Nazorg ex-gedetineerde volwassenen In opdracht van de gemeente Assen: Juni 2010 Markus de Vries Stagiair coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers
Inhoudsopgave Inleiding
1
Hoofdstuk 1:
De visie van de gemeente Assen op het gebied van nazorg
2
Hoofdstuk 2:
De coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers
3
Hoofdstuk 3:
De partners
4
3.1
Dienst justitiële inrichtingen
4
3.2
Identiteitsbewijs Publieksbalie gemeente Assen
7
Inkomen/werk/reïntegratie Werkplein Baanzicht
8
3.4
De drie Reclasseringsorganisaties
10
3.5
Zorg Verslavingszorg Noord Nederland GGZ Drenthe Promens Care
12 13 15
Onderdak Actium Leger des Heils
16 17
Schulden GKB Drenthe
18
Hoofdstuk 4:
Het proces nazorg
20
Hoofdstuk 5:
Aanstaande ontwikkelingen
23
3.3
3.6
3.7
Lijst met afkortingen
24
Inleiding Dit draaiboek beschrijft hoe de gemeente Assen en de partners op het gebied van nazorg exgedetineerden uitvoering geven aan het verlenen van nazorg aan ex-gedetineerde volwassenen. Het draaiboek heeft als doel de partners en alle professionals in het werkveld een duidelijke beschrijving te geven van: onze visie, de partners en hun diensten, het proces nazorg en de ontwikkelingen in dit dynamische werkveld. Het uitgangspunt is dat de ex-gedetineerde burger in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor zijn reïntegratie in de samenleving. Bekend is echter dat het grootste deel van de gedetineerden meervoudige problematiek heeft en ondersteuning nodig heeft bij de terugkeer in de samenleving. Sinds 2005 zijn het Ministerie van Justitie en gemeenten samen verantwoordelijk voor de reïntegratie van ex-gedetineerden. Het Ministerie van Justitie is verantwoordelijk voor de reïntegratie binnen het justitiële kader en de gemeenten buiten het justitiële kader. Begin 2006 is aan gemeenten gevraagd een lokaal coördinatiepunt nazorg ex-gedetineerden in te richten. Op 4 juni 2007 is tussen het Rijk en gemeenten het bestuursakkoord ‘Samen aan de slag’ gesloten. Naar aanleiding van dit bestuursakkoord hebben vertegenwoordigers van de Vereniging van Nederlandse Gemeente (VNG) en het Ministerie van Justitie het samenwerkingsmodel nazorg volwassen ex-gedetineerde burgers opgesteld. Het samenwerkingsmodel beschrijft de gemeenschappelijke ambities en wederzijdse taken en verantwoordelijkheden van gemeenten en Justitie op het gebied van nazorg. Het doel van het samenwerkingsmodel is het recidivecijfer terug te dringen en te zorgen voor een sluitende aanpak van de nazorg. Deze aanpak richt zich primair op het op orde brengen van de vijftal basisvoorwaarden voor reïntegratie in de samenleving. De vijf leefgebieden bestaan uit het voorzien van ex-gedetineerden in; een identiteitsbewijs, een inkomen, een onderdak, schuldhulpverlening en de benodigde (geestelijke) gezondheidszorg.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
1
Hoofdstuk 1: De visie van de gemeente Assen op het gebied van nazorg De gemeente heeft besloten een lokaal coördinatiepunt nazorg ex-gedetineerden die actief bezig is met nazorg ex-gedetineerden. Aangezien het aanbieden van nazorg een bijdrage levert aan; - het terugdringen van recidive, - het verminderen van overlast, - het vergroten van het gevoel van veiligheid bij de burgers uit de gemeente, - het geven van kansen en het weer meedoen in de maatschappij. Aan bovenstaande speerpunten leveren wij een bijdrage door een lokaal dekkende werkwijze te realiseren op het gebied van nazorg. Op 1 september 2008 is er een coördinator nazorg exgedetineerden en veelplegers aangesteld. Aan hem viel de taak toe om de visie van de gemeente op het gebied van nazorg en terugdringen recidive uit te voeren en verder te ontwikkelen. Vanaf de aanstelling van de coördinator nazorg tot heden, 1 juni 2010, werden er door de gemeente 225 detenties genoteerd van 192 (ex-) gedetineerden. De gemeente start met het bieden van nazorg bij de voordeur; het begin van detentie. Dus anticiperen in plaats van reageren. Het voordeel hiervan is dat er meer tijd is om zaken te regelen of om voorbereidingen te treffen. Als gemeente willen wij de detentieperiode zinvol besteden en onderzoeken wat de mogelijkheden zijn in verband met het opstarten van verschillende trajecten aansluitend op de terugkeer in de maatschappij van de exgedetineerde. De gemeente neemt bij het aanbieden van nazorg en terugdringen van recidive de regie. De gemeente investeert in nazorg. Samen met de ketenpartners beslist de gemeente welke exgedetineerde, op welk leefgebied en op welke wijze de ex-gedetineerde in aanmerking komt voor nazorg. Door de gemeente wordt de regel ‘voor wat, hoort wat’ gehanteerd: de exgedetineerde kan alleen gebruik maken van een aanbod nazorg, wanneer hij binnen zijn mogelijkheden meewerkt aan een individueel plan van aanpak dat er op is gericht hem zo optimaal mogelijk te laten functioneren. De ex-gedetineerde kan tot een half jaar na detentie een beroep doen op de nazorg. Ex-gedetineerden die geen gebruik wensen te maken van het aanbod nazorg behouden hun rechten. Zij zullen echter niet met voorrang worden bemiddeld. De gemeente heeft het nazorgoverleg geplaatst binnen het Veiligheidshuis Drenthe. Het oprichten van Veiligheidshuizen vloeide voort uit rijksbeleid. Hierover is overleg geweest met het Openbaar Ministerie. Het gevolg was de opening van het Veiligheidshuis Drenthe in december 2008 op drie locaties Assen, Emmen en Hoogeveen. Het Veiligheidshuis vervult een belangrijke rol in de uitvoering van de visie. Daarbij gaat het niet alleen om het neerzetten van een structuur, maar vooral om veranderingen c.q. verbeteringen in werkprocessen en werkuitvoering. De speerpunten voor het Veiligheidshuis zijn jeugd, huiselijk geweld, veelplegers en nazorg ex-gedetineerden.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
2
Hoofdstuk 2: De coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers De functie van de coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers bestaat uit het ontwikkelen van een sluitende aanpak op het gebied van nazorg en de coördinatie van deze aanpak. De coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers is tevens de voorzitter van het nazorgoverleg. Op deze manier wordt getracht om alle hulpvragen multidisciplinair te behandelen. Hieronder worden de werkzaamheden uitgewerkt: -
-
-
-
-
-
