HH. Petrus en Paulusparochie verwelkomt nieuwe pastores 12 december 2015

Jaargang 71 no. 1

Januari 2016

HH. Petrus en Paulusparochie verwelkomt nieuwe pastores 12 december 2015 Op vrijdagavond heeft Mgr. Gerard de Korte in de H. Geestkerk in Heerenveen tijdens een feestelijke viering twee paters van de Congregatie van de H. Geest (Spiritijnen) geïnstalleerd als pastor van de HH. Petrus en Paulusparochie.

Charles Eba'a

Leo Gottenbos

De uit Kameroen afkomstige priester Charles Eba’a is de nieuwe pastoor van de parochie, bestaande uit de locaties Heerenveen, Wolvega, Frederiksoord en Steggerda. Hij heeft de priesteropleiding gevolgd bij de Spiritijnen in Nigeria. Pater Eba’a heeft 10 jaar in parochies in Rotterdam gewerkt, waarvan 8 jaar als pastoor. Hij is 44 jaar. Pater Leo Gottenbos wordt de nieuwe parochievicaris. Hij is geboren in Mierlo in Noord-Brabant en is 70 jaar. Hij heeft bijna 40 jaar namens de Spiritijnen als priester in Brazilië gewerkt. In september is hij teruggekeerd uit Brazilië. Samen met de pastorale werkers Marie Tiesinga-Foekema en Alie de Lange is het team in deze parochie nu compleet nadat begin deze maand pastoor Anton de Vries met emeritaat ging. Bisschop de Korte refereerde in zijn preek aan het woord van Johannes de Doper dat hij zou dopen met water maar dat Christus zou dopen met Geest en met vuur. ‘Als katholieken zijn wij gedoopt in de naam van de Vader, de Zoon en de Geest. Het is belangrijk dat alle gelovigen het geloof van hun doopsel waarmaken en hun verantwoordelijkheid voor het parochieleven waarmaken. Gods Geest spoort ons aan tot een vurige en enthousiaste geloof.’ ‘Maar de gedoopten’, zo vervolgde de bisschop, ‘hebben ook 1

behoefte aan herders die de gelovigen troosten én uitdagen om Christus na te volgen. Vandaar dat wij gelukkig kunnen zijn met pater Charles en pater Leo die het team van de Petrus en Paulusparochie komen versterken.’ Bisschop de Korte wees ook op het feit dat de komst van de paters Spiritijnen een versterking vormt voor het religieus leven van het bisdom. ‘De laatste jaren zijn er meerdere biddende cellen binnen het bisdom gekomen: broeder Hugo op het Hogeland van Groningen; dr. Eliane Popa als ‘religieuze in de wereld’ in de stad Groningen; de Trappisten op Schiermonnikoog en nu ook de paters van de Heilige Geest in Heerenveen.’ De nieuwe pastoor Eba’a stal de harten van de parochianen toen hij een sjaal van de voetbalclub SC Heerenveen in de hoogte hield en zei dat het allemaal wel goed kwam met de mensen. Hij sprak van ‘ons’, niet van de ‘parochie en de pastoor’. Want zo zei de nieuwe pastoor: ‘samen moeten we het doen’.

zie ook: http://www.viersamen.nl/inzegeningpastores/ 2

Leeuwarder Courant:

Spiritijnen willen de straat op

21 december 2015 Een parochie die naar buiten treedt en midden in de maatschappij staat, dat is wat de paters spiritijnen in Heerenveen voor ogen staat. Ze hadden er zelf geen idee van dat de vestiging van een rooms-katholieke communiteit in het noordelijke bisdom iets bijzonders was. De paters Charles Eba’a (43) en Leo Gottenbos (70) van de Congregatie van de Heilige Geest (kortweg spiritijnen) zijn net in de pastorie naast de Heilige Geestkerk, de parochiekerk van Heerenveen, getrokken. In de loop van volgend jaar wordt een derde ordegenoot verwacht. Terwijl Friesland decennia lang geen enkele communiteit kende, komen er nu in korte tijd twee. Op Schiermonnikoog vestigt zich een groepje cisterciënzer monniken. Een communiteit is een leefgemeenschap met een gezamenlijk ritme (gebeden en maaltijden). ,,We zijn geen losse individuen, maar een team. We staan er samen voor’’, zegt Gottenbos, die Eba’a tot voor kort alleen van naam kende. Ja, het is een avontuur om samen onder één dak te verkeren. ,,Het avontuur van het geloof’’, zegt Eba’a in uitstekend Nederlands. De nieuwe pastoor is afkomstig uit Kameroen en tien jaar geleden onder parochianen in Rotterdam aan de slag gegaan. Gottenbos keerde dit najaar uit Brazilië terug waar hij met een onderbreking van vier jaar bijna veertig jaar werkte. De communiteiten zijn nu internationaal van opzet. De congregatie, die zo’n drieduizend zielen telt, is dat ook steeds meer geworden, legt Gottenbos uit. ,,Dat maakt het interessant.’’ De buitenlandse paters willen in Nederlandse communiteiten er ook graag een Nederlandse ‘collega’ bij hebben. En dan kom je snel bij mij uit, aldus Gottenbos. ,,Ik ben de jongste Nederlander van de congregatie.’’ De twee zijn in ‘goed overleg’ door hun overste naar Heerenveen gestuurd. Dat de spiritijnen bij het bisdom Groningen-Leeuwarden aanklopte of er ruimte was voor een communiteit, is niet zo vreemd, zegt Eba’a. ,,Hier is altijd de traditie van de aanwezigheid van religieuzen geweest.’’ Beide paters zijn enthousiast onthaald door de Petrus en Paulusparochie, waar ook Wolvega, Steggerda en Frederiksoord onder vallen. Gottenbos: ,,Ze moesten eerst even wennen aan het idee. Het is nieuw voor hen en voor ons ook. Ik werd priester in Brazilië en heb nog geen ervaring met het pastoraat hier.’’ Niet alle buitenlandse priesters vinden aansluiting in Nederland. Een eerder experiment met Poolse geestelijken mislukte door de te grote kloof in geloofsbeleving. Eba’a heeft dat in Rotterdam zelf niet ervaren. ,,Ik heb in verschillende landen gestudeerd - ook in Gabon en Nigeria - en dat maakte de overgang makkelijker. Natuurlijk zijn er grote verschillen in opvatting, geloofsbeleving, kerkbezoek of organisatie. In het begin in Rotterdam moest ik finetunen, maar dat was slechts een kwestie van tijd.’’ Eba’a scoorde overigens goed bij de parochianen, toen hij op 11 december na hun installatie door bisschop Gerard de Korte een sjaal van SC Heerenveen tevoorschijn trok. Ook Gottenbos komt als ‘parochievicaris’ in een geheel andere situatie, maar hij is net als Eba’a enthousiast over wat zij in hun nieuwe parochie aantroffen. Ze zijn aangenaam verrast door de 3

