VOORLICHTING OVER NAZORG

Nummer 21 | 24 mei 2007 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4 Corporate website is in aantocht

Pagina 6-7 Canadezen nemen beste tank ter wereld mee

Pagina 8 Nieuwste fregatten bijna compleet

Pagina 10 Uitbreiden voor medegebruikers

VOORLICHTING OVER NAZORG DEN HAAG - Defensie begint een uitgebreide voorlichtingscampagne om de vele mogelijkheden van (na)zorg nader bekend te maken bij instanties en personen die beroepshalve of anderszins in contact staan met veteranen. Zij worden gevraagd mensen met een acute zorgbehoefte aan te sporen hulp te zoeken, dan wel toestemming te vragen het Centraal Aanmeld Punt (CAP) van het Veteraneninstituut op de hoogte te stellen.

LCF maakt te veel geluid DEN HAAG - Ondanks de nieuwe schroeven is er nog steeds sprake van een beperkte overschrijding van de onderwatergeluidseisen bij de nieuwe luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF). De oorzaak hiervan, meldt staatssecretaris Van der Knaap in de tiende en laatste jaarrapportage aan de Kamer, ligt niet bij de schroeven. De plek waar de as uit de romp komt, de ‘asuittrede’, blijkt verantwoordelijk te zijn. Een modificatie is in voorbereiding en zal bij gepland onderhoud in het dok worden uitgevoerd. Met de intrede van het Long Range Infrared Search and Tracking System (LR-IRST) Sirius komt het LCF project in de eindfase. In maart 2007 is de gezamenlijke verwervingsvoorbereiding met Canada voltooid. De levering van de eerste Sirius staat voor komend jaar op de agenda. Lees verder op pagina 8

Volgende week geen krant DEN HAAG - In verband met Pinksteren komt de Defensiekrant volgende week, zoals gebruikelijk rond feestdagen, niet uit. Editie nummer 22 verschijnt op donderdag 7 juni.●

Dat schrijft staatssecretaris Cees van der Knaap in antwoord op vragen uit de Kamer. Voor de eerste opvang van de veteraan is het CAP bij het Veteraneninstituut ingericht. Hier zal een intake plaatsvinden. Indien sprake is van een korte zorgvraag, wordt een zorgbegeleider toegewezen, die hem of haar gedurende het gehele traject begeleidt. De bewindsman kondigt tevens een protocol af, dat zogenoemde lichamelijke onverklaarbare klachten (LOK) na uitzendingen en een mogelijke relatie met dienstvervulling in beeld moet brengen. Tegelijkertijd wordt een programma ontwikkeld voor de diagnostiek en behandeling van LOK. Met goede voorbereidingen en intensieve preventieprogramma’s voor de uitgezonden militairen wordt getracht de uitbreiding van de problematiek tegen te gaan.

Koninklijke verrassingsvisite in Afghanistan TARIN KOWT - De Nederlandse militairen in Afghanistan hebben afgelopen maandag en dinsdag onverwacht hoog bezoek gehad. Prins Willem Alexander kwam langs. In Kamp Holland in Tarin Kowt wierp hij onder meer een blik in het PRT-huis en het Role 2 hospitaal. Vervolgens sprak hij in het Echos huis in een ongedwongen sfeer met verschillende militai-

ren. In een aansluitende korte toespraak stak de prins zijn waardering voor de moeilijke missie van de Task Force Uruzgan niet onder stoelen of banken. Vanzelfsprekend werd de gelegenheid aangegrepen om met brigadegeneraal Van Oranje op de foto te gaan. De commandant van de Task Force Uruzgan, kolonel Hans van Griensven, liet weten het bezoek

van de kroonprins te hebben gewaardeerd. “Het is een fikse opsteker voor ons moreel. We hebben al heel veel hoog bezoek mogen ontvangen, maar dit spande de kroon, letterlijk en figuurlijk.” Na Tarin Kowt reisde prins Willem Alexander naar Kandahar. Gedurende zijn reis werd hij vergezeld door staatssecretaris Cees van der Knaap.●

IGK: Meeste problemen Peoplesoft zijn opgelost DEN HAAG - De gegevens in Peoplesoft zijn voor de belangrijkste processen inmiddels grotendeels op orde. Het werken met deze software levert desondanks nog steeds problemen op. Er bestaat een verschil van mening tussen beleidsmakers en

gebruikers. De eerste groep meent dat de software voldoet, de ander dat die nog steeds onvoldoende de bedrijfsvoering ondersteunt en niet biedt wat men nodig heeft. Dat schrijft Inspecteur-generaal van de Krijgsmacht (IGK)

vice-admiraal Michiel van Maanen in zijn jaarverslag. Hij constateert dat vorig jaar een verbeteringsprogramma is voltooid, waardoor problemen zijn verholpen. De gebruikers hebben uiteenlopende ervaringen met en wensen ten aanzien van Pe-

opleSoft. Zo is werken met het computerprogramma sneller, maar zijn er altijd mensen die de voorkeur blijven geven aan papier in plaats van digitale informatie“, weet de IGK. Lees verder op pagina 3

Lees verder op pagina 3

F-16 volgend jaar naar Jordanië DEN HAAG - De zes F-16B-toestellen die Jordanië overneemt van de Koninklijke Luchtmacht worden volgend jaar geleverd. In een brief aan de Tweede Kamer meldt staatssecretaris Van der Knaap dat de tweezitters eerst technisch onderhoud krijgen. Verder verleent de Koninklijke Luchtmacht ondersteuning bij het modificeren van de gevechtsvliegtuigen. Dat is noodzakelijk in verband met de eisen die de VS stellen voor doorlevering van de toestellen aan Jordanië. Ook krijgen twee Jordaanse piloten een beperkte MLU-conversietraining op een simulator van de luchtmacht.●

24 mei | Pagina 2

IN HET KORT uitgang en de belangrijke bijdrage van AMM hieraan, ontvingen de vijf militairen op 14 mei uit handen van de Indonesische ambassadeur een medaille. Op de foto (vlnr) majoor (KL) Stokreef, majoor (KLu) Eissing, kapitein (KMar) Van Hasenbroek, kapitein der mariniers Willems en majoor (KL) Keijzer.●

SCHAKEN TEGEN HET BINNENHOF DEN HAAG - Op 10 september wordt de traditionele jaarlijkse schaakwedstrijd gehouden tussen een ploeg van militairen en burgers van Defensie, (oud)-leden van de Eerste en Tweede Kamer en personeelsleden van het Binnenhof. Begin 19.30 uur; einde circa 22.30. In 2006 won Defensie de tweekamp, die dit jaar voor de derde achtereenvolgende keer plaatsvindt. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Ard Dekker, email: ae. [email protected], tel. 070 - 339 64 45. www.natochess.org/nlchess●

NIEUWE BRIGADEADJUDANT 101 GSB APELDOORN - De brigadeadjudant van 101 Gevechtssteunbrigade, adjudant Ed Seiger (rechts op de foto) heeft deze maand het stokje overgedragen aan ranggenoot Theo d’Hooghe. In zijn toespraak ging d’Hooghe vervolgens in op de specifieke gevechtsondersteunende taak van de brigade-eenheden. Die kent uitdagingen die in de vredesbedrijfsvoering of bij operationele inzet specifiek te noemen zijn. Eén element van het gevechtsveld hebben alle militairen gemeen, het begrip every soldier a rifleman. Het opwerken naar deze taakvolwassenheid en het voortzetten daarvan vraagt constant aandacht. d’Hooghe deed een dringend beroep op zijn collega-onderofficieren om deze kar gezamenlijk te trekken. Steiger heeft vanaf juli 2003 de functie van brigadeadjudant vervuld in de steeds veranderende organisatie die nu 101 Gevechtssteunbrigade heet. Zijn volgende functie is academie-adjudant van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). Adjudant d’Hooghe is afkomstig van Schoolbataljon Centraal.●

’ORANGE HEARTS’ MAKEN KILOMETERS VOOR GOED DOEL NORTHWOOD - De Nederlandse militaire gemeenschap in Northwood, Groot-Brittannië, heeft 2007 tot jaar van het goede doel uitgeroepen. Zo brengt ze haar waardering voor de instelling op dat vlak van het gastland tot uiting. De daad is intussen bij het woord gevoegd met een sponsoractie voor de Cardio Myopathy Association (CMA). Cardiomyopathie, een ernstige ziekte van de hartspier, vormt de grootste oorzaak van het plotselinge overlijden van mensen onder de 35 jaar. In het Verenigd Koninkrijk overkomt dat gemiddeld vier personen per week. Alleen een harttransplantatie kan de patiënt helpen. Omdat één van Nederlanders in Northwood aan cardiomyopathie lijdt, voelt de gemeenschap zich bij de ziekte betrokken. Onder het motto Orange Hearts trekken ze de nodige registers open om geld in te zamelen voor de CMA. Zo wandelden in maart liefst 158 in Northwood woonachtige NAVO-militairen (uit negen landen) en hun families, in een ‘alternatieve elfstedentocht’ door het Engelse landschap. Tijdens de London Marathon op 22 april deden de kapitein-luitenants-ter-zee Henk Warnar

GEVALLENEN VERBINDINGSDIENST HERDACHT

(op de foto links) en Jaap Boreel ook een duit in het zakje. In de zinderende hitte renden ze 1900 pond (ongeveer 2700 euro) bij elkaar. Op een receptie ter gelegenheid van Koninginnedag, overhandigde de Nederlandse vice-admiraal Pim Bedet een cheque met het tot dan toe ingezamelde bedrag van 2000 pond aan de Cardio Myopathy Association. Intussen staat de teller op meer dan 3000 pond. Foto: Tina

Dus jij weet risico’s goed in te schatten? De Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB) zoekt ook voor 2007 persoonsbeveiligers. Ken jij het evenwicht tussen veiligheid en privacy? Kijk

In september staat de start van de tweede pool gepland. Vanuit de diverse geledingen van de defensieorganisatie zijn al aanvragen voor een stagiair binnengekomen. Defensieonderdelen die belangstelling hebben voor een trainee, een project of een interessante opdracht hebben, kunnen zich aanmelden bij TRIP. Het aanvraagformulier voor een trainee is te vinden op de intranetsite.●

Ton van Osch. Van Groningen wordt dan tevens gouverneur van de Koninklijke Militaire Academie. Hij was tot 11 mei eerste man van het Logistiek Centrum Woensdrecht, dat sinds 1 januari deel uitmaakt van de Defensie Materieel Organisatie. Commandeur ir. E. van Duren heeft hem opgevolgd. Van Duren leidde sinds 2001 het project Vervanging F-16, beter bekend als het JSFproject.●

VAN GRONINGEN BEGINT OP DEFENSIE ACADEMIE

NEDERLANDSE BRIEVENBUS IN AFGHANISTAN

BREDA - Commodore mr. Siem van Groningen neemt morgen in de rang van generaal-majoor de leiding van de Nederlandse Defensie Academie in Breda over van generaal-majoor drs.

