NCSIReview
Het NCSI wil bijdragen aan de verhoging van de arbeidsproductiviteit, betere benutting van talenten binnen organisaties en meer werkplezier.
Inhoudsopgave
Kennis
Lancering MKBKrachtcentrale
Ja/Nee rubriek
2
Groeiende aandacht zelfroosteren
3
Uitreiking prijzen Battle of Concepts Jeugdwerkloosheid
4
Allianties Hogescholen
4
Mobiele koffie corner
5
Puzzel & Geachte redactie
6
Opzienbarend in de kennisbank
8
Financiën en besteding van
pagina 9
middelen 2009
10
Teambrain
Innovatie van onderop met Teambrain pagina 2 Project
Werknemer
2punt0 Het team van stichting Amstelring aan het werk onder begeleiding van Ben Kuipers (Erasmus Universiteit Rotterdam en Performability). Foto Melvin Redeker
blijft actueel
Event Destination: Innovation blijkt magische formule Frank Pot pagina 3 Leerstoel
Van onze redacteur
Bergbeklimmer en fotograaf Melvin Redeker ver-
Amsterdam - Met overdag 23 teams en in de
zorgde een inspirerende aftrap van het event. Hij
1. Generaties in organisaties: benut het potentieel
avond in totaal zo’n 200 gasten was het event
stuurde de teams op weg met adembenemende
2. Innovatief arbeidstijdenmanagement;
van het NCSI en de NVP van 6 oktober vorig
foto’s van klimmers op smalle bergrichels en de
3. Open innovatie: samenwerking met ketenpart-
jaar een groot succes. Deelnemende organisa-
ingrediënten om het zover te brengen: veel oefe-
ties waren onder meer ECT, de Hogeschool van
nen, vaardigheden trainen, een rotsvast vertrou-
4. Interne flexibiliteit verhogen;
Amsterdam, Achmea, de gemeenten Amsterdam
wen opbouwen binnen een team en bij misluk-
5. Innovatieve organisatiemodellen.
en Rotterdam en Randstad. Zij zochten tijdens
ken nog beter voorbereid dezelfde berg opnieuw
De ideeën die de deelnemers, verdeeld over 23
de middag naar bruikbare werkwijzen om de
bedwingen. Met deze mentale bagage gingen de
teams uit 27 verschillende organisaties, in de mid-
eigen organisaties sociaal innovatiever te maken.
teams vervolgens op pad. Elk team beschikte
dag uitwerkten, zijn bijna allemaal te gebruiken in
Tijdens de feestelijke avond werd gezamenlijk
daarbij over een ervaren procesbegeleider en kon
de eigen organisatie of werksituatie. Vijf teams kre-
gegeten en werd de Innovation Award uitgereikt
experts raadplegen op het gebied van arbeidsre-
gen aan het eind van de dag een aanmoedigingsprijs
aan Incotec door de Erasmus Universiteit
latie, werkprocessen en talentontwikkeling. De
om de implementatie van hun ideeën te stimuleren.
(Rotterdam School of Management).
thema’s waaruit de teams konden kiezen, waren:
vervolg op pagina 2
van jongeren en ouderen in organisaties;
eerste leerstoel sociale innovatie
ners en inspelen op dynamiek in omgeving;
Terugblik met Ton de Korte, directeur NCSI
pagina 7
Stichting Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI) Bezoekadres
World Trade Centre Rotterdam (Beurs WTC)
Het jaar 2009 kenmerkte zich door economisch
bezoekers trekken en het event Destination: In-
ten tot actie goed tot hun recht komen. Een tweede
Kantoren Coolsingel, kamer 512
zwaar weer. Hoe verging het stichting NCSI? Sa-
novation dat we in november 2009 organiseerden.
hoogtepunt was de groeiende belangstelling voor
Beursplein 37
men met directeur Ton de Korte kijken we terug
Hier namen maar liefst 23 teams uit bedrijven aan
onze kenniskringen. In die kringen brengen we verte-
3011 AA Rotterdam
op vorig jaar aan de hand van enkele vragen.
deel. Ook specifieke activiteiten als het symposium
genwoordigers van bedrijven, van sociale partners en
Postadres
rond de prijsuitreiking van de Battle of Concepts
deskundigen en wetenschappers bij elkaar om kennis
Postbus 30116
Wat waren de hoogtepunten van 2009?
over de creatieve productiviteit van de werknemer
en ervaringen uit te wisselen. De kenniskringen rond
3001 DC Rotterdam
Ik zou graag drie hoogtepunten willen noemen.
2.0 en de bijeenkomst over regionale initiatieven
bijvoorbeeld zelfroosteren, rond de implementatie van
Om te beginnen de activiteiten die we hebben
op het gebied van sociale innovatie mochten op
sociale innovatie in grote bedrijven of rond vernieu-
t +31 (0)10 205 27 80
georganiseerd en de grote aantallen enthousiaste
veel belangstelling rekenen. Blijkbaar hebben we
wende medezeggenschap zijn een groot succes!
f +31 (0)10 205 27 85
bezoekers die op die activiteiten zijn afgekomen.
enkele prettige formules ontwikkeld waarin zowel
Dat geldt voor onze seminars die steeds meer
overdracht van kennis als inspireren en aanzet-
e
[email protected] vervolg op pagina 5
i www.ncsi.nl
2
Kort Abonneer u nu op de NCSI-nieuwsbrief
Gevraagd: uitbreiding NCSI netwerk
Ten eerste
Innovatie van onderop met Teambrain Als je denkt dat het slimmer kan, zeg het dan!
Het NCSI is een bevlogen kennis- en actiecen-
Van onze redacteur
hun brains te gebruiken om vernieuwingen te
trum dat Nederland sociaal innovatiever wil ma-
Utrecht - Het benutten van de talenten en com-
ontwikkelen. Het is een brainstormspel dat teams
ken. Hierbij is een goed onderhouden, actief en
petenties van mensen die het werk uitvoeren
begeleidt in hun zoektocht naar oplossingen
bij voorkeur groeiend netwerk cruciaal. Het NCSI
voor het verhogen van innovatie is veelbelovend.
om slimmer te gaan werken. Het spel is gratis
voorziet dit netwerk van nieuws op het gebied
Niet alleen levert het vernieuwingen in werkpro-
te downloaden van de website van het NCSI.
van sociale innovatie. Al ruim 1700 abonnees
cessen en producten en diensten op, maar ook
Daarnaast is ook een professioneel spelpakket
ontvangen de maandelijks digitale nieuwsbrief.
worden talenten verder ontwikkeld en verhoogt
met voorgedrukt spelmateriaal te koop bij het
Wilt u de nieuwsbrief ook voortaan in uw
het de betrokkenheid van de medewerkers.
NCSI. De website is inmiddels 4288 keer bezocht
e-mailbox ontvangen? Meld u dan aan voor
Met recht: sociale innovatie!
waarvan 3268 unieke bezoekers waren. Het
onze maandelijkse nieuwsbrief via www.ncsi.nl.
NCSI organiseerde begin 2010 trainingen voor Maar dat het nu op grote schaal gebeurt? Nou
spelleiders. Eind 2010 vindt tijdens het event
nee…! Daarom lanceerde het NCSI medio vorig
Destination: Innovation van het NCSI een grote
werken in de eigen werksituatie wint de landelijke
jaar een spel met de pakkende naam: Teambrain.
wedstrijd plaats voor teams die Teambrain spelen.
Teambrain-wedstrijd en sleept de hoofdprijs van
Dit spel ondersteunt teams om gezamenlijk
Het team met het origineelste idee voor slimmer
€ 5.000 in de wacht.
Ja/Nee rubriek met Jaap Jongejan In deze rubriek beantwoorden prominenten vragen op het gebied van sociale innovatie. Dit keer de vloer aan Jaap Jongejan, voorzitter van CNV-Vakmensen en NCSI-bestuurslid. 1 Doet CNV aan innovatie van onderop? Ja, zowel met de werkorganisatie als met de leden. Wij moeten het hebben van de ideeën
Overzicht
Het Weer in 2009
van mensen. 2 Is managen op basis van vertrouwen iets dat
Het jaar 2009 kenmerkte zich door barre economische weersomstandigheden. Nederland
iedereen moet willen? Ja, maar ik vind leiderschap op basis van
had te maken met stormachtige tegenslagen.
vertrouwen nog een betere term. Ik probeer
Het werd het jaar van de vallende banken, stij-
voortdurend mensen te inspireren. Managen
gende werkloosheid en dalende huizenprijzen.
klinkt zo instrumenteel.
