22 Dinsdag Mei2007
Libanon
Leidinggeven
Nieuw geweld
Werkvloer is apenrots
Bij een bomexplosie in de Libanese hoofdstad Beiroet zijn gisteravond ten minste 5 mensen gewond geraakt. De bom ging af op een parkeerterrein bij een druk winkelcentrum, in het islamitische westen van de stad. De gevechten in Tripoli gaan door.
Apenmanagement: geen grap, maar een bloedserieuze vorm van leidinggeven. Nederland is sinds een paar dagen in de ban van Bokito, maar managementtrainer Patrick van Veen is al langer gefascineerd door apen en schreef er een boek over. 13
03
Wetenschap
Zuinig rijden Terwijl autofabrikanten verbeten protesteren tegen strengere milieuwetten, komt een Duits autobedrijf met een revolutionair nieuwe auto: de Loremo. Hij rijdt met één liter diesel zeventig kilometer en kost minder dan 12.000 euro. 15
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Welvaart Er wordt veel geklaagd, maar het gaat al goed met Nederland
Niets meer aan veranderen Het is voorlopig gedaan met de dialoog tussen kabinet en bevolking. In een speciale tv-uitzending van Knevel en Van den Brink - live vanuit de Jaarbeurs met vrijwel het hele kabinet - toonde premier Balkenende zich gisteravond opgetogen over het resultaat. Er is ‘geen reden tot cynisme’, Nederlanders zijn volgens de premier ‘trots op waar ze mee bezig zijn’. De komende dagen gaan Balkenende en zijn ministers tien miljard euro extra verdelen voor verbetering van integratie, onderwijs en de gezondheidszorg tot 2011. Dat lijkt veel geld en doet vermoeden dat er toch veel mis is in Nederland. Maar in diezelfde periode van vier jaar geven alle ministers samen meer dan 600 miljard uit aan de bouw van ziekenhuizen en scholen, wegen en viaducten, het salaris van onderwijzers en politieagenten. Dan is tien miljard maar een marginaal bedrag. Feitelijk zal dit vierde kabinet van de CDA-premier dan ook niet veel veranderen. Dat is ook niet nodig. Want het gaat helemaal niet slecht met Nederland. Natuurlijk, de straten kunnen veiliger, de verdraagzaamheid mag groeien, maar onze noden zijn mondiaal gezien luxeproblemen. In alle internationale onderzoeken naar geluk en welzijn staat ons land aan de top. Lees verder op pagina 4 en 5
HOLLANDSE HOOGTE
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................... Havo- en vwo-scholieren die vandaag examen geschiedenis doen, hebben wel geleerd dat er 5.000 Nederlandse doden vielen tijdens de politionele acties maar weten niet dat er ook ongeveer 150.000 Indonesische slachtoffers waren. Maaike Boersma
Geschiedenisexamen ‘Reden tot schaamte’
Nederlandse scholieren leren niet over koloniale wandaden
AMSTERDAM
...
Net zo min hoefden hun schoolboeken te berichten over de brute moorden van ‘koloniale helden’ als Van Heutsz en Jan Pieterszoon Coen. Of over de 70.000 Atjeeërs die onder Van Heutsz’s strijdleus; ‘Kom op marechaussees, snijdt ze de kop eraf’, werden afgeslacht. Of over 15.000 moorden die Coen pleegde op Banda. Ook niet over 100.000 doden door de hongersno-
den als gevolg van het Cultuurstelsel. Want die pijnlijke cijfers en anekdotes stonden dit jaar allemaal niet in de stofomschrijving, die als basis dient voor de verschillende schoolboeken die de uitgeverijen ervan maken. De stofomschrijving was dit jaar, op gezag van de Commissie Historische en Maatschappelijke Vorming, bewust Nederlands georiënteerd. Die keus is opmerkelijk in een tijd
waarin er groeiende aandacht is voor eigen fouten in de geschiedenis en waarin de koloniale verledens verwerkt worden. Zo beklaagde de Nederlandse regering zich nog dit jaar bij Japan over ontkenning van Nederlandse ‘troostmeisjes’. Maud Knook, één van de mensen die dit jaar de stofomschrijving namens het ministerie van Onderwijs opstelde, mist de cijfers over de Indo-
nesische doden niet. ‘Wij beperken ons tot de hoofdlijnen. Bovendien past het niet binnen de Nederlandse benadering.’ Waar zij overigens volledig achter staat. ‘Het is een ander accent, een nader uitgangspunt, vernieuwend. Als je te veel gaat praten over wat we allemaal fout hebben gedaan, loop je het risico dat je het uit het verband rukt en dat het tegenovergestelde wordt bereikt.’ Dat be-
paalde cijfers ontbreken, komt volgens Knook omdat het slechts specifieke details zijn. ‘Daar moeten leerlingen zelf kennis van nemen.’ Deze Nederlandse visie stuit historicus Elsbeth Locher-Scholten, gespecialiseerd in de koloniale geschiedenis, enorm tegen de borst. ‘Het is een blanke mannengeschiedenis bezien door bijziende Nederlanders’, verzucht ze. ‘Indonesiërs zijn niet meer dan behang en decor. Daarnaast staan er veel feitelijke fouten in de stofomschrijving. Zo zijn namen verkeerd gespeld en worden politieke partijen opgericht door mensen die op dat moment niet eens in Indië zitten. Er is een continuering van de koloniale opvattingen in dit examen. Het is vooringenomen en kwalitatief slecht, reden tot schaamte’, besluit ze. 1
De Twee
2
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE THE AWARDS
Q&A 020-6293XXX
John Kraaijkamp Musical Awards Gala ‘Er is een uittocht gaande richting de musicalbusiness’
Niemand kijkt meer neer op musicals De Nederlandse musicalscène begint magnetiserende trekken te vertonen. ‘Popmuzikanten, serieuze toneelacteurs, men wil maar al te graag een graantje meepikken.’ ‘Nee, het was natuurlijk helemaal niet de bedoeling dat Jim en Jamai de musicalwereld in zouden gaan’. Componist en Idols-jurylid Eric van Tijn zet in de foyer van de Hilversumse Studio 24 grote ogen op. ‘We zochten het nieuwe popidool.’ Volgens Van Tijn is er een uittocht gaande in de muziekbusiness richting musical. ‘Daar valt nu het succes te behalen. Het is ook daarom dat musical en popmuziek dichter bij elkaar komen te staan. Kijk maar naar de Doe Maar- musical. De popmusical gaat een grote opmars maken.’ Van Tijn knikt betekenisvol naar Birgit Schuurman die binnenwiebelt op torenhoge hakken en even later de award voor de beste vrou-
DE BIJEENKOMST
welijke hoofdrol in de categorie kleine musical toebedeeld krijgt, en naar acteur Daniël Boissevain - evenmin getraind als musicalacteur- die de mannelijke variant daarvan in ontvangst zal nemen. ‘Ze proberen altijd een grote naam te strikken, die niet thuishoort in de musicalwereld en dat lukt steeds beter.’ Levensliedzanger Ben Cramer strijkt op de rode loper zijn witte coupe nog even glad, terwijl Kraaijkamp junior achter hem een can-candansje uitvoert. Cramer werd in 1993 gevraagd de rol van The Phantom in Phantom Of The Opera te spelen. ‘Kijk, de operascène kijkt nog op musical neer, maar verder is dat helemaal bijgetrokken.’ Theater- en televisieactrice - onder meer Medisch Centrum West en Westenwind - Marlies van Alcmaer beaamt dat hartgrondig. ‘Zelf kijk ik liever naar theater en natuurlijk vertelt niet elke musical een even sterk verhaal, maar in de toneelwereld is er meer en meer respect voor deze allround the-
RIJKMAN GROENINK ‘IK LAS GRAAG ARENDSOOG, PIM PANDOER EN THE BIGGLES’
Kraaijkamp junior doet een dansje. AMAURY MILLER
atervariant. Het is eigenlijk een moderne operavariant. En een voortvloeisel uit de opvoering van de Griekse tragedies, wellicht ook uit iets kerkelijks.’ Van Alcmaer werd benaderd voor de rol van mevrouw Higgins in de musical My Fair Lady – hoofdrolspeelster Céline Purcell kreeg de award voor de beste vrouwelijke hoofdrol, Rembrandt-hoofdrolspeler Henk Poort die voor beste mannelijke hoofdrol-. ‘Higgins is een suffragette avant la lettre wat betreft het feminisme. Ook de musical kent diepere lagen.’ De zelfbenoemde opvolger van Joop van den Ende, Albert Verlinde,
kijkt tevreden naar de mingelende popmuzikanten, acteurs, en musicalsterren. ‘We maken nu zoveel producties, de spelers moeten ergens vandaan komen en zij op hun beurt willen maar wat graag een graantje meepikken. Volgend jaar speelt Do bijvoorbeeld de hoofdrol in mijn musical Assepoester.’ Verlinde, die met een ‘vooruitziend oog’ tien jaar geleden het grote geld zag in de opkomende Nederlandse musicalwereld, is zelf wel eens bang dat het allemaal ‘uit de pan gaat groeien’. ‘Maar voor de koek op is, zal ik alles eruit halen wat erin zit.’ 1
Een alternatief voor de ‘Lekker’ culinairgids Presentatie blad zomerrestaurants op winderig Zandvoort
‘Hé, ga je mee? Naar Zandvoort aan de zee!’, dat moeten de redacteuren van Special Bite Zomer hebben gedacht toen ze hun bijeenkomst planden. Gisteren was in het Zandvoortse strandpaviljoen Vooges de vuurdoop van de nieuwste restaurantgids. Terwijl het buiten waait, druppelt strandtent Vooges vol met genodigden. Tegen de tijd dat de mensen allemaal voorzien zijn van een natje en een droogje, neemt hoofdredacteur Tom de Bruijn van het restau-
rantblad Special Bite het woord. ‘Nee, we hebben geen BN’ers ingehuurd en helaas zijn de showdanseressen nergens te bekennen. Wel presenteren wij u ons nieuwste tijdschrift: Special Bite Zomer.’ Terwijl De Bruijn vertelt over de drie maanden waarin het gidsje gemaakt is, deelt een wat flink ogende serveerster glazen champagne uit. Collega’s vrienden, kennissen, familie en kinderen en stralen als hij het eerste exemplaar uitreikt. Na de ceremonie staat De Bruijn met
een liflafje in zijn hand de pers te woord. ‘We hebben onze gids samengesteld met veertig spotters die voor de consument de beste zomerrestaurants uitkozen. Zo willen we ons onderscheiden van Johannes van Dam en ‘Lekker.’ De voorkaft is groen en roze, op de achterkant prijkt een foto van George Clooney. Richt hij zich op jonge single vrouwen? ‘Nee, ons blad is voor alle mannen en vrouwen. Met deze kaft vallen we lekker op’ 1
ETEN > INTERIEUR > LOCATIE
SpecialBite ZOMER
€ 4,95
196 X BIJZONDER BUITEN ETEN
Bankiers zijn soms schurken en soms helden, net als in het gewone leven’, zei ABN Amro topman Rijkman Groenink gisteren bij de installatie van de jury die de gouden griffel voor het beste kinderboek mag uitreiken. U kunt uw kinderen natuurlijk ook het sprookje van ABN AMRO voorlezen s’ avonds? ‘Ik lees mijn zoon van zeven nu Wipneus en Pim voor. Vijftig delen.’ Zijn die kabouters uw helden? ‘Nee, nee, ik kende ze helemaal niet. Ik las vroeger Pim Pandoer, Arendsoog en The Biggles. Meer avontuurlijke types hè. Pim Pandoer, de journalist die raadsels oploste, Arendsoog uit de Karl May boeken over het wilde westen en het verhaal van The Biggles. Over de vliegenier die gedurende de Tweede Wereldoorlog bij de Britse luchtmacht diende.’ En heeft Arendsoog u nog iets bijgebracht hier bij de bank? Of identificeert u zich meer met de vliegenier? Schaterlach: ‘Dat zou ik echt niet weten.’ Zou u de banksoap zelf eens willen verwoorden in een kinderboek? ‘Een literaire hand heb ik niet. Aan kinderboeken schrijven moet ik mij niet wagen. Laat mij maar iets bouwen.’ Genoeg stof om te schrijven toch? Het bankwezen is een wereld vol schurken en helden. ‘Dat beaam ik onmiddellijk, net zoals in het gewone leven.‘ Zie ook filmpje op www.depers.nl 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Onderwijs: 1
D HANS
WIEGEL
e Tweede Kamer gaat een commissie instellen die moet onderzoeken hoe het gekomen is dat de kwaliteit van ons onderwijs is teruggevallen en kinderen veel minder leren dan vroeger. Het is goed, maar verbazingwekkend, dat dit gaat gebeuren. Verbazingwekkend, omdat uit reeksen van rapporten en uitspraken van vaak wanhopige leraren al jaren bekend is wat er aan de hand is. Goed, omdat zo door de Tweede Kamer kan worden vastgesteld, wie verantwoordelijk zijn voor de terugval
van de onderwijskwaliteit en de kennisbagage die kinderen op school meekrijgen. Als de Kamer eerlijk is en durft, is de conclusie dat de ellende is begonnen bij de invoering van de Mammoetwet, onder minister Cals. Dat vervolgens een reeks van socialistische onderwijsbewindslieden doelbewust heeft aangestuurd op nivellering van het onderwijs, onder het motto: gelijke kansen voor iedereen. En ten derde dat het parlement, met uitzondering van de VVD, dit beleid altijd heeft gesteund, of tenminste ge-
doogd. Zo is ooit gepoogd de zelfstandige Gymnasia de nek om te draaien. Zo ook kwam minister Van Kemenade met zijn middenschool, met als lijn alle kinderen na de lagere school – nu basisonderwijs geheten – zo’n drie jaar dezelfde vervolgopleiding. En de vroegere mavo en het lager beroepsonderwijs zijn tot samensmelting gebracht. Mensen, dus ook kinderen, zijn verschillend. In achtergrond, qua intelligentie, ambitie, belangstelling en vaardigheden. Het onderwijs moet dus geen eenheidsworst, maar veelvormig zijn. Kinderen moeten gestimuleerd worden in hun kwaliteiten; waar ze goed in zijn, waar ze belang-
stelling voor hebben. Weerbaar worden gemaakt voor hun latere leven en de samenleving. Veelvormig onderwijs, toegesneden op wat jonge mensen kunnen, willen, waar ze later gelukkig mee zijn, kan alleen worden gegeven door leerkrachten die kwaliteit in huis hebben, gemotiveerd zijn, van kinderen houden en bij hun leerlingen respect afdwingen. En ook ouders zullen alles op alles moeten zetten hun kinderen een goede startkans in de maatschappij te geven. Opvoeden heet dat. Over leraren, ouders en kinderen – in een kleine trilogie – komende weken meer. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Zwanger zijn kan ook hip
Ron kan het nog (1)
Ron kan het nog (2)
Voormalig presentatrice Vivian Ewban schreef een boekje vol modetips. ‘Als je zwanger bent, hoef je er niet als een hobbezak bij te lopen.’
Ron Brandsteder is vanaf 2 juni te zien met de komische talkshow Laat Ze Maar Lachen. Dat heeft RTL 4 bekendgemaakt.
De presentator heeft hoge verwachtingen van de show: ‘In een tijd waarin de afzeiktelevisie steeds meer oprukt, geven wij wat tegengas met een uurtje ongecompliceerd lachen.’
Nieuws
3
Engelse tea-clipper Cutty Sark
Britse trots gaat in vlammen op Werknemers weten nog niets. HH
Een felle brand heeft grote schade aangericht aan boord van de Cutty Sark, het symbool van de Britse beheersing van de wereldzeeën.
Redactie buitenland Bod Barclays onduidelijk voor ... Rond vijf uur gistermorgen is de weanderhalve eeuw oude tea-clipper Cutty Sark in brand personeel ABN reldberoemde, gevlogen. Delen van het schip, waarAMSTERDAM
Eric Smit AMSTERDAM
...
De ondernemingsraad vraagt, het bestuur zwijgt. Hoewel het besluit om te kiezen voor Barclays volgens ABN Amro-topman Rijkman Groenink ‘buitengewoon weloverwogen’ tot stand is gekomen, heeft het personeel na maanden van onrust nog geen idee waar het aan toe is. Dit tot de teleurstelling van een groeiend aantal werknemers. ‘De Centrale Ondernemingsraad (COR) stuurde anderhalve week geleden de Raad van Bestuur (RvB) van de bank een brief waarin om duidelijkheid wordt gevraagd’, zegt advocaat Paul Witteveen, raadsman van de COR. ‘Daar werd positief op gereageerd en er werden enkele geruststellende woorden gesproken, maar er zijn nog steeds geen daden gesteld.’ Bij een eventuele overname door Barclays zullen er in het nieuwe concern meer dan 23.000 banen verdwijnen. Welke werkplekken er precies uit het organigram gegumd zullen worden en wat het sociaal plan behelst, is nog volstrekt onduidelijk. ‘Er wordt veel geroepen, maar er is nog niets bekend’, zegt Witteveen ‘En dat verklaart de onrust bij het personeel. De RvB wil die informatie kennelijk nog niet delen. Dat is onder bepaalde omstandigheden te begrijpen, maar tegelijkertijd valt daarom niet te verifiëren of het bod van Barclays beter is. Het wordt nu écht tijd dat er informatie op tafel komt. Het is zinloos om het eind van de biedingenstrijd af te wachten.’ Binnen de bank begint de onvrede over het zwijgen van de RvB langzaam maar zeker grotere vormen aan te nemen. ‘Er wordt in het geheel niet gecommuniceerd met het personeel’, stelt een leidinggevende binnen de bank. ‘Geen geruststellende mail van het bestuur, niets! Daarover is men binnen de bank zeer teleurgesteld, cynisch zelfs. Temeer het bestuur voor zichzelf al een uiterst comfortabele exit heeft uitgedacht.’ 1
onder de masten, waren verwijderd vanwege een restauratie, maar het dek en een groot deel van het ruim moeten als verloren worden beschouwd. Volgens de politie is de brand mogelijk aangestoken. Richard Doughty, voorzitter van de Stichting Cutty Sark, toonde zich diep geschokt: ‘Wanneer je de originele materialen verliest, verlies je het contact met de bouwers, you lose history itself.’ De Cutty Sark lag in een dok bij Greenwich, niet ver van Londen. De clipper was een van de voornaamste toeristische attracties van de Britse hoofdstad, en een laatste herinnering aan een romantische, glorieuze periode in de geschiedenis van de Britse zeevaart. Tea-clippers als de Cutty Sark werden gebouwd om de vers geoogste Chinese thee zo snel mogelijk naar de Britse eilanden te brengen. Deze internationale wedstrijd (jarenlang deden de Amerikanen enthousiast mee) ontstond na 1834, het jaar waarin de East India Company haar
Niet alleen een fraai schip maar ook een stukje onvervangbare Britse geschiedenis brandde grotendeels af. REUTERS monopolie op de theehandel verloor. De trage schepen waarmee de Company de thee vervoerde, maakten plaats voor ultrasnelle, slanke schepen uitgerust met extra grote masten en zeilen, bediend door een veertigkoppige, met zorg geselecteerde en getrainde bemanning. De clipper die het eerste in Londen aanlegde, kon rekenen op de hoogste prijzen voor
de thee, maar het ging vooral om de eer de snelste te zijn. De beroemdste clipperrace was die in 1866. Tien clippers verlieten toen de Chinese havenstad Fouchow op 28 mei; de winaar werd de clipper Taeping, die 99 dagen later in Londen aankwam. De Britten hadden de strijd al die weken gevolgd en heel Londen liep uit om de clippers te zien
aankomen; de weddenschappen liepen in de miljoenen. De glorietijd van de clippers duurde twintig jaar. Na de opening van het Suezkanaal in 1869 konden stoomschepen de reis ook maken. De Cutty Sark dateert uit datzelfde jaar en heeft maar acht jaar thee vervoerd. Vrijwel alle clippers zijn nadien gesloopt. De Cutty Sark wist aan de zaag te ontkomen. 1
Libanon
‘Net voor hij stierf schoot de gewapende man een soldaat neer, vlak naast me’ Libanon is opnieuw het toneel van zware gevechten. Een verslag van hoe gewapende troepen en soldaten met elkaar in gevecht raken in de straten van Tripoli. Robert Fisk TRIPOLI
...
Het beste woord om het te beschrijven was een slachtpartij. Drieëntwintig Libanese soldaten en politiemannen en zeventien gewapende soennitische moslims lieten het leven. Hoe lang kan Libanon deze situatie nog verdragen? Net voor hij stierf schoot een van de gewapende mannen, (Palestijnen? Libanezen? Dat
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
weten we nog altijd niet) een soldaat neer, vlak naast me. Hij viel op zijn rug en schreeuwde het uit van de pijn. Ik dacht dat hij uitgegleden was, tot ik het bloed uit zijn been zag pompen en zag hoe het Rode Kruis-team wanhopige pogingen deed om hem uit de vuurlinie te slepen. Sinds de oorlog, ik bedoel de Libanese burgeroorlog die we nog steeds allemaal proberen te vergeten, heb ik niet meer meegemaakt dat er zoveel kogels door de straten van een Libanese stad vlogen. En dan de doden. Vijf van de zeventien schutters werden gedood toen de paramilitaire politie een blok flats bestormde in de 200e straat in
het centrum van Tripoli. Eén lag er op z’n rug als een kind terwijl er water uit een geknapte leiding over hem heen stroomde. Een ander lag in elkaar gezakt in de ingang tussen het glas en het kalasjnikov-geweer waarmee hij aan het schieten was toen hij stierf. ‘Ze waren allemaal nog zo jong’, zei een vrouw op vermoeide toon. Ik zag dat ze ook allemaal een baard hadden, zo’n kleine stoppelbaard als alle Al-Qaida mannen graag dragen. Het regende s’avonds nog steeds kogels in Tripoli en men zei dat het leger zich aan het voorbereiden was om de kampen in te trekken. 1 Lees verder op pagina 10
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Kindermisbruik via chatboxen aandachtspunt nummer 1
‘ZWARE CRIMINALITEIT MOET PRIORITEIT KRIJGEN’ Nederlanders vinden het belangrijker dat de overheid zware criminaliteit aanpakt dan veelvoorkomende misdrijven als diefstal, vernieling of woninginbraak. Dat blijkt uit een onderzoek van Intomart GfK in opdracht van het ministerie van Justitie. In de top drie van problemen op het gebied van criminaliteit die met voorrang aandacht moeten krijgen, staat misbruik van kinderen via chatboxen op internet bovenaan. Georganiseerde mis-
daad staat op een tweede plaats. De derde plaats wordt gedeeld door zedendelicten en problemen met tbs’ers. Uit het onderzoek blijkt verder dat Nederlanders zich ergeren aan respectloos gedrag op straat. Voor het tegengaan van dit gedrag is volgens het onderzoek de overheid voor 35 procent verantwoordelijk. De overheid is volgens de ondervraagden voor 60 procent verantwoordelijk voor de aanpak van criminaliteit en overlast.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ................................................................................
Aforisme
Cramer zegt ‘nee’ tegen gloeilamp
‘Een vrolijk mens heeft meer vijanden dan hij zich kan voorstellen, maar ook meer vrienden.’ Max Rychner
Minister van Milieu Jacqueline Cramer wil de verkoop van gloeilampen verbieden. Spaarlampen kosten meer, maar de kosten verdienen zich volgens Cramer binnen twee tot drie jaar terug.
SINGAPORE AIRLINES
NOW OR NEVER AANBIEDINGEN
SINGAPORE
350
ENKELE REIS
INDONESIE
368
ENKELE REIS
MALEISIE
368
ENKELE REIS
THAILAND
368
ENKELE REIS
3FJT OV XFM IFFM WPPSEFMJH NFU 4JOHBQPSF "JSMJOFT #PFL UN KVOJ WPPS WFSUSFL UN KVOJ ,JKL WPPS NFFS CFTUFNNJOHFO PG CPFL POMJOFFOLJFTNFUFFOVX[JUQMBBUTPQ
4
Nieuws Binnenland
Brainstormdiner Kabinet eet met betrokken burgers
100 dagen kabinet
Balkenende: ‘We excelleren’ ‘Ik houd me al een tijdje bezig met hoe goed het gaat met Nederland’, bekent minister-president Jan Peter Balkenende tijdens een bijeenkomst met ‘betrokken burgers’ in de Utrechtse Jaarbeurs. Marcia Nieuwenhuis UTRECHT
...
‘Dat we hier bij elkaar zijn is een poging te laten zien dat we excelleren’, stelde premier Balkenende gisteren met gepaste trots. Tijdens een bijeenkomst in de Jaarbeurs was bijna het volledige kabinet te gast ter ere van de eerste honderd dagen. ‘21 bewindspersonen met 42 oren om te luisteren naar 250 ‘betrokken burgers’, verklaarde Balkenende de publiciteitstour. Bijvoorbeeld via Postbus 51, de website samenwerkenaanNederland.nl of een brief lieten deze mensen iets van zich horen aan het vierde kabinetBalkenende. ‘Af en toe is er een wat cynische houding in Den Haag, maar wat schiet je daar mee op?’ vraagt de premier zich hardop af. ‘Je hoort geregeld commentaar alsof er niet zou worden geregeerd tijdens die honderd dagen, maar dat is echt onzin. Als je kijkt naar de concurrentiepositie van ons land, dan doen we het goed’, vervolgt hij. ‘Uit een analyse van de consumentenindex in Europa bleek pas nog dat we op de tweede plaats staan. Ik merk dat heel veel mensen trots zijn op waar ze mee bezig zijn’, constateert Balkenende opgewekt. Dat valt ook minister Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op als hij eerder op de dag een be-
zoek brengt aan het Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Een verpleegkundige vertelt daar hoe twee mensen dankzij de invoering van de nachtelijke dialyse ‘weer volop in het leven staan’. Gedurende de dag trokken de bewindspersonen in werkgroepjes het land in. Ab Klink was op pad met minister Camiel Eurlings van Verkeer en minister Maria van der Hoeven van Economische Zaken. Eurlings liet zich informeren over de nieuwste snufjes om de uitstoot van fijnstof tegen te gaan. Bouwbedrijven, die vanwege Europese regelgeving te kampen hebben met een bouwstop, proberen nu uit alle macht manieren te bedenken om de uitstoot van fijnstof terug te dringen en hebben hiervoor de handen ineengeslagen. ‘Het is geweldig dat wij als Nederland hierin internationaal voorop lopen’, verklaart Eurlings. ‘Goede maatregelen tegen fijnstof zijn ook een mooi exportproduct’, betoogt de minister. ‘Ik weet uit mijn tijd in Europa dat deze problematiek in meer landen speelt.’ De jonge CDA-bewindsman koeterwaalde er tussen de werkbezoeken door lustig op los in het Limburgs met collega-minister Van der Hoeven. De dag eindigde met een terugkoppeling van de dialoog met de burger in het televisie-programma Knevel en Van den Brink van de Evangelische Omroep. Op 14 juni zien de ‘betrokken burgers’ wat er van hun suggesties terecht is gekomen. Dan presenteert het kabinet het beleidsprogramma voor de komende jaren. 1
Dineren met Koenders door website Hyves Marten Blankesteijn UTRECHT
...
