Nieuwe bibliotheek verwelkomt senioren
VOORWOORD Beste lezer
en beter herkenbaar zal uitzien aan de buitenkant.
De lente is al even in het land en de zomer staat voor de deur. Tijd voor de seniorendienst en zijn vrijwilligers om te genieten van een welverdiende rust.
Op maandag 24 augustus zetten we de deuren van het Seniorenhuis weer open. Noteer deze datum alvast in je agenda, want dan houden we onze proevertjesdag. Je kan dan kennismaken met ons nieuw aanbod, overleggen met de lesgevers en inschrijven op de nieuwe activiteiten. In de volgende nieuwsbrief die midden augustus verschijnt, vind je hierover meer uitleg.
Achter de schermen werken ze een groot aantal ideeën uit om van het komende werkjaar een onvergetelijk jaar te maken. Guy Swennen
Schepen van senioren
We kunnen nu al verklappen dat het Seniorenhuis er bij de start van het nieuwe seizoen in september opgefrist
Veel leesplezier!
COLOFON Seniorendienst stad Bilzen Seniorenhuis stad Bilzen Camille Huysmansplein 14 bus 1, 3740 Bilzen-centrum Deken Paquayplein 1, eerste verdieping, 3740 Bilzen Heleen Loyens:
[email protected] Ronny Sonck: 089 51 92 37 - 0477 19 18 36 ma 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur
[email protected] di 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur ma 9 - 12 uur & 14 - 18.30 uur wo 9 - 16.30 uur di 9 - 12 uur do 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur wo 9 - 16 uur vrij 9 - 12 uur do 9 - 12 uur Gesloten op feestdagen en tijdens schoolvakanties vrij 9 - 12 uur Redactieraad Verantwoordelijke uitgever: schepen van senioren, Guy Swennen Redacteurs en fotografen: André Janssen, Els De Munck, Emile Daniëls, Freddy Van Looy, Geert Koninckx, Mathieu Meesters, Josine Slechten, René Daerden, Ronny Sonck, Shannon Schepers
Belangrijk om te weten 110 vrijwilligers aan de slag
Volg onze facebookpagina
Met trots mogen we zeggen dat onze 110de vrijwilliger aan de slag ging bij de seniorendienst. Uniek is dit grote aantal voor de stad Bilzen. Heb je zelf interesse? Neem contact op met de seniorendienst!
Wil jij ook als eerste op de hoogte blijven van de activiteiten van de seniorendienst? Dit kan met slechts één klik vanachter je computer, op je tablet of je smartphone: www.facebook.com/seniorendienstbilzen
Behoeftenonderzoek bij senioren
2
Tien jaar geleden vond er een behoefteonderzoek plaats bij de Bilzerse senioren. Dit onderzoek leidde o.a. tot de realisatie van het Seniorenhuis. In de volgende seniorennieuwsbrief van augustus hebben wij jouw hulp nodig: Vul de enquête in en maak kans op een leuke prijs!
Contacteer de redactieraad Wil je iets kwijt? Heb je een boeiend verhaal? Ga je verhuizen? Mail ons op
[email protected]
Hier bewaar ik telefoonnumers In onze vorige editie stelden we de vraag waar jullie de noodtelefoonnummers bewaren om ze snel te kunnen raadplegen. De antwoorden die we ontvingen, leren ons dat de favoriete manier is: ze opslaan in de gsm of telefoon. Een kaartje op een prikbord of aan de muur in de buurt van de telefoon, een lijstje in de portefeuille of bij het paspoort en notities vooraan in het schrift met telefoonnummers
zijn ook veek gekozen opties. En een bijzondere vermelding kreeg de stadgids van Bilzen waarin ze overzichtelijk vermeld staan.
We willen jullie er ook op wijzen dat doven en slechthorenden de hulpdiensten kunnen bereiken via sms. Dit kan wel niet via de traditionele noodnummers (112 – 100 of 101), maar door “contact” te sturen naar 8842 (gratis nummer).