grote betrokkenheid en inzet van parochianen. ,,Vroeger was het een klerikale kerk, nu drijft die op vrijwilligers.’’ Ze somberen dan ook niet over de toekomst. ,,Ook in Brazilië komt 80 procent van de parochianen nooit in de kerk. Het gaat erom of je het gist in de massa wilt zijn. Veel mensen willen alleen maar bij de massa horen. Hier hebben we een levendige groep mensen gevonden. Nu is de kerk veel meer een echte keus van de mensen.’’ Spiritijnen hebben als missie het evangelie verkondigen onder kwetsbare mensen door onder hen te wonen. Diaconaat hebben ze hoog in het vaandel en de twee voelen zich zeer aangesproken door wat hun nieuwe bisschop al jaren uitdraagt: de kerk moet opkomen voor mensen in nood. ,,In het verleden ging het er in de kerk om daarbinnen een perfecte samenleving te vormen. Maar we moeten naar buiten toe’’, zegt Gottenbos. ,,Veel mensen zijn ook hier als vrijwilliger actief in de maatschappij’’, heeft Eba’a al in korte tijd geconstateerd. ,,Wij willen parochianen aanmoedigen en ondersteuning bieden. De deur van de kerk moet open, de kerk moet de straat op en in de samenleving staan. We moeten er zijn voor degene die hulp nodig heeft, die zoekende is, maar ook voor wie denkt alles al gevonden te hebben.’’ Tijdens de installatie zei Gottenbos het zo: ,,Ik wil het welzijn en het geloof van de mensen dienen. Ik wil de liefde van God in woord en daad zichtbaar maken voor de mensen.’’

Samenwerken aan gemeenschap: wezenlijk voor religieus leven! Onderstaand artikel is een lezing van abt Bernardus Peeters van abdij Koningshoeve in Berkel Enschot. Het artikel is gesplitst in 2 delen. Deze maand deel 1. Gemeenschap vormen is inderdaad continue een werk in uitvoering. Er is in onze monastieke milieus het spreekwoord: ‘bouwen en breken, zijn monnikenstreken!’ Hetgeen niet alleen op de buitenkant slaat maar vooral op de innerlijke kant van ons religieuze leven. Gemeenschapsleven is een werk dat nooit af is en altijd anders zal zijn. Ik mag vandaag met u nadenken over de vraag hoe wij als besturen, religieuzen en leken, in onze eigen tijd en context dit wezenlijke werk kunnen vormgeven. Gemeenschapsopbouw behoort tot de wezenlijke taak van de bestuurder in een religieuze gemeenschap. Waarom zouden we ons druk maken over het werken aan de gemeenschap? Het antwoord is eenvoudig: samen leven is wezenlijk voor religieus leven! We hopen met zijn allen toch dat het vuurtje brandend blijft, ongeacht de uitdagingen waarvoor we staan. Hendrik Kraemer heeft ooit geschreven: ‘Gemeenteopbouw is er op gericht de Spirit van de gemeente te veranderen, haar te redden van apathie en wanhoop, haar geloof te geven in haar missie en vertrouwen in haar toekomst’. Hopelijk mogen we die Geest vandaag met elkaar ervaren! Ik wil allereerst met u nadenken over wat gemeenschap nu eigenlijk is. Het lijkt een eenvoudige opgave maar dat is het niet. Vervolgens wil ik nadenken met u over de veranderingen in de beleving van dit gemeenschapsideaal. De religieuzen onder ons zullen die veranderingen herkennen omdat ze die aan den lijve onder vonden hebben en voor het lekenkader kan het helpen om de huidige religieuzen die aan hun zorgen zijn toevertrouwd beter te begrijpen maar als bestuurders moeten we ook vooruit durven kijken. De gemeenschap van morgen zal anders zijn dan die van vandaag! 4

