Sociaal Jaarverslag 2010
2
Inhoudsopgave Voorwoord
3
Positionering; een nieuwe koers
6
Jong NM!
8
Jonge vrijwilligers
10
Vrijwilligers
14
Beleef Buiten
16
Social media
18
Het beheerdersvak
21
Workshop competenties/coaching/vertrouwenspersoon
27
Projectmatig werken
31
Programma Omo
35
Klankbordgroep infectiezieken
38
Introductiedag
40
Medewerkers met dienstverband/aantal per locatie
41
Personeelsstand/ziekteverzuim
43
3
Natuurmonumenten 105 jaar jong en springlevend Jacobus Pieter Thijsse en zijn vriend Eli Heimans (inmiddels gebruikersnamen voor twitteraars!) waren in 1904 de spreekbuis voor natuurbeschermers. In het Algemeen Handelsblad en de Groene Amsterdammer spraken zij hun verontrusting uit over de toekomst van het Naardermeer. De gemeente Amsterdam wilde het meer dempen om het te vullen met afval uit de stad. Het protest groeide, een beweging kwam op gang. De Nederlandse Natuurhistorische Vereniging en 17 andere organisaties legden in 1905 de basis voor de oprichting van één grote natuurbeweging: de Vereniging Natuurmonumenten. Uiteraard bestonden er in die tijd nog geen sociale media om deze beweging communicatief te ondersteunen. Toch slaagden onder andere Thijsse, Heimans, Oudemans, Ritzema Bos en Van Tienhoven er in om binnen enkele jaren een natuurorganisatie op te bouwen. Een organisatie die tot de dag van vandaag een goede beheerder is van natuurgebieden in heel Nederland. Ze
Natuurmonumenten 105 jaar jong en springlevend
deden dat met enthousiasme, inspiratie en een flinke dosis ondernemerschap. Nu, 105 jaar later, heeft een groep jonge(re), enthousiaste collega’s zich binnen Natuurmonumenten verenigd tot JongNM. Hun doel: verbinden, netwerken, kennis delen en een brug te slaan tussen organisatieonderdelen. Maar even belangrijk is gezelligheid. Sla de pagina om en je leest er meer over! Dit sociaal jaarverslag geeft volop aandacht aan de vele activiteiten en onderwerpen waar medewerkers in 2010 mee bezig waren. Ook geeft het een beeld van de wijze waarop de organisatie met de ontwikkeling van haar mensen bezig was. Het blijft allemaal bijzonder mensenwerk van medewerkers met een groot hart voor natuur. Veel leesplezier! Ron Adelaar Hoofd Personeel & Organisatie
4
6
Positionering,een nieuwe koers van en voor Natuurmonumenten Natuurmonumenten is begin 2010 gestart met het nadenken over de toekomst van de vereniging. Ledenverlies, slecht imago en polarisatie over het natuurbeleid in Nederland liggen hieraan ten grondslag. De zoektocht naar een nieuwe positionering houdt in dat Natuurmonumenten opnieuw haar identiteit en profilering bepaalt. Doelstelling: duidelijk en krachtig positie kiezen om onderscheidend, geloofwaardig en relevant te zijn ten opzichte van andere ‘aanbieders in de markt’. Met deze definitie als uitgangspunt ging het traject van start. De directie kreeg hulp van Hein Dijksterhuis (Cordes) en Nico Altena (adjunctregiodirecteur regio Noord). In het voorjaar stelde de directie een plan van aanpak op. Aanpak met en door medewerkers De positionering stond regelmatig op de agenda’s van werkoverleggen, de managementconferentie en Verenigingsraad. Ook bezoeken van de directie aan de
Positionering, een nieuwe koers van en voor Natuurmonumenten
afdelingen en beheereenheden stonden in het teken van de nieuwe positionering. Het leidde tot inspirerende overlegsessies met mensen van binnen en buiten de organisatie. Goed luisteren, open staan voor andermans ideeën en discussie leverden uiteindelijk een wensbeeld op. Een grote groep medewerkers werkte vervolgens dit beeld uit in vier hoofdlijnen. Deze bepalen de nieuwe koers van Natuurmonumenten. Motto: ‘Samen voor onze natuur!’ De vier hoofdlijnen zijn: • We worden een beweging van mensen met hart voor de natuur; • We willen veel actiever en breder van die mensen spreekbuis zijn; • We worden meer dan nu ondernemer; • We blijven een goed en betrouwbaar/deskundig beheerder. De positionering is in februari 2011 vastgesteld door de Verenigingsraad. Inmiddels is de implementatie in volle gang.