Gelukkig stabiliseerde de economie enigszins later in het jaar. Wat sociale innovatie betreft, is het jaar ondanks de recessie toch succesvol geweest; een groeiend aantal bedrijven experi-
3 Wordt zelfroosteren binnen nu en 10 jaar een vanzelfsprekendheid?
Jaap Jongejan is voorzitter van CNV Vakmensen en bestuurslid van het NCSI. Foto Ton Kastermans
Ja, want werknemers worden schaars en
menteerde met individueel roosteren, het NCSI
steeds zelfstandiger. Tijd en plek ongebonden
lanceerde het brainstormspel Teambrain en het
werken wordt steeds belangrijker.
NCSI-event Destination: Innovation was een da-
6 Is talent ontplooien primair een taak van managers?
verend succes. Kortom voldoende voor een hoop
4 Bent u zelf helemaal 2.0?
zon en warmte als afwisseling van het zware
Ja, ik gebruik de moderne media. De slag die
Nee, het is een taak van mensen. Talentont-
8 Zullen cao’s op termijn helemaal verdwijnen? Nee, er zal altijd een balans zijn tussen wat mensen individueel willen en kunnen en waar
plooiing wil iedereen. Het gaat om het nemen
ze onderling afspraken over willen maken. De
weer. Snoeien doet bloeien, geldt soms ook voor
we wel nog moeten maken is dat we echt bij el-
van verantwoordelijkheid, het bieden van ruimte
aard en de inhoud van cao’s kan wel sterk
organisaties. De crisis opende ook deuren voor
kaar betrokken raken binnen sociale netwerken.
en het hebben van lef om dit te realiseren.
veranderen.
een frisse wind en een nieuw zonnig geluid. 5 Heeft u wel eens werkdagen zonder plezier?
7 Blijft CNV Vakmensen zich inzetten voor
9 Wilt u nog ergens op terugkomen?
Nee, werken is voor mij altijd plezierig want ik
sociale innovatie?
Nee.
Colofon
ben er zelf bij en samenwerken met anderen
Dit is een uitgave van het Nederlands Centrum
maakt het altijd plezierig.
Ja, het vormt voor ons de kern in het denken over nieuwe arbeidsverhoudingen.
voor Sociale Innovatie Samenstelling Monique Bergman Fotografie
Peter van Breukelen, Paul Hilkens,
Ton Kastermans, Melvin Redeker
Vormgeving Design onderweg, Rotterdam Drukwerk NCSI
pm print
2010
Alles uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestem-
vervolg van pagina 1
Event Destination: Innovation blijkt magische formule De prijswinnaars waren: Europe Container
“dynamisch, energiegevend, afwisselend. Ik heb
Terminals, Waterschap de Dommel, Gemeente
me geen moment verveeld!”
Enkele kengetallen van de dag:
ming van het NCSI verveelvuldigd, geremixt en/of openbaar
Amsterdam, Amstelring Osiragroep en Mixed
gemaakt worden door middel van druk, offset, fotokopie,
Visions. Het was een dynamische middag met
23 teams
microfilm, PDF, LinkedIn, MySpace, Twitter, Hyves,
veel discussie, inspirerende voorstellen, positieve
200 mensen
Wikipedia en welk ander bestaand en/of toekomstig
energie, verdieping, een boottochtje, een afslui-
27 organisaties
uit te vinden medium. Dit is conform het ‘right to copy’
tende presentatie en een strijd om de 5 beste
500 heerlijke broodjes
gedachtegoed met bijhorend logo dat adviesbureau Alares
ideeën. De actieve opzet van het event waardeer-
5 prijswinnaars
heeft ontwikkeld en uitdraagt.
den de deelnemers zeer. Een van hen meldde
ruim 40 kilo Italiaanse pasta terug naar inhoud
3
Ten eerste
Werknemer 2.0 ook na 2009 nog actueel
Nieuw lectoraat vernieuwing arbeidsorganisatie Groningen - In 2009 was de installatie van dr. Jac Christis als lector Arbeidsorganisatie en -productiviteit verbonden aan het Kenniscentrum
Van onze redacteur
kunnen bedrijven de creatieve productiviteit van
Arbeid van de Hanzehogeschool Groningen. Hij
Rotterdam - Met het project werknemer 2.0
Werknemer 2.0 benutten?’ Studenten en jonge
hield zijn rede met de titel ‘Wat is slim organi-
brengt het NCSI de betekenis van Werknemer
professionals dienden in totaal 43 concepten in.
seren?’ op 3 juni vorig jaar. NCSI is verheugd
2.0 voor organisaties in kaart. Het doel is
Tijdens een minisymposium op 27 april 2009
over de komst van dit lectoraat. In het meerjarig
bedrijven en instellingen uit te dagen de unieke
werden de winaars van deze battle bekendge-
samenwerkingsverband dat het NCSI en het
kenmerken en talenten van deze werknemers
maakt. Het NCSI organiseerde dit symposium
Kenniscentrum Arbeid hebben, neemt Chris-
optimaal te benutten.
samen met AT Osborne. Belangrijkste onderwerp
tis een belangrijke positie in. Lectoraten zijn
was hoe je het innovatievermogen van
vaak aanjager van regionale initiatieven die de
In het kader van dit project lanceerde Jan-Peter
Werknemer 2.0 kunt benutten in tijden van crisis.
verbinding vormen tussen de wetenschap en de
Balkenende op 3 december 2008 de game
Het symposium werd bezocht door circa
praktijk. Uitkomsten van onderzoek en projecten
www.hoeslimwerkjij.nl. De game hoeslimwerk
40 mensen met verschillende achtergronden.
leveren voor het NCSI nieuwe kennis, ervaring
jij.nl laat zien op welke manier je bewust of
Tot slot ontwikkelde het NCSI in 2009 ook een
en casuïstiek.
onbewust keuzes maakt in je werk op kantoor.
training ‘Getting the max out of the mix’. Met
In 2009 werd dit spel ruim 6000 keer gespeeld.
deze training helpt het NCSI organisaties op
Daarnaast startte het NCSI in januari 2009 een
weg om verschillende generaties medewerkers
battle via www.battleofconcepts.nl, getiteld ‘Hoe
optimaal te laten samenwerken.
75%
van het innovatiesucces in het Nederlandse bedrijfsleven wordt bepaald door
sociale innovatie bron: Eindrapport Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2008-2009 (INSCOPE, Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009)
Sterke alliantie voor Vernieuwing Medezeggenschap In 2009 startte het NCSI het project VernieuDeelnemers in discussie tijdens het minisymposium 2.0 in tijden van crisis.
wing Medezeggenschap met het doel de ervaringen te delen die zijn opgedaan in experimenten met vernieuwingen in medezeggenschap. Daar-
Groeiende aandacht voor zelfroosteren
naast wilde het NCSI andere bedrijven stimuleren om met dit onderwerp te experimenteren. Om dit te realiseren, vormden het NCSI een kennisalliantie met sociale partners en andere partijen die zich bezighouden met vernieuwing van medezeggenschap. Activiteiten van deze alliantie waren onder meer het inrichten van een deskundigengroep om activiteiten te ondersteunen en netwerken (die betrekking hebben op ver-
Van onze redacteur
bedrijven maakten via deze publicatie kennis
nieuwende medezeggenschap) te verbinden. Dit
Rotterdam - Werknemers krijgen steeds vaker de
met het onderwerp. Na een succesvolle start in
platform Vernieuwing medezeggenschap bestaat
mogelijkheid hun eigen rooster te maken. Wan-
2008, zette het NCSI het onderwerp zelfroosteren
inmiddels en komt circa vier keer per jaar bijeen.
neer mensen meer te zeggen hebben over hun
in 2009 opnieuw op de agenda. Samen met ex-
Zij werken gezamenlijk aan het publiceren en
werktijden, gaat het vaak beter in een bedrijf.
