NCD-Nyenrode Commissarissencyclus dé cyclus voor de professionele commissaris
inhoudsopgave 3 Inleiding 4 Wat houdt de NCD-Nyenrode Commissarissencyclus in? 6 Algemene informatie
NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
“
In nauw overleg met het Nederlandse bedrijfsleven en hun commissarissen selecteren, evalueren en verbeteren wij continu het programma en de relevante thema’s. Samen met
het Nederlands Centrum van Directeuren en Commissarissen zorgen wij voor topsprekers uit het
“
bedrijfsleven en praktisch geschoolde hoogleraren.
Deze unieke formule geeft de deelnemers inzicht in de meest recente ontwikkelingen én de dilemma’s
en de rol en dynamiek in de Raad van Commissarissen. Een must voor een ieder die het commissariaat en/of toezichthoudende functies professioneel wil uitoefenen. Prof. dr. Fred van Eenennaam Hoogleraar Strategy & Strategic Dynamics, Programmadirecteur NNC
inleiding De eisen die aan een commissaris worden gesteld
academische commissarissenopleiding in Nederland
zijn hoog. De taken en verantwoordelijkheden van
te starten: de NCD-Nyenrode Commissarissen-
een commissaris en toezichthouder worden steeds
cyclus (NNC).
zwaarder en de risico’s rond aansprakelijkheid nemen toe. Commissarissen hebben geen specifieke
De cyclus geeft u een brede basis voor de professio-
opleiding genoten die hen op deze ontwikkelingen
nele invulling van uw commissariaat. Door een sterke
voorbereidt.
combinatie van hoogleraren en gastsprekers uit de praktijk is de NNC uitgegroeid tot een academisch
Reden voor het Nederlands Centrum van Directeu-
topprogramma. Een groot aantal prominenten met
ren en Commissarissen (NCD) en de Nyenrode Busi-
een actieve rol in het commissariaat geeft invulling
ness Universiteit om in 1995 gezamenlijk de eerste
aan dit programma.
NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
wat houdt de ncd-nyenrode commissarissencyclus in? De kracht van de cyclus De cyclus biedt u een goede balans tussen theorie, praktijk en casuïstiek. De gekozen leervorm is een combinatie van colleges, discussies over praktijkcases en interactieve workshops. De vraag ‘wie bent u als commissaris’ staat continu centraal. U krijgt een beter inzicht in de processen van besluitvorming door praktische casussen en de juiste literatuur. Hierdoor kunt u dilemma’s waar een commissaris mee te maken heeft beter beoordelen en begrijpen.
De cyclus is opgebouwd uit zes aandachtsgebieden:
3. Ethische aspecten en dilemma’s
• De rol bij (internationale) fusies en overnames
1. Juridische en financiële aspecten
• Wat is de rol van de commissaris bij het vaststel-
• Wat is de rol van de commissaris in geval van
• Wat is de juridische betekenis van toezicht? • Wat betekenen codes en aanbevelingen voor de
len van de normen en waarden van het bedrijf? • Hoe behoudt een commissaris zijn/haar onaf-
commissaris?
hankelijkheid?
• Gegeven de recente schandalen: in hoeverre is
sarissen en toezichthouders
• Maatschappelijke verantwoordelijkheid en het
de commissaris aansprakelijk? • Jaarverslaglegging, met de accountant en de
een crisissituatie? • Verschillen en overeenkomsten tussen commis-
6. Internationaal perspectief
commissariaat? • Omgang met (vermoedens van) fraude
• Wat is de rol van een commissaris bij het inter-
4. Beoordelen en toezicht houden
• Wat is de rol van de commissaris bij een dochter
audit commissie
nationaliseren van een organisatie?
2. Organisatorische aspecten
• Hoe houdt de commissaris toezicht en verkrijgt
• Wat is de rol van de commissaris? • De optimale samenstelling van een Raad van
hij of zij informatie? • Hoe waarborgt de commissaris de kwaliteit en
Commissarissen
van een buitenlandse vennootschap? • Internationale ontwikkelingen op corporate governance gebied
de continuïteit van het topmanagement?
• Hoe (nieuwe) directeuren en commissarissen te
• Hoe en in welke mate geeft de commissaris
werven en te selecteren?
adviezen en richtlijnen?
• De door de OR voorgedragen commissaris • Omgang met private equity commissarissen
5. Bedrijfskundige aspecten
• Vergoedingen en beoordelingen van de Raden
• Hoe en in welke mate mag een commissaris
van Bestuur, -Commissarissen en -Toezicht
zich bezighouden met het vaststellen van de strategie?
Gerard J.J. Marsman
en betrokkenheid. De NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
(voormalig) CEO Wehkamp B.V.
gaf inzicht. Inspirerende colleges waarbij zowel de interactie met de docenten als de onderlinge discussies en uitwisseling
Ik had al wel ervaring met het commissariaat. Zowel als
van meningen en ervaringen met andere deelnemers zorgden
bestuurder met twee verschillende RvC’s als twee keer als lid
voor levendige bijeenkomsten. De NNC is een aanbeveling
van een RvC. Toch had ik het gevoel dat de finesses van het
voor mensen die (overwegen) in een commissariaat te stappen.
vak, want dat is het commissariaat, onvoldoende duidelijk
Maar ook voor bestuurders op zoek naar de rolverdeling tussen
waren. “Waar eindigt toezicht en waar begint besturen” was
bestuurders en commissarissen. Zeker in deze tijd waarin
mijn kernvraag. Het spanningsveld tussen onafhankelijkheid
aandeelhouders zich steeds nadrukkelijker manifesteren.
NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
Hoogleraren en gastsprekers
Deelnemersprofiel
u over de meest recente ontwikkelingen en ver-
Vanuit het nationale en internationale netwerk van
• U bent een commissaris of toezichthouder en
anderingen in het werkveld van de commissaris.
Nyenrode Business Universiteit leveren hooglera-
u zoekt een goede basis om uw commissariaat
Door deze continue verrijking zorgt u ervoor dat
ren en inspirerende gastsprekers een bijdrage aan
professioneel in te vullen.
uw kennis actueel en toepasbaar blijft. U ontvangt
de cyclus. Zij hebben zowel een academische als
• U bent directeur en u wilt meer weten over de
door het bijwonen van de NNC Update een aante-
ook een bedrijfskundige achtergrond en hebben
rol van de Raad van Commissarissen binnen uw
kening op uw getoetste certificaat, waarmee u de
substantiële kennis en ervaring in en met Raden
organisatie.
geldigheid hiervan met twee jaar verlengt.
van Bestuur en Raden van Commissarissen. Dit
• U heeft de ambitie en uitzicht op het verkrijgen
biedt garantie voor een heldere combinatie van
van een commissariaat of een toezichthoudende
theorie en praktijk.
functie.
Deelname, locatie en investering De dynamiek en diversiteit van de groep is
Ook de komende cyclus bevat weer een groot aan-
bepalend voor een optimaal leerklimaat. Daarom
tal topsprekers. Sprekers uit vorige cycli zijn onder
Past dit binnen uw profiel, dan is de NNC hét
stellen we de deelnemersgroep zo heterogeen mo-
andere: prof. dr. Hans Bakker, ing. Dries van de
programma voor u. De deelnemersgroep bestaat
gelijk samen. NCD-leden en Nyenrode-alumni die
Beek, prof. dr. Dolf van den Brink, drs. Floris Croon,
per cyclus uit 40 personen. Liefst 85% van de
directeur zijn in een (middel)grote onderneming
prof. dr. ir. Gert van Dijk, prof. dr. Fred van Eenen-
deelnemers is al actief in een commissariaat, dit
en/of een commissarisfunctie vervullen krijgen
naam (Program Director), prof. dr. Roberto Flören,
is het hoogste percentage onder de bestaande
hierbij voorrang. Een kritische selectie op functie,
drs. Jan Geurts, drs. Han van Halder, dr. Edgar Kars-
opleidingen. Hierdoor blijft de kwaliteit van de
opleiding, achtergrond, organisatie en branche
sing, ir. prof. Fred Lachotzki MBA, prof. drs. Floris A.
groep gewaarborgd. Inmiddels heeft de cyclus
vormt onderdeel van de toelatingsprocedure. De
Maljers, prof. dr. Jaap van Manen, prof. dr. Pauline
een groot netwerk van alumni die het programma
diversiteit van de groep biedt u ruime mogelijk-
L. Meurs, prof. dr. mr. Marcel Pheijffer, drs. Rob
aanraden bij hun relaties. De vraag naar deelname
heden voor het uitwisselen van ervaringen en het
Pieterse, mr. Hans Plesman, mr. Hugo Reumkens,
blijft groeien.
uitbreiden van uw netwerk. De bijeenkomsten
prof. dr. Annemiek Roobeek, Rob Schipper, Jeroen
worden gehouden op Nyenrode Business Univer-
Smit, mr. Willem Stevens, dr. mr. Morris Tabaksblat,
Certificering en getoetste certificering
siteit te Breukelen. In totaal telt het programma
Victoire de Margerie, Henny Westland.
Na het volgen van de NNC ontvangt u een certifi-
zeven modules, verspreid over de periode van
caat van deelname. Wij bieden u ook de mogelijk-
een half jaar. Elke module duurt één dag. Exacte
Programma Adviesraad
heid om deel te nemen aan een toetsing. Deze
data en investering voor deelname vindt u op het
Deskundigen op het gebied van corporate gover-
bestaat uit het schrijven van een paper. Na een
inschrijfformulier.
nance vormen samen met hoogleraren van Nyen-
positieve beoordeling van de paper ontvangt u een
rode en NNC alumni de Programma Adviesraad.
getoetst certificaat. Dit certificaat is een pré bij het
Taal
Deze groep waarborgt de kwaliteit en actualiteit
verkrijgen van commissariaten.
De voertaal van het programma is Nederlands.
van de NNC. Daarnaast werkt de adviesraad continu aan de verdere ontwikkeling van de cyclus.
Incidenteel zullen gastsprekers hun bijdrage in
Jaarlijkse update
het Engels leveren en wordt Engelstalige litera-
Tijdens dit ééndaagse programma informeren wij
tuur gebruikt.