DEH RAWOD - De Nederlandse militairen die in kamp Hadrian in Deh Rawod (Afghanistan) werken en wonen, deponeren hun post naar Neder-

ONDERDEELSADJUDANTEN BEZOEKEN DC HR ENSCHEDE - De Defensie onderdeelsadjudanten bezochten deze maand het Dienstencentrum Human Resources (DC HR) in Enschede. Naast het hier georganiseerde Onderdeelsadjudantenoverleg, maakten ze, via een presentatie van directeur kolonel René Pals en een bedrijfsfilm kennis met het DC HR.

Warner●

ATJEH MEDAILLES DEN HAAG - Op 15 augustus 2005 ondertekenden de Indonesische overheid en de Free Aceh Movement (GAM) een overeenkomst die een einde maakte aan een bijna dertig jaar durend gewapend conflict. Onderdeel van dit akkoord was de Aceh Monitoring Mission (AMM) die werd gevormd door de Europese Unie en ASEAN. Nederland leverde vijf militairen aan deze missie, die tot eind 2006 liep. Ze moest toezien op de demobilisatie en ontwapening van GAM, de terugtrekking van overheidstroepen en de mensenrechtensituatie. Uit dankbaarheid en respect voor de inmiddels geboekte voor-

KANSRIJK Actuele vacatures Kansrijk Kijk voor een actueel overzicht en voorwaarden op de websites van Kansrijk.

EDE - Alle gevallen militairen van de Verbindingsdienst vanaf de meidagen 1940 tot heden zijn vrijdag 11 mei herdacht. De jaarlijkse ceremoniële plechtigheid is gehouden bij het Monument van het Regiment Verbindingstroepen op de Elias Beeckmankazerne in Ede. Deelnemers aan de herdenking waren veteranen, oud-militairen, militairen, burgerambtenaren behorend tot het Regiment Verbindingstroepen en genodigden. De bijeenkomst werd muzikaal opgeluisterd door de Regimentsfanfare Garde Grenadiers en Jagers.●

De nieuwe lichting trainees (hier samen met hun poolmanager) is klaar om bij Defensie aan de slag te gaan

voor de eisen op de websites van Kansrijk.

TRIP MAAKT HERSTART DEN HAAG - Plaatsvervangend secretaris-generaal Paul de la Chambre verzorgde vorige week de officiële herstart van het traineeprogramma bij Defensie (TRIP). De PSG is voorzitter van de Raad van Toezicht over TRIP. Elf pas afgestudeerde medewerkers zijn deze maand begonnen met hun eerste opdracht binnen Defensie. Voor de trainees een uitdaging om de defensieorganisatie te leren kennen en al hun kennis en vaardigheden in de praktijk toe te passen. Voor Defensie een uitdaging om al dit talent een zo leerzaam mogelijke en natuurlijk een prettige werkomgeving te bieden.

Na een rondleiding lunchten de adjudanten met een delegatie van het personeel.● De onderdeelsadjudanten met voor hen kolonel Pals.

LUCHTMOBIEL KAMPIOEN AMSTERDAM - Vijf jaar afwezigheid heeft de rugbyers van 11 Luchtmobiele Brigade bepaald geen slecht gedaan. De rode baretten draafden onlangs tot ieders tevredenheid weer op tijdens de negende editie van het Open Kampioenschap van de Koninklijke Landmacht. Op de velden van het Nationaal Rugbycentrum in Amsterdam lieten ze er geen gras over groeien en pakten de cup. Daarmee kregen de eliteteams van de Koninklijke Militaire Academie, de Koninklijke Marine en de Genie Wezep het nakijken. De concurrentie was echter zeer sterk, waardoor de uitein-

MELDPUNT ONGEWENST GEDRAG Rutgers Nisso Groep

Vrijblijvend oriënteren op een baan buiten Defensie? Doe dan eerst de loopbaanscan SBK Defensie! Meer Kansrijkinfo op intranet: Startpagina Personeel en internet: www.kansrijk.info.●

land sinds kort in een originele brievenbus van TNT Post. Deze werd ter beschikking gesteld door het postbedrijf na een verzoek van sergeant-majoor Frank, een van de militairen die eind vorig jaar meewerkte aan de bouw van het kamp. Hij had TNT Post gevraagd om een oud rood exemplaar. Het bedrijf leent normaal gesproken nooit brievenbussen uit voor een lange termijn, maar vond het zo´n speciaal verzoek dat het bedrijf in dit geval graag een uitzondering maakte. Dus stelde TNT Post een spiksplinternieuwe oranje brievenbus ter beschikking van de Nederlandse militairen in Deh Rawod. Sergeant-majoor Frank van 1 Logistieke Brigade: “Ik fungeerde als beheerder. In die begintijd werd de uitgaande post eerst in een gewoon bakje gelegd. Later hadden we wel een soort brievenbus. Toen ik op internet las dat TNT Post in Nederland alle brievenbussen ging vervangen, leek het me leuk zo´n oud exemplaar hier te hebben. Toch een stukje Holland in Afghanistan en het geeft de mensen het gevoel dat ze écht iets op de post doen. Dus ik heb een verzoek ingeschoten bij TNT Post en kreeg keurig een ontvangstbevestiging, maar nog geen uitsluitsel of het zou lukken. Leuk om nu te zien dat ze de moeite hebben genomen om de vraag serieus op te pakken en te regelen dat er zelfs een nieuwe brievenbus in Afghanistan werd afgeleverd.”●

BEREIKBAAR OP WERKDAGEN VAN 08.00 UUR TOT 20.00 UUR (OOK VANUIT HET BUITENLAND BEREIKBAAR) 0800-3333673 (GRATIS) +31 (0)71-8807118 WWW.RNG.NL/MELDPUNT

delijke winnaar alles uit de kast moest halen om de zogenoemde Cup poule te winnen. In de regen gingen ook nog eens vier ploegen het veld in om de strijd om de Plate uit te vechten. Hierin kwamen teams van

de KMA(2), de Mariniers Texel en het samengestelde team van JFC Brunssum en Paars 35+ uit tegen elkaar. De routiniers bleken te sterk en sleepten de eerste plaats in de wacht. In de strijd om het zilver zegevierde Texel met een enkele score.●

INGEZONDEN KORNWERDERZAND EN DE VERGETEN BVLS’ERS In de Defensiekrant van 3 mei stonden twee interessante artikelen over de strijd rond Kornwerderzand in mei 1940. In beide artikelen wordt even terloops gesproken over de Luchtdoel afweer. In het tweede stuk wordt zelfs vermeld dat de drie luchtafweerkanonnen waren aangeschaft op kosten van de Leeuwardense Burgerij. Mijns inziens een belangrijke tekortkoming. In 1939 werd het Luchtafweer Korps van de Bijzondere Vrijwillige Landstorm opgericht. Grote bedrijven leverden het geld voor de aanschaf van de kanonnen. Zo waren er rond Rotterdam, Delft en Leeuwarden eenheden BVLS beschikbaar met voor die tijd uiterst modern luchtafweergeschut. Toen bleek dat de drie noordelijke provincies niet meer te verdedigen waren, gaf de PMC Friesland opdracht om

BVLS-luchtafweer

te laten terugtrekken in Noord-Holland en zich onder bevel te stellen van de Koninklijke Marine. Toen bleek dat Kornwerderzand de volle kracht van de Duitse aanval op te vangen kreeg, zond schout-bij-nacht Jolles de vrijwilligers terug naar Kornwerderzand. Hier sloegen de onervaren huisvaders een zware aanval van de Luftwaffe af. De Duitsers waren er zeker van dat op Kornwerderzand geen luchtafweer beschikbaar was. Het Korps Nationale Reserve dat de traditie van de Schutterij en de BVLS voortzet, zou graag Rotterdam, Ypenburg en Kornwerderzand op het Korpsvaandel vermeld zien. Een onvolledige publicatie in de Defensiekrant geeft hier niet echt steun aan. P.W.de Leeuw ELNT (r) BD Purmerend●

24 mei | Pagina 3

BESTURINGSMODEL IS NOG WENNEN DEN HAAG - De IGK bezocht in 2006 ruim zestig eenheden van de defensieorganisatie in binnenen buitenland. De nieuwe defensieorganisatie kenmerkt zich volgens hem door een scheiding van besturen, uitvoeren en ondersteunen. Zowel de bestuursstaf, de operationele commando’s, de Defensie Materieelorganisatie als het Commando DienstenCentra hebben het besturingsmodel geaccepteerd, maar moeten nog wel wennen aan hun nieuwe rol daarin. Inspecteur-generaal der Krijgsmacht vice-admiraal Michiel van Maanen. Foto: Peter Wiezoreck

De inspecteur-generaal staat in zijn jaarverslag uitgebreid stil bij de uitkomsten van de commissie-Staal over ongewenst gedrag bij Defensie. In plaats van generieke en dwingende bepalingen pleit hij voor gerichte en gedoseerde maatregelen die appelleren aan de eigen verantwoordelijkheid. Minister Van Middelkoop schaart zich in de aanbiedingsbrief achter deze aanbeveling. “De voorbeelden die hij in dit verband noemt, zoals leiderschap en voorbeeldgedrag, een algemeen geldende gedragscode en het elkaar aanspreken op ongewenst gedrag, zijn onderwerpen die ook bij de uitvoering van de aanbevelingen van de commissie-Staal specifiek aandacht krijgen, wat ook aan de Tweede Kamer is gemeld”, schrijft de bewindsman. De IGK signaleert verder een hoge werken uitzenddruk voor bepaalde categorieën schaars personeel en vraagt aandacht voor de gevolgen daarvan voor de betrokkenen, de collega’s en het thuisfront. De organisatie treft

De IGK vraagt aandacht voor de hoge werken uitzenddruk van bepaalde categorieën schaars personeel en voor de gevolgen daarvan voor de betrokkenen. Foto: Hennie Keeris

maatregelen om deze problemen te bestrijden en het vertrek van die militairen te voorkomen. Naast arbeidsvoorwaardelijke voorzieningen kijkt men daarbij vooral hoe de werkdruk voor

deze categorieën personeel valt te normaliseren, hoe rechtspositionele mogelijkheden individueel kunnen worden benut en hoe de combinatie van werk en zorg kan worden ondersteund.●

De Afghaanse militairen hebben nu hun eigen moskee op Kamp Holland. Foto’s: Sjoerd Hilckmann-AVDD

MOSKEE OP KAMP HOLLAND TARIN KOWT - De militairen van het Afghaanse leger op Kamp Holland kunnen vanaf afgelopen weekeinde in hun eigen moskee hun geloof belijden. Zaterdag werd het gloednieuwe gebedshuis geopend via een symbolische sleuteloverdracht van majoor Ricardo aan mullah Rahmatullah. De mullah is tevens directeur van de afdeling Hadj and Religious Affairs. Dit gebeurde onder het toeziend oog van commandant Task Force Uruzgan kolonel Hans van Griensven en brigadegeneraal Mohammed van de Eerste Brigade 205 (Hero) Corps. Majoor Ricardo van het Provinciaal Reconstructieteam gaf aan dat bij de bouw zoveel mogelijk rekening is gehouden met de wensen van de gebruiker. “Wij weten namelijk hoe belangrijk religie binnen uw cultuur is.” De bouw van de moskee is weliswaar gecoordineerd en aan-

besteed door het PRT maar in nauw overleg met de afdeling van mullah Rahmatullah uitgevoerd door een plaatselijke contractor.