perts, adviesbureaus, vakbonden en werkgevers-
verbinden van nieuwe initiatieven en resultaten
Het biedt voordelen zoals een efficiëntere werk-
organisaties werd het onderwerp opnieuw breed
via een website en aan een boek over vernieu-
planning voor werkgevers en een betere balans
onder de aandacht gebracht van organisaties en
wende cases van medezeggenschap.
tussen werk en privé voor werknemers.
bedrijven. Dit onder meer door een werkbezoek
Medezeggenschap is een middel om de betrok-
aan Zweden. Resultaat is dat zo’n 25 bedrijven
kenheid van medewerkers bij de organisatie te
In 2009 experimenteerden verschillende bedrij-
actief zijn met zelfroosteren. Projectleider Fredy
vergroten. Werknemers die invloed hebben op de
ven en organisaties in Nederland met vormen
Peltzer van het NCSI is tevreden. Hij voorziet in
gang van zaken binnen het bedrijf, voelen zich
van individueel roosteren. De aandacht voor het
2010 nog een toename in aandacht met name
ook eerder medeverantwoordelijk en bereid om
onderwerp nam toe en het aantal aanvragen van
door de resultaten van het onderzoek naar de
constructief bij te dragen aan het bedrijfssucces.
de gratis beschikbare publicatie ‘Individueel roos-
stand van zaken op het gebied van zelfroosteren
Op dit moment experimenteren veel bedrijven
teren. Kansen voor werkgevers en werknemers’
in Nederlandse bedrijven en instellingen door
met de vernieuwing van medezeggenschap bin-
bereikte in 2009 de 7500. Naar schatting 2000
FNV Formaat, TNO en het NCSI.
nen hun organisatie. terug naar inhoud
4 4
Kort Rubriek
Ten eerste
65%
van de Nederlandse bedrijven scoort nog
onvoldoende op het gebied van
Sociale Innovatie
bron: Eindrapport Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2008-2009 (INSCOPE, Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009)
Bij het NCSI
Veranderingen in het Projectteam van het NCSI In 2009 hebben Gaby Ammerlaan, Sijas Akker-
Staatssecretaris Jetta Klijnsma (links) en Ton de Korte (rechts) met de prijswinnaars Marie-Anne van Stam, Dennis Bloeme en Birgit Couwenberg. Foto Paul Hilkens
man en Marc van der Meer afscheid genomen van het NCSI. Monique Bergman is halverwege het jaar begonnen als communicatieadviseur en Tony Brugman heeft vanuit TNO een plek in het team gekregen.
Veranderingen in het Bestuur van het NCSI
Klijnsma reikt prijzen Battle of Concepts Jeugdwerkloosheid uit Van onze redacteur
Een deskundige jury met onder meer Hans de
Een aantal ideeën is verfrissend, creatief en uit-
Rotterdam - Studenten en jonge professionals
Boer (Taskforce Jeugdwerkloosheid) beoordeelde
voerbaar. Opvallend is de combinatie van high-tech
In 2009 zijn Ingrid Halewijn (TNO Kwaliteit
konden in 2009 helpen de jeugdwerkloosheid
de inzendingen. Eind oktober vond in Den Haag
(digitale) oplossingen tegenover een high-touch
van leven), Hans van der Steen (AWVN)
op te lossen. Het NCSI plaatste in samenwerking
de feestelijke prijsuitreiking van de battle plaats
(menselijke schaal) aanpak en de ruime aandacht
en Guido Biessen (FME-CWM) benoemd als
met CNV Jongeren een battle op www.battleof-
tijdens de afsluiting van de rondreis door staats-
voor ondernemerschap. Ook de presentatie van
bestuurslid van het NCSI. Paul van Roon
concepts.nl over jeugdwerkloosheid.
secretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken en Werk-
deze ideeën met mooie posters, ‘moodboards’ en
(FME-CWM), Ronald de Leij (AWVN) en
Dit leverde 47 plannen op met ideeën hoe
gelegenheid) in het kader van regionale acties
marketingvoorstellen maken ze de moeite van het
Frank Pot (TNO Kwaliteit van leven) zijn
jeugdwerkloosheid kan worden bestreden en
jeugdwerkloosheid. De cheques werden uitgereikt
lezen waard. De 10 beste plannen zijn dan ook
teruggetreden als bestuurslid. Paul van Roon,
voorkomen.
door staatssecretaris Jetta Klijnsma en Ton de
gebundeld in een inspiratiebundel. Deze bundel is
Korte (directeur NCSI).
via de website van het NCSI te downloaden.
Rienk van Splunder, Frank Pot en Marc van der Meer zijn benoemd tot Fellow van het NCSI.
Gezocht: cao’s voor de Cao-Wasstraat
Alliantie NCSI en Hogeschool Utrecht Hogeschool Utrecht en het NCSI sloten afgelopen
voor bedrijven, terwijl het onderzoeksgebied van
van Hogeschool Utrecht, Syntens en TNO (onder
jaar een samenwerkingsverband voor onderlinge
lector Ben Fruytier meer focust op personeel- en
penvoerderschap van Taskforce Innovatie Regio
Veel cao’s zouden best een wasbeurt kunnen
uitwisseling van kennis en netwerken. De sa-
organisatiebeleid als motor voor sociale innovatie
Utrecht). Daarbij worden adviseurs en bijeenkom-
gebruiken. Ze zijn vaak te dik, moeilijk leesbaar
menwerking loopt tot eind 2013. Het NCSI werkt
in arbeidsorganisaties.
sten aangesloten op die van het landelijke project
of weinig herkenbaar voor de werknemers die
in deze periode mee aan de verspreiding van de
Naast de input vanuit het lectoraat, brengen ook
MKB Krachtcentrale.
er onder vallen. Om cao-partners te faciliteren
kennis van het Lectoraat Arbeidsconfiguraties en
de faculteiten Maatschappij en Recht; Economie
op een andere manier met elkaar in gesprek
Arbeidsrelaties van het Kenniscentrum Soci-
en Management; en Natuur & Techniek hun kennis
te gaan, startte het NCSI in 2009 de Cao-
ale Innovatie. Lector Rob Gründeman richt zich
in. Een van de concrete uitwerkingen is verder
Wasstraat. In een wasstraat worden bedrijven
hierbij specifiek op het toenemende belang van
dat kennis en ervaring worden uitgewisseld in
of branches begeleid om 1 of 2 arbeidsvoor-
beschikbaarheid en inzetbaarheid van personeel
het project MijnBedrijf 2.0 van het partnerschap
waardelijke thema’s buiten de onderhandelingen om, op innovatieve wijze met elkaar uit te werken. We willen in 2010 verder wassen. Is de Cao-Wasstraat iets voor uw cao? Neem dan
Alliantie NCSI en Hanzehogeschool Groningen
contact op met Karlien Haak
[email protected] of Fredy Peltzer
[email protected]. Zij zijn telefonisch
Hanzehogeschool Groningen en het NCSI sloten
uitwerking is dat lector Arbeidsorganisatie en -pro-
De komende tijd krijgt de samenwerking, die tot
te bereiken via het secretariaat van het NCSI
begin 2009 een samenwerkingsverband. Kern
ductiviteit Jac Christis, optreedt in een workshop
eind 2012 loopt, ook op andere manieren vorm.
op 010 205 27 80.
van de afspraak is onderlinge uitwisseling van
van de leergang van ActiZ voor sociale innovatie in
kennis en netwerken. Het NCSI werkt mee aan
de VVT-branche en in een workshop over slimmer
de landelijke verspreiding van de kennis van het
organiseren van werkprocessen voor adviseurs bin-
lectoraat Arbeidsorganisatie en -productiviteit van
nen projecten Slimmer werken (in het noorden), en
Hanzehogeschool Groningen. Een andere concrete
ook voor de adviseurs van de MKB Krachtcentrale. terug naar inhoud
5
Ten eerste vervolg van pagina 1
Terugblik met Ton de Korte En tot slot, waar we heel blij mee zijn, is de
met die subsidie worden uitgevoerd. Meer onder-
verschillende ‘policy-makers’ worden omarmd
start van het project Slimmer Werken in het
zoek hiernaar zou kunnen uitwijzen wat wel en
maar dat het samenwerken van die ‘policy-
MKB, onder de naam MKB-Krachtcentrale. Er
wat niet werkt en daarmee zouden de beschikbare
makers’ op dat onderwerp uitermate lastig blijkt
is in het Innovatieplatform twee jaar gesproken
middelen met nog meer resultaat kunnen worden
te zijn. Sociale partners en de ministeries van
over dit project en vorig jaar is het eindelijk van
ingezet. Geld voor dergelijk onderzoek hebben we
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (emancipa-
start gegaan. Samen met Syntens en met steun
nog niet weten te regelen.
tiezaken), Sociale Zaken en Werkgelegenheid
van het ministerie van EZ gaan we dit jaar met
(Taskforce DeeltijdPlus), Verkeer en Waterstaat
1000 MKB-bedrijven aan de slag met Slimmer
Wat heb je zelf geleerd in 2009?