Het ontwikkelen en vormgeven van het nazorgoverleg in het Veiligheidshuis. Het ontwikkelen en uitbreiden van de multidisciplinaire samenwerking tussen partners op alle leefgebieden. Het realiseren van een dekkende werkwijze om ex-gedetineerden te voorzien van een geldig legitimatiebewijs in samenwerking met de afdeling burgerzaken van de gemeente. Het afstemmen van het beleid en de uitvoering door Werkplein Baanzicht (WB) op de doelgroep ex-gedetineerden. Het ontwikkelen van nieuwe mogelijkheden op het gebied van huisvesting voor exgedetineerden in samenwerking met woningbouwcorporaties. Het afstemmen van de samenwerking tussen zorg- en begeleidingspartners waardoor er sprake is van een integrale werkwijze zodat bijvoorbeeld bestaande zorgplannen tijdens detentie worden stopgezet maar bij einde detentie gecontinueerd kunnen worden. Het verwerken van de gegevens uit het Digitaal Platform Aansluiting Nazorg (DPAN) in een plan van aanpak en daarmee het vaststellen van de hulpvraag. Het aanmaken en beheren van de plannen van aanpak betreffende de ex-gedetineerde in samenspraak met de eigenaar van het plan van aanpak. Het voorzitterschap van het nazorgoverleg in het Veiligheidshuis met als taken het voorbereiden en het voorzitten van het overleg. In samenwerking met de partners besluiten of er een aanbod nazorg zal worden gedaan en welke vorm dit aanbod zal hebben. Het monitoren van het proces nazorg om in kaart te brengen wat de omvang en de behoefte aan ondersteuning is bij de ex-gedetineerde burgers uit de gemeente. Het doel is om als gemeente een goed beeld te vormen van de knelpunten en problemen om eventuele oplossingen hierop te formuleren. Deelname aan het Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) overleg om vanuit hier een link te leggen met het nazorgoverleg om op deze manier een sluitende aanpak te realiseren en eventuele problemen te ondervangen. Deelname aan het Trajectberaad jeugdige ex-gedetineerden om vanuit hier een link te leggen met het nazorgoverleg en om op deze manier een sluitende aanpak te realiseren. Deelname aan het Justitieel Casus Overleg (JCO) volwassen veelplegers aangezien er raakvlak is met het nazorgoverleg. De veelplegers die in het JCO worden besproken komen met grote regelmaat terug op de agenda van het nazorgoverleg. De afspraken uit het JCO worden meegenomen tijdens het nazorgoverleg omdat de afspraken uit het JCO leidend zijn voor het nazorgoverleg. Op dit gebied is de gemeente een faciliterende rol toebedeeld.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
3
Hoofdstuk 3: De partners In het kader van de ketensamenwerking op het gebied van nazorg ex-gedetineerden heeft de gemeente verschillende partners. Hieronder worden alle partners die op dit moment vertegenwoordigt zijn tijdens het nazorgoverleg beschreven. De algemene contactgegevens van de partners, wie ze zijn en wat ze kunnen doen in de uitvoering van het proces nazorg zal worden beschreven. Allereerst komt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) aan de orde aangezien hier voor de gemeente het aanbieden van nazorg ex-gedetineerden start. Vervolgens worden de partners beschreven en wat zij allemaal vanuit hun organisatie kunnen aanbieden op het gebied van nazorg. 3.1
Dienst Justitiële Inrichtingen
Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor DJI Postbus 30132 2500 GC Den Haag Telefoon: (070) 370 27 00 Website: www.dji.nl
Bezoekadres: Schedeldoekshaven 101 2511 EM Den Haag
DJI zorgt namens de Minister van Justitie voor de tenuitvoerlegging van straffen en vrijheidsbenemende maatregelen die na uitspraak van een rechter zijn opgelegd. Het uitvoeren van haar taak gebeurt in verschillende soorten inrichtingen. Voor volwassenen kan dit in de Penitentiaire Inrichtingen (PI), voor jongeren in de Justitiële Jeugdinrichting (JJI), voor patiënten in de Forensische Psychiatrische Centra (FPC) en voor vreemdelingen in detentieuitzetcentra. Vanuit DJI zijn er netwerkadviseurs aangesteld. De netwerkadviseur zoekt contact met de PI en gemeenten om de infrastructuur voor de nazorg in te richten. De penitentiaire inrichtingen De PI zijn het startpunt voor het aanbieden van nazorg. Voor de gemeente Assen zijn de PI Hoogeveen, de PI Veenhuizen, de PI Ter Apel en de PI Leeuwarden belangrijke partners aangezien deze PI het grootste deel van de gedetineerden uit de gemeente herbergen. Daarnaast is de gemeente er eveneens voor haar burgers die elders in detentie zitten. Binnen de PI houden het Bureau selectie- detentiebegeleiding (BSD), Terugdringen Recidive (TR) en voornamelijk de Medewerkers Maatschappelijke Dienst (MMD) zich bezig met nazorg. De BSD regisseert de periode tijdens detentie waar nazorg weer op aangesloten kan worden. De TR zoekt passende interventies die tijdens detentie plaats kunnen vinden. De hoofdtaken van de MMD zijn het screenen, het ondersteunen bij het oplossen van praktische problemen van gedetineerden en zorgen voor een warme overdracht bij einde detentie aan de coördinator nazorg. Vanuit de PI kan de MMD de gedetineerde tijdens detentie helpen bij het stopzetten van de zorgverzekering, het invullen van een aanmeldformulier van de Gemeentschappelijke Kredietbank (GKB), invullen van een aanvraagformulier uitkering, het aanvragen van een identiteitsbewijs, aangifte doen van vermissing identiteitsbewijs, het inschrijven bij woningbouwcorporaties, het aanmelden voor MO-plekken bij bijvoorbeeld het Prison Gate Office (PGO) en het tijdelijk onderbreken van trajecten. De MMD is de schakel voor de gedetineerde om zaken buiten te regelen. Daarbij is het contact tussen de MMD en coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers zeer belangrijk.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
4
PI Hoogeveen Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Postbus 607 Kinholtsweg 7 7900 AP Hoogeveen 7909 CA Hoogeveen Telefoon: (088) 07 34600 Fax: (088) 07 34603 Website: http://dji.nl/Organisatie/Locaties/Penitentiaire-inrichtingen/PIHoogeveen/index.aspx De PI Hoogeveen, voorheen PI Noord locatie de Grittenborgh, is voor de gemeente een belangrijke partner, omdat een groot deel van de burgers uit de gemeente hier wordt geplaatst. De PI bestaat uit een aantal detentie afdelingen namelijk een Huis van Bewaring (HvB) voor personen in preventieve hechtenis, een gevangenis voor kort en lang gestraften met daarbij een extra zorg afdeling en een Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD). Op alle afdelingen worden verschillende regimes gehanteerd. PI Veenhuizen Contactgegevens: Postadres: Plantsoenstraat 5 9341 BD Veenhuizen Telefoon: (0592) 694 000 Fax: (0592) 694 003 Website: http://dji.nl/Organisatie/Locaties/Penitentiaire-inrichtingen/PIVeenhuizen/index.aspx De PI Veenhuizen is voor de gemeente eveneens een belangrijke partner, aangezien een groot aantal van de burgers uit de gemeente hier wordt geplaatst. Vanuit nazorg ex-gedetineerden zijn binnen de PI alleen de locaties Norgerhaven en Groot Bankenbosch van toepassing. De derde locatie Esserheem, is een HvB met een capaciteit van 270 plekken voor vreemdelingen in strafrecht (VRIS). Locatie Norgerhaven Contactgegevens: Postadres: PI Veenhuizen, locatie Norgerhaven Postbus 39 9330 AA Norg Telefoon: (0592) 694 000 Fax: (0592) 694 312
Bezoekadres: Oude Asserstraat 20 9341 BC Veenhuizen
Locatie Norgerhaven is een gesloten inrichting met capaciteit voor ongeveer 270 gedetineerden. In Norgerhaven zitten arrestanten, kort en lang gestraften in detentie.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
5
Locatie Groot Bankenbosch Contactgegevens: Postadres: PI Veenhuizen, locatie Groot Bankenbosch Plantsoenstraat 5 9341 BD Veenhuizen Telefoon: (0592) 694 000 Fax: (0592) 694 804
Bezoekadres: Bankenbosweg 2 9341 BE Veenhuizen
