Nieuwe behandeling hoge bloeddruk

Jaargang 6, nummer 2, Zomer 2011

• Nieuwe behandeling hoge bloeddruk • Aneurysma, een groeiend probleem • Gezond hart vitale vaten

VAN EN VOOR MENSEN MET EEN HART- OF VAATZIEKTE Regio Utrecht / 't Gooi

Inhoudsopgave 2. Nieuwe behandeling van hoge bloeddruk 4. Aneurysma van de abdominale aorta , een groeiend probleem 7. Mechanische ondersteuning van de circulatie 11. Verslag Beweegdag UMC Utrecht 14. Adressen sportverenigingen in de regio 17. Van de voorzitter 18. Gezond hart vitale vaten (verslag) 21. Nordic walking, meer dan sporten alleen (2) 22. Kookrubriek: Bamisoep met Oriëntaalse gevulde omelet 24. Puzzelrubriek: Anagram 25. Kookworkshop 26. Agenda en nieuwe leden 27. Colofon 28. Lid worden van De Hart & Vaatgroep In de afgelopen maanden zijn er drie activiteiten georganiseerd door het bestuur van de regio Utrecht/’t Gooi: • Voorlichtingsbijeenkomst op 2 maart in het UMC Utrecht waarvan twee voordrachten in deze Stentby zijn samengevat. • Hart Beweegdag in het Sportcentrum Olympos op 9 april in de Uithof te Utrecht, georganiseerd door het UMC Utrecht samen met de Hart en Vaatgroep Utrecht/’t Gooi. Een verslag van deze dag treft u hierbij aan. • Themabijeenkomst Gezond Hart Vitale Vaten op 11 mei in het Tergooi ziekenhuis locatie Hilversum, waarvan hierbij een verslag Een impressie van deze activiteiten treft u in deze Stentby aan. Zoals u wellicht heeft opgemerkt, heeft de cover van de Stentby een kleine verandering ondergaan. De redactie wil de Stentby opnieuw vormgeven waarbij de aangekondigde artikelen op de cover meer prominent in beeld worden gebracht. De indeling van de rubrieken zullen ook een wijziging ondergaan. De redactie hoopt dat met deze wijzigingen de lezer beter kan worden bediend.

De Hart&Vaatgroep

1

Regio Utrecht / ’t Gooi

Nieuwe behandeling van hypertensie Dr. M. Voskuil, cardioloog Universitair Medisch Centrum Utrecht. Korte samenvatting van de voordracht met als onderwerp: “Ontzenuwing van de nier: genezing van hoge bloeddruk?” Er wordt in het algemeen gesproken van hypertensie, hoge bloeddruk, als de meetwaarde van de bovendruk hoger zijn dan 140 mm. en voor de onderwaarde 90 mm. kwikdruk wordt gemeten. Voor patiënten met suikerziekte, nierziekten en hart-en vaatziekten gelden lagere meetwaarden , 130 resp. 80 mm. kwikdruk. Hypertensie veroorzaakt meestal geen klachten. Soms komen hoofdpijn en gezichtsveldstoornissen voor. De reden om toch een behandeling in te zetten bij hoge bloeddruk is, dat hiermee complicaties kunnen worden voorkomen, zoals een beroerte, nierfunctiestoornissen en harten vaatziekten. In Nederland komt hypertensie voor bij circa 20% van de bevolking tussen de leeftijd 20 - 70 jaar; dus bij ongeveer 1 miljoen mensen in deze leeftijdscategorie. Als gevolg van de vergrijzing en een groeiend aantal mensen met overgewicht zal dit aantal in de toekomst toenemen. Oorzaken hypertensie Als belangrijkste oorzaken van hoge bloeddruk kunnen worden genoemd: • Leeftijl • Vaatziekten, met name van de aorta • Nierziekten • Drugs, alcohol en drop • Genetische factoren • Hormonale factoren Het overgrote deel van de oorzaken van hypertensie is echter niet bekend. Hypertensie wordt behandeld met medicijnen. Sommige patiënten reageren onvoldoende op de voorgeschreven medicatie. In een onderzoek van ruim 260.000 patiënten in de Verenigde Staten van Amerika bleek, dat 16% van deze groep resistent bleek voor bloeddrukverlagende medicijnen; zelfs 12½ % van deze groep gebruikte drie en 3½ % gebruikte 4 middelen tegen hoge bloeddruk. Hypertensie kan worden veroorzaakt door een verhoogde zenuwactiviteit tussen de hersenen en de nieren met als gevolg het verminderen van de afgifte van zout en water. Hierdoor stijgt de bloeddruk. Ontregeling van de hormoonhuishouding is dan het gevolg. De Hart&Vaatgroep