(Taskforce Mobliteitsmanagement), Jeugd en
Werken, met de ambitie om dit de komende
Een belangrijke leerervaring is dat het aansteke-
gezin (gezinsvriendelijk HR-beleid) zijn het hier
jaren op te schalen naar 10.000 bedrijven.
lijk enthousiasme van medewerkers kan helpen
allemaal over eens maar weten elkaar niet in
om ‘vastgelopen’ trajecten los te trekken. Ik zie
een gemeenschappelijk beleid te vinden. Daar
Dan kan de vraag naar de dieptepunten uiter-
dat ook in mijn eigen omgeving steeds meer
ligt voor het NCSI nog een mooie uitdaging.
aard niet ontbreken. Waren er dieptepunten
gebeuren. Dit sterkt ons ook in onze professionele
en zo ja, welke?
overtuiging dat innovatie van onderop, participa-
Wat gaat het NCSI in 2010 zeker weer doen
Natuurlijk zijn er ook dieptepunten. Het is
en wat zeker niet?
vreselijk jammer dat een aantal bedrijven, die
We zijn afgestapt van ‘klassiek congresseren’,
niet klaar en voelen ons gesterkt door de succes-
met BoBo’s op het toneel en luisteraars in de
sen die we hebben gehaald.
het NCSI vanaf het begin hebben gesteund in de programmaraad, hun steun aan het NCSI hebben
De begrippen sociale innovatie en slimmer werken zijn door de inspanningen van het NCSI bekend
zaal. We organiseren alleen nog bijeenkomsten waar mensen door geïnspireerd raken en waar
Zijn er nog andere dingen die je kwijt wilt?
ze van in beweging komen. Wat we met veel
Ja zeker. We merken dat de begrippen sociale
plezier blijven doen is het stimuleren van inno-
innovatie en slimmer werken door de inspan-
vatie van onderop. En we gaan ons, naar aanlei-
ningen van het NCSI bekend zijn en op steeds
dieptepunt vind ik het feit dat er wel verschil-
ding van de discussie over AOW en pensioenen,
meer agenda’s komen. We zijn heel blij dat ze nu
lende stimuleringsmaatregelen zijn om sociale in-
buigen over het vraagstuk van de inzetbaarheid
ook een stevige plaats hebben gekregen op de
van en arbeidsmarkt voor oudere werknemers.
agenda’s van de ministeries van Onderwijs, Cul-
moeten staken. Op dat punt hebben ook wij de gevolgen van de crisis ervaren. Gelukkig hebben we echter ook nieuwe partijen (bv. ActiZ) in onze programmaraad mogen begroeten. Een tweede
novatie in Nederland te bevorderen (bijvoorbeeld
tief management en het aanwenden van talenten
innovatievouchers van Economische Zaken,
van mensen een belangrijke bijdrage kunnen
ESF-subsidie via het Agentschap Sociale Zaken
leveren aan sociale innovatie.
Hoe ziet de toekomst van het NCSI eruit?
Volksgezondheid, Welzijn en Sport (slimmer
en Werkgelegenheid) maar dat we niet de midde-
Wat ik ook heb geleerd is dat sommige ingrediën-
Spannend. Eind dit jaar zit ons eerste 4-jaren-
werken in de zorg) en Binnenlandse Zaken en
len hebben om te meten en te monitoren wat de
ten van sociale innovatie, bijvoorbeeld zelfrooste-
plan erop. We gaan ons sterk maken voor een
Koninkrijksrelaties (slimmer werken bij de over-
opbrengsten zijn van projecten die bij bedrijven
ren en plaats- en tijdonafhankelijk werken, door
volgende periode van 4 jaar, want we zijn nog
heid). Daar krijgen we onze handen nog vol aan.
tuur en Wetenschap (innovatie impuls onderwijs),
Het NCSI bedankt nevenstaande organisaties voor hun participatie in het traineeprogramma 2008/2009
Trainees NCSI lanceren mobiele koffie corner Van onze redacteur
slimmer kunnen werken binnen onze organisatie?
mende bedrijven waren erg positief en het project
meer afkomstig van Corus, Berenschot, Eprom-
Rotterdam - Zes trainees doorliepen het trai-
Hoe kan het bedrijf de talenten van medewerkers
had zonder moeite nog veel langer kunnen lopen.
organisatie adviseurs en Inveniendi. Over de
neeprogramma 2008/2009. Gedurende een
nog beter benutten? Hoe kunnen verschillende
Helaas moeten we de trainees na 6 maanden weer
resultaten van hun project ‘Talenttoolkit’, waarin
half jaar verruilden ze voor 3 dagen per week
afdelingen beter met elkaar samenwerken?
‘afstaan’ aan hun moederorganisaties. De trainees
ze kennisuitwisseling binnen organisaties bevor-
hun bezigheden als studente Humanistiek en
De trainees bezochten met hun koffie corner de
blijven echter ambassadeurs van het NCSI en
deren, volgt meer in de nieuwsbrieven van het
hun werk bij Achmea, Ericsson, CNV, FNV
vakgroep Strategie van de Rotterdam School of
blijken het aanspreekpunt voor sociale innovatie
NCSI en het jaarverslag 2010.
Formaat en Berenschot voor de wereld van
Management (EUR), Achmea, ECT, Mediaplaza,
te zijn geworden binnen hun organisaties.”
Heeft u interesse voor deelname aan de trai-
sociale innovatie.
Waterschap De Dommel, NEN en DOMO Fries-
Najaar 2009 startte ook de traineepool
neepool 2010/2011? Neem dan contact op met
land Foods. Enno van Hamel, HR beleidsadviseur
2009/2010 met acht nieuwe trainees, onder
Fredy Peltzer via
[email protected] of 010 205 27 80.
Zij namen deel aan de leergang en aan de
Achmea over Coffeedate4Innovation: “Uitgedaagd
seminars van het NCSI, volgden colleges bij de
door de next generation én uitstekende koffie!
Rotterdam School of Management en breidden
Erg leuk, mogen ze vaker doen.”