WIN WIN WIN Weet jij welke functie het gebouw op de foto vandaag heeft? Bezorg ons het juiste antwoord per e-mail of post en maak kans op een cadeaubon van 25 euro.
Je ontvangt dan 2 nummers om een nood-sms te sturen: een voor medische hulp en een voor de brandweer. Uit de ingezonden antwoorden heeft de gekende onschuldige hand een winnaar getrokken en dat is Liliane Thewissen. Ze mocht een cadeaucheque van 25 euro ontvangen.
Kleurrijke vereniging ‘Senioren Rosmeer’ in beeld
Lezers die aandachtig de frontpagina bekeken, herkenden wel enkele figuranten. Het zijn allemaal leden van de seniorenvereniging Rosmeer.
Deze vereniging telt maar liefst drieëntachtig leden en is jaren geleden gestart als KBG Rosmeer onder impuls van Hubert Stevens en Gerard Theunissen. Daarna nam Pierre Bertrand het voorzitterschap waar tot hij enkele jaren geleden om gezondheidsredenen het roer moest doorgeven aan Ilda Vliegen en Denis Briers. Senioren Rosmeer is een atypische seniorenvereniging, geen wekelijkse kien- of kaartnamiddagen, geen wandelof fietstochtjes maar wel tweemaal per week petanquen samen met Petanqueclub 2000. Ze beschikken over twee overdekte en vijf open banen die winter en zomer op dinsdag en donderdag worden gebruikt. Hun jaarlijks kerst- en paasfeest ontbreken evenmin op het programma. Twee uitstappen zorgen voor de kers op de taart van deze bloeiende vereniging. Wil je ook deelnemen aan de activiteiten van Senioren Rosmeer? Bel dan naar 012 45 25 80.
3
Een rondleiding in de nieuwe, hyperm Bilzen heeft op vrijdag 17 april het prachtige dienst-gebouw van de nieuwe bibliotheek geopend, een hypermoderne rechthoekige ruimte, 1 600 m², met opvallend grote ramen waardoor de natuur weldadig binnendringt. Dit is niet langer een saaie boekenverzameling, maar een warm gekleurd en weelderig interieur waarin de traditionele informatie wordt aangevuld met een ruim digitaal aanbod.
Voor elke bezoeker is het hele complex uiterst toegankelijk ingericht: automatische toegangsdeuren, brede gangen vooral voor rolstoelen en rollators, voldoende zitjes in de bufferzones en in de brede vensterbanken, een lift naar de eerste verdieping, een verkwikkend kopje koffie… In de inkomzone ga je voorbij de vrijetijdsbalie en het evenementenloket en daar schuiven de deuren open naar de bibliotheek. Links kan je in de zelfuitleenbalies, na scannen van je lidkaart, tot 20 ontleende materialen (boeken, cd’s, dvd’s of films) eenvoudig inscannen, en bij het terugbrengen die weer uitscannen. Hier neem je best een infoblad met een duidelijk plan van alle afdelingen op beide verdiepingen, zodat je je kan oriënteren naar wat je op zoek bent in een van 120.000 gratis uit te lenen materialen. Aan het infopunt verderop staat steeds een behulpzaam personeelslid klaar om je eventueel te helpen. Je zal meteen ondervinden dat gebrekkige computerkennis of vrees voor de knopjes geen probleem vormen. Bij elke afdeling en bij ieder boekenrek geven bordjes (auteurs in alfabetische orde) aan wat je daar kan vinden.