2


Ablatie als oplossing voor hypertensie Door met zogenaamde radiofrequente golven energie aan de vaatwand lokaal toe te dienen, wordt er schade aan de zenuwbanen rondom de slagaders van de nieren toegebracht. Deze ingreep vindt plaats met behulp van een catheter die via een liesslagader naar de beide nierslagaders wordt opgeschoven. Door de top van de catheter op verschillende plaatsen van de nierslagader plaatselijk te verwarmen naar 50-60 graden Celsius, worden de zenuwbanen beschadigd, waardoor er geen verhoogde zenuwactiviteit tussen de hersenen en de nieren meer kan plaatshebben. De hormoonhuishouding zal dan niet meer worden ontregeld waardoor de bloeddruk zal dalen. Aorta (verticaal) met de aftakking naar de nierslagader (horizontaal). Het netwerk van draden rondom de nierslagader zijn de zenuwbanen die zenuwsignalen naar de hersenen doorgeven waardoor: • een verhoogde hormoon activatie • zout en water worden vastgehouden • afname van de doorbloeding van de nier

Schematische weergave van de ablatie van de nierslagader. Ervaringen van het UMC Utrecht met deze methode: • Inmiddels meer dan 30 patiënten behandeld • Er hebben zich geen/nauwelijks complicaties voorgedaan • Uit de 1- maands controle blijkt het resultaat op de bloeddruk goed Huidige patiëntenselectie: • Bloeddruk polikliniek hoger dan 160 mmHg bovendruk • Resistent aan medicamenteuze therapie: minstens 3 soorten medicijnen • Goede nierfunctie • Geen significante vernauwing en afwijking aan de nierslagader • Geen eerdere dotter/stenting in de nierslagader. De Hart&Vaatgroep

3


Aneurysma een groeiend probleem Drs. E.J. Waasdorp, vaatchirurg Universitair Medisch Centrum (UMC) Utrecht. Kort verslag van de voordracht met als onderwerp: ”Aneurysma van de abdominale aorta: een groeiend probleem”. Een abdominaal aneurysma is een permanente gelokaliseerde verwijding van de aorta (grote lichaamsslagader) met een diameter van 1,5 maal de normale diameter van het betreffende segment. Als een Abdominaal Aneurysma van de Aorta (AAA) niet aan het licht komt, er geen behandeling wordt ingezet, kan het aneurysma scheuren waarna er een grote bloeding in de buikholte ontstaat. AAA komt in West Europa bij ongeveer 80 miljoen mensen voor van 60 jaar en ouder en bezet daarmee de 12e plek van doodsoorzaken in de westerse wereld. Het vóórkomen van een AAA neemt toe door de vergrijzing. Het wordt wel een silent killer (sluipmoordenaar) genoemd omdat er vaak geheel geen symptomen zijn dat er een AAA aan het ontstaan is. Een tijdige diagnose is dus belangrijk. Een AAA scheuring kan worden voorkómen door de risicogroep tijdig te onderzoeken met een echo (duplex) onderzoek. Bij deze methode wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven die zichtbaar worden gemaakt door via de huid de geluidsgolven uit te zenden in de buik. Deze methode is pijnloos en effectief voor het opsporen van AAA. Een AAA komt voor bij :

Afbeelding van de locatie en de omvang van een AAA

DĂŶŶĞŶ sƌŽƵǁĞŶ

KƵĚĞƌ ĚĂŶ ϱϱũĂĂƌ ϰй Ϭ͕ϳϬй

KƵĚĞƌ ĚĂŶ ϳϱũĂĂƌ ϭϬй ϯй

De voornaamste risicofactoren voor het ontstaan van een AAA zijn: leeftijd, aderverkalking, geslacht (man), COPD, infectie, verwonding na een ongeluk. Als AAA is vastgesteld, dan wordt meestal het volgende beleid gevolgd: • < 4 cm. dan wordt de patiënt jaarlijks voor controle opgeroepen • 4 cm. - < 5 cm. iedere zes maanden controle • 5 cm. of in situaties waarbij het aneurysma meer dan 1 cm. per jaar groeit, verwijzing naar een vaatchirurg. De Hart&Vaatgroep

4


Er zijn twee methoden die voor behandeling van de AAA kunnen worden toegepast: chirurgie van buitenaf en met een katheter via de liesslagader van binnenuit. Bij de chirurgische ingreep is een grote insnijding nodig vanaf het borstbeen tot aan het schaambeen. De operatie duurt circa 6 uur. Na 1 à 2 dagen op de intensive care gevolgd door 7-14 dagen in het ziekenhuis, zijn er nog 4-6 weken nodig voor verder herstel van deze chirurgische ingreep. Het nadeel van deze methode is een hoog sterfterisico rondom deze ingreep en het risico van blijvende invaliditeit. De chirurgische ingreep is geschikt voor jonge patiënten die fit genoeg zijn om deze operatie te ondergaan. Bij de kathetermethode wordt via de liesslagader een katheter opgeschoven in de richting van het aneurysma in de aorta. Ter plekke wordt een endovasculaire stent graft (een stoffen buis ondersteund door een metalen draad) geplaatst die de zwakke plek in de aorta versterkt. De voordelen van deze behandelmethode zijn: • een minimale belasting van het lichaam • een laag sterfterisico • meestal geen intensive care behandeling nodig • snel herstel mogelijk Voorwaarden om voor deze methode in aanmerking te komen zijn onder meer een geschikte anatomie van het lichaam en een toegankelijke (lies)slagader.