Rahmatullah en Mohammed toonden zich bijzonder verheugd met de moskee. “Uw initiatief getuigt van een diep respect voor onze cultuur.”●

VOORLICHTING OVER NAZORG Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - Binnen samenwerkingsverbanden met civiele partners is voorlopig voldoende

ruimte om in een aanvullende zorgbehoefte te voorzien. “Mocht zich niettemin een structurele overschrijding van de huidige behandelmogelijkhe-

Marechaussee ‘trompettert’ ambassade in Rome open ROME - Het Trompetterkorps der Koninklijke Marechaussee heeft afgelopen zaterdag opgetreden tijdens de officiële heropening van de Nederlandse ambassade in Rome. Het fanfareorkest bezorgde de gasten een muzikaal welkom tijdens de aankomst, bij de uit 1929 stammende, volledig gerenoveerde stadsvilla. Ook tijdens de receptie liet het trompetterkorps van zich horen. Het jazzcombo van het orkest speelde vervolgens de rest van de avond. Onder meer de commandant Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Minze Beuving, en commandant Landelijk Opleidingsen Kenniscentrum, kolonel André. Peperkoorn, behoorden tot het publiek.● Het Trompetterkorps speelde niet alleen tijdens de feestelijke heropening van de ambassade in Rome, maar onder meer ook, zoals op de foto, voor het stadhuis in de historische binnenstad.

den aandienen, dan zal de behandelcapaciteit worden uitgebreid”, stelt Van der Knaap. Defensie houdt vanuit de rol van werkgever een verantwoordelijkheid voor de facilitering van de benodigde zorg en voor het eventueel scheppen van overige randvoorwaarden om het genezingsproces te bespoedigen. Ook wordt gestreefd naar een expertisecentrum. “Het zal de nodige tijd kosten samenwerkingsvormen tussen wetenschappers tot stand te brengen en erkenning te verkrijgen binnen de wetenschappelijke wereld als centre of excellence”, meldt Van der Knaap. Het betreft hier een samenwerkingsverband tussen het UMC, het departement klinische psychologie van de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Utrecht en de stichting Centrum ‘45 in Oegstgeest.●

24 mei | Pagina 4

CORPORATE WEBSITE IS IN AANTOCHT

‘IK GELOOF ER HEILIG IN’ DEN HAAG - De aparte websites van Defensie en de vier krijgsmachtdelen hebben hun langste tijd gehad. Eind april 2008 gaat er één grote website de lucht in, waarin alle smaken vertegenwoordigd zijn. “Die datum is redelijk ambitieus”, zegt projectleider Steven van Leeuwen, beleidsadviseur digitale media bij de directie Voorlichting & Communicatie (DVC) van de Bestuursstaf. “Maar ik vind dat je als professionele organisatie de lat best hoog mag leggen.”

Steven van Leeuwen (staand) in gesprek met leden van het webteam van www.defensie.nl TEKST: WIEBREN TABAK

De corporate website vloeit voort uit het corporate Communicatiebeleidskader. Bovendien heeft de Commissie Wallage besloten dat de Rijksoverheid zich transparanter moest presenteren aan de burger. Van Leeuwen: “Daaruit ontstond een gezamenlijk initiatief om een zelfde look and feel van de departementen te ontwikkelen. Dat leidde vervolgens tot een stijlgids en die zorgt ervoor dat of je nu naar Verkeer en Waterstaat, Buitenlandse Zaken of Defensie gaat, je een uniforme presentatie krijgt. Variërend van het soort informatie tot herkenbaarheid in kleurstelling en navigatie.” Vormt de Stijlgids een interdepartementale aangelegenheid, het corporate communicatiebeleidskader is een actie van Defensie zelf. “Hoe willen wij communiceren: intern, extern, arbeidsmarktcommunicatie? Hoe gaan we dat inrichten? We zijn één krijgsmacht. We werken in Nederland en in de missiegebieden samen. Dat vraagt om een andere aanpak. Waar moeten we ons gaan verbeteren? Wat zijn de aandachtspunten? Hoe kunnen wij als Defensie, als paarse organisatie, gezamenlijk naar buiten treden?” REGIE ONTBREEKT

Eén manier om dat te doen, is via een corporate website, het eerste van zes programma’s van het communicatiebeleidskader dat tot uitvoering

komt. Defensie wil beginnen met een eenduidige boodschap naar buiten te brengen. “Wij hebben het momenteel slecht georganiseerd”, verklaart Van Leeuwen onomwonden. “Er zit totaal geen regie op. Ik denk even aan de missie in Uruzgan. Je kan de krant niet openen of er staat wel een artikel over in. Bezoekers van de websites gaan zich erin verdiepen. ‘Oké, wat brengt Defensie naar buiten, wat kan ik daarover op Internet vinden?’ Je treft nu op zeven, acht verschillende sites afwijkende informatie aan over Uruzgan. Dat is totaal niet transparant en als bezoeker kan je zo een onvolledig beeld krijgen. Ieder defensieonderdeel heeft daar zijn eigen communicatie over. Een van de doelstellingen van die corporate website is om de regiefunctie te krijgen. Dat gegevens naar buiten toe consistent zijn, op elkaar afgestemd, betrouwbaar en snel toegankelijk.” Eind april 2008 moet de nieuwe site er dus staan en de uitdaging zit hem niet in het maken van die website, maar in het organiseren van de informatie daarachter, weet Van Leeuwen. “Wij gaan eerst kijken: welke informatie, wie is daarvoor verantwoordelijk en wie moet dat dadelijk beheren? Dat traject duurt veel langer dan het maken van een website; een website is techniek. Als je organisatie en afstemming goed geregeld hebt op het moment dat je live gaat met je site, is het beheer geborgd en je informatie altijd

actueel en vindbaar. Daar ontbreekt het nu aan.” DOELMATIGHEID

Het eindresultaat zal zijn dat er straks een veel efficiëntere organisatie staat, zo luidt de verwachting. “Neem het voorbeeld van Uruzgan. Het gebeurt dat er twee keer over hetzelfde onderwerp een bericht wordt gemaakt. Daar vindt onderling geen communicatie over plaats. Als je het centraliseert, die knop met missies op één plek inricht, hoef je het bericht maar één keer op te stellen en staat het ook op één plek. We gaan veel meer de nadruk op paars leggen. Ik heb een workshop georganiseerd met de Defensieonderdelen om eens te kijken: wat is nu paarse informatie op je eigen site. Dan zie je antwoorden als missies, materieel… dat moet omhoog getild worden, bij de onderdelen op Internetpagina’s verdwijnen en op één locatie toegankelijk zijn. Dit betekent dat je niet meer drie redacteuren op drie plekken nodig hebt, maar slechts één. Door het strakker te organiseren, duidelijk te kijken wie verantwoordelijk is voor welke informatie, en efficiënter te publiceren, verwacht ik dat wij een grote doelmatigheidswinst gaan boeken.” Van Leeuwen is zich ervan bewust dat zo’n corporate website weerstand kan oproepen, bijvoorbeeld doordat de vrees zou kunnen bestaan dat de vier sterke merken van Defensie - land-

24 mei | Pagina 5

macht, luchtmacht, marine en marechaussee - daarin te weinig profiel overhouden. “Daarom”, zegt hij, ‘”hanteren we een prioriteitsrangorde zoals vastgelegd is in het Corporate Communicatiebeleidskader. Defensie staat centraal, dan komen de krijgsmachtdelen en vervolgens DMO, CDC en Bestuursstaf. Ik verwacht dat wanneer wij de website beter georganiseerd hebben, mensen informatie makkelijker kunnen vinden, dat de labels, de sterke merken, daar ook van profiteren. Als we meer bezoekers trekken, weten die echt wel de weg te vinden naar de krijgsmachtdelen. Ik denk zelfs dat het elkaar zal gaan versterken. Nu staat de informatie afzonderlijk op Internet. Dadelijk is er één centrale site met veel meer samenhang. De defensieonderdelen zijn met één klik bereikbaar, al vanaf het eerst niveau: de homepage. Bovendien, wie bijvoorbeeld www. landmacht.nl intikt, gaat rechtstreeks naar de KL op de corporate site.”

MEER VERANTWOORDELIJKHEDEN EN RUIMTE VOOR MAATWERK

WIJZIGINGEN ARBOWET DEN HAAG - In de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) zijn enkele fundamentele wijzigingen doorgevoerd om regels te vereenvoudigen. Bijvoorbeeld door werkgever en werknemer vaker samen het arbeidsomstandighedenbeleid in te laten vullen en meer ruimte te bieden voor sectorgericht maatwerk. Beide partijen krijgen hierdoor een grotere verantwoordelijkheid voor de wijze waarop de veiligheid, gezondheid en het welzijn van het personeel verbeteren. De veranderingen in de Arbowet komen erop neer dat werkgever en werknemer bij Defensie meer mogelijkheden krijgen voor eigen beleid om per situatie maatwerk te maken.