Vervolgens trek ik er enkele conclusies uit die u mogelijk kunnen helpen om verder over dit thema na te denken. Wat is een gemeenschap? We gebruiken het woordje gemeenschap vaak en in heel verschillende betekenissen. Mensen kunnen bv getrouwd zijn in gemeenschap van goederen. Er bestaat een woon- en leefgemeenschap. Er bestaat een gemeenschap van burgers, van landen maar ook van heiligen of van gelovigen. We spreken over geslachtsgemeenschap. In België kent men de Vlaamse of Franstalige Gemeenschap. Uit al die verschillende manieren waarop gemeenschap gebruikt wordt blijkt dat het over een realiteit gaat waar men op de een of andere manier met elkaar in een bepaalde betrekking staat. Leven in een religieuze gemeenschap betekent dat de mensen die tot die groep behoren zich tot elkaar verhouden als religieuzen dwz mensen die vrijwillig beloofd hebben Jezus Christus en zijn evangelie radicaal te beleven volgens de evangelische raden van armoede, gehoorzaamheid en zuiverheid. Religieuzen staan tot elkaar in een bepaalde betrekking maar we weten allemaal dat een religieuze gemeenschap een andere lading heeft dan bv Europese Gemeenschap. Wat maakt een gemeenschap nu tot een religieuze gemeenschap? Vaak wordt dan verwezen naar de drie elementen van Kerk-zijn: vieren, dienen en leren. Maar dat doet de kerkgemeenschap in haar geheel en is niet iets typisch voor de religieuzen. Is het dan de beleving van de drie evangelische raden die individuele religieuzen tot een gemeenschap maakt? Nee, want niet alle religieuzen leggen dezelfde evangelische raden af en ook de leken-gelovigen zijn geroepen om volgens die raden te leven. Is dan het antwoord dat religieuzen onder één dak wonen, dwz in een huis samen leven? Nee, want alhoewel het een plicht voor de religieuzen is om samen onder één dak te wonen is het mogelijk dat religieuzen alleen kunnen wonen. En we weten allemaal dat onder één dak wonen nog niet hoeft te betekenen dat er sprake is van een echt gemeenschapsleven. Wat maakt dan de gemeenschap tot een religieuze gemeenschap? De levenswijze van deze groep mensen maakt hen tot een religieuze gemeenschap. De levenswijze wordt verwoord in de Regel en de Constituties eigen aan iedere gemeenschap die het charisma van het bepaalde instituut tot uitdrukking laten komen. Dat levert meteen een heel belangrijke constatering op: de religieuze gemeenschap of het religieuze gemeenschapsleven bestaat niet! Het gemeenschapsleven van een zuster van liefde is anders/moet anders zijn dan dat van een karmelietes. Het gemeenschapsleven van een Missionaris van Afrika is weer anders dan dat van een broeder van Maastricht of een zuster van Charles de Foucauld. Het religieuze gemeenschapsleven is onlosmakelijk verbonden met het charisma van het instituut. Weet hebben van het charisma van je eigen religieus instituut is van wezenlijk belang wanneer je een religieuze gemeenschap wilt opbouwen. Ik heb dit zelf mogen ervaren toen in 1997 16 van onze oudere medebroeders liefdevol werden opgenomen in het Kloosterverzorgingshuis van de Missionarissen van Scheut in Vught. Twee extreme vormen van gemeenschapsleven bijeen in één huis! De toenmalige rector, een heilig man, vond het geweldig dat er nu 7 maal daags het getijdengebed werd gebeden en moedigde de Scheutisten aan om ook dele te nemen aan dat gebed. Natuurlijk lukte dat niet want zoals een oude Provinciaal dan zei: ‘ik ben geen trappist en ik zal het ook nooit willen worden!’ Het charisma vraagt om een bepaalde levenswijze. Paus Franciscus legt in tegenstelling tot zijn voorgangers veel nadruk op het eigen specifieke charisma van de religieuze instituten. Voor hem is het charisma niet iets statisch zoals ook niet de levenswijze. Ook in het religieuze leven is continu sprake van verandering vanwege verandering van tijd, plaats en leeftijd. Het charisma maakt ons tot een bepaalde religieuze gemeenschap, met haar verleden, heden en toekomst. 5

Veranderingen in de beleving van het gemeenschapsleven Ik kijk altijd met veel respect naar mijn oudere medebroeders en zusters want het is onvoorstelbaar hoeveel veranderingen zij in hun leven hebben moeten doorstaan. Het leven waarvoor zij in hun jeugd gekozen hadden is aan de buitenkant totaal verandert en dat heeft ook zijn weerslag op het innerlijke/geestelijke leven van deze broeders en zusters. Op het gebied van het gemeenschapsleven is die verandering zeer groot. Vaak vragen mensen mij: ‘Met hoeveel bent u nog?’ Vooral dat woordje ‘nog’ vind ik zo akelig want men plaatst je meteen in de categorie van uitstervende diersoort. Wat mij nog meer verbaasd in dat woordje ‘nog’ is dat wij niet de macht van het getal kunnen en willen loslaten. Een gemeenschap moet kennelijk nog steeds voor de meeste mensen, in en buiten de kerk, groot zijn qua aantal, bezittingen en werken. Het is inderdaad het beeld van hun jeugd, van vroeger dat mensen gebruiken als referentiekader voor het religieuze leven. Als broeders of zusters niet meer in habijt lopen of in grote neogotische gebouwen leven dan vindt men al gauw – en daar hebben vooral kerkelijke mensen last van – dat deze religieuzen geen echte religieuzen meer zijn. Men is dan al heel gauw verburgerlijkt en onuitgesproken hoor je het verwijt: eigen schuld dikke bult dat je geen roepingen meer hebt. Deze gedachtegang vind je ook in onze eigen kringen! Vroeger was alles beter en kijk nu eens wat er van overblijft! Natuurlijk zullen er dingen vroeger beter geweest zijn en die zullen ook wel weer ooit eens terug komen maar het gemeenschapsleven van toen kan men niet meer kopiëren naar nu. Zelfs in de meest traditionele instituten binnen de kerk leeft men anders met elkaar in gemeenschap dan 50 jaar geleden. In Evangelii Gaudium laat Paus Franciscus de oude manier van gemeenschapsleven zien. Alle leden staan rond het centrum in een cirkel. Netjes op één lijn, afwijking is niet mogelijk want dat zou de cirkel doorbreken. Wanneer alle leden nu gezamenlijk en op hetzelfde tempo naar het midden bewegen dan komt men niet alleen dichter bij God want Hij is het centrum maar ook dichter bij elkaar. Dit gemeenschapsmodel is heel oud en komt uit de koker van een monnik uit de 5 e eeuw in Gaza: Dorotheus van Gaza. Dit gemeenschapsmodel heeft tot ver in de 20ste eeuw onze religieuze gemeenschappen zonder uitzondering beheerst. Niet voor niets heeft de buiten wereld bedacht: gelijke monniken, gelijke kappen. Dit model zit bij veel van onze ouderen nog steeds in de genen, positief of negatief. Ook bij vele besturen kijkt men nog steeds op die manier aan tegen gemeenschapsleven. De bestuurder is namelijk degene die vanaf de buitenkant zorgt dat de cirkel een mooie cirkel blijft en die iedereen richting het centrum duwt. De bestuurder staat in dit model buiten of boven de gemeenschap. In de huidige bestuurskunde noemt men dit vaak het lantaarnmodel. Je schijnt van boven af jouw licht op het geheel en zorgt dat iedereen in dat licht komt te staan. Niet voor niets lag de nadruk in dit oude model sterk op het ascetisme. Geliefd was de uitdrukking van de Heilige Jan Berchmans (1599-1621): ‘Het leven in de gemeenschap is de grootste penitentie!’ Het oude gemeenschapsmodel spatte in de jaren zestig volledig uit elkaar en daarmee ook vele religieuze gemeenschappen. Er kwam hele vele nadruk te liggen op de eigen identiteit van de individuele religieus. Soms sloeg de slinger inderdaad zover door dat ook het individualisme in de religieuze gemeenschappen binnen kwam. Voor veel religieuzen werd er ook een leven buiten de gemeenschap mogelijk zonder dat men de gemeenschap uit het oog verloor maar er ontstond een nieuwe spanning tussen binnen en buiten. In het oude model waren binnen en buiten strikt gescheiden en zorgde de binnensfeer voor een vijandige houding ten opzichte van alles daarbuiten. Nu werden het twee naast elkaar staande grootheden die in een goed evenwicht moesten worden

