Karachi gedemonstreerd tegen de film Fitna. Het was het grootste protest tot nu toe tegen de anti-Koranfilm van PVV-leider Geert Wilders. De demonstranten riepen de regering op om de Nederlandse ambassadeur het land uit te zetten. ‘Ze noemen het vrijheid van meningsuiting, maar het is vrijheid van agressie’, zei Munawwar Hasan, leider van de moslimpartij Jamat-e-Is-
%JSFDUWPPSEFFM WJBXXXUNPCJMFOMPGCFM
º
0PLWFSLSJKH CBBSJO 4JMWFS#MBDL
Israël geeft achttien miljoen euro uit voor zijn 60e verjaardagsfeestje. Een lasershow, concerten en luchtshows gaan het feest op 8 mei luister bij zetten. Een deel van het geld gaat naar duurzame projecten, zoals de aanleg van een fietspad van 1200 kilometer door het hele land. Een rits wereldleiders en andere VIP’s wonen de festiviteiten bij. Onder andere de Amerikaanse president George Bush geeft acte de présence.
4BNTVOH6 º
/PLJB º
*DNKBSJH3FMBY WBOº
*DNKBSJH3FMBY WBOº
WPPSº QFSNBBOE
4JNQMZ$MPTFS
De dag van Het is Wereld Gezondheidsdag. Het onderwerp is gezondheid en klimaat.
lami, tegen de menigte die ‘Allah is groot’ scandeerde. Fitna heeft tot wekelijkse protesten geleid in Pakistan sinds de film vorige maand uitkwam. Meestal demonstreren honderden Pakistanen, maar de politie schatte de menigte gisteren op 25.000. De demonstranten, van wie sommige hoofdbanden droegen met de tekst ‘We zijn bereid ons leven te offeren voor de heiligheid van de profeet’, verzamelden zich om naar toespraken te luisteren. Ook verbrandden ze een pop die Wilders moest voorstellen. 1
&MLFNBBOE UPU LPSUJOHPQKF BCPOOFNFOU
FEEST KOST 18 MILJOEN EURO
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
De olympische vlam had het zwaar te verduren gisteren. Normaal gesproken is de tocht van het olympisch vuur vanuit het Griekse Olympia naar het gastland van de Spelen een feestelijke aangelegenheid, maar in de Britse hoofdstad Londen liep het gisteren behoorlijk uit de hand. De vlam werd tijdens zijn reis door Londen opgewacht door duizenden pro-Tibetaanse demonstranten die hem bespuugden, met brandblussers probeerden te doven of de tocht probeerden te blokkeren door op de route te gaan liggen. De Britse politie had de grootste moeite om het olympische vuur te bewaken gedurende de vijftig kilometer lange tocht door Londen. Rijen dik stonden de agenten langs de route om de schreeuwende demonstranten bij de vlam weg te houden. Ze zwaaiden met Tibetaanse vlaggen, bekritiseerden de mensenrechtenschendingen van China en waren boos op premier Gordon Brown, die de vlam voor zijn ambtswoning tijdelijk in ontvangst nam. Demonstranten en oppositiepartijen vonden dat Brown zich afzijdig had moeten houden. De vlam zou een impliciete steunbetuiging zijn aan China. 1
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
WPPSº QFSNBBOE
Brand bier
Vandaag 12.00 uur
voor
¾ ¼
Voordeelpak 10 stuks
Ajax
"
" !
voor
Groot Landelijk Prijsalarm van Dirk.
Pampas del Sur Red Wine
voor
Malse Ierse rib-eye steak
½
Mooie blanke witlof
Per pond
Wij verkopen geen alcohol aan klanten jonger dan 16 jaar. Niet voor wederverkopers.
!!
Blijf scherp! !
Buitenland
9
Gaza ‘Geef kinderen hun jeugd terug’
Toch blijft Ayman dromen Koningin Rania van Jordanië is gegrepen door de embarmelijke omstandigheden waarin kinderen in Gaza opgroeien. ‘Alles wat voor een kind vanzelfsprekend zou moeten zijn, wordt ze één voor één afgenomen.’ Rania Al Abdullah AMMAN
...
Ayman is een 14-jarige jongen met zachte stem die in Jabalia City in Gaza woont. Zijn familie is arm en zijn ouders hebben bijna al hun meubilair moeten verkopen om voedsel en onderwijs voor hun kinderen te kunnen betalen. Kort geleden ging Aymans vader, die al sinds maart 2006 werkloos is, een voedselrantsoen van de regering ophalen, maar hij moest de melk weer verkopen om geld voor de terugreis te krijgen. Ayman werkt heel hard op school en droomt van een carrière als hij groot is. Maar de omgeving waarin hij moet leren is niet bepaald ontspannen: er zitten wel 47 kinderen in zijn klas en het is heel gewoon als de kinderen elkaar in ploegen afwisselen. Thuis is het niet veel beter: de recente inval in Jabalia was tweehonderd meter van zijn huis. Zijn vijfjarige zusje was zo van streek door het schieten en de bombardementen dat ze ’s nachts nog steeds gillend wakker wordt. Wat Ayman meemaakt, is maar al te gewoon in Gaza’s overbevolkte en verscheurde wijken; de kinderen, die het minste schuld hebben aan de ellende, lijden het meest. Er wonen 840.000 kinderen in Gaza, van wie 588.000 vluchteling zijn; de meesten zijn er slechter aan toe dan Ayman. Sinds het geweld vorige maand escaleerde, zijn er minstens 33 Palestijnse jongens en meisjes gedood. Nog veel meer zijn er gewond of verminkt: ze zijn in kruisvuur terechtgekomen, in hun woonkamer neergeschoten of geraakt door een explosie in hun eigen achtertuin. Op 28 februari werden vier kinderen die aan het voetballen waren door een projectiel geraakt en zo ernstig verminkt dat hun eigen familie hun lichamen niet meer kon identificeren. Kinderen in Gaza leiden een leven dat steeds een beetje minder dragelijk wordt – hun ziel en hun dromen worden op wrede wijze steeds verder verstikt. In plaats van hun horizon te verbreden, worden zij feitelijk gevan-
Koningin Rania speelt met een van de Palestijnse kinderen die behandeld worden in Jordanië. REUTERS
gen gehouden. Alle dingen die voor een kind vanzelfsprekend zouden moeten zijn, worden ze één voor één afgenomen. Zij hebben geen recht om te spelen, naar school te gaan en zich ’s avonds thuis veilig te voelen; ze hebben niet genoeg te eten en geen
Voetballertjes waren te ernstig verminkt om geïdentificeerd te kunnen worden licht om ’s avonds bij te leren. Hun kindertijd wordt kapotgemaakt en ze hebben psychologische littekens die misschien nooit meer helen. Ooit hadden de Palestijnen de naam een van de hoogst opgeleide volkeren in het Midden-Oosten te zijn; maar nu is, na jaren van geweld, isolatie en armoede, de trotse traditie
van het hoge niveau van hun opleidingen aan duigen. In de afgelopen vijf maanden zijn er in Gaza bijna tweeduizend kinderen van school gegaan. De kinderen die blijven komen, moeten oude, kapotte boeken delen en hebben vaak niet eens de eerste benodigdheden. Voor de examens die in januari in Gaza zijn afgenomen op de scholen die gerund worden door de United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) zakte 50-60 procent voor wiskunde en 40 procent voor Arabisch, de moedertaal van de kinderen. Ondanks dat houdt Ayman vol: ‘Ik wil een goede opleiding hebben. Ik wil ingenieur worden en mijn land weer opbouwen.’ De situatie is nu erger is dan ooit, sinds het begin van de bezetting. Bijna 80 procent van de huishoudens in Gaza leeft in armoede; acht van de tien zijn afhankelijk van voedselhulp.
Bijna de helft van de beroepsbevolking is werkloos; de plaatselijke industrie is ingestort. De waterleiding en het riool werken niet goed; overal op straat ligt vuilnis. Unicef werkt alle uren van de dag om de kinderen in Gaza weer een
De kinderen die wel naar school komen, moeten kapotte boeken delen beetje normale jeugd te kunnen geven. Ze maken stencils met extra leerstof; ze bieden sport en recreatie op de scholen en ze werken samen met de gemeenschap om speelterreinen aan te leggen waar de kinderen veilig kunnen spelen. Water en medische voorraden moeten bij de huishoudens en ge-
zondheidscentra worden bezorgd. Hulpverleners die gesteund worden door Unicef helpen Palestijnse ouders en kinderen om te gaan met hun stress. Maar ook al doet Unicef er alles aan om de mensen te troosten die midden in het gekkenhuis van Gaza zitten, het zijn toch alleen de politieke leiders die een einde aan die vreselijke nachtmerrie kunnen maken. Er is een nieuw soort betrokkenheid nodig. De bezetting moet beëindigd worden. Het doden van burgers moet stoppen, aan beide kanten. De Palestijnse en de Israëlische kinderen verdienen het om in vrede op te groeien. En de leiders van beide zijden moeten, gesteund door de internationale gemeenschap, een eerlijke dialoog aangaan, omdat dat de enige reële weg is om vrede te bereiken. 1 © Project Syndicate
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
‘Onaanvaardbaar racisme’
Sri Lanka
GRAVEN MOSLIMSOLDATEN WOI IN FRANKRIJK BESMEURD
MINISTER EN ATLEET GEDOOD BIJ ZELFMOORDAANSLAG
In Noord-Frankrijk zijn 148 graven van gevallen moslimsoldaten uit de Eerste Wereldoorlog met anti-islamitisiche leuzen besmeurd. Op de begraafplaats in Ablain-Saint-Nazaire werd ook een varkenskop achtergelaten en graffiti gespoten tegen de Franse minister van Justitie, Rachida Dati, die van Noord-Afrikaanse afkomst is. President Sarkozy noemde de bekladding een vorm van ‘onaanvaardbaar racisme’. Hij zei mee te
Bij een zelfmoordaanslag in Sri Lanka zijn twaalf doden gevallen, onder wie de minister van Verkeer, Jeyarai Fernandopulle. De autoriteiten stelden de rebellenbeweging Tamiltijgers verantwoordelijk. De aanslag werd gepleegd bij de start van een marathon in Weliweriya, twintig kilometer buiten de hoofdstad Colombo. Onder de doden zijn ook de voormalige olympische marathonloper Karunaratne en de nationale atletiekcoach Lakshman de
leven met de moslimgemeenschap. ‘Deze hatelijke daad is ook een aanval op de nagedachtenis aan allen die in de WOI gevochten hebben, ongeacht hun religie’, zei Sarkozy. Vorig jaar was de islamitische afdeling van de begraafplaats ook al doelwit van vandalen. Er hebben ongeveer 78.000 onderdanen van de Franse koloniën meegevochten in de Eerste Wereldoorlog. Veel van hen, vooral uit NoordAfrikaanse landen, waren moslim.
AP
Alwis. De bom ontplofte toen minister Fernandopulle temidden van de lopers en toeschouwers met een vlag op de startlijn afliep om het startsein te geven. Fernandopulle, die bekend stond om zijn scherpe tong, werd beschouwd als een belangrijk doelwit van de Tamiltijgers. Hij overleed in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Atleet Karunaratne won in 1991 goud op de marathon bij de ZuidAziatische Spelen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................
Ook op deze dag...
Het weer
Het weer
1954 – De Amerikaanse president Dwight D. Eisenhower introduceerde de dominotheorie: wanneer een land het communisme omarmde, zouden zijn buurlanden snel volgen.
Boston: 6˚C/3˚C, zonnig Athene: 19˚C/10˚C, zonnig Peking: 22˚C/10˚C, zonnig
Harare: 27˚C/14˚C, zonnig Bangkok: 33˚C/26˚C, buien Rio de Janeiro: 27˚C/23˚C, buien
10
Economie
Financiering Helft huizenkopers heeft geen idee over rente
Yahoo
Kennis over hypotheek vaak nihil
Microsoft dreigt met vijandige overname en stelt ultimatum
Novum AMSTERDAM
Redactie economie
...
AMSTERDAM
Een kwart van de huizenbezitters begrijpt de eigen hypotheek onvoldoende. Dat concluderen ING Bank, Postbank en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uit een gezamenlijk onderzoek. Twee op de vijf huizenbezitters hebben een hypotheek die niet goed is afgestemd op hun persoonlijke wensen en situatie, concluderen de onderzoekers. Zo zou er weinig rekening gehouden worden met een kinderwens, verbouwing op termijn of verandering van werk. Woonlasten kunnen daardoor later onnodig vele duizenden euro’s hoger uitvallen. Aan een kwart van de 300.000 nieuwe hypotheken per jaar zit volgens hen een luchtje. De tussenpersoon zou vaak niet deskundig genoeg zijn. Zo zou een op de tien zelfs opzettelijk zijn klanten de hypotheek adviseren waarvoor hij de hoogste provisie vangt.
...
De rentestand is voor veel huizenkopers een raadsel.
De rentestand is voor veel huizenkopers een raadsel, ook al is die van grote invloed op de maandlasten. Vier op de vijf huizenkopers volgen de rentestand niet. De helft weet niet
hoeveel rente betaald wordt. ING Bank, Postbank en de toezichthouder AFM presenteerden hun onderzoek afgelopen weekend in het discussieprogramma Rondom Tien. 1
Vrijdag hadden topmanagers van software-moloch Microsoft en internetportal Yahoo nog overlegd over het bod van ruim veertig miljard dollar dat de softwaregigant voor de zoekmachine wil betalen. Hun bankiers hadden ze daarbij volgens The Wall Street Journal thuisgelaten. En dat was maar goed ook. In de maandenlange impasse rond het overnamebod bleek nog steeds geen enkele verandering te zijn gekomen. Microsoft houdt vast aan zijn bod en Yahoo wil er tegen de huidige voorwaarden niet eens over praten. Microsoft bood eind januari 44,6 miljard dollar in cash en aandelen voor Yahoo. Het zou de grootste techovername ooit zijn. Toch verwees het Yahoo-management het bod naar de prullenbak. Het zou volgens Yahoo de waarde van het bedrijf ‘substantieel onderwaarderen’.
Sinds het overnamebod daalde de koers van Microsoft fors, waardoor de koopprijs die nu op tafel ligt ergens tussen de 40 en 42 miljard dollar ligt. Sinds het bod van Microsoft zat Yahoo al om de tafel met Rupert Murdoch’s News Corp en de AOL-divisie van Time Warner. Tot resultaat leidde dit evenwel niet. En nu heeft Microsoftbaas Steve Ballmer dus zijn geduld verloren. Op de website van zijn bedrijf publiceerde hij dit weekend een oorlogsverklaring. ‘Ons doel was het doen van een genereus aanbod om tot een snelle en uiteindelijk vriendelijke transactie te komen’, schrijft Ballmer. ‘Desondanks is het tempo van de afgelopen twee maanden allesbehalve snel.’ Wat volgt is dreigend: ‘Wanneer we niet binnen drie weken tot een akkoord zijn gekomen, zijn we genoodzaakt om de zaak rechtstreeks aan uw aandeelhouders voor te leggen.’ 1
Beurs Beurs vandaag VS in recessie
Crisis, welke crisis? Het nieuws wordt almaar slechter op de beurs, maar de koersen lopen op. AMSTERDAM
...
De kredietcrisis en economische malaise zitten al in de koersen, of…? ‘Pas maar op, de kredietcrisis is nog niet voorbij.’ Met een Amerikaanse centrale bankier die – voor zijn begrippen – onomwonden zegt dat Amerika in recessie is zou je denken dat de beurzen omlaag duikelen. Nee, integendeel zelfs. Ondanks deze rampspoed liepen de afgelopen week de aandelenkoersen vrolijk op, de AEX werd zelfs 4,5% meer waard. Grootbanken UBS en Deutsche Bank stegen zelfs 3% op de dag
dat ze weer miljardenafschrijvingen bekend maakten. Zijn beleggers van lotje getikt? Dat niet, ze lopen alleen maanden op de feiten vooruit. Sinds afgelopen zomer hebben ze de kredietcrisis en de te verwachten economische malaise al ingeprijsd. Zo liep de AEX terug van 560 tot 401 afgelopen januari, waarna de index weer opkrabbelde tot 460 nu. Beleggers lijken zo alweer voorzichtig economische groei in te prijzen ná de kredietcrisis en recessie. Is dat terecht, zijn omvang en gevolgen van de kredietcrisis en economische teruggang te overzien en vooral weer snel te overwinnen? ‘President Nout Wellink van De Nederlandsche Bank (DNB) noemde in september vorig jaar een bedrag van
1.200 miljard euro als schadepost voor de banken,’ zegt onafhankelijk marktcommentator en IEX.nl- en VEB-columnist Jacques Potuijt. ‘Goldman Sachs komt tot hetzelfde bedrag maar dan in dollars, ofwel in totaal is nu 150 miljard dollar boven tafel.’ ‘Alles draait om de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve (Fed). Met het op de been houden van het omgevallen Bear Stearns een paar weken geleden is een geheel nieuwe weg ingeslagen. Banken, verzekeraars en brokers mogen voortaan rekenen op de Fed als lender of last resort, waardoor de financiële wereld weer een stap verder is verwijderd van moral hazard: de consequenties nemen van onverantwoord financieel gedrag.’
‘Slim van UBS dinsdag was dat haar afboeking van 19 miljard dollar gepaard ging met een bestuurswisseling. De CEO was al weg, nu werd de voorzitter van de raad van commissarissen de woestijn in gestuurd. Deze laten zich dit gewillig aanleunen in ruil voor een handdruk. Stan O’Neal van Merrill Lynch ontving zo 160 miljard dollar, de bittere pil voor Charles Prince van Citigroup werd gezoet met 42 miljard dollar.” ‘De vraag die cynische beleggers zich
stellen is of deze banken en brokers de problemen niet met opzet groter maken. Misschien melden ze straks zelfs meevallers, dankzij de nieuwe topman die daarvoor uiteraard een riante bonus krijgt. Mij advies luidt daarom om te beleggen in transparante bedrijven met een solide financiering, heldere strategie en concurrerend producten- en dienstenpakket. Banken vallen daar voorlopig nog lang niet onder’, aldus Potuijt. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Veni vidi Visa 111
Het bedrijf kent nog maar krap twee weken een notering op Wall Street, maar creditcard-maatschappij Visa heeft nu al een bevlogen beursleven achter de rug. Het fonds ging op 19 maart voor 59,50 dollar naar de beurs, speerde door naar 69 dollar een dipte op 55 dollar. Vrijdag sloot het aandeel op 65 dollar. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: ALS IK CHINA WAS.... 111
Stel dat u fondsmanager bent van een oosters staatsfonds, dat honderden miljarden dollars te beleggen heeft. Zou u dan belangstelling hebben voor de Nederlandse beurs? Zo ja, wat zou dan uw tactiek zijn? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Shell en Fortis
Te klein
Uitkijken
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
JOOP BRESSER (ONAFHANKELIJK BEURSSPECIA-
CEES SMIT (BEHEERDER TODAY’S BEHEER)
111
LIST)
111
‘De meeste logische keuze is Shell: olie en geen eigen nationaliteit. Het bedrijf is niet Brits en het is niet Nederlands. Bovendien is het dividendrendement een mooie 4,9%. Financiële instellingen zijn ook altijd populair. Fortis is niet Belgisch en niet Nederlands en heeft geld nodig.’ 1
111
‘Normaal gesproken zou je als Chinees liever goedkope Europese aandelen kopen dan de duurdere Chinese. Denk aan Shell of De Nederlandsche Bank. Uiteindelijk is het wel zo dat China geen vrij land is. Indien nodig krijgen die fondsen opdracht hun eigen markt te steunen.’ 1
‘Sorry Nederland, maar u bent echt te klein voor mij. Niet alleen in uw doen, maar ook in uw denken. Een uitzondering wil ik maken voor uw bedrijven Royal Dutch Shell en Unilever, maar dat is toch wat meer dan Nederland.’ 1
Economie
Opkomende markten
Zeilend zaken doen in Vietnam Ook dit jaar is er weer een grote trek van westers kapitaal naar opkomende markten. Hoe houden Nederlandse ondernemers daar het hoofd boven water? Deel 5: Vietnam. AMSTERDAM
...