4
Eerst kom je in de muziekafdeling waar je uit honderden cd’s van alle mogelijke muziekgenres en boeken kan kiezen. Daarenboven bieden de luisterpunten de kans om tot liefst 6.000.000 tracks (muziekstukken) digitaal te beluisteren. Wie dat niet lang staande wil doen, neemt achter de muziekwand plaats in een rustige werkruimte met een wijdse uitzicht op de Katteberg. Hier mag je ook gebruik maken van de computers of op een eigen laptop of tablet werken. Het grootste deel van de benedenverdieping biedt vooral taal in verschillende vormen: romans, ook in het Frans, Engels en Duits, en voor wie zwakkere ogen heeft groteletterboeken en luisterboeken. Op enkele plaatsen kan je op computers nagaan of een schrijver of zijn werk aanwezig of al uitgeleend is. In de zone van dichtbundels en toneelwerken is een gezellige rode ruimte voor voordracht of lezing voorzien. Zoek je naar mogelijkheden om het lichaam conditioneel fit te houden, dan ga je om raad in de afdeling sport. Wie zijn levensbeschouwing wil verrijken, vindt verpozing in de zen-achtige ruimte van de ‘Gezonde geest’.
moderne bibliotheek
Nu op naar de eerste verdieping met haar overvloedige informatie over alle mogelijke thema’s: hobby’s, sporten, tuinieren, koken, handwerken, onderwijs, maatschappelijke onderwerpen… Studenten kunnen vlak bij het leesterras de opgezochte leerstof in de studiecellen digitaal verwerken. In alle rust mag elkeen in de luchtige leeszaal dagbladen en tijdschriften inzien. Van daar stap je binnen in ‘Ontdek de wereld’, waar je een reis naar om ’t even waar kan voorbereiden of op een touchscreen de eigen omgeving in beeld kan oproepen.
Jannie Nijssen, nieuwe bibliothecaris Nadat bibliothecaris Robert Verheyen een nieuwe functie in Maaseik had aangenomen, werd Bilzenaar Jannie Nijssen van 1 april af aangesteld als Diensthoofd Bibliotheek. Hij werkte al in 2000 voor de Jeugddienst van de stad. In 2002 werd hij opgenomen in de Cultuurdienst als beleidscoördinator. In zijn bureau op de eerste verdieping kijkt hij enthousiast en bewust van de inspannende vereisten uit naar zijn nieuwe opdrachten: een duidelijk gemotiveerd team aansturen op een totaal vernieuwd terrein, de digitale elementen (o.a. het reuzenscherm in de gevel) verder ontplooien en optimaliseren, de studentencellen digitaal vervolledigen, geschikte aanvullende activiteiten organiseren. Hij weet zich beslist gesteund door de ervaring en de inzet van zijn vertrouwd personeel.
Uniek in Vlaanderen is dat je hier ook kunst kan uitlenen. Even innoverend in de ruimte ‘Kunst’ is ook hier een digitale tafel waarop je een te ontlenen schilderij of beeld kan uitkiezen. Achteraan verrast het symbolisch fris groene bos van de jeugdafdeling met lees- en prentenboeken voor alle graden, een podiumruimte, aangepaste meubeltjes, muziek en films. Na de officiële opening op vrijdag en de opendeurdagen op zaterdag en zondag verlieten de honderden bezoekers vol bewondering en trots deze imponerende nieuwe bibliotheek. Ze is een hippe ontmoetingsplaats geworden, voor al wie ontspannend en informatief wil lezen en efficiënt studeren. Elke geïnteresseerde (senioren)groep is van harte welkom voor een gegidste rondleiding in deze multifunctionele bibliotheek met voor Limburg unieke digitale toepassingen. De deskundige assistent-dienstleider Jos Panis ziet je tijdige aanvraag voor een bezoek graag tegemoet op het nummer 089/519 505of via
[email protected].
Hoe een bibliotheek de digitale kloof bij senioren kan dichten De opening van de nieuwe bibliotheek was een feestelijk moment. Een moment ook om stil te staan bij de woorden van gelegenheidsspreker Koen Vandenhoudt, lector Hogeschool PXL Hasselt: “Een Vlaamse studie inzake mediatechnologie omtrent de digitale kloof die momenteel bestaat, toont aan dat 92 % van de bevolking toegang tot internet/ computer had in 2014. Dus, 8 % niet en wel om financiële redenen, omdat men het niet wenst of omdat het hen niet interesseert. Van de personen die geen computer hebben noch internet gebruiken, is geweten dat velen ouder zijn dan 65, gepensioneerd, laag opgeleid, alleenstaand zonder kinderen, weduwe/weduwnaar en dat zij een laag inkomen hebben. Een bibliotheek kan bijdragen tot kennis, een goede seniorenwerking kan bijdragen tot mobilisatie.”