hun netwerk uit door bezoeken aan verschil-
Begeleider Niels van der Weerdt over de trai-
lende organisaties uit het NCSI netwerk. Ook
neepool: “Het is fascinerend om het enthousi-
draaiden ze mee in projecten als Zelfroosteren,
asme voor mensen, organisaties en innovatie te
Cao-Wasstraat en Werknemer 2.0 en startten
proeven dat de trainees van het NCSI zo ken-
ze een eigen project met de naam Coffeeda-
merkt. De slagvaardigheid van de groep - en een
te4innovation. Met de Coffeedate4innovation
hechte groep vormden ze vanaf de start - binnen
toverden de trainees een centrale ruimte van
een toch complexe en dynamische organisatie als
een bedrijf om tot koffie corner waar medewer-
het NCSI is verbluffend. Dit zie je vooral bij hun
kers op een laagdrempelige en verkwikkende
eigen project. Een innovatieve aanpak op een
manier met hen en met elkaar in gesprek
innovatieve wijze uitgevoerd… Daar kom je mee
gingen over vragen als: Hoe zouden we nog
binnen bij bedrijven! De reacties van de deelneterug naar inhoud
6
Puzzel & Geachte redactie Sociaal innovatieve denksport
Ingezonden brief
Veel ervaring en een boost aan mijn netwerk Nog regelmatig kom ik even langs op de Coolsingel in Rotterdam. Gezellig even bijpraten met mijn ex-collega’s bij het NCSI, want helemaal missen kan ik ze niet. Na de afsluiting van mijn deelname aan het NCSI traineeprogramma 2008/2009 wist ik al dat ik veel contact zou houden met de andere trainees en de mensen van het NCSI. Mijn netwerk heeft een enorme boost gekregen. Het contact is zowel zakelijk als privé; ik spar af en toe met een van de andere trainees of met het NCSI over thema’s zoals het Nieuwe Werken. Maar ook etentjes of borrels staan op de agenda. De Alumnibijeenkomsten van het NCSI zijn een mooie mix van netwerken, kennis delen en privé bijpraten. Die bijeenkomsten wil ik dan ook niet missen! Het traineeproject Coffeedate4Innovation gaf de mogelijkheid om bij verschillende bedrijven even sfeer te proeven en cultuur op te snuiven. Ook bij bedrijven waar je normaal niet zo snel binnenkomt, zoals bij ECT in de Rotterdamse haven. Fantastisch om op een 20 meter hoge kraan te staan. Met die ervaringen plaatste ik vervolgens mijn eigen ervaringen bij Achmea en onze bedrijfscultuur veel meer in een context. Zaken die voor mij vanzelfsprekend zijn, bleken ineens toch best uitzonderlijk. Dat vond ik een geweldig inzicht. Bedrijven zijn zo verschillend en als jonge medewerker heb je nog niet zoveel gezien. Ik kan eigenlijk iedereen in de HR- en innovatiehoek het traineeprogramma bij het NCSI aanraden. De kennis die ik in de zes maanden bij het NCSI heb opgedaan, komt me regelmatig erg goed van pas in mijn functie als HR beleidsadviseur bij Achmea. Thema’s die er voor mij op dit moment uitspringen zijn het Nieuwe werken en zelfroosteren. Bij het NCSI heb ik door de Leergang Sociale
L E I D E R S C H A P C B E T E R W E R K D R
D A Z C K W K H N B K C D I A A T A C S K I S
T H E R I O M K Y E E U N M L R M A W O M V M
B O L O O W G Y I R N U H V E B O T E C L E V
A N F W P H E C W O N Y F S N E Z E L I K R I
T D R D Q O N A E E I S U M T I L A V A E S N
T E O S A R U Y F P S X O V O D O M A L N I N
L R O O W N C N E S E J B K N S J B A E N T O
E N S U V R V C C E C U Z S T R D R R I I E V
O E T R N W F S O E O K V S P E T A T N S I A
F M E C W M H I A R N R L U L L Q I S N D T T
C I R I B T Y I W V O I J S O A A N B O E A I
O N E N O G A I E I M Y A H O T U U E V L P E
N G N G T S F R B M I M Q R I I X T H A E X V
C S O C S L T V E X E G S E I E P B O T N O A
E Z D F I R G R V N W C F Q N A H R U I I O N
P I T N O T W U W K X L T B G U U H D E Z G O
T N C U O E Y E O A W E R K P L E Z I E R M N
S U W D R A R H Y C H O C O C R E A T I E B D
N E B K P K Z U U T A L E N T T O O L K I T E
N Q E N E S T K A N E T R A I N E E P O O L R
R N F N H Z E L F S T A N D I G H E I D B F O
D O V S T O B K V W U C O F F E E D A T E W P
Innovatie, de seminars en de deelname aan verschillende projecten een stevige basis gelegd voor mijn kennis over sociale innovatie. Ook mijn werkervaring en netwerk zijn enorm uitgebreid tijdens mijn traineeship. Daar pluk ik nu de vruchten van! Maartje Boomkamp HR beleidsadviseur bij Achmea
Promotie Niels van der Weerdt Rotterdam - Op 23 juni 2009 verdedigde
zijn presentatie over zijn onderzoek volgde
Niels van der Weerdt in de Senaatszaal van de
kritische vragen van de promotiecommissie
Erasmus Universiteit Rotterdam zijn proefschrift
die onder meer bestond uit zijn promotor Prof.
‘Organizational Flexibility for Hypercompetitive
dr. Henk Volberda (Bestuurslid NCSI). Na een
Markets. Empirical Evidence of the Composition
glansrijke verdediging volgde de bevordering
and Context Specificity of Dynamic Capabili-
tot doctor. Een deel van het team van het NCSI
ties and Organization Design Parameters.’ Zijn
woonde de plechtigheid bij en zijn trots met
onderzoek richtte zich op de antecedenten en
deze promotie binnen het team.
prestatie-effecten van flexibele organisaties. Op
Woordzoeker met woorden en uitdrukkingen die te maken hebben met sociale innovatie. 1
werkplezier
27 zelfroosteren
2
vertrouwen
28 arbeidsmobiliteit
3
sociale innovatie
29 cao wasstraat
4
teambrain
30 innovatie
5
slimmer werken
31 coffeedate
6
medezeggenschap
32 cityhunt
7
innovatie van onderop
33 arbeidsrelatie
8
awvn
34 arbeidsverhoudingen
9
cnv
35 traineepool
10 tno
36 ondernemende werknemer
11 fme cwm
37 kennisdelen
12 rsm
38 gelijkwaardigheid
13 aias
39 diversiteit
14 fnv
40 beter werk
15 ncsi
41 welvaartsbehoud
16 cao
42 kenniseconomie
17 crowdsourcing
43 plattere organisatie
18 battle of concepts
44 ondernemingszin
19 hoe slim werk jij
45 verantwoordelijkheid
20 innovatieplatform
46 zelfstandigheid
21 destination innovation
47 initiatief
22 zelfroosteren
48 betrokkenheid
23 leiderschap
49 beroepseer
24 talentontplooiing
50 samenwerken
25 talenttoolkit
51 cocreatie
26 arbeidsproductiviteit
52 intrapreneurship
werkplezier vertrouwen sociale innovatie Teambrain slimmer werken Medezeggenschap innovatiesucces
innovatie van onderop cao 2.0 crowdsourcing
Innovatie van onderop zelfroosteren Bevlogenbattle of concepts
heid leiderschap talentontplooiing TalentToolkit arbeidsproductiviteit Cao-Wasstraat
terug naar inhoud
7
Kennis
Drie nieuwe working papers NCSI Rotterdam - In de serie ‘Expedities in sociale
en arbeidsomstandigheden op de prestaties van
instrumenten leveren bij het organiseren van hun
innovatie’ verschenen in 2009 maar liefst
organisaties. De working paper van Ferd J. van
professionele ontwikkeling in organisaties. De
3 working papers.
der Krogt & John Warmerdam sloot de rij. Deze
paper behandelt onder meer de leernetwerkbe-
working paper met de titel ‘Professionaliserings-
nadering van professionele ontwikkeling van en
De eerste hiervan draagt de titel ‘Kansen voor
strategieën van werknemers als kern van sociale
door werknemers en ideeën over hoe werknemers
sociale en technische innovatie’. Klaas ten Have
innovatie’ heeft als doel een theoretisch kader
‘slim’ kunnen opereren bij het organiseren van
(TNO Kwaliteit van leven) schreef de paper en
te bieden om het organiseren van professionele
hun professionele ontwikkeling. Alle papers zijn
behandelt daarin de vraag: Hoe kunnen techni-
ontwikkeling van werknemers in organisaties te
via www.ncsi.nl te downloaden of te bestellen bij
sche en sociale innovatie elkaar versterken en
analyseren. Daarnaast wil de paper werknemers
het NCSI. (zolang de voorrraad strekt)
Kort
14%
meer winstgroei behalen bedrijven die een
sociaal innovatief beleid voeren bron: Eindrapport Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2008-2009 (INSCOPE, Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009)
geïntegreerd bijdragen aan de verbetering van de concurrentiepositie van Nederland? In december 2009 verscheen de working paper
22 juni t/m 23 juli
van de hand van Frank Pot en Ernst Koningsveld
Jaarhoroscoop NCSI
met de titel ‘Social innovation for better jobs and performance’. Het behandelt de discussie over
Het NCSI werd op 23 juni 2006 ‘geboren’
het gelijktijdig verbeteren van kwaliteit van arbeid
en heeft daarmee het sterrenbeeld ‘kreeft’.
en de prestaties van organisaties. Studies die
Omgevingsbewust als het NCSI is, houdt ze
deze aanname ondersteunen passeren de revue.
naast de media ook haar horoscoop zorgvuldig
Ook komen enkele onderzoeken in Europese
bij. Met gezonde spanning las ze op internet
landen aan de orde, naar de invloed van sociale
het volgende: ‘U vervolgt dit jaar volgens de
innovatie en de ontwikkeling van functie-inhoud
horoscoop de grondige ontwikkeling van uzelf. In 2010 bent u opnieuw bezig belangrijke zaken in een nieuw perspectief te plaatsen. Soms
Frank Pot bekleedt eerste leerstoel Sociale Innovatie
levert dit een herwaardering op van bezigheden die u in de voorgaande jaren bent begonnen. Eigenlijk probeert u steeds uw aanpak te verfijnen om uw doelen te bereiken. U bent geneigd, te kritisch over uzelf te oordelen. Luister goed naar de feedback uit uw omgeving. Deze zorgt voor balans in uw zelfbeeld en maakt dat u zich vol positieve energie op uw taak kunt storten. Met resultaat!