‘Een selecte groep’ van 250 gewone burgers mocht gisteren dineren met Balkenende en consorten om te brainstormen over ‘hoe we onze beleidsdoelstellingen voor de toekomst van Nederland het beste kunnen bereiken’. Maar waarom juist die 250? Het zijn allemaal mensen ‘die de afgelopen tijd met ons hebben meegedacht’, schreef de premier. En dat kan ruim worden opgevat: zo werd Amy Kessels uitgenodigd voor het etentje omdat ze Balkenende op de netwerkwebsite Hyves had toegevoegd aan haar lijst met vrienden. ‘Ik ben willekeurig uitgekozen, denk ik. Ik heb nog nooit contact met hem gehad, maar werd opeens voor dit diner gevraagd.’ Tevreden zat de studente aan tafel met minister Koenders van Ontwikkelingssamenwerking, bij wie ze aandrong op het geven van steun op lange termijn in plaats van noodhulp.’ Iets minder toevallig was de uitnodiging voor Margret te Stroete. De lerares op een ROC werd tijdens een werkbezoek van staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken gevraagd voor het diner. Te Stroete wees de hoge Haagse heren (en dames) tijdens het etentje op de grote schulden van veel studenten. Staatssecretaris Albayrak van Justitie had na afloop goed nieuws voor de burgers die níet waren verkozen voor het etentje. ‘Dit gaan we vaker doen, maar dan met 250 anderen.’ 1 U weet wat u te doen staat: www. hyves.nl
Minister Eurlings (boven) en minister Klink op de IC. SIMONE BEST
Politiek Ministeries kunnen zich soms moeilijk organiseren
De betrouwbare, meetbare overheid is er nog niet Vandaag debatteert de Kamer over het jaarverslag van het Rijk. Wat komt er terecht van alle plannen? Waar gaan de 186,4 miljard euro aan uitgaven naar toe? Vragen waar de Kamer antwoord op moet vinden. Joop Hazenberg DEN HAAG
...
Is goed bestuur van de Nederlandse overheid te meten? Sinds 2002 moeten ministeries dat proberen. De Al-
gemene Rekenkamer is kritisch over deze jaarverslagen, die op elke derde woensdag van mei worden aangeboden. De ideale overheid is volgens de Rekenkamer ‘transparant en legt verantwoording af over wat zij doet.’ Maar de werkelijkheid is anders. Op tal van gebieden zijn de resultaten, als ze al meetbaar zijn, niet al te best. Veel ministeries gaan de mist in bij uitgaven. Financieel beheer, voorraadbeheer en personeelszaken zijn
soms een rommeltje. Een paar voorbeelden. Het ministerie van VROM heeft de eigen organisatie ‘niet op orde’, wat onder meer leidt tot een tekort van 120 miljoen euro op de huurtoeslagregeling. Het financiële beheer van Sociale Zaken is ‘ver onder de maat’. Boetes en premies worden te laat geïnd, er is te weinig inzicht in wat bijstandtrekkers uitgeven. Bij Buitenlandse Zaken is, volgens de Rekenkamer, van liefst 5,7 miljard
euro aan hulpgeld onduidelijk waar het precies aan is besteed. Ook Defensie en VROM kunnen geld niet verantwoorden. In het algemeen ziet de Rekenkamer steeds meer ‘ernstige onvolkomenheden’ bij het Rijk. Bovendien is de bruikbaarheid van de jaarverslagen nogal beperkt. Zo hanteert Justitie verschillende definities van een geslaagde werkstraf en bij grote rijksprojecten is de informatie onduidelijk of onvolledig.
Er zijn ook uitzonderingen. Het ministerie van Onderwijs ligt onder vuur, maar uit het jaarverslag blijkt dat het behoorlijk goed functioneert. Bijna overal zijn de vele miljarden volgens de regels uitgegeven. Wel hebben meer dan 75.000 studenten een te hoge aanvullende beurs ontvangen. De Kamerleden gaan over de dikke stapel rapporten vandaag in debat met het kabinet. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Plan Nederland naar de rechter om subsidie
Plan Nederland stapt naar de rechter. De ontwikkelingsorganisatie heeft te horen gekregen dat minister voor Ontwikkelingssamenwerking Bert Koenders (PvdA) het bezwaar van Plan tegen een subsidieafwijzing van januari ongegrond heeft verklaard. Dat bevestigde een woordvoerder van Plan Nederland gisteravond. De organisatie grijpt hierdoor naast 144 miljoen euro subsidie. Vier maanden geleden werd bekend dat Plan Nederland wel zestig miljoen euro krijgt om projecten af te ronden. Plan zet
zich wereldwijd in om de levensomstandigheden van kinderen in ontwikkelingslanden te verbeteren. 111
‘Slaafvrije’ chocoladereep in British Museum
De chocoladereep van Tony’s Chocolonely blijkt van museale waarde. Voor de reep van programmamaker Teun van de Keuken is plaats op een tentoonstelling over vijfhonderd jaar slavernijgeschiedenis in het British Museum. De samensteller van de tentoonstelling ziet de reep als een belangrijk statement tegen moderne slavernij. De eerste ‘slaafvrije’ reep kwam ruim een jaar geleden op initiatief van Van de Keuken op de markt.
‘Hij wil nog maar een ding: naar huis’
ICEMAN WIM HOF IS BLIJ DAT HET ER EINDELIJK OP ZIT Iceman Wim Hof heeft zijn poging om de top van de Mount Everest in korte broek te halen gestaakt. Opluchting lijkt het echter te winnen van teleurstelling. De overige expeditieleden vechten zich nu, stap voor stap, door de death zone heen naar de top op 8848 meter. Iceman Wim Hof scherpte vrijdag zijn hoogterecord aan tot 7400 meter hoogte, maar daar vond de halfnaakte klimmer zijn Waterloo op de besneeuwde flanken van de Everest.
Hof kreeg te veel last van bevriezingswonden aan zijn voeten. Hij besloot vervolgens niet te wachten op de rest van het team, maar maakte rechtsomkeert richting het Base Camp op 6400 meter. Daar wacht hij nu op de andere expeditieleden die wel op weg zijn naar de top. Volgens Hofs partner Caroline Hak is het goed geweest. ‘Wim maakt aan de telefoon een opgeluchte indruk. Hij wil nog maar één ding: naar huis.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Weer weerrecord?
Bokito-boycot
‘Terugschieten’ op politie
Mei 2007 staat in de top tien van natste meimaanden in de geschiedenis. Nu staat de editie van 2007 nog op de achtste plaats, maar ‘er hoeft maar één stortbui te vallen in De Bilt en er is een nieuw record.’
De geplaagde gorilla mag niet naar de Apenheul. Hij zou teveel onrust stoken.
Kunstenaars hebben een site opgericht waarop bezoekers foto’s van agenten kunnen plaatsen. Politiefoto.nl is een reactie op het ‘preventief’ fotograferen van hangjongeren door politieagenten.
Binnenland Achtergrond
5
Binnenland De staat van het land
Nederland, gefeliciteerd! Honderd dagen lang trok het kabinet door het land, om te zien en te horen wat er mis is in ons land. Je zou bijna denken dat we in een crisis zijn beland. Nou, dat valt mee.
ven van kinderen. Zo zijn kinderen in Tsjechië gelukkiger dan in Frankrijk en Groot-Brittannië ook al zijn deze landen welvarender.
… en opmerkelijk lang! Nederlanders zijn de langste mensen ter wereld. Zij overtreffen inmiddels de Amerikanen, die lange tijd boven alle andere volken uitstaken. Jonge blanke Amerikaanse mannen zijn gemiddeld 4,7 centimeter korter dan hun Nederlandse leeftijdsgenoten. Blanke Amerikaanse vrouwen moeten het met 5,7 centimeter minder doen dan hun Nederlandse seksegenotes. Ook de Noren, Denen en Duitsers zijn langer geworden dan de inwoners van de Verenigde Staten.
Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
De leden van het kabinet werden overal enthousiast ontvangen. Geen wonder. Wij Nederlanders zeuren graag. En het moet gezegd, daar is zo nu en dan ook reden voor. Het openbaar vervoer is een crime, de grote steden zijn permanente bouwputten, het Groene Hart wordt langzaam opgevreten door vinexwijken en foeilelijke bedrijventerreinen en voetballen op niveau zit er al dertig jaar niet meer in. Je zou bijna vergeten dat we op vrijwel alle andere terreinen koplopers zijn. Dat we het in internationaal verband nog helemaal zo slecht niet doen. Misschien dat een bescheiden opsomming u op andere, vrolijker gedachten kan brengen.
En we zijn redelijk gezond – maar verkeerd bezig
Business is booming De Nederlandse economie groeide vorig jaar 2,9 procent. In 2005 was dat nog maar 1,5 procent. Nederland deed het in 2006 beter dan Duitsland, Frankrijk en Italië. De groei van de Duitse economie, de grootste in de eurozone, kwam in 2006 uit op 2,7 procent. Frankrijk liet volgens voorlopige cijfers een groei zien van 2 procent. De Italiaanse economie groeide ook met 2 procent. Het volume van de uit- en doorvoer van goederen en diensten nam vorig jaar zelfs toe met 7,5 procent. Het aantal bijstandsuitkeringen aan mensen onder de 65 jaar is het afgelopen jaar met 27.000 gedaald tot 302.000. Dit is het laagste aantal in 25 jaar. De werkloosheid ligt nu op 5 procent, tegen 3,4 procent vijf jaar geleden. Van krapte op de arbeidsmarkt is (nog) geen sprake, maar daar hoeven we niet lang meer op te wachten.
We zijn en blijven welvarend De inflatie bedroeg in januari (op jaarbasis) 1,0 procent: het laagste percentage van de gehele Europese Unie. Het gemiddelde voor de eurolanden lag op 1,8 procent. En wat de vergrijzing betreft, hoeven we ons volgens de deskundigen eigenlijk geen zorgen te maken. De hoge collectieve deelnamegraad en de goede financiering van aanvullende pensioenen of bedrijfspensioenen maken
Nederlanders hebben mazzel. Dit land is het op twee na fijnste land ter wereld om in te wonen. HOLLANDSE HOOGTE
de Nederlandse pensioenpositie tot de sterkste binnen de EU.
Buitenlanders komen hier graag Nederland is het op twee na fijnste land ter wereld om in te wonen. Alleen in Frankrijk en Australië is het beter toeven. Dat bleek uit een onderzoek van het internettijdschrift International Living, een blad voor mensen die in het buitenland werken. Nederland scoort goed op de onderdelen gezondheidszorg, infrastructuur, gebrek aan armoede, de goede economie en persoonlijke vrijheid. De kosten van het levensonderhoud en het klimaat worden minder gewaardeerd. De topvijf wordt aangevuld met Nieuw-Zeeland en de Verenigde Staten. Minst fijne land? Irak.
We zijn gelukkig en actief De Nederlandse werknemer is de gelukkigste ter wereld, en ze klagen het
minst. Fransen en Britten zijn de grootste klagers, vooral over hun salaris en gebrek aan vrije tijd. Amerikanen verdienen (gemiddeld) meer dan wie dan ook, maar klagen ook veel meer dan wij. Het meest ongelukkig zijn de Japanners. Samen met de Finnen behoren we tot de gelukkigste en energiekste inwoners van de Europese Unie. De twee volken voeren de ranglijst aan van mensen die zich de laatste maand gelukkig hebben gevoeld en vol van energie. 83 procent van de Nederlanders antwoordde bij dit EU-onderzoek dat ze zich gelukkig voelen of hebben gevoeld. Heel wat meer dan inwoners van Letland (42 procent) of Italië (48 procent). De Nederlanders zijn ook het actiefste volk van de EU: 72 procent voelt zich vol energie, tegen slechts 37 procent in Duitsland (kennelijk het meest futloze land van Europa).
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... KORT 111
Meer nieuwe fietsen op de Nederlandse weg
Vorig jaar zijn in Nederland ruim 1,3 miljoen nieuwe fietsen verkocht. Dat zijn er 100.000 meer dan in 2005. Ondanks de hogere verkopen groeit het fietspark niet. Al sinds 2002 rijden er ongeveer achttien miljoen fietsen rond in Nederland. Het bezit en gebruik van tweewielers is de afgelopen jaren fors toegenomen. Vorig jaar telde Nederland in totaal 19,2 miljoen fietsen, motorfietsen en brom- en snorfietsen. Dat betekent een stijging van 14 procent ten opzichte van de 16,9 miljoen in 1996.
Deze vervoermiddelen zijn goed voor een geschatte vervoersprestatie van 17,5 miljard kilometer. Het bromfietspark bleef met 553 duizend exemplaren min of meer stabiel, terwijl de motorfiets in die periode een groei van ruim 75 procent liet zien.
ning aangehouden. Ook het raam in de voordeur van zijn eigen woning was vernield. De man verklaarde na thuiskomst van een feestje zijn woning niet in te kunnen en besloot daarom een ruit in te slaan. Hij was onder invloed van alcohol.
111
111
Bloedspoor leidt naar vernieler ramen
Verdachte discozaak Etten-Leur op vrije voeten
De politie had zondagnacht in Purmerend weinig moeite om de vernieler van enkele ruiten op te sporen. Bij het inslaan van het raam van een flatwoning raakte hij gewond aan zijn hand, waarna hij op weg naar huis een bloedspoor achterliet. De 26-jarige man werd een etage lager in zijn wo-
De 24-jarige man die vrijdag door de politie werd aangehouden wegens betrokkenheid bij de dood van een discoganger in Etten-Leur, is weer op vrije voeten. Dat heeft de rechtercommissaris gisteren bepaald. De man, afkomstig uit Zundert, blijft nog wel verdachte in de zaak.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... .......................................
Citaat van de dag
Moedig
‘Niet alleen apen, ook andere intelligente dieren als olifanten en tijgers kunnen onthouden aan welke mensen ze een hekel hebben’, de wereldberoemde etholoog Frans de Waal, tegen het ANP.
‘Ik moet wel doorgaan.’ (Hanneke Groenteman blijft toch bloggen.)
…en onze kinderen zijn ook al zo gelukkig Nederlandse kinderen zijn het gelukkigst van alle kinderen in de westerse wereld, ontdekte Unicef. Ze geven aan zeer gelukkig te zijn en lopen weinig gezondheidsrisico’s. Ook hebben ze een goede band met hun familie. Na Nederland volgen de kleinere Noord-Europese landen: Zweden (tweede plaats), Denemarken (nummer drie) en Finland. Onderaan staan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Unicef keek naar armoede, gezondheid en veiligheid, onderwijs, familie- en vriendenrelaties, risicovol gedrag (als drugsgebruik) en de mate van het eigen geluksgevoel. Materiële welvaart is de minst doorslaggevende factor in het welzijn van Nederlandse kinderen. Volgens onderzoekers bestaat er geen verband tussen de materiële welvaart in een land, gemeten naar bruto binnenlands product, en de kwaliteit van le-
Sinds 1980 is de levensverwachting in Nederland voor mannen met 3,1 en voor vrouwen met 1,4 jaar toegenomen. Deze toename is vooral te danken aan een afname van de sterfte aan coronaire hartziekten en beroerte. De bijkomende levensjaren worden hoofdzakelijk in goede gezondheid doorgebracht. Maar we moeten oppassen: de levensverwachting neemt minder snel toe dan in de meeste EU-landen. Vooral bij vrouwen stagneert de toename van de levensverwachting. Ze zijn inmiddels onder het Europees gemiddelde gezakt! En wat ook zorgen baart: de verschillen in gezondheid tussen sociaal sterkere en zwakkere groepen blijken hardnekkig. De sterkeren leven gemiddeld bijna vier jaar langer dan de zwakkeren. Let je daarbij op het aantal jaren die in goede gezondheid wordt doorgebracht, is het verschil zelfs tien jaar. Een aanzienlijk deel van de jaarlijkse sterfte hangt samen met ongezond gedrag: roken (ongeveer 15 procent van de totale sterfte), te weinig bewegen (6), overgewicht (6), hoge bloeddruk (6), te weinig groenten en fruit en/of te veel verzadigd vet (10). Ooit leefde alleen de man er maar op los. Inmiddels hebben vrouwen het ongezonde gedrag van mannen overgenomen en kinderen ook. Er moet aandacht komen voor goede voeding, bewegen, kortom: preventie op maat. Maar dat hoeft niks te kosten. Daarvoor hebben we het kabinet niet nodig. We weten donders goed wat goed is en wat niet. Kwestie van niet zeuren maar doen. 1
Nieuws Binnenland
6
Interview Roman over slavernijverleden
Schijnwerper op de schofterigheid Surinamers of zwarte Amerikanen die in Afrika op zoek gaan naar hun roots. ‘Om te janken hoe naïef ze zijn’, zegt Afrikaveteraan Ton van der Lee. Toch is zijn nieuwste boek ‘een aanklacht tegen de slavernij’. Marcel van Engelen AMSTERDAM
...
Het is tweehonderd jaar geleden dat Engeland de handel in Afrikaanse slaven afschafte, en de Britten vieren het groots. Het hele jaar door. Festivals, concerten, debatten en tentoonstellingen. En Nederland? Nederland voelde zich pas decennia later gedwongen de slavernij af te schaffen, dus dat jubileum laat nog even op zich wachten. Sinds een paar jaar hebben we wel een nationaal monument ter nagedachtenis van het slavernijverleden. ‘Maar dat hebben we weggemoffeld in een hoekje van het Oosterpark in Amsterdam’, zegt Ton van der Lee. ‘De Engelsen zijn veel dapperder. Nederland lijdt aan collectief geheugenverlies. Wie weet nu echt hoe schofterig we in Afrika bezig zijn geweest? Wie is bereid onder ogen te zien hoe dat nog doorwerkt op mannen als Stanley?’ Vrijwel niemand, luidt het onuitgesproken antwoord. En Stanley is één van de twee sleutelfiguren in Van der Lees zojuist verschenen roman De Geestbewaarder. Hij is een volledig verhollandste Surinamer, die in een midlifecrisis verkeert, vanwege de remigratie van zijn moeder in het binnenland van Suriname belandt, daar het licht ziet en vervolgens op zoek gaat naar zijn voorouders in WestAfrika. De andere hoofdpersoon is Caspar, een jonge man uit Durgerdam, die aan het einde van de achttiende eeuw als stuurman op een slavenschip naar Afrika vaart om daar ‘koppen’ te kopen en die naar Suriname en de Antillen te brengen. Ze hebben meer met elkaar te maken dan op het eerste oog lijkt. Via brieven van Caspar aan zijn liefje in Nederland, schetst Van der Lee een indringend beeld van hoe het er een paar eeuwen geleden aan toe ging aan de West-Afrikaanse kust. Hoe Nederlandse koopmannen hun opgekochte ‘koppen’ brandmerkten, slavinnetjes in de forten aan de Goud-
Voor Ton van der Lee is humor een belangrijk wapen in Afrika. SIMONE BEST
kust (nu Ghana) verkrachtten, de slaven op het dek van het schip dwongen tot dansen en hoe het er rook. Van der Lee werkte drie jaar aan De Geestbewaarder, zijn eerste roman. Hij reisde ervoor naar Suriname, Ghana en Benin, las obscure boeken in een museum in Sierra Leone en dook in een archief van de West-Indische Compagnie in Londen, met brieven van Nederlandse opvarenden van slavenschepen. De roman laat weinig ruimte voor een eenvoudige dader-slachtofferverdeling, lees: wit-zwart. Veel Afrika-
nen waren zo mogelijk nog bruter dan hun Europese handelspartners. Stamhoofden lieten met een vrolijke lach hun onderdanen onthoofden, hielden voor de komst van de blanken op grote schaal zelf al slaven en kenden dan ook geen scrupules om deze uit te ruilen tegen geweren en gekleurde stoffen. ‘De ironie wil zelfs dat bevrijde slaven uit Amerika die de Province of Freedom (in het huidige Sierra Leone, red.) stichtten, later ook in slaven handelden om te overleven’, zegt Van der Lee, die zijn roman baseerde op historische feiten, zoals
Arthur Japin dat deed met zijn bestseller De zwarte met het witte hart. ‘Dat is wel een inspiratie voor mij geweest. Maar mijn boek is harder, beschrijft veel meer de details.’ Van der Lee (1956) was filmproducent in Amsterdam toen hij tien jaar geleden radicaal brak met zijn jachtige, westerse leven en zich bijna permanent in Afrika vestigde. Hij schreef er vier reisboeken over, waarvan één over de bouw van een klassiek lemen huis in Mali, waar Van der Lee meestal woont. Hij heeft zijn liefde voor Afrika en zijn inwoners weten te behouden en kijkt met afstand naar het concept van le blanc cassé (de gebroken blanke), zoals het in Franstalig Afrika heet: veel westerlingen raken er ontgoocheld en cynisch, vaak door het idee dat Afrikanen alleen maar van hen willen profiteren. ‘Misschien komt dat doordat ik daar niet alleen naartoe ben gegaan om iets te halen, maar ook om iets te brengen. Ik heb in Mali ook eerst twee jaar rondgekeken en de taal geleerd, voordat ik er mijn huis volgens de plaatselijke tradities heb laten bouwen.’ Humor is een belangrijk wapen. ‘Als je dat kwijtraakt, ben je verloren. Er zijn altijd Afrikanen die proberen rijke westerlingen een loer te draaien. Maar als je de taal en de mensen kent, heb je dat snel genoeg door. Dan lach je erom, geef je een colaatje weg en vraag je: ‘Hoe is het met je moeder?’ Je moet natuurlijk wel accepteren dat je altijd een buitenstaander blijft. Ik heb een hekel aan westerlingen die daar Afrikaanser dan Afrikanen proberen te worden. Dat is dwaas. Je zult nooit een Afrikaan worden, maar als je de cultuur respecteert kun je wel meedoen.’ Van der Lee is wel cynisch over de toeristenindustrie die is ontstaan voor zwarten in de diaspora, Amerikanen, Jamaicanen, Surinamers, die in Afrika op zoek gaan naar hun wortels en zich één wanen met de Afrikanen. Het was een bron van inspiratie voor zijn nieuwe boek. ‘Veel roots-toeristen zijn verblind door de mythe van Afrika als moederland en Afrikanen als broeders. Voor Afrikanen is dat één grote grap. Voor hun zijn alle westerlingen hetzelfde, of ze nou wit zijn of zwart: wandelende portemonnees. Ze slaan de toeristen op de schouder en noemen hen brother, terwijl ze zich tegelijk afvragen hoe ze hem geld afhandig kunnen maken. Ook de fake fetisj-priesters gaat het maar om één ding. Ik geef die Afrikanen geen ongelijk. Het is alleen jammer dat die toeristen zo vreselijk naïef zijn.’ 1
Ton van der Lee, De Geestbewaarder, Uitgeverij Balans
Vredesmissies
SP: PvdA blijft over ons liegen Redactie binnenland DEN HAAG
...
PvdA-fractievoorzitter Tichelaar probeert de SP in een kwaad daglicht te zetten. Hij liegt opzettelijk over het stemgedrag van de SP inzake vredesmissies. Dat zegt SP-Kamerlid Harry van Bommel naar aanleiding van het interview met Tichelaar, gisteren in deze krant. Om het onderscheid tussen zijn partij en de SP te onderstrepen zei Tichelaar: ‘Wij staan voor internationale solidariteit. Ik geloof dat de SP nog nooit voor een vredesmissie heeft gestemd.’ Van Bommel ziet een patroon: ‘Dat is de zoveelste keer dat iemand van de PvdA dat beweert. Ik heb er al eerder op gewezen dat die bewering niet klopt. Het kan zijn dat Tichelaar de discussie in de SP niet volgt, maar dat geloof ik eerlijk gezegd niet. Het is opzet. Ze proberen de SP weg te zetten als een partij die niet aan internationale solidariteit doet.’ De SP heeft in het verleden onder meer gestemd voor de vredesmissies in Kosovo (1999), Macedonië (2002), Liberia (2003), Congo (2006) en Libanon (2007). Van Bommel heeft Tichelaar gisteren direct op zijn bewering aangesproken, zegt hij. In niet mis te verstane bewoordingen. ‘Ik vat dit op als opzettelijk onwaarheid spreken en in gewoon Nederlands is dat liegen.’ Het is niet voor het eerst dat de SP de PvdA van liegen beticht. Volgens SP-leider Marijnissen creëerde PvdAvoorman Wouter Bos ook al een vals beeld van de opstelling die de SP had tijdens de kabinetsformatie. 1
Van Bommel: ‘PvdA liegt’. HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Medewerkers Schiphol verdacht van witwassen
De marechaussee op Schiphol heeft vier mensen aangehouden die een luxe leventje leidden met geld dat zij op criminele wijze op de luchthaven hadden verkregen. Drie van de verdachten werken bij een bedrijf op Schiphol. Wat de verdachten precies op hun kerfstok hebben, wil de marechaussee niet zeggen. Nadat zij als verdachten in beeld kwamen werd hun uitgavenpatroon vergeleken met hun inkomsten. Deze zogeheten ‘korte klap-methode’ wordt sinds februari toegepast. Bij huiszoeking
werden onder meer dure horloges, kleding, tassen, auto’s en televisies in beslag genomen. Ook werd ‘een aanzienlijke hoeveelheid geld’ aangetroffen. 111
Bende menssmokkelaars uit Apeldoorn opgerold
Met meerdere arrestaties in Nederland en Duitsland denkt de politie een bende drugs- en mensensmokkelaars te hebben opgerold. De politie startte eind vorig jaar met een onderzoek naar enkele Apeldoorners die harddrugs zouden in- en uitvoeren. Dankzij informatie van de Duitse politie rees al snel het vermoeden dat dezelfde verdachten zich met mensensmokkel be-
zighielden. Volgens de politie hielden zij zich bezig met het transport van Irakezen die via Duitsland naar andere Europese landen werden gesmokkeld. De verdachten komen uit Apeldoorn en directe omgeving.
CDA vreest discussies over wachttijden
111
Een ruime Kamermeerderheid is voor uitstel van de nieuwe taxitarieven die op 1 juli zouden moeten ingaan. Het CDA sprak gisteren de vrees uit dat er discussies kunnen ontstaan over tarieven voor de wachttijd van taxi’s. Chauffeurs en passagiers moeten volgens de nieuwe wet zelf afspraken maken over hoeveel geld de klant betaalt voor de tijd dat de taxi wacht. Kamerlid Jan Mastwijk (CDA) is bang dat hierdoor het nachtvervoer door
Wegverkeer minder vervuilend dan gedacht
Het personenautoverkeer is minder vervuilend dan gedacht. De uitstoot van fijn stof en stikstofoxiden lag tussen 1990 en 2005 5 tot 15 procent lager dan tot nu toe werd aangenomen. Dat komt volgens het CBS door nauwkeuriger gegevens over het aantal gereden kilometers en nieuwe inzichten over de uitstoot van vervuilende stoffen.
KAMERMEERDERHEID WIL UITSTEL TAXITARIEVEN taxi’s helemaal verdwijnt. Volgens het Kamerlid willen chauffeurs discussies en agressie veroorzaakt door de wachttijd voorkomen. Hij is bang dat mensen daardoor misschien met een slok te veel op achter het stuur kruipen. De politieke partijen verwachten problemen rond het weigeren van korte ritjes. In de nieuwe wet betaalt iedereen minimaal de kosten voor een rit van twee kilometer, ook al was de rit korter.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Jong geleerd (1)
Tips?
Jong geleerd (2)
Vandaag is voor de 75e keer het nationale fiets-praktijkexamen. Maar volgens Veilig Verkeer Nederland doen niet genoeg leerlingen mee: 60 procent van de leerlingen die schriftelijk examen deden.
Nieuws? Idee? Een mooi verhaal? Mail
[email protected]
Kinderen steken zich tegenwoordig al zo jong in de schulden dat Rotterdam al in groep zeven en acht van de basisschool begint met een cursus: ‘Bedenk goed wat je met je euro doet!’