Zij was een bootvluchteling, die op haar achtste naar Nederland kwam. Hij was een typische Hollandse jongen die gek was op zeilen, altijd in de buurt van het water. Op een zomerse dag kwamen ze elkaar tegen in de haven van Muiden. Een paar jaar later waren ze getrouwd en begon er bij beiden iets te broeien. Zij wilde terug naar haar land van herkomst. Hij wilde wel gaan varen, op de Vietnamese zee. Zo bracht het lot Ruurd van Putten naar een kustplaats in Vietnam, waar de schipper met behulp van een Nederlandse financier van plan is een groot jacht te bouwen, geschikt voor zeiltochten met groepen toeristen. Midden in het centrum woont hij nu al bijna een jaar met zijn vrouw en drie kinderen, vlakbij het strand van de bekende Vietnamese badplaats Nha Trang. ‘Het is heerlijk hier en nooit saai’, zegt Van Putten door de telefoon. ‘Alles is hier nog zo puur.’ Van Putten, die vorig jaar augustus de overstap waagde, wil met zijn nieuw te bouwen jacht vooral Aziatische toeristen trekken. Als alles goed gaat, kunnen ze vanaf eind 2009 bij hem aan boord klimmen en vanaf de 32-meter lange Lotus de lange rij palmbomen van Nha Trang fotograferen. ‘Mijn plan is om het watersporttoerisme hier verder te ontwikkelen. De potentie is enorm. Vietnam heeft 3.000 kilometer kustlijn’, vertelt de 33-jarige Nederlander geestdriftig. Maar met geestdrift alleen kom je er niet, zo blijkt uit zijn verhaal. Ondernemen in Vietnam, dat na China de snelst groeiende economie ter wereld heeft (8,5 procent in 2007), is op zijn zachtst gezegd wat anders dan in Nederland de Kamer van Koophan-
del binnenwandelen. Vietnam is – althans officieel – nog steeds een socialistische republiek die geregeerd wordt door een éénpartijstelsel. En hoewel het hard werkt zich te hervormen tot een vrijemarkteconomie en de sluizen voor buitenlands kapitaal heeft opengezet, is het opzetten van een bedrijf nog altijd een bijzonder weerbarstig proces. Of zoals Van Putten het uitdrukt: ‘Je moet hier je frustraties goed kunnen onderdrukken.’ ‘Het vergaren van informatie is eigenlijk het grootste probleem’, zegt hij. ‘Alles is ‘staatsgeheim’. Probeer maar eens uit te vinden wat een bestemmingsplan is voor een bepaald gebied.Of wat bijvoorbeeld een se-
‘Alles draait hier om contacten: wie kent wie?’ cretaresse hier per maand kost. Daar kom je simpelweg niet achter. Net zoals je niet weet of iemand corrupt is.’ Volgens de ondernemer is het daarom van het allergrootste belang om een betrouwbare, lokale partner met een netwerk te vinden. In het geval van Van Putten had zijn vrouw familie wonen in Nha Trang. ‘Dat hielp natuurlijk wel’, zegt hij. ‘Alles draait hier om contacten. We maken zelfs schema’s wie wie kent, het is echt een zoektocht. Wanneer je weet hoe die verhoudingen liggen, moet je
Kerncijfers Inwoners: 85 miljoen (2006) Economische groei: 8,5 %. (2007) Inflatie: 15% (2008) BNP per hoofd van de bevolking: 850 dollar (2007) Export Nederland naar Vietnam: 226,7 miljoen euro (2006) Import Nederland uit Vietnam: 488,7 miljoen euro (2006) Bron: EVD/ Dragon Capital Vietnam
vaak uit eten.’ Voor Van Putten kwam er naast het feit dat hij geen Vietnamees is nog een extra handicap bij: hij opereert in de toeristische sector en die is door de Vietnamese overheid nog niet volledig vrijgesteld. Als buitenlandse ondernemer ben je dus nog steeds verplicht een joint venture aan te gaan met een lokale partij. ‘Als je in dat bedrijf een meerderheid hebt, zijn er vervolgens allerlei verplichtingen waaraan je moet voldoen’, legt de schipper uit. ‘Naast een investment licence heb je een business licence nodig, een soort inschrijving bij de plaatselijke Kamer van Koophandel. Als je ziet wat je daar allemaal voor moet inleveren… daar word je helemaal eng van. En alle stukken moeten in het Vietnamees.’ Vandaar dus de noodzaak van een kundige partner. Maar er is volgens Van Putten wel een alternatief voor de minder geduldigen. ‘Veel Vietnamezen die bij grote bedrijven werken, doen er wat consultancy naast, gewoon in de avonduren. Die hebben goede contacten bij de overheid, dat helpt. Voor iets van 3.000 dollar regelen ze de licentie voor je. Maar wij doen het zelf.’ En dat heeft Van Putten geweten. In december leverde hij zijn aanvraag in en nu wacht hij nog steeds op goedkeuring, ook al schrijft de wet een termijn voor van vijftien dagen. ‘Het stagneert omdat ze niet begrijpen wat we willen. We krijgen voortdurend de idiootste vragen. Laatst vroeg een ambtenaar bijvoorbeeld hoe hoog de mast was. Vervolgens vroeg hij hoe hoog de mast was met de zeilen naar beneden.’ ‘Dit is typisch iets Vietnamees’, meent de ondernemer. ‘Als het ingewikkeld wordt, dan kan het niet. Dan durven ze geen beslissing te nemen. Iemand die dit verhaal kent zei laatst tegen me: ah, je hebt mister cannot ontmoet.’ Daar staat tegenover dat Van Putten de mensen wel ‘heel aardig’ vindt. En dan doelt hij voornamelijk op de Vietnamezen in de zui-
11
Jan-Hein Strop
VIETNAM
De boulevard van Nha Trang.
delijke regio. Want ondanks de eenwording na de oorlog, bestaat Vietnam volgens veel waarnemers gevoelsmatig nog altijd uit twee delen: het communistische noorden, waar hoofdstad Hanoi is gevestigd en het
Kansrijke sectoren - Water: stedelijke watervoorziening en afvalwaterzuivering, kustontwikkeling en havenontwikkeling - Milieutechnologie - Energie - Vervoer en logistiek - Landbouw
vrijere zuiden, waar Ho Chi Minh City – het oude Saigon - het leeuwendeel van de investeringen aantrekt. Sinds een paar jaar, en helemaal sinds Vietnam in 2006 toetrad tot de WTO, stromen grote hoeveelheden buitenlands kapitaal het land binnen. Het heeft China zelfs verstoten als aantrekkelijkste productieland, vanwege de nog lagere lonen. Hoe prettig dat ook is, volgens Van Putten is er ook een keerzijde. ‘Weinig mensen profiteren van de economische groei. Er is oververhitting waardoor de bevolking veel last heeft van hoge inflatie. Mensen zien alles duurder worden.’ 1
Bron: EVD
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om niet te beleggen in Lijfrenteproducten (II)
MARK
LEENARDS
V
orige week beschreef ik waar mijn ergernis over lijfrenteproducten van verzekeraars vandaan kwam. Door beroerde rendementen en de belasting die ik na mijn pensioen nog moet betalen, bouw ik nauwelijks echt een kapitaal op. Zelfs als de fondsmanagers van mijn mixfonds de miljarden die zij beheren iets creatiever beleggen, zal ik het voorgespiegelde pensioen nooit bij elkaar sparen. Terugkrabbelen kan niet meer.
Kosten
De afgelopen maanden is in de media veel geschreven over zogenaamde ‘woekerpolissen’. Mijn Levensloop Pensioen reken ik absoluut onder deze categorie. De 2% doorlopende kosten
en 0,5% aankoopkosten voor beleggingen is nog te overzien, maar de 350 euro aan afsluitkosten die ik jaarlijks de eerste tien jaar betaal is fors. Helaas blijft het daar niet bij: jaarlijks brengt de verzekeraar mij ook een half procent van de belegde waarde aan administratiekosten in rekening. Als teken van goede wil heeft mijn pensioenverzekeraar (AEGON) vorig jaar besloten dat de kosten nooit hoger mogen zijn dan 35% van de betaalde premie. Een mooi gebaar, maar we hebben het nog steeds over tweederde van mijn fiscaal voordeel, dat gedeeltelijk verdwijnt naar de adviseur die mij ooit vergeten is te vertellen hoe hoog deze kosten eigenlijk lagen. De totale premie die men kan inleggen in lijfrentes is afhankelijk van de jaar-
ruimte. Omdat die jaarruimte voor menigeen slechts enkele duizenden euro’s bedraagt, liggen de kosten in de eerste jaren van de opbouwperiode bijna altijd hoger dan het behaalde rendement. Het resultaat is dat er nauwelijks kapitaal wordt opgebouwd. Door de extreem hoge kosten ligt mijn opgebouwd kapitaal 20% lager dan de totale inleg in de afgelopen vijf jaar.
Slechte service
Door die hoge kosten, in combinatie met het matige rendement, besloot ik enkele tijd geleden om mijn polis af te kopen om het vermogen te beleggen in een aantrekkelijker product. Toen begon de ellende pas echt. De adviseur van destijds was onvindbaar en centrale telefoonnummers van de verzekeraar waren onbereikbaar. Uiteindelijk heb ik na een pittige brief een afkoopwaarde laten vaststellen: nog geen zevende deel van mijn totaal opgebouwde vermogen. Dat valt niet zozeer te wijten aan de
verzekeraar: de Belastingdienst eist bij afkoop dat met terugwerkende kracht belasting wordt betaald over de premies en kan eventueel een revisierente in rekening brengen van 20% over het vermogen. Afkopen was dus geen alternatief. Maar niet veel later stond de Belastingdienst alsnog voor mijn deur: ik had in 2004 ten onrechte lijfrentes afgetrokken. Foutje van de adviseur. Mijn nieuwe (derde) adviseur kon mij helaas niet meer helpen. Hij verkocht een verzekeringsproduct, ‘maar was natuurlijk geen fiscaal adviseur’. Om niet meer energie, geld en tijd te verspillen heb ik mij uiteindelijk neergelegd bij de slechtste beleggingsbeslissing in mijn leven. 1
3978923H33<;33@D/1/BC@3A=>EEE23>3@A<: 1/@@73@3 &
)"(
#&(#!'&*"
$ ('
##
#(
#")'
//B;33E3@93<//<23D3@<73CE7<53<C7B0@3727<5D/<03AB//<233<<73CE3273
3<//5
$ *
>/5
<DB
=
3BH3:4AB/<2759C<<3<03@393<3<D/<03B=<AB//:3<6=CB1=
=C2/ =C2/
$(.*, $.'
>/5 >/5
<DB <DB
*==@H7BB3@&//2D/<3ABCC@
)6334B33</1/23;7A16E3@93<23<9<7D3/C3<@C7;33@D/@7<5/:A03ABCC@23@=437<2D3@/
)B@316B
$'(
>/5
<DB
#@/1:3/B/0/A32;7<7AB@/B=@ '3@D713;/53@
#E3@93<23<9<7D3/C3<B3;7
:;3@3 :;3@3
-,.( *&'-
=<:7<3 =<:7<3
P
P
$@=2C1B!/53@A
)630B33<//
3:4B
$,--
>/5
<DB
(/93<H78<53@716B=>63B/2D7A3@3<=D3@3<7;>:3;3/AA7<53<D/<(3<;C:B7;327/:31=
(7:0C@5
$, *-
>/5
<DB
&3A3/@163@+3@D7<5'3:31B73 &31@C7B3@
3630B33<33<0/163:=@ ;/AB3@27>:=;/3033@A==<:7896372;3B2==@H3BB7<5AD3@;=53< #;AC113AD=:B3H78<7<=:=;/3<630833@D/@7<5;3B@31@C7B;3
;3@A4==@B ;3@A4==@B
$((( $*
>/5 >/5
<DB <DB
==42@=3>A:3727<5
3630B33<60==>:3727<5078D==@93C@60=*=423D==@B53H3BB3=>:3727<5#!=@5/<7A/B7303:3723<;/53;3
)B@316B
$,%.
>/5
<DB
@3/B73D3(316<71CA
"/<=AB@C1BC@32!/B3@7/:A3<63;71/:<57<33@7<5=CEBAB/B3=4B63/@B3F>3@7;3AB3::7<53<
3:4B
$"%
>/5
<DB
'3<7=@11=CBA 11=C
@D/@7<5;3B7/AA7<53<3<;3B=<:7<31=;;3@1733<;/@93B7<57A33<;CAB <23H34C<1B73D3@/=>EEE23>3@A<: 23=B363B530732D/< 743'173<13A
;AB3@2/; ;AB3@2/; !//AB@716B
$ "' $ ". $(
>/5 >/5 >/5
<DB <DB <DB
#<23@/<23@303B@=993<07863B7:3;3CB/B7=03BE33<C27B=@G=5<7B7=</<2=5<7B7D3!=23:7<5 I/;;7<5A63/@0/<27<5/<2;71@=AB@C1BC@3L(63=@3B71/:;316/<71A/>>:732;/B63;/B71A=@>6GA71A &3A3/@167;3@=B3/A3A7<23@3/1B73D/<:C16BE353>7B633: #<23@AB3C@=5@/;;/ I+/B03>//:2=4=D3@532@/53<@3A7AB33@A7AB3@3<7<=<036/<23:237<27D72C3<L53J<173@22==@63B'4=<2A 39=;3<238/@<H/:234=1CA53@716BH78<=>23D3@/<23@3<23@=:D/<63B=>3<0//@03ABCC@3<231=32E671623A1@703AB63=F72/B7=</<2@32C1B7=<>63<=;3 :327<53<)7B@CAB7<5)7BD=3@3<D/<3<@/>>=@B3@3<=D3@7<<=D/B734=<23@H=39=>63B530732D/<9:327<53<B3FB73:
;AB3@2/; @=<7<53<
$- $"- $ ( $-( $ ,(( $%( $* $.% $ ,'-% $*
>/5 >/5 >/5 >/5 >/5 >/5 >/5 >/5 >/5 >/5
<DB <DB <DB <DB <DB <DB <DB <DB <DB <DB
,+'%+!*)!& =<7<9:789370:7=B63391/23;71(@/
',. $3B3@AD/< 33CE3<* $3B3@AD/< 33CE3<*
!)+!&%&+ C@3/C3C52H=@5C<9B73;327/7@
)-!* :35/ :35/
)#+!& F/1B'=4BE/@3!3@1C@7)@D/:
&).!"* )<7D3@A7B37BD/<(7:0C@51/23;71(@/
)*'&$)&!*+! !3@1C@7)@D/: !3@1C@7)@D/:
+$!*+,,) !7<7AB3@73D/<CAB7B73
&!# ()3:4B1/23;71(@/
)#''( /50:/23$3@A /50:/23$3@A 7=;320==AB3@1/23;71(@/
+&* (&)1'# " * 1/23;71(@/
!=:31C:/7@53<3B71CA (3>3:789!323E3@93@
+,)*!)+!&"%!$'/ $!&+)** +7:8333<:7<9/@23D/1/BC@37<83;/7:0=F=236==5B30@3<53<D/<33<D/1/BC@3'!'2/<($53D=:522==@238=01=23D/<2353E3>3</@
!"#-'')%) -+,)*'( ...()*&$ ))!) &*'&,**0*+% <3F1:CA73D3A/;3<E3@97<5;3B'>=B/8=007323<E3CH=39B35//</@33<0//<'>=B/8=05//B=>7<<=D/B73D3E78H3 =;;3B63B/:=C235353D3<2/B;3<73CE31/@@7N@3;=53:7896323<E=@23<53E3H3<==@239@/16BD/<27B<3BE3@9B3037=B/8=0K(/@53B7<5(/:3
Cultuur
13
Pop Adrian Utley’s koffietafelsyndroom
Jaren van twijfel en frustratie Portishead speelt vanavond in Amsterdam, maar liet elf jaar niets van zich horen. Arjan Terpstra SCHIPHOL
...