Van onze redacteur
U heeft prachtige doelen dit jaar en wordt
Nijmegen - Prof. dr. F.D. (Frank) Pot hield
gepusht uw horizon te verbreden. Gelukspla-
24 april 2009 zijn inaugurele rede voor de
neet Pluto zal u deze zomer een (zeldzaam)
leerstoel Sociale Innovatie van de Faculteit der
voorproefje geven van wat hij in 2011 voor
Managementwetenschappen van de Radboud
u in petto heeft. Hij laat daarmee zien hoe u
Universiteit Nijmegen. De leerstoel aan de
uzelf dit jaar op de kaart kunt zetten. Zie het
Radboud Universiteit is de eerste in Nederland
als een glimp van het toekomstige succes…
op het gebied van sociale innovatie.
Van juni tot begin september gaat u extra enthousiast aan de slag. Terwijl iedereen druk
Sociale innovatie of ‘slimmer werken’ krijgt steeds
bezig is met zonnebaden en rosé drinken,
meer aandacht. Sociale partners, de overheid, de
maakt u flinke sprongen in uw zelfontwikkeling
Sociaal Economische Raad (SER), het Innovatie-
en investeert u in uw connecties. In de herfst
platform: ze hebben allemaal grote belangstel-
kunnen zaken wat bekoelen, maar slechts
ling voor vernieuwingen die kunnen ontstaan
tijdelijk. Want op 11 november bereikt u een
door mensen, technologie en organisatie beter
nieuw hoogtepunt. Zoals gezegd: dit is pas
op elkaar af te stemmen. Frank Pot is de eerste
een glimp van hoe succesvol u de komende
hoogleraar Sociale innovatie in Nederland. Eind
jaren zult zijn. Pluk de dag, de maand en het
april vorig jaar hield Pot zijn inaugurele rede met
seizoen!’
de titel ‘Sociale Innovatie als Inspiratie’. De bood-
Internetbronnen:
schap in de rede van Pot was kort maar krachtig:
AstroBoot Horoscopen, Riboke’s Place, Elle horoscoop
sociale innovatie, juist nu! De wetenschapsredactie van de RU schreef over
Frank Pot (Amersfoort, 1945), arbeids- en organisatiesocioloog, studeerde sociaal culturele
de oratie: ‘Willen we goed door de economische
wetenschappen aan de Universiteit Utrecht en schreef een historisch sociologisch proefschrift over
recessie komen dan kunnen we niet volstaan met
beloningssystemen (Universiteit van Amsterdam). Pot werkte van 1983 tot 2007 bij TNO, onder
kostenbesparingen en personeelsinkrimping. Door
meer als directeur van TNO Arbeid. Hij was bijzonder hoogleraar Arbeid en Technologie (1991-1999)
te investeren in de ontwikkeling van mensen en
aan de Universiteit Leiden. Hij was eerder vanuit TNO bestuurslid van het NCSI en is op dit moment
in ‘slimmer werken’ leggen we de basis voor een
NCSI fellow. Sinds september 2008 is hij bijzonder hoogleraar Sociale innovatie aan de Faculteit
hogere arbeidsproductiviteit, betere benutting van
der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Kreeft Sterrenbeeld: Kreeft (Cancer)
technologische innovatie en meer plezier in het werk. Dit stelt Frank Pot, hoogleraar Sociale inno-
innovatie’ ontplooien. Er lijkt zich zelfs een
dynamisch managen, slimmer werken, vernieu-
Geboren tussen: 22 juni en 24 juli
vatie, in zijn inaugurele rede. Ook na de recessie
‘poldermodel-plus’ te ontwikkelen. ‘Het nieuwe
wing van arbeidsrelaties en de ontwikkeling van
Element: water
blijven dergelijke investeringen nodig vanwege de
werken’ brengt bovendien veranderingen met zich
talent om de arbeidsproductiviteit te verhogen, de
De belangrijkste eigenschappen van
kleiner wordende beroepsbevolking, de kennis-
mee in de aard van de arbeidsrelatie tussen baas
kwaliteit van de arbeid te verbeteren en het inno-
het astrologische teken Kreeft zijn:
economie en de toenemende concurrentie door
en medewerker. Vanzelf gaat dat allemaal niet,
vatief vermogen van organisaties te versterken in
gevoelig, verzorgend, gastvrij, huiselijk,
mondialisering. Dat wordt door sociale partners
want veranderen is lastig en alle stakeholders
samenhang met technologische innovatie. Deze
sentimenteel, afhankelijk, schuchter,
en overheid onderkend, die dan ook - vaak
hebben zo hun eigen dilemma’s.’
thematiek sluit aan bij het beleid van sociale
kwetsbaar, authentiek, professioneel,
samen - veel activiteiten onder de noemer ‘sociale
Het vakgebied Sociale Innovatie gaat over
partners en van het Innovatieplatform.
teamplayer, plezierig in de omgang terug naar inhoud
8
Kennis
Onderzoek onderschrijft belang sociale innovatie Van onze redacteur
De resultaten van 2009 waren volgens de
Rotterdam - In 2009 leverden twee belangrijke
onderzoekers opvallend. Bedrijven die investeren
onderzoeken het bewijs dat sociale innovatie
in sociale innovatie behaalden betere bedrijfs-
Enkele onderzoeksresultaten van de Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor: • Investeringen in sociale innovatie nemen toe. Ondanks de crisis hebben bedrijven gemiddeld
werkt. Een onderzoek van EIM onder MKB-be-
resultaten. Het onderzoek dat EIM deed onder
genomen dit jaar 5,1% meer sociale innovaties gerealiseerd met flexibel organiseren, dynamisch
drijven toonde aan dat bedrijven die investeren
MKB-bedrijven in opdracht van het Innovatieplat-
in onder meer slimmer werken duidelijk beter
form liet hetzelfde beeld zien. MKB-bedrijven die
presteren. Een zelfde conclusie werd getrok-
investeren in sociale innovatie presteren duidelijk
ken uit de Erasmus Concurrentie en Innovatie
beter dan bedrijven zonder dergelijke investe-
Monitor onder 10.000 organisaties. Bedrijven
ringen. Bedrijven die investeerden in sociale
die investeren in sociale innovatie behielden een
innovatie, oftewel de ‘zachte kant’ van innovatie,
betere concurrentiepositie en hadden minder last
deden dit door veranderingen in het bedrijf op het
platte organisatievormen, slimmer werken en co-creatie weten bedrijven hun rendement op
van de crisis.
gebied van onder meer de manier van managen,
investeringen in technologie (R&D) met een factor 4 te vergroten;
managen, slimmer werken en co-creatie;
• Desalniettemin is er nog veel verbetering mogelijk. Slechts 15% van het Nederlandse bedrijfsleven scoort ‘goed’ op het gebied van sociale innovatie;
• De koplopers op het gebied van sociale innovatie kennen een 15% hogere omzetgroei, 37% meer innovatie en een verhoging in de productiviteit van 22%;
• Sociale innovatie zorgt voor een hefboom effect. Door te investeren in vernieuwend leiderschap,
de interne communicatie, de werkplekinrichting,
• Er is vaak sprake van co-creatie en slimmer werken. Sociale innovatie wordt voornamelijk vorm-
De Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor
de arbeidstijden of slimmer werken oplossingen.
gegeven door samen te werken met leveranciers, klanten en kennisinstellingen en te investeren
vindt jaarlijks plaats onder 10.000 Nederlandse
Met name investeringen in sociale innovatie op
organisaties en biedt nieuwe inzichten hoe
het vlak van slimmer werken leiden tot be-
management en organisatieaspecten bijdragen
tere bedrijfsprestaties. Zo lag bij bedrijven met
maar liefst 60% van de bedrijven in Nederland verwacht een zeer negatief effect op de renta-
aan duurzame organisatievernieuwing. De
investeringen in slimmer werken de groei van het
biliteit en omzetgroei. Sociaal innovatieve bedrijven blijven echter meer investeren in R&D en
monitor wordt georganiseerd door onderzoekers
bedrijfsresultaat in de afgelopen 2 jaar gemiddeld
Dr. Justin Jansen, Drs. Michiel Tempelaar, Prof.dr.