Kathetermethode waarbij via de liesslagader een katheter wordt opgeschoven in de richting van het aneurysma in de aorta.

De Hart&Vaatgroep

5


Ondersteuning van het hart

F.Z. Ramjankhan Cardio-thoracaal chirurg Universitair Medisch Centrum Utrecht Onderwerp van de voordracht: “Mechanische ondersteuning van de circulatie” Hart en vaatziekten zijn en blijven de belangrijkste doodsoorzaak. Verbeterde technieken en behandelingsmethoden in de gezondheidszorg, zoals de dotterbehandeling bij het acute hartinfarct, hebben geleid tot een verbeterde overleving. Dit heeft wel tot gevolg een toename van het aantal patiënten met hartfalen. De behandeling voor een deel van deze groep patiënten is een harttransplantatie met een 1 en 10 jaars overleving van respectievelijk ongeveer 85 % en 65 % . Ondanks de strenge selectiecriteria en het beperkte donoraanbod, ongeveer 40 harttransplantaties per jaar in Nederland, ontstaat er dus een groeiende wachtlijst voor harttransplantatie. Mede hierdoor en ook vanwege de ontwikkelingen omtrent de mechanische ondersteuning van de circulatie, de zogenaamde implanteerbare Left Ventricular Assist Device (LVAD), is in 1993 door professor Lahpor in het UMCU een programma opgestart waarbij deze mechanische ondersteuning als overbrugging naar harttransplantatie wordt toegepast . In de loop der jaren zijn de LVAD’s verbeterd. De eerste generatie pulsatiele apparaten is groot en bevat veel slijtage gevoelige onderdelen, zoals biologische kunstkleppen. Bovendien produceert ze erg veel geluid. Hierna zijn de tweede generatie axiale flow pompen ontwikkeld, die veel kleiner is dan de eerste generatie apparaten. Ze is ook veel duurzamer aangezien ze heel weinig slijtage gevoelige onderdelen bevat. Bovendien is ook de 1 jaars overleving verbeterd van 50 % met de eerste generatie apparaten naar 73 % met de tweede generatie apparaten. De toekomst lijkt nog veelbelovender door de komst van de zogenaamde derde generatie centrifugaal pompen, die nog veel kleiner is. Vervolg pagina 9 De Hart&Vaatgroep

7


In maart 1993 is dit programma opgestart en tot op heden zijn er 138 LVAD’s geïmplanteerd, eerste en tweede generatie pompen, bij 135 patienten. De gemiddelde leeftijd bedraagt 42 jaar en 25 % van de patiënten heeft het vrouwelijk geslacht. Met deze apparaten kunnen we de kwaliteit van leven van de patiënten verbeteren en de patiënten wachten in een veel betere klinische conditie op een aanstaande harttransplantatie. Wellicht kan in de toekomst, gezien de veelbelovende resultaten, mechanische ondersteuning van de circulatie als alternatief dienen voor harttransplantatie. Echter men dient zich er wel van te vergewissen dat medici aangeven wat er haalbaar is, maar dat de samenleving en de politiek bepaalt wat er mag, mede met het oog op de explosief stijgende kosten voor de gezondheidszorg. Voorts zij nog opgemerkt dat centra met de grootste ervaring de beste resultaten bereiken.

Ontwikkeling van de eerste, tweede en derde generatie LVAD’s.

De voordracht van Dr. Ramjankhan vormde de afsluiting van de voorlichtingsbijeenkomst op woensdag 2 maart jl. in het Universitair Medisch Centrum Utrecht. De middag was begonnen met informatie over het genezen van hoge bloeddruk door ontzenuwing van de nierslagader, gevolgd door een groeiend probleem voor het aneurysma van de abdominale aorta. Een samenvatting van deze beide voordrachten staan hiervoor afgedrukt. Tijdens de pauze en na afloop werd er door de aanwezigen ruim gebruik gemaakt van de mogelijkheid om bij de aanwezige artsen nadere informatie in te winnen. Na afloop was er nog een informeel gedeelte, waarbij onder het genot van een hapje en een drankje, de onderlinge contacten werden onderhouden. We kunnen dan ook terugkijken op leerzame, zeer geslaagde middag! De Hart&Vaatgroep

9


Hart Beweegdag Utrecht (verslag) Op zaterdag 9 april 2011vond in het Sportcentrum Olympos, tegenover het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU), de Hart Beweegdag plaats. Deze dag werd georganiseerd door het UMC Utrecht in samenwerking met de Hart &Vaatgroep, regio Utrecht/’t Gooi. Er was een grote opkomst. Ruim 400 enthousiaste patiënten, partners en begeleiders waren aanwezig. Direct na de officiële opening was er een gezamenlijke warming up onder leiding van de voormalige succes schaatscoach Leen Pfrommer. Leen Pfrommer op de rug gezien bezig met de warming up.