6

gehouden. Met het ouder worden dat nu veel religieuzen door maken is men weer veel meer op binnen gericht en dat levert nieuwe uitdagingen op. Kijk je naar veel oude religieuze gemeenschappen dan zijn er de volgende uitdagingen: Het lichaam sputtert tegen en zet een trein van verliezen in beweging. Door het afzwakken van je zintuigen verschraalt je beeld van de wereld. Je geraakt geïsoleerd, je trekt je terug, je wordt wantrouwig. Je krijgt steeds meer het gevoel er niet meer bij te horen. Je geestkracht wordt broos. De zelfstandigheid is bedreigd en eenzaamheid komt om de hoek kijken. Omdat men het niet geleerd heeft voelen velen een gemis aan affectie en aan nakomelingen. Na jaren hard werken en belangeloze inzet komt er nu opeens de vraag: ben ik nog wel nuttig? Er is weinig bevestiging meer. Als je ouder wordt, valt het applaus van anderen steeds meer weg. Er komt twijfel op aan de zin van het geleefde leven. Zeker als je je eigen gemeenschap broos ziet worden. Al deze uitdagingen noemt Ria Grommen zoveel soorten van verdriet. Ze kunnen een gemeenschap verlammen maar het kunnen ook momenten van nieuw leven zijn. Om niet alleen bij oudere religieuzen te blijven stil staan. Voor jonge religieuzen zijn er wat het gemeenschapsleven betreft ook de nodige uitdagingen. Er komt een heel nieuwe generatie oudere religieuzen aan die het klassieke religieuze leven niet meer hebben meegemaakt. Zij beleven gemeenschap op een andere manier. Ik noem hier de spanning tussen gemeenschap en individu. De verhouding tussen het leven binnen en buiten de gemeenschap. Het gevaar de gemeenschap te beschouwen als je uitvalsbasis voor je eigen activiteiten. Wat zullen de gevolgen zijn van de huidige tendens van internationalisering in het religieuze leven? De uitdagingen laten zien dat het oude gemeenschapsmodel niet kan werken. Paus Franciscus geeft daarom in Evangelii Gaudium als alternatief het kerkmodel van de Veelhoek. Het centrum is duidelijk maar iedereen verhoudt zich op een andere manier tot dat centrum. Het is het model van de eenheid in verscheidenheid. ‘Accepteren we dat er legitieme verschillen bestaan, dat de een anders is, dat de ander zus of zo denkt – in hetzelfde geloof mag men verschillend denken – of neigen we ertoe alles uniform te maken? Uniformiteit doodt het leven. Het leven van de kerk is verscheidenheid en als we aan allen uniformiteit willen opleggen vernietigen we de gaven van de heilige Geest, die juist de schepper is van deze eenheid in verscheidenheid, van deze harmonie….’(49) Maar dit model vraagt een andere manier van besturen.

Spiritijnse aanwezigheid in Algerije Op dit ogenblik zijn wij met een groep van drie spiritijnen werkzaam in Algerije, in het bisdom Oran, een van de vier bisdommen van Algerije, gelegen in het westen van het land. Deze groep bestaat uit: pater Raymond Gonnet, Fransman, 73 jaar, die reeds ongeveer 40 jaar in Algerije werkzaam is; vervolgens pater Jean Marc Bertrand, 55 jaar, sinds ruim drie jaar in Algerije, en tenslotte broeder Michel Crestin, 62 jaar, en sinds juli 2015 in Algerije. Raymond Gonnet is werkzaam in de stad Mascara, en Michel en ikzelf, wij wonen in de stad Sidi Bel Abbes. Deze twee steden liggen ongeveer 100 km uit elkaar, maar met de auto is deze afstand gemakkelijk in één uur te overbruggen. Dit maakt het ons mogelijk om iedere maand één dag samen door te brengen voor onze maandelijkse “regiobijeenkomst” en normaal gesproken op een ander moment nog een halve dag voor een meer informele ontmoeting. Wij treffen elkaar ook op meerdere bijeenkomsten georganiseerd door het bisdom, b.v. op het niveau van de stad Oran (twee maal per trimester). 7