Paul Römer
de brochure van de NCD-Nyenrode Commissarissencyclus in de
Algemeen directeur Endemol Nederland B.V.
bus. Nu ik blijkbaar in het circuit zat, leek het mij niet onverstandig om de NNC te gaan volgen. Een gouden greep bleek achter-
Op enig moment kreeg ik de vraag of ik commissaris wilde
af! Met de opgedane kennis kon ik concluderen dat ik “saved by
worden bij een belangrijke financiële instelling. Ik kom uit de
the bell” was. Als die bestuurscrisis bij deze financiële instelling
entertainmentwereld en heb geen verstand van haute finance.
niet had plaats gevonden, en ik commissaris was geworden met
Het leek mij echter wel leuk en zegde toe. De week daarna brak
het kennisniveau van voor de cyclus, had ik een onverantwoorde
er een bestuurscrisis uit en ging het hele verhaal niet door. De
positie bekleed. Kortom, ik heb veel geleerd en kan een ieder die
crisis had overigens niets te maken met mijn persoon, dit om
van plan is ooit een commissariaat te gaan bekleden van harte
misverstanden te voorkomen. Geheel toevallig viel kort daarna
aanbevelen de NCD-Nyenrode Commissarissencyclus te volgen. NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
Over het NCD Het Nederlands Centrum van Directeuren en Commissarissen is een landelijke beroepsorganisatie waarvan ongeveer 3600 directeuren en commissarissen op persoonlijke titel lid zijn. Het doel van het NCD is het persoonlijk functioneren van de directeur of commissaris verder te ontwikkelen. Om dit te bereiken investeert het NCD in kennisontwikkeling, biedt leden ondersteuning bij de uitoefening van het vak, komt op voor de belangen van haar leden en vormt een hecht netwerk, zowel op landelijk als regionaal niveau. Meer informatie vindt u op www.ncd.nl Over de Nyenrode Business Universiteit De Nyenrode Business Universiteit is in 1946 opgericht door het bedrijfsleven en behoort tot de oudste en meest vooraanstaande business schools en business universiteiten van Europa. Het Corporate Strategy onderwijs van Nyenrode is door de Financial Times als beste van Europa bestempeld en bereidt mensen met talent en ambitie voor op leidende functies in een internationale omgeving. Daarbij wordt grote waarde gehecht aan maatschappelijk bewustzijn en duurzaam ondernemerschap. De universiteit biedt masteropleidingen op het gebied van bedrijfskunde en NIVRA-Nyenrode verzorgt opleidingen op verschillende niveaus op het gebied van accountancy en controlling. Nyenrode ontwikkelt daarnaast executive programma’s voor het ambitieuze MKB en beursgenoteerde ondernemingen. Nyenrode wil het internationale bedrijfsleven verrijken met innovatieve en ondernemende mensen en ideeën. Meer informatie vindt u op www.nyenrode.nl Het Nyenrode Powerhouse Corporate Governance Het Powerhouse Corporate Governance brengt een netwerk van topprofessionals uit bedrijfsleven en academisch talent samen om vanuit een multidisciplinair perspectief de huidige ontwikkelingen op het gebied van corporate governance te adresseren. Deze manier van samenwerking resulteert in cutting edge kennis op het gebied van corporate governance, zowel over de dagelijkse praktijk als over de dilemma’s en ‘tough decisions’ waar commissarissen mee geconfronteerd worden. Voor meer informatie over research en programma activiteiten van het Powerhouse Corporate Governance zie www.nyenrode.nl
Mr. Anton J.E. van der Lande MBA
een levendig debat en dit heeft in belangrijke mate
Vice-President, UPS Public Affairs International
bijgedragen tot het succes.
Mede doordat ik de laatste 25 jaar voor Amerikaanse multina-
De professioneel opgezette cyclus liet ook genoeg ruimte om te
tionals in het buitenland heb gewerkt was de NCD-Nyenrode
netwerken met de andere 40 deelnemers. Het was interessant
Commissarissencyclus een ideale manier om geconfronteerd
om gedachten uit te wisselen met mensen uit een zeer gediver-
te worden met wat er speelt op het gebied van corporate gover-
sifieerde werkomgeving.
nance en de Code Tabaksblat. Ook de belangrijke “softe” sector was ruim vertegenwoordigd, De rol van commissaris is onderdeel van een brede maatschap-
wat erg nuttig was gezien het toenemend belang van deze
pelijke discussie zeker naar aanleiding van de spraakma-
activiteiten in onze samenleving. Deze Cyclus leerde je niet al-
kende bedrijfsdeconfitures in het binnen- en buitenland. Het
leen de positieve en technische kanten van een commissariaat
programma en de sprekers speelden daar goed op in, gebruik
zien, maar belichtte ook de risico’s, beperkte beloning en het
makend van hun gevarieerde achtergrond en hun specifieke
tijdsbeslag vooral ten tijde van crisis.
expertise. De interactieve stijl van presenteren leidde vaak tot NCD-Nyenrode Commissarissencyclus