Iedereen deed mee onder de bezielende leiding van de schaatscoach. Nadat iedereen de spieren had opgewarmd, verspreidden de deelnemers zich over het sportcomplex en werden de binnen en buiten accommodaties in gebruik genomen. Het hele sportcentrum stond deze dag geheel in het teken van bewegen: individuele takken van sport en teamsport. In de middag vonden er ook allerlei demonstraties plaats en presentaties over mogelijkheden die kunnen worden ondernomen om de gezondheid op peil te brengen en te houden. In decentrale hal was er een informatiemarkt met allerlei stands waar informatie en advies kon worden verkregen over gezondheid in het algemeen en de invloed van het bewegen hierop in het bijzonder. Natuurlijk was ook de Hart & Vaatgroep met twee stands aanwezig om bezoekers algemene informatie te geven over hart en vaatziekten en het voorkomen daarvan. Bij de tweede stand konden bezoekers informatie krijgen over het beweegaanbod in de provincie Utrecht en zo mogelijk kennis maken met begeleiders. Vervolg pagina 13 De Hart&Vaatgroep

11


In een van de zalen van het sportcomplex werd Volleybal gespeeld. Een aantal teams uit de regio Utrecht/’t Gooi namen hieraan deel. Op het sportcomplex vonden ook buitenactiviteiten plaats, zoals tennis.

De Hart & Vaatgroep, regio Utrecht/ ’t Gooi was met een stand aanwezig om het spelaanbod uit de regio onder de aandacht van het publiek te brengen. De informatiemarkt werd druk bezocht. Veel vragen van de bezoekers konden worden beantwoord.

Aan het eind van de dag was er weer een gezamenlijke cooling down, onder leiding van Cora van Geel, met Taiji Quan technieken: bewegingen die bestaan uit vloeiende, ronde, in elkaar overgaande bewegingen die op een langzame, ontspannen wijze worden uitgevoerd. Deze activiteit vormde tevens de afsluiting van een enerverende dag. We kunnen terugkijken op een zeer geslaagde Hart Beweegdag, die zeker voor herhaling vatbaar is.

De Hart&Vaatgroep

13


De Hart&Vaatgroep 14 Regio Utrecht / ’t Gooi De Hart&Vaatgroep 15 Regio Utrecht / ’t Gooi

0343-518069 030-6378283

Nordic Walking Sport-en spelgroep Breukelen Sportvereniging Irene sporten spelgroep HIB Praktijk voor Fysiotherapie Stoltenkamp Sportvereniging Spirit Fysiopraktijk De Molen Stichting Lokaal Welzijn

Bilthoven Breukelen

DriebergenRijsenburg Houten Huizen

De praktijk Stichting Aquarijn Sport en Spelgroep Nieuwegein Gymvereniging DOTO A.G.V. de Springbokken Harttrimvereniging MHAM Fysiotherapie Tamminga/SMC Medicort Spel- Ontspanning en Beweging (SOB) '87 Harttrimgroep AZU-HIS "De Ronde Venen"

Maarssen Nieuwegein Nieuwegein Scherpenzeel Soest Utrecht Utrecht Utrecht, Overvecht

Vinkeveen,Wilnis

Zeist

030-6990006

0348-427250

0343-571857

030-6621186

0297-261000

030-2290626

030-6563922

030-2448447

030-2439976

035 - 6012124

0343-755410

030-6080022

0346-570691

0343-441690

030-6992530

035-5264903

0343-415890

030-2205838

0346-2505073

06 641466376

Badm. Schenkpad

Sporthal Fletiomare, Sportzaal Ten Veldestraat Praktijk voor Fysiotherapie Weustink Gymzaal Heemskerklaan

Willestee

Sportcentrum Overvecht Beiroetdreef 3 De Uithof, AZU

Gymzaal Johan Wagenaarkade 35 Fysiopraktijk Tamminga

Gymnastiekvereniging DOTO Spleasure Centrum

Dintherschans 32

Zwembad Merwesteijn

De Baanbreker/De Wenteltrap Gezondheids-centrum Maarn De praktijk Emmaweg 22

Fysiotherapiepraktijk De Molen Sporthal De Baat

Praktijk voor Fysiotherapie Stoltenkamp Healthcenter Hoenderdaal

Sportzaal Kees Boeke

Sportfondsenbad Bisschopsweg 175 Landgoed Beerschoten De Bilt Sporthal Breukelen

Fysio Amersfoort

Naam accommodatie

1= fitness; 2= sport en spel; 3= volleybal; 4= bewegen op muziek; 5= sport in buitenlucht; 6= sportief wandelen; 7= nordic walking; 8= fietsen; 9= zwemmen; 10= badminton; 11= copd-begeleiding; 12= hartrevalidatie.