((Het diocees Oran: Bisschop Mgr. Jean Paul VESC; 12 priesters: Fidei Donum, Dominicanen, Spiritijnen, geïncardineerde priesters, broeders Maristen, zusters FMM, Witte Zusters, zusters van de Onbevlekte Ontvangenis uit Mali, zusters PIME, zusters van de Doctrine Chrétienne en enkele permanente leken)). Wij verwachten nog 3 medebroeders die van Rome hun eerste missionaire benoeming ontvangen hebben, te weten: - een Nigeriaan, benoemd in september 2014 (wacht nog op zijn visum), - een tweede Nigeriaan, benoemd in september 2015 (wacht ook op zijn visum), en tenslotte nog een medebroeder uit de CAR, benoemd in september 2015, die momenteel nog bezig is met een studie betreffende de “Dialoog tussen Islam en Christenen” aan de IFIC te Bamako, een instituut dat geleid wordt door de Witte Paters. Dit is voor ons een teken dat de Algemene Raad in Rome onze groep, die nog niet erg solide is, wil versterken. Wij zijn de medebroeders, die zich beschikbaar stellen voor dit werk van de congregatie, alsook hun provinciaals erg dankbaar. Twee medebroeders zijn twee jaar geleden vertrokken: René You is naar Frankrijk teruggekeerd om te gaan rusten (twee maanden geleden overleden), en Chrislain Loubelo, die na een verblijf van bijna acht jaar weer is teruggekeerd naar Kongo-Brazza. Ons Apostolaat De interreligieuze dialoog met de Algerijnse moslims, die voornamelijk bestaat uit “de dagelijkse ontmoetingen” met onze buurtbewoners, de contacten met bevriende personen en families, contacten op sportief, medisch, en cultureel niveau en op het terrein van onderwijs. Dienstbaarheid aan de Algerijnse bevolking: op bepaalde plaatsen en instellingen b.v. in bibliotheken, ondersteuning bij het onderwijs en andere activiteiten, zoals: Hulp aan kinderen bij hun studie (Frans en Engels) en hen ondersteunen in hun creatieve ontplooiing tijdens hun vrije middagen. Hulp aan volwassenen om hun Frans en Engels te perfectioneren. Begeleiding van activiteiten binnen het kader van de bibliotheek (Algerijnse studenten en studenten uit landen ten zuiden van de Sahara). Het organiseren van lezingen over culturele onderwerpen, ook wel eens over economische en sociale thema’s en soms ook over religieuze kwesties. Het organiseren van culturele uitstapjes. Aandacht voor de zieken door hen op te zoeken of te ontvangen. Organisatie of begeleiding van activiteiten ten dienste van de integrale ontwikkeling vooral voor de vrouwen (aerobic, yoga, naaicursus, schilderen, kookles, enz.). Wij ontvangen ook Algerijnse mannen en vrouwen die willen praten over hun levenssituatie in een sfeer van vrijheid, van onderling vertrouwen en zonder risico geoordeeld te worden. Deze activiteiten, die wij organiseren samen met zusters en met Algerijnse moslims, hebben plaats binnen het kader van wat wij een “ontmoetings-platform” noemen: ontmoetingen van ons met de Algerijnen, alsook ontmoetingen van de Algerijnen onder elkaar in een ontspannen, vriendschappelijke sfeer, die de mogelijkheid biedt om de communicatie, onderlinge verstandhouding en het gezamenlijke leefmilieu te verbeteren.

8

Dienstbaarheid aan de christelijke gemeenschap Deze gemeenschap bestaat hoofdzakelijk uit studenten afkomstig uit landen ten zuiden van de Sahara (Burkina-Faso, Kameroen, RDC, Togo, Burundi, Rwanda, Ivoorkust, Tsjaad, Angola, KongoBrazza, Mali, Senegal, enz…), die gedurende de laatste 15 jaar in groten getale naar de Algerijnse universiteiten zijn gekomen. Van het aantal dat onze parochie bezoekt is ongeveer 2/3 katholiek en 1/3 behoort tot andere christelijke groeperingen. Zij komen vooral op vrijdag (hier een rustdag) of zaterdagmiddag voor de zondagsviering. Hun aantal varieert per “parochie”, afhankelijk van het aantal toegekende plaatsen en studiebeurzen om aan de Algerijnse universiteiten te studeren. Ook treffen wij hier arbeiders uit andere landen, die met een contract van enkele jaren naar Algerije zijn gekomen voor de uitvoering van grote projecten (Italianen, Spanjaarden, Filippino’s, Chinezen...). De plaats van onze parochie biedt -in een land waar opgroeiende jongens en meisjes vaak gescheiden worden gehouden- aan de studenten uit landen beneden de Sahara de gelegenheid om elkaar te ontmoeten (b.v. per nationaliteit) voor momenten van ontspanning. Behalve dit wekelijkse ritme zijn er ook sessies en retraites voor studenten op het niveau van ons bisdom en in de drie andere bisdommen, waar wij soms onze medewerking aan verlenen. Wij proberen onze jonge christenen er toe te brengen om het heersende sociale en religieuze klimaat, dat zij vaak als vijandig ervaren, te doorbreken en respectvolle en vriendschappelijke relaties aan te gaan met de Algerijnen. ((Deze studenten uit de landen ten zuiden van de Sahara zijn nu nog hier aanwezig, maar wij weten dat, als gevolg van nieuwe overeenkomsten tussen deze landen en Algerije, hun aantal kan teruglopen. Daarom mogen wij de oorspronkelijke bedoeling van onze aanwezigheid in Algerije niet uit het oog verliezen, nl. de aanwezigheid van de Kerk in de Moslimwereld ten dienste van- en in dialoog met de Algerijnen.)) Wij zijn ook “gevangenis-aalmoezeniers” voor de migranten uit landen ten zuiden van de Sahara, die in de steden van onze sector in de gevangenis terecht gekomen zijn. Dit zijn enkele aspecten van ons leven hier. Ik heb natuurlijk niet de pretentie dat deze opsomming van onze activiteiten compleet is, maar ik hoop dat zij u enigszins een idee van ons werk zal geven. Tegelijk met deze beschrijving wil ik, ook namens mijn medebroeders, de levensvreugde met jullie delen van deze toch wel “speciaal” te noemen missie, maar een missie met iedere dag opnieuw zijn waardevolle ontmoetingen, een missie die ieder jaar weer een nieuwe vorm krijgt afhankelijk van de talenten van iedere medebroeder en van de nieuwe behoeften bij de mensen, een missie van beschikbaarheid en creativiteit ten dienste van de “gehele mens” overeenkomstig het Evangelisch ideaal, een missie waarbij de diepgaande contacten met de Algerijnen ons soms dichter bij elkaar brengen en ook dichter bij God. Mocht u mensen tegenkomen die zich geroepen voelen tot dit soort apostolaat, aarzel dan niet om hen naar ons te verwijzen ! Wij voelen ons ook verbonden met de circonscripties die erg op de proef gesteld worden door moeilijke levensomstandigheden, vooral op plaatsen waar men te maken heeft met groeperingen van integristen of met gewelddadige conflicten. Jean Marc Bertrand, Overste van de Spiritijnse Groep Algerije.