Binnenland Nieuws
Tweede Kamer
Rechtszaak Verdachte Schipholbrand staat terecht
‘Vragenuur moet twee uur duren’
Merel van Leeuwen
Redactie binnenland DEN HAAG
...
Het wekelijkse vragenuurtje in de Tweede Kamer zou eigenlijk twee uur moeten duren. Fractievoorzitter Geert Wilders van de Partij voor de Vrijheid (PVV) wil op die manier het debat tussen Kamerleden en bewindslieden verlevendigen. ‘Ministers moeten kippenvel krijgen of een aanval van diarree als ze naar de Kamer komen.’ Wilders reageert hiermee op de uitspraken van collega-fractievoorzitter Jacques Tichelaar gisteren in deze krant. De PvdA’er zei dat hij het liefst zou stoppen met de Kamervragen omdat de korte debatjes die daaruit voortkomen niets voorstellen. ‘Vier uur lang debatteren met één minister zoals Tichelaar wil hoeft van mij niet’, zegt Wilders. ‘Maar in twee uur heb je meer ruimte voor debat. Zeker als we het aantal aanvullende vragen beperken. Daar word je helemaal gek van. Na de vragensteller krijg je nog eens tien mensen die ongeveer hetzelfde vragen. Dat moet anders.’ Ook de ChristenUnie voelt er voor om het aantal aanvullende vragen aan banden te leggen. De partij is zeer sceptisch over het ‘vluchtige’ vragenuurtje. ‘Maar het wordt vooral gebruikt door de oppositie. Als regeringspartij willen wij daarom niet het initiatief tot afschaffing nemen’, aldus woordvoerder Sjirk Kuijper. Ook SP-Kamerlid Agnes Kant vindt dat het vragenuurtje vaak weinig voorstelt. ‘Maar dat ligt ook aan wie de vraag stelt. Ik heb de ministers bij mij nog nooit zien lachen.’ 1
Achmed houdt het niet droog HAARLEM
...
Groot verdriet was er in de rechtszaal. Niet alleen bij de 24-jarige Libiër die terecht staat voor brandstichting in het cellencomplex op Schiphol, maar ook bij de nabestaanden van de elf slachtoffers. Tussen de zakelijke besprekingen door, mochten vijf nabestaanden voor de rechtbank in Haarlem hun verhaal doen. Twee vrouwen uit de Oekraïne die gebruik wilden maken van hun spreekrecht, waren daarvoor
door de Nederlandse overheid overgevlogen. In tranen vertelden ze de rechtbank wat het overlijden van hun broer en zus voor gevolgen heeft. Ook verdachte Achmed Al-J. hield het bij deze verhalen niet droog. Een moeder van een overledene stak Al-J. een hart onder de riem. ‘Het had mijn zoon ook kunnen gebeuren. Hij zat in dezelfde situatie, illegaal en gestresst, je weet niet wat je moet doen.’ De slachtoffers zaten eind oktober 2005, net als Al-J., in de K-vleugel van
het cellencomplex in vreemdelingendetentie, wachtend op hun uitzetting. De Libiër keek op de avond van de brand naar de televisie en rookte daarbij een shaggie, iets wat was toegestaan. Toen hij dacht dat de peuk uit was, schoot hij deze vanuit zijn bed weg en ging slapen. Even later werd de man wakker doordat er brand woedde aan zijn voeteneind. Een ongeluk dus, aldus de verdachte. Nee, zegt het Openbaar Ministerie, Al-J. heeft de brand gesticht en is verantwoordelijk voor de dood van elf mensen, al zouden er minder slacht-
offers zijn gevallen als de overheid de brandvoorschriften had nageleefd. R. Toeter, de voorzitter van de rechtbank, wilde van Al-J. weten of hij nu thuis bij zijn vriendin zijn peuken ook zomaar wegschiet. ‘Ik druk ze uit in de asbak. Het is schoon daar en ik wil het schoon houden. Normaal deed ik dat in mijn cel ook, maar nu was ik moe’, antwoordde AlJ. via zijn tolk. De rechtszaak gaat vandaag verder met het horen van branddeskundigen. Volgende week dinsdag hoort Al-J. welke straf het OM eist. 1
Onderwijs
Plasterk: meer les voor studenten Novum AMSTERDAM
...
Grote brand in centrum Haarlem Een opslagloods voor auto’s in het centrum van Haarlem is gistermiddag in rook opgegaan. De brandweer had 2,5 uur nodig om het vuur onder controle te krijgen. De oorzaak van de brand is nog onbekend. 1 DIJKSTRA BV
Zaak-Soares
‘Moordenaar’ van Sedar beschoten Hij zou de 13-jarige Sedar Soares hebben doodgeschoten nadat de jongen hem met sneeuwballen bekogeld had. Dit keer was Gerald H. zelf het slachtoffer. Redactie binnenland ROTTERDAM
... Geert Wilders. GERARD TIL/HH
7
De vrijgesproken verdachte van de moord op de 13-jarige Sedar Soares uit Rotterdam, Gerald H., is zondag-
avond neergeschoten. Samen met een andere Rotterdammer werd H. rond kwart voor negen ’s avonds onder vuur genomen bij de Maashaven. Beide slachtoffers werden zwaargewond naar het ziekenhuis gebracht. Ze zijn niet in levensgevaar. Een 20-jarige Rotterdammer wordt verdacht van de schietpartij. Hij is gisterochtend aangehouden. Ook zijn drie vrouwen van 14, 25 en 31 jaar opgepakt, zo laat de politie
weten. Het motief van de schutter is nog onduidelijk. Gerald H. gold lange tijd als verdachte van doodslag op Sedar Soares. De 13-jarige jongen was begin 2003 met zijn vriendjes bij het Rotterdamse metrostation Slinge sneeuwballen aan het gooien. Toen zij ook een auto bekogelden, stapte iemand uit het voertuig die vervolgens het vuur op de jongens opende. Sedars vriendjes wisten op tijd weg te duiken, maar
Op eenderde van de hogescholen en universiteiten ligt het aantal contacturen voor eerstejaarsstudenten onder de tien uur per week. Dat is weinig, zegt minister van Onderwijs Ronald Plasterk (PvdA). De minister wil samen met de onderwijsinstellingen werken aan het verminderen van lesuitval en het vermeerderen van het aantal contacturen in de eerste twee jaar van de studie. De komende maanden gaat Plasterk met de instellingen om de tafel om daartoe een plan van aanpak op te stellen. Die aanpak zal hij in september bekendmaken. Landelijk gezien krijgen studenten gemiddeld dertien uur les per week. De tijd die studenten aan hun studie besteden is het afgelopen jaar toegenomen tot gemiddeld 34 uur. 1 zelf werd hij dodelijk getroffen. Eind 2005 kwam Gerald H. op vrije voeten, nadat het Haagse gerechtshof oordeelde dat hij niet schuldig was. Volgens het hof ontbrak het bewijs dat de Rotterdammer de schutter was. H. werd in januari van dat jaar nog veroordeeld tot vijftien jaar cel voor doodslag door de rechtbank in Rotterdam. Dat vonnis baseerde zich toen voornamelijk op verklaringen van getuigen, maar die werden in hoger beroep ingetrokken. Het Openbaar Ministerie vermoedde dat dat gebeurde uit angst voor de verdachte, die als ‘extreem gewelddadig’ werd beschouwd. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
‘Hoog abstractieniveau’
Per 15 juli bestuursvoorzitter van Hogeschool InHolland
ANGSTZWEET BIJ LEERLINGEN BURGEMEESTER GEERT DALES VOOR EINDEXAMEN WISKUNDE VAN LEEUWARDEN VERTREKT Eindexamenkandidaten zien het meest op tegen wiskunde. Ruim 24 procent ervaart het vak als grootste struikelblok en 11 procent denkt er zelfs voor te zullen zakken, zo blijkt uit een enquête van website examen.nl onder zeshonderd deelnemers. ‘Veel leerlingen vinden wis- en natuurkunde behoorlijk lastig’, zegt onderzoeker Aad Goddijn van het Utrechtse Freudenthal Instituut. ‘Dat heeft met de abstractie van deze vak-
ken te maken.’ Volgens Goddijn wordt de onzekerheid van leerlingen versterkt door de ‘dramatische vermindering’ van het aantal contacturen met de docent. ‘Contact is juist nodig om een goede meester-gezelrelatie op te bouwen, door samen met de leerlingen opgaven te maken en te bespreken.’ Economie (15 procent) en Engels (14 procent) zijn de andere meest genoemde ‘struikelvakken’.
Geert Dales (55) heeft gisteren zijn vertrek aangekondigd als burgemeester van Leeuwarden. Dales vertrekt per 15 juli en wordt bestuursvoorzitter van de Hogeschool InHolland. Dales werd in 2004 voor zes jaar benoemd als burgemeester. Daarvoor was de VVD’er wethouder en loco-burgemeester in Amsterdam. Dales liet weten de Friese hoofdstad met een heel goed gevoel te verlaten. De stad is veiliger, de woningbouw floreert en de
werkloosheid daalt, stelde hij. ‘De boel staat er goed bij in Leeuwarden.’ De Raad van Toezicht van InHolland noemt Geert Dales de ‘aangewezen man’ om leiding te geven aan de hogeschool. Verder vindt de raad dat Dales een ‘open, dynamisch en energiek’ mens is. Met 34.000 studenten en bijna 3.000 medewerkers is InHolland een van de grootste onderwijsinstellingen van Nederland. De school heeft twaalf vestigingen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Boersma’s rododendrons (1)
Boersma’s rododendrons (2)
Boersma’s rododendrons (3)
‘Geachte redactie, Wilt u het volgende persberichtje plaatsen? Bij voorbaat dank, Benno ter Huerne’
‘De 3e Harm Boersma’s rododendrontocht vindt zaterdag plaats. Start en finish vanuit restaurant ‘de Koerkamp’, Bathmenseweg 18 te Lettele.’
‘De laatste kilometers gaan langs rododendronstruiken. De afstand van 40 km kent vier rustpunten, waarvan de eerste ligt op 15, de tweede na 25, en vervolgens 30 en 35 km. Zie www.stichtingdoca.nl’.
8
Nieuws Buitenland
Economische groei Stel dat Latijns-Amerika tien miljard extra te besteden zou hebben?
Latijns-Amerika ontdekt mogelijkheden Het gaat beter met Latijns-Amerika dan lange tijd het geval was. Door samen te werken ontdekt het continent nog meer mogelijkheden. Bjørn Lomborg KOPENHAGEN
...
Kort nadat hij verkozen was tot de eerste min of meer linkse president van Uruguay verklaarde Tabaré Vázquez: ‘We moeten de toekomst creëren met de beperkte middelen van onze tijd’. Opbouw en verandering vinden plaats in heel Latijns-Amerika. Een ‘roze golf’ heeft politici als Vázquez naar voren geschoven; dit vormt een uitdaging voor Noord-Amerika en Europa. Vernieuwing en bloeiende handel kenmerken de regio. Maar opbouw kost tijd. De beperkingen die Vázquez noemde zijn enorm. Latijns Amerika kan nog lang niet concurreren met China of India. En er blijft het grootste verschil tussen arm en rijk. De rijkste 10 procent van de mensen verdient bijna de helft van het nationaal inkomen, terwijl de armste 10 procent maar 1.6 procent krijgt. Ter vergelijking: de top tien procent in de geïndustrialiseerde landen verdient 29 procent van het nationaal inkomen en de armste tien procent verdient 2.5 procent. In heel Latijns-Amerika en het Caribisch gebied leven één op de vier mensen van minder dan twee dollar per dag. Vijftig miljoen mensen,
Vernieuwing en bloeiende handel kenmerken de regio. AP
evenveel als de gehele bevolking van Groot-Brittannië, moeten het doen met minder dan een dollar per dag. Bovendien heeft 14 procent van de inwoners van de regio niet genoeg geld om elementaire gezondheidszorg te betalen. Men heeft het idee
dat er veel corruptie en inefficiëntie is waardoor er weinig vertrouwen in bestaande instellingen is. Daarnaast wordt er de laatste tijd veel minder geld in de infrastructuur geïnvesteerd. Hoewel in Latijns-Amerika de wil be-
staat om de enorme uitdagingen aan te gaan, is er niet genoeg geld om alles tegelijk te doen. Daarom is het van belang overzicht te hebben hoe de beperkte middelen in Latijns-Amerika het beste gebruikt kunnen worden. In oktober zal de Inter-American Development Bank samen met het Copenhagen Consensus Center een conferentie organiseren: de Consulta de San Jose. Daar zal bekeken worden wat er over het hele continent gedaan kan worden. Natuurlijk zijn er wel vaker zulke goedbedoelde conferenties gehouden. Maar deze gaat een concrete vraag beantwoorden. Stel dat LatijnsAmerika in de volgende vijf jaar tien miljard dollar extra te besteden heeft om de levensstandaard te verhogen, welke projecten zouden dan het meeste opleveren? Hoeveel zou er bereikt kunnen worden als er extra geld gaat naar onderwijs, het efficiënter maken van openbare diensten of het bestrijden van geweld en misdaad? De Consulta de San Jose zal deze en andere zaken zorgvuldig onderzoeken, van vraagstukken rond de gezondheidszorg tot de toekomst van het milieu in de regio. Een team van twintig gespecialiseerde economische experts uit Latijns-Amerika en andere continenten zullen de opties afwegen en zorgvuldig kijken naar de kosten en voordelen van de aangedragen oplossingen. Het team bestaat
uit vooraanstaande academici. Om de gemeenschap deel te laten nemen en de toekomstige leiders van het land bij de problematiek te betrekken, doen studenten van één van de top businessschools in de regio ook mee. Zij zullen naar dezelfde experts op het gebied van corruptie, onderwijs, gezondheid en milieu luisteren, maar vanuit jeugdig perspectief naar de dingen kijken. Op dit moment geven de politieke leiders en hulporganisaties in Latijns-Amerika geld uit zonder een samenhangend en duidelijk framewerk van opties. Het resultaat is dat ze niet weten of wat zij doen wel in het voordeel van de meeste mensen is. Deze conferentie onderstreept de wens van de regio om er zelf uit te komen. De aandacht zal niet alleen komen te liggen op de problemen waar Latijns-Amerika mee kampt, maar nog belangrijker, op de oplossingen die er voor die problemen zijn. Er is een spannende transformatie aan de gang in Latijns-Amerika. De Consulta de San Jose kan helpen bij de opbouw van een toekomst met minder beperkingen. 1 Björn Lomberg is de organisator van Copenhagen Consensus, hoogleraar aan de Copenhagen Business School en redacteur van het boek ‘How to spend $50 billion to make the world a better place’.
Iceman Wim Hof heeft zijn poging om in shorts en op sandalen de top van de Mount Everest op 8848 te bereiken, vrijdag moeten staken. De halfnaakte klimmer kreeg te veel last van bevriezingsverschijnselen aan zijn tenen. Vrijdag bereikte Iceman Wim Hof wel een nieuwe recordhoogte op 7400 meter. Daarmee verbeterde hij zijn twee weken oude record met 150 meter. De drie andere Nederlandse klimmers vechten zich nu door de death zone, op weg naar de top.
Buitenland Nieuws
9
India Boze sikhs met sierdolken
Rellen na imitatie van sekteleider In de Indiase deelstaat Punjab zijn hevige rellen uitgebroken nadat een advertentie van een sekteleider tot grote woede leidde onder de sikh-gemeenschap in de regio. Jerome Taylor PUNJAB
...
Tienduizenden boze sikhs, waarvan velen gewapend met sierlijke kirpandolken, gingen op plundertocht door het Indiase Punjab en de buurstaat Haryana. Eén dode en meer dan vijftig gewonden waren het resultaat. De Indiase premier Manmohan Singh heeft inmiddels opgeroepen tot kalmte en het leger in paraatheid gebracht, terwijl de centrale regering duizenden politiemannen naar de regio heeft gestuurd. De rellen braken uit nadat de Dera Sacha Sauda-sekte een advertentie had geplaatst in een lokale krant. Daarin deed de leider van de sekte, Baba Gurmeet Singh, zich voor als de tiende en laatste goeroe van de sikhs, wat de meeste sikhs als zeer grievend ervaren. In de advertentie lijkt Gurmeet Singh
zijn aanhangers een speciale nectar toe te dienen, die bekend staat als Jaam-e-Insaan, terwijl hij dezelfde lange gewaden draagt als de goeroe, Gobind Singh, die gelovigen eveneens zou hebben gedoopt met nectar. Anders dan in de islam, waar het afbeelden van de profeet Mohammed streng verboden is, geloven de meeste sikhs dat het is toegestaan om hun goeroes af te beelden. Families hebben vaak ergens in hun huis een afbeelding van de stichter van hun religie, Nanak Dev, hangen. Maar het is ten strengste verboden om je als een goeroe voor te doen. ‘Als je je uitgeeft voor een sikhgoeroe loop je het risico zelfs de meest gematigde sikh tegen je in het harnas te jagen’, zegt Jagtar Singh van de Britse tak van de Sikh Federation. ‘Zelfs als schoolkinderen een toneelstuk opvoeren over de goeroes, mag niemand de rol van goeroe spelen.’ Sekteleider Gurmeet Singh beweert dat hij niets verkeerds heeft gedaan. Hij weigert zich te verontschuldigen voor de advertentie. Maar gisteren diende de politie een klacht tegen hem in wegens het krenken van reli-
Duizenden woedende sikhs protesteren in New Delhi tegen het afbeelden van hun sekteleider. AP
gieuze gevoelens. ‘De recente protesten zijn uitgegroeid tot iets veel groters’, zegt Jagtar Singh. Zijn organisatie zet zich in voor de stichting van een thuisland voor de sikhs, genaamd Khalistan. ‘Er hebben zich al incidenten voorgedaan waarbij betogers het woord ‘Khalistan’ scandeerden. Het gevoel overheerst dat het nu een goed moment is om bij de regering te protesteren wegens de schending van de mensenrechten van de sikhs. Zolang het bij politieke agitatie voor sikh-
rechten blijft, steunen we dat. Als er sprake is van geweld, zullen we dat veroordelen.’ 1
De sekteleider Baba Gurmeet Singh Ram Raheen, die een groot deel van zijn tijd doorbrengt in een grot is altijd een controversiële figuur geweest. Hij gaat gekleed in kleurige, zwierige gewaden of in een wit kleed en verplaatst zich met een hele vloot Mercedes-
Mensenrechten Birma
Afghanistan
VN vraagt om opheffing van huisarrest Suu Kyi
Vrouwelijk parlementslid geschorst na ‘belediging’
Novum/AP AMSTERDAM
...
Birma moet het huisarrest van Nobelprijswinnares Aung San Suu Kyi opheffen. Alleen op die manier kan het aantonen dat het mensenrechten en democratische principes respecteert. Dat heeft Louise Arbour gezegd, de hoogste functionaris van de Verenigde Naties op mensenrechtengebied. Suu Kyi zit in totaal al elf jaar onder huisarrest. Aanstaande zondag verstrijkt de jongste detentieperiode, maar de militaire junta heeft geen enkele aanwijzing gegeven dat Suu Kyi vrijkomt en vermoedelijk wordt het huisarrest weer verlengd.
Arbour verklaarde gisteren dat Birma Suu Kyi en ruim duizend andere politieke gevangenen in werkkampen en gevangenissen onvoorwaardelijk moet vrijlaten. Zij sluit zich daarbij aan bij de Europese Unie en veel landen, waaronder Indonesië, Maleisië, Singapore, Thailand en Japan. President Bush kondigde vorige week in het Congres aan dat hij de sancties tegen Birma wil handhaven vanwege de groeiende repressie in dat land. Het Witte Huis verklaarde dat de junta de afgelopen weken zijn beleid ten aanzien van etnische minderheden en dissidente studenten en intellectuelen heeft aangescherpt. 1
Novum/AP AMSTERDAM
...
Het Lagerhuis van het Afghaanse parlement heeft gisteren een vrouwelijk parlementslid geschorst, omdat zij het parlement in een televisie-interview had vergeleken met een stal of dierentuin. De 29-jarige Malalai Joya zei in het interview dat het parlement ‘net als een stal vol dieren is, zoals een koe die melk geeft, een ezel die iets draagt, een hond die trouw is’. Het parlement zag gisteren een video-opname van het interview, waarna de schorsing volgde. De schorsing geldt voor de rest van Joya’s vijfjarige termijn als parle-
mentslid. Het was niet nodig een hoofdelijke stemming te organiseren, omdat uit het grote aantal opgestoken handen bleek dat een overgrote meerderheid voor de maatregel was. Het parlement oordeelde dat Joya het parlement had beledigd. Belediging is in het Afghaanse parlement niet toegestaan. Joya werd in 2005 gekozen als afgevaardigde van de provincie Farah. Ze noemt de stap ‘een politieke samenzwering’ en zegt dat zij van het begin af aan in haar strijd voor mensenrechten is tegengewerkt door ‘de misdadigers, de drugssmokkelaars’ in het parlement. Volgens Joya werd artikel 70, de clausule op grond waar-
sen, beschermd door 25 lijfwachten. In 2002 werd zijn sekte beschuldigd van het hersenspoelen en seksueel misbruiken van vrouwelijke aanhangers. Tegen Gurmeet Singh, die er de voorkeur aan geeft dat zijn volgelingen hem aanspreken met zijn volledige titel Huzoor Maharaj Sant Gurmeet Ram Raheem Singh Ji, loopt op dit moment een politie-onderzoek wegens aantijgingen van verkrachting en moord.
van zij is geschorst, speciaal voor haar geschreven. Volgens Lagerhuisvoorzitter Yunus Qanooni wordt de zaak nog voorgelegd aan de rechter. Het is niet duidelijk of een rechtbank in staat is de schorsing ongedaan te maken. Joya verkreeg in 2003 grote bekendheid doordat zij tijdens een Loya Jirga, een grote volksvergadering, machtige Afghaanse krijgsheren als misdadigers afschilderde. Vorig jaar mei ontstond in het Lagerhuis tumult nadat zij enkele parlementsleden ‘krijgsheren’ had genoemd. Er werden flessen water naar haar gegooid en Joya zei naderhand dat een paar collega’s hadden gedreigd haar te verkrachten. Op een persconferentie zei Joya gisteren dat ‘iedereen het zal weten als ik het slachtoffer wordt van een moordaanslag’. ‘Ik sta niet alleen’, zei ze. ‘De internationale gemeenschap staat achter mij en het hele Afghaanse volk is met mij.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Vuilnisbelten zijn vol, tijdelijke oplossingen geblokkeerd
Zeventien dode dolfijnen en walvissen
VUILVERBRANDING VERPEST LUCHT BOVEN NAPELS
GREENPEACE DEMONSTREERT IN BERLIJN MET DODE BEESTEN
Inwoners van Napels zijn begonnen vuilnis te verbranden dat zich de afgelopen week in de Italiaanse stad heeft opgestapeld. Het vuilnis blijft in de straten liggen omdat de vuilophalers het nergens meer kwijt kunnen. Vuilnisbelten zijn vol en lokale gemeenschappen hebben pogingen om nieuwe permanente of tijdelijke stortplaatsen in te richten gedwarsboomd. Op sommige plaatsen in Napels was het vuilnis drie meter hoog
Zeventien dode dolfijnen en kleine walvissen zijn gisteren door Greenpeace naar het centrum van Berlijn gebracht als protest tegen de mogelijke hervatting van de commerciële walvisvangst. De dieren waren op onnatuurlijke wijze om het leven gekomen; sommige door verdrinking nadat ze in visnetten vast waren komen te zitten. De dode dieren lagen in een grote bak met ijs pal tegenover de Brandenburger Tor; hun aantal was
opgestapeld. De brandweer zei ’s nachts meer dan 150 keer te zijn uitgerukt om brandjes te blussen. Naast de geur van rottend fruit wordt de lucht in Napels nu ook verpest door de rook van verbrande chemicaliën in het afval. Naar aanleiding van de vuilniscrisis diende het hoofd van de Italiaanse burgerbescherming, Guido Bertolaso, vorige week zijn ontslag in, maar premier Romano Prodi weigerde zijn ontslag gisteren te aanvaarden.
Dolfijnen en walvissen in Berlijn. AP
een weerspiegeling van het aantal walvissen en dolfijnen dat elk half uur door menselijk handelen sterft. Volgens zeebiologe Stefanie Werner van Greenpeace verdrinken elk jaar 300.000 walvissen en dolfijnen in visnetten. Volgende week komt de Internationale Walvisvaartcommissie in Alaska bijeen, waar Japan zich hard zal maken voor opheffing van de twintig jaar oude opschorting op de commerciële walvisvangst.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Jemen
Het weer
Merkwaardig record
Vandaag is het een nationale feestdag in Jemen. In 1990 werden Noord en Zuid-Jemen samengevoegd tot één land.
Peking 21°C/15°C, regenachtig Johannesburg 8°C/-2°C, zonnig Beiroet 27°C/18°C, zonnig
Meer dan duizend vrouwen hebben afgelopen weekend in ZuidAfrika een nieuw wereldrecord gevestigd van ‘de grootste bijeenkomst van vrouwen die bijna gaan bevallen.’
Nieuws Buitenland
10
Libanon Ooggetuigenverslag
Een vreselijke dag in Libanon
De bankrovers zouden hoogstens 1.500 dollar gestolen hebben. Was dat een bloedbad waard? AP Vervolg van pagina 3
Robert Fisk TRIPOLI
...
De bloedige gebeurtenissen in Libanon waren zo snel voorbij en zo gevaarlijk voor ons die op straat liepen, dat ik nog steeds niet helemaal begrijp wat er is gebeurd. Het was duidelijk dat een Al Qaida-achtige groep het Libanese leger in een hinderlaag probeerde te lokken en daar gruwelijk goed in is geslaagd; 23 dode soldaten en politieagenten is een angstaanjagend groot aantal voor zo’n klein land als Libanon. Maar was het echt een complot van Syrië, zoals de Libanese regering van Fouad Siniora beweert? Was dit weer eens een voorbeeld hoe ver de lange arm van Syrië zich uitstrekt over het mooie, groene Libanon?
De feiten Dit zijn de feiten: een groep gewa-
pende mannen probeerde zaterdag een bank in Tripoli te beroven; ze werden in het nauw gedreven in een flat. Anderen verschansten zich in het Nahr el-Bared Palestijnse vluchtelingenkamp ten noorden van de stad. Toen ik zondag aankwam, klonk het schieten van tanks in het kamp en politiemannen met zwarte kappen waren zich aan het voorbereiden op een bestorming van het gebouw, dat in de binnenstad ligt. Maar de bankrovers zouden hoogstens 1.500 dollars gestolen hebben. Was dat een bloedbad waard? En is ‘Fatah al Islaam’, een groep die zich al maanden in de omgeving van het kamp bevindt, echt een gewapende bende van driehonderd man zoals nu in de media wordt beweerd? Een ding is zeker, de schutters waren echt. Ik vond er nog twee op een hoopje in Tripoli, bedekt met gebruikte ammunitiehulzen, terwijl het flatgebouw in brand stond en het er zo heet was dat ik de trappen niet op
kon. Toch probeerden hele families nog naar beneden te komen. Een vrouw droeg een baby. ‘Hij is nog maar vier dagen oud’, jammerde ze tegen me. Ik vond een familie die bij elkaar gekropen was in de badkamer, twaalf doodsbange Libanezen die samen 24 uur in dit piepkleine kamertje hadden gezeten terwijl de kogels langs de muren van hun huis vlogen. Dus wat is er nou in vredesnaam gisteren in Libanon gebeurd?
