NATUURVRIENDELIJK TUINIEREN
HOE MAAK IK VAN MIJN TUIN EEN NATUURPARADIJS?
De gemeente Hellevoetsluis wil de hoeveelheid groen en de verscheidenheid aan planten en dieren in de stad vergroten. Naast het openbaar groen, maken tuinen van inwoners ook een groot deel uit van de oppervlakte in de stad. In deze brochure kunt u lezen hoe u uw tuin groen en ecologisch in kunt richten. Hiervoor heeft u helemaal geen grote tuin nodig. Ook kleine tuinen of geveltuinen kunnen een paradijs zijn voor vlinders en vogels.
Een vijver voor amfibieën en libellen In Hellevoetsluis leven vier soorten amfibieën: de groene kikker, de bruine kikker, de gewone pad en de kleine watersalamander. Dit zijn soorten die vaak in tuinen voorkomen, zeker als er een vijver aanwezig is. Ook libellen komen op een vijver af.
Tips voor het aantrekken van amfibieën en libellen • Zorg ervoor dat de vijver minstens de helft van de dag in de zon ligt. Amfibieën zijn namelijk koudbloedig en hebben warmte nodig om actief te worden.
• Een vijver kan het beste verschillende dieptes hebben. Een diep deel van 80 tot 120 cm blijft ’s winters vorstvrij en daar kunnen amfibieën overwinteren. Een ondiep gedeelte in de vijver warmt snel op en is daarmee gunstig voor amfibieën. • De oevers en het moerasgedeelte van uw vijver kunt u het beste beplanten met een grote diversiteit aan inheemse planten. Op die manier lokt u veel verschillende beestjes naar uw vijver en ontstaat een natuurlijk biotoop. • Om te voorkomen dat amfibieën en andere dieren de vijver niet meer kunnen verlaten, kunt u het beste een glooiende oever aanleggen. Als u een vijver met steile oevers heeft, dan kan een kikkertrap een oplossing bieden. • Amfibieën en libellen houden van stilstaand water. Gebruik daarom liever geen pomp. • Gebruik geen chemicaliën of mest om de waterkwaliteit te beïnvloeden. Hier kunnen amfibieën niet tegen. • Amfibieën en libellen houden niet van vissen, omdat deze hun eieren en larven opeten. Als u toch vissen wilt houden, zorg dan voor ondiepe (moeras) gedeelten in de vijver, waar de vissen niet bij kunnen. • Zorg voor voldoende zuurstofplanten in het water. Amfibieën en libellen leggen daar hun eieren tussen. • Zet nooit vissen of planten vanuit uw vijver over in sloten of in de natuur. Hier kunnen zij het natuurlijk evenwicht verstoren en grote problemen veroorzaken.
Soortenlijst voor een natuurvriendelijke vijver: • Dotterbloem • Moeras-vergeet-mij-niet • Zwanenbloem • Fijne waterranonkel • Drijvend fonteinkruid • Watergentiaan • Watermunt
Een vogelvriendelijke tuin In steden leven veel vogels, zoals merels, koolmezen, huismussen en roodborstjes. Deze vogels maken graag gebruik van tuinen om in te nestelen of voedsel te zoeken. Helaas zijn niet alle tuinen even aantrekkelijk voor vogels. Hieronder vindt u een aantal tips voor een vogelvriendelijke tuin.
• U doet vogels een groot plezier als u extra voer aanbiedt. Broodkorstjes, zadenmengsels, havermout en fruit kunt u gerust het hele jaar door aan de vogels voeren. Zij vullen hiermee hun natuurlijke dieet aan en zeker als zij jongen hebben, kunnen de vogels dat goed gebruiken. In de winter kunt u ook vetbollen en pinda slingers ophangen.
Help de huismussen in Hellevoetsluis
Tips voor een vogelvriendelijke tuin • Voor een vogel maakt het niet uit of de tuin groot of klein is. Wat wel uitmaakt is de hoeveelheid beplanting in de tuin. Vogels zoeken voedsel zoals insecten of zaden en plaatsen om te schuilen. U kunt daarvoor wat tegels uit uw tuin halen en daar een aantal (extra) struiken planten. • Struiken met doorns bieden de perfecte schuilplek voor vogels als er een sperwer of een kat langs komt. Plant daarom eens een vuurdoorn of meidoorn in uw tuin. Bovendien hebben de vogels dan in het najaar bessen om op te eten. • Laat uw schutting begroeien met klimplanten waar vogels in kunnen nestelen. Een heg als tuinafscheiding is natuurlijk nog beter. • Koolmezen en pimpelmezen broeden graag in nestkastjes. Hang deze met de opening naar het noordoosten en op een plek waar katten niet bij kunnen. • Vogels hebben graag een veilige plek om te drinken. Als u geen vijver in uw tuin heeft, kunt u een drinkbak neerzetten. Plaats deze op een verhoging, zodat katten de vogels niet ongemerkt kunnen besluipen. • Een (kleine) boom in uw tuin maakt deze nog aantrekkelijker voor vogels. Als u kiest voor een fruitboom, hebben de vogels en uzelf in de herfst ook nog plezier van de vruchten. • Maak uw tuin in het najaar niet winterklaar. Vogels kunnen in de winter dan nog tussen de afgestorven planten naar zaden of insecten zoeken.