9

Jarigen in januari 3 4 8 9

Chima Anyaeze Gerry Aben Martin van Moorsel Zr. Antonia Pepers

11 13 20 26

Peter van der Drift Theo Rutjes Ben Visbeek Huub van Beek

Dagboek December 2015 28 nov. In de hal en in de soos van Spiritijnenhof liggen her en der verspreid een aantal rugzakken. Het heeft er alle schijn van dat een club opgejaagde “backpackers” ons huis is binnengevlucht. Maar niets is minder waar. Otto van den Brink heeft nl. een groep Compostella-pelgrims op bezoek, die erg geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van onze congregatie en in de missionaire activiteiten van de Nederlandse Provincie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zij zich hebben teruggetrokken beneden in de loopgang, waar een tentoonstelling bezichtigd kan worden over de congregatie en haar werken. 29 nov. Voor onze parochie aan de Slinge in Rotterdam is het vandaag een bijzondere dag. Pater Charles Eba’a Asse, die daar gedurende tien jaren gewerkt heeft is nl. voor Heerenveen benoemd en zal vandaag afscheid nemen. Zijn parochianen zijn er niet blij mee en laten dat duidelijk merken tijdens de afscheidsviering in een overvolle kerk, en vervolgens tijdens de zeer drukke receptie. De gemeente Gennep heeft een stedenband met San Pedro Lovágbo in Nicaragua. De burgemeester van deze plaats, Mevr. Elian M. González, brengt dezer dagen een werkbezoek aan Gennep en wil graag in onze kapel in Libermannhof de Zondagsmis bijwonen. Hier ontdekken wij dat pater Bert van Tol, die voorgaat in deze H. Mis, naast Portugees en Engels ook nog een aardig mondje Spaans spreekt. De medestanders komen bij het Missionair Team in Eindhoven bijeen voor hun jaarlijkse evaluatiemiddag. Zij doen dit op een creatieve manier, namelijk aan de hand van verhalen waarin het jaarthema “verbondenheid” tot uitdrukking wordt gebracht. Als thema voor het jaar 2016 kiezen zij “Op verhaal komen…”. 30 nov. Charles Eba’a en Leo Gottenbos gaan een paar dagen naar hun toekomstige parochie in Heerenveen om reeds kennis te maken met de mensen van hun parochie en om de vier kerkdorpen, die ook deel uitmaken van hun parochie, te bezoeken. Zij worden er zeer hartelijk ontvangen en vieren ’s avonds met het koor heel gezellig het Ceciliafeest mee. Ben Visbeek voelt zich de laatste tijd niet helemaal lekker; zijn bloed schijnt niet in orde te zijn, zodat hem nu regelmatig een bloedtransfusie wordt toegediend, waar hij aardig van opknapt. Wij leven met Ben mee. Van Ton van Schaik vernemen wij dat zijn zus Gerda in Tilburg is overleden. Ton, wij wensen je heel veel sterkte toe. 2 dec. De Sint is sinds kort weer in het land en hij komt vandaag naar Gennep, speciaal om de bewoners van Libermannhof eens hard onder de riem te steken en ze vervolgens te troosten met een handvol pepernoten. En zijn knecht stond weer te lachen, maar riep ons niets toe…

10

4 dec.

5 dec.

7 dec.

8 dec.

In Spiritijnenhof gaat, ondanks de aanwezigheid van de goedheilig man bij de buren, het leven gewoon door en komen de leden van de bijbelclub bijeen voor hun wekelijkse bezinning. Het provinciaal bestuur ontvangt intussen een verheugend bericht van het Algemeen Bestuur: in 2016 zullen er twee jonge medebroeders hun missionaire benoeming ontvangen voor de Nederlandse Provincie, te weten LUHUMA Cândido Sousa van de Provincie Angola en MBALLA ZOA Innocent van de Provincie Kameroen. Wij heten ze reeds van harte welkom! Wij horen dat de “apenkop” binnenkort weer terug zal zijn op het Nederlandse spoor. Goed nieuws voor mijn collega Welter (gefingeerde naam), een nog kwieke tachtiger die regelmatig naar Rotterdam treint en daarbij nogal eens problemen ondervindt. Laatst nog in Breda, waar bij een poging om over te stappen op de trein naar Rotterdam, bij het verlaten van de trein de deur plotseling voor zijn neus dichtklapt en voordat hij beseft wat er gebeurt is hij al onderweg naar Etten-Leur. De moderne treinen houden blijkbaar niet van stilstand. Enfin, in Etten-Leur maakt Welter rechtsomkeer terug naar Breda en alles gaat goed totdat hij in Breda denkt uit te stappen en dan bemerkt dat hij zich op het station van Tilburg bevindt. Tenslotte is hij tegen het vallen van de avond toch nog in Rotterdam aangekomen, waar hij zijn door het lange wachten verkleumde zus eindelijk in de armen kon sluiten. Maar deze reis moet toch korter kunnen. De terugkeer van de wat minder gejaagde oude en versleten “apenkoppen” op het spoor zou voor mensen zoals Welter wel eens een zegen kunnen zijn. Ben Rutten is gisteren opgenomen in het ziekenhuis, zo laat zijn huisgenote Froukje ons weten. Wij hopen dat zijn verblijf in het ziekenhuis niet van lange duur zal zijn en wensen Ben van harte beterschap. Bij het Missionair Team in Eindhoven komen enige medestanders en spiritijnen samen voor hun maandelijkse bezinning. Het thema is “nieuwsgeving”. Welk nieuws lees je wel en welk nieuws sla je over, en waarom? Het blijkt niet gemakkelijk te zijn om dat concreet aan te geven, maar het blijft een interessante vraag. In de parochiekerk van Cabauw heeft het afscheid plaats van Gerda van Schaik, de zus van onze medebroeder Ton van Schaik. Zij wordt bijgezet in het familiegraf. Martin van Moorsel en Cor Kok zijn namens de congregatie bij de ceremonie aanwezig. Leo Gottenbos ontvangt het droevige bericht dat zijn oudste broer Jan in het ziekenhuis te Maastricht is overleden. Wij wensen Leo en zijn familie heel veel sterkte toe. Het jaarlijks terugkerende spannende avondje, het avondje van Sinterklaas, is weer gekomen en enigszins zenuwachtig maar toch verwachtingsvol schuifelen de bewoners van Spiritijnenhof rond 21.00 uur schuchter de soos binnen. Maar na een vluchtige blik over de rijk-beladen feesttafel valt alle spanning meteen van hun schouders af. Ook dit jaar heeft onze (witte) “Piet” (maar wel met een baard) ieder van ons weer ruimhartig bedacht: letters, kalenders, speculaas, wenskaarten… te veel om op te noemen. En wij zien dan ook al weer vol verwachting uit naar het volgend jaar. Piet bedankt ! In de namiddag is er een gezamenlijke vergadering van het provinciaal bestuur met de provinciale raad, waarin het provinciale beleidsplan en vooral ook de gang van zaken omtrent onze missionaire projecten onderwerpen van gesprek zijn. Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van de H. Maagd Maria. Om 10 uur begint de vergadering van de werkgroep “Propaganda en Publiciteit” in de vergaderzaal van Spiritijnenhof. Mw. Ineke Eisenburger en zuster Marie-Therese Versteegen doen verslag van de drie acties (Jozefactie, Pinksteractie, Kerstactie) van het afgelopen jaar. 11