Verklaring van het beweegaanbod

Praktijk voor Fysiotherapie Weustink Fysiotherapeuten Maatschap Woerden Zwembad Dijnselburg

Wijk bij Duurstede Woerden

"Hart Vooruit"

Vleuten-de Meern

Utrecht, Uithof

Maarn

Harttrimclub ZWU "Hard(t) tegen Hart" Praktijk voor Fysiotherapie

IJsselstein

Doorn

De Bilt

SRO sportfondsenbad

Amersfoort

033-4634214

Fysio Amersfoort

Amersfoort

Telefoonnummer 033-4800942

Naam organisatie

Plaats

Beweegorganisaties regio Utrecht ‘t Gooi

9

1, 9

1

2, 3, 8

2

2, 3, 9

2, 3

1, 2

2

2, 4

2

2

9

1

1, 2, 5, 6

2, 3, 10

2, 4

1, 2

2, 3

1, 9, 11, 12

2, 3

2, 3, 4, 5, 6

5, 7

9

Beweegaaanbod 1

Van de voorzitter Regio Utrecht/’t Gooi Frits Berendes,

Terugkijkend op de afgelopen periode kunnen we zeer tevreden zijn met wat we als regioteam hebben georganiseerd en hebben bereikt. In het vorige nummer heb ik al melding gemaakt van de zeer geslaagde patiëntenvoorlichtingmiddag van 2 maart in het UMCU. Zoals toegezegd vindt u de verslaglegging elders in dit nummer. Op 9 april was er de Hart Beweegdag van het UMCU in sportcomplex Olympos, waaraan De Hart & Vaatgroep in niet geringe mate heeft bijgedragen. De belangstelling was groter dan verwacht en het is een zeer succesvolle en vooral leuke dag geworden. Gelukkig hadden we de weergoden mee, anders zouden de buitenactiviteiten geen doorgang hebben kunnen vinden. De reacties van de deelnemers (gepeild via een enquête) waren zeer positief, hetgeen aanleiding is om Olympos voor volgend jaar 7 april te reserveren om daar de dag te herhalen. Voorts heeft het regioteam in samenwerking met het bureau en het Tergooi ziekenhuis te Hilversum op 11 mei de themamiddag Gezond hart en vaten georganiseerd. Ook deze manifestatie werd goed bezocht en had veel te bieden en werd door de deelnemers zeer positief beoordeeld. Dank daarvoor aan de medewerkers van het Tergooiziekenhuis, die samen met ons deze dag hebben gerealiseerd. Rest ons voorlopig nog de organisatie van de twee al eerder aangekondigde kookworkshops op 18 juni (kruist wellicht het verschijnen van deze uitgave) en op 12 november a.s. De organisatie daarvan nadert zijn voltooiing en ik raad een ieder aan zo snel mogelijk te reageren op de uitnodiging, omdat het aantal beschikbare plaatsen beperkt is (ca. 25). Mocht u voor de 18e te laat zijn, dan is er altijd nog op 12 november een mogelijkheid. Voor diegenen, die de kookworkshop in het Tergooiziekenhuis hebben meegemaakt kan ik meedelen, dat u bij deze kookworkshops daadwerkelijk zelf gaat koken en u kunt na afloop natuurlijk genieten van uw eigen uw producten. Voorts werkt ons regioteam continu achter de schermen voor u om activiteiten te bedenken/organiseren en contacten te leggen en/of te intensiveren om die activiteiten mogelijk te maken. Maar eerst in de komende maanden een korte rustperiode om de accu weer op te laden voor het nieuwe seizoen. Dat doet u hopelijk ook en daarom wens ik u (zo van toepassing) namens ons regioteam een hele fijne vakantieperiode. De Hart&Vaatgroep

17


Gezond hart vitale vaten Woensdag 11 mei 2011 stond in het teken van goede zorg voor harten vaatpatiënten en een gezonde leefstijl. De themabijeenkomst: “Gezond hart en vitale vaten” vond plaats in het Tergooiziekenhuis, locatie Hilversum. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door de Hart&Vaatgroep regio Utrecht/ ’t Gooi. Na een welkomstwoord van de voorzitter van de regio de heer Frits Berendes, werd een presentatie verzorgd over de zorgstandaard vasculair risicomanagement door de directeur van de Hart&Vaatgroep, mevrouw Margo Weerts. Dit zorgplan is bedoeld voor iedereen met een verhoogd risico op een hart- of vaatziekte en voor mensen die hier al eerder last van hebben gehad (hartinfarct, hartkramp, beroerte, etalagebenen, en dergelijke). Het zorgplan is een werkboek dat kan worden gebruikt om de kans op harten vaatziekten te verkleinen. In dit zorgplan kan worden bijgehouden welke medicijnen worden gebruikt, de meetwaarden van bloeddruk en laboratoriumuitslagen en welke doelen worden nagestreefd. Het vastleggen van de persoonlijke doelen gebeurt samen met de zorgverlener. De doelen bestaan uit het beschrijven van de aanpak van de risicofactoren: roken, ongezond eten, te veel alcoholgebruik, te weinig bewegen, te hoge bloeddruk, te hoog cholesterolgehalte in het bloed, overgewicht. Het aanpakken van de risicofactoren kan alleen als de leefgewoontes en leefstijl worden veranderd. Hierbij is het belangrijk dat er wordt gekozen voor een leefstijl die bij de persoon past; dan is de kans op succes het grootst. Het individuele zorgplan Vitale Vaten kan door leden gratis worden aangevraagd bij De Hart&Vaatgroep, telefoon 088 11 11 600 of kan worden gedownload op www.hartenvaatgroep.nl Na de pauze gaf de heer R. Peters, cardioloog van het Tergooi Ziekenhuis een lezing over Cardiovasculaire risicofactoren: factoren die van invloed zijn voor het ontstaan van hart en vaatziekten. Aan de hand van een diapresentatie werden de risicofactoren duidelijk onder de aandacht van het publiek gebracht. Doodsoorzaken (2009) - Hart en vaatziekten: man. (29%); vr. (30%) - Kanker: man. (34%); vr. (27%) - Longproblemen: man. (11%); vr. (10%) - Letsels/vergif: man.(5%); vr. (4%) - Overige oorzaken: man. (21%); vr. (29%) R. Peters, cardioloog De Hart&Vaatgroep