Locatie Groot Bankenbosch is een half open inrichting ofwel een Beperkt Beveiligde Inrichting (BBI). De gedetineerde kan op verschillende manieren in een BBI terecht komen bijvoorbeeld als zelfmelder of als onderdeel van fasering. Vanuit de BBI zou de gedetineerde naar een Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting (ZBBI) kunnen. PI Ter Apel Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Postbus 69 Ter Apelervenen 10 9560 AB Ter Apel 9561 MC Ter Apel Telefoon: (088) 07 42100 Fax: (088) 07 42103 Website: http://dji.nl/Organisatie/Locaties/Penitentiaire-inrichtingen/PI-TerApel/index.aspx De PI Ter Apel is voor de gemeente een goede partner, omdat een groot deel van de burgers uit de gemeente Assen hier wordt geplaatst. De PI bestaat uit een aantal detentie afdelingen namelijk een HvB voor personen in preventieve hechtenis, een gevangenis voor kort en lang gestraften met daarbij een extra zorg afdeling. Op alle afdelingen worden verschillende regimes gehanteerd. Per afdeling is een MMD’er aanwezig. PI Leeuwarden Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Postbus 1091 Holstmeerweg 7 8900 CB Leeuwarden 8936 AS Leeuwarden Telefoon: (088) 07 42500 Fax: (088) 07 42503 Website: http://dji.nl/Organisatie/Locaties/Penitentiaire-inrichtingen/PILeeuwarden/index.aspx De PI Leeuwarden, voorheen PI Noord locatie de Marwei, is voor de gemeente Assen eveneens een belangrijke partner, omdat een deel van de burgers uit de gemeente Assen hier wordt geplaatst. De PI bestaat uit een HvB en een gevangenis voor kort en lang gestraften.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
6
3.2
Identiteitsbewijs
Publieksbalie gemeente Assen Contactgegevens: Postadres: Postbus 30018 9400 RA Assen Telefoon: (0592) 366 911 Fax: (0592) 366 628 Website: www.assen.nl
Bezoekadres: Noordersingel 33 9400 RA Assen
Voor veel zaken, zoals een uitkering, aanmelding voor schuldsanering of overplaatsing, heeft een gedetineerde een identiteitsbewijs nodig. Vanuit de afdeling Publieksbalie gemeente Assen houden drie medewerkers zich bezig met het in ontvangst nemen en uitvoeren van aanvragen van een identiteitsbewijs voor (ex-) gedetineerden. Op dit moment bedient de Publieksbalie de PI Hoogeveen, de PI Ter Apel en vanuit de locatie Norgerhaven de PI Veenhuizen. Vanuit de PI kan een aanvraag worden ingediend. Afhankelijk van het aantal aanvragen en de detentie periode gaat een medewerker van de Publieksbalie de PI in. Het regelen van een identiteitsbewijs in detentie start met een melding van de coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers over het ontbreken van een identiteitsbewijs bij de afdeling Publieksbalie. De Publieksbalie stuurt een nota aan de gedetineerde in de PI. Binnen de PI worden foto’s gemaakt. In veel gevallen dient eveneens een proces-verbaal worden opgesteld door MMD en Politie wegens diefstal of vermissing van het identiteitsbewijs. Na betaling komt de Publieksbalie op bezoek in de PI en werkt de aanvraag verder uit. Indien de aanvraag compleet en verwerkt is gaat een medewerker weer de PI in om het identiteitsbewijs persoonlijk te verstrekken. Waar en wanneer het identiteitsbewijs versterkt wordt, is afhankelijk van de detentieperiode, dit kan tijdens detentie in de PI of bij einde detentie op het stadhuis. Indien de detentie periode te kort is om een identiteitsbewijs aan te vragen, zal de ex-gedetineerde naar het stadhuis moeten komen.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
7
3.3
Inkomen/werk/reïntegratie
Werkplein Baanzicht Contactgegevens: Bezoekadres: Werkplein Baanzicht Stationsstraat 30-32 9401 KX Assen E-mail:
[email protected] Website: www.werkpleinbaanzicht.nl Intergemeentelijke Sociale Dienst van de gemeenten Aa & Hunze, Assen en Tynaarlo. Postadres: Postbus 392 9400 AJ Assen Telefoon: (0592) 39 16 00 Fax: (0592) 39 16 09
UWV Werkbedrijf Postadres: Postbus 20 9400 AA Assen Telefoon: (0592) 78 86 80 Fax: (0592) 78 86 81
Werkplein Baanzicht in Assen is het verzamelpunt van alle instellingen voor werk en inkomen in de gemeenten Aa & Hunze, Assen en Tynaarlo. Het UWV Werkbedrijf en de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) zijn verenigd onder de naam Werkplein Baanzicht. Het uitgangspunt van Werkplein Baanzicht is ‘werk boven inkomen’. Vanuit deze gedachte worden mensen begeleid bij het vinden van een baan, het starten van een eigen onderneming en het meedoen in de samenleving. Daarnaast kan er tijdelijke financiële ondersteuning aangeboden worden door middel van een uitkering. De belangrijkste doelgroepen met betrekking tot nazorg binnen de organisatie zijn jongeren tot 27 jaar en de langer werklozen. Wat biedt Werkplein Baanzicht op het gebied van inkomen met betrekking tot nazorg exgedetineerden: -
Er kan vanuit de Wet Werk en Bijstand (WWB) snel een voorschot op een uitkering worden verstrekt. Dit kan al indien het recht op een uitkering nog niet is vastgesteld. Het doel is om ervoor te zorgen dat gedetineerden over liquide middelen kunnen beschikken bij einde detentie zodat zij zichzelf kunnen voorzien in de dagelijkse levensbehoeften. Het voorschot wordt verstrekt vanuit de algemene bijstand.
-
Er kunnen voorschotten worden verstrekt voor de aanschaf van een identiteitsbewijs. Alle gedetineerden dienen bij het verlaten van de PI te beschikken over een geldig identiteitsbewijs. Het voorschot wordt alleen verstrekt in gevallen waarbij er geen andere mogelijkheden beschikbaar zijn. Deze andere mogelijkheden kunnen bestaan uit het betalen uit eigen vermogen, het sparen tijdens de detentieperiode of het betalen door familie of vrienden. Een voorwaarde is dat de gedetineerden na de detentieperiode recht moet hebben op een WWB uitkering.
-
De opslagkosten van de woninginrichting kunnen worden betaald vanuit bijzondere bijstand. Dit is mogelijk wanneer de woning verhuurd of verkocht is. De betaling van de opslagkosten wordt alleen verstrekt voor de maximale periode van één jaar. De achterliggende gedachte hiervan is dat er na einde detentie geen bijzondere bijstand verstrekt hoeft te worden voor de inrichting van de woning. De opslagkosten worden
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
8
alleen betaald in gevallen waarbij er geen andere mogelijkheden voor handen zijn. Deze andere mogelijkheden kunnen bestaan uit betaling door middel van eigen vermogen, het kosteloos opslaan bij familie of vrienden. Bij voldoende medewerking aan het nazorgtraject zal de leenbijstand na een jaar definitief worden omgezet in bijstand om niet. Bij onvoldoende medewerking wordt de leenbijstand teruggevorderd. -
Er kan doorbetaling van de vaste lasten plaatsvinden tijdens detentie. De achterliggende gedachte is hier dat bij einde detentie de woning weer beschikbaar is. Het doorbetalen van de vaste lasten kan voor een periode van maximaal zes maanden. Tevens mogen er geen andere mogelijkheden beschikbaar zijn met betrekking tot behoud van de woning. Er dient onderzocht te worden of de woning onderverhuurd kan worden of dat de vaste lasten op een andere wijze kunnen worden betaald bijvoorbeeld uit eigen vermogen. Hier is sprake van bijzondere bijstand die wordt verstrekt in de vorm van een lening. Bij voldoende medewerking aan het nazorgtraject zal de leenbijstand na een jaar definitief worden omgezet in bijstand om niet. Bij onvoldoende medewerking wordt de leenbijstand teruggevorderd.
-
Tijdens detentie bestaat de mogelijkheid om een uitkering of voorschot aan te vragen. De ISD kan aanvraagformulieren opsturen naar de PI. In de PI kan de gedetineerde dit formulier invullen eventueel samen met een MMD’er. Deze kan vervolgens opgestuurd worden naar de ISD. Andere mogelijkheid voor de ex-gedetineerde is om zich persoonlijk, in het bezit van het aanvraagformulier, te melden bij de ISD voor het aanvragen van de uitkering.