5
Theo Steegen, een man met 30.000 boeken! Bilzen heeft een nieuwe bibliotheek. Er staan 120.000 boeken. Theo Steegen uit BilzenRijkhoven heeft er 30.000! Dat is een heuse bibliotheek. En wat voor een!
“Het begon toen ik 12 was met enkele boekjes van Prisma. Ik zag de eerste Vlaamse Pockets verschijnen. Mede dankzij de inspiratie van een leraar Nederlands werd ik aangezet tot lezen en tot de aanschaf van boeken. Ik ontdekte de boekhandels in mijn omgeving. Graag ging ik naar Maastricht.” “Kennis van onze schrijvers boeide me steeds meer en ik contacteerde hen ook. Stijn Streuvels, Gerard Walschap… er groeide zelfs correspondentie. Parel in mijn huis is het verzameld werk van Willem Elsschot (1957). Bijzondere liefde ging naar elke eerste druk.
En ik kreeg er steeds meer. Zelfs voordrukken. Ik correspondeerde ook met Willem Frederik Hermans en Hugo Claus. Het verdriet van België staat hier in het Nederlands, het Frans, het Engels en het Duits en alle werken zijn gesigneerd. Elk boek in dit huis heeft een geschiedenis. Ik bezit ook aardig wat gerelateerde krantenknipsels.”
Steeds meer lopende meters boeken.
En zij steunt hem nu al 50 huwelijksjaren lang. “98 % kocht ik zelf in de winkel en vele hebben bezitswaarde. Er staat vooral literatuur, ook geschiedenis omdat ik diepere kennis wens. Kennis helpt je om een opinie te vormen.” Het gebouw voor Theo’s bib was oorspronkelijk een stalling bij Mariettes ouderlijk huis.
“Het is verstevigd om zoveel papier te dragen op de eerste verdieping en ook de klimaatregeling is onder controle opdat elk boek in goede staat zou blijven.” Voor het plezier deelt Theo vriendschap met De Compaenen Des Gemeenen Levens (Hasselt), een vrolijke bende waar ook Louis Verbeeck lid van is. “Een kliek waar de literatuur omgezet wordt in dagelijkse praktijk.”
Onlangs overleed Günter Grass. “… die ik meermaals ontmoette. Wat een minzame man, wat een literatuur! Ik hoor dat De Uil van Minerva komend seizoen Midas Dekkers brengt. Ik heb zes gesigneerde boeken van hem.” Echtgenote Mariette herkende meteen de liefde van haar man voor boeken.
Hebben grootouders rechten bij scheiding?
Niet alleen de ouders maar ook de grootouders moeten door een rouwproces na een scheiding. Hebben grootouders het recht om hun kleinkind te zien bij een scheiding van hun zoon of dochter? Opa en oma hebben wel degelijk dat recht. Volgens artikel 377 f van het Burgerlijk Wetboek kan de rechter een omgangsregeling toekennen. Hun contact met de kleinkinderen verandert, vaak in negatieve zin. Misschien zien zij hun kleinkinderen dan minder.