Wie is hier de vijand? De premier van Libanon Siniora beweerde dat het een poging was om de stabiliteit in Libanon te verstoren. Dat lijkt me, op zijn zachtst gezegd, geen gekke gok. Saad Hariri, de zoon van de vroegere premier die meer dan twee jaar geleden in Libanon vermoord is, noemde de gewapende mannen ‘schurken die de islam voor hun doeleinden gebruiken.’ Volgens dit scenario zijn niet de soen-
nieten de slechteriken maar de sjiietische Hezbollah. Maar Tripoli is de machtigste soennitische stad in Libanon, zo machtig dat er geen druppel alcohol wordt geschonken in de restaurants van de stad. De mensen die gisteren in paniek over straat holden in Tripoli waren ook soennieten. Dus is het echt zo dat Syrië een ‘Al Qaida’ aan het vormen is in Libanon? En wie is dan de vijand? Misschien het NAVO-leger in Zuid Libanon? Toch niet het Libanese leger, dat op dappere wijze een burgeroorlog heeft weten te voorkomen in januari? Toch lokte in 2000 een Al Qaida-achtige groep het Libanese leger ook al in de val in het noorden van het land. Of was dat soms ook een Syrische actie?
Dode mannen Het regende zondagavond nog steeds kogels in Tripoli en men zei dat het leger zich aan het voorbereiden was om de kampen in te trekken. Fatah,
de uitgerangeerde club van Yasser Arafat, kondigde aan achter het leger te staan, verstandig na de bloedige gebeurtenissen van gisteren. ’Een gevaarlijke poging om de veiligheid in Libanon in gevaar te brengen’, was de reactie van de regering. Een regering waar de sjiietische ministers trouwens vorig jaar uit wegliepen in de hoop het bewind van Siniora ten val te brengen. Maar hoe moet het nu verder? Wie zijn die dode mannen die ik gisteren heb gezien, doorboord door kogels, opengereten door granaten? Alles wat ons rest zijn stille getuigen. Een van hen had grote ogen boven een pluizige baard en die ogen staarden naar ons en de politie die zijn lijk uitjouwden. Ik vraag me af of ze ons niet zullen blijven achtervolgen. En of we er ooit achter zullen komen wat er echt gebeurd is, die vreselijke dag in Libanon. 1 The Independent
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
Opkomst in nieuwe lidstaat bedroevend laag
Amerikaanse organisatie valt ‘Grote Leider’ aan
BULGAARSE OPPOSITIE WINT EUROPESE VERKIEZINGEN
KIM JONG II MOET BERECHT WORDEN BIJ TRIBUNAAL
De rechtse Bulgaarse oppositiepartij GERB van burgemeester Borisov van Sofia heeft zondag nipt de eerste verkiezingen voor het Europarlement (EP) gewonnen. GERB kreeg 21,69 procent van de stemmen, terwijl de regerende socialisten het met 21,41 procent moesten doen. De coalitiepartner van de socialisten, de Beweging voor Rechten en Vrijheden die door etnische Turken wordt gesteund, bleef steken op 20,26 pro-
De Noord-Koreaanse leider Kim Jong Il (65) zou zich voor een internationaal tribunaal moeten verantwoorden voor de mensenrechtenschendingen die in zijn land worden begaan. Dat stelt de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Freedom House (FH) in een rapport. Noord-Korea houdt vol dat het de mensenrechten respecteert, maar algemeen wordt aangenomen dat het stalinistische bewind zich weinig om de Universele Verklaring voor de Rech-
cent. Op basis van de uitslag worden achttien Bulgaarse zetels in het EP verdeeld. Waarschijnlijk komen de ultranationalistische Ataka-partij en de NSDV van oud-koning Simeon Saxcoburggotski ook in het EP. Weinig Bulgaren maakten de gang naar de stembus: de opkomst bedroeg een magere 28,6 procent. Het vertrouwen in de politiek is laag, de levensstandaard is laag en er is veel criminaliteit. Het land is sinds 1 januari lid van de EU.
De stalinistische Kim Jong II.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
ten van de Mens bekommert. Politieke gevangenen zouden de doodstraf krijgen en duizenden mensen zouden in gevangenkampen zitten. Mensen die het land trachten te ontvluchten zouden worden gemarteld en de vrijheid van meningsuiting is ver te zoeken. Sinds Kim in 1994 zijn vader opvolgde zit hij stevig in het zadel. Als de mensenrechten worden geschonden gebeurt dat op z’n minst met zijn medeweten, aldus FH.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Werkloosheid
Het weer
Ook op deze dag...
Macedonië heeft relatief de meeste werklozen: 37 procent van de bevolking. In Europa staat Polen er het slechtste voor met 19 procent.
New York: 21°C/ 13°C, zonnig Moskou: 30°C/ 19°C, lichtbewolkt Tokio: 24°C/ 17°C, lichtbewolkt
1960 - De Chileense stad Valdivia werd getroffen door een aardbeving van 9.5 op de schaal van Richter. De daaropvolgende tsunami’s waren zo krachtig dat ze de volgende dag Hawaii bereikten.
Buitenland Nieuws SOMALIË
Black Hawk Down ...
Somalië, met hoofdstad Mogadishu, heeft het niet makkelijk. Honger, ziektes en geweld hebben al meer dan een miljoen levens geëist. Er wordt niet alleen intern geruzied, ook de buurlanden vinden dat ze recht hebben op een stuk van het land. Op dit moment wordt er, in Somalië, gestreden tussen islamitische fundamentalisten en Ethiopië. Dat land voelt zich bedreigd. Religie Islam. Exportproducten Vee, bananen, huiden en vis. Exportpartners Verenigde Arabische Emiraten, Jemen, Oman.
Probleem met Fundamentalistische moslims, buurlanden Ethiopië, Kenia en Djibouti. Bekend Van de film Black Hawk Down, het verhaal van een Amerikaanse militaire missie die vreselijk misgaat. Waargebeurd. De beelden van een dode GI die door de straten van Mogadishu wordt gesleept, zijn een Amerikaans trauma. Geschiedenis Somalië is gevormd uit twee kolonies: Brits en Italiaans Somaliland. Het land werd meer dan 20 jaar geleid door dictator Siad Barre. De laatste jaren probeert het wanhopig overeind te krabbelen. Weer vandaag in Mogadishu Buiig met 31ºC. Aantal inwoners Rond de 8 miljoen. Record Geen enkel land ter wereld biedt zijn burgers zo weinig koopkracht als Somalië. Bekendste Somaliër Ayaan Hirsi Ali, voormalig Nederlands politica, nu verbonden aan Amerikaanse denktank. Door Time genoemd als een van de invloedrijkste personen ter wereld. Plek op de FIFI wereldranglijst Het voetbalelftal staat 184e. 1
Eenkindpolitiek
Chinese boeren in opstand Novum AMSTERDAM
...
Duizenden boeren in het zuidwesten van China zijn zaterdag aan het relschoppen geslagen uit woede over hoge boetes die gezinnen met te veel kinderen waren opgelegd door de plaatselijke autoriteiten. Dit heeft de Hongkongse krant Ming Pao gisteren gemeld. Een dorpsbewoner heeft het relaas over de gebeurtenissen in Shabi in de regio Guangxi bevestigd. De boeren verzamelden zich bij een plaatselijk overheidsgebouw en stichtten branden, vernielden auto’s en bekogelden ambtenaren met stenen. Aanleiding voor de rellen was dat een onbekend aantal gezinnen boetes van meer dan tienduizend yuan
11
Yuri Felshtinsky ‘Dit land wordt bestuurd door de geheime dienst’
LANDENPROFIEL
Somalië krijgt geen hulpgoederen meer over zee. Een boot van het Wereld Voedsel Programma is aangevallen door piraten.
(970 euro) zou hebben gekregen in verband met het overtreden van het Chinese geboortebeperkingsbeleid. Het jaarinkomen in de streek ligt ongeveer tien keer zo laag, aldus een bewoner. Chinezen op het platteland mogen in principe, net als hun landgenoten in de stad, maar één kind op de wereld zetten. Als op het platteland echter het eerste kind een dochter is, mag er nog één kind bijkomen. Volgens Ming Pao is het gebruikelijk dat ambtenaren mensen die zich niet aan deze regels houden een boete van vijfhonderd yuan (vijftig euro) opleggen. Als ze die niet binnen drie dagen betalen, worden hun huizen vernield en al hun bezittingen geconfisqueerd. 1
‘Rusland gaat de kant op van het Romeinse Rijk’
Yuri Felshtinsky: Buitenlandse druk werkt bij Russen averechts. CHRISTIAAN KROP
‘Rusland wordt bestuurd door de geheime dienst.’ Deze beschuldiging heeft Alexander Litvinenko uiteindelijk het leven gekost. Een interview met zijn vriend en mede-auteur Yuri Felshtinsky . Gerben Segboer AMSTERDAM
...
‘Rusland is geen supermacht, Rusland is zwak. Pas als ieder toilet in Rusland beschikt over toiletpapier, geloof ik dat het land een supermacht is.’ Het is wachten op de glimlach van Yuri Felshtinsky, maar die komt niet. De Rus is bloedserieus. De economische macht van Rusland moet nodig gerelativeerd worden, vindt hij. ‘Moskou is rijk, reis je twintig kilometer buiten de stad dan waan je je terug in de negentiende eeuw.’ De echte macht, aldus Felshtinsky, zit niet in het hoofdkantoor van Gazprom, ook niet in het Kremlin, maar in Lubyanka, het hoofdkwartier van de Russische veiligheidsdienst FSB. Ondanks zijn strenge, norse blik is Yuri Felshtinsky een opvallend vrolijke man. Het is alsof hij heeft besloten dat je maar beter kunt lachen om de absurde en afschuwelijke geschiedenis van Rusland na het uiteenval-
len van de Sovjetunie. Samen met Alexander Litvinenko, die vorig jaar in Londen werd vergiftigd met het radioactieve Polonium-210, schreef hij het boek Terreur van Binnenuit. In het boek verbinden Felshtinsky en Litvinenko een reeks dodelijke aanslagen in Moskou met het begin van de tweede Tsjetsjeense Oorlog en de verkiezing van Poetin tot president. ‘Alles is toe te schrijven aan de FSB’, aldus Felshtinsky. ‘De dodelijke aanslag op een flatgebouw in Moskou waarbij 300 mensen omkwamen is hun werk geweest. Het werd in de schoenen geschoven van de Tsjetsjeense rebellen en vormde daarmee de aanleiding voor militaire acties in de Russische provincie. Het Russische volk was bang en riep om een sterke leider. Dat werd Poetin.’ Felshtinsky pauzeert even, voor dramatisch effect. ‘Poetin is een pion van de FSB. Zij hebben hem naar voren geschoven en omringd met voormalige FSB-medewerkers. Zelfs de mogelijke opvolgers van Poetin komen weer uit de veiligheidsdienst!’ Volgens Felshtinsky begon de ellende met de val van de Sovjetunie. ‘De KGB stond altijd onder direct bestuur van de communistische partij. Hun taak was het bestrijden van de-
mocratie en het onderdrukken van anders denkenden. Toen de communistische partij uiteenviel hebben ze het heft in eigen handen genomen en de Russische politiek bevolkt met stromannen.’ Toch is Felshtinsky gematigd positief over de toekomst van Rusland. ‘Het land gaat uiteindelijk dezelfde problemen krijgen als het Romeinse Rijk. Als je de macht in een enorm land als Rusland centraliseert, zoals dat nu het geval is, dan is het slechts een kwestie van tijd voordat de boel in elkaar dondert. Het zal niet volgend jaar zijn, maar ik denk wel voor het einde van de ambtstermijn van Poetin’s opvolger. Vóór 2016 zal Rusland democratischer zijn.’ De Europese Unie en de Verenigde Staten zullen hier volgens Felshtinsky geen invloed op hebben. ‘De boel moet óf uit zichzelf, óf onder druk van het Russische volk in elkaar storten. Buitenlandse druk werkt bij Russen averechts.’ 1
Alexander Litvinenko & Yuri Felshtinsky, Terreur van Binnenuit. Het eigen verhaal van de vermoorde ex-spion (Forum - Amsterdam).
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Douaneambtenaar zag acteur testosteron weggooien
34 euro per jaar voor leefomstandigheden
FIKSE BOETE VOOR STALLONE WEGENS SMOKKEL HORMONEN
UITKERING VOOR MAOÏSTISCHE REBELLEN IN NEPAL
De Amerikaanse filmacteur Sylvester Stallone heeft gisteren door een Australische rechtbank een boete van ruim 1.800 euro opgelegd gekregen voor het zonder vergunning invoeren van menselijke groeihormonen. Bovendien draait hij op voor de proceskosten van omgerekend 6.000 euro. In februari werden op het vliegveld 48 buisjes met het groeihormoon Jintropine in Stallones bagage aangetroffen toen hij in Austra-
De Nepalese regering zal duizenden voormalige maoïstische rebellen een maandelijkse uitkering van 3.000 Nepalese roepie (ongeveer 34 euro) geven om hun leefomstandigheden te verbeteren. Minister voor vrede en wederopbouw Ram Chandra Poudel heeft dit gisteren bekendgemaakt. Poudel zei dat het kabinet zondag tot de stap had besloten onder druk van de maoïstische coalitiegenoten. In zeven grote en veertien kleine kampen
lië was voor de promotie van zijn film Rocky Balboa. Volgens Stallone had hij het middel nodig voor een medische aandoening en wist hij niet dat een vergunning noodzakelijk was. Stallone bekende gisteren bij monde van zijn advocaten in een rechtbank in Sydney schuld aan de invoer. Drie dagen na de vondst van de buisjes zag een douanebeambte hoe Stallone vier buisjes testosteron uit zijn hotelkamer gooide terwijl deze doorzocht werd.
Sylvester Stallone.
verspreid over Nepal zijn zo’n 31.000 ex-strijders ondergebracht, in afwachting van verkiezingen later dit jaar voor een speciale vertegenwoordiging die zich over hun lot zal buigen. De kampen staan onder supervisie van VN-waarnemers. De voormalige rebellen weigerden met de waarnemers samen te werken om hun eisen voor verbetering van de leefomstandigheden kracht bij te zetten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Spaans voor beginners ¿Cuánto equipaje puedo llevar? - Hoeveel bagage mag ik meenemen? ¿ De qué puera sale el avión? - Bij welke gate staat het vliegtuig? ¿Cuánto sale hasta...? - Hoeveel kost een rit naar...?
Woordjes La Peluquería - de kapper el peine - de kam el cepillo - de borstel
Zinnetjes ¿Dónde están los servicios? - Waar is de w.c? ¿Nos podría traer la carta? - Mogen we de menukaart? ¿Tienen plato del día? - Heeft u een dagschotel?
12
Achtergrond Economie
Bankzaken SEPA? U bent niet de enige op wiens gezicht een groot vraagteken vormt. Maar in 2008 wordt er één Europees systeem voor al het betalingsverkeer binnen Europa ingevoerd.
De girale variant op de euro komt eraan
Sharida Mohamedjoesoef
SEPA! Quoi? Qué? Wat?
AMSTERDAM
...
Overal in Europa met je betaalpas kunnen pinnen, bijvoorbeeld in een Franse supermarkt. Via je reguliere bank geld overmaken naar een rekening van een familielid in, laten we zeggen, Griekenland. Een incassoopdracht via je eigen bank regelen om je te abonneren op een of ander Brits tijdschrift. Vanaf 2008 worden dergelijke handelingen een stuk eenvoudiger, want dan beginnen Europese banken, gemandateerd door Brussel, met de invoering van SEPA, ofwel de Single Euro Payments Area. SEPA kan het best worden omschreven als één girale standaard voor grensoverschrijdend betaalverkeer in Europa, ofwel in gewone mensentaal, de girale variant op de euro. De eerste twee producten die volgend jaar op stapel staan, zijn de incasso-opdracht en de overschrijving. Daarnaast zullen kaartbetalingen in Europa veel beter op elkaar worden afgestemd.
Iedereen krijgt SEPA direct of indirect op zijn boterham
Banken en winkeliers maken hoge kosten voor het faciliteren van debetkaarten. GER LOEFEN/HH
Hoewel grensoverschrijdende betaalverkeer in ons land slechts een zeer klein percentage uitmaakt van het totale betaalverkeer, krijgt iedereen in Nederland, van ondernemer tot particulier, SEPA op zijn boterham. Zo krijgt iedereen nieuwe betaalpassen waarbij de magneetstrip wordt vervangen door een chip. Ook de bankrekeningnummers worden langer, omdat ze worden aangevuld met het internationale bankrekeningnummer en de bankidentificatiecode, ofwel de BIC. Met nog maar zes maanden voor de boeg zijn financiële instellingen als ABN Amro, Rabobank en ING al begonnen met het informeren van hun clientèle. Toch beperkt die voorlichting zich vooral tot de zakelijke klant. Daar moet deze zomer verandering in komen, want dan voert de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) een campagne die SEPA ook meer onder de aandacht van de particulier moet gaan brengen. ‘Hoe die
campagne er precies uit gaat zien is nu nog niet bekend. Je praat hier over een omvangrijk project, waarbij duizenden Europese banken betrokken zijn. Daarnaast heb je ook te maken met Europese richtlijnen die weer vertaald moeten worden naar nationale wetgeving’, zegt Raymond Peil, woordvoerder van de NVB. Platform Detailhandel Nederland is er niet zo gerust op. Ilya Bruggeman, secretaris Betalingsverkeer: ‘Het gaat de consument misschien meer aan dan nu wordt gedacht. Het venijn zit ‘m in het feit dat banken nu nationale betaalproducten willen vervangen door internationale betaalproducten met bijbehorende hoge kostenstructuur. Waarom is dat nodig? De huidige pinpas fungeert toch naar behoren? Hij is bekend en goedkoop. Maar nee, in plaats daarvan willen de banken gebruik maken van de financiële infrastructuur van Mastercard en Visa. Beiden kennen we nu vooral van de creditcard, ofwel betalen met
geleend geld. Maar Mastercard en Visa kennen ook de debetkaartconstructie waarmee je betaalt met geld wat gewoon op je rekening staat. Om dit nieuwe betaalsysteem te faciliteren, dreigen de kosten die banken en winkeliers in rekening brengen fors te stijgen. Maar dat moet ook worden terugverdiend. Met andere woorden, de winkelier heeft geen andere keus om de gemaakte kosten door te berekenen aan de klant.’
‘Banken willen af van de pinpas. Ze verdienen er te weinig aan’ Bruggeman vervolgt in rap tempo: ‘Heeft u uw betaalpas wel eens goed bekeken? Kijk maar, daar staat nu al prominent op de voorkant Maestro, het betaalproduct van Mastercard.
Dat is een teken aan de wand. Banken willen gewoon af van de pinpas en dat is echt niet vanwege het fraudegevoelige karakter van de pas. Ze verdienen er gewoon te weinig aan. Dat is wel even anders bij internationale betaalproducten. Want dan krijgt de kaartuitgevende bank van de consument een vergoeding van de kaartaccepterende bank van de winkelier. Deze vergoeding, de zogeheten interchange fee, is omzetgerelateerd en bedraagt 2 tot 7 procent van het aankoopbedrag. Het zijn de Nederlandse banken die tijdens een vergadering achter gesloten deuren bepalen hoe hoog die vergoeding moet zijn. Dat kan dus flink in de papieren lopen. In België waar de Maestro debit card onlangs werd ingevoerd, leidden de hogere tarieven tot flinke protesten.’ De NVB denkt het zo’n vaart nog niet zal lopen met de tarieven. Raymond Peil: ‘Er zijn andere ondernemingen actief die concurrerende systemen ontwikkelen, aangezien SEPA
marktwerking in het betalingsverkeer mee zich brengt. Als er een wetmatigheid is bij marktwerking, dan is het wel dat dit op termijn leidt tot lagere tarieven.’ Ook Ineke Bussemaker, Rabobank-directeur Betalen & Sparen, voorziet geen al te grote problemen rondom de tarieven. ‘SEPA wil het betalingsverkeer in alle eurolanden kwalitatief en even goed en goedkoop maken. Dat laatste is natuurlijk een lastig punt, omdat de huidige prijsverschillen tussen landen groot zijn. Zo zijn betalingen in Italië en Spanje veel duurder dan bij ons. Toch voorzie ik dat onze prijs nauwelijks zal stijgen. De politiek laat dat simpelweg niet gebeuren.’ De minister van Financiën, Wouter Bos, heeft inmiddels van zich doen spreken. In een brief die hij vorige week aan de Kamer stuurde als reactie op eerder gestelde kamervragen, erkent de minister dat SEPA weliswaar een marktgedreven proces is waar hij geen directe invloed op kan uitoefenen, maar deelt hij niettemin de zorg dat ‘interchange fees de concurrentie kunnen belemmeren en prijsverhogend kunnen werken’. Verder wijst Bos op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van banken om betaaldiensten aan te bieden die betaalbaar zijn voor iedereen. ‘Derhalve zal ik op korte termijn mijn zorgen nogmaals onder de aandacht van de banken brengen door middel van een brief aan de Nederlandse Vereniging van Banken. In deze brief zal ik tevens ingaan op de interchange fees.’ ‘Mooier had de minister het bijna niet kunnen verwoorden’, aldus een tevreden Bruggeman. Ik hoop dat hij politieke druk uitoefent op de banken, maar ook op de Nederlandse Mededingingsautoriteit en De Nederlandsche Bank om streng toezicht te houden op de introductie van SEPA. Ach, misschien is het wel een idee voor de minister om gewoon aan te sturen op een afschaffing van de interchange fee, net als in Polen is gebeurd. Dan zijn we gelijk van alle ellende af.’ 1 www.ingsepa.com www.platformdetailhandel.nl www.nvb.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Honderd dagen
H HARRY
STARREN
onderd dagen. Het zijn de wittebroodsweken van een kabinet. In honderd dagen moet je de toon zetten en de maatregelen nemen. De rest is uitvoering. Je slag slaan. Sarkozy hoort bij dit type. Elke Amerikaanse president doet het. Je krijgt maar honderd dagen en dan kan je maar beter weten wat je wilt. De verkiezingen zijn vers, de legitimatie is nog groot. Dit kabinet doet het omgekeerde. Dat maakt het interessant. Eerst luisteren, kijken, afwegen en dan handelen.
Daar is iets voor te zeggen. Voor meteen je slag slaan ook. Dit is een dilemma. Van het zuiverste soort. Beide antwoorden zijn goed. Of niet op voorhand fout. Als je een nieuwe combinatie vormt, die van de dialoog met de samenleving een punt maakt, dan kun je die honderd dagen ook zien als een manier om je slag te slaan. Als je die dialoog goed voert en tot een nuttig einde brengt, kun je dat slagvaardig noemen of tenminste consistent. Voor die opdracht staat Balkenende
nu. De oppositie is achterdochtig. Is hier sprake van weifelmoedigheid of erger nog: van raffinement? De Kamer staat in de wachtstand en het kabinet blijft honderd dagen (een eeuwigheid in de politiek) ongemoeid. Voor een hervormingskabinet, dat verandering nastreeft is de aanpak bloedlink. Maar dit kabinet is geen hervormingskabinet. Het is een vormingskabinet. De grote ingrepen zijn achter de rug. Het is tijd voor ‘samen op weg’. Er is een ander toon, een andere stijl in het geding. Als het lukt is het niet zonder betekenis. Niet het debat wordt gezocht, maar de dialoog. Overdreven gezegd: minder zenden, meer luisteren.
Bij Standpunt.nl van de NCRV-radio waren vooral de vrouwen van deze aanpak gecharmeerd. Een meerderheid van de mannen vond het niks. Vooral vrouwen keren zich af van een politiek die alleen maar kissebist. Het spel is sleets geworden en in de praktijk onoprecht. Wouter Bos suggereerde in de verkiezingstijd tegenstellingen die in de formatie gemakkelijk overbrugbaar bleken. En nam plaats in een kabinet waar hij nooit in zou gaan. Bos heeft veel te vrezen. Eindelijk luistert het kabinet, de vraag is: wie luistert er straks naar het kabinet? 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Jaarverslag Arbeidsinspectie
C. Morley
Saoedisch Sabic neemt divisie GE over
Bij de helft van de bedrijven waar de Arbeidsinspectie vorig jaar een controle heeft uitgevoerd, waren er problemen met de werkomstandigheden zoals onveilige machines en gereedschappen.
‘The big shots are only the little shots who keep shooting.’
Saudi Basic Industries Corporation wil GE Plastics overnemen voor 11,5 miljard dollar. Het zou de grootste buitenlandse overname zijn die een Arabisch bedrijf ooit heeft gedaan.
Economie Nieuws
13
Distributie
Aegon UK sluit deal met Barclays Redactie economie AMSTERDAM
...
Aegon UK heeft een distributieovereenkomst gesloten met Barclays, de Britse bank die ABN Amro wil overnemen. Met de overeenkomst komt een aantal producten van Aegon nu ook beschikbaar voor klanten van Barclays. De betreffende producten van Aegon worden aangeboden via Barclays’ landelijke netwerk van financiële planners. De samenwerkingsovereenkomst is volgens Aegon ‘de meest belangrijke’ die het bedrijf tot nog toe in het Verenigd Koninkrijk heeft afgesloten voor distributie via het bankkanaal. ‘Het betekent een grote stap in de strategie van Aegon om zijn distributiemogelijkheden in het land uit te
breiden en zo meer zakelijke en particuliere klanten te bereiken’, aldus de verzekeraar. Aegon gaat deel uitmaken van Barclays’ zogeheten Select Choice panel van aanbieders. Dat houdt in dat speciaal geselecteerde producten beschikbaar komen voor Barclays’ netwerk van ongeveer 900 financiële planners in het VK, dat zich richt op de klantensegmenten Retail, Premier en Business Banking. De zakelijke vermogensbeschermingsproducten van Aegon worden als eerste aangeboden via de financiele planners van Barclays. Otto Thoresen, CEO van Aegon UK: ‘Het is de belangrijkste overeenkomst met het bankkanaal tot nog toe, die ons in staat stelt een breder segment aan klanten te bereiken met aantrekkelijke producten.’ 1
Boter, kaas en eieren
Ethanol drijft voedselprijzen op Redactie economie AMSTERDAM
...
Amerika wordt steeds minder afhankelijk van buitenlandse olie, maar de ethanolhype zorgde het afgelopen jaar wel voor een flinke stijging van de voedselprijzen. Dit meldt de Iowa State University tegen CNN. De sterk toegenomen vraag naar maïs maakt deze belangrijke voedingsbron voor kippen, varkens en koeien flink duurder. Hierdoor rekende de gemiddelde Amerikaan over het afgelopen jaar voor zijn boodschappenmandje 47 dollar meer af dan vorig jaar. Afgelopen fe-
bruari was de Amerikaanse maïsprijs, 4,37 dollar per schepel (ongeveer 30 kilo) al het hoogste in tien jaar. Ethanolfabrieken produceerden in 2006 18,5 miljard liter biologische brandstof. Dat moet dit jaar al oplopen tot ruim 35 miljard liter. Daarvoor is 27 procent van de totale maïs-oogst nodig. Als de ethanolproductie stijgt tot de verwachte 114 miljard liter in 2012, zullen de prijzen van een gemiddeld Amerikaans boodschappenmandje 67 dollar hoger liggen dan nu. Vlees kost dan zeven tot 8,5 procent meer. Eieren worden nog net geen luxe-artikel, maar kosten dan wel 13,5 procent meer. 1
‘Apenstreken zijn smeerolie: zonder loopt je bedrijf niet.’ STICHTING APENHEUL
Interview Managementrainer Patrick van Veen
‘Vlooien op het werk heeft een functie’ Apenmanagement. Geen grap, maar een bloedserieuze vorm van leidinggeven. Managementtrainer Patrick van Veen schreef er een boek over. Femke van Wiggen AMSTERDAM
Private equity
China omarmt megakapitalisme Redactie economie AMSTERDAM
...