-
Voor jongeren tot 27 jaar is er de Wet Investeren in Jongeren (WIJ). Iedere jongere die geen opleiding volgt of geen werk heeft, krijgt een werk/leeraanbod van de ISD uitgevoerd door Perron J. Indien een jongere het werk-leeraanbod niet aanvaard dan heeft hij ook geen recht op een uitkering.
De bijzondere bijstand kan alleen worden toegekend op indicatie vanuit het nazorgoverleg in het Veiligheidshuis. Wat biedt Werkplein Baanzicht op het gebied van werk/reïntegratie met betrekking tot nazorg ex-gedetineerden: -
Eén van de zaken die gerealiseerd is op het gebied van reïntegratie voor (ex-) gedetineerden heeft betrekking op de Multi Disciplinaire Intake (MDI). Op dit moment kan een MDI keuring tijdens detentie plaatsvinden. Er worden afspraken gemaakt tussen de MDI uitvoerder en de gedetineerde voor een MDI keuring in de PI. Het doel is om tijdens detentie in kaart te brengen welk reïntegratietraject in werking kan worden gezet. Daarnaast kunnen de gedetineerden bij einde detentie gebruik maken van het reguliere reïntegratiebeleid. Bijvoorbeeld het aanbieden van een proefplaatsing, een participatie- of zorgtraject. Wat voor traject ingezet wordt verschilt per individu.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
9
3.4
De drie Reclasseringsorganisaties
In Noord-Nederland vormen het Leger des Heils (LdH) Jeugdzorg en Reclassering, Reclassering Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) en Reclassering Nederland (RN) de drie reclasseringsorganisaties. De drie Reclasseringsorganisaties (RO) leveren een actieve bijdrage aan de veiligheid van de samenleving door het voorkomen van criminaliteit en het terugdringen van recidive. Hier wordt vorm aan gegeven door de units diagnose & advies, toezicht & interventie en werkstraf. De drie RO krijgen hun opdrachten op dit moment vanuit justitie. Bij welke RO iemand terecht komt, is afhankelijk van de problematiek en of dat gerelateerd is aan het delict. Iemand die een delict pleegt dat in verband staat met zijn verslaving komt terecht bij de VNN. Het LdH Jeugdzorg en Reclassering is er voor jeugdigen en dak- en thuislozen die hierdoor met justitie in aanraking komen. De groep die niet bij VNN of LdH terecht komt, gaat naar de RN die vanuit een multiproblem benadering werkzaam is. De drie RO werken allen op dezelfde wijze. VNN/Verslavingsreclassering Contactgegevens: Postadres: Regiokantoor VNN Leonard Springerlaan 27 Postbus 8003 9702 KA Groningen Telefoon: (050) 36 48 900 Fax: (050) 36 48 999 Website: http://www.vnn.nl/ Leger Des Heils Contactgegevens: Postadres: Regiokantoor LdH Jeugdzorg & Reclassering Burgermeester Roelenweg 21 8003 KB Zwolle Telefoon: (038) 425 60 60 Fax: (038) 423 53 85 Website: www.legerdesheils.nl Reclassering Nederland Contactgegevens: Postadres: Regiokantoor RN Leonard Springerlaan 21 Postbus 1359 9701 BJ Groningen Telefoon: (050) - 3 188 188 Fax: (050) - 318 46 30 E-mail:
[email protected] Website: http://www.reclassering.nl/
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
Bezoekadres: Locatie Assen Overcingellaan 19 9400 AM Assen (0592) 30 66 66
Bezoekadres: Locatie Groningen Damsterdiep 271 9713 EE Groningen (050) 314 42 11
Bezoekadres: Locatie Assen Nijlandstraat 147 - 155 9401 AL Assen (050) - 3 188 188
10
Diagnoses en advies Vanuit de drie RO worden diagnoses en adviezen opgesteld. De diagnoses en adviezen worden opgesteld aan de hand van de QuickScan of een RISc. De QuickScan wordt gebruikt als eerste screening om in korte tijd het risico op recidive, de mate van ontvankelijkheid voor gedragsverandering en of het zinvol is om een reclasseringstraject op te starten. De RISc is voor uitgebreid onderzoek en bepaalt in welke mate er sprake is van risico op recidive, welke factoren de kans op recidive vergroten en welke interventies nodig zijn om deze kans te verkleinen. Toezicht en interventie Aan de hand van de diagnose en het advies van de RO wordt door de justitiële autoriteiten bepaald of er een toezicht en indien dit het geval is; wat voor type toezicht en bijbehorende sancties er worden opgelegd. Er zijn drie verschillende types toezicht waaraan variërende soorten voorwaarden kunnen worden gekoppeld. De intensiteit van het toezicht is afhankelijk van de kans op recidive, gedrag en motivatie van de dader. Vanuit toezicht begeleidt en controleert de RO veroordeelden die een voorwaardelijke straf of taakstraf opgelegd hebben gekregen of ex-gedetineerden die een PP volgen. De veroordeelde moet meestal voor een periode van twee jaar contact houden met de reclasseringswerker. Toezicht van de RO start bij einde detentie. Tijdens het toezicht probeert de reclasseringswerker om een begeleidingstraject op te starten en de cliënt te begeleiden en eventueel door te verwijzen naar de juiste zorg. Op deze manier wordt getracht om de exgedetineerde te ondersteunen bij zijn reïntegratie in de samenleving. Tijdens het toezicht rapporteert de reclasseringswerker aan de Officier van Justitie als blijkt dat toezicht niet uitgevoerd kan worden of dat er een nieuw delict wordt gepleegd, kan de voorwaardelijke straf alsnog worden ingezet. Nazorg Op het gebied van nazorg zijn de drie RO belangrijke partners voor de gemeente Assen. De unit toezicht & interventie is belangrijk aangezien deze vanuit een justitieel kader opgelegd worden en hier afstemming tussen RO en de gemeente plaatsvindt over het op orde brengen van de leefgebieden. Daarnaast zou zij een belangrijke bron van informatie kunnen zijn door middel van haar diagnoses en adviezen. Aangezien de gemeente Assen vanuit detentie start met het aanbieden van nazorg. Op dit moment zijn de RO echter vaak gebonden aan hun privacyreglement. Waarbij relevante informatie over een gedetineerde niet verschaft kan worden zonder toestemming van de cliënt.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
11
3.5
Zorg
Verslavingszorg Noord Nederland Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor VNN Postbus 8003 9702 KA Groningen Telefoon: (050) 36 48 900 Fax: (050) 36 48 999 Website: http://www.vnn.nl/
Bezoekadres: Leonard Springerlaan 27 9727 KB Groningen
Vanuit de Verslavingszorg Noord Nederland bestaat uit drie divisies: de divisie ambulante zorgfuncties, de divisie klinieken, wonen en werken en de divisie forensische zorg. De Sociale VerslavingsZorg (SVZ) is het aanspreekpunt voor de gemeente en deelnemer aan het nazorgoverleg namens de eerste twee divisies. Voor de divisie forensische zorg is de verslavingsreclassering uit Assen deelnemer aan het nazorgoverleg. VNN/Sociale verslavingszorg Contactgegevens: Postadres: Postbus 513 9400 AM Assen Telefoon: (0592) 306666 Fax: (0592) 306658 Website: http://www.vnn.nl/
Bezoekadres: Groningerstraat 63 9401 BJ Assen