7
8
Jong NM: netwerk vol inspiratie Een groep jonge medewerkers van Natuurmonumenten heeft eind 2010 Jong NM opgericht. Deze club bestaat uit collega’s van 34 jaar of jonger. Doel is een intern netwerk op te bouwen waar ruimte is voor kennisdeling, discussie en gezelligheid. Ook kan Jong NM een rol spelen als klankbord voor belangrijke onderwerpen, zoals de positionering. Alle medewerkers tot en met 34 jaar zijn welkom. Tot op heden bestaat de club uit 90 medewerkers die vier keer per jaar bijeen komen. Elke bijeenkomst staat in het teken van een ander thema. Voor 2011 is echter gekozen voor één thema: de nieuwe positionering van Natuurmonumenten. Daaraan worden diverse bijeenkomsten gekoppeld. Centraal staat de vraag hoe Natuurmonumenten beter kan aansluiten bij jonge mensen. Een van de eerste onderwerpen gaat over online communiceren. Jong NM gaat ideeën leveren voor de uitwerking van het online communicatieplan dat onlangs is vastgesteld.
Jong NM: netwerk vol inspiratie
Doelen: • Elkaar en andere collega’s inspireren; • Kennis opdoen en uitwisselen, onder andere tijdens workshops; • Elkaar makkelijker vinden binnen de organisatie; • Een brug vormen tussen de verschillende organisatieonderdelen; • Fungeren als klankbord en middel voor het levensfase bewust beleid voor de groep t/m 34 jaar (samen met P&O); • Voor de langere termijn aanspreekpunt zijn voor de organisatie op “moderne” thema’s, zoals nieuwe media; • De organisatie voor de langere termijn adviseren over onder andere de nieuwe positionering; • Jonge medewerkers van Natuurmonumenten zichtbaarder maken in de media; • Bijdrage leveren tijdens speciale acties of op grote evenementen. Ludieke actie Een aantal Jong NM-leden viel eind december het management overleg (> 34 jaar) binnen. Ze trakteerden iedereen op beschuit met muisjes en toonden een grote geboortekaart. Ondertussen benadrukten ze het belang van Jong Nm. De reacties waren positief.
9
10
Actief op zoek naar jonge vrijwilligers Linda Sprado, coördinator vrijwilligerswerk ZuidHolland en Zeeland, ging in 2010 voortvarend aan de slag met het werven van jonge vrijwilligers. Samen met Marina van Blokland van het centraal team vrijwilligerswerk zette zij dit onderwerp op de agenda van het Landelijk Overleg Vrijwilligerswerk. “Er zijn veel redenen om jongeren te werven: beeldvorming (Natuurmonumenten vitaal en eigentijds); in balans houden van de gemiddelde leeftijd van onze vrijwilligers; draagvlak in en goede afspiegeling van de samenleving. Jongeren zijn onze toekomstige leden, dragen nieuwe ideeën aan en brengen andere competenties mee.” Goed voorbereid “Ik las zo’n beetje alles wat er te lezen valt over jongeren: wat zijn hun interesses, via welk medium kun je ze het beste benaderen, waar kun je ze bereiken?” Samen met Marina zette Linda een aantal acties in gang. Ze volgden een workshop, maakten een afspraak met banensite
Actief op zoek naar jonge vrijwilligers
11
StudentJob om gratis advertenties te plaatsen (bereik ruim 600.000 studenten) en gingen op bezoek bij de Jeugdraad van Natuurmonumenten. “Dat was heel leuk en het leverde veel tips en adviezen op.” Veel reacties Linda startte dicht bij huis. Zij vroeg aan collega’s op het regiokantoor of zij behoefte hadden aan een vrijwilliger en inventariseerde hun wensen. Ze plaatste een advertentie voor diverse functies op de website van Natuurmonumenten en dat was een groot succes. “We kregen heel veel reacties en alle functies zijn ingevuld; in 2010 werkten hier zes jonge vrijwilligers op kantoor!” Twee studenten hielpen de regio-ecoloog met een kwaliteitstoets en een natuurvisie. Drie jonge vrijwilligers werden ingezet ter ondersteuning van de communicatie en één kreeg een administratieve functie. Aansluiting maatschappelijke stages Linda en Marina zorgden er ook voor dat in het videofilmpje om vrijwilligers te werven een jonge collega de hoofdrol speelt (kijk voor het filmpje op de website
Linda Sprado
Actief op zoek naar jonge vrijwilligers
12
Inmiddels (2011) is er een jonge onder vrijwilligerswerk). “Op de aftiteling staat achter
vrijwilliger bezig met het maken
www.natuurmonumenten.nl: Ook voor werkervaring
van een marketingplan om andere
en afstudeeropdrachten. Zo hopen we studenten te
jonge vrijwilligers te werven.