In de jaren tachtig waren het de Japanners die half Amerika opkochten. Het heeft er alle schijn van dat de Chinezen nu hetzelfde gaan doen. De Chinese regering neemt voor 3 miljard dollar een belang in de Amerikaanse private equityfirma Blackstone Group. Het kwam niet eerder voor dat China op deze manier geld investeert in een buitenlands beleggingsfonds. En dan gaat het nog om een tamelijk agressief opkoopfonds ook. De Blackstone Group stapt in noodlijdende ondernemingen, lapt deze - vaak niet zachtzinnig - op en probeert ze vervolgens met winst weer te verkopen.
Het fonds is in de VS een van de grootste in zijn soort. In totaal deed Blackstone sinds haar oprichting in 1987 ruim 191 miljard dollar aan transacties. Op dit moment beheert het fonds een portefeuille van 32,4 miljard dollar. Dit geld is geïnvesteerd in meer dan honderd bedrijven, waaronder bijvoorbeeld Cadbury Schweppes, Center Parcs UK, Deutsche Telekom, The Nielsen Company, en ook het Nederlandse VNU. China beschikt over 1.200 miljard dollar aan buitenlandse reserves. Deze worden sinds kort in een speciaal beleggingsvehikel gestopt. Tot nu toe stapten de Chinezen vooral in veilige dollarobligaties. Met de nieuwe beleggingsstrategie hopen ze op hogere rendementen. 1
...
Nederland is sinds een paar dagen in de ban van Bokito, maar managementtrainer Patrick van Veen is al langer gefascineerd door apen. Liefst had hij in de Apenheul afgesproken, dan kon hij meteen laten zien waar hij het over heeft in zijn nieuwe boek Dierbare collega’s, apenstreken op de werkvloer. In deze opvolger van Help, mijn baas is een aap! (2006) beschrijft Van Veen hoe we ons op het werk gedragen. Als apen. ‘We geven het niet graag toe, maar het is zo. Wij vlooien ook: we roddelen, kiezen partij, liegen en lobbyen. Werkgevers hebben hier een hekel aan, maar dit menselijke gevlooi heeft absoluut een functie: het maakt dat mensen een binding met elkaar hebben. En er wordt natuurlijk meer naar boven gevlooid dan naar beneden. De werkvloer is een apenrots.’ Natuurlijk gedragen wij ons subtieler dan apen. ‘Mensen
slaan niet op hun borst om te laten zien wie de baas is, maar reserveren een parkeerplaats. Ze laten niet hun tanden zien, maar trekken een duurder pak aan. Je ziet veel aan de houding van een groep collega’s. Wie loopt er voorop, wie voert het hoogste woord. Waarom staan we sceptisch tegenover een directeur die zich imponerend gedraagt, terwijl we ook tegen hem opkijken? Drie jaar geleden begon Van Veen met zijn bedrijfje Ape Management trainingen te geven in de Apenheul. De afgestudeerd bioloog was projectleider bij Reaal Verzekeringen toen hij een traject voor managementtalent volgde. Het werd hem al snel duidelijk dat de 25 deelnemers niet echt wilden leren. ‘Het was een ratrace. Je moest de juiste vriendjes maken en coalities sluiten.’ Hij zag het gebeuren en dacht: net apen. Niet veel later besloot hij dat dit zijn niche was. In het begin reageren cursisten nog wel eens sceptisch. ‘Maar dat verdwijnt snel, want de meeste cursisten willen hun gedrag veranderen of dat van anderen beter aansturen. Als je aapgedrag in je bedrijf kunt doorgronden, heb je daar veel aan. Waarom vertonen we bepaald gedrag als er
gereorganiseerd moet worden? Waarom doen we aan machtspelletjes? Niets werkt beter dan mensen een spiegel voorhouden.’ Laatst liep hij met een groep managers door de Apenheul. Ze waren geïrriteerd want vonden allemaal dat een manager zich te imponerend gedroeg. ‘Altijd moest hij nog zijn plas over een vergadering doen. Die manager snapte niet waarover het ging. Tot een baviaan recht voor deze manager ging staan, hem aanstaarde en demonstratief begon te geeuwen. Die ene manager had de baviaan er meteen uitgepikt. Jouw houding staat me niet aan, zei hij eigenlijk. Toen moest die manager er wel op reageren.’ Apenmanagement is beslist geen uit de hand gelopen grap, benadrukt Van Veen. ‘Zelfs managementgoeroe Stephen Covey zei: ‘Als je gedrag wilt beinvloeden, moet je het eerst begrijpen. Dat is wat ik ook doe. Ik wil meegeven dat apenstreken noch negatief noch positief zijn. Het is smeerolie: zonder loopt je bedrijf niet. Als je bijvoorbeeld roddelen verbiedt, vallen teams uit elkaar. Gevlooi is essentieel en noodzakelijk. We moeten er alleen beter mee om leren gaan.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ........................................................................................................................ KORT 111
Batenburg breidt uit
Batenburg Beheer neemt TPC over, een onderneming die actief is op het gebied van handel en distributie van industriële elektronicacomponenten. Daarnaast houdt TPC zich bezig met de assemblage van printplaten. Bij de overname heeft Batenburg geen overnamebedrag vermeld. TPC realiseert met ongeveer tachtig medewerkers een jaaromzet van 10 tot 11 miljoen euro. Met de overname breidt Batenburg zijn handelsactiviteiten uit. TPC krijgt een positie als zelfstandige werkmaatschappij in de Handelsgroep van Batenburg Beheer.
Toename gevolg van vergrijzing
Batenburg Beheer omvat een groep van dienstverlenende ondernemingen, actief op het gebied van installatietechniek en technische handel.
STEEDS MEER 50-PLUSSERS MET KLEINE BANEN
111
AM tekent overeenkomst met stichting Humanitas
Vastgoedontwikkelaar AM, dat voor 51 procent in handen is van bouwbedrijf BAM, heeft een intentieovereenkomst getekend met stichting Humanitas voor de ontwikkeling en realisatie van twee woongebouwen en commerciële ruimten in de Rotterdamse wijk De Veranda. Partners van Humanitas in de realisatie zijn Stichting Pensioenfonds HAL en Woningstichting PWS Rotterdam.
50-plussers kiezen kleine banen.HH
Het aantal mensen van 50 jaar en ouder met een zogenoemde kleine baan, die maximaal 12 uur per week in beslag neemt, is de afgelopen tien jaar toegenomen. Dat is voornamelijk een gevolg van de vergrijzing, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het aantal 50-plussers met een kleine baan is in de periode van 1996 tot 2006 met 60.000 personen gestegen en daarmee terechtgekomen op bijna 195.000. In dezelfde periode nam het
aantal ouderen toe met een miljoen. Inmiddels telt de bevolking 5,3 miljoen 50-plussers. Het merendeel van de 50-plussers met een kleine baan wordt gevormd door vrouwen. Onder de 65-plussers zijn het juist veelal mannen die er een kleine baan op nahouden. Verder blijkt het aandeel personen binnen deze groep dat zelfstandig werkt relatief groot. Hierbij gaat het onder meer om freelancers, artsen en docenten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Fietsen, brommen en snorren
Albert Einstein
Powerchip IBM komt eraan
Vorig jaar telde Nederland in totaal 19,2 miljoen fietsen, motorfietsen en brom/snorfietsen, een stijging van 14 procent versus 1996. Dat blijkt uit de cijfers Tweewielers van Rai Vereniging en Bovag.
‘The hardest thing in the world to understand is the income tax.’ ‘
Indachtig haar belofte presenteert IBM volgende maand een supersnelle server chip: the Power6 microprocessor. De kloksnelheid van de superchip is twee keer zo hoog als de vorige generatie.
14
Nieuws Economie
Internet Microsoft doet grootste overname ooit
Google-Microsoft: 2-1 Microsoft kijkt jaloers naar de advertentie-inkomsten van Google. Niets is te gek om de achterstand in te lopen. Redactie economie AMSTERDAM
...
Microsoft heeft eindelijk zijn slag geslagen. Het heeft een bod gedaan van 6 milard dollar cash op aQuantive, een bureau voor internetadvertenties. De in het oog springende overnamepremie van 85 procent die Microsoft wil betalen, bewijst dat het ver gaat om te voorkomen dat het weer mis grijpt. Al ruim een maand rollen de grootste internetbedrijven ter wereld over elkaar heen om advertentiebedrijven op te kopen. Het begon half april, toen Google 3,1 miljard dollar betaalde voor de aankoop van DoubleClick, een bedrijf dat wereldwijd meer dan 80 miljard webadvertenties per maand verspreid. De concurren-
tie klaagde: hiermee was Google weer een stap dichterbij de totale uitsluiting van concurrentie op de advertentiemarkt. Zelfs Microsoft drong er bij de autoriteiten op aan kritisch naar deze aankoop te kijken. AOL, Microsoft en Yahoo zagen deze hoofdprijs voor hun neus voorbij gaan, maar Yahoo revancheerde zich door Right Media te kopen, een andere Amerikaanse advertentieverkoper. Vervolgens gingen Microsoft en marketinggigant WPP het gevecht aan om online advertentiebureau 24/7 Real Media. WPP won en weer droop Microsoft af. Nu heeft het met aQuantive eindelijk een overnameslachtoffer gevonden. Microsoft kijkt al tijden jaloers naar de advertentieinkomsten van Google dat nu marktleider is op het gebied van gesponsorde zoekresultaten. Met de overname van DoubleClick krijgt Google iets in huis dat het nog nauwelijks had: beeldadvertenties, zoals banners, pop-ups en vi-
deo’s die schreeuwen om de aandacht van internetters. De markt voor deze beeldreclames is nu goed voor 3,9 miljard dollar en moet volgens marktonderzoeker eMarketeer groeien tot 5,8 miljard in 2010. Microsoft wil ook een deel van die groei binnenhalen. Spelcomputer Xbox en platform Xlife moeten hierin een grote rol gaan spelen. Op Xlife ontmoeten gamers elkaar om tegen elkaar te spelen en over spelletjes te discussiëren. Microsoft wil er een soort YouTube (ook van Google) van maken, met alle soorten spelletjes, liedjes, filmpjes en ook advertenties. Als het Microsoft lukt om de advertentie-inkomten van Google te overtreffen, is de nu betaalde premie terecht. Probleem is dat schaalgrootte hierbij cruciaal is. ‘Als Xlife niet tot de topdrie van uitwisselingsplatforms gaat behoren, kan Microsoft de overnamesom van 6 miljard dollar snel afschrijven’, zegt analist Wing-Yen Choi van Theodoor Gilissen. 1
Beurs Beurs vandaag Kwartaalrrapportage Euronext Amsterdam
Battle of the beurzen Al twee jaar lang zijn ook de beurzen zelf in de ban van fusie en overname. Dit leverde tot nu toe veel koerswinst op, maar slechts één huwelijk. Zit er nog meer in het vat voor Euronext? AMSTERDAM
...
Amsterdam vond het kapitalisme uit. Met de oprichting in 1602 van de eerste naamloze vennootschap de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), de beurs zelf in 1611 en de Wisselbank en de Bank van Lening in 1614 was de stad decennia lang financiële hoofdstad van de wereld. Dat was toen… Intussen heet Beursplein 5 soms spottend Mickey Mouse beurs, want het stelt weinig meer voor. Natuurlijk zijn er multinationals
als Shell, ING, Unilever en Philips genoteerd, maar die fondsen zijn ook op andere beurzen verkrijgbaar. Een Amsterdamse listing is zeker geen halszaak voor hen. De Amsterdamse beurs zelf is al lang in buitenlandse handen met beursbedrijf Euronext.Liffe (Parijs, Amsterdam, Brussel en Lissabon), dat weer is gefuseerd met New York Stock Exchange (NYSE).
Flirten en fluiten Vandaag publiceert Euronext Amsterdam haar eerste kwartaalcijfers. Let wel, dit is iets anders dan fusiebedrijf NYSE Euronext, dat tot nu toe alleen staat genoteerd in New York en Parijs. Veel interessanter dan die rapportage is natuurlijk hoe het verder moet met de al jaren durende consolidatieslag tussen de beursbe-
drijven, die toch maar niet echt van de grond komt. Zowel Deutsche Börse, London Stock Exchange (LSE), Borsa Italiana en Tokyo Stock Exchange snuffelden en roken aan elkaar, maar kwamen er niet uit. Intussen begonnen ook NYSE en Nasdaq als pubers op een schoolfeestje te flirten en te fluiten. De laatste deed diverse biedingen op LSE, maar ving bot en nam maar een lokale Amerikaanse beurs over. NYSE had meer succes en ging met Euronext aan de haal.
Einde rally Verder zijn nog alle opties open: wie gaat met wie? Dat de consolidatie wordt vervolgd lijkt noodzaak. Handel, omzet en winst mogen dan toenemen, maar uiteindelijk staan de marges en tarieven onder de druk.
De vraag is hoe lang het nog duurt voordat beleggen en koersdata (vrijwel) kosteloos is, zodat schaalgrootte een vereiste lijkt. Waar de fusie wel een einde aan maakte, was de rally van het aandeel Euronext. Dit jaar won het aandeel maar 3,3% (AEX: +8,3%). Van begin 2005 tot en met begin 2007 dikte het aan van 30 euro tot een piek van 96,95 euro.
Wedden? Op welke koers sluit de AEX om 17:30 uur? Mail de koers voor 10:00 uur aan
[email protected]. De beste voorspeller wint een jaarabonnement op beleggersblad IEX magazine. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Samba beleggen 111
Laat de drums maar dreunen, want de Bovespa swingt de pan uit. De Braziliaanse hoofdindex blijft records vestigen. Het land is de B van de vier BRIC-landen, ofwel de grootste en meest veelbelovende economieën van de toekomst: Brazilië, Rusland, India en China. Zo lang als het goed gaat, want van het voetbal weten we dat die sambadrums plotsklaps kunnen zwijgen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: HELP, DE CHINEZEN KOMEN 2.0. 111
China wil 200 miljard dollar van haar valutareserve van 1.200 miljard spannender beleggen. Het steekt 3 miljard dollar in Blackstone. De grootste beleggingstrend, China en private equity gaan samenwerken. De gevolgen? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Nachtmerrie?
Bescheiden
Hong Kong
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD)
AREND JAN KAMP (SENIOR EDITOR IEX)
111
111
111
‘Deze combinatie is om van wakker te liggen. Zowel hedge funds als Chinezen hebben andere normen dan de traditionele beleggers. Gecombineerd met een bijna onuitputtelijke financieringsbron is dan bijna alles mogelijk. Laat uw fantasie gaan; als u wakker schrikt beseft u dat het geen nachtmerrie is.’ 1
‘Een bedrag van 200 miljoen dollar is voor Chinese begrippen bescheiden. Dat is nauwelijks meer dan de groei van de reserves van de Chinese centrale bank. Het is duidelijk dat ze meer rendement willen dan 5%. Er komen meer transacties dat de bank belegt in zakelijke waarden; het betekent niet dat ze obligaties gaat verkopen.’ 1
‘Chinezen laten zich nooit in de kaarten kijken, het blijft daarom speculeren. Blackstone gaat misschien met het geld overnames in Hong Kong doen. Toeval? In januari opende de durfkapitalist daar een kantoor en de beurs is er veel goedkoper (15 keer de winst) dan in Shanghai (40 keer).’ 1
Wetenschap Nieuws
15
Techniek Auto van morgen
Filosofie Welbewust vlieggedrag
Amsterdam-Moskou in één keer tanken
Ook een fruitvlieg heeft eigen willetje Toegegeven, vrije wil bestaat niet. Het is een illusie. Een verklaring achteraf voor gedrag dat we niet kunnen verklaren. Maar in dat geval heeft de fruitvlieg ook een vrije wil.
Terwijl autofabrikanten verbeten protesteren tegen strengere milieuwetten, komt een Duits automobiel bedrijf met een revolutionair nieuwe auto: de Loremo.
Marcel Hulspas AMSTERDAM
Sybe Rispens
...
BERLIJN
...
Hij heeft een topsnelheid van 160 kilometer per uur en rijdt met één liter diesel zeventig kilometer. Over twee jaar moet hij op de markt komen voor een prijs beneden de 12.000 euro. De hoofdpersonen achter dit technische hoogstandje zijn Gerard Heilmaier, Uli Sommer en Stefan Ruetz. Ze noemen hun revolutionaire ontwerp de 'Low Resistance Mobile', kortweg Loremo. Het was Sommer die in 1993 de eerste ideeën had: ‘Het is onbegrijpelijk dat er nog steeds anderhalve ton staal nodig is om een mens van 80 kilogram van A naar B te rijden.' In een moderne auto gaat zevenachtste deel van de energie op in de verbrandingsprocessen van de motor, de verliezen in de versnellingsbak en wrijving. Van elke liter benzine bereikt maar één theekopje de wielen. En van de energie die er in dat theekopje zit, gaat de helft op aan wrijving in de lagers en het opzij drukken van de lucht. Wat er dan nog overblijft, wordt gebruikt voor het versnellen van massa. En omdat 95 procent van die massa bestaat uit het materiaal van de auto, en niet de bestuurder, komt van elke liter benzine uiteindelijk maar één procent terecht bij het in beweging zetten van een mens. Sommer: ‘Dus mijn eerste vraag was: hoe maak je een auto veel lichter?’ Het ontwerpen begon bij een nieuw chassis. Gekozen werd voor onder meer een staalsoort die ultralicht is en door Porsche is ontwikkeld. De staalsoort is zeer sterk omdat het is voorzien van holle profielen en omdat gebruik wordt gemaakt van technieken waarbij flinterdunne staalplaten en kunststof lagen als in een sandwich op elkaar liggen. Dit stalen geraamte weegt 95 kilogram, drie keer lichter dan een normaal chassis. Voor de carrosserie keken de uitvinders naar zweefvliegtuigen. Zo moesten de deuren voor de aërodynamica wijken: wie in wil stappen, moet door een naar boven geklapte snuit. Alles bij elkaar weegt de Lore-
Dat nietige beestje is geen slaaf van zijn angsten, behoeften en lusten, maar bedenkt ook wel eens spontaan iets. Dat blijkt uit onderzoek van Alexander Maye van de Universiteit van Hamburg. Maye en zijn medewerkers hingen een fruitvliegje aan een naaldje in een kooitje. Het naaldje registreert de bewegingen die het wil maken (maar hij zit vast) en op de wand worden normaliter beelden geprojecteerd, om te zien hoe de vlieg daarop reageert. Maye hield de wand echter volkomen wit. Het vliegje kreeg dus geen enkele prikkel, geen enkele reden om wat voor reactie dan ook te vertonen. De onderzoekers verwachtten dat het vlieggedrag, gemeten door het naaldje, volkomen random zou zijn. Maar dat was het niet. Er zat een merkwaardig, onverklaarbaar systeem in het gedrag van het vliegje. Na dagen meten, puzzelen en modelleren konden de onderzoekers dat gedrag nog steeds niet verklaren.
Toen namen ze contact op met Amerikaanse collega’s gespecialiseerd in neurologisch onderzoek naar bewegen. Ook zij bekeken de grafieken en constateerden dat iets in het vliegbreintje zorgt voor welbewust gestuurde variaties in het vlieggedrag. Ook al is daar geen enkele reden toe, de fruitvlieg besluit zo nu en dan om een serie bochten te maken, om te keren, te versnellen. Hij vertoont een heel klein vrij willetje. De fruitvlieg is het paradepaardje van het genetisch onderzoek. Het moet vrij eenvoudig zijn om de genen die hier achter zitten op te sporen. En de genetische verschillen met de mens zijn bescheiden. Ook wij beschikken over dat spontaniteitsgen. En dat kan ook ‘uitgezet’ worden. Goed nieuws voor ouders die de voorkeur geven aan saaie, voorspelbare kinderen. 1
Een eigenwijs fruitvliegje. HH
Geologie
‘Komeet velde mammoet’ Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Loremo: ‘Low Resistance Mobile’, slechts 450 kilo.
mo 450 kilo. De motor kan daardoor veel kleiner zijn dan die van een normale auto: hij heeft een vermogen van 20 pk. En dat is ruim voldoende. Van nul tot 100 doet de Loremo in 16 seconden. Voor de veiligheid zorgt het speciale chassis en opmerkelijk genoeg
ook de kunststof waar de carrosserie van is gemaakt: het materiaal - een composiet van polymeren - absorbeert twaalf keer meer botsingsenergie per kilogram dan blik. Nog een jaartje of twee, en liefhebbers van stoere sportwagens zijn ook nog eens de zuinigste rijders. 1
Zo’n 13.000 jaar geleden werd de aarde plotseling een stuk kouder, en die koude hield zo’n duizend jaar aan. In Azië stierf de mammoet uit, in Noord-Amerika zijn kale neef, de mastodont. Ook de mensheid kreeg het in die tijd zwaar te verduren. De oorzaak achter deze rampen is onbekend, maar de Amerikaanse geoloog Allen West denkt dat hij het weet: de aarde werd getroffen door een komeet. Wests voornaamste bewijsmateriaal voor zijn hypothese bestaat uit microscopisch fijn diamantstof dat op vele plaatsen op aarde terug te vinden is. Het diamantstof is uniek en de dateringen, wereldwijd, komen op
een ontstaan rond 13.000 jaar geleden. Volgens West is toen een grote komeet de aard-atmosfeer binnengedrongen. Kometen hangen letterlijk als los zand aan elkaar. Ze slaan geen krater maar exploderen op grote hoogte, wat dramatische gevolgen voor de onderliggende gebieden kan hebben, zoals de Toegoeska-inslag in 1908 liet zien. Volgens West had zijn komeetinslag mondiale consequenties. De koolstof in de komeet werd zo sterk samengeperst dat er diamantstof ontstond. De theorie van West heeft als voordeel dat er niet gezocht hoeft te worden naar een bijpassende krater. Maar het is de vraag of archeologen en paleontologen bereid zijn om deze hemelse indringer te accepteren als verklaring voor al hun problemen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT WETENSCHAP 111
Oudste Chinees
Chinese archeologen hebben in de provincie Ningxia Hui, in het noordwesten van China, rotstekeningen gevonden die grote overeenkomsten vertonen met Chinese karakters. Als het werkelijk om karakters gaat, betekent dit dat deze zo’n achtduizend jaar oud zijn, en dat het Chinees de oudste geschreven taal ter wereld is. De tot nog toe oudste Chinese tekens waren 4500 jaar oud en stonden op aardewerk. Experts zullen zich over de vondst moeten buigen want de gevonden tekeningen lijken slechts op karakters. In het gebied, de Da-
maidi heuvels, zijn over een gebied van enkele vierkante kilometers in totaal achtduizend tekeningen aangetroffen. Keus genoeg dus. 111
Dag kan uurtje langer
Amerikaanse en Franse onderzoekers zijn erin geslaagd de biologische klok van twintig vrijwilligers zodanig te manipuleren dat ze gewend raakten aan een 25-urige ‘dag’ en een maand lang volgens dit ritme leefden. De menselijke biologische klok vertoont een ritme dat iets langer is dan de 24 uur die de zon aan ons oplegt. Het was bekend dat het levensritme van mensen die het gewone dag- en nachtritme niet ervaren, langzaam uit de pas
gaat lopen. Dit experiment laat zien dat deze verlenging van de dag ook gedurende lange tijd geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid. Volgens de onderzoekers is dit handig bij extreem lange ruimtereizen.
Mondiale klimaat sneller warmer
111
De Zuidelijke oceanen rond Antarctica nemen niet zo veel CO2 op als klimatologen hadden gedacht. De concentratie CO2 in de atmosfeer is de laatste decennia flink gestegen, en deskundigen hadden verwacht dat de hoeveelheid CO2 die in het zeewater oplost en dan in de diepten verdwijnt, ook zou stijgen. Metingen door Corinne Le Quere, gepubliceerd in Science, laten echter zien dat deze opname constant is. Dat betekent dat de klimaatmodel-
Welvaart maakt vrouwen vruchtbaar
De eerste levensjaren van een meisje zijn van groot belang voor haar vruchtbaarheid. Britse artsen vergeleken vrouwen in Engeland en Bangladesh, en vrouwen die naar Bangladesh emigreerden. Vrouwen die hun eerste levensjaren in Engeland hadden doorgebracht, waren eerder vruchtbaar en produceerden meer progesteron.
ZUIDELIJKE OCEANEN NEMEN TE WEINIG BROEIKASGAS OP len, waarop de voorspellingen voor het broeikaseffect zijn gebaseerd, bijgesteld moeten worden. Als deze metingen juist zijn zal het mondiale klimaat ietsje sneller warmer worden dan verwacht. De zuidelijke oceanen vormen samen met de bossen en oerwouden op aarde de belangrijkste ‘putten’ waarin de helft van de CO2 die de mens in de atmosfeer pompt, weer uit de atmosfeer verdwijnt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Nuttige gast
Waf! (Slim!)
Topidee
Onderzoek bij muizen laat zien dat herpesvirussen (die de meeste mensen onder de leden hebben) bescherming bieden tegen bacteriele ziekteverwekkers als Listeria en de pestbacil Yersinia pestis.
Terry Diener uit Pikesville vertaalt tegen betaling wat uw hond blaft.
Volgens geoloog Michel Barsoum is de piramide van Gizeh niet gemaakt van blokken die elders werden uitgehakt maar van betonblokken die ter plekke werden gegoten (maar hij is niet de eerste).
Cultuur
16
Foto-expositie XXBoys
De schoonheid van het translichaam In zijn expositie XXBoys laat freelance fotograaf Kael T. Block zien dat transseksualiteit sexy kan zijn. Confronterende beelden van mannen die hun vrouwelijke lichaam vaarwel zeiden.
tekst Evil - en draagt een grote ring door zijn neus. In gescheurde jeans en op afgetrapte Nikes is hij een boegbeeld voor de nieuwe generatie transjongens die trots is op haar hervormde identiteit en niet in krappe hokjes geplaatst wil worden. Block wil de schoonheid van het translichaam laten zien en schuwt daarbij niets. Zijn werk is rauw en intens. Zelfs tijdens de expo in progressief Amsterdam blijven sommige foto’s veilig opgeborgen in de portfoliomap op tafel. 1
Tisha Eetgerink AMSTERDAM
...