Daar zitten we dan, in een te dure kamer van het Sheraton-hotel op Schiphol. Portishead-gitarist Adrian Utley is uit Bristol ingevlogen voor een paar interviews en vliegt straks door naar München om er nog een paar te doen. De onpersoonlijke en praktische setting is typisch voor interviews met de grotere popsterren, maar het kan Utley niet bekoren. ‘Ik had liever met je in (het Amsterdamse jazzcafé) Alto gezeten. Ik zie zo geen fuck van Amsterdam.’ De tweeslachtigheid van de situatie is typisch voor Portishead. Nadat Utley, producent Geoff Barrow en zangeres Beth Gibbons in 1994 met het album Dummy verkooprecords braken is het trio wereldberoemd. Begin jaren negentig kon niemand om hun lome ‘triphop’ heen. Er was geen loungetent in de wereld waar de gekwelde stem van Beth Gibbons niet zong dat er niemand van haar hield. Roem waar alle muzikanten van dromen – op die van Portishead na. Er is geen band ter wereld die zo openlijk twijfelt aan de eigen sterrenstatus. ‘De beroemdheid’, zegt Utley zuchtend, terwijl hij zijn forse arbeidersarmen op twee veel te dunne stoelleuningen probeert te balanceren. ‘Daar hebben we het wel even moeilijk mee gehad. Dummy raakte een waanzinnig grote groep mensen, maar die waren van een ander soort dan wij voor ogen hadden. In plaats van open te staan voor de wrange, melancholische kanten van die plaat, werden we beluisterd als de audio-va-
riant van het koffietafelboek. Portishead was iets voor op de achtergrond bij je fucking cappuccino. Dat koffietafel-syndroom, daar hebben we een tijd mee rondgelopen.’ Het tweede album Portishead (1997) getuigde daar al van. Het leek alsof de band met een wranger geluid de massa van zich probeerde te vervreemden. Wat niet lukte: minder toegankelijke nummers als Cowboys en Elysium werden ook grote hits en de live-registratie Rosewood NYC live (1998) verkocht vele malen platina. En daarna? Daarna bleef het tien jaar stil. De nieuwe plaat Third (uit op 28 april) komt zelfs elf jaar na Portishead: een unicum in de popgeschiedenis, want de band is nooit formeel ontbonden geweest. Mogen we voorzichtig vragen waarom het zo lang heeft geduurd? Een grijns verschijnt op het ronde gezicht. ‘Natuurlijk. Het duurt alleen zo fucking lang om een goed antwoord te geven.’ ‘Het gemakkelijke antwoord is: omdat we moe waren van vier jaar touren, we kinderen kregen en we alledrie leuke andere muzikale projecten tegenkwamen.’ ‘Het ingewikkelde antwoord is dat we een tijd niet goed wisten hoe we onze ideeën vorm moesten geven. In 2001 hebben Geoff en ik in Sydney zeven weken lang muziek opgenomen, maar toen Beth eroverheen ging zingen, hebben we het allemaal weggegooid. Het voelde niet als een stap vooruit en dan heeft het geen zin een plaat te maken. Je gebruikt alleen dingen die iets zeggen over hoe jij denkt over goede muziek.’
Adrian Utley (links): ‘De regels die wij onszelf opleggen zijn heel intens.’ BENOIT PEVERELLI
Dat klinkt behoorlijk zelfbewust. ‘Dat zijn we ook, maar elke vorm van creativiteit is zelfbewust. Ik zie niet in hoe je iets kunt maken, het in de etalage zet en er dan niets om geeft.’ Tegelijk is het een prachtig middel om jezelf te blokkeren. ‘Klopt. Dat is een ander antwoord op de tien jaar afwezigheid. De regels die wij onszelf opleggen zijn heel intens. Ik speel ook met andere bands en daar schreeuwen mensen de halve repetitie ‘geweldig!’ door de oefenruimte. Daardoor ben ik me wel gaan realiseren wat voor ijzeren discipline wij onszelf opleggen. Elke snipper
‘Portishead was iets voor op de achtergrond bij je cappuccino’
maar dan vergeten zijn waarom je ook alweer met een opname bezig bent. Zo werkt het bij ons niet.’
geluid wordt besproken, omdat er zo weinig geluiden in onze muziek zitten. Elk element heeft betekenis, wordt op een goudschaaltje gewogen voordat het ook maar in de buurt van de opnametafel komt. Het is tegenovergesteld aan ons schrikbeeld: laag op laag plakken, tot je een amalgaam hebt van verschillende geluiden,
Waar zijn jullie over elf jaar? ‘Dan ben ik 61 en hebben we hopelijk onze zesde plaat gemaakt. Ik zou graag wat tempo maken met de band. Maar voor hetzelfde geld krijgen we nog een kind.’ Grijns. ‘En nog een.’
Netto levert het niet veel muziek op. ‘Ik weet dat we de fans wat hebben uit te leggen.’
Portishead speelt vanavond in de HMH in Amsterdam.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... BONDGIRL AMY
DE 53J8 IS GESTOPT WINEHOUSE
ZINGT JAMES BOND 111
De nieuwe Bondfilm Quantum of Solace wordt begeleid met een door Amy Winehouse gezongen titelnummer. De zangeres werkt met producer Mark Ronson aan het lied, dat vóór de release van de film (6 november) moet verschijnen. Winehouse treedt daarmee in de voetsporen van Bond-vertolkers als Shirley Bassey en Gladys Knight.
WIE PAKTE MR X? GA VOOR DE ONTKNOPING NAAR RADIO538.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................
Stulpje David Beckham schenkt een huis in Dubai van 10 miljoen euro aan zijn schoonouders.
0NcXLQ]#
Kkg paopgefgan skn`aj;
=N\]TRSTN[\
^ah,/,).3 $pef`ajog]j .1354 pkk nqnaj%
@ecepajja*@ecep]]hprgefgaj rkkni]]nÖ2(51lani]]j` @epeofkqsikiajpki@ecepajjar]j GLJ`a-opai]]j`CN=PEOpapaopaj @ecepajjar]jGLJeodpcka`gkla ]hpanj]peabrkkng]^ahpahareoea*
S]peo@ecepajja; Cn]peo`ecep]hakjpr]jcan Kran]h`n]]`hkkoprgefgaj ./iaaoplklqh]enaprvaj`ano aj-5n]`ekvaj`ano Cn]peoankpeagvaj`an @ecep]hags]hepaep Aajrkq`ec]]jpaohqepaj
=_pea I]]gcn]peog]joklaajH?@pr Iah`fajq]]j]hocn]peopaopgefgan rkkn@ecepajja(aji]]gg]joklaaj b]jp]opeo_daH?@prr]jO]ioqjc*
Jbiagb^^klmPaop@ecepajja*jh lc_bi,/,).3.1354
Het Verhaal
14
‘KIJK OM JE HEEN,, DE VROUWEN HIER ZIJN VEEL LEUKER’ Zeshonderd singles (m/v) hadden dit weekend 15 dates van 5 minuten Vrouwen zijn veel selectiever, mannen denker eerder strategisch. Marten Blankesteijn Merel van Leeuwen ARNHEM
...
‘Heb je hobby’s?’ Lachend vertelt de 30-jarige Ingrid aan Kirsten (29) de slechtste openingsvraag die ze vanavond gehoord heeft. ‘Heb je hobby’s? Wat is dat nou voor vraag?’ Nee, erg onder de indruk van de aanwezige mannen zijn de twee vriendinnen, die napraten over het speeddateevent niet. ‘Eentje werkt als aandelenhandelaar bij een bank’, zegt Ingrid. ‘Dus ik vraag: wat was dan je grootste klapper? Trekt-ie een heel zuinig
mondje: ‘Dat kan ik niet zeggen.’ Loser.’ Kirsten: ‘Ik had net iemand die houdt van experimenteren met koken. Hartstikke leuk, maar ik haakte een af toen hij begon over spaghetti met chocoladesaus, haha.’ ‘We zijn hier met openbaar vervoer naar toe gekomen’, zegt Ingrid. Met een veelbetekende knipoog: ‘Dus mijn eerste vraag is steeds: ben je met de auto?’ Zeshonderd singles reisden zaterdagavond uit alle hoeken van het land af naar Arnhem om in het decor van het Openluchtmuseum al speeddatend de ware te vinden. En mocht
dat onverhoopt niet lukken, dan had de Radboud Universiteit al voor een geschikt excuus gezorgd. De speeddate-sessies worden geanalyseerd door onderzoekers – waarom kies je wel voor de een, en niet voor de ander? De singles die zonder date huiswaarts keren hebben in ieder geval de wetenschap geholpen. In het poffertjeshuis, in de traditionele tram, in de wasserij – het hele Openluchtmuseum is in beslag genomen door groepjes singles, die steeds vijf minuten met elkaar mogen spreken en dan doordraaien naar de volgende. Na elke date moeten man en
Peters & van Leeuwen BV is een dynamisch constructie- en adviesbureau
voor de bouw. Ons werkveld is breed: woningen, kantoren, scholen, bedrijfshallen, sportaccomodaties, distributiecentra, etc. Zowel nieuwbouw, verbouw, als renovatie. Vanwege een groeiende orderportefeuille, is er in ons team van 14 personen plaats voor een
Constructeur Functie Functie-eisen
Het zelfstandig kunnen berekenen van beton-, staal Het intern begeleiden van en houtconstructies Contact onderhouden met onze relaties tekenaars
Functie-eisen
NEDERLANDSE VRIJGEZEL HEEFT BEST EEN GOED LEVEN De Nederlandse single is een gelukkiger vrijgezel dan zijn Europese lotgenoten. Dat blijkt uit een onderzoek van online relatiebemiddelingsbureau Parship. Daaraan deden 6.500 vrijgezellen en 6.500 mensen met een relatie uit dertien Europese landen aan mee. Een van de uitkomsten is dat Europese singles gemiddeld langer dan drie jaar vrijgezel zijn (48 procent) . Dat is volgens hen te wijten aan hoge eisen, nare ervaringen in eerdere rela-
MTS Bouwkunde of Civiele techniek Ervaring met Auto-Cad
Geschikte kandidaten bieden wij een prettige werksfeer, interessante projecten en een modern geoutilleerd bureau. U werkt zelfstandig en in direct overleg met opdrachtgevers, zodat kennis en creativiteit zo goed mogelijk tot hun recht komen. De primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden zijn uitstekend en sluiten aan bij de zwaarte van de functie. Stuur dan uw schriftelijke sollicitatie met C.V. naar onderstaand adres of per mail naar ‘[email protected]’.
Vragen?
Voor aanvullende informatie belt u met dhr. P. Peters of bezoekt u onze website ‘www.pelecon.nl’. WONINGBOUW ADVIES
Kampenringweg 44, Postbus 457, 2800 AL Gouda Telefoon 0182 559770, Website: www.pelecon.nl
vrouwen met name geïnteresseerd zijn in de status en het salaris van hun aanstaande partner. Dat laatste ontkennen de vrouwen massaal. Overbeek: ‘Toch is het zo dat de sociaaleconomische status van een man wel degelijk belangrijk is voor vrouwen. Heeft hij een goede baan, verdient hij goed, dat speelt echt mee.’ Een andere aanname is dat mannen veel makkelijker ‘ja’ invullen dan vrouwen. ‘Vrouwen zijn veel selectie-
Europees onderzoek
Het zelfstandig kunnen tekenen van beton- en staalconstructies Contact onderhouden met onze relaties
Interesse?
Onderzoeker Geertjan Overbeek: ‘Vrouwen zijn veel selectiever in hun keuze. Mannen denken strategischer en kruisen vaker ja aan.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
TU Bouwkunde of Civiele techniek HTO met HTI Beton & Staal
Tekenaar-constructeur Functie
vrouw ‘ja’ of ‘nee’ aanvinken op hun kaartje. Als beiden ‘ja’ invullen, krijgen de tortelduifjes na afloop elkaars mailadres. Natascha, een beleidsonderzoeker uit Utrecht, heeft een goede avond. Ze heeft drie keer ja ingevuld. ‘Ik val op oudere kalende mannen, en die zaten er wel tussen.’ De 39-jarige Brabantse Priscilla weet haar gesprekspartners te boeien, want ze willen niet echt doordraaien als de bel is gegaan voor de volgende ronde. ‘Ik zal je zo vertellen welk parfum ik gebruik’, lacht ze. Ook wiskundeleraar Sieto blijft rond Priscilla hangen. Van de vijftien vrouwen die hij sprak, heeft hij bij vijf ‘ja’ ingevuld. ‘Het gaat er niet om wat iemand doet of hoe ze eruitziet. Het is de meer de indruk die je van iemand krijgt, net als een wijn die je proeft.’ Priscilla twijfelt ze of hem een ‘ja’ zal geven. ‘Hij is leuk, maar woont zo ver weg.’ Ze heeft aan de avond in ieder geval een salsapartner overgehouden. Dat is ook wat waard. De verwachting van onderzoeker Geertjan Overbeek is dat mannen vooral naar uiterlijk kijken, terwijl
UTILITEITSBOUW RENOVATIE
ties en behoefte aan zelfstandigheid, maar ook aan verlegenheid en gebrek aan vertrouwen. Toch verwachten de meesten binnen twee jaar een relatie te hebben. Van de ondervraagden zegt 62 procent van de Nederlandse vrijgezellen een goed leven te hebben, tegen 46 procent van de Europese singles. Maar mensen met partner zijn gelukkiger. Zo is 83 procent van de Europeanen met een relatie tevreden met zijn leven.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ......................................
Openingszin (1)
Openingszin (2)
Hij: Mag ik je zoenen? Zij: Nee! Hij: Dan blijf je maar altijd een kikker.
Hij: Heb je al eens gezoend? Zij: Jazeker. Hij: Wil je het mij leren?
Het Verhaal
15
Ook in de tram van het Openluchtmuseum werd in hoog tempo kennisgemaakt. FOTO’S: STIJN RADEMAKER
ver. Mannen denken strategischer, ze vullen meer ‘jaatjes in, om de kans te vergroten dat ze er een vervolgafspraak aan overhouden. Als een vrouw ja invult, dan voelt ze echt een klik’, aldus Overbeek. Een steekproef met veertien mannen en veertien vrouwen ondersteunt dat beeld: de sessie levert zeventien matches op, waarvan ene Koen de grote winnaar is, acht vrouwen willen hem nog wel een keer zien. Vier mannen moeten naar huis zonder ook maar één match. Bij de vrouwen is dat er maar één. De onderzoeker is erg tevreden over de avond. Met de vragenlijsten die de deelnemers van tevoren moesten invullen (zoals wat is je hoogste opleiding, welke eigenschappen zoek je in een partner én ben je single?) en de resultaten van de speeddatesessies hoopt hij over drie maanden de uitkomst van zijn onderzoek klaar te hebben. Tot die tijd wil hij contact houden met de mensen die elkaar na de speeddate nogmaals hebben gezien en of dat tot relaties heeft geleid. Het is een vermoeiende bezigheid dat
speeddaten. Een gesprekje van vijf minuten is zo voorbij, maar vijftien van dit soort gesprekken is andere koek. Welk gezicht hoort ook alweer bij welke naam, en wie hield ook alweer van kitesurfen? Opvallend is dat de meeste deelnemers niet alleen zijn gekomen, maar met vrijgezelle vrienden of vriendinnen. En dat de meesten beweren dat het wetenschappelijk onderzoek ze over de streep heeft getrokken. Ze worden buiten allemaal verwelkomd door een prins op het witte paard. ‘Ik hoop wel dat er meer prinsen zijn dan paarden vanavond’, zegt een 40-jarige Bulgaarse vrouw uit Venray. Ze woont elf jaar in Nederland en is sinds twee maanden weer single. ‘Ik ben hier zonder verwachtingen naar toe gekomen, maar hoop dat het intellectueel niveau wat hoger is dan de massa.’ Na haar speeddate-sessie is ze tamelijk teleurgesteld. ‘Ik heb drie keer ja ingevuld, maar een daarvan was een vergissing. De mannen konden me niet boeien. Kijk om je heen, de vrouwen hier zijn veel leuker.’ En dat zijn veel vrouwen met haar eens. Op
Op het damestoilet wordt heel wat afgeroddeld over de vrijgezelle heren. ‘Ik sprak een man die zijn vragen op een blocnote had geschreven.’ de damestoiletten is dat hét onderwerp. ‘De kerels zijn allemaal zo gewoon, met hun blauw-wit gestreepte blouses. Dan komen ze ook nog met van die standaardvragen en moet je je
best doen om niet te gaan gapen.’ ‘Ik sprak een man die zijn vragen op een blocnote had geschreven en hij pakte dat er telkens bij om te spieken. Dat geloof je toch niet?’ Ondertussen heerst bij de mannen doodse stilte. De enkeling die het urineren nog een beetje gezellig probeert te maken (‘Is het, eh, je eerste keer, eh, speeddaten?’) krijgt een bits ‘nee’ als antwoord. Einde conversatie. De 27-jarige Kathleen uit Utrecht is tijdens een van haar speeddates naar het toilet gevlucht – vijf minuten kunnen heel lang duren. De 29-jarige Haakon grijpt zijn kansen op het dansfeest na afloop van de speeddates. De Noord-Hollander, uitgerust met een vlotte babbel en zijn naamsticker nog op de borst, heeft al twee telefoonnummers en een hyves-adres losgepeuterd bij
de vrouwelijke delegatie. ‘Zo gaat het veel makkelijker’, grijnst hij. Maar niet iedereen is met oprechte bedoelingen naar Arnhem gekomen. Zo lopen er twee mannen rond die zelf speeddate-events organiseren en komen gluren bij de concurrent. Aan het einde van de avond, zo rond half een, wordt met jaloerse blikken gekeken naar twee zoenende stelletjes. En het is lullig voor de mannelijke deelnemers, maar de jongens die Marieke (28) en jawel, de 27-jarige Kathleen hebben geschaakt, mochten officieel niet eens meedoen, omdat ze gelogen hebben over hun leeftijd en nog geen 25 zijn. Een van hen was de vrijgezelle mannelijke verslaggever van deze krant. De vrouwelijke verslaggever, ook single, sprak vijftien mannen en kruiste vijftien keer ‘nee’ aan. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Bedgeheimen
JONGEREN ZIJN SELECTIEF IN KEUZE VAN SEKSPARTNERS Ruim zes op de tien jongeren hebben seks gehad met één partner. Een op de drie jongeren heeft twee of meer sekspartners gehad. Dat meldde de site hoehetmoet.nl onlangs op basis van een onderzoek onder vijfhonderd jongeren tussen 16 en 25 jaar. Gemiddeld hadden de respondenten vlak voor hun zeventiende verjaardag voor de eerste keer seks. Voor ruim zeven op de tien jongeren betekende dit seks met hun partner. Vijf-
tien procent deelde voor het eerst het bed met een vriend of vriendin en een op de tien jongeren had een onenightstand. Het belang van seks waarderen jongeren gemiddeld op een 6,8 op een schaal van 1 tot 10. Tweederde van de jongeren zou vaker seks willen hebben. Klaarkomen is voor jongens belangrijker dan voor meisjes. Ruim zeven op de tien jongens vinden het belangrijk dat de partner ook klaarkomt, bij meisjes is dat zestig procent.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Openingszin (3) Jongen zegt tegen meisje: ‘Ik heb geen openingszin, maar jij hebt een opening en ik heb zin.’ Deze opmerking is overigens niet aan de raden. De betreffende jongen kreeg een flinke tik in zijn gezicht.
Puzzels
16
1
ZWEEDS RAADSEL: uitgeven
inbraak
soort koor
cijfer
2
3
4
5
6
diameter in orde
7
CRYPTOGRAM 1
elasticiteit
grootmoeder
OPLOSSINGEN VAN VRIJDAG
2
3
4
2
5
7 6
struisvogel
een en ander streek in Vietnam
8
ogenblik woonboot woestijn in Afrika zoen plaats in Duitsland
vogeleigenschap
9
5 deel van een breviergebed
6
10 emmer
hemelbrood daar ter plaatse redactie (afk.) rangtelwoord
11
boksterm
3
HORIZONTAAL: 1. Groeit op van opgespaard meel (8); 4. Explosief gedeelte van het vlees (8); 6. Daarop kijkt men teleurgesteld (4); 8. In alle rust makker geworden (7); 9. Bij onraad krijgt men er lucht van (4); 10. Gemiddeld van Jaap (8); 11. Baan die deels verdwenen is (8). VERTICAAL: 1. Die tas ontsiert de huid (6); 2. Met betrekking tot minder belangrijke brieven (6); 3. Na een middeleeuwse straf zit men omhoog (7); 5. Dat komt ervan als je wat aan je hoofd hebt! (7); 6. Kleine voorgevel van een zalm (6); 7. Pijnlijke spruit (6).