werven.” Dat is ook de doelgroep waar Linda zich in eerste instantie op richt, de 19- tot 25-jarigen. “Wij hebben deze groep wat te bieden: Natuurmonumenten staat goed op je cv, je kunt er stages volgen en/of afstudeeropdrachten doen, je doet werkervaring op én je draagt bij aan een goed doel. En deze leeftijdsgroep sluit ook goed aan op die van de maatschappelijke stages. Dat zou een mooi aanknopingspunt kunnen worden.” Frisse blik Een student van de Hogeschool Rotterdam die als vrijwilliger op Tiengemeten had gewerkt, had enkele medestudenten naar ons doorgestuurd voor hun afstudeeropdracht. “Ineens stonden er vier jonge jongens op de stoep! Het was zo leuk om met hen van gedachten te wisselen; zij hebben een andere kijk op dingen, benaderen zaken met een frisse blik. En dan zien ze hier jonge mensen rondlopen en dat verbaast ze. Helaas heeft Natuurmonumenten toch nog vaak dat stoffige imago. Reden temeer om daar iets aan te doen!”
14
Vrijwilligerswerk: goed voor elkaar! In 2010 is het aantal vaste vrijwilligers weer flink gegroeid: 500 nieuwe vrijwilligers hebben we mogen verwelkomen. Van 300 mensen hebben we afscheid genomen, vanwege normale redenen als ‘andere bezigheden’, ‘gezondheid’, ‘te druk’, ‘betaalde baan’. Met een netto groei van 200 mensen komen we totaal uit op 3.200 vaste vrijwilligers. Communicatie Om al deze vaste vrijwilligers goed te kunnen informeren is vorig jaar een nieuwe pagina op internet aangemaakt. Hierop staat de digitale versie van het in 2010 inhoudelijk en uiterlijk (huisstijl!) vernieuwde Vrijwilligershandboek, met daarin informatie over vrijwilligerszaken zoals verzekeringen, regelingen, trainingen maar ook algemene zaken als de organisatie en diverse Natuurmonumentenbeleid op hoofdlijnen. Op de vrijwilligersinfopagina staat daarnaast ook nieuws over publieksacties en nieuwe aanbiedingen van bedrijfsrelaties. Vanwege de snelle aanpassingsmogelijkheid van internet is dit middel een
Vrijwilligerswerk: goed voor elkaar!
zeer welkome aanvulling op de centrale communicatie naar de vaste vrijwilligers. Dat was nl. beperkt tot 3 momenten: de vrijwilligerskrant (2x per jaar) en de brief bij de vrijwilligerspas/kerstattentie. Gedragscode Per 1 december 2010 is de gedragscode ter preventie van ongewenste intimiteiten bij kwetsbare groepen van kracht geworden. Het is bedoeld voor vrijwilligers die tijdens hun vrijwilligerswerk omgaan met kwetsbare groepen zoals kinderen en verstandelijk gehandicapten. Denk aan jeugdactiviteitenbegeleiders of vrijwilligers die met zorgcliënten werken. Voordat de gedragscode opgesteld werd, is eerst goed onderzocht of en waar risico’s zitten in de begeleiding van kwetsbare groepen. Bij het huidige activiteitenaanbod zijn er weinig risico’s: een vrijwilliger is nooit alleen met een groepje kinderen want er is altijd een andere vrijwilliger of ouder/ leerkracht aanwezig. Toch is het goed dat dankzij dit document over de risico’s nagedacht is en dat ongewenste intimiteiten bij kwetsbare groepen zo bespreekbaar gemaakt wordt.