18


Het risico om te sterven aan harten vaatziekten is niet meer doodsoorzaak nummer één, maar is wel voor een belangrijk deel aan harten vaatziekten gerelateerd. Risicofactoren: • Leeftijd: meer dan 90% van de mensen wordt ouder dan 55 jaar • Roken • Geslacht: • Belaste familie: Hartinfarct eerste graads familielid beneden 55 jaar (man) of 65 jaar (vrouw) • Hoge bloeddruk (hypertensie): o Mild verhoogd 140 – 159 (bovendruk); 90 - 99 (onderdruk) o Matig verhoogd 160 – 179 (bovendruk); 100 - 110 (onderdruk) o Matig verhoogd: > 180 (bovendruk); > 110 (onderdruk) • Suikerziekte (Diabetes mellitus): o 2 – 3 keer verhoogde bloedsuikerspiegel • Lipidenspectrum: o Totaal cholesterol < 5 mmol/l. o LDL cholesterol < 3 mmol/l. o HDL cholestherol > 1 mmol/l. • Verzucht (adipositas): Deze wordt uitgedrukt in Body Mass Index (BMI: gewicht (in kilo’s) gedeeld door het kwadraat van de lengte in meters)) o MBI 25 - 30 licht verhoogd gewicht o BMI 30 – 35 matig verhoogd gewicht o BMI 35 – 40 Ernstig verhoogd gewicht o MBI > 40 Zeer ernstig verhoogd gewicht Het risico op het vóórkomen van hart en vaatziekten kan, zonder het gebruik van medicijnen, worden beïnvloed door het aanpassen van de leefstijl. De volgende adviezen dragen bij om de leefstijl te veranderen: • Stoppen met roken • Voldoende bewegen: 5 dagen per week, gedurende 30 minuten • Gezond eten: minder verzadigd vet en transvetten, 200 gram groenten en 2 stuks fruit per dag, vette vis (twee keer per week); beperkt zoutgebruik • Matig het alcoholgebruik: vrouwen maximaal 2 glazen per dag; mannen maximaal 3 glazen per dag. • Zorg voor een optimaal gewicht: BMI < 25 kg/m² of middenomtrek < 80 cm voor mannen en < 94 cm voor vrouwen.

De Hart&Vaatgroep

19


Na een tweede korte pauze konden de aanwezigen een keuze maken uit twee workshops: • Bewegen en conditie onder leiding van Simon van der Voort en Ben Honing, fysiotherapeuten, verbonden aan het Tergooi ziekenhuis • Gezonde voeding onder leiding van Arnoud Odink, dieetkok, verbonden aan de Hart & Vaatgroep.

Workshop gezonde voeding

Workshop bewegen

Arnoud Odink overtuigde de aanwezige leden van de workshop gezonde voeding dat gezond eten ook erg lekker kan zijn. Met name het vervangen van het (natrium) zout in het eten door verse kruiden, maakt de maaltijd smakelijker en gezonder. Door het gebruik van zout vervlakt de smaak van de maaltijd aanzienlijk. Arnoud Odink onderbouwde zijn betoog door verschillende hapjes te laten proeven waarin geen zout aan de gebruikte ingrediënten was toegevoegd. De workshop bewegen en conditie begon met de theorie over de maximale en de minimale inspanning. Hierna werd het tijd om zelf te gaan bewegen. Met behulp van een ”piepjestest” konden de deelnemers zien hoe het met hun conditie gesteld was. Tijdens de pauze konden de deelnemers even de benen strekken en de bloeddruk laten meten bij een van de aanwezige verpleegkundigen. Ook werden de verschillende stands bezocht voor informatie over tal van onderwerpen op het gebied van harten en vaten, voeding, leefstijl, etc. Na afloop van de themabijeenkomst werd er onder het genot van een drankje en een (gezond) hapje nog nagepraat. Het was een gezellige en leerzame middag! Drukbezochte informatiemarkt De Hart&Vaatgroep

20


NORDIC WALKING MEER DAN SPORTEN ALLEEN! (2)