1
4 drinkbeker
7
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Advocaat; 4. afzetten; 6. krab; 8. zetmeel; 9. ontij; 10. stookgat; 11. dartelen. VERTICAAL: 1. Adagio; 2. overzij; 3. aktetas; 5. neetoor; 6. klokje; 7. buiten.
doctrine
OPTISCHE ILLUSIE
SUMBRERO®
Mikado 3-5-1-7-2-4-6
Kakuro® & Sumbrero®
12
15
25 14
8
13
14
14
14
30
6 1 4 5 2 3 9 8 7
3 5 9 8 7 1 2 6 4
9 6 5 7 1 4 8 2 3
1 3 2 6 5 8 4 7 9
7 4 8 2 3 9 1 5 6
8 7 3 4 9 5 6 1 2
5 9 1 3 6 2 7 4 8
4 2 6 1 8 7 3 9 5
2 6 8 9 4 3 7 1 5
5 3 4 7 6 1 2 9 8
7 1 9 2 5 8 6 3 4
1 7 6 4 3 5 8 2 9
3 8 2 6 1 9 5 4 7
9 4 5 8 2 7 1 6 3
4 5 1 3 8 6 9 7 2
8 2 7 1 9 4 3 5 6
6 9 3 5 7 2 4 8 1
4 9 3 8 7 5 2 6 1
6 8 1 2 9 3 5 7 4
5 2 7 6 1 4 8 3 9
7 6 2 3 5 1 4 9 8
1 4 9 7 6 8 3 2 5
8 3 5 9 4 2 6 1 7
2 1 8 4 3 7 9 5 6
9 7 4 5 2 6 1 8 3
3 5 6 1 8 9 7 4 2
Kakuro® van vrijdag
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 3 1 8 9 driehoekjes de som van cijfers 1 2 6 7 van 1 tot en met 9, die hori4 2 9 1 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge5 3 3 1 vuld. De Sumbrero® links is 3 1 8 7 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van vrijdag de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 9 9 1 moeten worden ingevuld. De 0 2 7 7 doet helemaal niet mee. Per 3 3 3 som mag elk cijfer maar één 6 1 6 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
10
15
23 6
14
Zweeds -k-b-a-vtelescoop -uil-tule order-dot -k-gin-nton-taats -rib-knal oppositie -sas-eire ALGEBRA
2 8 7 9 4 6 5 3 1
1 6
Welke rode lijn is met punt C verbonden, A of B?
SUDOKU 1
SUDOKU
4
2
3
4
8
5
6
5
9
1
4
SUDOKU
3
8
7
3
8
9
KAKURO®
9 4
4
6
16
23
6 6
4
7 5 6
1
6
8 9
9 5
4
4
8
5
2
7
3
9
5
9
8 1
1
28
17
4
6 5
3
7 6
7 25
9
1
5
3 9
6 3
5
3
8
7
5
3 2
7 2
7
2 4
5
6 1
6
7
5 8
3
9
2
5
6 7
9
2
4
10
9 1
4
17
6
4
8
4 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LETTERMATCH - 42
Voorbeeld:
+
=
Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.
© Puzzelland Opl. vorige: A1/B2 A2/B8 A3/B7 A4/B6 A5/B4 A6/B3 A7/B1 A8/B5
LEZERS
COLUMN
[email protected]
Bolderen George Knottnerus
...
Ons hondje Foxy is nu vijftien jaar en vier maanden. Omgerekend in mensenleeftijd zou ze ongeveer 107 jaar oud zijn. Vroeger liep ze met gemak twintig kilometer met de baasjes mee. Maar ergens in de nazomer sloeg de ouderdom toe: de blokjes om werden korter. Op ons fluitje reageerde ze niet meer. In de gang liep ze in plaats van de kamer pardoes de kelder in. En ineens ging ze op het Perzisch tapijt zitten om daar een plas of nog erger te doen. In het najaar van 1992 kochten we haar als pup uit een nest Markiesjes. Ze was de dikste van het hele puppiestel. Zelfs heb ik even overwogen haar te ruilen voor een knapper zusje,
maar daar werd ik door verontwaardigd protest van de kinderen van afgehouden. Eenmaal thuis nam ze ons meteen voor haar in. Ze was speels, actief, gek op de kinderen, ja zelfs op onze poes – hoewel die liefde niet direct werd beantwoord – en ze wilde niets liever dan… uit! Ze genoot intens van de drie pups die ze kreeg en dolde met hen door de tuin. Maar nu is ze dan oud. Haar moederschap is ze allang vergeten. Ze draaft al een tijdje niet meer achter een stok op de akker. Ze lijkt uitgespeeld en dat mag als je tegen de 107 loopt. Maar we misten haar tijdens het wandelen en dat kan natuurlijk niet. Dus kochten we een tweedehands bolderkar om Foxy in te doen als ze moe wordt. Ze vond het gelijk een prima idee en liet
zich als een klein kind in de kar zetten, pontificaal rondkijkend en de zwoegende baas voor haar af en toe goedkeurend toehijgend. Maar wat we niet verwachtten gebeurde. Ze herstelde. Als we nu uitgaan, wil ze na een tijdje uit de bolderkar en gewoon meelopen naast de kar. Het gekke is alleen: als we de kar thuislaten, verzet ze geen poot. Dus bolderen de baasjes nu door polder en hei met een lege bolderkar en hun hondje ernaast. 1
Perspectief
17
VANDAAG: DUURZAAMHEID & ZINGEVING
DVD: de toekomst
3 religies in 1 museum
Trends in voedsel
Zonne-energie is de definitieve oplossing voor het brandstofprobleem van de wereld, volgens de makers van De Wereld over vijftig jaar. Op een dvd, vol spannende verhaallijnen, wordt de kijker uitgelegd hoe de toekomst eruitziet. Met China en de VS als enige supermachten.
Nadat de interesse jarenlang afnam, staat het Bijbels Openluchtmuseum, dat nu Oriëntalis heet, volop in de belangstelling. Het biedt informatie over het christendom, jodendom en de islam. Volgens directeur Gijsbers is het museum het ideale centrum voor religieus debat.
Vorig jaar werden we massaal gezond van het mysterieuze Omega 3. In 2008 is het wondermiddel de tomaat. De antioxidant die daar in zit zou goed werken tegen (prostaat)kanker, beschermt tegen diabetes en zorgt voor een ‘stralende huid’ die minder snel verbrandt in de zon.
18
20
21
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Biobrandstof van een countryster De 74-jarige Willie Nelson begon drie jaar terug zijn eigen biodieselmerk. Het liep even mis, maar BioWilly blijft populair. uP19
18
Perspectief
Populaire wetenschap Een verdwaald druppeltje schoonmaakmiddel
Het gele gevaar blijkt onuitroeibaar De makers van ‘De Toekomst’doen met een spannend fictief verhaal een dappere poging te voorspellen hoe de wereld er over vijftig jaar uitziet . Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Hoog in de ruimte, aan een honderden kilometers lang draadje, hangt een ruimtestation waar wetenschappers van het Amerikaans/ Chinese Solarisproject werken aan de ontwikkeling van de ideale zonnecel. De zonnecel is nog volstrekt inefficiënt: hij zet maar een paar procent van de invallende zonne-energie om in elektriciteit. Dat moet beter kunnen. En snel. Anders blijven we olie stoken en gaan we aan een energietekort en het broeikaseffect ten onder. Gebroederlijk werken een Amerikaan en een Chinees aan de redding van onze beschaving. Maar aan die eensgezindheid komt al snel een eind. Het fictieve ruimtestation moet de kijkers van De Toekomst-De wereld over vijftig jaar duidelijk maken waar de
definitieve oplossing van het energievraagstuk te vinden is: in zonne-energie. Dat wordt nog eens onderstreept door de Amerikaanse futuroloog Michio Kaku. Maar de makers van De Toekomst hebben nog twee andere ijzers in het vuur: kernfusie en methaanhydraten. En dus brengt de kijker ook nog even een bezoekje aan een imposante fusiereactor (‘twee flessen water zijn straks voldoende om een gezin een jaar van stroom te voorzien’) en aan de diepzee, waar zich enorm dikke lagen van deze methaanhydraten zouden bevinden – een soort ijs dat veel methaangas bevat en op de zeebodem ontstaat). Daar ligt genoeg methaan, aldus de voice-over, om nog honderden jaren vrolijk op oude voet verder te leven. Als dat echt zo is. En als we dat ijs probleemloos kunnen vinden en naar boven kunnen halen. En als we de onvermijdelijke CO2 die bij verbranding ontstaat weg weten te werken. Methaanhydraten, kortom, zijn hoofdzakelijk hype. En kernfusie? Volgens de makers kunnen we daar over vijftig jaar de vruchten van plukken. Doe daar nog maar vijftig jaar bij. Maar toch leuk, zo’n onderzoeker die een brandend stukje ijs vasthoudt. Wetenschap populariseren is er de laatste jaren niet eenvoudiger op geworden. Zenders als Discovery en National Geographic kennen de snelheid van de afstandsbediening en stellen daarom steeds hogere, ‘fictie-
vere’ eisen aan documentaires. Grijze koppen, witte jassen, metertjes: het boeit niet meer, het mag niet meer. Er moet een spannend verhaal bij – desnoods afkomstig uit de dikke duim. De makers van De Toekomst doen een dappere poging om aan deze eisen te voldoen. We krijgen ‘herkenbare’ verhaaltjes voorgeschoteld, omlijst door enkele visueel aantrekkelijke hightech-ontwikkelingen waarvan we blijkbaar veel mogen verwachten. Vandaar in de dvd gewijd
Chinese leiders in slordige Star Trekpakjes bespreken de energiecrisis aan ‘De wereld’ dat ruimtestation, bungelend aan een kabel (waarlangs een ‘ruimtelift’ op en neer zoeft – leuk bedacht maar onuitvoerbaar). Vandaar ook dat er in dat station een wetenschappelijke doorbraak plaatsvindt (de ideale zonnecel blijkt te ontstaan door een verdwaald druppeltje schoonmaakmiddel!) en vandaar een volstrekt ongeloofwaardige politieke intrige op aarde. China en de VS zijn straks de twee resterende supermachten, voorspelt Kaku. En energie drijft hen uit elkaar. Terwijl hun onderzoekers aan een draadje hangen, bespreken de Chinese leiders (gestoken in slordige Star
Trek-uniformen) de energiecrisis in hun land. Ze besluiten om de olie- en gasvelden in Centraal Azië te bezetten. De president van de Verenigde Staten is geschokt, want die velden leveren ook aan de VS. Er zit niets anders op, zeggen zijn adviseurs (ook al in die gekke pakjes gestoken) dan het leger in staat van paraatheid te brengen. En dan besluiten die gemene Chinezen ook nog eens om hun landgenoot in de ruimte te chanteren: die nieuwe zonnecel moet naar China komen en wel direct! Anders gebeurt er iets vreselijks met zijn vriendin! De fysicus Niels Bohr zei het al: voorspellen is lastig, vooral als het om de toekomst gaat. Wie weet zijn de VS over vijftig jaar inderdaad een vreedzame natie, die het verleerd heeft om landen binnen te vallen om oliereserves onder controle te krijgen (zoals in Irak is gebeurd). Wie weet zoeven we straks allemaal van stad naar stad, in vliegende auto’s op methaanhydraat, voorzien van de nieuwste kunstorganen en sensors die onze gezondheidstoestand via satellieten doorgeven aan onze digitale huisarts. Wellicht. Als we maar niet in die belachelijke uniformen hoeven te lopen. 1 De toekomst – De wereld over vijftig jaar. Dvd-box met drie dvd’s ((Het lichaam, de stad, de wereld), Doculine, 24,95 euro.
Perspectief
‘Truckers houden van BioWillie, ze houden van Willie Nelson en alles waar hij voor staat’. AP
Tanken De sojabonencrisis en andere ups en downs
Willie wil biodiesel De Amerikaanse countryzanger Willie Nelson (74) introduceerde drie jaar geleden zijn eigen biodieselmerk Kemal Rijken AMSTERDAM
...
Het biodieselavontuur begon vier jaar geleden op Hawaii. Daar gooide Willie Nelsons vrouw Annie haar nieuwe Volkswagen Jetta bij toeval vol met biodiesel. Ze overtuigde haar man er van de brandstof ook te gebruiken. ‘Ik had nog nooit van biodiesel gehoord. Annie legde me uit dat biodiesel schoner en veiliger voor het milieu is’, aldus Nelson in zijn boek On the Clean Road Again. Sindsdien gebruikt hij altijd biodiesel voor zijn Mercedes en voor de bus waar-
mee hij door de VS toert. Na zijn verblijf op Hawaii besloot de zanger zijn eigen biodieselmerk in het leven te roepen. ‘BioWillie’ is bedoeld om het milieu te beschermen en om de VS minder afhankelijk te maken van buitenlandse olie. Ook wil hij kleine Amerikaanse boeren steunen die nauwelijks kunnen rondkomen vanwege de massa-import van goedkope groenten uit het buitenland. Willie Nelson realiseerde zich dat hij weinig verstand heeft van zaken doen en daarom sloot hij een deal met het Texaanse biobrandstofbedrijf
We richten ons nu op andere olie, zoals oude frituurvetten uit restaurants’ Earth Biofuels. Het concern kreeg alle rechten om BioWillie te produceren en om speciale BioWillie-tankstations te exploiteren. Zelf toerde Nelson door de bible belt-staten van Amerika om zijn merk te promoten. De actie kreeg veel media-aandacht en de vraag naar biodiesel steeg enorm.
Tussen 2005 en 2006 groeide het aantal pompstations van nul naar 22. BioWillie bestaat voor 80 procent uit ethanol dat gemaakt is uit sojabonen en voor 20 procent uit gewone diesel. Door deze combinatie kunnen alle soorten auto’s en vrachtwagens de brandstof gebruiken. De sojabonen worden in het middenwesten van de VS door kleine boeren verbouwd en in de raffinaderij van Earth Biofuels verwerkt. Aan de pomp kost 1 gallon, dit is 3,785 liter, 3.50 dollar. Dat is 0.40 dollar duurder dan gewone diesel. Ondanks de hogere kosten bleek het
19
merk populair bij truckers. Tijdens de lancering liet Nelson weten dat hij verwachtte weinig geld aan het merk te verdienen. Hij was namelijk bang dat de oliemaatschappijen hem zouden tegenwerken. Maar na een paar maanden kwam zijn exploitatiepartner Earth Biofuels zelf in de problemen. Te veel risicovolle investeringen en te hoge kosten voor het maken van BioWillie zorgden eind 2005 voor een verlies van 11,5 miljoen dollar. Nog geen jaar later stond het bedrijf 63 miljoen dollar in het rood. Willie Nelson trok zich angstig terug, maar het product bleef bestaan. Door de stijgende olieprijzen en het groeiende milieubewustzijn in de VS werden de problemen vorig jaar steeds groter. De sojabonenindustrie kon de vraag naar sojabonen voor biodiesel niet meer aan. De sojabonenprijs steeg met 77,5 procent, de markt stortte in en de productie van BioWillie lag zeven maanden stil. ‘Het werd opeens allemaal erg duur, we konden het merk gewoon niet meer produceren’, vertelt Shawne Horn van Earth Biofuels. Tot overmaat van ramp eiste een groep investeerders 100 miljoen dollar terug. Pas na maandenlange onderhandelingen beloofde Earth Biofuels het geld terug te betalen. Het bedrijf kon het geld garanderen dankzij zijn goedlopende lpg-divisie in Californië. Na de sojabonencrisis hervatte het concern de productie en verkoop BioWillie. ‘We hebben geleerd van de sojabonencrisis en richten ons nu op alternatieve oliën, zoals vetten van dieren en oude frituurvetten uit restaurants’, aldus Horn. Ondanks het instorten van de biodieselmarkt bleven de vrachtwagenchauffeurs het product van hun icoon trouw. ‘Truckers houden van BioWillie. Ze houden van Willie Nelson en van alles waar hij voor staat’, zegt Horn. Het bedrijf bouwt daarom ten zuiden van Dallas aan de truckstop ‘Willie’s Place at Carl’s Corner’. Dit parkeerpark staat geheel in het teken van Nelson en het milieu. Bezoekers kunnen er straks BioWillie tanken en biologische snacks kopen. Willie’s Place at Carl’s Corner bevat vier tankstations, twee restaurants, een parkeerplaats, een saloon, een giftshop, een gokhal, een radiostudio en een theater met 750 zitplaatsen. Earth Biofuels raamt de kosten van het project op ‘enkele miljoenen dollars’. Willie Nelson komt deze zomer persoonlijk naar Dallas om het park te openen. Earth Biofuels en Nelson hopen op veel mediaaandacht zodat hun biologische brandstof een tweede kans krijgt. Als de nieuwe campagne aanslaat, is het biodieselinitiatief van de countryster niet voor niets geweest. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
DILEMMA
TUSSEN DROOM EN DAAD Natasja van den Berg, co-auteur van Praktisch Idealisme en hoofdredacteur van JuistNu.nl 111
Een grote meerderheid van de Nederlanders vindt het klimaatprobleem ernstig en is op de hoogte van de maatregelen die hiervoor noodzakelijk zijn. Desondanks lijken weinigen bereid hun gedrag werkelijk aan te passen. 80 procent van de Nederlanders staat sympathiek tegenover keurmerken als Max Havelaar en vindt hun werk belangrijk. Toch is maar 3 procent van koffie die wordt gekocht fairtrade. Heel herkenbaar, ook ik vraag mij geregeld af waarom het ene mij zo gemakkelijk afgaat (papier scheiden) en het andere (geen eten meer weggooien) zo moeilijk, terwijl ik van bijna elke handeling weet wat de negatieve effecten zijn. Blijkbaar is kennis over problemen en hun oplossingen niet voldoende. Met dit dilemma worstel ik voortdurend in mijn werk bij omroep Llink. Hoe komen wij van weten naar doen? Een van de succesvolste voorbeelden hoe televisie kan aanzetten tot een betere wereld was de Grote Donorshow
van BNN. Het was het beste televisiemoment van 2007. Het gaf heel veel rumoer, er waren meer dan honderd journalisten uit binnen- en buitenland bij de opnames aanwezig. Maar het belangrijkste vind ik dat de show laat zien dat tv-programma’s het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden. Zelfs minister Plasterk heeft zich door de show laten registreren. En hij was niet de enige. In de weken na de show heeft het donorregister meer dan 12.000 formulieren ontvangen. Dat zijn er meer dan gewoonlijk in een half jaar binnenkomen! Nog opmerkelijker was dat bijna alle inzenders toestemming gaven voor donatie na overlijden. Normaal ontvangt het donorregister ongeveer 3.500 formulieren per maand, en daarvan geeft maar de helft toestemming de organen te gebruiken. Overigens hadden meer dan 40.000 mensen een formulier gedownload. Dat betekent dat ongeveer driekwart van de mensen wel geïnspireerd was
door de show maar daarna vergat dat ding in te sturen. Om dit moment heeft ongeveer 40 procent van de volwassenen zich laten registreren. Dat betekent dat nog zeven miljoen volwassen Nederlanders dat nog steeds niet gedaan hebben. Tussen droom daad staan dus inderdaad wetten in de weg en praktische bezwaren. Ik vind dat er veel te weinig tv-programma’s worden gemaakt die inspireren en laten zien hoe mensen zelf in actie kunnen komen om de wereld een klein beetje mooier te maken. Raar toch want het kan – mits goed gemaakt – ongelofelijk veel kijkers trekken en groot maatschappelijk effect hebben. Je zult dit soort dingen ook niet eenmalig moeten doen. Mensen vergeten snel. Herhaling van de boodschap helpt misschien… mocht u bij die zeven miljoen horen die nog niet geregistreerd zijn: www.donorregister.nl.