15
16
Beleef Buiten! Onder de noemer Beleef Buiten! is in 2010 een studentenwervingscampagne gestart. Doel is meer jongeren te enthousiasmeren voor de opleidingen voor bos- en natuurbeheer. De campagne is opgezet door Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en het Bosschap samen met Hogeschool Van Hall Larenstein en Helicon. Veel jongeren denken bij bos- en natuurbeheer nog steeds aan de boswachter, die met een schop in de handen en de voeten in de klei aan het werk is. Een stereotiep beeld dat ook nog achterhaald is. De campagne laat zien dat het vakgebied en de organisaties zoveel meer te bieden hebben. Zo bereidt de opleiding bos- en natuurbeheer jongeren voor op functies met verantwoordelijkheid, maatschappelijke betrokkenheid en ondernemerschap. Veel scholieren zijn zich hiervan nog niet bewust. Onderdeel van de campagne is de website www.beleefbuiten.nl. Hier delen allerlei
Beleef Buiten!
ervaringsdeskundigen uit natuurorganisaties hun persoonlijke verhalen. Zo krijgen jongeren een duidelijk beeld van de beroepsmogelijkheden in bos- en natuurbeheer. Deze zijn extra onder de aandacht gebracht via diverse media waar jongeren veel mee in aanraking komen. Zoals in radiospotjes bij Q-Music, Slam FM en FunX Radio. En op MSN is een quiz gezet. De winnaars beleefden bij collega’s Maaike Hoogland en Tim Kreetz een onvergetelijke dag. Meer lezen? Kijk op: www.beleefbuiten.nl
17
18
Follow@Natuurmonument#socialmedia Op zijn bureau staan maar liefst vier pc’s en er ligt een smartphone binnen handbereik. Onmisbare zaken als je je bezighoudt met sociale media. En dat is wat Jeffrey van Heck naast zijn functie als webmaster doet. Jeffrey (26) vertelt enthousiast over hoe hij het gebruik van sociale media als Twitter, LinkedIn en Facebook bij Natuurmonumenten wil stimuleren. “Ik ben zeker niet de enige hoor die dat wil en doet. Neem bijvoorbeeld boswachter André Donker. Die begon met Twitter en dat loopt als een trein: hij heeft meer dan 2600 followers of tweeps.” Voor de twitterbeten onder ons: followers of tweeps zijn mensen die jouw berichten (tweets) lezen. Opgegroeid met online media Jeffrey heeft in 2010 overal in het land workshops gegeven over sociale media. Het viel hem op dat er nogal wat verschil in kennisniveau is. “Sommigen twitteren er al lustig op los, anderen vinden e-mailen al heel wat. Ikzelf ben opgegroeid met online media, maar voor de meeste collega’s is het een heel nieuwe manier van
Follow@Natuurmonument#socialmedia
19
communiceren. In 2010 zijn we begonnen met de zogeheten Digitale visie en een Online werkplan. We hebben geïnventariseerd wat de digitale wensen zijn van medewerkers en dat waren er heel wat. Ruim vijftig ideeën hebben we genoteerd.” Digitale knipselkrant Een van deze ideeën is het webcare. “Webcare betekent dat je alles wat online gebeurt, dus ook buiten onze eigen website om, in de gaten houdt. Je krijgt een seintje als Natuurmonumenten ergens op internet opduikt.” Vergelijk het met de papieren knipselkrant: uit de verschillende landelijke dagbladen worden artikelen geknipt die met Natuur(monumenten) te maken hebben. En een nog mooier voordeel van webcare is dat als mensen online reageren op zaken die ze meemaken in onze natuurgebieden, wij daar direct een reactie op kunnen geven. Iemand twittert bijvoorbeeld dat hij of zij genoten heeft van een excursie. De Ledenservice of de boswachter kan hierop dan reageren. Met webcare ben je altijd op de hoogte wat er leeft en je laat zien dat je als Natuurmonumenten midden in de (online) maatschappij staat.”