Vanuit de sociale verslavingszorg kan woonbegeleiding, sociaal juridische hulp, psychiatrische hulp, algemene zorgbegeleiding, methadonbehandeling en een inloopvoorziening worden aangeboden. Op het gebied van nazorg is de SVZ deelnemer aan het nazorgoverleg in het veiligheidshuis. Het SVZ werkt vanuit de inloopvoorziening Kommarin. Vanuit SVZ worden cliënten die verslaafd zijn geïndiceerd en aan de hand van de indicatie wordt gekeken of SVZ zich met de cliënt moet bemoeien of dat de situatie van de cliënt alleen hoeft te stabiliseren. Indien bemoeien geïndiceerd wordt, stelt de behandelaar een behandelplan op en gaat vanuit daar met de cliënt aan de slag. Bij de indicatie stabiliseren stelt de behandelaar samen met de cliënt een behandelplan op. Hoe het behandelplan eruit ziet is afhankelijk van de individuele problematiek. De SVZ begeleidt en ondersteunt de cliënt aan de hand van het behandelplan met als doel het verbeteren van de leefsituatie. De werkzaamheden van de SVZ worden benaderd vanuit de verslavingsproblematiek. De activiteiten worden aangepakt vanuit een outreachende hulpverlening.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
12
GGZ Drenthe Op het gebied van nazorg ex-gedetineerden is de divisie forensische psychiatrie vanuit de Geestelijke Gezondheidszorg (GZZ) de belangrijkste. De divisie forensische psychiatrie zorg kan worden opgedeeld in de Forensische Psychiatrische Kliniek (FPK) in Assen en Ambulante Forensische Psychiatrie Noord (AFPN) met poliklinieken in Assen, Emmen en Zwolle. De vraag waar iemand begeleid of behandeld wordt is afhankelijk van de problematiek én afhankelijk van wat justitie bepaalt. Ambulante Forensische Psychiatrie Noord Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Postbus 30007 Dennenweg 9 9400 RA Assen 9400 RA Assen Telefoon: (0592) 33 46 67 E-mail:
[email protected] Website: http://www.ggzdrenthe.nl/index.php?pageID=1913 Er zijn verschillende manieren om bij het AFPN terecht te komen. In de meeste gevallen melden patiënten zich vrijwillig aan, zitten ze in hun resocialisatiefase na verblijf in een forensische kliniek of de rechter legt een behandeling op. Het vrijwillig aanmelden vindt vaak plaats door aanmelding of verwijzing van een ander cluster, een reclasseringspartij, de huisarts, een psychiater of een psycholoog. Indien een patiënt is aangemeld, word deze in de polikliniek ontvangen voor nader onderzoek. Tijdens de intakefase wordt bekeken wat voor type behandeling het beste bij de patiënt past: ambulant, deeltijd of Forensisch Psychiatrische Thuiszorg (FPTZ) of For-ACT team. Het For-ACT team Contactgegevens: Postadres: Postbus 30007 9400 RA Assen Telefoon: (0592) 33 47 20 Fax: (0592) 85 66 16 E-mail:
[email protected]
Bezoekadres: Dennenweg 9 9404 LA Assen
Het For-ACT team staat voor Forensisch Assertive Community Treatment en is een intensieve vorm van thuiszorg vanuit een psychiatrische invalshoek. De doelgroep van het For-ACT team is cliënten met ernstige psychiatrische problemen die in aanraking zijn geweest of dreigen te komen met justitie. Het gaat om cliënten vanaf zestien jaar in de provincie Drenthe. Bij deze doelgroep is sprake van meervoudige problematiek. Vaak gaat het om mensen met ernstige en blijvende stoornissen zoals schizofrenie, verslaving, persoonlijkheidsstoornissen en/of depressiviteit. Reguliere zorg is vaak niet meer toereikend om de cliënt te behandelen en te begeleiden. Het For-ACT team is deelnemer aan het nazorgoverleg, als vertegenwoordiging vanuit de forensische divisie, aangezien het overgrote deel van de (ex-) gedetineerden die in aanmerking komen voor nazorg behoren tot hun doelgroep. Daarbij vertegenwoordigt het ForACT team eveneens de andere clusters van de GGZ Noord-Drenthe tijdens het overleg.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
13
Op het gebied van nazorg biedt het For-ACT team intensief contact en begeleiding van cliënten in hun eigen omgeving in de vorm van outreachende hulpverlening. Er kan ondersteuning worden aangeboden bij zaken zoals het huishouden, sociale contacten onderhouden, rekeningen betalen, werk of dagbesteding zoeken en het gebruiken van medicijnen. Er wordt geprobeerd een vorm van psychiatrische behandeling van cliënten te koppelen aan de ondersteuning bij praktische zaken. Forensische Psychiatrische Kliniek Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Postbus 30007 Dennenweg 9 9400 RA Assen 9400 RA Assen Telefoon: (0592) 33 46 00 E-mail:
[email protected] Website: http://www.ggzdrenthe.nl/index.php?pageID=139 Bij de FPK zijn er twee clusters. De eerste cluster is de klinische hulpverlening waar sprake is van behandeling van psychotisch kwetsbare patiënten zowel acuut als chronisch. Cluster twee bestaat uit behandelingen van patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. De behandelingen uit cluster twee richten zich voornamelijk op persoonlijkheidsstoornissen, verslavingsproblematiek en resocialisatie. Justitiële instellingen en gezondheidsinstellingen kunnen een patiënt aanmelden voor behandeling in de FPK. Aanmelding kan tijdens detentie of aansluitend op detentie plaats vinden. Op het gebied van nazorg biedt de FPK zorg die plaatsvindt in een beveiligde omgeving in de vorm van psychiatrische behandeling van patiënten, door middel van een zorgprogramma, om de kans op recidive te voorkomen.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
14
Promens Care Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor Promens Care Postbus 214 9400 AE Assen Telefoon: (0592) - 394777 E-mail:
[email protected] Website www.promens-care.nl
Bezoekadres: Lauwers 17 9405 BL Assen
Promens Care levert een bijdrage aan het nazorgoverleg vanuit het DATA-Team, in het kader van maatschappelijke opvang. Maatschappelijke opvang is bedoeld voor mensen die door psychiatrische, psychosociale en/of (licht) verstandelijke beperkingen problemen ondervinden op diverse leefgebieden. Promens Care helpt MO-cliënten om een zo goed en gewoon mogelijk bestaan te leiden door het toepassen van bemoeizorg, het aanbieden van dag- en nachtopvang of begeleiding aan huis. De Maatschappelijke opvang komt voor het grootste deel voor rekening van het DATA-Team. DATA-Team Contactgegevens: Postadres: Groningerstraat 63 9401 BJ Assen Telefoon: 0592-316835
Bezoekadres: Groningerstraat 63 9401 BJ Assen
Het DATA-Team neemt deel aan het nazorgoverleg, omdat een deel van de exgedetineerden, die in aanmerking komen voor nazorg, behoren tot hun doelgroep. Daarbij vertegenwoordigt het DATA-Team eveneens de organisatie Promens Care in het overleg. Het DATA-Team houdt zich voornamelijk bezig met de opvang van dak- en thuislozen. Op dit moment is het DATA-Team gehuisvest in de Kommarin met twee andere organisaties, namelijk de SVZ VNN en de PTZ-V. Naast het aanbieden van dag- en nachtopvang bestaan de werkzaamheden van het DATA-Team uit veel uiteenlopende activiteiten, gericht op maatschappelijk herstel van de cliënt. Deze activiteiten vinden zowel inpandig als outreachend plaats. Een greep uit het aanbod: Het verstrekken van een postadres en uitgifte van post tussen 11.00-12.00uur. Praktische faciliteiten zoals een douche, wasmachine en kledingopslag. Hulp bij het zoeken naar of het behouden van huisvesting. Begeleiding bij contacten met instanties. Toeleiden naar reguliere hulpverlening.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
15
3.6
Onderdak
Actium Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor Actium 9400 AM Assen Telefoon: 0900 0604 Fax: (0592) 400 400 Website: www.actiumwonen.nl
Bezoekadres: Industrieweg 15 9400 AM Assen