MICHIEL VIJSELAAR
20
Perspectief
Museum Aandacht voor jodendom, christendom en islam
17e jaarcongres ‘What’s going on in Retailing’
9 april 2008 Hét ontmoetingspunt voor honderden beslissers van fabrikanten en retailers www.retailing.nl
pluk stedelijke vernieuwing
17 april 2008 Beleef stedelijke vernieuwing op een andere manier. www.plukstedelijkevernieuwing.nl
Nationale Secretaresse Dag 2008
17 april 2008 Workshopdag: Werk aan uw persoonlijke ontwikkeling! www.secretaressedag-2008.nl
Toekomst van Betalingsverkeer
29 mei 2008 SEPA Live! De eerste ervaringen, visies en inzichten. www.cognresbetalingsverkeer.nl
Pensioen Forum
10 en 11 juni 2008 De ontmoetingsplek voor bestuurders en beslissers in de pensioensector. www.hetpensioenforum.nl
Senioren op de Woningmarkt
11 juni 2008 Over vergrijzing, veranderende leefstijlen en nieuwe woonwensen! www.sbo.nl/senioren.htm
Vastgoedmarkt Amsterdam
28 mei 2008 Waar liggen uw vastgoedkansen in Amsterdam specifiek binnen de twee grootste ontwikkelingsopgaven van de stad: Zuidas en Noordelijke IJ-oevers? www.vastgoed-instituut.nl/ amsterdam
Laat de oorlog tussen religies maar woeden Directeur Pieter-Matthijs Gijsbers van Museumpark Oriëntalis is net terug van een financieringstrip naar Oman. De oorlog tussen de godsdiensten woedt nu ook in het vroegere Bijbels Openluchtmuseum, maar dan in het klein. Mathijs Rotteveel HEILIG LANDSTICHTING
...
Het Bijbels Openluchtmuseum was decennialang een plichtmatige bestemming voor schoolreisjes van christelijke basisscholen. Na een rondleiding langs een Israëlisch dorp, de ezeltjes en het tentenkamp mochten de kinderen uitrazen in een roestig speeltuintje. De laatste jaren stopten er helaas steeds minder touringcars op de parkeerplaatsen in de bossen van Heilig Landstichting. Toch ziet directeur Pieter-Matthijs Gijsbers van Oriëntalis – want zo heet het museum nu – het licht weer schijnen. De wereldwijd oplaaiende strijd tussen joden, moslims en christenen hebben religie in de schijnwerpers gezet. Oriëntalis is volgens Gijsbers het ideale centrum voor religieus debat. ‘Veel mensen hebben moeite om in deze discussie de pijnpunten aan te snijden, ook politici’, zegt hij. ‘Kijk maar naar de paniek over de koranfilm van Wilders, Fitna. Misschien zijn ze bang dat hun verhaal ongenuanceerd over komt. We zijn het museum aan het vernieuwen en gaan daarbij de confrontatie niet uit de weg. Zo bouwen we nu het Huis van Mohammed en een moskee, samen met moslims.’ Oriëntalis biedt educatie over drie belangrijke religies – jodendom, christendom en islam – zonder zelf partij te kiezen. ‘Dat is niet altijd even eenvoudig’, erkent Gijsbers. Een futiliteit kan makkelijk tot halszaak promoveren. Zo ook bij de nieuwe filmpresentatie in de koepelzaal van het
museum. In de introductiefilm komen op drie grote filmschermen de wereld van het jodendom, christendom en de islam voorbij, inclusief confronterende beelden van de aanslagen in New York, Madrid en Londen, oorlog in het Midden-Oosten en de moord op Theo van Gogh. ‘Godsdienst en geweld lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden’, zegt Gijsbers. ‘Vroeger en nu. Maar wij willen laten zien dat er meer bestaat dan dit. Dat er ook overeenkomsten zijn tussen de drie godsdiensten. We kunnen blijven leven in de comfortabele we-
‘Bisschop Hurkmans dacht dat museum van hem was, maar dat is niet het geval’ reld van de clichés. Dat is veiliger, dan weten we waar we aan toe zijn. Daar doen wij hier niet aan. Wij toetsen denkbeelden, houden ze tegen het licht, zodat bezoekers wellicht sommige vooroordelen loslaten.’ ‘Aanvankelijk had iedere godsdienst zijn eigen scherm, op volgorde van ouderdom. Het jodendom links, want dat is het oudst. In het midden het christendom en rechts de islam. Een hoogleraar antropologie vond dat niet verstandig, omdat de beste positie – het midden – dan voorbehouden was aan het christendom. We hebben toen besloten de films over de drie schermen te laten verspringen, zodat op het middelste scherm beelden van alle drie de godsdiensten voorbij komen.’ Gijsbers dacht een nette oplossing te hebben gevonden, totdat hij op een nieuw probleem werd gewezen. ‘De islamfilm was net iets langer op het middenscherm te zien dan die van het christendom. Bezoekers had-
den dat met hun stopwatch getimed en waren boos. Dat laat zien hoe gevoelig deze thematiek ligt.’ Toch stapt Gijsbers vol enthousiasme door de gangetjes van het dorpje Beth Juda. ‘Gebouwd in 1911 door architect Jan Stuyt en beeldend kunstenaar Piet Gerrits’, wijst hij. ‘Toen hing hier nog het naambordje ‘Nazareth’, het geboortedorp van Jezus. Het was toen meer een pelgrimsoord voor christenen: een bijbels MiddenOosten dicht bij huis.’ In de jaren zestig en zeventig werd het naambordje ‘Nazareth’ verwijderd en verdwenen de Jezusbeelden die het park sierden. ‘Het park raakte in verval en is er veel gesloopt, maar dat is nu voorbij. Sinds 2004 is het een rijksmonument voor ‘Oriëntalisme’. Nu staan in het museum een nagebouwd joods, christelijk en islamitisch huis broederlijk naast elkaar. ‘Ze zien er precies hetzelfde uit, alleen binnen worden andere verhalen verteld, over de geschiedenis van deze verschillende volkeren. Het is niet erg als het debat op het scherpst van de snede wordt gevoerd.’ Dat niet iedereen de nieuwe kritische kijk op prijs stelt, ondervond het museum al eerder. In 2002 kreeg Orientalis – toen nog het Bijbels Openluchtmuseum – een brief binnen van bisschop Hurkmans van Den Bosch. Die eiste dat de ‘katholieke bijbel’ weer centraal kwam te staan. Hij dacht dit te kunnen afdwingen omdat beheersstichting Heilig Land Stichting al sinds 1947 een privaat kerkelijke stichting is. ‘De bisschop dacht dat het museum van hem was, maar dat is niet het geval’, zegt Gijsbers. ‘Probleem was dat hij dat ook in het openbaar zei, waardoor financiers het echt gingen geloven. Met die financiers – het ministerie van OCW, de provincie Gelderland en vele fondsen – hadden wij afspraken gemaakt dat we meer aandacht zouden
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Onderzoek naar begrip ‘duurzaamheid’
Doemscenario
NEDERLANDERS DENKEN BIJ DUURZAAM AAN KWALITEIT
TED TURNER: BROEIKASEFFECT LEIDT TOT KANNIBALISME
Duurzaam is dat producten langer meegaan, denkt 31 procent van de Nederlandse consumenten. Slechts 16 procent denkt dat het iets te maken heeft met het milieu. Dat blijkt uit een onderzoek van marketingcommunicatiebureau DDB en onderzoeksbureau Intomart Gfk. Bij het begrip ‘duurzaam ondernemen’ wist bijna de helft niet wat het inhield. 28 procent wist dat de term slaat op bedrijven die milieubewust ondernemen.
In 2050 is de mens een kannibaal geworden. CNN-oprichter Ted Turner waarschuwde onlangs in een televisie-interview met de Amerikaanse publieke omroep dat de opwarming van de aarde tot massaal kannibalisme zal leiden. ‘Als we niets doen dan is het op aarde over dertig of veertig jaar zo heet dat geen enkel gewas meer groeit’, zei Turner (69). ‘De meeste mensen gaan meteen dood en de rest wordt kannibaal.’ De overlevende kan-
nibalen leven volgens Turner in ‘een land zonder enige vorm van beschaving, in een gefaalde staat zoals Somalië of Soedan’. Een van de belangrijkste oorzaken van de opwarming van de aarde is volgens Turner de overbevolking. Hij stelt daarom voor dat er wereldwijd een vrijwillige geboortebeperking moet worden ingevoerd. ‘Een of twee kinderen zijn genoeg.’ Dan ontkomen we misschien aan Turners doemscenario.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
De toekomst van de koalabeer
Verkeerslichtmenu
De toekomst van de koalabeerstaat op het spel. Door vervuiling kan het Australische diertje geen eucalyptusbladeren meer eten zonder gevaar voor de gezondheid. En dat is het enige wat hij eet.
Groen voor gezond voedsel, oranje voor een twijfelgeval en rood voor eten waar je dik van wordt. In New York wordt deze maand een ‘verkeerslicht menukaart’ ingevoerd in alle restaurants.
Perspectief
21
besteden aan het jodendom en de islam. Als we inderdaad zouden doen wat de bisschop wilde: daarmee stoppen, trokken ze hun financiering in en was het museum failliet gegaan.’ Gijsbers kan de plannen om naast het kerkhuis en de synagoge een moskee in het bos te bouwen, nu gewoon doorzetten. De financiering daarvoor is voor de helft rond: sultan Qaboos van het Sultanaat van Oman wil 500.000 euro investeren. Uiteraard leverde dat weer de nodige ophef op. ‘Om iedereen gerust te stellen: de sultan sponsort de bouw van de moskee, maar dat wil niet zeggen dat hij dic-
‘In het ruziepaleis maken cabaretiers als Teeuwen keiharde grappen’ teert wat er daarbinnen gebeurt. Hij betaalt, maar het museum bepaalt. Het wordt dus geen gebedsgebouw, maar een educatiecentrum waarbinnen we ook kritische vragen over de koran stellen. We ontvangen ook financiële steun van Levi Lassen, een stichting met joodse oriëntatie en de katholieke Confederatie van Nederlandse Religieuzen. Daarmee gaan we net zo om als met de sultan.’ In 2011 bestaat het museum honderd jaar, dan moet de totale makeover van het park zijn afgerond. Met de Meeting of Minds, een interactieve mediashow op acht locaties in het park, is de eerste fase afgerond. Het ruzie- en vredespaleis staan. In het ruziepaleis zijn beelden te zien van cabaretiers als Hans Teeuwen die keiharde grappen maken over joden, christenen en moslims. Daartegenover, in het vredespaleis, prediken verlichte zielen als Mandela, Martin Luther King en John Lennon de universele boodschap van vrede. ‘In 2007 hadden we 95.000 bezoekers, dat moeten er in 2011 zo’n 170.000 zijn’, zegt Gijsbers. Nieuwe doelgroepen tonen volgens Gijsbers belangstelling: openbare scholen, overheidsinstellingen die hun werknemers intercultureel willen trainen en het bedrijfsleven. De Duitse multinational ThyssenKrupp gaat bedrijfstrainingen doen in Oriëntalis. ‘Op voordracht van een werknemer: een Duitse Turk van vierentwintig jaar’, zegt Gijsbers. ‘Die schrok wel even toen hij de grappen van cabaretiers als Hans Teeuwen zag op de schermen in het ruziepaleis en de beelden met ‘fuck religion’, ‘the bible kills’ en ‘kutmoslims’, maar hij kon wel tegen een stootje. De positieve boodschap in het Vredespaleis overtuigde hem. Hij wilde het meteen aan al zijn collega’s laten zien.’ 1
Voedingshype Fresh functional foods
Zo gezond als een tomaat Vergeet omega-3, omega-6 en probiotica. 2008 wordt het jaar van de lycopeen en prebiotica. Deze keer houden tomatenpuree en een appel je gezond. Lorianne van Gelder AMSTERDAM
...
Omega-3 was het wondermiddel van 2007, een vetzuur dat plotseling in talloze voedselproducten opdook. Food trendwatcher Anneke Ammerlaan observeerde voor 2008 een andere hype: ‘Nu draait het om natuurlijke voedingstoffen die in ‘superfoods’ worden gekweekt. Een goed voorbeeld is de antioxidant lycopeen die in tomaten zit.’ Lycopeen zou goed werken tegen (prostaat)kanker, beschermt tegen diabetes en zorgt voor een ‘stralende huid’. Tomatenkwekers als Harvest for health spelen slim in op de hype en produceren nu extra rode tomaten met lycopeen. Bij verhitting komt er nog meer van dit werkzame stofje vrij, dus mensen met een mediterraan dieet zijn helemaal op de goede weg. ‘4-20 milligram lycopeen per dag vermindert de kans op kanker aanzienlijk’, bevestigt voedingsdeskundige Pim Dekker. ‘Een portie tomatenketchup zorgt al voor 15 milligram. Verbrand je snel? Uit een Engels onderzoek bleek zelfs dat mensen met een gevoelige huid een dieet van tomatenpuree kunnen nemen om huidverbranding met 35 procent te verminderen. Eerst waren er de probiotica, van ‘de bifidobacteriën, lactobacillen en
de stimulans van de darmflora’. Maar nu is er fase twee: de prebiotica, onverteerbare stoffen die bacteriën in de dikke darm stimuleren. De prebiotica staan ook wel bekend als ‘voedingsvezels’. Prebiotica vind je in fruit, groenten en graanproducten. Veel chronische aandoeningen (kanker, diabetes) zouden sterk gerelateerd zijn aan een verminderde inname van vezels. Weinig vezels betekent ook constipatie en aambeien. Vezels poetsen de darmwand schoon en zorgen dus voor een goede stoelgang. ‘Voedselproducenten voegen ze aan eten toe. Eerst wordt brood vezelvrij gemaakt en nu worden er weer vezels toegevoegd’, vertelt voedselexpert Dekker. Zijn voorkeur gaat uit naar natuurlijke vezels. Maar dan echt vers fruit, geen vruchtensap. ‘In een verse appel zit pectine, een goede vezel, in appelsap is dat verdwenen’, zegt Dekker. Saillant detail is dat commercieel gefabriceerde prebiotica bij een hoge inname kunnen leiden tot winderigheid en een opgezette buik. Te veel is nooit goed. Liever de natuurlijke producten dan de commercieel gefabriceerde gezondheidsmiddelen, luidt de conclusie. Het past in de algemene hype die trendwatcher Ammerlaan opvalt: ‘Jarenlang was er de hype van de functional foods, waarbij voedselproducenten gezonde middelen aan voedsel toevoegen. Maar we zijn voedingssupplementenmoe. Voor 2008 wordt het de fresh functional foods. Gezondheid blijft belangrijk, maar wel uit een natuurlijke bron.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Avatarhulpverlener In z’n eerste leven is het een druilerige morgen
H
et kostte hem een jaar om het land te bebouwen. Een kaal voetbalveld was het, vijfentwintighonderd vierkante meter. Eerst zorgde hij voor hoogteverschillen. Rotsen, watervallen, glooiende velden. Toen bouwde hij het huis. Twee verdiepingen, een wachtruimte, drie behandelkamers met sofa’s en krukjes. Opgetrokken uit hout en steen. Natuurlijke materialen.
MAARTJE
DUIN
Het is zijn tweede leven. Als hij nu door zijn land loopt of vliegt, ziet hij de populieren en de eucalyptusbomen wuiven. Hij hoort een kabbelend bergbeekje. Kikkers kwaken, krekels tsjilpen. Wanneer hij op een vogel staat, ziet hij meteen of het een merel of een scholekster is. Achter de piano komt er
moeiteloos Satie of Chopin uit zijn vingers. Hij is zelden alleen in zijn land. Van heinde en verre komen de bezoekers. Ze voelen zich hier op hun gemak. Precies zoals hij het bedoeld heeft. De avatarhulpverlener. In dit hele universum is hij een van de weinigen die zich over hen ontfermt. ‘Lonely’, luidt hun noodkreet soms, of ‘stress’, of ‘care free talk’. Vanuit hun grijze straten stromen ze toe, hun darkrooms, hun betonnen winkelcentra. De een heeft ontdekt dat ze lesbisch is, terwijl ze in haar eerste leven op mannen valt. Een ander durft in de kroeg niemand aan te spreken, net als zijn geestelijke vader. Een derde is verliefd geworden, terwijl hij getrouwd dacht te zijn. De avatarhulpverlener luistert, knikt, geeft onbezoldigd adviezen. Soms stuurt hij ze de tuin in. Naar het kleurige tapijt met meditatiekussens dat hij daar voor hen heeft neergelegd. Naar de tai’chihoek, of de open plek met symbolische kunstwerken.