Bijdrage: Eduard Peter Kerkhoven (Nordic-wandel trainer) In deel (1) maakte Eduard Kerkhoven melding van het positief effect van Nordic walking het op de algehele fitheid van het lichaam, zonder dat spieren en gewrichten overbelast raken. Eduard loopt wekelijks met acht vaste wandelgroepen (ca. 130 deelnemers). Het lopen is gevarieerd en het vergroot ook nog de kennis over natuur en natuurhistorie. Eduard hanteert daarbij het motto: verantwoord grenzen verleggen, nooit forceren en een beleving die vooral LEUK is! Het menselijk lichaam is gebouwd om te bewegen. Uit onderzoeken blijkt steeds weer dat op de lange termijn het bewegen de beste medicijn is tegen onbalans die we vaak in onze stressvolle leven kunnen tegenkomen. In de praktijk worden de normen om te bewegen naar beneden bijgesteld: van 10.000 naar 6.000 stappen per dag; van een uur naar een half uur matig intensief bewegen per dag. We glijden langzaam af naar een “dichtgeslibd” bestaan, waar diverse infarcten op de loer liggen. Een inactieve levensstijl is slecht voor hart en bloedvaten. Het hart is een spier die belast moet worden en de bloedvaten zijn stelsels die gereinigd moeten worden om ontstekingsreacties tegen te gaan. Doe je dat niet, dan gaat het mis, vaak goed mis! Mensen die in het verleden een harten/of vaataandoening hebben meegemaakt, kunnen hierover meepraten. De beweegarmoede komt voor onder alle lagen van de bevolking. Voldoende (matig) intensief bewegen verkleint niet alleen de kans op harten vaatziekten, maar heeft ook allerlei gunstige effecten op het functioneren van het lichaam en de geest. Actief bewegen zorgt er voor dat we lichamelijk en geestelijk ontspannen. En hoe minder stress, hoe beter het is voor ons hart en bloedvaten. Naast het fietsen naar het werk en boodschappen doen, de trap nemen in plaats van de lift, zou nog minimaal tweemaal in de week een sportactiviteit moeten worden gedaan. Nordic walking is een manier om in beweging te komen. Tijdens een goed uitgevoerde Nordic walking techniek worden de spieren in de nek, schouders en armen doorlopend aangespannen en ontspannen. Daarnaast worden rug-buik- en bilspieren optimaal gebruikt. De belasting op het hart-longsysteem neemt toe, terwijl de gevoelde zwaarte van de training niet significant toeneemt. Het uiteindelijke resultaat is dat de training effectiever wordt, zonder dat de belasting op de gewrichten van de rug en benen toeneemt.

De Hart&Vaatgroep

21


Bamisoep (1 liter) Ingrediënten: Basisrecept groentebouillon: Groentebouillon Gemaakt van Wortel, Ui, Prei, Selderij. Peperkorrels (gestoten), 1 st.laurierblad, 1 st. kruidnagel en thijm. (200 gram WUPS op 1 liter water.) Voeg hieraan toe: Iets lavas 1 st. serehstengel iets kerriepoeder iets djahé iets sambal

Soep: 150 gram Champignons 100 gram Eiermie 1 stuks Lente-ui ¼ bosje verse bladselderij

Werkwijze: • Maak de basis groentebouillon en voeg daar de andere ingrediënten aan toe. • Snijd de champignons in dunne plakjes. • Kook de eiermie apart af. • Voeg de gesneden champignons en dunne eiermie toe aan de soep. • Even laten koken tot champignons gaar zijn. Op smaak brengen met natriumarme ketjap. • Schuin gesneden lente ui erover en verse bladselderij.

De Hart&Vaatgroep

22


Dadar Isie (gevulde omelet) Ingrediënten: Voor de vulling: 3 rode uien 2 teentjes knoflook ¼ tl. Ketoembar ½ tl. Koenjit 2 fijngewreven kemirienoten mespunt laos olijfolie 2 ons gehakt 2 eetlepels water 1 cm santen citroensap 3 stuks eieren 2 eetlepels melk eventueel: sambal bladselderij werkwijze: • Maak de rode uien schoon, snijd deze fijn • Pel de knoflook en pers deze. • De kruidenmengsel bakken in de olie • Voeg dan toe: 2 ons gehakt (even losrullen) • Voeg water toe en de santen • Smaak af met citroensap. • Heel zachtjes laten bakken tot vocht verdampt is. • Bereid van 3 eieren en 2 eetlepel melk een eierbeslag. • Bak hiervan 2 omeletten en vul deze met het bovenstaande gehaktmengsel.

De Hart&Vaatgroep

23


ANAGRAM (Door: Wil Berendes- Mulders) Elk in te vullen woord bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus één. In de grijze balk verschijnt een woord. 1

2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 lot waarop geen prijs valt, nihil, diep gevoeld 2 verbond, pas verschenen, actuele berichten 3 kloostergemeenschap, treurig, reclamedrukwerk 4 stilstaand water, team, aantal te drukken exemplaren 5 dokter, tuinbloem, netwerk van lijnen 6 gebakje, uitvlucht, schelpdier 7 vulkanisch gesteente, plaats in Limburg, op voorhand 8 destijds, schaakstuk, gebied tussen de keerkringen 9 Bijbelse reus, land in Afrika, aangaande 10 wijnsoort, krachtig, vogel

De Hart&Vaatgroep

24


Stuur de oplossing van de puzzel, het woord van de grijze balk, vóór 19 augustus 2011 op naar: Redactie Stentby p/a Nova Zemblakade 21 3446 BR Woerden Onder de goede inzenders wordt een cadeaubon verloot ter waarde van € 15,Als winnaar van de lentepuzzel is geloot: G.A. Speklé te Lopik De cadeaubon is inmiddels aan de winnaar toegezonden.