Het resultaat gaat in dalende lijn, maar is nog steeds de moeite waard. De belangstelling voor het kalendertje blijft groot. De aankondiging op het kalendertje van 2016 van de nieuwe film heeft al heel wat reacties opgeroepen. In Rome opent Paus Franciscus vandaag het Heilig Jaar van Barmhartigheid door het openen van de Heilige Deur van de Sint Pieter. Wij sluiten ons met een mooie Eucharistieviering in onze kapel aan bij de opening van dit bijzondere Jaar van Barmhartigheid door de Paus. 9 dec. Rond 8 uur staat een grote verhuiswagen van de fa. van Dijk uit Beugen voor de deur om de in onze parkeergarage opgeslagen meubels, bestemd voor de nieuwe communiteit in Heerenveen, op te komen halen. Op weg naar Heerenveen maakt de chauffeur een tussenstop bij de pastorie in Hattem en laadt daar ook nog een kast en een paar bedden op uit de nalatenschap van pater Jos van Vegchel z.g. Geheel de verhuisoperatie verloopt voorspoedig. Bij aankomst in Heerenveen wordt de verhuiswagen opgewacht door Koos Gordijn, Leo Gottenbos en Charles Eba’a Asse, die erop toezien dat alle spullen op de juiste plaats terecht komen. Vanaf nu is alles klaar voor de nieuwe start in Friesland. De medebroeders die vanuit Gennep nog regelmatig assistentie verlenen in de parochie Sint Wilibrord in Gemert e.o. hebben op de pastorie aldaar een pastorale bijeenkomst met pastoor Bonte. 10 dec.In het crematorium in Heeze zijn een viertal medebroeders aanwezig bij het afscheid van de Heer Jan Gottenbos, de oudste broer van pater Leo Gottenbos. Gerard Spierings en Koos Gordijn hebben samen met het bestuur van Proteion een gesprek met de wethouder van de gemeente Gennep betreffende de plannen die Proteion heeft t.a.v. de toekomst van Libermannhof. Samenvattend mogen wij zeggen dat het een positief gesprek was, dat in de toekomst nog voortgezet zal worden. In de namiddag gaan Marcel Uzoigwe, Gerard Spierings en Koos Gordijn naar Roermond voor de oudejaarsbijeenkomst van Proteion. Onder het genot van een hapje en een drankje krijgen ze daar ook nadere informatie over de toekomstplannen van Proteion met de locatie Gennep. Vanaf 15 uur kunnen de bewoners van Libermannhof luisteren naar Hanny Rens, die hen namens de stichting Erato een muzikale groet komt brengen. 11 dec.Officiële installatie van onze twee medebroeders in Heerenveen. (Zie verslag elders in dit blad.). 14 dec.Tijdens de “eindejaarbijeenkomst” in Libermannhof biedt Gerard Spierings namens het provinciaal bestuur aan geheel het verplegend personeel een exemplaar aan van het boek “Zin in Zorg”, dat handelt over menslievende zorg vroeger en nu. Onze Afrikaanse medebroeders die in Berg en Dal verblijven en noest bezig zijn om de Nederlandse taal onder de knie te krijgen verspreiden zich over de verschillende communiteiten: Emmanuel gaat naar het Missionair Team in Eindhoven, Titus vertrekt richting Rotterdam, en François en Alexis sluiten zich aan bij de communiteit van Spiritijnenhof in Gennep. Dit betekent voor Paul Cuijpers dat hij de leraarstoga weer aan moet trekken en iedere dag Nederlands gaat doceren. 17 dec.De leden van de provinciale raad van de Provincie Europa komen vandaag in vergadering bijeen in Gennep. De hoofdmoot van de agenda is: hoe de vele besluiten en aanbevelingen van het in november gehouden kapittel ten uitvoer te brengen! Na afloop van de bijeenkomst staan de gezichten van de deelnemers helaas nog even bezorgd als bij het begin! Koos Gordijn en Martin van Moorsel spoeden zich vervolgens naar Eindhoven om daar aan te schuiven bij een vergadering van het Missionair Team. 12