Actium is als woningcorporatie actief in het werkgebied Zuidoost Friesland tot Zuidwest, Midden en Noord-Drenthe. Actium doet meer dan het verhuren, onderhouden en ontwikkelen van woningen; zij is eveneens betrokken bij de sociaal-maatschappelijke activiteiten in de buurt. Het doel is om alle klanten met al hun eigen behoeften te voorzien van een fijne en veilige leefomgeving. Dat maakt Actium een ketenpartner van de gemeente wanneer het gaat om de doelgroep ex-gedetineerden. In het kader hiervan is Actium een actieve deelnemer aan het nazorgoverleg. Met betrekking tot de doelgroep ex-gedetineerden heeft Actium geen specifiek beleid, maar wordt er per casus gehandeld. Problemen rondom ex-gedetineerden kunnen betrekking hebben op betaling van de huur, huisvesting, overlast of inschrijving bij de woningbouwcorporatie. Op het gebied van betaling van de huur zijn er diverse voorbeelden. Zo levert Actium belangrijke informatie tijdens het nazorgoverleg in verband met doorbetaling van de vaste lasten. Eveneens kan Actium besluiten dat huurachterstanden niet direct doorgestuurd worden naar de deurwaarder. Tevens is er een samenwerkingsverband tussen GKB Drenthe en Actium om eventuele schulden in kaart te brengen en om oplossingen voor huurachterstanden te bedenken. Bij inschrijving en plaatsing kan Actium eveneens een rol spelen. Actium weet of er plek is en in welke wijk iemand het beste geplaatst kan worden. Aangezien zij op de hoogte is van spanningen en ontwikkelingen in de buurt. Actium en de MMD in de PI hebben contact over inschrijving indien een gedetineerde woningzoekende is.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
16
Leger Des Heils Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor LDH Postbus 3006 1300 EH Almere Telefoon: (036) 539 81 11 Email:
[email protected] Website: www.legerdesheils.nl
Bezoekadres: Spoordreef 10 1300 EH Almere
Van de vijf bestaande onderdelen van het LdH is de Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg op het gebied van nazorg de belangrijkste.Vanuit het onderdeel Centra voor Wonen, Zorg en Welzijn Noord (CWZW Noord) biedt het LdH op verschillende gebieden hulp aan. Zo biedt zij kerkelijke sociale hulpverlening, ouderen- en gezondheidszorg, geestelijke gezondheidszorg, verslavingzorg, jeugdzorg en preventie en maatschappelijk herstel. Op het gebied van nazorg ex-gedetineerden komen voornamelijk reclassering en maatschappelijk opvang in beeld. Prison Gate Office Contactgegevens: Postadres: Bezoekadres: Oude Asserstraat 7 Oude Asserstraat 7 9321 BC Veenhuizen 9321 BC Veenhuizen Telefoon: (0592) - 69 44 54 Fax: (0592) - 69 44 55 Website: www.legerdesheils-cwzwn.nl/html/PrisonGateOffice.php Vanuit de afdelingen reclassering LdH, CWZW Noord en DJI is het PGO opgezet. Het PGO heeft tot doel om mensen die na detentie op straat terecht dreigen te komen, te voorzien van onderdak op het moment dat zij de PI verlaten. Het in Veenhuizen gevestigde PGO bedient op dit moment de PI Hoogeveen, de PI Leeuwarden, de PI Ter Apel en PI Veenhuizen. Bij het PGO zijn momenteel drie medewerkers werkzaam; een medewerker van de reclassering LdH een van de CWZW en een DJI medewerker. Zij zijn actief met betrekking tot het regelen van onderdak voor dak- en thuisloze ex-gedetineerden zonder enige vorm van hulpverlening. Vanuit nazorg is het PGO een goede partner op het gebied van huisvesting. De gewenste situatie is dat tijdens detentie een geschikte woonvoorziening wordt gevonden voor het einde van een detentie. De realiteit is dat dit niet altijd haalbaar is. Op dat moment komt het PGO in beeld. Het PGO zoekt een passende opvangvoorziening die aansluit op de situatie van de ex-gedetineerde. Maatwerk is hierbij het streven. De voorkeur gaat altijd uit naar een plek waar vanuit verdere begeleiding kan worden aangeboden. Het PGO plaatst exgedetineerden in heel Noord Nederland bij verschillende instellingen, waaronder de eigen maatschappelijke opvang. Het PGO staat voor een warme overdracht, zo worden cliënten zelf gebracht naar de ontvangende instellingen. Na plaatsing blijft het PGO cliënten altijd twee maanden volgen en indien er tijdens het verblijf problemen zijn dan stelt het PGO zich hulpverlenend op.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
17
3.7
Schulden
GKB Drenthe Contactgegevens: Postadres: Hoofdkantoor GKB Drenthe Postbus 426 9400 AK Assen Telefoon: (0592) 366 099 Fax: (0592) 366 098 Website: www.gkb-drenthe.nl
Bezoekadres: Overcingellaan 15 9401 LA Assen
De GKB Drenthe is actief op de terreinen sociaal bankieren, preventie, schuldhulpverlening en budgetbeheer. De twee belangrijkste terreinen op het gebied van nazorg zijn schuldhulpverlening en budgetbeheer. De uitvoering hiervan is onderverdeeld in vijf teams; regioteam één, regioteam twee, regioteam drie, het team beschermingsbewind en het team integrale schuldhulpverleningsprojecten. De regioteams houden zich bezig met zowel schuldhulpverlening als budgetbeheer. De regioteams zijn onderverdeeld in een teammanager, consulenten en assistenten. De assistenten houden zich grotendeels bezig met budgetbeheer. Bij budgetbeheer ontvangt het GKB Drenthe het inkomen en betaalt alle vaste lasten die tot de huishouding van de cliënt behoren. Hieronder vallen ook reserveringen voor niet-maandelijkse betalingen en betalingsregelingen. Het bedrag wat overblijft is huishoudgeld wat elke week of maand op de rekening van de cliënt gestort. Naast budgetbeheer houdt GKB Drenthe zich bezig met beschermingsbewind. Het team beschermingsbewind is erop gericht om mensen die door hun lichamelijke of geestelijke situatie problemen hebben met hun financiële administratie en/of het omgaan met geld te helpen. Beschermingsbewind start met het indienen van een aanvraag bij de rechtbank door de cliënt zelf, de partner of familieleden tot in de vierde graad. Mensen kunnen zich aanmelden bij het GKB Drenthe voor hulp bij deze procedure. De rechtbank beoordeelt vervolgens of de persoon in aanmerking komt en wie bewindvoerder wordt. De aanvrager kan zelf een voorstel doen voor een te benoemen bewindvoerder. Een bewindvoerder regelt alle zaken op het gebied van financiën. De schuldhulpverlening behoort tot het takenpakket van de Regioteams. De consulenten uit de regioteams en het team integrale schuldhulpverleningsprojecten voeren het minnelijke traject schuldhulpverlening uit. Het minnelijke traject bestaat uit het doen van een aanbod aan schuldeisers tegen finale kwijting. Het aanbod omvat een berekend percentage van de schuld aan de hand van de inkomsten van de cliënt. In de meeste gevallen wordt er per maand een deel van het percentage afbetaald, met een maximale termijn van 36 maanden. Soms kan er een saneringskrediet worden aangevraagd bij de (krediet) bank om het berekende af te lossen bedrag in één keer te betalen aan de schuldeisers. Vervolgens lost de cliënt de lening af aan de (krediet) bank. Het minnelijke traject kan alleen plaatsvinden wanneer alle schulden zijn meegenomen in het traject en indien alle schuldeisers akkoord gaan met het aanbod.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
18