DRAAGVLAK

Het risico van rijksbrede uniformiteit kan zijn: één grote parkeerplaats met allemaal dezelfde auto’s. Hoe vind ik dan mijn eigen wagen terug oftewel hoe weet de bezoeker nog op welke site hij zit? “Ik denk dat de stijlgids voldoende ruimte biedt om je als Defensie te onderscheiden”, zegt Van Leeuwen. “Denk aan het missiekarakter, het leveren van gevechtskracht, maatschappelijke taken. Maar ook de kleurstelling, het logo… Dus aan de ene kant wat meer verplichte zaken, aan de andere kant kunnen wij er ook dingen in fietsen die wij als Defensie willen en die ons herkenbaar maken. Aanhakend bij de metafoor van dat parkeerterrein: allemaal hetzelfde type auto ja, maar de een met een spoiler, de andere met rallystrepen, een derde met een afwijkende kleur… En de motor die erin zit, verschilt ook.” Dat neemt niet weg dat Van Leeuwen als voorzitter van de webraad, die maandelijks bijeenkomt en waarin vertegenwoordigers van alle defensieonderdelen zitting hebben, voortdurend probeert het draagvlak voor zo’n site te versterken. “Producten die wij met DTO gaan opleveren, worden aan de raad voorgelegd. Op die manier kun je brede acceptatie creëren. We communiceren het ook aan het Platform Communicatie Defensie, met daarin de hoofden Communicatie. Daar komen alle belangrijke besluiten die over de corporate website moeten worden genomen op de agenda. De webraad is de werkgroep voor dat PCD. We willen de ideeën zo breed mogelijk uitdragen en de hele organisatie erbij betrekken. Het sleutelwoord van dit project is samenwerking. Dat levert een fantastische website op. Ik geloof er heilig in.” Voor meer informatie over het corporate communicatiebeleidskader en het project Corporate Website zie intranet: http://intranet.mindef.nl/portaal/bedrijfsvoering/projecten/index.aspx onder Algemeen.●

Voorheen schreef de Arbowet zeer gedetailleerd voor welk middel leidt tot risicoreductie, met soms onwerkbare of onwenselijke situaties tot gevolg. Bovendien bood de regelgeving weinig ruimte voor alternatieve, meer branchegerichte oplossingen. Door het opnemen van meer doelvoorschriften vermindert deze starheid. Een voorbeeld van een doelvoorschrift en niveau van bescherming vormt blootstelling aan lawaai. Als die dagelijks gemiddeld meer is dan 85 dB(A) moeten er technische en/of organisatorische maatregelen volgen. Invulling daarvan is vervolgens aan de werkgever en werknemers. Een middelvoorschrift gaat in op de verplichting gehoorbeschermingsmiddelen te dragen bij het overstijgen van de 85 dB(A). Waar geen concrete doelen of grenswaarden zijn te stellen, volstaan normen die aangegeven hoe een (beleids)proces wordt doorlopen om risico’s te identificeren, te beoordelen en te beheersen, zoals het Operational Risk Management en het inventariseren en evalueren van risico’s vóór en tijdens oefeningen en missies. Omdat elke situatie maatwerk vereist en de acceptatie van de risico’s verschilt, afhankelijk van lokale omstandigheden en taken, liggen er geen concrete grenzen. Wel moet men een (vast) proces doorlopen om risico’s te inventariseren en maatregelen te bepalen. PREVENTIEMEDEWERKER

De Arbowetgeving is al in 2005 aangepast. Ook deed de preventiemedewerker, die met het oog op risicobeheersing conform de Arbowet algemene bijstand verleent bij de preventietaken, zijn intrede. Deze werkt mee aan Ri-

sico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en bij het uitvoeren van hieruit voortvloeiende beschermingsmaatregelen. Gezien de vele processen bij Defensie is dit niet het exclusieve werkterrein van de arbo- en veiligheidsexperts, maar dienen alle materiedeskundigen integraal RI&E’s uit te voeren en hierover te adviseren. Daarbij tellen vooral de activiteiten met aanzienlijke kans op letsel of gezondheidsschade. Materiedeskundigheid is met name aanwezig bij onder andere munitie- en wapenspecialisten, koud- en warmweer specialisten, mountainleaders, en fysieke trainingdeskundigen. Ook functionarissen belast met personeelszorg, geestelijke verzorging, onderhoud, opleidingen en opstellers van bedrijfsvoorschriften bezitten specifieke expertise en spelen een rol bij het identificeren en beheersen van risico’s. RISICO INVENTARISATIE EN EVALUATIE

Sinds 1998 voert elke werkgever verplicht, periodiek een RI&E uit. In de nieuwe Arbowet staat deze echter meer centraal en wordt gezien als het middel dat inzicht geeft in de risico’s voor het personeel. Omdat aan elke activiteit, ieder bedrijfsproces en elke werkomgeving grote of kleine gevaren kleven, is het zaak in de RI&E zicht te houden op aspecten met een reële kans op gezondheidsschade of letsel. Inhoudelijk ziet de Risico Inventarisatie en Evaluatie van een facilitaire dienst er dus heel anders uit dan die van een operationele eenheid. Maatwerk moet voorkomen dat de RI&E een niet gedragen, te gedetailleerd document wordt. Werkgever, werknemers (medezeggenschap) en materiedeskundigen bepalen samen welke (risico) punten worden benadrukt. De arbodienst ondersteunt hier eventueel bij en toetst of de RI&E een reëel beeld geeft van de risico’s en de uit te voeren verbeteringen (het plan van aanpak). De Risico Inventarisatie en Evaluatie bevat minstens een algemene beschrijving van de bedrijfskenmerken en (hoofd)activiteiten, inhoudelijke RI&E en een plan van aanpak voor verbeteringen. Op de wijze van uitvoeren gaat het Veiligheidsmanagementsysteem (VMS DEF) nader in. ARBOCATALOGUS

In de nieuwe arbowet wordt de term arbocatalogus geïntroduceerd, complementair aan de RI&E, met een actueel overzicht van regelingen, voorschriften, procedures en dergelijke op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Doel ervan is inzichtelijk te maken hoe de werkgever invulling geeft aan goede en veilige arbeidsomstandigheden. Het VMS DEF, maar ook onderliggende (arbo)managementsystemen van de defensieonderdelen zijn voorschriften die in de arbocatalogus kunnen. Tevens passen hierin publicaties zoals MP-voorschriften over vervoer en opslag van gevaarlijke stoffen, aanwijzingen van SG, HDP, CDS en voorschriften en orderboeken van de afzonderlijke defensieonderdelen en

commandanten. Veel van deze publicaties staan op het intranet Defensie. De concrete invulling en de wijze van publiceren van de arbocatalogus wordt nog besproken met de Centrales van Overheidspersoneel. BEDRIJFSHULPVERLENING

De Arbowet gaf voorheen tot in detail aan hoe de bedrijfshulpverlening moest worden georganiseerd (middelvoorschrift). Nu is dit een zaak van de werkgever (doelvoorschrift). In de recentelijk opgestelde ‘Richtlijn bedrijfshulpverlening Defensie’ komt men aan de gewijzigde Arbowet tegemoet en wordt aangegeven hoe die richtlijn valt in te vullen. Met als belangrijkste aspect dat niet langer het aantal aanwezigen maatgevend is voor omvang en organisatie van de bedrijfshulpverlening, maar de RI&E. De richtlijn staat onder ‘nota’s op PeoplePoint op intranet. Hier is bovendien een toelichting op het beleid te vinden op Startpagina Personeel (Defensie Portaal). HET VMS DEF

Foto’s: Peter Wiezoreck

Het Burgerlijk Wetboek en de Arbowet leggen wat veiligheid, welzijn en gezondheid betreft een zorgplicht, voorheen in het Arbobeleidskader Defensie (2001), op aan de minister van Defensie als werkgever. De uitvoering lag in het verleden bij de bevelhebbers, die deze voor het eigen krijgsmachtdeel invulden. Deze decentrale belegging had onder meer tot gevolg dat het niveau van veiligheid, het beleid, de bedrijfsvoering, de IVondersteuning en de afhandeling van voorvallen niet eenduidig waren vastgelegd. In 2005 is daarom gestart met het opzetten van een defensiebreed arbomanagementsysteem. Veiligheid en het zoveel mogelijk voorkomen van risico’s vormt een lijnverantwoordelijkheid, die breed wordt belegd in de organisatie. De term veiligheidsmanagement drukt beter uit dat iedereen binnen Defensie op dit terrein een bepaalde taak en verantwoordelijkheid heeft. Het VMS DEF beschrijft hoe de zorg voor veiligheid in brede zin op alle niveaus, gestructureerd aandacht krijgt, met als kern het inventariseren, identificeren en beheersen van risico’s. Daartoe hoort ook defensie-uniforme IV ondersteuning. De voorbereiding tot het VMS DEF verkeert in vergevorderd stadium. Na behandeling in het Departementaal Beraad begint de invoering ervan.●

24 mei | Pagina 6

AMERSFOORT - Misschien eind dit jaar al rijden er Leopard 2 tanks in het ZuidAfghaanse Helmand. Niet dat Nederland van plan is ze hierheen te brengen, maar Canada wel. Dat land heeft begin dit jaar honderd van deze zware pantsers gekocht: tachtig Leopards 2A4 en twintig ‘2A6’. Als onderdeel van de deal zijn vijftien Canadese instructeurs sinds 7 mei te gast bij de Cavalerieschool van het Opleidings- en TrainingsCentrum Manoeuvre op de Bernhardkazerne in Amersfoort. Dit om tot 1 juni, met als afsluiting een schietserie in het Duitse Bergen Hohne, de laatste kneepjes van het vak te leren, zodat zij de opgedane kennis kunnen overbrengen op nieuwe tankcommandanten, chauffeurs, schutters en laders. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: SIMONE VAN ES

Het is voor de cavaleristen een beetje zuur moment. Zij zien het tankarsenaal, dat twee decennia terug nog een kleine duizend stuks telde, weer verder slinken. De Canadezen daarentegen zijn lyrisch over de nieuwe aanwinst. Hun krijgsmacht, qua omvang vergelijkbaar met die van Nederland, doet het nu nog met de verouderde Leopard 1C2, vergelijkbaar met de Leopard 1A5 en twintig ton lichter dan de 2A6. De aankoop van de Leopards 2 betekent voor de Canadese cavalerie, die nu nog beschikt over 66 van die inmiddels bejaarde rupsen, een forse stap voorwaarts. “Dit rijdt makkelijk en heel lekker”, merkt adjudant Bruce Rose op na een ritje in een lesvoertuig door het blubberterrein op de Vlasakkers net buiten de Bernhardkazerne. De instructeur tactisch rijden van de Canadian Army School waagt het zelfs het pantser van de Nederlanders te verklaren tot de Mercedes onder de tanks. “Dit is nou precies wat we nodig hebben. Toen we dit

VERKOOP VAN LEOPARD 2A6 DOET CAVALERISTEN PIJN

‘CANADEZEN NEMEN BESTE Links: Rijlessen op de tank gaan ook gewoon in een lesvoertuig. Hier Canadezen op de Vlasakkers

Rechts: Instructeur Leeman met een dummy KEgranaat in de hand. Een Leopard kan er 42 meenemen. De munitie heeft een mondingssnelheid van 1700 meter per seconde. Boven: Opperwachtmeester Herman Scheerhoorn: “Die Canadezen doen het erg goed in de opleiding.”

voorjaar vernamen dat deze tanks zouden instromen, waren we enorm blij.” Dat geldt ook voor de Canadese collega van Rose, adjudant schietinstructeur Anthony Mayfield. “Na 21 jaar eindelijk een echte Leopard”, zegt hij opgetogen. “Dit is absoluut het beste dat we kunnen krijgen.” Majoor Joost van Bommel, commandant Opleidingspeloton Tanks van de Cavalerieschool, vindt het erg jammer dat er Leopards uit de landmachtinventaris gaan. “De tanks hebben prima dienst gedaan tijdens de Ne-

Rechts: Adjudant schietinstructeur Anthony Mayfield: “Na 21 jaar eindelijk een echte Leopard”, zegt hij opgetogen. “Dit is absoluut het beste dat we kunnen krijgen.”