18 dec.Op de universiteit van Nijmegen komt de missionaire werkgroep van SVD/CSSP samen. Namens de spiritijnen nemen daaraan deel Albert de Jong, John Onoja en Martin van Moorsel. Op de agenda staan onderwerpen als: “Jonge religieuzen, waarom zijn ze anders?” en “Vragen rond de kerkelijke inburgering”. De laatste dagen zijn er enige medebroeders van Spiritijnenhof die met gezondheidsproblemen te maken hebben, o.a. Ben Visbeek, Matthias van der Burg en Harrie Clijsters. Wij leven met hen mee en wensen hen van harte beterschap. 21 dec.Kerstconcert in Libermannhof door Leo Ponjee en zijn dochter. Zij brengen kerstliederen ten gehore met gitaarbegeleiding. Een sfeervolle middag waaraan iedereen mee kon doen. 23 dec.Een bouwploeg bestaande uit Cor Kok en Peter van der Drift transformeert geheel de Spiritijnenhof en onze kapel: er worden kerststallen geplaatst, kerstbomen geplant en muurversieringen aangebracht. Ronduit schitterend ! Om 10.30 uur heeft er in de kapel een eerste kerstviering plaats georganiseerd door Melanie van der Laak, pastor in Libermannhof, met muzikale medewerking van Ger Keijzers, gitarist en liedjeszanger. Een heel sfeervolle viering in een goed bezette kapel. Martin van Moorsel en Peter van der Drift trekken naar het hoge noorden om onze medebroeders in Heerenveen op te zoeken. Deze maken het uitstekend en zijn vol lof over de goede ontvangst door de parochianen. De kerststal die broeder Matthias hen gegeven heeft is erg welkom. Vanwege zijn zwakke gezondheid kan de broeder hem zelf niet meer opzetten. Dank Matthias voor deze attentie ! 24 dec.Jan Topper komt naar Gennep om de kerstdagen door te brengen in de communiteit van Spiritijnenhof. Meerdere medebroeders in Gennep trekken vanavond de nacht in om Kerstmis te gaan vieren in de omringende dorpen. Dit neemt niet weg dat de Nachtmis in onze eigen kapel, waarin Toon Jansen voorgaat, erg druk bezet is. 25 dec.Opnieuw een volle kapel in Gennep en een sfeervolle viering. Alexis en François, twee jonge Afrikaanse spiritijnen die nog bezig zijn met hun taalstudie, nemen de twee eerste lezingen voor hun rekening en, hoewel het duidelijk hoorbaar is dat zij niet aan de oevers van de Maas zijn opgegroeid, zijn ze toch goed te volgen. Ook vanmorgen verlenen meerdere medebroeders assistentie in de buurtparochies. Natuurlijk is rond 12.30 uur geheel de communiteit present rond een feestelijk versierde en rijkelijk beladen feesttafel voor het kerstdiner. Het zachtaardige weer lokt meerderen in de namiddag naar buiten voor een wandelingetje door het dorp. 27 dec.John Bosco Kamoga, die gedurende enkele maanden in Leuven studeert, arriveert in Gennep om enkele dagen met ons door te brengen… en hij is hier natuurlijk van harte welkom. 28 dec.De medestanders zoeken elkaar tijdens deze feestdagen ook op en zijn vandaag te gast bij Annelies Rooijakkers in Gemert. 30 dec.Bert van Tol neemt afscheid van de communiteit van Gennep en vertrekt naar Rotterdam om daar minstens voorlopig Achille Waffo te vervangen. Hij laat in Gennep wel een grote leegte achter en dus hopen wij dat zijn transfer naar Rotterdam maar voorlopig is. 31 dec.Rond 21 uur loopt de soos in Spiritijnenhof vol om het jaar 2015 samen tot een goed einde te brengen. Dank zij de echte Brabantse oliebollen van uitzonderlijke kwaliteit (uit Deurne) en een glaasje van het een en het ander is ons dat uitstekend gelukt, zodat op de klokslag van 24 uur het oude jaar onder luid geknal van vuurwerk en champagnekurken opeens verdwenen was onder de optrekkende rook van voetzoekers en gillende keukenmeiden. Zalig Nieuwjaar !

13

Overledenen 29 november

4 december

In Tilburg overleed in de leeftijd van 77 jaar mevrouw Gerda van Schaik, zus van pater Ton van Schaik. In Maastricht overleed in de leeftijd van 71 jaar de heer Jan Gottenbos, broer van pater Leo Gottenbos.

Adreswijzigingen 18 C. Eba’a Asse Crackstraat 13 8441 ES Heerenveen Tel 06-54212212 E-mail [email protected]

20 L.Gottenbos Crackstraat 13 8441 ES Heerenveen Tel 06-38454061 E-mail [email protected]

31 J.B. Kamoga Standonckstraat 5 3000 LEUVEN België Tel 0032485883108 E-mail [email protected]

Ordos van 2016 zijn te verkrijgen op het secretariaat

De redactie van Spinet en alle Spiritijnen uit Gennep

wensen u alle goeds voor 2016!

14

Jubilarissen 2016 65 jaar Professie

Matthias van der Burg

Klaas Hettinga

Prof.: 08-09-1951

Kloosternaam: Aloysius

Gennep

Prof.: 08-09-1951 Gennep

60 jaar Priester

Gerard Hogervorst

Nico Noordermeer

Theo Rutjes

Pr.W. : 15-07-1956

Pr. W. : 15-07-1956

Pr. W. : 15-07-1956

Governador Valaderes

Pompéu

Gennep

Brazilië

Brazilië 15

60 jaar Professie

Zr. Gertrudis Janssen

Harrie van Otterdijk

Prof.: 29-08-1956

Kloosternaam: Xaverius

Wijchen

Prof.: 08-09-1956 Gennep

50 jaar priester

Jaap Nieuwenhuizen

Harrie Tullemans

Frans Wijnen

Pr. W. : 18-09-1966

Pr. W. : 17-09-1966

Pr. W. : 18-09-1966

Gennep

Oeffelt

Rotterdam

Tom Willemsen Pr. W. : 18-09-1966 Port of Spain Trinidad

16