Naast de aflossing van de schulden gaat de GKB Drenthe in op de oorzaak van de schuldenproblematiek. De GKB Drenthe kan voorwaarden stellen aan de schuldregeling waardoor de cliënt aan de oorzaak van zijn problematiek gaat werken. Hierdoor is de kans dat de cliënt na de sanering van zijn schulden weer opnieuw schulden opbouwt worden verkleind. Mocht één van de schuldeisers niet akkoord gaan met het voorstel in het minnelijk traject, dan is er nog een andere optie voor de cliënt: de WSNP, Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen. De GKB Drenthe helpt cliënten tot en met de aanvraag van de WSNP. Hiervoor zijn nodig: een verzoekschrift en een verklaring. De aanvraag wordt naar de rechtbank gestuurd. Als de rechter een cliënt toelaat tot de WSNP benoemd zij een bewindvoerder. De bewindvoerder is belast met toezicht op de uitvoering van de WSNP. Vanuit detentie kunnen gedetineerden een aanmeldingsformulier invullen voor budgetbeheer of schuldhulpverlening. De gedetineerde moet hierbij aangeven wanneer einde detentie is en vanaf wanneer de intake plaats kan vinden.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
19
Hoofdstuk 4: Het proces nazorg Bij binnenkomst in de PI worden alle gedetineerden aan een screening onderworpen door de MMD. De MMD inventariseert op welk gebied de gedetineerde problemen ondervindt en eventueel hulp nodig heeft. Deze gegevens worden verwerkt in DPAN en aangeleverd aan de coördinator nazorg. Dit gebeurt bij het begin, afhankelijk van de detentieperiode acht weken voor einde detentie en bij het einde detentie. Bij het begin van de detentie wordt de gedetineerde binnen tien werkdagen gescreend. Gedetineerden die korter dan tien werkdagen in detentie verblijven en geen dringende hulpvraag aangeven, worden alleen administratief verwerkt in DPAN. De contactpersoon van de gemeente van herkomst ontvangt automatisch een e-mail waarin staat dat er een nieuw basisdocument op DPAN is geplaatst. Vervolgens kan dit document gedurende detentie worden aangevuld. Aan de hand van de gegevens uit het DPAN maakt de coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers een concept plan van aanpak. Om een goed beeld te krijgen van de (ex-) gedetineerde stuurt hij een e-mail naar alle deelnemers van het nazorgoverleg. Vervolgens vindt een terugkoppeling plaats door de deelnemers via e-mail. De deelnemers geven aan of de gedetineerde bekend is bij hen en verschaffen eventuele relevante informatie, zie figuur 1 op pagina 21. De coördinator nazorg verwerkt de aangedragen informatie in een plan van aanpak. Een aantal dagen voor het nazorgoverleg worden de plannen van aanpak met nieuwe informatie weer naar alle deelnemers gemaild. Het nazorgoverleg vindt een keer in de twee weken plaats op donderdag van 11.00 uur tot 12.30 uur. In het nazorgoverleg wordt een gedetineerde besproken, indien daar aanleiding voor is. Welke gedetineerde er wordt geagendeerd bepaald in eerste instantie de coördinator nazorg ex-gedetineerden en veelplegers. Daarnaast kunnen andere deelnemers (ex-) gedetineerden aandragen voor de agenda. Per gedetineerde wordt besproken wat de situatie op dit moment is, waar naar toe gewerkt wordt, op welke manier en door wie dit gedaan wordt. Tijdens het overleg wordt de informatie direct verwerkt in het plan van aanpak door middel van een computer, projector en scherm. Het doel hiervan is dat iedereen mee kan kijken en direct van de gemaakte afspraken op de hoogte is. De partner waarbij de ex-gedetineerde in behandeling of begeleiding is en die over de meeste informatie beschikt wordt eigenaar van het plan van aanpak. Als eigenaar van het plan van aanpak ben je samen met de coördinator nazorg verantwoordelijk voor het nazorgtraject van de ex-gedetineerden. Na het nazorgoverleg gaan de deelnemers de beantwoording van de hulpvraag zelfstandig uitvoeren zoals is overeengekomen. De deelnemers houden elkaar op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de ex-gedetineerde. Mocht de uitvoering problemen opleveren dan keert de ex-gedetineerde terug op de agenda van het nazorgoverleg om vervolgens weer multidisciplinair besproken te worden.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
20
10 werkdagen
Screening MMD : Aanmaken DPAN
Coördinator nazorg ex-gedetineerden & veelplegers
Informatie uitwisseling tussen partners en de coördinator nazorg.
Burgerzaken PGO For ACT-Team Reclassering DATA-Team
Jeugdzorg & Reclassering Sociale Verslavingszorg
Figuur 1: Het proces nazorg
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
21
Voorbeeld casuïstiek Houvast voor Peter Peter, 22 jaar, zat drie maanden in detentie. Daarvoor zwierf hij rond in Noord-Drenthe. Peter was verslaafd en had schulden. Hij had geen identiteitsbewijs, geen onderdak en weinig spullen. Tijdens zijn detentie pakte hij de hulp van diverse deelnemers van het nazorgoverleg met beide handen aan. Hierdoor konden hij, de GKB, de coördinator nazorg, Reclassering VNN, het PGO en de ISD samen zijn terugkeer goed voorbereiden. De volgende zaken werden tijdens detentie geregeld: Aanvraag en verstrekking van een identiteitsbewijs. Voorschot voor de betaling van het identiteitsbewijs. Inschrijving in de gemeente Assen. Onderdak in een passende opvangvoorziening, geregeld door het PGO. Ondersteuning voor de inrichting van zijn kamer in de opvang. Aanmelding bij Gemeenschappelijke Kredietbank voor het aflossen van zijn schulden. Een aanvraag voor een Wajong-uitkering. Voorwaarde om Peter met voorrang te bemiddelen was dat hij gemotiveerd was en aan de slag zou gaan met zijn verslaving en schulden. Mede door de hulp van het nazorgoverleg krijgt hij steeds meer grip op zijn leven. Met behulp van de nazorg ketensamenwerking probeert Peter zijn leven weer op de rails probeert te krijgen. Joost behield zijn huis Joost zat drie maanden vast. Daarvoor was hij al jaren in behandeling bij de GGZ/ACT Team vanwege schizofrenie en psychoses. Tot op het moment dat Joost geen enkele vorm van hulp meer accepteerde en vervolgens een delict pleegde. Joost had een eigen woning. Bij de Gemeenschappelijke Kredietbank werkte hij aan de aflossing van zijn schulden. Joost was bang dat hij tijdens zijn detentie zijn woning zou verliezen. Op zijn verzoek kaartte de mmd’er zijn situatie aan bij het nazorgoverleg. De GKB, Actium, de ISD en de coördinator nazorg besloten om tijdens de detentie zijn vaste lasten door te betalen. Hierdoor was er tijdens detentie contact tussen Joost en de GGZ. Joost gaf tijdens zijn afwezigheid de Gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD) en GGZ toegang tot zijn woning zodat deze niet kon verwaarlozen. Door hulp te vragen van het nazorgoverleg kon Joost meer ellende voorkomen. Hierdoor kon hij toen hij vrijkwam zijn leven weer oppakken in zijn eigen vertrouwde omgeving met de benodigde zorg. Voorwaarde om Joost met voorrang te bemiddelen was dat hij weer zou aanmelden voor behandeling bij de GGZ/ACT Team en verder gaat met zijn schuldsanering bij de GKB. Mark pakt kansen Mark (19) zat twee maanden vast. Vóór zijn detentie was hij al met diverse jeugdinstanties in aanraking geweest. Mark werkte niet, ging niet meer naar school en had schulden opgebouwd. Tijdens zijn detentie gaf Mark aan dat hij weer wat van zijn leven wilde maken. Ondersteuning was daarbij welkom. Op zijn verzoek werden samen met hem de volgende trajecten in gang gezet: Aanmelding bij de Gemeenschappelijke Kredietbank voor aflossen van zijn schulden Een intakegesprek met Perron J over een leer-werkaanbod. Aanmelding bij een instantie die hem na detentie ondersteunt. Kort na zijn vrijlating begon Mark aan zijn nieuwe toekomst. Hij is aan het werk en gaat een dag in de week naar school. Eens per twee weken heeft Mark een gesprek met zijn coach. Mark is blij met de nieuwe wending in zijn leven. Hij vindt dat hij een leuke baan heeft. Over een paar maanden is hij van zijn schulden af en kan hij zich helemaal richten op de toekomst.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