Lekker koken met minder zout Volg een van de kookworkshops van de Hart & Vaatgroep Voor Wie? De kookworkshop is bedoeld voor mensen met een hart- of vaatziekte en/of hun partners. Voorlichting Een verpleegkundige geeft voorlichting over de veranderingen waarmee u als patiënt te maken krijgt en geeft suggesties hoe u met deze leefregels om kunt gaan. Daarna vertelt een professionele kok over gezond en lekker eten met minder zout. Koken Aan de hand van speciaal samengestelde recepten, kookt u met de andere deelnemers onder leiding van de kok, een heerlijke zelfbereide maaltijd. Kosten Voor leden van de Hart & Vaatgroep kost de workshop ongeveer € 15,- per persoon; niet-leden betalen ongeveer € 20,- per persoon, afhankelijk van de locatie. Alle deelnemers krijgen een kookschort. Wilt u meer informatie? Kijk dan op www.hartenvaatgroep.nl/kookworkshops of bel met: De Hart & Vaatgroep: 088 11 11 600 De Hart&Vaatgroep

25


Agenda

12 november Kookworkshop Utrecht (Altrecht Talent, locatie De Boog)

Wij verwelkomen de volgende nieuwe leden Mevrouw M.H. Jager- Jansen

DRIEBERGEN-RIJSENBURG

Mevrouw E.W. van Dijken

HOEVELAKEN

De heer/mevrouw C.M.I. SlobFafié

ZEIST

De heer J.W. Jacobs

BILTHOVEN

De heer P.A.C. Huiijbregts

BENSCHOP

De heer D.J. Westerwoudt

BUNNIK

Mevrouw R. Belvroy

DE BILT

De Hart&Vaatgroep

26


Jaargang 6, Nr. 2 zomer 2011 Colofon De Hart & Vaatgroep, regio Utrecht / ’t Gooi is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties in het blad Stentby. Overname van artikelen is slechts toegestaan na toestemming van de redactie.

Het blad Stentby is een kwartaaluitgave van De Hart & Vaatgroep, regio Utrecht/‘t Gooi. Het blad wordt toegezonden aan leden, relaties, huisartsen, apothekers, trombosediensten en ziekenhuizen in de provincie Utrecht en ‘t Gooi.

De Hart & Vaatgroep vereniging van harten vaatpatiënten, regio Utrecht en ‘t Gooi

Eindredactie: Wouter Ruberg Redactie: Paul van der Linden Peter Stadhouder Rob Jacobs Wouter Ruberg

Correspondentieadres: Albert Einsteinweg 46 3731 CV De Bilt Telefoon: 030-220 5838

Redactieadres: P/a Nova Zemblakade 21 3446 BR Woerden

E-mail: [email protected] Internet: www.utrecht.hartenvaatgroep.nl

E-mail:

Patiëntenbegeleiding/ Lotgenotencontact: Dhr. H.A. te Nuijl Cereshof 11, 3951 ER Maarn Telefoon: 030-659 46 54 van De Hart & Vaatgroep

[email protected] Druk: Nolin Uitgevers B.V. Oplage: 2.800 ex.

Medisch adviseur: Dr. M.J.M. Cramer, Cardioloog UMC Utrecht

Kopij herfstnummer inleveren tot 19 augustus 2011

De Hart&Vaatgroep

27


De Hart & Vaatgroep is de patiëntenorganisatie van en voor mensen met een harten/of vaatziekte. Wij werken op zowel landelijk als regionaal niveau aan informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlbegeleiding en collectieve belangenbehartiging. De Hart & Vaatgroep is opgezet door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben of hun naasten.

Wat biedt De Hart & Vaatgroep u? Informatiebrochures over harten vaatziekten en daaraan gerelateerde onderwerpen Een internetsite met onder meer een kennisbank met toegankelijke informatie Het leefstijlmagazine ‘VIDA’ met nieuws en achtergronden Informatiedagen en themabijeenkomsten over uiteenlopende onderwerpen Contact met mensen met hetzelfde ziektebeeld, zowel één op één als in groepsverband Leefstijlactiviteiten zoals kookworkshops en sporten beweegaanbod Belangenbehartiging van alle harten vaatpatiënten

Lid worden? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor harten vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart & Vaatgroep, het lidmaatschap (€ 20,-) of het donateurschap op onze internetsite www.utrechthartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan [email protected] of bellen met het secretariaat, telefoon: 088 1111 600. U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart & Vaatgroep Laan Blussé van Oud Alblas 2 3769 AT SOESTERBERG ----------------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart & Vaatgroep. Naam: .............................................................................................. Man/Vrouw Adres: .............................................................................................. Postcode/woonplaats: ..................................................................... E-mail:……………………………………………….............................

De Hart&Vaatgroep

28


Nieuwe behandeling hoge bloeddruk

Recommend Documents