derlandse militaire aanwezigheid op de Balkan.” Ook bij de huidige missie in Zuid-Afganistan ziet Van Bommel mogelijkheden voor dit zware materieel. “Operationeel gezien is dit een middel dat met zijn geavanceerde waarnemingsapparatuur, hoge mobiliteit, afschrikwekkende uitstraling, snelheid en stevige vuurkracht, de best mogelijke bescherming biedt.” APACHES

De vraag is echter of die Leopards inderdaad wel zo hoog sco-

ren. In het niet al te vriendelijke Zuid-Afghanistan zet de Koninklijke Luchtmacht met haar Apaches toch al ‘vliegende tanks’ in. Die hebben heel veel mogelijkheden. De toestellen bewezen de grondtroepen al heel wat keren grote diensten. Wat wil je nog meer? “Leopards dus”, zegt Van Bommel. “Niet als alternatief, maar optredend met de gevechtshelikopters. Het moet dus wel een kwestie zijn van én én.” Die toegevoegde waarde van een tank zit hem volgens opperwachtmeester Herman Scheerhoorn, als examinator verbon-

den aan de Instructiegroep, in de voortdurende aanwezigheid. “Een helikopter haakt af om bijvoorbeeld brandstof te halen. Tanks blijven gewoon. Daarvoor laat je diesel opvoeren of je neemt het mee in een Brandstof Transport Middel. Konvooibeveiliging zou een mooie taak voor Leopards zijn.” De Canadezen hebben momenteel zeventien Leopards 1C2 in Helmand. “Daar ondersteunen we de infanteristen, maar beschermen ook de eigen troepen”, zegt de Canadese liaison

kapitein Brian Corbett. “Bovendien maken we moeilijk begaan bare routes en locaties met even tuele hinderlagen of andere obstakels toegankelijk met onze tanks. Gewoon door over alles heen te rijden. De infanteristen kunnen dan met hun lichte voertuigen volgen. Alleen al met de imposante aanwezigheid van tanks stralen we voldoende uit om vijandelijke aanvallen te stoppen. Ter plekke zou ik dan ook niets liever willen dan tanks Overigens denk ik dat voor de Canadese regering onze aanwezigheid in Helmand doorslagge-

24 mei | Pagina 7

Links: Opperwachtmeester Peter Leeman: “De Leopard 2 is de beste tank ter wereld. Die schakel je zomaar niet uit.”

Links: Een deel van de Canadese instructeurs wacht bij de zogenoemde bemanningssimulator voor training van de lader, schutter en commandant.

Rechts: Majoor Joost van Bommel: “Operationeel gezien is dit een middel dat met zijn geavanceerde waarnemingsapparatuur, hoge mobiliteit, afschrikwekkende uitstraling, snelheid en stevige vuurkracht, de best mogelijke bescherming biedt.”

Onder: Lekker scheuren op de Vlasakkers.

TANK TER WERELD MEE’

In de bemanningssimulator. Links: Ook van binnen bevalt de tank.

vend is geweest om de Leopards 2 van Nederland te kopen.” Volgens opperwachtmeester Peter Leeman, een van de tankinstructeurs, een bijzonder goede keuze. “De Leopard 2 is de beste tank ter wereld. Die schakel je zomaar niet uit, behalve met een Leopard 2 dan.” De cavaleristen aan de andere kant van de plas, bouwen zowel de tachtig A4 als de twintig A6 pantsers om tot Leopard 2 A5, voorzien van extra mijn-beschermingsmiddelen. In vergelijking met de A4 een behoorlijke verbe-

tering, ten opzichte van de A6 slechts een verandering. Enkele aanpassingen aan de onderkant en een iets kortere loop vormen de belangrijkste verschillen. De vuurmond wordt minder kwetsbaar, maar kan toch nog steeds een afstand van zeker 2,5 kilometer overbruggen. Iets minder dan met de A6, die gemakkelijk 3,5 kilometer ver kan kijken en waarbij het richtpunt tevens geldt als trefpunt. Hoe dan ook, de Canadezen zullen van hun aankoop nog veel profijt hebben. Ze blijven in elk geval tot 2009 in Zuid-Afghanistan en een ver-

lenging van die termijn valt niet uit te sluiten. RIJOPLEIDING LEOPARD

Wat Scheerhoorn betreft, komen de Canadese collega’s in het Aziatische land zeker beslagen ten ijs. “Die mannen doen het erg goed in de opleiding”, laat hij zich lovend uit. Volgens hem moet het dan ook niet moeilijk zijn de in Amersfoort opgedane kennis over te brengen op hun eigen leerlingen. Wel vreest de opper dat de Canadezen tot de laatste leerlingen behoren die op de

Bernhardkazerne zijn voor hun theorie, rijvaardigheid op onder meer de hindernisbaan en de bemanningssimulator voor de lader, de schutter en de tankcommandant. De rijopleiding voor de Leopard, zo ziet het er naar uit, gaat mogelijk naar Baumholder in Duitsland, op ongeveer 450 kilometer van Amersfoort. Voor Scheerhoorn, mocht dit waarheid worden, iets onbegrijpelijks. “Op de Bernhardkazerne is alles voorhanden.” Vooralsnog is alleen de verkoop van honderd tanks aan Ca-

nada een onomkeerbare zaak. De voertuigen kregen elk half jaar al een kleine onderhoudsbeurt, gevolgd door een grote na een jaar. Vóór de overdracht ondergaan de tanks nog een extra inspectie, waarbij ze volledig uit elkaar worden gehaald. Oké, het neemt wel even driehonderd manuren per Leopard in beslag, maar dan gaan ze voor die tachtig miljoen euro ook in optimale conditie van de hand. Van alle voor verkoop beschikbare Leopards 2 A4, de zogenoemde basistank die begin jaren tachtig zijn intrede deed, is

de krijgsmacht nu af. Dát is volgens Van Bommel geen drama. Maar twintig stuks van de moderne A6-variant om aan de Canadese wens van honderd te voldoen, doet het cavaleriehart pijn. Of de Koninklijke Landmacht de laatste ongeveer honderd tanks mag houden, wordt binnenkort duidelijk. Voor de gevechtskracht en ondersteuning van de infanterie zou het wat de cavaleristen betreft een goede zaak zijn als ze de rest wél mogen houden.●

24 mei | Pagina 8

LEEUWARDEN - Veelzijdig, robuust en betrouwbaar. Wat heet… De Hawker Hunter, het voormalige jachtvliegtuig van de luchtmacht, scheert na al die jaren nog steeds door het luchtruim. Hij komt zijn kunsten zelfs vertonen op de open dagen van dit krijgsmachtdeel op 15 en 16 juni op de vliegbasis Volkel. De Hunter stamt uit de jaren vijftig en is eigendom van de Dutch Hawker Hunter Foundation. Die tikte het relikwie bij een particulier in Engeland op de kop, knapte hem op en vloog hem vorige week dinsdag over naar Leeuwarden. Daarmee herleven vervlogen tijden, want de Friese basis vormde ooit het thuishonk voor Huntersquadrons.

Nieuwste fregatten bijna compleet Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - De vier LC-fregatten hebben inmiddels de beide schepen van de Trompklasse en twee van de Kortenaerklasse vervangen. Het betreft Hr.Ms. De Zeven Provinciën, Tromp, De Ruyter en Evertsen. Foto: Ruud Mol-AVDD

De kern van het geïntegreerde luchtverdedigingssysteem van de fregatten wordt gevormd door het Local Area Missile System. Dit bestaat uit de Active Phased Array Radar (APAR), het lange afstand infrarood zoeken volgsysteem Sirius en het korte afstand geleide wapen Evolved Sea Sparrow Missile (ESSM). De fregatten hebben daarnaast de beschikking over de Smart-L radar voor de tijdige waarschuwing tegen luchtdreiging op lange afstand en over het Amerikaanse Standard Missile 2 (SM-2) voor inzet tegen luchtdoelen op middellange afstand. Met het Vertical Launching System Mk41 kunnen zowel SM-2 als ESSM-raketten worden gelanceerd. Ten slotte is er een Quad Pack Cannister ontwikkeld, die het mogelijk maakt in elke cel van het Mk41 vier ESSM-raketten te plaatsen. De ontwikkeling van het Anti Air Warfare segment richt zich op de integratie van de bovengenoemde onderdelen tot één geïntegreerd luchtverdedigingssysteem. De systemen zijn inmiddels geplaatst in alle vier LCF’en. Na de

Foto: Rob Gieling-AVDD

beproevingen zijn enkele kleine verbeteringen aangebracht en is de werking daarvan in samenhang met andere delen van het

luchtverdedigingssysteem en het informatieverwerkend systeem met goed gevolg getest. De vuurleidingsoftware is geïntegreerd met het informatieverwerkend systeem en in 2006 voor inzet opgeleverd. Afgelopen november heeft men deze software beproefd met een succesvolle lancering van twee Standard Missile 2-raketten in een complex scenario. Hiermee werd de laatste mijlpaal bereikt. Nadat het garantieonderhoud van LCF-4 in 2006 was voltooid, is de projectorganisatie ontbonden en zijn de resterende activiteiten ondergebracht bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO). In overeenstemming met het Defensie Materieelproces en de Regeling Grote Projecten zal over het project een eindevaluatie worden uitgevoerd. De overige Sewaco-systemen aan boord van de schepen bestaan uit de sonar, het 127 mm kanon, het Goalkeeper-kanon, de Harpoon-installatie, het torpedolanceersysteem, het elektronische oorlogvoeringsysteem, het elektro-optische detectiesysteem, het communicatiesysteem, alsmede de computers en subsystemen, inclusief operator consoles,

Foto: AVDD

van het informatieverwerkend systeem. De datalink installatie ‘Link 16’ is vorig jaar in bedrijf gesteld en inmiddels geïntegreerd beschikbaar. Nagenoeg alle overige Sewaco-systemen (Sensoren, wapens, communicatie) zijn volledig opgenomen in het informatieverwerkend systeem. Een deel van het elektronische oorlogsvoeringsysteem, te weten het zogenoemde electronic countermeasures-systeem en het chaff-lanceersysteem, zijn nog niet geïntegreerd beschikbaar. De werkzaamheden hebben vanwege technische en softwarematige problemen enige vertraging opgelopen. Naar verwachting zal dat in de loop van dit jaar zijn opgelost. Met Duitsland is een MoU gesloten over verregaande samenwerking op exploitatiegebied. Zo bestaat er overeenstemming over

een gemeenschappelijke voorraad walreservedelen, over gemeenschappelijk gebruik van herstelfaciliteiten bij het Marinebedrijf, gezamenlijke opleidingsfaciliteiten en het gezamenlijk onderhoud van de vuurleidingsoftware. Momenteel wordt nagegaan of Denemarken kan toetreden tot dit samenwerkingsverband, aangezien dat land gekozen heeft voor hetzelfde sensoren vuurleidingsysteem (Smart-L en APAR). De komende jaren zal de voorraad kapitale munitie (ESSM’s en SM-2’s, waarvoor al MoU’s zijn getekend) en kanonmunitie volgens planning op peil worden gebracht. Het projectbudget bedraagt per 1 januari 2007 (prijspeil 2006) N 1562,3 miljoen voor nieuwbouw en N 37,5 miljoen voor de walreservedelen. Per saldo is ten opzichte van de negende jaarrapportage het projectbudget voor nieuwbouw met N 8,5 miljoen afgenomen.●