Verderop knappert een kampvuur. Laatst voerden ze er een kringgesprek met avatars uit Dubai, Israël en Amerika. Zo hadden hun bedenkers nog nooit gepraat, zei de een tegen de ander. Ze mochten de warmte van het vuur dan niet voelen (avatars kennen wel dag en nacht, maar geen warmte of kou, geen seizoenen), ze voelden de warmte van elkaar. Soms haakte er plotseling een af. Dan bleek zijn bedenker in slaap te sukkelen. Bij het kampvuur was de zon net onder, maar voor hem was het diep in de nacht. Er zijn momenten dat de avatarhulpverlener genoeg heeft van zijn rol. Dan neemt een andere verschijning zijn plaats in. Die plant nog een rozenstruik in de tuin. Gaat uit dansen, of naar het museum. Geen avatar die hem herkent als de avatarhulpverlener. Hij kan gewoon genieten. Maar op dinsdagavond, klokke half acht, is hij hier om te helpen. Met lief-
de en met aandacht, een enkele keer met grof geweld. Tegen de avatar die klaagde dat de avatar van haar man hier elke dag zestien uur rondhing, zei hij: geef hem een schop onder z’n kont en gooi de computer het raam uit. Want uiteindelijk, vindt de avatarhulpverlener, is het eerste leven belangrijker dan het tweede. In zijn eerste leven is het een druilerige vrijdagmorgen. Hij draagt dezelfde spijkerbroek en donkerblauwe trui. Misschien is hij wat grijzer, wat ouder, een jaar of tien, hooguit vijftien. Voordat hij begon als hypnotherapeut werkte hij als ingenieur. ‘Dat is me nu nog goed van pas gekomen bij het bouwen’, zegt hij. Hij heeft zijn computer uitgezet. Buiten rinkelt een tram, moeders met kinderwagens spiegelen zich in winkelruiten. Lentebloesem hangt zwaar aan de takken van de bomen in het park. 1
Media
22
Reclame Relatie tussen merk en consument verdiepen
‘Drumzilla’ weet hoe je Het logo van de gratis online encyclopedie.
Cadbury Dairy Milk, Engelands favoriete chocola, won 9 procent marktaandeel met racende vliegveldtrucks en een drummende gorilla. Revolutie in reclameland? Jan Kuitenbrouwer AMSTERDAM
... Documentaire
Wikipedia: hype of revolutie? Mediaredactie AMSTERDAM
...
Google of Wikipedia? Wie zoekt op internet wordt steeds vaker verwezen naar Wikipedia. Deze gratis online ‘volksencyclopedie’ is sinds twee jaar de snelste stijger op lijstjes van meest bezochte websites. Maar weten we eigenlijk wel wat we gebruiken? VPRO’s Tegenlicht duikt in het verhaal achter Wikipedia en ontdekt de wondere wereld van web 2.0: hype of revolutie? Regisseur IJsbrand van Veelen gaat op zoek naar de waarheid achter Wikipedia. Slechts vijf mensen werken betaald voor Wikipedia en alle activiteiten worden gefinancierd via donaties en subsidies. De online encyclo-
pedie waar iedereen die dat wil aan kan bijdragen en in kan corrigeren, is inmiddels groter dan de gerenommeerde Encyclopaedia Britannica. In Tegenlicht leggen ‘Wikipedians’, die elke dag artikelen schrijven en redigeren, uit hoe de online encyclopedie werkt. Daarnaast spreken betrokkenen zich uit over de kwaliteit van de inhoud en de ethiek van Wikipedia. Snel wordt duidelijk dat er kampen zijn van ‘believers’(iedereen moet informatie kunnen toevoegen) en van critici (echte experts zijn betrouwbaarder). Beide kampen worden geïnterviewd. Net als oprichters Jimmy Wales en Larry Sanger, die al jaren niet meer met elkaar praten. 1 Ned2, 21.00
De spraakmakendste Engelse commercial van 2007 was ongetwijfeld het spotje voor Cadbury Dairy Milkchocolade, inmiddels meer dan tien miljoen keer bekeken op YouTube. Bij het beroemde intro van In The Air Tonight van Phil Collins zien we de kop van een grote zwarte gorilla. De gorilla staart voor zich uit, schudt zijn nek los, als iemand die zich voorbereidt op een fysieke topprestatie. De camera zoomt uit, de gorilla blijkt achter een drumstel te zitten en begint, precies op het goede moment, als een volleerde rockdrummer te beuken. Tot slot alleen een packshot en de aloude slagzin van Cadbury: a glass and a half full of joy. De Britten geven elke dag 1 miljoen pond uit aan Cadbury Dairy Milk, eenzevende van de totale chocolademarkt, dus waren ze daar gek geworden? In tegendeel, riepen anderen, dit is ge-ni-aal! Afgelopen zaterdag werd het nieuwe spotje in de reeks gelanceerd en het is al even weird. ‘s Nachts, als iedereen weg is, komen in de hangar van een vliegveld de trucks tot leven. Op Don’t Stop Me Now van Queen rijden ze de hal uit voor een wilde, spectaculaire race op een verlaten landingsbaan. Packshot,
Dankzij drummende gorilla verkoopt Cadbury 9 procent meer chocola.
payoff, klaar. Cadbury verkocht dankzij ‘Drumzilla’ het afgelopen jaar 9 procent meer chocola, dus het ziet ernaar uit dat deze aanpak werkt. De spots worden gemaakt door het hotste en hipste reclamebureau van Engeland, Fallon, waar ze van mening zijn dat dit de reclame van de toekomst is. Tv-reclame was oorspronkelijk gebaseerd op de afspraak: u krijgt deze mooie programma’s gratis, maar dan moet u wel af en toe een onderbre-
king gedogen. De moderne tv-kijker is zich niet bewust van die afspraak, die wil gewoon vermaakt worden. Die moet je dus niet aan zijn kop zeuren over jouw merk, die moet je, namens dat merk, vermaken. En als je dat goed doet, gaan mensen van je merk houden. ‘Reclame kan ook effectief zijn zonder traditionele boodschap’, zegt Laurence Green, directeur van Fallon. ‘Sterker, recente studies suggere-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:06 17:13 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00
17.00 KRO Kindertijd Deksels! De zandtovenaar Sesamstraat Partij voor de Vrijheid EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost NOS Journaal
20.00 20:30 21:20 22:20
17:00 17:05 17:35 18:25 18:50 19:25 19:55
20.00 20:25 21:00 21:49
Radar Memories Toen was geluk heel gewoon
22:00 22:15 22:50 23:40
Pauw & Witteman NOS Journaal
Nederland 3
17.00 NOS Journaal Schepper & co MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Kassa 2 Club van 100 Netwerk Tegenlicht: Wiki’s waarheid Partij voor de Dieren
22.00
22.00 22:50 23:45
Nederland 2
17:10 17:15 17:21 17:30 17:48 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30 20:25 21:30
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Het roer om: Van Amstelveen naar Afrika
22.00 Holland Sport Mooi! Weer De Leeuw: The day after
22.00 22:30 22:55 23:05 23:40
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Ch!pz Dance Xper!enz Mr. Bean, the animated series Kika & Bob SudoKidz SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag NCRV Dokument: De wereld van Berber NPS Klassiek: Gebel - Johannes Passion
RTL 4
22:30 23:25 23:35 23:40
17:45 18:30 19:00 19:30
Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi
20.00 20:00 20:30 21:30
PostcodeLoterij: Deal or no deal Holland’s next top model Project Catwalk
22.00 22:30 23:15 23:45
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
Mistresses RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
NOS Sportjournaal NOS Journaal 3e klasse D De wereld draait door GTST, 20.00 uur
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 19:50
Baywatch De Pfaffs
20.00 20:30
Galaxy quest
22.00 22:25 23:25 23:45
SBS 6
17.00
De politie op je hielen! RTL Voetbal: Eredivisie samenvattingen RTL Poker: European Poker Tour Bahamas
17:00 17:25 18:15 19:05
The nanny Oprah Winfrey show Dr. Phil EHBO: Eerste Hulp Bij Opvoeden
20.00 20:00 20:30 21:30
The nanny Voetbalvrouwen Noppen & naaldhakken
22.00 22:30 23:20
Net 5
17.00
As the world turns Oprah Winfrey show
17:35 18:30 19:00 19:20 19:55
Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum
20.00 20:30
The Bourne identity
22.00 22:45 23:00 23:05
Veronica
17.00 17:20 17:45 18:40 19:35
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00 20:30 21:25
Grey’s anatomy Julia’s tango
22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie
22:25 23:25 23:50
17:10 17:30 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:35
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen Seinfeld 3rd Rock from the sun Trick & Treat Friends Spin city
20.00 Grenzeloos verliefd Notes from the underbelly Love my way
20:05 20:30 21:30
Joey NCIS Numb3rs
22.00 22:30 23:25
Voetbalvrouwen, 20.30 uur
Waar is De Mol? Wegpiraten aan ‘t woord
Media
23
Commercie
chocola verkoopt Radio 2 baalt van ‘Trijntje’-boete Mediaredactie AMSTERDAM
ren dat reclame door zo’n opgelegde boodschap juist minder effectief wordt. In plaats van die focus op propositie en overreding kiezen we steeds meer voor het verdiepen van de relatie tussen merk en consument.’ Op een dieper niveau moet er wel een verband zijn tussen merk en boodschap, maar die is er bij de Cadburyspots wel degelijk, vindt Green. ‘Cadbury gaat vanouds over joy, dat is waar deze commercials ook over gaan.’ Te
...
Radio 2 is het niet eens met het Commissariaat voor de Media (CvdM). Die wil de zender een boete opleggen van 80.000 euro voor de bijdrage die de zender heeft geleverd aan de totstandkoming van de cd The Look of Love van Trijntje Oosterhuis. Ze zingt daarop nummers van componist Burt Bacharach, bijgestaan door het Metropole Orkest. Het CvdM zegt dat Radio 2 het Metropole Orkest zonder ‘duidelijke verrekening van de kosten’ heeft ingezet, een maand vóór de release veel aandacht aan de Trijntje-cd besteed-
Tv-kijker moet je niet aan zijn kop zeuren over jouw merk, die Film moet je vermaken
Trucks komen ‘s nachts tot leven.
oordelen naar de vele juichende reacties op het YouTube-forum, klopt dat inderdaad. Commercials waarbij het merk alleen nog de rol van ‘zendgemachtigde’ speelt, hebben we in Nederland nog niet gezien, wel commercials waarbij het die kant op gaat. Neem de nieuwe Nederlandse campagne van New York Pizza, van bureau Selmore. Man ligt in plas bloed, wordt gemarteld door maffiabaas. Bloed blijkt tomatensaus, maffioos blijkt chef van New York Pizza, die de saus niet goed vindt. In de volgende spot test hij cocaïne, maar dat blijkt bloem te zijn, ook niet goed genoeg voor NY Pizza. ‘New York Pizza, damn fucking tasty.’ Old school misschien, vergeleken met Cadbury, maar erg grappig. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:25 21:50
Het weer Thuis Ladies first Rwina De tabel van Mendelejev
22.00 22:35 22:56 22:57 23:00 23:25 23:45
Daniel Craig: Ik blijf James Bond Mediaredactie AMSTERDAM
...
Pas in oktober draait hij in de bioscoop, de nieuwste James-Bondfilm Quantum of Solace. Maar de pr-machine begint al lekker te draaien. Er wordt kwistig gestrooid met snippertjes scenario-info. En er zijn al making-of foto’s en video’s op internet te vinden. Ook dit keer is de rol van James Bond in handen van de Brit Daniel Craig. Hij heeft voorlopig nog geen genoeg van 007. In een interview met de Britse tabloid The Sun verklapte de 40-jarige acteur dat hij James Bond zal blijven spelen ‘totdat mijn botten
18.00 18.05 18.15 18.25 18.50 19.05 19.20 19.30
20.00 20.00 20.40 21.05
Terzake The chaser’s war on everything Louis Theroux
22.00 22.05
Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Studio 1 De rode loper Man bijt hond
Go IV Karrewiet Spetter Zo is er maar één cup W817 George van de jungle Karrewiet H20
23.05 23.40
Expo ‘58: de toekomst begint vandaag Phara Weerwolven
het niet meer aan kunnen.’ Ondertussen maken de producenten het bioscooppubliek warm met de belofte dat de nieuwe Bondfilm ‘nog meer actiescènes zal bevatten dan zijn voorganger Casino Royale’. Daniel Craig die er in Casino Royal nog totaal afgetraind bijliep, zegt nu voor een wat realistischere vertolking van de geheim agent te gaan. ‘James Bond deed vroeger tien buikspieroefeningen, rookte vijftig sigaretten en zoop dan een fles van het een of ander leeg.’ Volgens Craig zal er aan het eind van de film een scène zitten waarin hij ronduit dik is. ‘Ik wil sowieso niet de geschiedenis ingaan als de ‘fysieke’ James Bond.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00
de én meedeelde in de royalties. ‘De zender laadt hiermee de verdenking op zich dat bij deze aandacht commerciële overwegingen een rol hebben gespeeld’, aldus het commissariaat.
Kees Toering, zendermanager van Radio 2, ontkent dat sprake is van een ontoelaatbare betrokkenheid. ‘Een cd-opname met het Metropole Orkest is zo kostbaar dat commerciële partijen niet snel in een dergelijk project stappen zonder een publieke zender als Radio 2’, zegt hij. ‘Dat wij vervolgens aandacht gaven aan de cd op de zender is logisch.’ Radio 2 gaat zich op de hoorzitting op 24 april verweren tegen het betoog van het commissariaat. Toering: ‘Als het commissariaat in het gelijk wordt gesteld kan dit wel eens het einde betekenen van dergelijke mooie muziekprojecten. Dat lijkt me een groot gemis.’ 1
+ UITGELICHT+
Het gesprek
Film: The Bourne Identity Actiethriller uit Ludlum-reeks met Matt Damon. SBS6, 20.30
17.00
Louis Theroux Docu-serie waarin Theroux zich onderdompeld in maffe milieus. Canvas, 21.05
20.00
Delia Kookprogramma met keukenprinses Delia Smith. BBC2, 21.30
22.30 23.30
17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.00 21.30
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
Spraakmakers FC Het Gesprek Dagboek Spraakmakers Dagbeeld Een Politiek Gesprek FC Het Gesprek
22.00 The Late Show Dagbeeld
Waar is de Mol? Johnny de Mol interviewt BN’ers in Afrika. Veronica, 22.30
FILMPJE – Ronde van Vlaanderen, stoempen op de kasseien www.depers.nl/vlaanderensmooiste
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 19:55
The revenge files of Alistair Fury MI High Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Party election broadcast by the Labour Party
20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30
Comedy Central
17.00 17:30 18:15 19:00 19:30
Ready steady cook Escape to the country Eggheads Great British menu
20.00 20:00 21:00 21:30
The undercover diplomat University challenge Delia
22.00 The One show Watchdog Nieuws en regionaal nieuws EastEnders Panorama
22:00 23:00 23:30
23:25 23:35
Avatar Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Drake & Josh Het huis Anubis Lola & Virginia My parents are aliens Comedy Central
20.00 Clowns The grumpy guide to... Newsnight
22.00 22:00 23:00
17:00 17:25 17:45 18:10 18:25 18:50 19:20 19:35 19:59 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
Discovery Channel
17.00
17.00
That 70’s Show Malcolm in the middle The knights of prosperity The Fresh Prince of Bel Air South Park
17:05 17:35 18:00 18:30 19:00
5th Gear 5th Gear How it’s made How it’s made Mythbusters: Son of a gun
FILMPJE - Spektakelstuk Feyenoord-FC Utrecht www.depers.nl/voetbalstrijd
20.00 20:00 21:00 22:00
Dirty jobs: Ostrich farmer Dirty jobs: Snake wrangler Decoding disaster: Mines
22.00 23:00
Biker build-off: Hart vs Hollinger
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50
New tricks Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Damages Great British menu, 19.30 uur
Frasier The knights of prosperity Cavemen That 70’s Show Malcolm in the middle
FILMPJE - Ochtendgymnastiek op z’n Braziliaans www.depers.nl/ochtendgym/
24
Sport op maandag
Winnaar & verliezer van de week
Won zaterdag met jockey Timmy Murphy de 161e Grand National, de meest prestigieuze paardenrace ter wereld. En dan te bedenken dat Murphy vier jaar geleden nog in de bak zat. Veroordeeld tot zes maanden cel omdat hij tijdens een vlucht van Japan naar Londen zijn handjes liet wapperen. Maar voor Comply Or Die maakte het zaterdag niets uit wie haar bereed. Ze was indrukwekkend sterk.
Comply Or Die
Leek een aantal maanden geleden nog toegetreden tot de absolute buitencategorie van de sportwereld. De Zwitser was onverslaanbaar, volgens velen de beste die er ooit op een tennisbaan had gestaan. Maar Federer is zijn fearfactor langzaam aan het kwijtraken. Hij speelde dit jaar nog geen finale. Deze week werd hij opnieuw uitgeschakeld. In het toernooi van Miami was Andy Roddick hem de baas.
Roger Federer
Erotiek Op de Paterberg staan er dames rijendik achter de dranghekken
Voelen aan de billen van Tom De Paterberg is tijdens de Ronde van Vlaanderen een bedevaartsoord voor de vrouwelijke handtastelijken. ‘Ik heb z’n poeperd aangeraakt.’ Thijs Zonneveld PATERBERG
...
De kinderkopjes liggen schots en scheef. Grote, grijszwarte stenen trachten het slijk van de Vlaamse boerengrond te bedekken. Het lukt slechts ten dele. De modder wringt zich tussen de stenen een weg naar boven. De steilte van de berg doet onwerkelijk aan. Wie van boven naar beneden kijkt, waant zich op de rand van een afgrond. Een procent of twintig is het. Misschien wel meer, halverwege, op het steilste punt. Langs de linkerkant loopt een gootje. Jaar na jaar reden de renners door het gootje omhoog om de kasseien te ontwijken. In een lange sliert trokken ze naar boven, nog geen tien centimeter langs de rijen toeschouwers, smekend om een duwtje in de rug om boven te raken. De Paterberg werd een bedevaartsoord voor de handtastelijken. Vooral de vrouwelijke liefhebbers stelden zich in rijen dik op langs het steilste stuk. Erotiek in de Ronde. Sinds een paar jaar staan er dranghekken in de goot. Om het publiek op afstand te houden, om de renners te dwingen op de onverbiddelijke kasseien te rijden. Misschien wel om meer reclamespandoeken langs het parcours te kunnen hangen. Maar ondanks de dranghekken bleef het imago van de Paterberg overeind. De Berg van de Vrouwen. Ook nu nog verzamelen de bakvissen zich op de Pater, dromend van een hand op de billen van Tom Boonen.