6
We hadden een gesprek met Josine Bollen, psychotherapeut bij de opvoedingswinkel. Hoe kunnen grootouders zo goed mogelijk omgaan met de nieuwe situatie na de scheiding? Net opa en oma kunnen nog continuïteit bieden in het leven van de kleinkinderen. Ze kunnen een veilige haven betekenen en een belangrijke ondersteunende rol spelen. De grootste verandering voor de grootouders is die met de ex-schoonzoon of -dochter. Die verhouding is soms vijandig. Maar ook aan de kant van de schoondochter of schoonzoon zijn er wellicht grootouders. Belangrijk is dat ze zonder oordeel luisteren naar hun kleinkind. Een neutrale houding in die moeilijke situatie is aan te bevelen, want kleinkinderen zijn meestal loyaal aan hun beide ouders. Boven het conflict staan, betekent stabiliteit voor de kleinkinderen. Als beide ouders na de scheiding een gedeelde zorgregeling hebben, is het voor opa en oma ook makkelijker om nog op een stabiele manier omgang te hebben met hun kleinkind. En als bijvoorbeeld grootouders al oppas waren op woensdagnamiddag, is het ook makkelijker om dit voort te zetten.
Vallen… doet pijn én kost geld Vallen duurt maar één seconde. De gevolgen zijn soms zeer pijnlijk en kosten vaak veel geld. Zo blijkt dat één op drie 65-plussers minimum drie keren per jaar valt. Resultaat zijn soms schaafwonden of blauwe plekken. Maar het blijkt dat 30 tot 50 % van de valincidenten lichte verstuikingen, snijwonden en kneuzingen tot gevolg heeft. In 10 tot 15 % van de gevallen loopt het slachtoffer zware kwetsuren op zoals heupfracturen en hoofdtrauma’s. Er is ook de psychologische impact van een val: het ontstaan van angst om te vallen, het verlies van zelfvertrouwen, het begin van sociaal isolement en grotere zorgafhankelijkheid. Bovendien veroorzaakt een ‘ernstige’ val kosten, die wegen op de samenleving. We denken aan ziekhuisopname en kans op vervroegde opname in een zorgcentrum, aan revalidatie, … Vallen gebeurt domweg: van een trap, struikelen over een losliggend tapijt, onderuitgaan bij duizeligheid… Ouderen zien vaak geleidelijk aan slechter waardoor ze onverwacht vallen. Ze merken niet altijd hoe ze aan spierkracht verliezen en plots vallen. Het gebruik van slaappillen en alcohol kan aanleiding geven tot vallen. Zo ook zuinig, té zuinig verlichten, te hoge drempels of een te lage zetel.
Haar wereld rond het pleintje ‘Hallo, …’ ‘Julie, Ik heb je toch niet uit bed gebeld?’ ‘Nee, nee, Paula, ik heb al koffie gedronken.’ ‘Ga jij vandaag naar de slager, Julie?’ ‘Neen, maar als je wat nodig hebt…!’ ‘Breng je me twee schijfjes van die zelfgemaakte paté mee, geen korstjes? En mijn brood, …’ ‘Ja, Paula, komt in orde’ Als ik nog maar de paté op tafel leg naast het vers gebakken brood rommelt ze al in haar portemonnee. Ze schuift tien muntjes naar me toe, ‘zes euro zestig’ zegt ze. ‘En merci, hé. Heb je voor morgen ook een brood laten wegleggen?’ Ze volgt me tot aan de deur, maar bij de trap naar de veranda aarzelt ze; de benen, de knieën beperken haar bewegingsvrijheid. In de veranda staat haar rollator naast haar leunstoel. Ze woont alleen. Elke morgen opent ze het tuinpoortje voor de verzorgster van de gezinshulp en dan kijkt ze naar de top van de hoge beuk. De veranda, denk ik! Vandaaruit heeft ze zicht op de straat, wacht ze op de twee eksters die al enkele jaren in de hoge beuk komen nestelen, dit is haar zicht op de wereld.