16 procentpunt hoger dan bij bedrijven zonder
Henk Volberda, en Prof.dr. Frans van den Bosch
dergelijke investeringen. Bij de ontwikkeling van
sociale innovatie meer van het management in termen van visie, draagvlak en ondersteuning
onder de vlag van onderzoeksbureau INSCOPE:
de productiviteit, omzet en werkgelegenheid be-
van initiatieven op de werkvloer. Voor koplopers spelen juist arbeidsfactoren zoals autonomie
Research for Innovation van de Rotterdam School
droegen de verschillen respectievelijk 9, 8 en
voor medewerkers, taakverbreding en slimmer werken een grotere rol.
of Management van de Erasmus Universiteit.
5 procentpunt.
in het beter laten renderen van talenten van medewerkers;
• Sociaal innovatieve bedrijven zijn minder negatief over de gevolgen van de economische crisis:
menselijk kapitaal;
• Het crisisrecept voor succes verschilt voor koplopers en achterblijvers: Bij achterblijvers vereist
Opzienbarend in de kennisbank Artikel ‘Managen op basis van vertrouwen’
Artikel ‘Pinguïns kunnen vliegen’
Een organisatie waarin vertrouwen de basis
speelt in organisaties. Het septembernummer van
In het derde nummer van M&O staat een artikel
stimuleer innovatie en diffusie van innovatie in
vormt met als gevolg: hogere betrokkenheid en
HR Strategie besteedde aandacht aan dit onder-
van Léon Sonnenschein en Paul van Hal: Pin-
het openbaar bestuur. De auteurs beschrijven op
tevredenheid van medewerkers, een betere ope-
werp. In het artikel komt driemaal het vertrouwen
guïns kunnen vliegen. Innovatie en leren in het
een beeldende en integere manier wat maakt dat
rationele effectiviteit, creativiteit en innovatie. Het
in organisaties aan bod. Achtereenvolgens leest u
openbaar bestuur: praktijk en reflectie. De auteurs
de commissie InAxis niet meer bestaat. Daarnaast
NCSI stelt dat managen op basis van vertrouwen
de verhalen van van Finext, Nissan en Movares.
maakten deel uit van het programmabureau
is de beschrijving van het proces van diffusie en
overal mogelijk is. Vaak is de vraag: hoe? Interes-
Het volledige artikel is te vinden in de kennisbank
van InAxis. InAxis was een commissie opgericht
adoptie van goede voorbeelden interessant. Het
sant hierbij is te kijken waar de juiste balans ligt
van het NCSI.
door het ministerie van Binnenlandse Zaken
gehele artikel is te vinden in de kennisbank van
en Koninkrijksrelaties (BZK) met als opdracht:
het NCSI.
tussen sturing en ruimte. En welke rol vertrouwen
Artikel ‘Mythe en realiteit van het creëren van innovatieculturen’ In hun artikel betogen Prud’Homme van Reine en
scoort. Het artikel maakt duidelijk waarom goede
Dankbaar dat succesvolle innovatieve bedrijven
voorbeelden van het creëren van een innovatie-
er in slagen een dynamisch evenwicht te vinden
cultuur zelden met succes worden gevolgd en
binnen een aantal paradoxen. Ze stellen dat het
tevens - ook een paradox - hoe geweldig veel je
niet zinvol is om innovatiecultuur te meten met
over het organiseren van innovatie en innovatie-
een aantal lineaire schalen voor succesfactoren;
cultuur kunt leren door de processen bij ‘rolmo-
waarbij de suggestie is dat een bedrijf er voor
dellen’ te bestuderen. Het volledige artikel is te
moet zorgen dat het op al die factoren maximaal
vinden in de kennisbank van het NCSI.
Case Nedtrain
Illustratie Aart-Jan Venema
Creativiteit leidt tot ideeën en ideeën leiden tot
en ondernemerschap kunnen gedijen. Het bedrijf
innovatie. Dat is de gouden keten van NedTrain,
won daarmee de AWVN-Innovatietrofee van het
het onderhoudsbedrijf van de Nederlandse
tweede kwartaal 2009. Het volledige artikel is te
Spoorwegen. Sinds twee jaar zorgt NedTrain
vinden in de kennisbank van het NCSI.
bewust voor een werkklimaat waarin creativiteit terug naar inhoud
9
Kennis
Kort
50%
van de innovatieprestaties in het Nederlandse bedrijfsleven wordt bepaald door
visionair leiderschap
bron: Eindrapport Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2008-2009 (INSCOPE, Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2009)
Terugblik seminars en leergang Rotterdam - Van theorie, naar praktijk en zelf doen. Dat werd het motto van de seminars en de leergang in 2009. In 10 seminars zijn verschillende facetten van sociale innovatie aan de orde gekomen, over onderwerpen zoals zelfAnja Jongbloed, Melek Usta en Ben Fruytier (v.l.n.r.) startten op 1 december 2009 de MKB Krachtcentrale en het project MijnBedrijf2.0 voor de
roosteren, managen op basis van vertrouwen,
regio Utrecht.
innovatie van onderop en de Cao-Wasstraat.
Ambassadeurs lanceren MKB Krachtcentrale
Gemiddeld lag het aantal deelnemers op 35, met enkele uitschieters naar 50. Ook de leergang had in 2009 geen gebrek aan interesse. Zo´n 30 deelnemers verdiepten zich tijdens de leergang in sociale innovatie onder leiding van o.a. Henk Volberda, Jack Crielaard, Daan Andriessen, Hans van der Steen, Fietje Vaas en Peter Oeij. Van de quick scan flexibiliteit, langs duurzaamheid en sociale innovatie,
Van onze redacteur
Economische Zaken en op basis van het EIM
ondernemers en medewerkers, de maandelijkse
stilstaand bij wederkerig perspectief manage-
Utrecht - Alexander Rinnooy Kan, Loek Her-
onderzoek bij het MKB eind vorig jaar live ging.
oplaaddagen voor adviseurs, de aansluiting bij
ment, met een uitstapje naar de onderbuik van
mans, Anja Jongbloed en Melek Usta gaven als
Het NCSI en Syntens zetten zich in om 1.000
regionale projecten en het individuele advies voor
organisaties en een doorkijk naar effecten en
ambassadeur hun steun aan de MKB Krachtcen-
bedrijven te stimuleren hun productiviteitsgroei
een slimme combinatie van activiteiten die dit
meting van sociale innovatie. Het hele palet
trale, die op 1 december 2009 werd gelanceerd.
te vergroten door vakmanschap en talenten van
project uniek maakt. Een mooi voorbeeld van een
kwam tijdens de 6 bijeenkomsten langs. De
Syntens en NCSI nemen de uitvoering voor hun
medewerkers beter te benutten. Hierbij richten zij
regionaal project om het innovatievermogen in
deelnemers konden in elke bijeenkomst een link
rekening en gaan 1.000 MKB-bedrijven kennis
zich met name op het midden- en kleinbedrijf met
MKB-bedrijven te vergroten is het project Mijn-
leggen naar de eigen praktijk en in een werk-
laten maken met slimmer werken.