De dranghekken zijn een streep door de rekening voor de toeschouwsters. TDW
Al ver voor de komst van de koers loopt de Paterberg vol. Hijgend beklimmen de toeschouwers de heuvel, zeulend met tenten, paraplu’s en kratten bier. Jupiler, Leffe en een bruin bier dat Oude Kwaremont heet – ongetwijfeld vernoemd naar de beruchte kasseienklim die hemelsbreed nog geen vijfhonderd meter verder ligt. ‘Geen koers zonder bier’, zegt een meisje met een Quick Step-muts
op haar hoofd. Haar doel is helder: de kont van Tom. Haar vriendin schudt heftig haar hoofd. Van Boonen moet ze niets hebben. ’Voor mij telt alleen Leif Hoste.’ In haar ogen glinsteren sterretjes als ze zijn naam uitspreekt. De dranghekken zijn een streep door de rekening, maar de hoop op een heimelijke aanraking is niet verdwenen. Ze testen hoe ver armen over de hekken reiken. Het kasseienpaadje is
zo smal dat ze bijna tot de helft komen. ‘We zullen er wel geraken, zeker’, zegt het Hoste-meisje. In haar stem klinkt hoop. Tegen tweeën verschijnen de eerste motoren. Het voorspel op de erotische berg is begonnen. Het duurt nog bijna een half uur voordat de eerste renners te zien zijn. Eerst van heel ver, op de Oude Kwaremont. Helikopters cirkelen als gieren boven het
peloton. Ineens zijn ze er. Een man of dertig – het eerste peloton. Op kop de twee tenoren: Tom Boonen en Leif Hoste. De Belgen op de heuvel worden gek. Dronken van vreugde, van het Kwaremontbruin; bedwelmd door de geur van de worsten op de barbecue en de hallucinerende kou. De meisjes gillen. De coureurs zien eruit alsof ze zojuist uit een Siberisch werkkamp zijn ontsnapt – besmeurd, bleek, scheel van de inspanning. Boonen rijdt vlak langs het gootje. Enkele bakvissen slagen erin hem een zetje te geven. Hoste kiest het midden van het pad. Zijn ketting danst over de kransjes. Minutenlang zwoegt een onophoudelijke sliert renners door het weiland. De achterblijvers zoeken de linkerkant van de stenen op, zoekend naar het gootje, naar een zetje, naar een moment van verlichting. Een eenzame Bask uit de Euskaltelploeg rukt zijn fiets bijkans uit elkaar om boven te geraken. Als de laatste renner gepasseerd is, staat het meisje met de Quick Step-muts te glunderen. ‘Allez, ‘t is gelukt he’, zegt ze. ‘Ik heb z’n poeperd aangeraakt’. Ze zegt het met zoveel blijdschap dat het ontroerend is. Haar vriendin is minder opgewekt. De mondhoeken van haar roodgestifte lippen wijzen naar beneden. Leif Hoste heeft ze niet aangeraakt. In haar ooghoek glinstert een traan. De enige die ze een kontje heeft gegeven, is de Bask van Euskaltel. Haar hand is bedekt met het slijk van zijn broek.1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Sportmemorabilia
De held van... Dressuurruiter Laurens van Lieren
MP3x
Voor wie nog geen genoeg kan krijgen van de Ronde van Vlaanderen is er nu ook een bordspel over de koers te verkrijgen. Op www.ebay.be kost het slechts 25 euro, maar dan kunt u volgens de aanbieder wel ‘een splijtende demarrage op De Muur plaatsen’.
Over zijn motivator, de Amerikaan Anthony Robbins
Yannick van Harskamp, volleyballer bij Nesselande.
‘Mijn vader is met Anthony Robbins (Amerikaanse motivatietrainer, red.) in aanraking gekomen na het overlijden van mijn moeder. Ik was toen tien en er ontstond een ingrijpende periode, ook door de veranderingen in de thuissituatie en het leven zelf. Vijf jaar later, in 1996, ging ik met mijn vader mee naar een groot seminar op Hawaï. Ik deed niet heel actief mee, alleen met de ‘populaire’ dingen. Zo moesten we een hoge paal beklimmen om je angsten te overwinnen.
Natuurlijk, tijdens het klimmen zit je goed vast en kan er niks misgaan, maar je krijgt toch meer controle over jezelf. Via Robbins’ audiotapes heb ik geleerd wat het inhoudt om doelen te stellen. In 2004 nam ik mijzelf voor om in 2006 het Nederlands team te halen en daar alles aan te doen. Prompt realiseerde ik dat al in 2005. Voor iedereen een verrassing, ook voor mijzelf. Ik ben nu ook volop in de race voor Peking. De selectie is nog niet bekend, het is erg spannend.
1 Queen – I want to break free 2 Andre Hazes – Kleine jongen 3 Robbie Williams – Angels Laurens van Lieren (links) en zijn held Anthony Robbins. Maar als ik ga, neem ik zeker iets van Robbins mee. Ik heb nog wel een paar boeken en audiotapes liggen. Je bent nooit uitgeleerd.’
‘Ik heb een tijdje in Amsterdam gewoond en André Hazes, dat leeft daar gewoon. In het begin had ik zoiets van: ‘Wat een klotemuziek’. Naarmate je er drie jaar woont, kom je er toch mee in aanraking. Dan begin je het vanzelf leuk te vinden.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Jantje zingt voor Jack (1)
Jantje zingt voor Jack (2)
Jantje zingt voor Jack (3)
Heel Volendam maakt zich weer op voor een nieuwe hit van Jantje Smit. De vriend van Yolanthe heeft een weddenschap verloren.
Jantje dacht voor het seizoen dat zijn goede vriend en FC Volendam-spits Jack Tuyp geen 25 doelpunten zou maken.
Maar Jack verkeert dit jaar in bloedvorm. In de 3-6 overwinning op AGOVV tekende hij al zijn 25e treffer aan. Jantje zit de komende weken in de studio om een liedje voor zijn vriend te maken.
Sport
25
Wielrennen Prachtige winnaar in meeslepende koers
Stijn Devolder is nu niet meer die domme coureur van vroeger Wielrennen zoals het ooit bedoeld is, de Ronde van Vlaanderen had alles in huis. Dominique Elshout MEERBEKE
...
Ze noemden hem vaak een domme coureur, Stijn Devolder uit Deerlijk in Vlaanderen. Zo’n renner die alleen maar denkt aan hard fietsen, de hele dag, in elke wedstrijd. De ene demarrage na de andere, of anders hard rijden op kop van het peloton. Na het Belgisch kampioenschap van vorig jaar was de kritiek al een beetje verstomd. Die dag had Devolder gewonnen door steeds maar te blijven aanvallen. Zijn overwinning gisteren in de Ronde van Vlaanderen heeft de criticasters voorlopig het zwijgen opgelegd. Op 26 kilometer voor de meet in Meerbeke ging de Belgisch kampioen ervandoor. Ze zagen hem niet meer terug. Voor Stijn Devolder (28) stond het al vroeg vast, coureur zou hij worden. Dus zijn best doen op de tuinbouwschool, dat hoefde toch helemaal niet? Met koersen zou hij zijn geld gaan verdienen, zei hij op zijn zestiende. Favoriete wedstrijd: De Ronde van Vlaanderen. De verwachtingen waren hooggespannen, gisterochtend bij de start op de Markt van Brugge. Het zou een slijtageslag worden, het zou regenen, hagelen, misschien zelfs wel sneeuwen en de echte mannen zouden vanzelf het heft in handen krijgen. De jongetjes in het peloton zouden wel wegspoelen. Maar zo ging het niet. Na de gevreesde Koppenberg waren er nog volop kanshebbers. Het weer was niet best, maar ook niet zo heel slecht. De renners moesten zelf voor de slijtage zorgen en dat deden ze. De Raboploeg had daar een belangrijk aandeel in. Oscar Freire voelde zich niet goed genoeg om te winnen en ging alleen vooroprijden om zo zijn ploegmaten in het peloton rust te gunnen. Sebastian Langeveld, ook Rabo, sprong keer op keer weg.
Waarom zou hij eigenlijk zijn best moeten doen op de tuinbouwschool? Eerst samen met de Noor Thor Hushovd, daarna in zijn eentje op de Taaienberg, twintig kilometer later nog eens. Uit die sprong ontstond een kopgroepje met Karsten Kroon, George Hincapie, Stijn Devolder, Alessandro Ballan en Langeveld zelf. Op het moment dat deze koplopers weer werden ingerekend, begon Devolder aan zijn winnende solo. ‘Ik wist dat ik tot aan Geraardsbergen wind mee zou hebben’, verklaarde de winnaar zijn doordachte zet. De voorsprong van Devolder bleef schommelen rond de vijftien seconden, in zijn eentje trok hij over de twee laatste hellingen van de dag. Op de voorlaatste heuvel, de Muur van Geraardsbergen, wurmde Niki Terpstra zich naar voren. Dat was nadat hij al had afgerekend met twee lekke banden. ‘Ik heb begrepen dat je als eerste over de Muur moet komen om hier te winnen, dus ik dacht; laat ik het maar eens proberen’, zei het 23jarige talent uit Krommenie met Amsterdams accent. Met diezelfde tongval en bijbehorende flair deed Terpstra een uitspraak die na gisteren niet zo gek meer klinkt. ‘Ik denk dat ik deze koers kan winnen.’ Diezelfde verwachting sluimert al een tijdje als het gaat om Sebastian Langeveld. Met zijn 23 jaar groeit hij uit tot een van de vaandeldragers van het Nederlandse wielrennen. Wat Langeveld gisteren liet zien was van uitzonderlijke klasse. Na al zijn eerdere aanvallen knalde hij in de finale nog eens in zijn eentje achter Devolder aan. Langeveld ging eervol ten onder, knokkend tot het eind, de
strijdwijze van de winnaar van gisteren. Die winnaar deed na afloop kalm zijn verhaal. Had hij zijn ploegmaat en topfavoriet Tom Boonen nu niet in verlegenheid gebracht? Devolder vond van niet. En trouwens, Tom Boonen liet gisteren op de Koppenberg zien dat hij momenteel boven de rest uitsteekt. Volgend weekend, in Parijs-Roubaix, wil hij dat laten zien. ‘Ik ga daar een groot nummer opvoeren.’ 1 Stijn Devolder dolgelukkig met zijn overwinning. REUTERS
8FSL KF CJK IFU 3JKL EBO XFSL KF BBO /FEFSMBOE )FU 3JKL JT EF WFS[BNFMOBBN WPPS BMMF NJOJTUFSJFT FO UJFOUBMMFO EJFOTUFO WFSTQSFJE PWFS IFU IFMF MBOE ;PO NFOTFO XFSLFO FS BBO NBBUTDIBQQFMJKL CFMBOHSJKLF WSBBHTUVLLFO FO EF VJUWPFSJOH WBO VJUFFOMPQFOEF QSPKFDUFO 7BO PVEFSFO[PSH FO LJOEFSPQWBOH UPU
,VO KJK CFMBOHFO WFSFOJHFO
BTJFM[PFLFST 7BO WPFETFMWFJMJHIFJE FO &VSPQFTF SFHFMHFWJOH UPU CFMBTUJOHIFSWPSNJOHFO ;BLFO EJF POT BMMFNBBM SBLFO %BU NBBLU IFU XFSLFO CJK IFU 3JKL [P CJK[POEFS %FOL KF WFSEFS FO XJM KF WFSEFS ,JKL EBO PG EF[F WBDBUVSF JFUT WPPS KF JT 0G HB OBBS XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM WPPS BMMF BOEFSF CBOFO NFU JOIPVE ;PXFM NBOOFO BMT WSPVXFO LVOOFO TPMMJDJUFSFO UFO[JK BOEFST WFSNFME
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Formule 1
FERRARI IS KLASSE APART IN GRAND PRIX VAN BAHREIN Ferrari heeft gisteren in de Grand Prix van Bahrein een dubbelslag geslagen. Felipe Massa zegevierde na 57 ronden en zijn teamgenoot en regerend wereldkampioen Kimi Räikkönen eindigde op ruim drie seconden als tweede. Robert Kubica, die van poleposition was vertrokken, finishte als derde. Lewis Hamilton, na twee races leider in het kampioenschap, kende in de beginfase van de race veel problemen en kwam niet verder
dan een dertiende positie. Hij raakte zijn leidende positie in het klassement door de puntloze race kwijt aan Räikkönen. De Fin heeft na drie wedstrijden negentien punten, drie meer dan nummer twee Nick Heidfeld (BMW). Hamilton, zijn teamgenoot Heiki Kovalainen en Kubica (BMW) staan allen op veertien punten. Ferrari heerste in Bahrein. Massa en Räikkönen gingen Kubica al snel voorbij en gaven hun voorsprong niet meer weg.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
)PPGEHSPFQTMFJEJOH .JOJTUFSJFWBO+VTUJUJF 1JFUFS#BBO$FOUSVN /*'1
6USFDIU 0QMFJEJOH CJK WPPSLFVS ICP 7 PG WP 0#. ,FOOJT WBO GPSFOTJTDIF QTZDIJBUSJF FO QTZDIPMPHJF
4BMBSJTJOEJDBUJF CSVUPNBBOETBMBSJT CFESBBHU NBYJNBBM ö CJK FFO VSJHF XFSLXFFL )FU 1JFUFS #BBO $FOUSVN JT EF PCTFSWBUJFLMJOJFL WBO +VTUJUJF +F TUVVSU UXFF UFBNT HSPFQTMFJEJOH WBO UXFF WFSCMJKGPCTFSWBUJFBGEFMJOHFO CJOOFO FFO SFTVMUBBUWFSBOU XPPSEFMJKLF FFOIFJE +F IPVEU KF CF[JH NFU EFTLVOEJH IFJETCFWPSEFSJOH FO LXBMJUFJUTCFXBLJOH +F CFWPSEFSU FO CFXBBLU IFU PCTFSWBUJF FO [PSHLMJNBBU FO EF WFJMJH IFJE PQ EF BGEFMJOHFO +F ESBBJU DPOTJHOBUJFEJFOTUFO *OGP XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM%+*11
Roy Keane naar All Blacks Sunderland-trainer Roy Keane reist in juni af naar Nieuw-Zeeland om daar stage te lopen bij het nationale rugbyteam. De voetbalcoach is bezig om zijn trainersdiploma te halen.
XXXXFSLFOCJKIFUSJKLOM
26
Sport
Eredivisie
Verbeek en Feyenoord hebben bijna akkoord over contract Redactie sport AMSTERDAM
...
Gertjan Verbeek wordt de nieuwe trainer van Feyenoord. De 45-jarige coach, die SC Heerenveen aan het eind van het seizoen verlaat, tekent waarschijnlijk een contract voor twee jaar. Verbeek volgt bij de club uit Rotterdam-Zuid Bert van Marwijk op, die na het EK deze zomer de nieuwe bondscoach wordt. In de afgelopen dagen hebben Verbeek en Feyenoord in hoofdlijnen al overeenstemming bereikt over samenwerking. Alleen moet er nog een akkoord worden gesloten over de organisatie die de Fries wil neerzetten. Dan gaat het vooral over de invulling van de technische staf. Verbeek zou graag eigen assistenten willen meenemen. Gisteren, na de 3-1 zege van Feyenoord op FC Utrecht, hebben beide partijen opnieuw met elkaar onderhandeld. Verbeek is bezig met zijn vierde seizoen bij Heerenveen en het is één van zijn beste. In zijn eerste jaar behaalde de Friese club zestig punten uit 34 duels, nu staat de ploeg, met nog twee wedstrijden te gaan, op 57 punten. Daarnaast scoorde Heerenveen in de afgelopen jaren nog nooit zoveel als dit seizoen. Verbeek startte zijn loopbaan in 1994 als assistent-trainer van Foppe de Haan. In 2001 maakte hij de overstap naar Heracles Almelo. Daar bleef hij drie seizoenen, voordat hij terugkeerde naar Heerenveen. 1
Gertjan Verbeek. PRO SHOTS
Van Hanegem, nog steeds immens populair in Rotterdam. JASPER RUHE/PRO SHOTS
Eredivisie FC Utrecht verliest in De Kuip (3-1), maar talenten stemmen trainer positief
Willem is best wel blij Willem van Hanegem keerde terug in De Kuip en vertrok er weer met een 3-1 nederlaag. Toch heeft FC Utrecht ook de toekomst. Marten Blankesteijn ROTTERDAM
...
‘Welkom thuis.’ Een groot spandoek in De Kuip, inclusief levensgroot portret, speciaal voor Hem. De man die als technische, maar ook keiharde middenvelder met Feyenoord de Europa Cup I, de UEFA Cup en drie landskampioenschappen won, de man die de volksclub ook als coach kampioen maakte, en die dus nog altijd immens populair is in het Rotterdamse. Willem van Hanegem. Het is dat Feyenoord de punten zelf hard nodig heeft, anders had het legioen hem
Van Hanegem laat zijn ploeg spelen zoals Ernst Happel dat ook deed een succes in De Kuip graag gegund. De huidige trainer van FC Utrecht laat zijn team spelen zoals succescoach Ernst Happel het grote Feyenoord van de jaren zeventig graag liet voetballen. Zo min mogelijk lange ballen, kort combinatiespel, één keer raken waar mogelijk, gericht op balbezit – Happel zou trots zijn geweest. Waar Feyenoord zich gisteren presenteerde als onsamenhangend geheel dat leunt op de individuele kwaliteit van vooral Jonathan de Guzman, heeft FC Utrecht lange tijd het betere van het spel. Het enige probleem van Van Hanegem is dat zijn spelers zoveel slechter zijn dan die van Feyenoord. Door personele problemen is de coach genoodzaakt Mike van der Kooy (22) op te stellen, die de afgelopen jaren
anoniem meespeelde in het tweede. De 19-jarige Gregory Schaken maakt zijn debuut centraal op het middenveld, zoals Wesley de Ruiter (22) en Randy Wolters (18) eerder dit seizoen ook hun eerste wedstrijd in de hoofdmacht speelden. Als de al even jeugdige Erik Pieters in de rust moet worden vervangen, dient de volgende tiener zich aan: Nick Kuipers (19). De jonkies zijn niet extreem getalenteerd, maar geld voor ervaren alternatieven was er dit seizoen niet. Van Hanegem haalt er zijn schouders over op. ‘Die jongens kunnen heel aardig voetballen.’ Ook op dat gebied is een vergelijking met Happel snel gemaakt. Zoals de Oostenrijker als bondscoach van Oranje zijn wedstrijdbespreking voor de WK-finale van 1978 beperkte tot ‘Meine Herre, zwei Punkte’, zo weet middenvelder Tom Caluwé nog wel een anekdote over Van Hanegem. ‘Eerder dit seizoen stonden we bij de rust 5-0 voor tegen Sparta. Dus wij vierden een klein feestje in de kleedkamer, maar toen kwam de trainer binnen. Weet je wat hij zei? ‘Geloof
me, het is echt niet zo goed als jullie denken.’’ ‘Hij is ontzettend nuchter’, beaamt John van Loen, Van Hanegems assistent. ‘En hij heeft een indrukwekkende harde schijf. Hij ziet álle details en slaat alles op. Daar profiteren we enorm van.’ Dat Feyenoord er desondanks met de winst vandoor gaat, is weinig verbazend: in het spel van Utrecht mag dan meer lijn zitten, de Rotterdammers hebben op elke positie een betere voetballer. Luigi Bruins rent Francis Dickoh lachend voorbij en scoort, Denny Landzaat pegelt een afgeslagen corner in de kruising, Jonathan de Guzman dolt de 19-jarige Kuipers en biedt een niet te missen kans aan Nuri Sahin. 3-0. Leroy George, nog zo’n Utrechtse jongeling, scoort nog tegen, maar echt spannend wordt het niet. Met de smalle Utrechtse selectie is het eigenlijk een wonder dat de ploeg dit seizoen zo aardig speelt en nog meedoet om de playoffs. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ......................................