Dank je wel, lieve helpers! Betty Adons uit Bilzen gaf haar hele professionele leven les. Ze is met pensioen en volgt nu zelf graag lessen… “bij voorkeur via onze stedelijke seniorendienst die een prachtig aanbod heeft”. Op 10 juni van vorig jaar deed ze boodschappen en ter hoogte van Tom Sport in de Onze-Lieve-Vrouwestraat viel ze domweg. “Eén seconde duurde het”, vertelt ze, “maar ik wist meteen dat ik niet meer alleen recht kon. Mijn linkervoet lag scheef. Omstaanders hebben zich om mij bekommerd. En er werd duidelijk gekozen om me te laten liggen omdat dat beter was dan me recht te forceren. Ook een dokter passeerde en gaf gouden raad. Bij aankomst van de ambulance bleek dat ik mijn heup gebroken had. Wat ben ik de personen dankbaar die me hielpen en die ik nog niet persoonlijk kon bedanken! Willen jullie dit melden via de Seniorennieuwsbrief alsjeblief?” … Bij deze… Na een operatie en voldoende revalidatie gaat het Betty weer goed. “Ik heb nu een heupprothese. Zonder de hulp van die lieve mensen, mijn buurvrouw en mijn Jaak zou ik er erg aan toe geweest zijn”, besluit ze.
‘Heb je de eksters al gezien dit jaar? Ze zijn laat! Is dat normaal? Ga je al, Julie!’ ‘Ja Paula, tot morgen. ‘ Ze zal nu wel naar de voordeur lopen, en wachten op Erik die haar de krant binnenbrengt. Over de brievenbus heen kan ze de ingang van het warenhuis zien; spijtig van die gevaarlijke bocht en het snelle verkeer. Alleen raakt ze nooit tijdig over het zebrapad. En toch wil ze ook zelf eens langs de rayons lopen, zelf eens kiezen wat ze zou kopen, praten met kennissen en de verkoopsters goedendag zeggen. In de namiddag rollatort ze weer naar haar schoonzuster, enkele huizen verderop, binnendoor, als het weer goed is. Op de terugweg ziet ze het pleintje en enkele toevallige buren of spelende kinderen. Haar wereld is beperkt tot dat pleintje, en de huizen daarrond. Tot het weer avond wordt. Dan komt de schoonzus, die helpt haar met de nachtkleding, en sluit het tuinpoortje.
7
Boeiende workshops fleuren opendeurdag op
Nieuwe app geeft info aan rolstoelgebruikers
Lancering nieuwe vrijetijdsgids op 1 juli
Rolstoelgebruikers kunnen voortaan dankzij de app “On Wheels” op hun smartphone of tablet zien welke winkels, horecazaken, parkeerplaatsen, bezienswaardigheden of sanitair voor hen toegankelijk zijn.
Op 1 juli staan de vrijwilligers van de seniorendienst op de wekelijkse markt van Bilzen met een informatiestand. Ze delen er de nieuwe vrijetijdsgids uit. Deze staat boordevol verfrissende activiteiten. Je kan je dan ook inschrijven. Kan je er niet geraken op 1 juli? Bestel de gids dan bij de seniorendienst.
De nieuwe app maakt het mogelijk om de breedte en maximale drempelhoogte van de rolstoel in te geven. Zo kunnen rolstoelgebruikers perfect nagaan welke zaken en bezienswaardigheden toegankelijk zijn. Hasselt, Antwerpen, Gent, Kortrijk en Brugge doen nu al mee. De initiatiefnemers hopen dat de app internationaal zal doorbreken. Je kan de app gratis downloaden in de google play store of in de apple store. Indien je hulp wil met het installeren van de app, dan kan je elke vrijdagvoormiddag tussen 9.30 uur en 12 uur in het Seniorenhuis terecht bij de vrijwillige computerhelpers van Senco. Voor meer informatie over de app kan je terecht op www.onwheelsapp.com
Laatste kans op feesten Wanneer deze editie van de seniorennieuwsbrief in je bus valt, zijn de lentefeesten volop bezig. Op maandag 1 en dinsdag 2 juni komen Wendy van Wanten en Dirk Van Vooren je namiddag opfleuren. Tijdens de pauze voorzien we een heerlijk stukje taart bij een gezellig kopje koffie. Wil je er alsnog bijzijn? Bel dan snel naar Ronny Sonck: 0477 19 18 36