22
Hoofdstuk 5: De ontwikkelingen in het werkveld De partners en de gemeente zijn nu anderhalf jaar bezig met het proces nazorg. Nog steeds zijn processen in ontwikkeling en zijn er heel veel ontwikkelingspunten. De gemeente is samen met de ketenpartners aan het kijken hoe er efficiënter, kwalitatief beter en effectiever gewerkt kan worden per leefgebied. Aangezien het een dynamisch werkveld betreft, is een korte samenvatting van aanstaande ontwikkelingen op zijn plaats. -
-
-
-
-
-
-
-
De gemeente is een oriënterend gesprek aangegaan met de gemeenten Aa & Hunze, Noordenveld en Tynaarlo met betrekking tot nazorg. De gemeente Assen is geïnteresseerd in de ontwikkelingen op het gebied van nazorg bij de andere gemeenten. De gemeente heeft aangeboden om de nazorg ex-gedetineerden voor de drie gemeenten op zich te nemen. Het Openbaar Ministerie (OM) is in samenspraak met de gemeente en andere ketenpartners bezig om de veelplegers aanpak en daarbij het veiligheidshuis verder te ontwikkelen. Nazorg ex-gedetineerden zal hierin tevens worden meegenomen. Eén van de punten is dat de partijen zich aan het oriënteren zijn op een nieuwe locatie voor het veiligheidshuis. Op deze eventueel nieuwe locatie zouden ketenpartners een fysieke werkplek moeten krijgen om op die manier de lijnen nog korter te maken. Daarnaast wordt door de gemeente, het OM en de drie RO gekeken hoe het repressieve deel en het curatieve deel omtrent nazorg dichter naar elkaar toe gebracht kunnen worden. De gemeente is samen met woningcorporatie Actium bezig met het ontwikkelen van nieuwe woonmogelijkheden voor de doelgroep ex-gedetineerden in het kader van het ‘tweede kans beleid’. Doel is om een woonvormen te creëren waarin ex-gedetineerden met behulp van de benodigde zorg hun leven weer kunnen oppakken. De gemeente is in samenwerking met WB aan het brainstormen om een nog efficiëntere en kwalitatief betere invulling van het leefgebied inkomen/werk. Zo wordt er onder meer gekeken naar een andere invulling binnen de ISD met betrekking tot de doelgroep ex-gedetineerden. Het idee is om voor deze doelgroep vaste klantmanagers aan te stellen. Daarnaast wordt er op het gebied van werk gekeken naar eventuele toeleiding naar werk tijdens detentie. Aanleiding hiervoor is de pilot arbeidstoeleiding uitgevoerd te Lelystad. De gemeente is, in afwachting van het privacyconvenant, bezig met het opstellen van een verklaring geen bezwaar voor de gedetineerden met als doel relevante informatieverstrekking tussen ketenpartners. De gemeente is bezig om nazorg meer ruchtbaarheid te geven onder de gedetineerden door middel van een persoonlijke brief en een folder. Hierin zal worden aangegeven wat de gemeente en haar partners voor de gedetineerde kunnen betekenen. Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), Inspectie voor Sanctietoepassing (ISt), DJI, GGZ, drie RO en de gemeente zijn bezig met het project 'Verantwoorde zorg voor stelselmatige delictplegers met psychische of psychiatrische problematiek'. DJI, PI/PPC Zwolle, GGD, GGZ, drie RO en de gemeente zijn bezig om het huidige informatieproces met betrekking tot nazorg te verbeteren en te borgen binnen de eigen organisaties. Hierbij gaat het om de communicatie vanuit; - de PI aan de gemeente van herkomst, - de PI aan hulpverlenende instanties, - de gemeente aan de PI, - de hulpverlenende instanties aan de PI.
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
23
Lijst met afkortingen Drie RO ACT-Team AFPN AJD ART Arva AVG AWBZ BBI BIBA BJZ BSD BVA BZK CIZ CJG CJIB COV CoVa CoVa+ CTC CVS CWI CWZW Noord DATA-Team DigiD DJI DPAN D&A EBI ET For-ACT-Team FPC FPK FPTZ GBA GGD GGZ GKB GSB GW HvB ID IMC ISD ISD ISt IVS
De drie reclasseringsorganisaties; LdH, VNN en RN. Assertive Community Treatment Ambulante Forensische Psychiatrie Noord Arrondissementaal Justitieel Beraad Agressieregulatietherapie Arbeidsvaardigheidstrainingen Algemene Verlofregeling gedetineerden Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Beperkt Beveiligde Inrichting Beveiligde Individuele Begeleidingsafdeling Bureau jeugdzorg Bureau selectie- detentiebegeleiding Bevolkingsadministratie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Centrum voor Indicatiestelling Zorg Centrum voor Jeugd en Gezin Centraal Justitieel Incasso Bureau Casus Overleg Veelplegers Cognitieve Vaardigheidstraining Cognitieve Vaardigheidstraining (voor IQ van 70-90) Competentie Test Center (testcenter CWI) Cliënt Volg Systeem (reclassering) Centrum voor Werk & Inkomen Centra voor Wonen, Zorg en Welzijn Noord Dak- en Thuislozenteam Assen Digitale Identiteit Dienst Justitiële Inrichtingen Digitaal Platform Aansluiting Nazorg Diagnose & Advies Unit Extra Beveiligde Inrichting Electronisch Toezicht Forensisch Assertive Community Treatment Forensische Psychiatrische Centra Forensische Psychiatrische Kliniek Forensisch Psychiatrische ThuisZorg Gemeentelijke Basis Administratie Gemeentelijke gezondheidsdienst Geestelijke gezondheidszorg Gemeentelijke Krediet Bank Grote Steden Beleid Gevangeniswezen Huis van Bewaring Identiteitsbewijs Intramuraal Motivatie Centrum Inrichting voor Stelselmatige Daders (Maatregel tot plaatsing) Intergemeentelijke Sociale Dienst Inspectie voor de Sanctietoepassing Inverzekeringstelling
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
24
IGZ JCO JD-online JDS JJI JR LdH MD MDI MDO MMD(‘ers) MO NIFP OGGZ OM PGA PGO PI PIJ PIW PMO PP PPC PTZ-V PvA Risc SoZaWe SVG SVZ T&I TB TBS T&I TR RN RvdK UWV UC Vi VI VIP VNG VNN VP Vris WIJ Wmo WSNP WWB ZBBI
Inspectie voor de Gezondheidszorg Justitieel Casus Overleg Justitiële Documentatie-online Justitiële Documentatie Systeem Justitiële jeugdinrichting Jeugdreclassering Leger des Heils Medische dienst Multi Disciplinaire Intake Multi Disciplinair Overleg Medewerkers Maatschappelijke Dienst Maatschappelijke opvang Nederlands Instituut Forensische Psychiatrie Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Openbaar Ministerie Persoonsgebonden Aanpak Prison Gate Office Penitentiaire Inrichting Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen Penitentiaire Inrichting Werker Psycho Medisch Overleg Penitentiair Programma Penitentiair Psychiatrisch Centrum Psychiatrische ThuisZorg Verslaafden Plan van Aanpak Recidive inschattingschalen Sociale Zaken en Werkgelegenheid Stichting Verslavingsreclassering GGZ Sociale VerslavingsZorg Toezicht & Interventies Unit Trajectbegeleider Terbeschikkingstelling Toezicht & Interventies Unit Terugdringen Recidive Reclassering Nederland Raad voor de Kinderbescherming Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen Urinecontrole Voorwaardelijke invrijheidstelling Vervroegde Invrijheidstelling Verwijs Index Personen Vereniging van Nederlandse Gemeenten Verslavingszorg Noord Nederland Veelpleger Vreemdelingen in de strafrechtketen Wet investeren in jongeren Wet maatschappelijke ondersteuning Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen Wet Werk en Bijstand Zeer beperkt beveiligde inrichting
Nazorg ex-gedetineerde volwassenen gemeente Assen
25