Fotoproject XXBoys begon toen Kael T. Block (27) zijn eigen transformatie van vrouw naar man vastlegde. De beelden moesten de fotograaf en voormalig tattookunstenaar helpen bij het vaststellen van een nieuwe, krachtige identiteit en hem in staat stellen zijn lichaam vanaf een afstandje te zien veranderen. Geleidelijk breidde XXBoys uit met meer beelden van jonge transjongens. Aanvankelijk vond Block hen via sites als myspace en friendster, nu vinden ze hem. Sinds 2005 reist de Parijzenaar de wereld over om het vrouw-naar-man-proces vast te leggen in bijzondere portretten. Zijn doel is sexappeal terug te brengen in een lichaam dat in de media vaak op een freaky, sensationele manier wordt weergegeven. In het kader van het Nederlands Transgender Filmfestival dat morgen van start gaat, is een selectie van Kael T. Blocks werk te zien in politiek en cultureel centrum De Balie in Amsterdam. Portretten op posterformaat zijn met stukken grijs tape op de muur geplakt. ‘De tape is vooral een
XXBoys, t/m 28 mei in De Balie in Amsterdam, dagelijks van 10.00 tot 01.00 uur, toegang gratis
Nederlands Transgender Filmfestival Foto’s uit de expositie XXBoys van Kael T. Block.
makkelijke manier om mijn werk mee te nemen’, zegt Block. ‘Maar ik vind het ook mooi dat het doet denken aan pleisters, aan littekens.’ Op de veelal halfblote foto’s markeren rode striemen de plek waar ooit borsten zaten. De mannen kijken in de camera - soms stoer en uitdagend vanachter het stuur van een enorme
pick-up of met sigaret tussen de lippen leunend tegen een met graffiti bekladde muur, soms ook kwetsbaar en onzeker in een ranzig toilet. De tentoonstelling maakt duidelijk dat veilige scheidslijnen niet altijd opgaan. Transjongens zijn niet per definitie homoseksueel, ze zijn niet lelijk en ze dragen niet allemaal
Theater Decor te koop vanaf 100 euro
Gratis naar theater, wel met reclame Matthijs van den Broek AMSTERDAM
...
Zichtbare sponsoring en commerciele uitingen taboe in de wereld van de kunst? Toneelgroep Alaska geeft sinds gisteren particulieren en bedrijven de mogelijkheid om een deel van het decor van hun nieuwe voorstelling te kopen. De logo’s zullen twee maanden lang zichtbaar zijn tijdens Sic Transit Gloria Mundi, waarin Maria Kraakman en Dragan Bakema vanaf september dit jaar te zien zijn. De sponsoring zorgt ervoor dat het
publiek gratis naar de voorstelling toe kan. Volgens de regisseur, Marijke Schermer, is het idee ‘een steen in de vijver.’ Immers, in de kunstwereld, daar gaan commercie en kunstenaars nog niet altijd gezellig samen door één deur. Althans, niet zo prominent, letterlijk op de voorgrond zoals Toneelgroep Alaska dat van plan is. De creativiteit van de kunstenaars komt in het gedrang als het bedrijfsleven zich er mee gaat bemoeien, zo is nog vaak de gedachte, weet ook Schermer. ’Deze voorstelling gaat daar verande-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Slechts één Gouden Leeuw in 1993 voor Jane Campion
ring in brengen en zeker voor opschudding zorgen’, zegt de regisseur. Het stuk speelt zich af op een vliegveld. ‘Een uiterst commerciële omgeving’,zegt Schermer. Dus leent juist dit stuk zich volgens de regisseur erg goed voor een combinatie tussen
KORT
Ware Goethe is na jaren zoeken eindelijk gevonden
lijke filmmakers in 2005 slechts verantwoordelijk waren voor 7 procent van de meest succesvolle films van dat jaar. Logisch dat vrouwen ook bij de uitreiking van de Oscars kansloos zijn. Campion behoort tot één van de drie vrouwen die ooit zijn genomineerd in de categorie beste regie. In Cannes is Campion de enige vrouw die behoort tot de 35 regisseurs die zijn gevraagd een korte films te maken ter ere van het 60-jarig jubileum.
sponsoring en toneel. Sterker nog, de sponsors dragen op deze manier de voorstelling. Vindt Schermer het niet heel lelijk, al die logo’s in het theater? ‘Het zegt iets over onze beeldcultuur en het past dus bij deze tijd.’ In het decor van Sic Transit Gloria Mundi kunnen bedrijven een ‘tegel’ kopen. Het logo, de leus of het webadres van het bedrijf komt op een prominente plaats in het decor te hangen. De kosten variëren tussen de honderd en vijfhonderd euro. Of de verkoop van de tegels ook gaat lukken, dat weten ze bij toneelgroep Alaska nog niet. De site waarop bedrijven zich kunnen inschrijven is pas sinds gisteren in de lucht. De reacties in de theaterwereld waren volgens Schermer positief. ‘Maar er zijn ook mensen die denken dat je je ziel aan de duivel verkoopt.’ En dan is er nog het subsidievraagstuk. Als het ook zo kan, waarom zou de overheid dan nog subsidie verstrekken? Hoofdrolspeler Maria Kraakman
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... 111
GEBREK AAN VROUWELIJKE FILMMAKERS IN CANNES Op het filmfestival van Cannes zijn vrouwelijke filmmakers ver te zoeken. Slechts één keer ging een vrouw er met de Gouden Leeuw vandoor: Jane Campion won de hoogste onderscheiding van het festival in 1993 voor The Piano. ‘Zo zit de wereld nou eenmaal in elkaar’, zegt de NieuwZeelandse daarover. ‘Mannen beheren al het geld en beslissen waar het aan uit gegeven wordt.’ Uit een onderzoek bleek dat in de VS vrouwe-
Maria Kraakman. HH
tutu’s en make-up. Afgezien van de littekens en de soms wat vrouwelijke handen verraad niets dat deze jongens ooit als meisje ter wereld kwamen. Ruige tattoos, piercings, baggy kleren en gezichtsbeharing benadrukken de mannelijke identiteit. Ook Block zelf zit onder de tatoeages – onder andere een dolk met de
Is hij wel echt? Dat vragen germanisten over de hele wereld zich af bij het zien van de verschillende portretten en bustes die er van Johann Wolfgang von Goethe bestaan. Maar aan die decennialange twijfel is door onderzoekers van Klinik für Strahlentherapie in het Duitse Mönchengladbach voorgoed een einde gemaakt, meldt Die Welt. Goethe liet in 1807 op 58-jarige leeftijd een masker van zijn gezicht maken. In de dagboeknotities van een beeldhouwer uit Weimar was echter sprake van een tweede masker uit
1816. Met behulp van ct-scans is duidelijk geworden dat het masker uit 1807 twee eeuwen lang opnieuw én opnieuw werd gebruikt. Het levensmasker is nu te bezichtigen in het Goethe Museum in Düsseldorf. 111
Grootste muzikale ontvoering van de eeuw
In Den Haag vindt vandaag de grootste muzikale ontvoering van de eeuw plaats. Tweehonderd personen worden rond vier uur 's middags vanaf De Haagse Hogeschool ontvoerd naar een bijzondere loods uit de jaren twintig in Den Haag. Daar worden zij in een zeer bijzondere atmosfeer langs verschillende hoogtepunten geleid op het ge-
De vierde editie van dit evenement gaat over mensen die het niet zo nauw nemen met de strikte scheidslijn tussen man en vrouw en de daarbij behorende hokjes. Het festival is een platform voor verschillende kunstuitingen zoals documentaires, foto-exposities en discussies die de verscheidenheid en complexiteit van het transgender-zijn bespreekbaar maken. 23-27 mei in De Balie, Amsterdam
heeft een ‘goed gevoel’ bij de opzet van de voorstelling. Kraakman vindt dat deze de vraag opwerpt in hoeverre kunst verdrongen wordt door de commercie. Of ze zich wel fijn zal voelen op het toneel, tussen al die reclameborden? ‘Ja. Maar als ik Eline Vere of een toneelstuk van Tsjechov zou moeten spelen voor een reclamebord van Nike of van Coca Cola, dan wordt het echt een heel ander verhaal.’ Volgens Kraakman is het goed dat de discussie over de combinatie tussen theater en commercie verder aangezwengeld wordt. Maar: ‘Kunst wordt door de overheid steeds meer gezien als bankable, volgens economische principes. Dat zijn twee dingen die niet verenigbaar zijn.’ Of de voorstelling van Alaska baanbrekend zal zijn voor de financiering van de kunst in Nederland, dat weet niemand. Maar misschien zet deze ‘steen in de vijver‘ de boel wel eens goed op zijn kop. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... bied van muziek en dans. 111
Julia Roberts speelt filmmaakster Joan Root
Julia Roberts speelt de hoofdrol in een film over het leven van de vermoorde Britse filmmaakster en milieubeschermster Joan Root. De actrice is ook aangetrokken als producent van de film, die volgend jaar wordt opgenomen in Afrika. De film gaat over het vroege leven van Root, toen ze nog samen met haar toenmalige echtgenoot Alan Root veelbekroonde documentaires maakte over de wildernis van Afrika. Vorig jaar werd ze in Kenia in haar bed doodgeschoten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Melkweg krijgt 50 cent
Hasselt kreeg overlast
Groningen krijgt Rufus Wainwright
Rapper 50 cent treedt 30 juni op in de Amsterdamse Melkweg. De kaartverkoop voor de gespierde hiphopheld begint zaterdag.
Ruim honderd inwoners van de Belgische stad Hasselt hebben zaterdag geklaagd over geluidsoverlast tijdens een optreden van dj Tiësto.
De Amerikaans/Canadese singer-songwriter Rufus Wainwright geeft een concert in de Oosterpoort in Groningen op 5 juli. Het is de enige Nederlandse show van de zanger tijdens zijn wereldtournee.
Cultuur
Literatuur Thomas Verbogt slaat toe
Thomas Verbogt. Zijn romans verdienen een heel groot publiek. AMAURY MILLER
Eindelijk een echte bestseller? Een writer’s writer: Thomas Verbogt heeft negentien boeken geschreven die vooral bij collega-auteurs succes oogsten. Toch verdienen zijn filmische boeken een groter publiek. Morgen waagt de Nijmeegse Amsterdammer met Eindelijk de zee een nieuwe poging. Ben Rogmans AMSTERDAM
...
Het oeuvre van Thomas Verbogt kent geen bestsellers, kaskrakers of prijswinnaars. Na negentien boeken heeft hij een bescheiden en intens trouw lezerspubliek opgebouwd. In literaire kringen wordt zijn werk uitbundig geprezen. Zo schreef Arnon Grunberg: ‘Ik begrijp niet waarom niet meer mensen de verhalen van Thomas Verbogt lezen.’ En Thomas Roosenboom: ‘Zijn prachtige romans verdienen een heel groot publiek.’
‘Ik schrijf boeken als films, en zo moeten ze ook worden gelezen’ Succes bij de fijnproevers, een dagelijkse column in De Gelderlander, desondanks altijd die lage oplagen. Merkwaardig, want zijn dunne romans lijken voorbestemd voor leesonvriendelijke pubers die eindexamen moeten doen. Al zitten die misschien niet te wachten op de vermoeide babyboomers die zijn laatste werk bevolken. Verbogt (54) groeide op in Nijmegen, woonde jarenlang als docent Nederlands in Arnhem en waagde in 1997 met Rotterdam als tussenstation de stap naar Amsterdam. Zijn werk is tamelijk autobiografisch, in de zin dat de plaatsen waar hij woonde en de dingen die hij deed herkenbaar in beeld komen.
Eindelijk de zee In Eindelijk de zee sterft de beste vriend van de hoofdpersoon, Boudewijn Nagthuys. De begrafenis valt samen met de 53e verjaardag van Nagthuys en met diens vertrek als hoofdredacteur van het literair-journalistieke weekblad De Wereld. Tot die dag waren ‘op snelheid komen’ in de wereld en de liefde het allerbelangrijkste. Na die dag is de snelheid eruit en gaat het om thuiskomen. Op je 53e misschien wel de laatste liefde van je leven vinden. Eindelijk de zee is een boek over eenzaamheid en de liefde, dat het verdient twee keer gelezen te worden: proef details als het gebruik van het woord ‘leuk’, de manier waarop de strips van Kuifje in het verhaal zijn verweven, de betekenis van achternamen en de verwijzingen naar songs en composities.
In de morgen verschijnende roman Eindelijk de zee (uitg. Nieuw Amsterdam) van Thomas Verbogt is de hoofdpersoon Boudewijn Nagthuys (53) weer zo’n babyboomer. Hij leidt een tijdschrift. Het gaat misschien óók over Verbogt zelf als deze Nagthuys verzucht: ‘We leiden kranten en tijdschriften, we adviseren politici, zitten in denktanks, bestieren commissies, en overal met nét niet genoeg. Je ziet het ook aan de boeken die we schrijven, aan onze literatuur. Wanneer lees je nou iets waarmee je verder kunt?’ Je meeste boeken zijn bescheiden van omvang. Grote thema’s die in een te klein jasje lijken te zitten. ‘Ik schrijf het liefst boeken als films. Een film duurt anderhalf uur en bevat gemiddeld negentig scènes. Daarin moet alles een functie hebben. Dat zie je als kijker niet bewust, maar je ondergaat het. Er zit een dwingende logica in. Je ziet het als je gaat analyseren, maar het geeft niet als je dat niet doet. En ik zou gelezen willen worden op dezelfde manier waarop mensen een film zien.’ Ik heb het in één adem uitgelezen. ‘Schrijven is voor mij voor een belangrijk deel monteren. Zien dat je flash backs op het goede moment inlast en ze dan nog het liefst in de tegenwoordige tijd op kunt schrijven. Mijn verhalen zijn als een film. En als het je lukt om het ook ongeveer in die tijd uit te lezen, in één ruk door, het verhaal ondergaan: prachtig. Ik vind het ook wel lekker als mijn lezers het gevoel krijgen dat het verhaal niet af is. Ook hier weer de vergelijking met een film: als een goede film niet helemaal af is, die onrust waarmee je dan het theater uitbeent… Ik heb het idee dat als ik er in een verhaal helemaal op doorga, het inderdaad allemaal waar wordt, maar dat ik dan te weinig overlaat voor de lezer. Ik roep liever vragen op, dan dat ik ze beantwoord.’
17
Je doet van alles en nog wat. Je schrijft romans en toneelstukken, je treedt op, je begeleidt jonge auteurs, je maakt een tijdschrift. Verrommel je je leven niet een beetje? Waarom steek je je energie niet in een alle andere boeken overbodig makende roman? ‘Natuurlijk hoop ik een belangrijk boek te hebben geschreven. Aan het boek dat alle andere boeken overbodig maakt – natuurlijk bestaat zo’n boek niet – ben ik in ieder geval nog niet toe. Ik heb misschien de rust nog niet om zo’n roman te schrijven. Ik heb onrust nodig om te leven. Voor mijn gevoel hangen al die activiteiten met elkaar samen, daaruit komen de verhalen aandwarrelen. Eerst is er het verhaal. Dan ben ik in mijn achterhoofd een paar jaar bezig om de personages te leren kennen. Als ik door een park loop vraag ik: en wat zou dit of dat personage van dit park vinden?
Als ik ergens eet: wat zouden mijn personages van dit eten vinden? Zo groeit het verhaal – en als het af is, komt de vormkwestie. Dan ga ik schrijven. Monteren.’
‘Daar komt de man van de alledaagse waanzin en de erotiek’ Waarom heb je nog geen grote prijs gewonnen? ‘Ik zou niet weten wat ik moet doen om een grote prijs te winnen. Ik weet dat televisieoptredens heel erg belangrijk zijn. Maar verder? Weet jij hoe je op de televisie komt? Ik onderhoud wel het contact met de lezers. Ik trek er op uit. Zo ging ik een
keer naar een middelbare school om iets te vertellen over mijn werk. De leraar had me vooraf een kopie toegestuurd van wat hij zijn leerlingen had gegeven. Daarin stond dat de thematiek van mijn werk De Alledaagse Waanzin En De Erotiek was. Ik was met de bus een halte te vroeg uitgestapt, zag het gebouw wel maar niet de ingang, en baande me een weg door een weiland in de goede richting. Toen ik vlakbij het gebouw was, zag ik achter het raam een paar meisjes naar me kijken. Ze zeiden iets en toen verscheen het hoofd van de leraar. Ook die zei iets. De meisjes begonnen te lachen en doken weg. Ik heb het nooit nagevraagd, maar ik denk dat de leraar zei: ‘Daar komt hij door het weiland aangestrompeld, de man van de alledaagse waanzin en de erotiek.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | BOEK
DE ZEGEN VAN ZIEKTEN Dirk Koppes
...
Als de menselijke evolutie de survival van deze soort zou moeten bevorderen, waarom dragen wij dan nog steeds allerlei genetische ziekten met ons mee? Hadden die niet allang verdwenen moeten zijn? De in New York werkende bioloog/arts Sharon Moalem probeert de voordelen van allerlei medische malheur
aan te tonen in zijn Het nut van ziekte (De Bezige Bij). Daarbij kijkt de Canadees niet op een boude stelling meer of minder. Controversiële theorieën lijft Moalem met gemak in, tot irritatie van serieuze vakbroeders. Het leidt wel tot een amusant boek, waarin hij onder andere uitlegt waarom hemochromatosis (overdosis aan ijzer) toch nuttig kan zijn. Last van builenpest? Dan komt die ziekte erg handig uit. Ouder worden vervelend? Als onze cellen niet sterven, veranderen ze in kankercellen. Af en toe wordt het allemaal wel erg technisch en Moalems jolige studentikoze schrijfstijl iets te jolig, desondanks biedt Het nut van
ziekte een schat aan intrigerende informatie. Zelf is hij door al zijn onderzoek een creationist geworden: al die genetische defecten, daar moet wel een intelligent wezen achter zitten. Oordeel: kopen
RECENSIE | BOEK
NA REGEN KOMT BIJ JEFFERSON PARKER GEEN ZONNESCHIJN Dirk Koppes
...
Broodschrijver T. Jefferson Parker produceert braaf jaarlijks een titel, zodat de prille vijftiger met De regenmakers alweer aan zijn veertiende titel toe is. Minder plot, meer karakter luidt zijn motto. Dat klopt als je De regenmakers leest, waarin Matt Stromsoe zijn psychische wonden likt na de moord op zijn vrouw. Daarna neemt hij een
baantje als beveiliger. Weervrouw Frankie Hatfield heeft bescherming nodig tegen een stalker en vindt troost bij de brede schouders van Stromsoe. Jammer genoeg stalkte de stalker in opdracht van Matts aartsvijand, een criminele jeugdvriend. Bij de confrontatie tussen de antipoden vliegen de vonken ervan af. Oordeel: kopen, Parker kan Schuld en Boete overtuigend neerzetten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Nieuw boek van Hosseini
Harry Potter met de post
Snar gaat internationaal
Ook zo genoten van De Vliegeraar van Khaled Hosseini? Morgen verschijnt Hosseini’s nieuwste boek: Duizend schitterende zonnen.
Harry Potter krijgt een eigen postzegel. De set bevat postzegels met de omslagillustraties van alle zeven boeken over de tovenaarsleerling.
De Amsterdamse kunstenaar Snar exposeert van 19 juni tot 20 juli voor het eerst in het bruisende centrum van Barcelona, bij ADN Galeria, een boetiek voor hedendaagse kunst.
18
Lifestyle
Portret Ilja Gort Van succesvol reclamecomponist tot Franse wijnboer
Snelle jingles en tongstrelende wijnen Ilja Gort lanceerde vorige week drie ‘low alcohol’-wijnen en er verscheen een nieuwe uitgave van zijn boek ‘Met Gort de Boer op’. Ilja Galama AMSTERDAM
...
‘Een tipje van de sluier: het is geen kurkentrekker, het is ook geen drie literpak, nee, het is nieuwe wijn met minder alcohol, die ook nog lekker is’, roept Ilja Gort vanaf een barkruk, tijdens de lancering van zijn Qool Wines. ‘En de eerste fles wil ik graag overhandigen aan de lingeriedraagster van het jaar: Isa Hoes.’ Een luid applaus klinkt er door de XtraCold Icebar in Amsterdam, waar hij afgelopen week zijn drie nieuwe wijnen presenteerde, onder de naam Qool Wines; een Chardonnay Qool, een Merlot Qool en een Qool Rosé. De wijnen bevatten slechts 8 procent alcohol maar hebben bijna net zo’n krachtige smaak als gewone wijn, alleen word je er iets minder snel dronken van en iets minder snel dik. Om de vergelijking te maken tussen een ‘gewone’ wijn en een Qool wijn: een glas ‘gewone’ witte wijn bevat 80 kcal en een glas Qool Chardonnay slechts 45 kcal. Ideaal slobberwijntje dus voor op het terras.
De jinglekeizer Ilja Gort, bekend van de prijswinnende La Tulipe-wijnen, is er van overtuigd dat low alcohol-wijnen de
De excentrieke Gort is muzikant en componist, maar bovenal een ontzettende perfectionist. Zijn droom was wijnboer worden in Frankrijk. Hij romantiseerde dit leven: ‘Ik zag mezelf al onder een olijfboom liggen in de schaduw, naast me groeiden de druiven vanzelf aan de struiken. Die druiven zouden vervolgens vanzelf in de flessen komen en iemand zou me daar nog geld voor geven ook. Om een uurtje of één luidt de kasteelbel als teken dat alles klaarstaat om een paar uur lang verschrikkelijk gezellig te gaan eten aan een lange tafel onder de platanen. Met de heerlijkste gerechten, koele rosé en mooie vrouwen.’ In 1994 verwezenlijkte Gort deze
jongensdroom en kocht hij zijn Franse wijnchâteau Château de la Garde in de Dordogne, met het vaste voornemen de beste wijn van de Bordeaux te gaan maken. Samen met zijn twee wijnmakers produceert hij wijnen die over de hele wereld de meest prestigieuze prijzen in de wacht slepen. Hij geniet vooral van het goede Bourgondische Franse leven, gekleed in een pantalon bleu en een alpinopet, terwijl hij uitkijkt over zijn ranken. ‘Het is een uit de hand gelopen hobby die enig fortuin vereist.’ Ook zijn boeken doen het goed. Na het overweldigende succes van zijn eerste boek Leven als Gort in Frankrijk en zijn tweede boek Met Gort de Boer op, is afgelopen week een herziene uitgave van Met Gort de Boer op verschenen, dat hij schreef over zijn stageperiode bij superchef Jonnie Boer. Zelf blijft de besnorde Gort bescheiden onder zijn succes. ‘Hoe kan ik nou mopperen? Ik ben altijd op vakantie en heb nooit het gevoel dat ik werk.’ Zo droomt Gort verder vanuit een zonovergoten Frankrijk waar de dag begint met een verse croissant en een grand crème. Dan gaat hij een paar uurtjes bellen, mailen of faxen en om een uurtje of twee wordt er geluncht aan de rand van het zwembad, met een roseetje erbij. ’s Middags lekker muziek maken, in de wijngaarden werken of, inderdaad, een dutje doen onder die ene olijfboom. 1
sluit Groenewold. Moleculaire gastronomie is een internationaal sterk opkomend fenomeen en krijgt ook in Nederland steeds meer voet aan de grond. Topkok Ferran Adrià van restaurant El Bulli in Spanje is de meester van het ‘moleculair koken’. Hij is de uitvinder
van de caviar de melon: kleine meloenbolletjes met een vliesje aan de buitenkant, vloeibaar van binnen, bereid volgens de moleculaire kooktechniek. Ook topkoks als Jonnie Boer van de Librije en Moshik Roth van ‘t Brouwerskolkje experimenteren erop los in hun sterrenkeuken. Ron Blaauw serveert diverse moleculaire brouwsels tijdens de presentatie. In sneltreinvaart wordt er een tiengangenmenu doorheen gejast, om de materie wat kracht bij te zetten. Om te beginnen een kaviaarachtige olijf, die in je mond uiteenspat en zorgt voor een vreemdsoortige smaakexplosie. Deze amuse wordt gevolgd door gazpacho met piment en een framboos erin, een doorzichtige ravioli met mosterdijs en als toetje ijs met schuim van advocaat en gedroogde yoghurt. Een bijzondere beleving waarmee je je gasten thuis kunt verrassen. Als het lukt. Want eerst even een oefenen lijkt wel een vereiste. 1
hij ook wel ‘de Jinglekeizer’ genoemd. Zijn kracht is het maken van korte, pakkende jingles en snelle deuntjes die meteen blijven hangen bij de consument. Zijn grootste reclamehit is de compositie van Nescafé: deze hit ging over de hele wereld en werd uitgezonden in 160 landen. Gort kwam er al snel achter dat hij gevoel had voor dit vak. ‘Je kunt met muziek een product verrijken en vergroten, maar ook verknallen. Reclameseconden zijn ontzettend duur. In een commercial van 30 seconden moet elk deel van een seconde raak zijn. Het is een creatieve uitdaging die nog goed betaald wordt ook’, legt Gort uit.
Een mooi liefdeskasteel
Ilja Gort: ‘Hoe kan ik nou mopperen? Ik ben altijd op vakantie.’ HH
nieuwe trend gaan worden de komende jaren. Samen met de Australische wijnmaker David Morrisson deed hij vijf jaar over de ontwikkeling van deze Qool Wines. Bij de productie is gebruikgemaakt van een systeem waarbij wijn en alcohol van elkaar gescheiden kunnen worden.
Gort begon zijn carrière als drummer in verschillende bands, scoorde een hitje als songwriter, maar maakte pas echt furore met zijn reclamedeuntjes, begin jaren tachtig. Hij is de man achter veel wereldberoemde reclamehits, waaronder die van Nescafé, Nike en Coca Cola. In reclamekringen wordt
Culinair Moleculaire gastronomie
Lab vol futuristische spijzen Futuristische spijzen, gebrouwd in wetenschappelijk laboratoria. Het water loopt je niet meteen in de mond, maar deze nieuwe culinaire beweging wint rap terrein. Ilja Galama AMSTERDAM
...
Bij binnenkomst in het sterrenrestaurant van Ron Blaauw in Ouderkerk aan de Amstel wordt een puntzakje in onze handen gedrukt, met daarin garnaaltjes die met schil en al gefrituurd zijn; het handelsmerk van de topkok. Een ober schenkt een niet alledaags drankje in, appelsap met ingekookte calvados, aangelengd met Moscato d’Asti. Dit alles om te vieren dat het kookboek Cook & Chemist, het
eerste Nederlandse boek over chemisch koken, af is. ‘Een nieuwe revolutie in de professionele keuken, dan wel thuis’, zegt de uitgever trots tijdens de boekpresentatie. ‘Mensen hebben een steeds grotere drang naar kennis, ook op culinair gebied: men wil weten waar producten vandaan komen, en hoe je ervoor kunt zorgen dat een stukje rood vlees optimaal smaakt.’ Over dat laatste gaat de moleculair koken-materie, een trend waarbij koks chemische kennis gebruiken als basis voor hun gerechten. Zij ‘frituren’ bijvoorbeeld in stikstof, waardoor het eten bevriest en de structuur verandert, en garen voedsel op lage temperatuur met de ‘gastrofac’, een omgekeerde hogedrukpan waarmee
je vacuüm kunt koken. Zo kun je zowel smaken van vast naar vloeibaar brengen, als andersom. Kok Eke Marien en chemicus Jan Groenewold doken samen in de magie, met als resultaat het boek Cook & Chemist.‘Er zijn boeken volgeschreven over achtergronden van koken, maar die zijn veel te technisch voor een leek. Het is leuk om te weten hoe mayonaise moleculair in elkaar zit, maar daar heb je niks aan als je het zelf wilt maken. Dat leggen wij uit in dit boek’, zegt Marien glunderend over zijn culinaire ontdekkingsreis. ‘In ons boek leggen wij uit hoe je vlees optimaal kunt bereiden, welke factoren daar een rol bij spelen, of waarom de bouillon beetje voor beetje bij risotto gevoegd moet worden en niet in een keer ’, be-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
RECENSIE | KOOKBOEK
MOOI KIJKJE IN DE KEUKEN Floor van Dijck
...