5 tot 250 medewerkers. Vooral op het gebied van
Bedrijf2.0, dat ook op 1 december 2009 werd
bezoek konden ze de praktijk van een andere
het herinrichten van processen, optimaliseren van
gelanceerd.
organisatie van dichtbij aanschouwen. Met de
De MKB Krachtcentrale helpt adviseurs, onderne-
taak- en werkverdeling en het flexibiliseren van
theoretische verdieping en praktische handvat-
mers en hun medewerkers om Slimmer Werken in
arbeidstijden, wordt veel effect verwacht.
ten uit de leergang zetten de deelnemers een
de praktijk toe te passen. Dat is de kern van het
Centraal bij de MKB Krachtcentrale staat de on-
nieuwe stap op weg naar de invoering van
programma ‘MKB Krachtcentrale’ dat op initiatief
line community waar kennis wordt uitgewisseld.
sociale innovatie.
van het Innovatieplatform en het ministerie van
Daarnaast zorgen de landelijke energiedagen voor
De mensen achter het NCSI De teamdagen van het NCSI op 26 en 27 november 2009 in het Rotterdamse Hotel New York, waren een mooie aangelegenheid om weer eens een teamfoto te laten maken. Voor wie nog niet iedereen kent, stellen we ons nog even voor. Op de achterste rij (v.l.n.r.): Fredy Peltzer,
Het aantal bezoekers van de van het
Kennisbank
NCSI was
in 2009 ruim
600 per maand Bron: Verslag Zelfevaluatie 2010, NCSI
Monique Bergman, Ton de Korte en Simone van Wilgen. Op de middelste rij (v.l.n.r.): Tony Brugman, Elles van Steenbergen, Martine Maes en Op de voorste rij (v.l.n.r.): Betty van der Roest,
Rectificatie
Fietje Vaas, Tugba Demirbas en Karlien Haak.
In een eerder nieuwsbericht werd aangegeven
Helaas ontbreekt Niels van der Weerdt op
dat het aantal bezoekers van de website
deze foto.
www.ncsi.nl in 2009 op 45.000 lag, maar
Foto Peter van Breukelen
dit aantal blijkt 47.000 te zijn.
Margreet Xavier.
terug naar inhoud
10
Kort Internationaal
Rubriek
Work-InnovationNetwork Het NCSI vertegenwoordigt Nederland in een Europees netwerk van nationale organisaties die innovaties in arbeidsorganisaties stimule-
Economie
Financiën en besteding van middelen 2009
ren. Het netwerk bestaat uit: Duitsland, Fin-
In 2009 hebben de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een
Project- en programmamanagement
land, Zweden, Ierland, Italië, Engeland, België,
programmasubsidie toegekend van € 681.700. Dit bedrag is volledig besteed aan projecten in 2009.
Project- en programmamanagement: € 75.600
Griekenland, Polen, Noorwegen en Oostenrijk.
De leden van de Programmaraad hebben € 450.000 beschikbaar gesteld in 2009. Ten laste van de
Dit zijn kosten die gemaakt zijn voor het inrichten
Het NCSI had als taak de eerste periode van
bijdragen van de Programmaraad 2008 en 2009 zijn in 2009 projecten uitgevoerd ter waarde van
van de projectorganisatie en het opstellen van
het netwerk te evalueren en de lessen voor
€ 562.050. In 2010 zullen projecten ten laste van de bijdrage van de Programmaraad uit 2009 en
project- en programmavoorstellen.
de toekomst daaruit te trekken. In 2009 werd
2010 worden uitgevoerd. Voor derden zijn in 2009 projecten ter waarde van € 228.160 uitgevoerd.
deze evaluatie voorbereid. De presentatie van de resultaten aan de Europese partners vond
De besteding van middelen in 2009
(op basis van afgeronde projecten)
is als volgt:
plaats in maart 2010. De evaluatie bevatte voorstellen over de manier waarop kennis over sociale innovatie kan worden verspreid, hoe de waarde van deze kennis kan worden verzilverd (‘valorisatie’), en hoe het netwerk gezamenlijke
Kennis
Actie
Alliantie
stellen zijn met veel enthousiasme ontvangen
Projecten en activiteiten op het gebied van
Actieprogramma’s: € 298.482
Het opzetten en uitbouwen van kennisallianties:
door de Europese partners. Daarbij worden de
kennisverspreiding: € 384.706
Rond verschillende onderwerpen zijn met
€ 271.581
originele vormen, stijl en vormgeving die het
Dit betreft projecten als het bouwen en vullen
bedrijven actieprogramma’s opgestart, zoals
In 2009 is veel energie gestoken in het opzetten
NCSI hanteert als voorbeelden gezien.
van website en kennisbank, de organisatie
de cityhunt4innovation, pilots inzake flexibele
en uitbreiden van kennisallianties: de Program-
van congressen, workshops, seminars en een
arbeidstijden en zelfroosteren, de Cao-Wasstraat
maraad, het kennisplatform, het opstarten van
leergang, de maandelijkse nieuwsbrief, diverse
en activiteiten rond werknemer 2.0.
kenniskringen rond lopende projecten, het opstar-
onderzoeksactiviteiten kan stimuleren. De voor-
Baskische delegatie bezoekt NCSI
publicaties en brochures.
ten van regionale netwerken, het intensiveren van
Projecten en activiteiten op het gebied van
de samenwerking met Hogescholen, de samen-
kennisontwikkeling: € 263.825
werking met organisaties als het Innovatieplat-
We rekenen hiertoe de volgende activiteiten:
form, Syntens, verschillende branche organisaties
In de zomer van 2009 ontvingen Frank Pot
de totstandkoming van working papers over
en het traineeprogramma van het NCSI.
(Radboud Universiteit Nijmegen) en Betty van
medezeggenschap en arbeid en ICT, de inventa-
der Roest namens het NCSI, Baskisch bezoek
risatie en publicatie van monitor- en evaluatie-
van DenokInn, Basque Innovation Centre for
instrumenten, participatie in de concurrentie- en
Innovation, Entrepeneurship and new business
innovatiemonitor van de EUR/RSM en diverse
development of Basque Country (www.deno-
papers en bijdragen aan congressen.
kinn.eu). Een delegatie vanuit de Baskische regio (Regional Government of Gipuzkoa en Fondo Formación Euskadi) reisde naar Rotter-
Deelname toetsingscommissie ESF-E subsidie opsteker voor NCSI
dam om meer te horen over de activiteiten en zitting in de toetsingscommissie. Met veel plezier
het toetsingskader. In 2010 zullen Margreet
was het uitwisselen van kennis en ervaringen
ling van subsidieaanvragen voor sociale innovatie,
namen zij kennis van hoe sociale innovatie leeft
Xavier en Ton de Korte, samen met de toetsers
en het maken van een korte film over de
de zogenoemde ESF-E subsidie van het ministerie
binnen bedrijven en hoe men er praktisch vorm
van het Agentschap SZW, enkele bedrijven met
activiteiten van het NCSI.
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).
aan geeft. Variërend van nieuwe kennisdelingsy-
goedgekeurde projecten bezoeken.
De korte film is te vinden op www.ncsi.nl
Het NCSI stelde een toetsingskader op in sa-
stemen tot varianten van continu verbeteren en
onder het kopje ‘English’.
menwerking met SZW en experts om ingediende
meer zeggenschap. Van de 247 projectaanvragen
projectaanvragen te beoordelen. Ton de Korte
werden 67 aanvragen toegekend op basis van
en Margreet Xavier hadden namens het NCSI
kwalitatieve beoordeling volgens de criteria van
leiderschap talentontplooiing eid
attle of concepts
Innovatie van nderop zelfroosteren Bevlogen-
cao 2.0 crowdsourcing ie van onderop
nnovatiesucces
alentToolkit arbeidsproductiviteit Cao-Wasstraat anagen op basis van vertrouwen Teamwork
In 2009 was het NCSI betrokken bij de beoorde-
werkplezier vertrouen sociale innovatie Teambrain slimer werken Medezeggenschap innova-
werkwijze van het NCSI. Doel van het bezoek
Europese unie
Europees Sociaal Fonds
Bedankt voor de prettige samenwerking in 2009! Het NCSI bedankt onderstaande organisaties voor hun vertrouwen en betrokkenheid bij het werk van het NCSI in 2009.
Ministerie Ministerie Ministerie Ministerie
van van van van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Economische Zaken Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Sociale Zaken en Werkgelegenheid
terug naar inhoud