De huismus is een gezellig stadsvogeltje dat graag in groepen leeft. Vroeger was de huismus zeer algemeen, tegenwoordig zie je hem steeds minder. In Hellevoetsluis broeden gelukkig nog een paar honderd paartjes. De gemeente wil de huismussen graag helpen en u kunt daarbij helpen. Huismussen eten namelijk (onkruid)zaden en deze zijn er steeds minder. U kunt huismussen helpen door ze het hele jaar door broodkorstjes of zaden te voeren. Dit vinden ze heerlijk. Een andere manier om de huismussen te helpen is het aanbrengen van nestgelegenheid. Er zijn speciale nestkasten voor huismussen te koop of u kunt vogelvides aanbrengen onder uw dak.
Gierzwaluwen Gierzwaluwen zijn hele bijzondere vogels. Zij vliegen bijna hun hele leven. Ze landen alleen om te broeden. Dat broeden doen ze bijvoorbeeld onder dakpannen en in kieren van gebouwen. Ze zijn zeer plaatstrouw en komen ieder jaar naar dezelfde nestplek terug. Helaas verdwijnen er soms nestplekken als daken gerenoveerd worden. U kunt gierzwaluwen helpen door een speciale nestkast voor ze op te hangen onder uw dakgoot. Bouwtekeningen hiervoor kunt u vinden op de website van de gierzwaluwbescherming, www.gierzwaluwbescherming.nl.
Planten voor vogels: • Vuurdoorn • Meidoorn • Lijsterbes • Appelboom • Zoete kers • Klimop • Gewone liguster
• Vleermuizen eten insecten. Zorg daarom voor een tuin met voldoende beplanting. • Hang een vleermuiskast op aan uw huis of aan een boom. Vleermuizen gebruiken deze kasten om in te slapen. Hang de kast minimaal vier meter boven de grond en hang hem op een zonnige plek. Vleermuizen houden namelijk van warmte. • Katten willen nog wel eens vleermuizen vangen. Kattenbezitters kunnen hun kat daarom een uur voor zonsondergang beter binnen houden. In de winter hoeft dit niet, want dan zijn de vleermuizen in winterslaap.
Een bij- en vlindervriendelijke tuin Bloemen leveren nectar en vormen daarmee een voedselbron voor vlinders, bijen, hommels en zweefvliegen. U kunt deze nuttige diertjes helpen door ervoor te zorgen dat er veel nectarplanten in uw tuin staan.
Tips voor een bij- en vlindervriendelijke tuin • Creëer warme en beschutte plekjes in uw tuin om vlinders te lokken. • Sommige vlinders en bijen overwinteren als rups of pop op planten of struiken. Snoeien kunt u daarom het beste pas in het voorjaar doen. • Hang op een zonnige plek in uw tuin een bijenhotel op. Solitaire bijen kunnen hierin hun eitjes leggen. U kunt ook zelf een bijenhotel maken. Op internet kunt u hiervoor bouwtekeningen vinden • Graafbijtjes nestelen op zandige plekjes in de zon, bijvoorbeeld tussen de voegen van bestrating. Als u ruimte hebt, kunt u in uw tuin zo’n zandig plekje voor deze bijtjes maken.
Een egelvriendelijke tuin Egels komen veel voor in de stad. Ze hebben wel voldoende plekjes nodig om eten te zoeken en zich te verschuilen. Dat steeds meer mensen hun tuin betegelen, is dan ook nadelig voor egels. Hoe meer tegels, hoe minder egels!
Tips voor een egelvriendelijke tuin Bloemen voor bijen: Dopheide • Klokjesbloem (Campanula) • Tijm • Marjolein • Lavendel Bloemen voor vlinders: • Vlinderstruik • Lange ereprijs • Hemelsleutel • IJzerhard • Beemdkroon
Een vleermuisvriendelijke tuin Vleermuizen hebben een slecht imago, maar het zijn juist erg nuttige dieren. Ze eten namelijk ontzettend veel muggen en vliegen. In Hellevoetsluis leven vooral dwergvleermuizen. Deze zijn zo klein dat ze in een luciferdoosje passen.
Tips voor een vleermuisvriendelijke tuin • Vleermuizen slapen overdag en zijn ’s nachts actief. Ze houden niet van licht. Beperk daarom uw tuinverlichting en zorg ervoor dat uw verlichting niet de hele omgeving verlicht. U kunt de verlichting ook ’s nachts uitzetten.
• Egels hebben graag een dak boven hun hoofd. U kunt een rommelhoekje aanleggen of een stapel takken neerleggen, maar u kunt ook een egelhuis bouwen of kopen. Bouwtekeningen zijn te vinden op internet. Plaats het egelhuis op een rustige plek in uw tuin. • Let er op dat egels uw tuin in kunnen. Als uw tuin omheind is met een schutting of muur, plaats dan een egelpoortje. Een gaatje van 15 bij 15 cm in een hoek van de schutting is voldoende om een egel door te laten. • Bijvoeren kan geen kwaad. Egels zijn gek op kattenvoer en er is ook speciaal egelvoer te koop. Geef nooit melk. Daarvan worden egels ziek. • Heeft u een composthoop? Controleer dan voor het omzetten van uw composthoop eerst of er geen egelnest in zit. • Egels eten graag slakken. Gebruik daarom geen slakkengif of slakkenkorrels. Egels eten de slakken die het gif hebben gegeten en gaan er dood aan.
COLOFON tekst & coördinatie:
Gemeente Hellevoetsluis
beeld: Johan Bos, Garry Bakker, lay-out & productie:
Frits-Jan Maas en Pepijn Hof Bos - Tekst in uitvoering
meer informatie:
www.hellevoetsluis.nl