TEKST: JACK OOSTHOEK

De Hawker Hunter werd destijds in Groot-Brittannië ontwikkeld. Hij kent een pijlvormige vleugel, één straalmotor en een verhoogd staartvlak. De topsnelheid ligt rond de geluidsbarrière, om precies te zijn op 1158 kilometer per uur. De Hunter, het eerste gevechtsvliegtuig van de NAVO dat de geluidsbarrière kon doorbreken, genoot in het bondgenootschap grote populariteit. Maar liefst vijftien luchtmachten kozen ervoor. Ons land schafte tweehonderd stuks aan, als opvolgers van de Gloster Meteor. Buiten de alliantie stond het vliegtuig vooral in Zwitserland met stip genoteerd. En hoe… Tot 1995 gebruikten de Helveten hem. In totaal rolden tweeduizend Hunters uit de fabriek. Tot op de dag van vandaag doen ze nog steeds - op beperkte schaal - dienst in Engeland en

LEGENDARISCHE HAWKER HUNTER TERUG OP OUDE NEST

24 mei | Pagina 9

Veelzijdig, robuust, betrouwbaar Het toestel van de Dutch Hawker Hunter Foundation, de N321, is in authentieke Nederlandse kleuren gespoten. Foto: Ingrid van der Henne

het om een vliegtuig met alleen een motor. Ons land had er begin jaren zestig tien. Later volgde een extra bestelling van even zoveel stuks bij Hawker. In de T7/T8, voorzien van een remparachute, zitten de vliegers heel opmerkelijk náást elkaar. De DHHF kwam in 2005 van de grond op initiatief van vliegtuigenthousiasten, onder wie oudkolonel van de luchtmacht Barney Booij. Ze zagen het als hun doel de Hunter als vliegend ‘monument’ en klassiek luchtmachttoestel opnieuw in de lucht te brengen, een plan dat steun krijgt van de KLu. De DHHF trok alle registers open en voorzag de machine van authentieke Nederlandse kleuren en het registratienummer N-321. Ook in organisatorisch opzicht werd de zaak geregeld. Zo kreeg de vereniging van de militaire en civiele autoriteiten toestemming voor vluchten - binnen bepaalde voorwaarden - vanaf de vliegbasis Leeuwarden. Ervaren vrijwilligers plegen daar het onderhoud. Het toestel rolt echter alleen uit de hangar voor open dagen, vliegdemonstraties in binnenen buitenland en voor trainings- en testvluchten. In deze gevallen zitten actieve of oud-luchtmachtvliegers achter de stuurknuppel. Het geld voor de aankoop en de exploitatie van de N-321, komt uit de portefeuilles van particuliere en zakelijke sponsors. UITBARSTINGEN

Na vertraging door slecht weer in Engeland, landde de N-321 vorige week op zijn nieuwe standplaats, vliegbasis Leeuwarden. Foto: Ingrid van der Henne

Zwitserland. Meestal voor commerciële doeleinden en voor defensieopdrachten. Ook particulieren stellen veel in het werk om het brok historisch erfgoed intact te houden.

NIEUW GUINEA

De ‘Nederlandse’ Hunters werden door Fokker in licentie gebouwd. Tussen februari 1956 en maart 1959 leverde het concern 96 Mk4’s en 93 Mk6’en aan de

luchtmacht. In 1956 bestelde Defensie bij de moederfabriek voor trainingsdoeleinden nog eens twintig tweezitsmodellen van het type T.7. De eerste Hunters (Mk4’s)

Weer medisch materiaal voor TK hospitaal TARIN KOWT - Het Provincial Reconstruction Team op Kamp Holland in Uruzgan heeft vorige week medisch materiaal gedoneerd aan het ziekenhuis van Tarin Kowt. Het is de tweede keer. In

tegenstelling tot de vorige keer, toen het nog om kleine zaken ging, zoals dekens, verbandmateriaal en medicijnen, betrof het nu geavanceerde medische apparatuur. Hospitaaldirecteur Hazarat Ahid toonde zich zeer gelukkig met de twee röntgenapparaten, het diathermietoestel, om in weefsel te snijden of bloedingen te stelpen, en het echoapparaat. “Dankzij deze apparaten zijn wij in staat onze patiënten nog beter en adequater te behandelen”, zei hij. De gift is geheel in lijn met de nauwe band die de Nederlanders met het hospitaal in Tarin Kowt onderhouden. Zo wordt ook met Nederlandse hulp - van zowel overheid als Task Force Uruzgan een vrouwenvleugel van het hospitaal verbouwd en de beddencapaciteit verdubbeld.●

Nederlandse specialisten leggen drie artsen van het lokale ziekenhuis in Tarin Kowt uit hoe de geschonken apparatuur werkt en gebruikt dient te worden. Foto: Sjoerd Hilckmann-AVDD

De Patrouille de France opereert met blauw-wit-rood gekleurde Alpha jets.

werden ingedeeld bij het voormalige 325 Squadron op de vliegbasis Leeuwarden. Later kwamen daar de Mk6 en T7 bij. In 1957 kreeg een andere eenheid van de Friese basis, 323 Squadron, de beschikking over Hunters (Mk4’s). Overigens verdween ‘323’ in 1963 in de ‘koelkast’. In 1958 ging 322 Squadron met Hunters Mk4 aan de slag. In 1960 werden twaalf exemplaren ingezet om tijdens de confrontatie met Indonesië vanuit

Biak het luchtruim boven Nieuw Guinea te bewaken. De toestellen maakten de lange reis aan boord van het vliegkampschip Hr.Ms. Karel Doorman. Twee jaar later keerde het squadron terug naar Nederland. ‘322’ opereert nog steeds vanaf Leeuwarden. In 1962 viel het doek voor de Hunter en maakte de F104G Starfighter zijn entree. Het exemplaar van de Dutch Hawker Hunter Foundation is een (verplicht) ‘afgeslankte’ versie van de T7/T8. In feite gaat

De Hawker Hunter is niet de enige opvallende gast op de open dagen van de KLu. De wereldberoemde Patrouille de France gooit er een spectaculair optreden tegenaan. Dit showteam, in Frankrijk beter bekend als de PAF, zorgde tijdens de open dagen van 2006 eveneens voor spektakel. De luchtacrobaten komen met een nieuwe demonstratie van een klein half uur, die overigens alléén op zaterdag 16 juni te zien is. De PAF telt acht piloten, die met blauwwit-rood gekleurde Alphajets opereren, de wendbare opleidingsstraaljagers van de Franse luchtmacht. Soms voeren ze de figuren samen uit, op andere momenten gebeurt dit door formaties van vier of twee vliegers. Met de éclatements, letterlijk vertaald de uitbarstingen, heeft de Patrouille de France wereldwijd naam gemaakt. Daarbij suizen de piloten eerst horizontaal tot een bepaald punt. Op het teken van de commandant, schieten ze allemaal tegelijk omhoog in de vorm van een waaier. Daarna volgen figuren van de twee ‘solo’s’. Af en toe zigzaggen ze rakelings langs elkaar heen. Adembenemend om te zien en zeker niet van gevaar ontbloot. Rook in de kleuren van de Franse vlag, die blijft hangen in het kielzog van de vliegtuigen, versterkt het effect van deze acrobatische figuren. Sinds de oprichting in de jaren vijftig, treedt de Patrouille op van Amerika tot Azië en natuurlijk in Europa. www.luchtmacht. nl en www.patrouilledefrance. com● Majoor-vlieger Patrick Tuit (rechts) vloog de kist van Engeland naar Nederland. Na aankomst heette basiscommandant kolonel Anton den Drijver hem welkom. Foto: Ingrid van der Henne

24 mei | Pagina 10

POORTUGAAL De ontspanning tussen Oost en West is van grote invloed geweest op de Defensie Pijpleiding Organisatie (DPO), maar deed haar niet de das om. Het NAVObedrijf overleefde de Koude Oorlog en wist door de jaren heen zelfs haar klandizie uit te breiden. Zo levert het netwerk een groot deel van de dagelijks benodigde kerosine aan de luchthaven Schiphol. Ondanks verdere expansie van de particuliere sector blijft ook in de toekomst de hoofdtaak intact, namelijk het bevoorraden van NAVO-eenheden met brandstof. Per 1 juni bestaat de DPO vijftig jaar en dat wordt uiteraard gevierd. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: PETER WIEZORECK

De ruim honderd werknemers gaan, samen met hun gezin, eerst naar de Efteling. Daarna, in gezelschap van de oud-medewerkers, wacht het diner in een Rotterdams restaurant. Voorlichter en personeelsman Sjaan Helmons verheugt zich er al op. Sowieso is het leuk om met alle collega’s wat te ondernemen. Dat komt er bijna nooit van, want het personeel is over verschillende locaties verspreid. Daarbij wordt vaak rond de klok gewerkt, waardoor veel mensen elkaar nauwelijks zien. Maar voor de happening op 1 juni ligt het bedrijf gedurende een etmaal stil. Dat mag best, want ten slotte is een halve eeuw DPO niet niks. Keer op keer paste de NAVO zijn structuur aan nieuwe tijden aan. Maar het netwerk in Nederland bleef in essentie ongewijzigd. Hoewel bijna de helft van de ruim elfhonderd kilometer leiding werd gesloten, is de ruggengraat nog steeds intact. Die van haar grotere broer trouwens ook. De DPO maakt deel uit van het Central Europe Pipeline System, kortweg CEPS. Dit maar liefst 4000 kilometer lange systeem strekt zich uit over Frankrijk, België, Luxemburg, Duitsland en Nederland. In voorkomend geval transporteer je kerosine of diesel van Marseille in het zuiden naar het noordelijk gelegen Hodenhagen (Bondsrepubliek). Nu komt een dergelijke ‘verpomping’ nauwelijks voor, want de aangesloten landen worden voor een groot deel bevoorraad vanuit het Rotterdamse Botlek/Europoort gebied. De raffinaderijen van onder meer Shell en Esso leveren brandstoffen aan de DPO, die ze via een of meer depots doosluist naar landen luchtmacht in Nederland of over de grens naar het oosten (Bramsche) of het zuiden (Schoten of Glons). Via het Belgische Schoten gaan de brandbare vloeistoffen dan onder meer naar Melsbroek of voorbij Brussel richting de vliegbasis Florennes. In Duitsland zijn veel civiele vliegvelden weliswaar niet op het CEPS aangesloten, maar met behulp van tankauto’s worden ze wel

Links: Duidelijk een relikwie uit vervlogen tijden: een praktisch bomvrij pomphuis.

Rechts: Op het manifold zorgt algemeen technisch medewerker Wim den Ouden er voor dat de verpomping in de gewenste leiding terecht komt.