In restaurant Ciel Bleu, bovenin het het Okura hotel in Amsterdam wordt elke avond op sterrenniveau gekookt. Voor een ieder die deze ervaring thuis wil (her)beleven is er nu het officiële kookboek. Ciel Bleu, eigenzinnige Franse keuken, bevat prachtige foto’s en recepten als kunstwerken. Tussen de gerechten
door staan interviews en verhalen met en over Ciel Bleu-chefs Onno Kokmeijer en Arjan Speelman en de producten die ze gebruiken. De recepten doen watertanden van zoveel innovatie, creativiteit (Tartaar van Sint-Jacobsmosselen met gepocheerde Zeeuwse oesters, vanillezeezout en schuim van gin-tonic) en vakmanschap. Maar het mag een minpuntje genoemd worden dat het kookboek enkel vol staat met eersteklas hogeschoolkoken. Slechts een extreem goed uitgeruste en ervaren hobbykok kan zich aan de gerechten wagen. Zonder een sorbetière of ander passend gereedschap blijf je voor deze spectaculaire culinaire
hoogstandjes toch naar Ciel Bleu moeten. Maar dat is wellicht precies de opzet van dit boek: een mooi kijkje in de sterrenkeuken. Voor € 49,90 te koop bij de betere boekhandel. Oordeel: kopen, als vergevorderde hobbykok of om je thuis aan te verlekkeren
KORT CULINAIR 111
Cocktailbar opent zijn deuren in Okura hotel
Op de 23e verdieping van het Okura hotel in Amsterdam opent een internationale champagne- en cocktailbar, eentje die nog niet echt te vinden is in de hoofdstad, zeker niet op zo’n hoogte. Twenty Third, de naam van de bar, serveert zeventien verschillende cocktails per glas, een groot assortiment aan wijnen en champagnes, gecombineerd met gerechten die daarnaast in de Michelinsterrenkeuken van het Ciel Bleu bereidt worden. Naar alle waarschijnlijkheid opent de bar deze week zijn deuren.
111
Vegetariërsbond op de barricade
Vegetariërs in Groot-Brittannië dreigen snacks als Twix, Snickers, Mars en Maltesers te boycotten omdat fabrikant Masterfoods voortaan stremsel uit de magen van jonge kalfjes in de producten wil stoppen. De Vegetarian Society is ‘bijzonder teleurgesteld’. ‘In een tijd waar steeds meer mensen zich zorgen maken over de herkomst van hun voedsel, is dit besluit een stap achteruit.’ De bond denkt dat veel jonge mensen geschokt zullen zijn als zij ontdekken dat er in hun Mars een bijproduct uit de kalverslachterij zit.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kookboek voor de dinsdag
Warm en koud
Gezond uit eten
Alle mensen die een culinair ruggensteuntje nodig hebben voor doordeweeks in de keuken, kunnen dit boek scoren bij Albert Heijn.
Het HotCool-drinkglas is de zomernoviteit van het merk Iittala. De kunstof ring isoleert zowel de warmte als de kou. Multifunctioneel dus!
Zin om eens lekker uit eten te gaan in een biologisch restaurant? Het boek Puur! uit eten bevat de lekkerste adresjes in Nederland. Meer info: www.puuruiteten.nl
TV-Gids
19
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:18 17:21 17:23 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:50 19:00 19:25
17.00 Niklas op de boerderij Anne en Sophie gaan schaatsen Wortel tv Sesamstraat PvdA EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo De confrontatie
20.00 20:00 20:30 21:05 21:50
NOS Journaal Blik op de weg Opsporing verzocht Vinger aan de pols
22.00 22:25 22:55 23:50
Nederland 2 17:00 17:05 17:35 18:20 18:55 19:25 19:55
17.00 NOS Journaal Soeterbeeck 7th Heaven That’s the question Van jonge leu en oale groond Dierenpolitie Rail away
20.00 20:25 20:50 21:20
Netwerk Mijn laatste woorden Blauw bloed
22.00 22:00 22:15 22:50 23:30
Nederland 3
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag ‘t Zal je maar gebeuren Uruzgan Kamp Holland
17:05 17:15 17:25 17:38 17:50 18:00 18:25 18:45 19:00 19:30
De rijdende rechter Knevel & Van den Brink NOS Journaal
Kassa 3 LLinke Soep NOS UEFA Champions League Road to Final
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
Goede tijden, slechte tijden Wie wordt de man van Froukje? Bouwval gezocht
22.00 22:30 22:55 23:55
22.00 22:30 22:35 22:55 23:30
RTL 5
17.00 Kid Paddle Oggy Ratz Ratz Walter AVRO Kids United Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Eindexamenjournaal Wat heet!
20.00 20:30 21:00 21:30
RTL 4
4 in het land Dossier 2300: Ik laat me niet langer mishandelen RTL Nieuws
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
Jensen! The king of Queens The nanny Dharma & Greg Flodder
20.00 20:30 21:30
CSI: Miami Hermans helden
22.00 22:30 23:15 00:05
Jensen! RTL Boulevard The nanny
NOS Journaal NOS Sportjournaal Dit was het nieuws Socutera: Nationale Vereniging De Zonnebloem
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:00 17:45 18:00 18:55 19:50
RTL Z Nieuws Who’s next The A-Team Law & order ‘Allo ‘allo!
20.00 20:30 21:30
17:00 17:30 18:25 19:00 19:25
Holiday airport Sydney Sport, levensgevaarlijk! Met de dood in de ogen Married with children Who’s next
20:00 20:30
The bold and the beautiful JAG Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws Trauma NL De 25 meest extreme operaties aller tijden
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20
Veronica
17.00
20.00
22.00 22:30 23:30 00:00
Net 5
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws Te dik: Opereren of sterven?
17:45 18:10 19:05
17.00 Suddenly Susan Judging Amy Providence
17:15 17:35 18:00 18:30 19:05
Will & Grace Desperate housewives ER
20.00
20.00 20:05 20:30 21:25
22.00 22:30 23:25 23:50 00:40
20:30
Lilo & Stitch Totally Spies The Fresh Prince of Bel-Air The Drew Carey show Problem child
17:00 17:30 17:55 18:00 18:55 19:25 19:55
Scary movie
20.00
22.00 Law & order: Special Victims Unit Will & Grace Tyra Big Apple
22:05 23:55
Tien
17.00
20:30 Scream Search for the next Pussycat Doll
Fashion House Beestachtig leuk Het weer De leukste thuisvideo’s De bruiloft van... De Gouden Kooi Postcode Loterij: Deal or no deal De Wedstrijden
22.00 23:00 00:35
Shriek Het weer
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 19:45
17.00 Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Politieke tribune: CD&V Man bijt hond
20.00 20:10 20:15 20:45 21:15 21:45
Het weer Thuis Uit het leven gegrepen: Kaat & Co Koppen Emma
22.00 22:10 23:00 23:20 23:21 23:25
De tabel van Mendelejev Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer ‘Allo’ allo!
17:20 17:35 17:50 18:15 18:25 18:35 18:50 19:10 19:35
Terzake 07 Lux Femme fatale Black out
22.00 22:20 23:15 23:40
BBC 2
17.00 Zoé Kezako Smos Peperbollen Karrewiet Go IV W817 6Tien H2O Flight 29 down
20.00 20:00 21:00 21:05 21:50
BBC 1
Spooks Smack the pony I was born in Portland town
17:00 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17.00 The Basil Brush show Roman mysteries Blue Peter Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00
Castaway EastEnders Holby Blue
23:35
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Ready steady cook The weakest link Eggheads Great British menu
20.00 20:00 21:00 22:00
17:30 18:30 19:30 19:45
Kill or cure? Asia today World business report Sport today
20.00 The apprentice RHS Chelsea Flower Show
22.00 23:00 23:30
22.00 22:00 23:00
BBC World
20:30 21:30
HARDtalk Talking movies
22.00 Andrew Marr’s history of modern Britain QI Newsnight
22:00 23:15 23:30
World news today Sport today World business report
Whistleblower Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Imagine
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:05 21:50
Tagesschau Adelheid und ihre Mörder In aller Freundschaft Plusminus
22.00 22:15 22:43 22:45
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Köln heute Weerbericht Die Rosenheim-Cops Rommels Krieg Frontal 21 heute-journal
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Menschen bei Maischberger
22:12 22:15 22:45
22:00
17:00 17:30 18:00 19:00 19:30
Mythbusters: Ping-pong salvage Mega builders: Extreme elevation
20:00 20:30
Building the biggest: Underground Singapore Deadliest catch: A new hunt begins
21:30
Monkey business I didn’t know that Secret bible: Rivals of Jesus Insects from hell: Kill or cure Insects from hell: In deep Guano
23:30
17:30 18:30 19:30
Earth investigated: Moon mysteries investigated Mad labs
Tennis: Roland Garros Legends Motorsport: Speedway Eurogoals
20.00 20:15 21:00
A different ball game: Blood festival Seconds from disaster: New York air crash Kung fu monk
22.00 22:30
Eurosport
17.00
20.00
22.00 23:00
Weerbericht 37° Johannes B. Kerner
An MG is born Dream machines: GT40 How it’s made How it’s made American chopper: Mikey’s bike
20.00 20:00 21:00
20.00 20:15 21:00 21:45
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
National Geographic
17.00
Boksen Boksen
22.00 23:00 23:30
FIA WTCC Mag Autosport: Rally
Service
20
Auto
Sjoerd van Stokkum
Aston Martin V8 Vantage
Engelands Porschekiller A
nderhalf jaar na zijn introductie bestaat er nog steeds warme belangstelling voor de V8 Vantage. Wij reden vorige week een aantal dagen met deze kleinste Aston Martin. Ook voor kenners blijft het soms nog wel eens lastig om de verschillende modellen van het nobele Britse merk te onderscheiden. Vooral de grille lijkt bij alle drie de types (V8 Vantage, DB9 en Vanquish) identiek. Erg is dat niet, want Aston Martins behoren simpelweg tot de allerfraaiste auto’s die er rond rijden. Het is echt ongekend hoeveel opgestoken duimen en flitsende mobieltjes je ten deel vallen eenmaal onderweg. En dat is helemaal in de geest van de oprichters Lionel Martin en Robert Bamford. Zij vonden dat een sportwagen onderscheidend moest zijn met een geheel eigen karakter: een auto die niet al-
leen goed rijdt, maar er ook goed uitziet. Wanneer je echter in de V8 Vantage stapt, lijkt dat adagium een beetje vergeten. Weliswaar is er veel leer gebruikt en is de dakhemel van alcantara, de meeste knoppen zijn van hard plastic en de contactsleutel lijkt wel van een Ford Escort uit 1981. Een beetje een tegenvaller. Totdat je op de magische startknop, die pontificaal midden op het dashboard zit geplakt, hebt gedrukt. Een luid en aangenaam gegrom laat zich gelden, zeker als de motor nog koud is.
D
ie achtcilinder, die in het Duitse Keulen wordt gebouwd, vormt een van de belangrijkste speerpunten van de auto. Hij levert 380 pk aan de achterwielen, voldoende voor een sprintje naar de 100 in 5 tellen rond en een top van 280 kilo-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
ARGUS
meter per uur. Wie in zijn één wegrijdt, zal merken dat de koppeling een beetje abrupt aangrijpt. Ook het schakelen vereist enige spieroefeningen. Verder is de auto in het stadsverkeer prima kalmpjes te rijden, totdat je boven de 5.000 toeren komt. Want o wee, dan lijkt die V8 uit zijn winterslaap te ontwaken en is de wat braaf ogende Aston Martin opeens een sportauto van formaat. Het sturen lijkt opeens lichter te gaan en de 1.570 kilo wegende coupé voelt vederlicht aan. De wegligging is dan ook van een ongekend hoog niveau. De V8 Vantage is bedoeld als aanval op de Porsche 911. Met een prijs van 146.700 euro zit hij wel zo’n zestien mille boven een vergelijkbare Carrera S. Zijn exclusiviteit en rijke uitrusting rechtvaardigen de meerprijs echter zondermeer. 1
Thunderball Het Britse Aston Martin bestaat al sinds 1914, maar, werd pas echt een serieuze autofabrikant toen tractorbouwer David Brown het bedrijf in 1947 overnam. Onder de naam DB, de initialen van de eigenaar, bouwde het bedrijf enkele legendarische modellen. Vooral de DB5 verwierf wereldfaam door dat James Bond de auto bestuurde in zijn films Goldfinger en Thunderball. Vanaf de jaren zeventig beleefde het bedrijf roerige tijden en kreeg het diverse eigenaren, totdat Ford in 1987 driekwart van de aandelen kocht. Zes jaar later werd het resterende kwart overgenomen. Ford heeft veel tijd en geld in het merk gestoken en is er voor verantwoordelijk, onder de bezielende leiding van de Duitser Ulrich Bez, dat het bedrijf voor het eerst in zijn bestaan financieel gezond is. Aston Martin bouwde in 2006 een kleine 7.000 auto’s en werd begin dit jaar verkocht voor 703 miljoen euro aan twee Britse investeerders en de Koeweitse investeringsmaatschappijen Investment Dar en Adeem Investment uit Koeweit. Ford behoudt zelf een belang van 15 procent in Aston Martin. Onlangs werd bekend dat Investment Dar al een riant bod heeft gekregen op hun belang. Maar de 50 procent winstmarge was niet voldoende volgens een zegsman. Pas bij een winstverdubbeling wordt hun 48-procents belang weer verkocht.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
Militairen Uruzgan sliepen tijdens wacht
Pokerspel Nederlandse pokertoppers: Lex Veldhuis 111
Eén van de opmerkelijkste jonge pokeraars in Nederland is Lex Veldhuis, beter bekend als RasZi. Hij is momenteel moderator op een pokerforum en hij schrijft voor diezelfde site ook interessante strategische artikelen. Interessant voor mensen die hem niet kennen, maar juist voor mensen die hem wél hebben zien spelen, en dus zijn kracht en zijn zwakheden van dichtbij hebben gezien. Ik was er ooit getuige van hoe Lex, nadat hij in een groot internationaal toernooi was uitgeschakeld, in de lobby van het gebouw wat online pokerde. En ‘wat online pokerde’ is een ietwat bescheiden voorstelling van zaken. Aan een tafeltje met een stel vrienden
© 2007 - René Leisink
Rolf ‘Ace’ Slotboom
www.rolfslotboom.com
tafels tegelijk, juist zijn winst per tafel zou vergroten) getuigt deze vaardigheid van een groot talent, en van een zeer snelle geest. Mensen als Lex, maar zeker ook andere jonge Nederlanders als Jorryt van Hoof, Thierry van den Berg en Joep Durkstra hebben het talent en een voldoende agressieve speelwijze om ook op het allerhoogste podium goed te kunnen presteren. (Waarbij vooral Joep en Lex op het gebied van money management en het vermijden van risico’s nog wel wat kunnen verbeteren.) Als ze dit op termijn kunnen combineren met iets meer rust en discipline aan de tafels, dan zijn zij allen grote kandidaten om naam te maken in de top van het Nederlandse, maar vooral ook internationale poker. 1
om zich heen speelde hij op liefst twaalf tafels tegelijk – en dat op één enkele laptop! Met een vingervlugheid zoals ik nog nooit had gezien switchte Lex van tafel naar tafel, niet in het minst onder de indruk van het ongekende aantal beslissingen dat hij in korte tijd moest nemen. Sterker nog, terwijl hij aan meer tafels tegelijk pokerde dan ik ooit zou kunnen, praatte hij met de vrienden om zich heen én voerde gesprekken via msn. Iemand die zo veel dingen tegelijk kan, en die dan ook nog een hoog niveau in het pokerspel weet te behalen (ondanks het onvermijdelijke informatieverlies), moet wel bijzonder zijn. Hoewel ik de stellige overtuiging heb dat hij veel betere resultaten zou boeken als hij juist minder hooi op zijn vork zou nemen (en door het spelen van minder
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV Uitgever: Cornelis van den Berg; hoofdredacteur: Ben Rogmans; adjuncten: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis; artdirector: Maarten ten Haaf; marketing: Gert Jan Laurman; distributie: Dick van Geemen; commercieel directeur: Jerrel Oron; finance: Ruud Swart; office: Sandra Klein; internet: Rik Nizet; druk: Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen en NDC Leeuwarden.
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op 090o-INTERLANDEN of www.bezorgingdepers.nl.
In het noorden en westen van het land schijnt de zon vandaag flink. Het zuiden en oosten hebben echter met meer bewolking te maken en vanmiddag valt daaruit ook een enkele bui. Bij een zwakke tot matige noordelijke wind wordt het 15 graden op de Waddeneilanden tot 23 graden in Limburg.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
De zon schijnt morgen volop met niet meer dan enkele onschuldige stapelwolken in het binnenland. Het blijft droog. Bovendien staat er nagenoeg geen wind en komen de temperaturen een graad of 2 hoger uit dan vandaag met rond 18 graden aan zee tot lokaal 25 graden in Limburg.
4
19 15 21 20
17 24
bron: Meteo Consult / www.weer .nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 22 mei
hoogste max. temp.: 33,2ºC in 1922 laagste min. temp.: 0,4ºC in 1955
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Half bewolkt Half bewolkt Buien Buien
19˚C 20˚C 24˚C 17˚C
Puzzel met De Pers 1 2 3 4 5 6 7
ZWEEDS RAADSEL: euvel
lofdicht
kaarsdrager
landtong
huisdier klimmen
6
CRYPTOGRAM 1
elasticiteit
bouwland
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4 ontkenning grote bijl
9
beeldraadsel
woud
7
10
genezen
ontzag inboezemen
luizenei
aardworm
11
7
HORIZONTAAL: 1. Begroting? (8); 4. Vermenigvuldigen houdt de molenaar bezig (8); 6. Door zijn zogenaamde belangstelling voor kunst loopt hij weer een blauwtje (4); 8. Beledigd door een treffer (7); 9. De kleur van een geldschuiver (4); 10. Aan die augurk zit een luchtje (8); 11. Was in staat tot doden en intrigeren (8). VERTICAAL: 1. Die blijft maar praten als hij slaag krijgt! (6); 2. Deze plaats is gek voor een Turk (6); 3. Onderscheiding voor Veronica (7); 5. Vogels die bij een haan horen (7); 6. Ga er niet vanaf, steek ‘m ergens voor (6); 7. Angstaanjagende stier (6).
dierengeluid
vorderaar een zekere
neon
5 uniform
4 brandgang
broedplaats
1
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
16
8
20 15
17
4
24
17
13
29
Bij welk punt (1-8) eindigt deze grafiek? A
B
C
SUDOKU
1 6 7 8 2 4 9 5 3
2 9 8 1 5 3 4 7 6
4 3 5 9 7 6 2 1 8
5 7 9 4 6 1 8 3 2
3 1 4 5 8 2 7 6 9
6 8 2 3 9 7 5 4 1
9 4 3 7 1 8 6 2 5
7 5 6 2 3 9 1 8 4
8 2 1 6 4 5 3 9 7
5 9 8 3 2 7 1 6 4
3 4 7 1 6 5 8 9 2
1 6 2 4 9 8 7 5 3
2 8 9 5 1 6 4 3 7
4 5 3 7 8 2 9 1 6
6 7 1 9 4 3 5 2 8
8 3 4 6 5 9 2 7 1
7 2 5 8 3 1 6 4 9
9 1 6 2 7 4 3 8 5
3 7 1 4 2 8 9 5 6
4 9 6 3 7 5 8 1 2
5 2 8 1 6 9 7 4 3
7 4 5 9 1 3 6 2 8
8 3 2 5 4 6 1 7 9
6 1 9 7 8 2 4 3 5
2 6 4 8 3 7 5 9 1
9 8 7 2 5 1 3 6 4
1 5 3 6 9 4 2 8 7
Brainsnack CABC. De volgorde herhaalt zich telkens na de derde printplaat. Door de fout ziet de 30ste printplaat er als volgt uit CCAB. De reeks ABCA begint opnieuw na printplaat 31. Dus resteren er nog 100-31= 69 printplaten. Daar 69 exact deelbaar is door 3 is de 100ste printplaat dus dezelfde als de derde of CABC. Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 2 1 4 2 driehoekjes de som van cijfers 1 3 2 1 van 1 tot en met 9, die hori4 2 1 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge2 1 5 9 vuld. De Sumbrero® links is 5 6 4 3 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 6 4 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 7 2 doet helemaal niet mee. Per 8 1 3 som mag elk cijfer maar één 2 3 8 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
12
9
29
28
Zweeds -b-a-s-dzelfzucht -pek-para alk-ked-b -a-arrenontlasten -teint-vu keu-seter -nto-rink DRUPPEL
Kakuro® & Sumbrero®
17
SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Galoppas; 4. waaghals; 6. melk; 8. uitgave; 9. neer; 10. kaplaars; 11. speelbal. VERTICAAL: 1. Gewoon; 2. onguur; 3. praktijk; 5. slaapje; 6. metaal; 7. kapsel.
8
2
haal
3
5 6
schriftelijk stuk appelsoort
21
SUDOKU
2 5
KAKURO®
PUZZELNR. 275 BELCODE:
A
9
7
6
4
4
5
7
8
5
6
3
2
2
5
9
3
2
8
5
2
12
3
23
24
7
7
1
5
2
1
8
4 B
7
3
8
9
4
2
2 7
1
4
6
3
7
1
1
5
3
3
5
34
16
4
8 9
17
17 15
7 19
2
5
8
3 8
3
1
1
9
4 C
6
5
5
7
8
3
6 4
2
1
7
7
3
16
5
8
6
4
13
17
17
1 4
9
7
6
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
en win gratis hotelovernachtingen Onder de goede inzenders worden dagelijks tien hotelcheques van 25 euro verloot. De hotelcheques zijn beschikbaar gesteld door sponsor World Hotel Cards. Met een cheque kunt u voordelig of gratis overnachten in talloze hotels in binnen- en buitenland.
steun<spatie>kind<spatie> belcode Een sms kost 60 cent. De opbrengst gaat na aftrek van directe kosten naar het Nationaal Fonds Kinderhulp.
4 2
SMS, STEUN NATIONAAL FONDS KINDERHULP
U dient uw oplossing als volgt per sms te versturen naar telefoonnummer 4040:
8
4
Dagblad De Pers
U kunt prijzen winnen met puzzelen in De Pers door de oplossing (belcode) van de sudoku met één ster per sms te versturen.
9
www.kinderhulp.nl www.worldhotelcard.nl
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Alternatieve bijbel Anita van Breukelen
...
Kinderen belazer je alleen nog maar met Sinterklaas. Nepperij die door ouders en commercie nog in stand wordt gehouden. Andere jeugdmysteries en taboes uit mijn jonge jaren worden nu openlijk besproken. Zoals een cursus tongzoenen in drie delen. ‘Probeer maar uit op je nieuwste vriendje in je eigen kamertje.’ Duidelijk, maar niet erg spannend. Wat valt er zelf nog voor de kids te ontdekken, als je alles verklapt? Creeer je zo geen fantasieloze generatie? Ik ben deels opgevoed door de Wehkamp. Mijn alternatieve bijbel. Gulzig verslonden mijn broer en ik elke nieuwbakken gids. Bladzijde voor
bladzijde. We namen er ruimschoots de tijd voor. Vooral de pagina’s die rijkelijk gevuld waren met uitdagende borsten, half gestoken in cup dubbel D bustehouders, trokken als een magneet. Had onze juf dat onder haar kleren aan? We moesten lachen om onderbroeken met ondeugende teksten. En om de goed gevulde herenslips met de dagen van de week erop. ‘Altijd handig, dan vergeet je nooit meer een schone onderbroek aan te trekken’, vertelde onze moeder. De twee pagina’s met massagestaven waren altijd als eerst gekreukeld. Eén afbeelding staat voor altijd op mijn netvlies gebrand. Het plaatje van een lief vrouwengezichtje met een massagestaaf tegen haar wang gedrukt. Uitermate intrigerend. Het bestuderen
waard. En er maar niet achter komen, waar dit nou goed voor was. Dit kenden wij niet. Nooit bij iemand gezien ook. ‘Bestel jij ook zo’n staaf, mama? Die mevrouw kijkt zo gelukkig.’ Nee, dat deed ze niet. Papa had er een hekel aan als iets niet beviel en dat het dan teruggestuurd moest worden. Anno nu, dertig jaar, is de mythe allang doorbroken. Dildo heet de staaf nu. Of een Tarzan. Wehkamp toont pagina’s vol met de heetste porno dvd’s en condooms met ribbels of smaakjes. Kinderen in de onderbouw van de middelbare school leren hoe ze een condoom om moeten doen. Maar let wel: niet bij de leraar, maar om een meegebrachte banaan. Dus toch nog een beetje nepperij! 1
22
Sport
Simon Kuper op dinsdag
Voetbal
Luister naar Seedorf! Clarence Seedorf irriteerde menig voetbalcoach en ploeggenoot. Zijn uitstekende staat van dienst maakt dat men zijn onophoudelijke drang om te praten vaak voor lief neemt. PARIJS
...
Toen hij zijn eerste lunch nuttigde als speler van Real Madrid, besefte Steve McManaman dat zijn disgenoten allemaal Spaans spraken. ‘Hallo’, dacht de Engelsman, ‘dat worden vijf lange jaren.’ Maar toen ontfermde Clarence Seedorf zich over hem. De Nederlandse middenvelder, die morgen met AC Milan zijn vierde overwinning in de Champions League hoopt te boeken, is zowel de Engelse als de Spaanse en de Italiaanse taal machtig. Hij reed McManaman rond in Madrid en gaf hem wat handige tips om te overleven. Seedorfs enige probleem, aldus McManaman, was dat hij nooit zijn mond kon houden. Nadat de coach van Real iets had uitgelegd op de training, stapte Seedorf naar voren en zei: ‘Zo moet je dat helemaal niet doen. Je moet het zó doen. En dan moet je mij de bal geven.’