Met Nederlanders
CARDIFF NAAR FA CUP-FINALE Cardiff City speelt de finale van het toernooi om de FA Cup. Op Wembley versloeg de ploeg van de Nederlanders Jerrell Hasselbaink en Glenn Loovens reuzendoder Barnsley met 1-0. Cardiff speelt de finale nu tegen Portsmouth. Het is nog onduidelijk of Cardiff City bij winst aan het UEFA Cup-toernooi mag deelnemen. De club speelt in een Engelse competitie, maar valt onder de voetbalbond van Wales. De Engelse bond heeft de situatie in beraad.
UITSLAGEN EN RANGLIJST Vrijdag Roda JC - NEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0-2 Zaterdag Willem II - SC Heerenveen. . . . . . . . 2-3 FC Twente - Excelsior . . . . . . . . . . . . 1-0 Vitesse - Sparta Rotterdam . . . . . . . 3-0 Zondag VVV-Venlo - AZ . . . . . . . . . . . . . . . . Ajax - De Graafschap . . . . . . . . . . . . Feyenoord - FC Utrecht . . . . . . . . . . FC Groningen - NAC Breda . . . . . . . . PSV - Heracles Almelo . . . . . . . . . . .
2-3 4-1 3-1 1-2 2-0
1 PSV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Ajax . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 NAC Breda . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 FC Twente . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 SC Heerenveen . . . . . . . . . . . . . 6 Feyenoord . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 FC Groningen . . . . . . . . . . . . . . . 8 Roda JC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 NEC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Vitesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 FC Utrecht . . . . . . . . . . . . . . . . 12 AZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Heracles Almelo . . . . . . . . . . . 14 Sparta Rotterdam . . . . . . . . . . 15 De Graafschap . . . . . . . . . . . . . 16 Willem II . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 VVV-Venlo . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Excelsior . . . . . . . . . . . . . . . . .
32-68 32-63 32-60 32-58 32-57 32-57 32-51 32-44 32-43 32-43 32-42 32-39 32-32 32-31 32-29 32-28 32-26 32-26
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Bijen (1)
Bijen (2)
Dertig atleten werden tijdens de halve marathon van Saga (Japan) opgeschrikt door een aanval van een zwerm bijen. De lopers moesten in het water springen om te ontkomen aan de beestjes.
Allen werden in het ziekenhuis opgenomen met tientallen bijensteken.
Sport
27
Eredivisie Ajax-spits Klaas-Jan Huntelaar loopt na hattrick ‘1 op 1’
Een onverzadigbare drang naar doelpunten Klaas-Jan Huntelaar heeft een plek in de annalen van Ajax verworven. Dankzij drie doelpunten tegen De Graafschap (4-1) behoort hij sinds gisteren tot de beste Amsterdamse goalgetters ooit. Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
‘Volgens mij mag een ander van jou niet scoren’, had Kenneth Perez na de eerste helft in de Ajax-kleedkamer tegen zijn ploeggenoot Klaas-Jan Huntelaar gegrapt. De ruststand in de ArenA was 3-1 en op het scorebord stond namens Ajax alleen de naam ‘Huntelaar’. Perez had dat verschil groter willen maken, maar zag zijn inzet vlak voor de doellijn op het lichaam van Huntelaar belanden. De Ajax-spits stond niet bewust in de baan van het schot. Hij sprong zelfs nog op om de uithaal van Perez te ontwijken. Maar de positie waar Huntelaar zich had opgesteld was wel kenmerkend voor de status van ‘superspits’ die hij steeds vaker krijgt toebedeeld. Wie Huntelaar negentig minuten lang op een grasmat volgt, ziet een aanvaller die sjokt, stoort en scoort. Zijn eerste balcontact, drie minuten
na de aftrap, mondde uit in een aanname, een loopactie en een lage schuiver met rechts onder De Graafschap-doelman Jim van Fessem door. Zes minuten later toucheerde Huntelaar de bal voor de vierde keer; hij kopte bij de tweede paal een prachtige voorzet van Luis Suarez binnen. Als Huntelaar vlak voor rust zijn derde van de middag met links in het doel tikt (nummer 32 van het seizoen), heeft hij niet meer dan tien maal de bal überhaupt aangeraakt. Inclusief het moment dat hij Perez een doelpunt ontnam. De 24-jarige Huntelaar is geen spits à la Dirk Kuijt, die een hele wedstrijd sleurt, trekt en ballen verovert. Ondanks zijn gedrevenheid, zoals Willy van der Kuylen eerder in deze krant al aangaf. ‘Sommige jongens moet je aanduwen. Klaas-Jan niet. Die moest ik eerder afremmen’, aldus Huntelaars jeugdtrainer bij PSV. Toch ontwikkelt de Achterhoeker zich steeds meer tot een man van de momenten. Natuurlijk, ook Huntelaar maakt deel uit van een team en jaagt waar nodig een keeper op. Maar hij moet zijn energie vooral steken in die ogenblikken dat hij diepgaat. Soms is dat een saai bestaan, leven als een afwachtende spits. Loerend
op die paar mogelijkheden in een wedstrijd. Af en toe krijg je er zelfs maar één. Daarom liep Huntelaar zo nu en dan het strafschopgebied uit. Buiten zijn doelpogingen wilde hij één keer in de vijf, zes minuten toch de bal raken. Even een kaats of een tikkie breed. En dan gelijk weer terug naar z’n ‘hok’ om positie te kiezen. Eigenlijk moet hij dat niet doen, al wordt een meevoetballende spits in het Amsterdamse als een niet overbodige luxe gezien. Maakt Huntelaar echter na dit seizoen de stap naar een buitenlandse topclub (zijn zaakwaarnemer Arnold Oosterveer praat deze week met Ajax over zijn toekomst), dan zal hij zich daar nog meer voorin moeten manifesteren. Hoe eenzaam dat ook kan zijn. Eén ding hoeven ze Huntelaar bij Manchester United of Real Madrid in ieder geval niet bij te brengen: de drang naar doelpunten. Tweeëndertig heeft hij er deze competitie gemaakt in evenveel duels. Alleen Johan Cruijff, Ruud Geels, Wim Kieft en Marco van Basten bereikten bij Ajax die magische grens van dertig. In 136 eredivisiewedstrijden trof de spits bovendien al 102 keer doel. En nog hunkert hij naar meer. De Gouden Schoen lonkt.1
‘Slechts’ een zwaar gevalletje van kramp. PICS UNITED
Eredivisie Loos alarm bij PSV-doelman
Gomes mag zich een beetje aanstellen Gomes is een wonderdoelman in dienst van PSV. Maar had de keeper, die donderdag uitviel tegen Fiorentina niet een beetje last van aanstelleritis? Tegen Heracles speelde de sluitpost weer gewoon. Remco Janssen EINDHOVEN
...
Huntelaar scoort de eerste van zijn drie doelpunten tegen De Graafschap. STANLEY GONTHA/PRO SHOTS
Een uittrap. Een schreeuw. Een wanhopige greep naar zijn bovenbeen. Wie Gomes donderdag gekwetst uit zag vallen tegen Fiorentina, zou het niet verbaasd hebben als de Braziliaanse doelman – sluitpost én steunpilaar bij PSV – langdurig uitgeschakeld zou zijn. Zou zijn, inderdaad. Niets van dat alles, want de lange geweldenaar stond gisteren thuis tegen Heracles Almelo (2-0) gewoon weer aan de aftrap. Zoals het hele seizoen eigenlijk al: de Braziliaan miste deze jaargang nog geen eredivisieminuut. Maar heel Eindhoven hield wel twee dagen de adem in. PSV bekeek – en rapporteerde op zijn eigen website – de vooruitgang van de doelman van dag tot dag. Interim-trainer Sef Vergoossen, die toch al van wedstrijd tot wedstrijd leeft, bekeek ‘de situatie’ zelfs van minuuttot-minuut. Die minuten die dagen werden zorgden voor de wetenschap dat de
Braziliaan geen zweepslag of spierscheuring had opgelopen. In de loop van vrijdag werd zelfs duidelijk dat de spierverrekking ‘slechts’ een zwaar gevalletje van kramp was. Niets meer, niets minder. Vergoossen hield na de opmerkelijke wederopstanding van zijn pupil een prachtig referaat over zijn eigen krampaanvallen, in de tijd dat hij nog op het CIOS zat en als amateur ‘s zondags een balletje trapte. Dikwijls kon hij tot maandagmiddag niet meer lopen van de pijn. Waarmee hij wilde zeggen dat hij expert is op het gebied van krampaanvallen: die kunnen allerakeligst zijn. Gomes zélf hakte uiteindelijk de knoop door: ik speel zondag. Hoewel fysiotherapeut Ferd van Odenhoven ook zichzelf op de borst klopt voor de prestatie. ‘Allemaal te danken aan de fantastische medische staf van PSV’, grapte hij. Mocht Gomes zich aangesteld hebben, hij weet daar niets van. ‘En dan nog. Dat mag die jongen ook wel. Met zijn staat van dienst heeft hij al die extra aandacht wel verdiend.’ Met een meesmuilend glimlachje licht verzorger Mart van den Heuvel een tipje van de sluier op. ‘Braziliaanse, of Zuid-Amerikaanse types, kun je beter niet onderzoeken als iets nét is gebeurd.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... 111
Afonso Alves houdt ManUnited in bedwang
Afonso Alves heeft er gisteren hoogstpersoonlijk voor gezorgd dat het Premiership spannend blijft. De Braziliaan maakte in het thuisduel met Manchester United zijn eerste twee goals voor Middlesbrough en hield de koploper op een 2-2 gelijkspel. Door het gelijkspel heeft Manchester na 33 speelrondes 77 punten. De koploper zag Chelsea dit weekend dichterbij komen. De Londenaren staan nog drie punten achter. Arsenal, dat zaterdag gelijkspeelde tegen Liverpool, houdt een achterstand van zes punten. Nummer vijf Everton
had het in eigen huis moeilijk tegen Derby County. De ploeg uit Liverpool besliste de wedstrijd wel in haar voordeel. Leon Osman maakte in de 56e minuut de enige goal. 111
AZ wint bij VVV voor de tweede keer op rij
AZ heeft gisteren tegen VVV-Venlo de tweede zege op rij geboekt. In stadion De Koel won de ploeg van de geplaagde trainer Louis van Gaal met 3-2. Twee keer kwam AZ achter, maar telkens kwamen de Alkmaarders terug. Mounir el Hamdaoui zorgde in de 73e minuut, met zijn tweede goal van de middag, voor de winnende treffer. Het was pas de tweede keer dit seizoen dat
AZ in de Eredivisie twee duels op rij won. Van Gaal was tevreden. ‘We zijn blij dat we gewonnen hebben, maar het gaat niet alleen maar om het resultaat. Het gaat ook om het proces in de kleedkamer.’
Voetbal
111
KNVB-voorzitter Jeu Sprengers is zaterdagnacht op 69-jarige leeftijd overleden. De Limburger was al enige tijd ernstig ziek. Sprengers was sinds 1993 voorzitter van de KNVB, waar hij Jo van Marle opvolgde. In 2000 werd hij koninklijk onderscheiden ‘vanwege zijn verdiensten voor het Nederlandse voetbal en zijn maatschappelijke en bestuurlijke verdiensten voor het bedrijfsleven’.
Davydenko behaalt mooiste zege uit loopbaan
Nikolay Davydenko heeft in Miami zijn mooiste overwinning behaald. De 26jarige Rus versloeg Rafael Nadal in de finale eenvoudig in twee sets: 6-4, 62. Voor de Rus is het de twaalfde toernooizege van zijn carrière en de eerste keer in drie ontmoetingen dat Davydenko de vijf jaar jongere Spanjaard weet te verslaan.
KNVB-VOORZITTER JEU SPRENGERS OVERLEDEN
PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]
uitgever: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
TREKKINGSUITSLAGEN MAART 2008
Winnende bankrekeningnummers BankGiro Loterij
Dit is slechts een deel van het maandelijkse prijzenpakket. Bekijk het volledige overzicht op www.bankgiroloterij.nl Geldprijzen worden automatisch overgemaakt op uw rekeningnummer. Winnaars van overige prijzen ontvangen schriftelijk bericht.
LOTNUMMERPRIJZEN
lotnummer
0
€ 500.000 3834999
01
€ 50.000 1770861
01
€ 25.000
€ 10.000
5365386 473379287
452268680 2490722 104497483 4090493 860637824 1175334 394238265 592422046 4034237 4750338
01 06
€ 5.000 4991074 2629494 150618565 365492337 101086849
08 02 01 04 01
01 04 03 05 03 10 02 01 01 01
1
GAAT U WINNEN? 000, . 0 1 €
i 0 me t/m 1 van 1
uur r e d Ie
to 0.0 0 va n 1
t 22.0
0 uur
Speel mee via www.bankgiroloterij.nl EINDCIJFERPRIJZEN eindcijfer(s)
0 1
2
3 4
prijs (€)
eindcijfer(s)
5
7294
prijs (€) 20
430
8
05
7
801
15
0435
30
5831
25
7185
10
441
10
541
15
4016
20
7151
25
7616
10
9751
30
9916
10
881
10
5426
30
6
6626
30
8202
10
436
15
402
15
0636
25
1502
25
2836
20
5902
25
556
8
4722
30
656
10
7922
30
476
15
9032
30
696
10
5553
30
137
10
6553
30
7887
25
3653
25 0108
25
7308
25
2428
10
863
8
2393
25
7 8
304
10
2148
30
404
10
458
8
8114
30
8
speelkans
224
8
424
10
44
7
4944
9
2
749
10
1079
30
30
6189
20
154
10
4489
30
1064
20
89
7
9664
30
9
speelkans
3
lotnummer
prijs (€)
lotnummer
prijs (€)
prijs (€)
250
250
6511908 01
250
123603706 02
250
2179018 01
250
640126 01
250
449870618 01
450
401926 03
250
810516128 04
450
10.000
103628606 01
819505293 02
250
4090493 05
10.000
1256920 03
250
4680373 01
250
9369230 01
450
104497483 03
459788930 03
250
1483340 02
250
4819050 01
250
7639450 01
250
669419060 02
8
250
450
250
prijs (€)
429206208 01
3507306 01
553528963 02
lotnummer 4369008 05
250
250
4
6
lotnummer 1614106 04
354620 01
471797804 05
250
592422046 01
10.000
3004038 01
250
250
674184114 01
450
3580346 01
1.000
4750338 01
10.000
4043270 01
450
565094114 02
250
328322156 02
250
3975538 02
250
858674270 01
250
2007414 01
250
557587476 01
250
2676358 01
250
452268680 01
10.000
171077814 03
1.000
5365386 01
25.000
1902658 01
450
1238780 01
250
901953024 01
250
681947586 03
250
7083278 03
450
130203890 02
450
481633324 02
250
4428586 04
450
1993524 02
250
3310309 01
450
577625101 11
250
4176524 03
450
845107 01
250
168831309 01
450
800269101 01
250
860637824 03
10.000
902149407 01
250
879845449 04
450
155604201 05
450
1572034 01
450
4034237 01
10.000
101086849 01
5.000
129090301 01
250
7108034 02
450
365492337 04
5.000
1967159 01
250
6971401 06
450
603266134 04
250
212347 05
250
555322459 01
450
352407611 01
250
4931334 04
450
306017547 01
250
3430959 01
250
627611 01
250
1175334 10
10.000
980468647 01
250
387706569 01
250
912279621 01
250
5471534 01
250
155893947 02
450
478837569 01
250
253741831 02
250
909775044 01
250
2297257 01
450
5910669 02
250
300357931 02
250
3669054 04
250
2849167 01
250
463936779 01
450
472396641 07
250
2271254 09
250
152202277 01
450
2971879 01
450
6234741 01
250
159232554 06
1.000
473379287 06
25.000
1917689 01
450
404656161 01
1.000
952609754 02
250
366213997 01
250
3834999 01
500.000
2624461 07
250
341868264 02
450
4171761 01
450
4134764 01
450
1770861 01
50.000
4991074 08
5.000
443171 07
250
106403974 01
250
119379171 01
450
5681584 02
1.000
240671 01
250
471109584 02
450
719281 04
450
1577294 02
450
1926381 01
250
568406494 01
450
2629494 02
5.000
5365202 01
250
97794 02
1.000
522372902 04
250
3489994 05
450
617534012 01
250
2822005 01
250
340132612 02
250
2490722 04
10.000
4799722 01
5
3130405 01
250
450
388100605 02
250
570150132 01
250
4001815 01
250
1765332 01
250
463294025 01
250
1205242 01
250
331838125 03
250
2054742 01
250
4552525 08
450
821216252 05
1.000
858719525 01
450
106598252 06
250
891461035 02
250 450
14452 01
250
855035 01
470483172 01
450
5771135 03
450
573846472 02
250
226783235 07
250
894109472 01
450
982033435 01
450
590733672 01
450
6511245 03
250
212982 07
450
4336245 01
450
397788592 01
250
394238265 02
10.000
543792 01
250
5188365 02
250
534947565 01
250
925571113 01
250
150618565 01
5.000
159694213 01
450
329024965 05
1.000
3324513 01
250
3949075 05
450
657675733 01
250
148501575 03
250
195226933 01
450
5003185 12
250
586989153 04
250
125249195 01
450
2949553 01
250
5926395 02
250
574231463 01
1.000
548158495 02
1.000
356021963 01
250
172941695 03
250
7
9
PRIJZENPAKKET 2008: 3x
€ 1 miljoen
12x
€ 500.000
12x
€
50.000
192x
€
25.000
168x
€
10.000
60x
€
5.000
120x
€
1.000
En iedere maand ruim 200.000 andere (eindcijfer)prijzen!
MILJOENEN WINNEN MET UW REKENINGNUMMER? Zo simpel is het: 1. Uw rekeningnummer is uw lotnummer 2. De trekking is maandelijks 3. Geldprijzen worden automatisch op uw rekening gestort of ga naar
Bel 0909-2020800
(15cpm)
www.bankgiroloterij.nl
Eindcijferprijzen: gewonnen prijzen ingedeeld op eindcijfers van meespelende rekeningnummers. Speelkans: een eindcijferprijs waarmee u een extra speelkans wint voor de trekking van mei 2008.
LO 700/0088/021552. De uitslagen die op deze pagina vermeld worden zijn onder voorbehoud van druk- en typfouten en geslaagde incasso. Aan deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend.
HOOFDPRIJZEN