RUGGENGRAAT VAN DPO BLIJKT NA VIJFTIG JAAR IJZERSTERK

UITBREIDEN VOOR Links: Operator Dennis Verbiest monitort een verpomping van 1300 kubiekemeter kerosine, die met een druk van 70 bar door de leiding wordt geperst.

Rechts en beneden: Ter bewaking van de kwaliteit worden continu monsters genomen.

deels uit militaire kanalen bevoorraad. Daarentegen is Schiphol aangesloten op een twaalf inch (30 cm) dikke persleiding. MEDEGEBRUIK

Helmons maakt er geen geheim van dat Nederland een belangrijke speler vormt binnen de CEPS. Werd het leidingnetwerk oorspronkelijk ontworpen om te opereren vanuit het zuidelijke deel, nu blijkt de petrochemische industrie in Rotterdam de hoofdleverancier. Een sleutelrol daarbij vervult het depot Pernis, dat de miljoenen liters brandstof in ontvangst neemt en vervolgens doorsluist. Weliswaar vernoemd naar de gemeente waarin Shell zijn

Boven: In het laboratorium meet operator Dennis Verbiest de dichtheid van de verpompte koolwaterstofverbinding. Rechts: Vier zware Caterpillar dieselmotoren zorgen voor de benodigde flow in de leiding.

grootste productiebedrijf heeft, staat dit depot eigenlijk in het nabijgelegen Poortugaal. Aan het zicht onttrokken door een groen hekwerk en hoge bomen bevinden zich op militair terrein de installaties om vloeistoffen met een druk van maximaal tachtig bar en een snelheid van tweehonderdvijftig tot vijfhonderd kubieke meter per uur naar bestemmingen binnen Europa te verplaatsen. Daarbij zijn ook de andere twee depots, Markelo (nabij Hengelo) en Klaphek (nabij Lopikerkapel), onmisbaar. Op eerstgenoemde lokatie is het enige trucklaadstation binnen Nederland gevestigd. Met het inkrimpen van de krijgsmacht en het afnemen

van de volumes was de noodzaak niet langer aanwezig meer van deze Truck Loading Points in stand te houden. Desondanks vormt Markelo nog steeds een belangrijke schakel in de bevoorrading van verscheidene locaties. Naast het ondergrondse bondgenootschappelijke leidingnetwerk is er ook een zogenoemde nationale aanvoerlijn die niet direct is aangesloten op het CEPS. Om de vliegbasis Leeuwarden te voorzien, varen binnenvaartschepen vanuit Rotterdam naar het Friese Deinum. De schepen worden gelost in het nationale depot van DPO wat daar is gevestigd. Daarvandaan gaat de brandstof per leiding naar de militaire loca-

tie. Helmons vertelt dat de DPO, en dat geldt natuurlijk ook voor de overige gastlanden van het CEPS, graag uitbreiding van de civiele contracten zou zien. Zo hebben ze onder meer de luchthaven Eindhoven op haar verlanglijstje staan. Vergroting van het zogenoemde civiele medegebruik zou de exploitatie van de militaire installaties vergemakkelijken. “Nu draait de NAVO nog deels voor de kosten op. Maar in de toekomst zou het CEPS grotendeels kostendekkend moeten werken. Bij calamiteiten heeft militair gebruik overigens voorrang.” GEHEIM

De val van het IJzeren Gordijn heeft zijn uitwerking op het karakter van de DPO niet gemist. Nog niet zo lang geleden was de organisatie gehuld in een waas van geheimzinnigheid, maar die is er inmiddels wel af. “Weliswaar schreeuwen we nog steeds niet van de daken wie we zijn en wat we doen, maar strikt geheim is alles niet meer.” Debet hieraan is de samenwerking met het Kabel en Leiding Informatie Centrum, dat aan grondwerkers en aannemers gegevens verstrekt over de exacte ligging van ondergrondse buizen en pijpen. Desgewenst ook over de inmiddels gesloten militaire leidingen, die de DPO,

24 mei | Pagina 11

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. WONINGEN

MEDEGEBRUIKERS Links: Ook in het pomphuis vinden dagelijks controles plaats.

Rechts: Woordvoerder en personeelsman Sjaan Helmons geeft tekst en uitleg bij een gevarenbord.

Te koop: Bergschenhoek, in de ‘Binnentuin’, quadrant woning op vrije locatie. Ind.: entree/hal, garderobekast, toiletruime, woonkmr, keuken, slpkmr ca 13.65 m2. 1e verd.: inpandige berging, badkmr, slpkmr ca 15,72 m2. Zonnige tuin, chaletberging. Ca 161m2 eigen grond. Woonopp. 118 m2, inh. 320 m3. Vr.pr. N 289.000,- k.k. Tel.: 06 - 164 1 33 55. Te koop: Eindhoven, Cornelis Dopperstraat 3, gerenoveerde (2002) tussenwoning met berging. Bjr 1950. Nwe keuken, badkmr, electr.- en CV-install.. 3 slpkmrs, bergzolder. Perceel 152 m2, inh. 250 m3, achtertuin 14m diep. Inf.: 0413 - 36 32 85 of [email protected] Te koop: Jirnsum, Rijksweg 118 nagenoeg geheel gerenoveerde vrijstaande woning met royale en zonnige tuin en carport voor twee auto’s op 312 m2 eigen grond. Vr.pr. N 199.500 k.k Inf: www. hvmakelaars.nl of zie www.funda.nl

DIVERSEN Gezocht: Mijn dochter (3e jaars SPH) zoekt i.v.m. haar stage een (studenten) kamer (max N 300 p/mnd) in Haarlem of directe omgeving van aug 2007-jul 2008.Reacties gaarne naar JC.Ruiter.01@ Mindef.nl of mobiel 06 - 270 800 47. Te koop: Roosendaal. Bordeaux rode Opel Vectra 1.6 16 V XEL Pearl uit jan. 1999, 4-deurs met trekhaak, km-stand: 65500. Vr.pr. N 5.000,-. Inf: [email protected]

Rechts: Een gasdetector ruikt onraad! Het rode lampje begint te branden.

RECREATIE

zoals vastgelegd in de Nederlandse wetgeving, wel in veilige en gerede toestand dient te houden. “Dat is met name om bodemverontreiniging tegen te gaan”, legt Helmons uit. “Procedure is om de kathodische bescherming, tegen roesten van buitenaf intact te houden, de leiding produktvrij en schoon te maken en de leiding met een overdruk aan stikstof af te sluiten. Dat doen we met name om condensvorming in de leiding tegen te gaan en zuurstof te verdringen, zodat geen explosiegevaar meer aanwezig is.” Met het afsluiten van leidingen gingen ook de depots Best en Woensdrecht dicht. Dat gebeurde respectievelijk twee en vier jaar geleden. “Onze organisatie kent een zogenoemde lean en mean structuur”, gaat Helmons verder. “Die houdt niet alleen rekening met de gewijzigde verhoudingen

in de wereld, maar ook met de wensen en behoeften van de klanten. Zo wordt momenteel een nieuwe verbinding gelegd tussen Rotterdam en het Belgische Schoten (nabij Antwerpen). Door de toegenomen vraag naar civiel medegebruik plaatst men een tien inch leiding met een maximale flow van zo’n vierhonderd kubieke meter per uur. Dat is een flinke slok op een borrel als je dat vergelijkt met de huidige acht inch, waarmee tweehonderdtwintig kubieke meter per uur verzetten het maximum is.” PRODUKTKWALITEIT

Door de strenge kwaliteitseisen die ook civiele medegebruikers eisen, moet de DPO iedere zending kunnen garanderen. De eerste en belangrijkste kwaliteitscontrole gebeurt op het ontvangend depot Pernis, waar produktiepersoneel

continu monsters trekt. Dit gebeurt met name om te kunnen garanderen dat in het gehele pijpleidingstelsel binnen Europa dezelfde kwaliteit kerosine aanwezig is. Wanneer diesel en kerosine achter elkaar door een leiding zijn gepompt, ontstaat contaminaat. Helmons: “Hierbij houden we tussen de verpompingen een buffer van maar liefst vijftig kubieke meter aan. Dit volume slaan we op en voegen we later gradueel toe aan volgende zendingen diesel of kerosine.” “Vooral met batches voor Schiphol nemen we geen enkel risico”, vertelt operator Dennis Verbiest “Hier nemen we veiligheidsmarges van vijfhonderd kubieke meter in acht.” Deputy Operations, Ruud den Hertog knikt instemmend. “Met een verbruik van 11 miljoen liter op hoogtijdagen, is de nationale luchthaven een

grote klant”, spreekt hij uit ervaring. “Nog belangijker is dat je met mensenlevens geen risico’s neemt”, vult Helmons aan. Dat geldt eveneens voor de wijze waarop de DPO opereert. Veiligheid wordt dan ook met hoofdletters geschreven, wat niet wegneemt dat transport onder de

grond een van de veiligste, zo niet dé veiligste methode is om grote hoeveelheden brandbare stoffen te verplaatsen. Helmons: “Je moet er niet aan denken dat al dat spul over de weg moet. Dan kun je autorijden helemaal wel vergeten.”●

DENNIS BEKKERS EN DEBORAH GRAVENSTIJN OP KOERS DEN HAAG - Taekwondoka Dennis Bekkers lijkt in uitstekende vorm te steken voor de naderende kwalificatiewedstrijden voor de Olympische Zomerspelen van volgend jaar in Peking. Nadat hij onlangs in de categorie tot 67 kilogram Europees kampioen werd, trapte de sergeant van de luchtmacht zich

afgelopen weekeinde bij het wereldkampioenschap in Peking opnieuw in de kijker met een bronzen plak. Bekkers verloor in de strijd om de finaleplaatsen na een golden score van de Cubaan Viera Abreu Gessler, de latere wereldkampioen. De plaatsingswedstrijden voor de zomerspelen staan voor komende maanden en

begin volgend jaar op het programma. Ook judoka Deborah Gravenstijn, die lange tijd naast de tatami stond, kan terugzien op een succesvol sportweekeinde. Tijdens een wereldbekertoernooi in Lissabon, bewees de luitenant van de luchtmacht met een vijfde plaats in de categorie tot 57 kilogram weer dicht bij de

internationale top te zitten. Toch beschouwde Gravenstijn de wedstrijd in de Portugese hoofdstad slechts als een begin. Het wereldkampioenschap, in september in Rio de Janeiro, vormt haar eerstkomende échte grote uitdaging.●