In zijn crèche bemiddelde bij in ruzies over speelgoed Seedorf is aardig en intelligent, en hij bedoelt het goed, maar hij werkt iedereen op de zenuwen. Toch is hij als Milan Liverpool morgen verslaat in de Champions League-finale in Athene, tweemaal zo vaak Europees kampioen als Manchester United in zijn hele clubgeschiedenis. Dat zou een compliment zijn voor AC Milan en voor de psychologen van die club, want er is vermoedelijk geen enkele andere vereniging die zou kunnen leven met zo’n bizarre persoonlijkheid. Seedorf werd 31 jaar geleden in Suriname geboren. Hij had toen al zo’n imponerend lichaam dat de zusters in het ziekenhuis hem de bijnaam King Kong gaven. Naar verluidt was hij nog maar acht dagen oud toen
King Kong was de bijnaam die Seedorf al bij zijn geboorte kreeg. AP
moedermelk al niet meer genoeg voor hem was en zijn voeding moest worden aangevuld met cassavepap. Vanaf dat moment verliep alles in de hoogste versnelling. Hij was de facto de leider in zijn crèche, die bemiddelde in ruzies over speelgoed en andere kinderen troostte als ze hun ouders misten. Later was hij de jongste Nederlandse voetballer die in het hoofdelftal van zijn club zou debute-
ren, zelfs nog eerder dan Johan Cruyff. Hij was een ultrasnelle betonnen muur met een enorm achterwerk. Seedorf kon op iedere positie spelen. Zonder in één of ander facet van de sport uit te blinken, kon hij passen, rennen, tackelen en het spel ‘lezen’. Hij was waarschijnlijk pas 15 jaar oud toen hij zei: ‘Eerst Ajax, dan het Nederlands elftal en dan Italië.’ Toen hij
zich op z’n negentiende aansloot bij Sampdoria uit Genua, had hij het allemaal al gedaan. Toch hadden zich toen al overal zorgwekkende voortekenen voorgedaan. Op zijn zestiende kreeg Seedorf de kleedkamer-bijnaam Opa wegens zijn uitweidingen over discipline, verantwoordelijkheid en respect. Hij houdt nóg meer van communiceren dan van voetbal. In zijn ogen is het altijd een goed moment om te praten. Tijdens zijn eerste gewonnen Champions Leaguefinale, met Ajax tegen AC Milan in 1995, werd hij gewisseld. Terwijl de wedstrijd voortraasde, stond hij op van de bank om de beslissing aan te vechten bij de coach. Een alerte tweede doelman ving hem op en hield hem in bedwang totdat Seedorf, een wellevende persoonlijkheid, besloot de zaak te laten rusten, aldus zijn biograaf Simon Zwartkruis. Voetbal is een hiërarchie met een coach aan de top. Wat dat betreft lijkt de sport op het negentiende eeuwse Pruisische leger. Maar Seedorf ziet een elftal als een soort discussiegroep, waarin hij mensen kan helpen hun persoonlijkheid te laten groeien. Tijdens de rust bij een duel van Real legde hij de tactiek eens uit aan de trainer, Fabio Capello. Plotseling gooide die zijn jasje naar hem toe en schreeuwde: ‘Als je het allemaal zo goed weet, moet jij maar de coach worden!’ Zelfs Seedorfs agent zei tegen hem: ‘Het is al moeilijk genoeg om een auto te besturen. Probeer dus niet de auto te zijn.’ Seedorfs neiging om zich te verliezen in humorloos, monotoon psycho-gebabbel heeft veel van zijn landgenoten van hem vervreemd. De Nederlanders verdachten hem er ook van niet hard genoeg te werken. Zijn fysieke uithoudingsvermogen is zo groot, dat hij nooit moe lijkt te worden van een partijtje voetbal. Voetbal verenigt landen: als Nederland speelde, gaf bijna het hele land, uitgezonderd de mensen die een persoonlijke band met hem hadden, op hem af. Terwijl een vrijwel geheel blank Nederlands publiek hem uitfloot, zat zijn moeder huilend op de tribune. Zelfs Seedorf was aangeslagen. Op een kerstavond overwoog hij een gedicht aan het Nederlandse volk te schrijven. (Seedorf
bedient zich altijd van gedichten en liederen als gewone woorden tekortschieten.) In 2004 werd hij uit het Nederlands elftal gezet. Nu hij sinds kort weer wordt geselecteerd, laat hij zich vernederen door bijvoorbeeld pas in de 86e minuut als wisselspeler het veld te betreden. Alleen Milan begrijpt hem. De club beschikt over het meest geavanceerde medische centrum uit de voetbalsport, het ‘Milan Lab’. In de lichamelijke en psychologische tests scoort Seedorf beter dan alle andere spelers. Hij is zó gespierd dat hij niet met gewichten mag trainen, aldus Zwartkruis. Beter nog: een psycholoog van het lab, Bruno de Michelis, kwam na een zorgvuldig onderzoek tot de slotsom dat hoe irritant Seedorf ook mag zijn, al zijn communicatie erop is gericht om mensen te helpen. De Michelis vroeg Milans spelers en trainers om hem te laten praten.
Hij ziet een elftal als een soort discussiegroep om mensen te helpen Milan-coach Carlo Ancelotti is een van de weinigen die dat kan accepteren. Een deel van zijn baan bestaat uit het luisteren naar mensen die hem vertellen hoe hij zijn werk moet doen. Iedereen die in dienst van Silvio Berlusconi kan functioneren en leiding kan geven aan het meest ervaren elftal uit het mondiale voetbal, is in staat om Seedorf te verdragen. Geen wonder dat Seedorf zijn volgende Champions League-finales met Milan wil winnen. Het snelle hakje waarmee hij Filippo Inzaghi in staat stelde om te scoren tegen Bayern München - een hoogtepunt uit de Champions League van dit seizoen - toonde aan hoe de Milanspelers Seedorf na al die jaren hebben leren begrijpen. ‘Hij luisterde meestal niet zo goed’, vertelde teamgenoot Kaká aan een Nederlands blad. ‘Nu luistert hij naar me en luister ik naar hem.’ En luisteren naar Seedorf is al bijna een hele loopbaan op zich. 1
Simon Kuper (1969) is sportjournalist. Hij schreef voor The Observer en The Guardian, is auteur van bekroonde boeken over Engels en Nederlands voetbal en werkt nu voor The Financial Times.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................
AC Milan tegen Liverpool in Athene
Verlenging van twee jaar
DUITSER FANDEL FLUIT FINALE ADDO EN BAKKAL HERNIEUWEN VAN CHAMPIONS LEAGUE CONTRACT BIJ PSV Herbert Fandel is door de Europese voetbalbond UEFA aangewezen als scheidsrechter van de finale van de Champions League van morgen in Athene tussen AC Milan en Liverpool. De 43-jarige Duitse arbiter floot vorig seizoen de finale van de UEFA Cup in Eindhoven, tussen Sevilla en Middlesbrough. Fandel leidde tot nu toe zeventien Champions League-wedstrijden. Zijn meest recente duel in het belangrijkste Europese beker-
toernooi was die in de kwartfinale in het Stadio Olimpico in Rome tussen AS Roma en Manchester United. Fandel heeft 69 internationale wedstrijden op zijn naam staan. Dit seizoen kwam hij de twee finalisten in de Champions League al eens eerder tegen. Zo floot hij de groepswedstrijd tussen Milan en Anderlecht in het San Siro-stadion. Ook werd hij in maart aangewezen als scheidsrechter bij het duel tussen Liverpool en FC Barcelona.
Eric Addo en Otman Bakkal blijven bij PSV. Addo verlengde gisteren zijn aflopende contract met twee jaar. Bakkal brak gisteren zijn tot 2008 lopende contract open en verlengde deze met twee seizoenen. De uit de jeugdopleiding van PSV afkomstige middenvelder kwam dit seizoen op huurbasis uit voor FC Twente en keert deze zomer terug bij de landskampioen uit Eindhoven. De 28-jarige Addo maakte in 1999 de overstap van het Belgische
Club Brugge naar PSV. In zijn vierde seizoen werd hij voor anderhalf jaar verhuurd aan Roda JC. ‘Al acht jaar ben ik hier in Eindhoven. Ik ben gelukkig hier en heb ontzettend veel zin om volgend seizoen weer van waarde te zijn voor deze club’, vertelt de verdediger op de website van de Eindhovense club. ‘Er waren wel mogelijkheden om te vertrekken, maar niet in die mate dat die kansen groter of beter zijn dan PSV.’
PSV’er Eric Addo. RENE BOUWMAN/HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Romario op duizend (1)
Romario op duizend (2)
Romario op duizend (3)
Romario (41) scoorde zondag het duizendste doelpunt uit zijn carrière in het duel van Vasco da Gama met Sport Recife uit een strafschop.
De wedstrijd, die in 3-1 voor Vasco eindigde, werd een kwartier stilgelegd om de jubelende Romario en het publiek weer tot bedaren te brengen.
Romario: ‘Dit is het belangrijkste moment uit mijn carrière. Ik draag dit doelpunt op aan iedereen die mij heeft geholpen en naast mij is blijven staan, zoals mijn ouders, mijn kinderen en jullie allemaal.’
Sport
23
Golf Joost Luiten kent geen angst en heeft dus maar een doel: de allerbeste worden
‘Winnaars zijn vervelende mensen’ Altijd spelen voor de volle winst en zo uiteindelijk de beste van de wereld worden. Golfer Joost Luiten heeft een plan. Dominique Elshout WATERLOO
...
Joost Luiten (21) uit Bleiswijk is niet bang. Hoe dat komt weet hij ook niet. Het zit er gewoon niet in, angst. Dus toen hij als jongetje van tien meedeed aan selectiewedstrijden schansspringen, kwam hij meteen in de Nederlandse selectie. ‘Ze keken naar jonge gasten met lef die echt durfden te springen. Ik ging er vol gas vanaf.’ Vol gas op het doel af, zo beweegt Luiten zich ook over de golfbaan. Eind vorig jaar won hij op die manier de wereldtitel voor amateurteams, samen met Wil Besseling en Tim Sluiter. Anderhalve week geleden sleepte Luiten in Toulouse zijn eerste profzege binnen. Twee keer nam hij onder grote druk veel risico en scoorde hij de ene birdie na de andere op de laatste holes. Luitens opmars van amateur naar winnend prof gaat razendsnel. De hoofdpersoon zelf wordt er niet warm of koud van. De hoofdpersoon zelf werkt naar een doel toe: ‘Ik wil de beste van de wereld worden.’ In Toulouse maakte hij een grote stap. Door zijn overwinning mag hij de komende twee jaar meedoen aan toernooien op het op één na hoogste
niveau in Europa, de Challenge Tour. De overstap naar het hoogste niveau in Europa, de European Tour, ligt voor het grijpen. ‘Ik moet daarvoor dit jaar in totaal 55.000 euro prijzengeld winnen, en ik sta nu al op 32.000.’ Luiten belandde door zijn zege in Toulouse op de 353ste plaats van de wereldranglijst. Een paar maanden geleden hoorde hij nog niet eens bij de beste duizend. De overwinning in Toulouse bracht veel hectiek en opwinding met zich mee. Luiten leefde een paar dagen op een wolk, koos ervoor om meteen naar het toernooi ’s nachts in de auto naar huis te rijden en stond in een paar dagen tijd pakweg vijftien journalisten te woord. Die voorbereiding nekte hem vorige week donderdag en vrijdag in de Telenet Trophy in Waterloo. Luiten kwam niet in zijn spel en drong niet door tot de finaleronden. De beste van de wereld worden, die weg is nog lang, Luiten weet het, maar is ervan overtuigd dat het er in zit. ‘Ik heb het talent, nu moet ik het alleen nog laten zien. Ik moet ervoor zorgen dat ik meer goede weken krijg en minder slechte. Dat gaat me lukken.’ ‘Als ik echt een goede week heb, kan ik alles. Dan kan ik van iedereen winnen. Zwakke punten heb ik niet, anders win je geen toernooi op het op één na hoogste niveau van Europa.’ Luiten moet het vooral hebben
Voetbal
Sibon mist wéér finale om beker: ‘Ik ben niet nodig’ 1. FC Nürnberg-spits Gerald Sibon doet zaterdag niet mee in de Duitse bekerfinale tegen Stuttgart. Hiermee loopt de 33-jarige Drent voor de vijfde keer een bekerfinale mis. Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
1. FC Nürnberg maakt een fantastisch seizoen door. De Duitse voetbalclub verzekerde zich voor het eerst in negentien jaar weer van Europees voetbal. Daarnaast speelt Der Club zaterdag om de DFB Pokal tegen de kersverse landskampioen VfB Stuttgart. In die bekerfinale zal 1.FC Nürnberg niet een beroep doen op Gerald
Sibon. De 33-jarige Drent, die dit seizoen deels door blessureleed slechts tien competitieduels speelde, is door zijn oefenmeester Hans Meyer (oudFC Twente) gepasseerd. ‘Het is wel een erg mooie wedstrijd, maar de trainer heeft mij niet nodig’, zegt de aanvaller schertsend. ‘Maar afgelopen weekend nam de trainer mij ook niet mee. Wat dat betreft is dit niet een verrassing.’ De uitsluiting kenmerkt de carrière van net-niet-spits Sibon. Zes keer kreeg hij de kans om aan een landelijke bekerfinale deel te nemen, slechts één keer werd hij daadwerkelijk door zijn club opgesteld. Tien jaar geleden, in dienst van Roda
Luiten leefde na de zege in Toulouse op een wolk. PRO SHOTS
van zijn mentaliteit, zegt hij. ‘Ik speel elk toernooi met de instelling dat ik ga winnen. In Toulouse ook, als ik de laatste ronde veilig speel, word ik
misschien vijfde, dus ik moet aanvallen, risico’s nemen. Ik kan dat.’ Luiten: ‘Winnaars zijn soms vervelende mensen, ik weet het. Ik denk
JC, versloeg Sibon SC Heerenveen (42), één van zijn latere clubs. Hij maakte zelfs de openingstreffer. Sinds die bekerwinst ging het alleen maar bergafwaarts met de cupcarrière van Sibon. Een transfer naar Ajax mondde uit in twee bekerwinsten tegen PSV (5-0, 1998) en Fortuna Sittard (2-0,1999) zonder finaleaandeel. Bij PSV, zijn tot op heden laatste Nederlandse club, mocht hij in 2005 (4-0 winst tegen Willem II) en 2006 (1-2 verlies tegen Ajax) eveneens bankzitten. En ook tijdens de Duitse bekerfinale, 26 mei in Berlijn, kan Sibon achterover leunen. In mineur eindigt hiermee tevens zijn periode in Neurenberg. ‘Een beetje een tegenvaller. Leuke stad, aardige mensen. Maar daar kom je niet voor.’ Sibon weet nog niet waar zijn toekomst ligt. Misschien, zo liet hij eerder dit seizoen doorschemeren, in de Verenigde Staten. Ook daar hebben ze een bekercompetitie. 1
Tennis
ook altijd eerst aan mezelf en daarna pas aan een ander. Zeker. Daar heb ik totaal geen moeite mee.’ 1
Ook bij terugkeer in dubbelspel heeft Verkerk nog weinig succes Novum PÖRTSCHACH
...
Martin Verkerk heeft ook in het dubbelspel vooralsnog weinig succes. De 28-jarige tennisser uit Alphen aan den Rijn werd gisteren met zijn Amerikaanse partner Vincent Spadea al in de eerste ronde uit de Hypo Group Tennis International geslagen. Het Argentijns/Amerikaanse koppel Martin Garcia en Jordan Kerr was veel te sterk: 6-1, 6-1. Verkerk neemt het later in het enkelspel op tegen Nicolas Lapentti in de eerste ronde van het ATP-toernooi in het Oostenrijkse Pörtschach. De 30-jarige Ecuadoriaan staat momenteel 65e op de wereldranglijst. In
1999 stond hij nog zesde. Voor Verkerk verloopt zijn terugkeer in de tenniswereld tot dusver weinig succesvol. De verliezend finalist van Roland Garros uit 2003 keerde in februari na lang blessureleed terug op de tennisbaan. Bij acht ATPtoernooien mocht hij terugvallen op de ranking die hij voor zijn blessure had, maar hij strandde steeds in de eerste ronde. Als de nummer 711 van de wereldranglijst er op het Oostenrijkse toernooi opnieuw snel uitvliegt, kan hij zich nog één keer rechtstreeks inschrijven voor een ATP-toernooi. Daarna moet Verkerk deelname aan de grote toernooien afdwingen via kwalificatietoernooien. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Mijntje maakt verschil
T FLORIS JAN
BOVELANDER
ien keer op een rij vochten Amsterdamse, Haagse, Rotterdamse en Larinese hockeysters tegen de bierkaai. Wat er ook geprobeerd werd met Argentijnen, Australiërs of Zuid-Afrikanen: men kreeg Den Bosch niet op de knieën. Ook het dameshockey is inmiddels business geworden en er zijn veel clubs die de cup een keertje in huis willen hebben. Maar niemand lukte het om de hegemonie van de sterrenploeg te doorbreken. Waarom niet? De rest heeft geen Mijntje Donners. Dat
klinkt simpel maar het is waar. Donners is de verpersoonlijking van een generatie hockeysters en een club. Zij heeft de trend gezet, zij heeft de club en vooral de meiden meegekregen in een stroom naar boven. Onder haar aansturing werd er meer, harder, efficiënter en professioneler getraind dan bij andere clubs. Dat hebben andere clubs ook ingezien, maar die achterstand haal je niet zo maar in. Mijntje heeft het hockey omhoog gestuwd. Als de dames volgend jaar wel olympisch goud halen dan mogen ze,
nee, moeten ze Mijntje dankbaar zijn want daar ligt de basis. Het schijnt overigens niet altijd feest te zijn als je met Mijntje speelt. Laat staan als je tégen haar speelt. De bitch doet in haar gedrevenheid alles om te winnen. Als teamgenoten iets verslappen zal ze dat laten weten ook. Ze houdt iedereen scherp. En mocht het samen niet lukken dan heeft zij de klasse om zelf het verschil te maken. Ongekende power haalt ze uit haar turbodijen. De slagkracht van die ogenschijnlijk iele armpjes, verraadt een ultiem gevoel voor techniek. Mijntje maakt het verschil. Zelf ken ik de bitch Mijntje overigens niet zo goed, ik ken haar alleen vanuit
de kroeg, dansend op de bar, zingen, zuipen en lachen. Het Pumpke in, het Pumpke uit. Het waren mooie tijden. Ooit mocht ik bij haar thuis ontbijten omdat de laatste trein naar Amsterdam al was vertrokken. Moeder Donners bleef die ochtend worstenbroodjes aanvoeren. Ik wist toen dat het goed zat want naast fanatisme en gedrevenheid is er niets belangrijker dan een warm nest. Donners gaat komend weekeinde haar laatste klusje klaren, de Europa Cup 1 staat in Baku, Azerbeidzjan op haar te wachten. Dan is het klaar, dan nemen wij afscheid van een hockeygrootheid, tijd voor een standbeeld en tijd om aan haar eigen nest te werken. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Open water
Klein gerucht
Leipe Leiwakabessy
Edith van Dijk treedt per 1 juni terug als bondscoach openwaterzwemmen. Zij pakt haar oude job van adviseur openwaterzwemmen weer op.
Mbark Boussoufa zou de vervanger zijn bij Ajax van Wesley Sneijder als die vertrekt naar Valencia. De ex-Ajacied speelt nu bij Anderlecht.
Jeffrey Leiwakabessy van Alemannia Aachen speelde dit jaar in de Bundesliga de meeste minuten van alle spelers: 3029. De oudNEC’er miste slechts 31 minuten in 34 duels, meldt Der Kicker.
Sport
24
Jong Oranje Oefencampagne in aanloop naar EK onder 21
De Olympische Spelen, dát is ’t doel van Foppe Eerst vanavond het oefenduel tegen Jong Marokko, dan het EK onder 21 en óp naar Beijing 2008. Want de Spelen winnen, dat is het persoonlijke streven van Foppe de Haan. Remco Janssen HOENDERLOO
...
Een training van Jong Oranje is een training met een hoop lol. Een training met snelle oefenvormen, waarbij de bal heen en weer in de voeten gekaatst dient te worden. Een training, waarbij na het einde de spelers voor de gein nog een balletje met elkaar hooghouden. Het is ook de training met ontzag voor het lijf van Foppe de Haan, de bondscoach van Jong Oranje. Hij grijpt zijn kans zodra hij zijn jongelingen, van diverse clubs en allerlei pluimage, weer onder zijn hoede heeft. Opdrukken, sit ups, push ups en core balance trainingen, om spieren in romp en onderlichaam te verstevigen. Zelf ploetert De Haan dan ook mee bij zijn eigen pittige oefeningen. De nuchtere Fries doet elke oefening voor. Sterker nog, waar bij een trainingskamp in Venlo een maand of
twee geleden, Ismaïl Aissati nog wel eens steggelde, maakt De Haan elke oefening af, zonder blikken of blozen, puffen of steunen. De 63-jarige heeft oog voor de ontwikkelingen in het voetbal, waarbij het spelletje steeds fysieker wordt. Kijk maar naar AZ of Ajax, stelt hij. Die clubs spelen steeds fysieker, steeds harder, zoals de internationale trend wil. Dus moeten ook de Jong Oranje-klanten sterker worden, want dat is goed voor hun ontwikkeling. En de krachttraining heeft effect bij zijn selectie, ziet De Haan. Kijk naar Gianni Zuiverloon, de rechtsback van SC Heerenveen. ‘Drie jaar geleden kon hij nog geen buikspieroefening volmaken’, zegt de bondscoach. ‘Gianni dacht dat hij er met kunstjes alleen ook wel kwam. Maar in topwedstrijden moet je fysiek helemaal in orde zijn.’ Dat besef is er nu bij Zuiverloon, weet De Haan. De Haan verdedigt met zijn ‘jongens’, zoals hij ze liefdevol noemt, de Europese titel onder 21. Vanaf tien juni start het EK onder 21 in Nederland, waarbij Nederland uitkomt tegen Israël, Portugal en België. Vanavond speelt Jong Oranje het eerste oefenduel in aanloop naar het toer-
nooi in Tilburg tegen Jong Marokko. De Haan hoopt op prolongatie. ‘Ik kan mij voorstellen dat de insiders denken dat als je kampioen bent, je dat ook weer zult worden. Maar het zijn allemaal andere tegenstanders, dus alles is ook echt anders.’ De doelstellingen heeft de bondscoach al verwoord aan de spelersgroep. ‘We willen sowieso de halve finale halen, want we wíllen naar de Olympische Spelen volgend jaar. Dát is het grote doel. Alles wat wij meer behalen op het EK is zogezegd mooi meegenomen. Het is thuis: da’s een voordeel. Maar ook een nadeel: het brengt extra druk met zich mee.’ ‘Als sportman, en dat ben ik, wil ik naar de Spelen. Iedereen die daar is geweest, zegt dat het fantastisch is. Het is wereldwijd de grootste sportgebeurtenis. Daar moet je bij zijn.’ Op de vraag of een gouden medaille op de Spelen een persoonlijke doelstelling is, antwoord hij volmondig met ‘ja’. Maar eerst het EK, dat is lastig zat. ‘Niks is makkelijk. Je moet daar een beetje geluk hebben én goed zijn. En het vooral niet onderschatten, anders lukt het niet.’ Er is maar een manier om kampioen te worden, weet De Haan. ‘Wij gaan vol gas.’ 1
Us Foppe, lachend, grappend, opdrukkend, motiverend en trainend. Hij maakt spelers echt beter. PICS UNITED
Fotobijschrift. CREDIT
Etappe 9: Reggio Emilia -Lido di Camaiore
De droevige ogen van Alessandro Gisteren was in de Giro d’Italia de finish in Lido di Camaiore, de woonplaats van Alessandro Petacchi. Deze krant bericht dagelijks vanuit de roze karavaan. Vandaag: het schuldgevoel van ‘Ale Jet’. Iwan Tol LIDO DI CAMAIORE
...
Zijn fans in startplaats Reggio Emilia smeken achter de dranghekken om een handtekening of, desnoods, een blik in hun richting. ‘Pééétttáááhi, Pééétttáááhi´. Maar Alessandro Petacchi is vandaag nors. Het is veel te warm op Piazza della Vittoria, liefst 33 graden. En dan breekt er ook nog eens brand uit in het Quartierappa Permanence, vlak achter de box waarin Koos Moerenhout doodgemoedereerd een espresso zit te drinken. ‘Hé Koos, ouwe pyromaan. Kon je het weer niet laten?’ schreeuwt Addy Engels lachend naar zijn landgenoot. Verslaggevers hebben geen oog voor het incident. Zij rennen achter Petacchi aan. De reden van de overdreven aandacht voor de Toscaanse sprinter is dat zijn huis driehonderd meter van de finishlijn ligt. Zijn vrouw heeft al beloofd om naar de aankomst te wandelen als het peloton in aantocht is. Toscane is vruchtbare grond voor sprinters. Mario Cipollini, tegenwoordig columnist van La Gazzetta dello Sport, komt er bijvoorbeeld vandaan. Hij woont in een groot huis in Lucca, waar een Rolls Royce voor de deur staat en in de achtertuin een poema wandelt. Maar waar ‘Il Re Leone’ gerust in eens bodypaintpak aan de start durfde te verschijnen, houdt Petacchi niet van al het theater rond het wielrennen heen. De Milram-kopman mag er dan uit zien als een macho, diep van binnen vreet de twijfel. Zo vertelde hij in een interview dat hij zich erg schuldig voelt als hij een sprint verliest. Niet voor zichzelf, maar voor zijn teamgenoten. Van een afstandje ziet Robert Förster het legertje verslaggevers om Petacchi heen staan. Ook de Duitser weet dat de aankomst in zijn woonplaats zo ongeveer is gemaakt voor Petacchi; een lange, rechte weg, zodat hij door zijn ploeggenoten gelanceerd kan worden voor de laatste meters. Hoeft hij het alleen nog maar af te maken. Simpel. Förster: ‘Maar weet je hoe groot de druk op zijn schouders nu is? Het kan alleen maar misgaan.’ Vier uur later worden Försters woorden bewaarheid. Onder toeziend oog van zijn vrouw finisht Pettacchi als derde, achter Robbie McEwen en winnaar Danilo Napolitano. Vijf minuten na zijn aankomst zit Petacchi al bij Rai Tre om uit leggen wat er misging. Zijn ogen staan droef, alsof hij zijn ploeggenoten in de steek heeft gelaten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Napolitano wint massasprint in Giro
Danilo Napolitano heeft voor het eerst in zijn carrière een rit in de Giro d’Italia gewonnen. De Italiaan versloeg in de negende etappe van Reggio Emilia naar Lido di Camaiore Robbie McEwen en Alessandro Petacchi in de massasprint. Marco Pinotti behoudt de roze leiderstrui. Op honderd kilometer van de aankomst verlieten Frédéric Bessy, Nicolas Crosbie en de ploeggenoten Andrei Kunitski en Simone Masciarelli van het peloton. Aangevoerd door de Milram-ploeg van Petacchi liet de meute de voor-
sprong niet ver oplopen en met nog zeven kilometer te gaan was het avontuur van de vluchters ten einde. Petacchi ging in zijn woonplaats op zoek naar de dagzege, maar kwam net tekort. 111
Wolverhampton verkocht aan zakenman
De Engelse voetbalclub Wolverhampton Wanderers komt in handen van de zakenman Steve Morgan. De Brit neemt alle aandelen over van de vorige eigenaar Jack Hayward en heeft beloofd voor 44 miljoen euro in de club te investeren. De deal wordt naar verwachting volgende maand definitief afgerond. Morgan deed drie jaar gele-
den een vergeefse poging om Liverpool over te nemen. Hij hoopt de Wolves terug te brengen in de Premier League. De club eindigde dit seizoen als vijfde in het Championship en ging in de play-offs onderuit tegen West Bromwich Albion. 111
Goede start Spurs tegen Utah Jazz
De San Antonio Spurs hebben een eerste stap gezet op weg naar de NBA-finale. De club van de Rotterdammer Francisco Elson was zondag in het eerste finaleduel in de best-of-sevenserie van de Western Conference met 108100 te sterk voor de Utah Jazz. Elson scoorde zes punten voor de thuisclub.
Recordhouder op 400 meter komt naar Hengelo
OLYMPISCH KAMPIOEN WARINER NAAR FBK-GAMES De Amerikaanse atleet Jeremy Wariner is zaterdag in Hengelo van de partij tijdens de 25e editie van de FBKGames. De olympisch kampioen op de 400 meter werd door Ellen van Langen gecontracteerd en neemt het in Overijssel onder anderen op tegen zijn landgenoot Otis Harris en de Congolees Gary Kikaya. Dit jaar is de 23-jarige Texaan met 44.02 in het bezit van de snelste seizoenstijd op de 400 meter. AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Tien fantastische minuten
Scholma in supervorm
Ik heb nog zo gezegd geen verfbommetje!
Leroy Rosenior was tien minuten trainer van de Engelse club Turquay United. Hij werd ontslagen omdat de club werd overgenomen.
De Nederlandse dammer Auke Scholma staat sinds gisteren derde op het WK in Hardenberg. Hij staat één punt achter op de twee koplopers.
Nieuw hooliganbeleid in Athene: relschoppers tijdens de Champions League-finale tussen AC Milan en Liverpool, morgenavond in Athene, krijgen te maken met een paintballende politie-eenheid.