Te huur: Zuid Frankrijk: Le Lot, nabij Cahors, rust en natuur, zelfstandige woonruimte van typisch Frans landhuis, vrije opgang. Voor 2 pers. In bos, weide, wijngaarden. Heuvelachtig, Goed fietsen en wandelen. N 260,- per week Geen huisdieren. Tel 00 33 565 36 99 98. Te huur: Spanje, Alella, ca. 15 km van Barcelona. In de maanden, mei, juni, juli, aug., sept.en okt., 5-persoons luxueus appartement met twee slpkmrs en badkmr. Groot zonneterras en gebruik van zwembad op ca.5 km van het strand. Inl. of brochure 0223 - 64 27 11 of [email protected] Te huur: 6-pers. bungalow bij het Lago Maggiore, Italië. Pas gerenoveerd, prachtig uitzicht over ‘t meer. Gratis gebruik van zwembad, midgetgolf en tennisbaan. Nederlands sprekende beheerder. Nog vrij van 21 juli t/m 11 augustus en vanaf 25 augustus. Reacties: [email protected]

REÜNIE I.v.m. 35 jaar Wapentechniek EindhovenGilze-Rijen wordt op zaterdag 22 september een reünie gehouden in ‘De Castelhoeve’ (zie www.Castelhoeve.nl). Ontvangst om 14.00 uur. Diner buffet en feestavond. Mogh. tot overnachting en ontbijt. Inf.: Cor Kneulman 06 - 537 240 43, Marc vd Hoek 06 -136 235 65, Leo v Gestel 06 - 107 703 32 of Willem Lips 06 - 301 722 64 e-mail: [email protected] voor doorgeven adressen oud-collega vliegtuigwapenbroeders (Thunderstreak, NF-5, F-16, Apache)●

24 mei | Pagina 12

Colofon

STERVEN VOOR BOSNIË DEN HAAG - Kort na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 was de wereld ooggetuige van een verschrikkelijke oorlog tussen bevolkingsgroepen in het voormalige

Eten uit één kom KOLLUM - De lezer die na de recente publicatie van artikelen over Kornwerderzand in de Defensiekrant behoefte heeft aan meer informatie rond dit thema, wordt op zijn wenken bediend in ‘Eten uit één kom - Het ware verhaal rond een Friese jongeman, als soldaat en boer in oorlogstijd’. Dat handelt over de lotgevallen van Douwe Boersma, zoals opgetekend door zijn zoon Jan op basis van dagboeknotities. Bij de mobilisatie van 1939 werd diens vader, een toen dertigjarige veehouder, als soldaat ingedeeld bij de Wonsstelling. Deze lag voor Kornwerderzand, bestond uit armzalige aarden versterkingen en was nimmer bedoeld als serieus verdedigingswerk. Niettemin werd er slag geleverd en zoals te verwachten viel, liepen de Duitsers de Wonsstelling relatief snel onder de voet. Boersma raakte in krijgsgevangenschap en pakte toen hij eind juni 1940 naar huis terugkeerde zijn boerenbestaan weer op. In de daaropvolgende jaren maakte hij op vele manieren kennis met de gevolgen van de bezetting, zoals onderduikers, Limburgse evacués en de hongertochten uit het westen. In april 1945 vond een sterke opleving plaats van de activiteiten van de Binnenlandse Strijdkrachten in Kollumerland, waar Boersma zijn domicilie had; het Friese verzet kwam in het geweer en trad op als wegbereider van de Canadezen. Van al die gebeurtenissen heeft Boersma senior verslag gedaan en zijn zoon plaatst die tegen hun achtergrond en binnen het kader van het totale oorlogsverloop. ‘Eten uit één kom’ is een hardback van Banda Uitgeverij. Het boek telt 216 pagina’s en is geïllustreerd met foto’s en tekeningen. ISBN: 9789078050094. De prijs bedraagt N 27,50.●

Joegoslavië. Vooral de verbeten strijd en mensenrechtenschendingen in Bosnië-Herzegovina, waar Serviërs, Kroaten en Bosniërs elkaar fel bevochten, brachten een groot mondiaal debat op gang over de vraag of er al dan niet militair moest worden ingegrepen om de praktijken van ‘etnische zuivering’, moord en terreur te stoppen. Het interventiedebat over Bosnië raakte in Nederland het openbare besluitvormingsproces dat uiteindelijk leidde tot de traumatisch verlopen uitzending van Nederlandse militairen naar dat land, en in het bijzonder naar de ‘enclave’ Srebrenica. Zie hier het onderwerp van ‘Sterven voor Bosnië - Het interventiedebat in Nederland (1992-1995) geanalyseerd’ van historicus Arthur ten Cate. In Nederland was het interventiedebat over Bosnië een evenwichtige en bij vlagen gepassioneerde buitenlandpolitieke discussie, met veel uitstapjes over de grens. Er leefde hier destijds een sterk besef dat deze internationale kwestie, hoewel haar oorsprong ver in het buitenland lag, de fundamenten van de internationale ordening direct en wezenlijk raakte. De Balkan lag (geografisch, maar zeker psychologisch) voldoende dicht bij de westerse invloedsfeer om een breed debat te rechtvaardigen over algemene vrede en veiligheid in het postKoude-Oorlogtijdperk. De Nederlanders identificeerden zich net als veel anderen in de wereld zodanig met de gebeurtenissen dat zij wezenlijke belangen aangetast zagen worden. Voor sommigen noopte dit tot een politiek van actieve containment en beperkte peacekeeping, al dan niet met humanitaire hulpverlening. Voor anderen was alleen omvangrijk militair ingrijpen voldoende. Het interventiedebat ging niet over de keuze tussen ‘niets’ of ‘iets’ doen, maar over de mate waarin er ‘iets’ moest worden gedaan. De argumenten uit het debat sloten in veel opzichten aan bij belangenafwegingen die in de Nederlandse buitenlandse politiek van oudsher vaker werden gemaakt. Veel voors en tegens reflecteerden hoe Nederlanders worstelden met de vraag hoe een klein land met mondiale belangen, maar beperkte mogelijkheden, kón en moest handelen in grensoverstijgende kwesties. Veel redeneringen uit de breed gevoerde discussie richtten zich op de verontwaardiging over de mensenrechtenschendingen, op het herstel van rust en orde aan de grenzen van ‘Europa’, op inperking van de menselijke en materiële schade, op de angst voor

escalatie en negatieve precedenten of op handhaving van internationale regels en afspraken. Hier en daar was sprake van moraliserende zendingsdrang. Tegelijkertijd waren voorzichtigheid en realiteitszin gemeengoed. Er waren, in tegenstelling tot wat veelal wordt geloofd, juist veel sceptici die vonden dat de internationale gemeenschap in Bosnië weinig te zoeken had. De Nederlandse regering gaf ten aanzien van de crisis op de Balkan al in een vroeg stadium, in de zomer van 1992, blijk van een voorkeur voor de vergaande optie van interveniëren met militaire middelen. Dit werd gesteund door circa tweederde van de bevolking. Toen echter bleek dat Nederland met deze opvatting geïsoleerd kwam te staan, nam het kabinet noodgedwongen gas terug. En ondanks dit activisme in politieke kring bestond daarbuiten meestal geen overweldigende neiging naar interventie. Natuurlijk was er veel verontwaardiging, zeker over de gevangenkampen in augustus 1992. Maar er waren ook tegengeluiden. In het interventiedebat in de Nederlandse publieke sfeer, vooral in de media, kreeg ieder geluid gedurende drie jaar een faire kans en klonken de stemmen van de anti-interventionisten te allen tijde genoeg (en mis-

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofdredacteur a.i.: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32

schien soms zelfs wel meer) en met kracht door. Een inhoudelijke analyse van de gebruikte argumenten voor en tegen interventie wees bovendien uit dat de pro-interventionisten niet de emotionele naïevelingen waren waartoe zij lange tijd werden bestempeld. Argumenteerden anti-interventionisten vooral dat zij niet wilden ingrijpen, en dat zij veel praktische (militairoperationele) bezwaren zagen, de pro-interventionisten maakten over het algemeen nuchtere beto-

gen over volkenrechtelijke verplichtingen en harde eigenbelangen om het geweld met geweld te stoppen. Zo wereldvreemd en moralistisch waren zij dus niet. Al te emotionele bijdragen kwamen wel voor, maar niet per se alleen en overmatig bij de prointerventionisten.

Defensiesite: www.mindef.nl

‘Sterven voor Bosnië’ wordt uitgegeven door Boom, Amsterdam, telt 319 pagina’s, is geïllustreerd en kost 29,50 euro. ISBN 978 90 8506 357 5.●

De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken.

Luchtmachtorkest eert musicals met ‘On Broadway’

AMERSFOORT - Broadway is een van de grote straten in Manhattan, New York. Het gedeelte bij Times Square huisvest veel theaters die een altijd veranderend scala aan commerciële, op grote schaal gemaakte musicals bieden, en dan vooral toppers als ‘Chess’, ‘Chicago’, ‘Miss Saigon’, ‘Grease’ en ‘The Wizz’. Het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht heeft zich hierdoor laten inspireren tot het maken van ‘On Broadway’. Uit de mooiste musicals zijn de bekendste songs bijeengebracht: van ‘Summertime’ tot ‘Summer Lovin’, van ‘Fascinating Rhythm’, tot a ‘Brand new Day’. Aan deze productie werken twee vocalisten mee: Gert-Jan Heuvelmans en Vera de Bree. Heuvelmans staat in diverse theaterproducties op de

planken een heeft eerder in ‘Going Dutch’ gezongen en in diverse Jeans Theatershows. De Bree legde vorig jaar voor een uitverkochte zaal een verpletterend examen af met het Orkest en werkte onder meer met Boris. Als gastdirigent treedt op Jos Beeren. Hij is tenorsaxofonist bij het Metropole Orkest, waarmee hij talloze internationale artiesten uit zowel pop- als jazzwereld begeleidt. Beeren dirigeerde grote orkesten (big band met strijkers en solisten ) bij de theaterproducties ‘Cole Porter’s Songbook’ en ‘Sinatra’s Songbook’. Verder speelde hij saxofoon en klarinet in de musicals ‘Evita’, ‘West Side Story’ en ‘Chicago’.●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

25 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Capelle a/d IJssel 26 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Cuijk 28 mei: Voorstelling ‘Dutchie, met Bob van Staeveren naar Engeland’ in het Militaire Luchtvaarmuseum, Soesterberg 31 mei: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Ko-

ninklijke Luchtmacht, Bergen op Zoom 1 juni: ‘Beatles in concert‘ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Uden 2 juni: Landmachtdagen op de Prinses Margrietkazerne, Wezep 2 juni: ‘Beatles in concert’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Uden 3 juni: Vertelvoorstelling ‘Op reis naar Indonesië’ in het museum Bronbeek, Arnhem 6 juni: Kinderworkshop Morse in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg

8 juni: Interland tegen Engeland van Militair vrouwenvoetbalelftal, Gramsbergen 8 juni: Nationaal Militair Kampioenschap Golf, Hoog Soeren 9 juni: Landmachtdagen op de Prinses Margrietkazerne, Wezep Surf voor meer informatie naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

E-mail: [email protected] Bezoekadres: Kalvermarkt 38, 2511 CB Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B

Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0251-31 39 39, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808

VOORLICHTING OVER NAZORG

Recommend Documents