Jeffrey van Heck
Follow@Natuurmonument#socialmedia
Bindende boswachters “Uit de regio’s kwam de wens naar voren om
20
Sociaal korte medium omschrijving Hyves
ederlands N vriendennetwerk
Facebook
i nternationaal vriendennetwerk
LinkedIn netwerk
zakelijk sociaal
Twitter
i nternetdienst voor korte berichtjes
YouTube
ploaden, bekijken u en delen van videofilmpjes
omwonenden van natuurgebieden meer te verbinden met Natuurmonumenten. Een boswachter maakt bijvoorbeeld een groep aan op Facebook en plaatst daar regelmatig wat berichtjes op en beantwoordt vragen. In een paar regio’s werken ze hier al mee.” Twitteren voor een dassentunnel “André zag steeds vaker doodgereden dassen langs de weg. Helaas was er geen geld beschikbaar voor een dassentunnel. Hij twitterde dit naar zijn (toen 1000) followers en we plaatsten een doneerbutton op onze website. Binnen een paar weken had hij genoeg geld om zelfs meerdere dassentunnels aan te leggen! Hyperlokale communicatie: het gebeurt bij jou om de hoek. En dat werkt!”
Foursquare s ociaal netwerk waarop je laat weten waar je je bevindt Twibbon
z orgt dat jouw onderwerp extra aandacht krijgt op Twitter en Facebook
Groupon
ltrakortlopende u aanbiedingen
Blippy
i nternetdienst waarmee je je aankopen kenbaar maakt
21
Proeven van het beheerdersvak Martijn van Schie werkt sinds 2010 met veel plezier als assistent-beheerder. Ook beheerder Dirk Kunst is heel blij met zijn assistent. “Ik ben erg tevreden. Ik kan nu zelfs weleens achterover leunen en nadenken over zaken in plaats van overal achteraan te moeten rennen.” Toen Dirk in 2006 in dienst kwam, waren de Nieuwkoopse Plassen en Delfland nog twee aparte beheereenheden. “Aan mij de taak om beide eenheden samen te voegen en dat was soms best lastig”, vertelt hij. “Ik had onder meer behoefte aan ondersteuning op het gebied van beleid en inrichting en dat heb ik te kennen gegeven aan mijn regiodirecteur.” Door samenvoegingen wordt het aandachtsgebied van de beheerder vaak te groot (denk aan de omgevingsdynamiek zoals het onderhouden van politieke contacten, de ambtelijke circuits, communicatie met de omgeving etc.). “Voor mij is deze nieuwe functie de laatste stap in het proces van onze samenvoeging.”
Proeven van het beheerdersvak
22
Team-ecoloog Martijn nam als beheerteammedewerker D al veel werk uit handen van Dirk. “Hij weet heel veel van flora en fauna, monitoring en gebiedsinrichting. We noemen hem gekscherend onze ‘team-ecoloog’ of ‘huis-tuin-enkeukenecoloog’. Het lag voor de hand dat Martijn de functie van assistent-beheerder zou gaan vervullen, maar daar hebben we uiteraard wel eerst met het hele team over gesproken.” Potentieel benutten De assistent-beheerder geeft functioneel leiding aan het team als de beheerder er niet is (bijvoorbeeld werkverdeling); hij/zij neemt ook andere taken over als de beheerder afwezig is, hetzij door vakantie, hetzij door ziekte of externe afspraken. Dirk vindt de nieuwe functie goed voor de ontwikkeling van medewerkers. “Benut het potentieel uit je organisatie. Een geschikte beheerder is niet makkelijk te vinden en de functie van assistentbeheerder biedt kansen aan medewerkers die de ambitie hebben om beheerder te worden.”
Martijn van Schie en Dirk Kunst
Proeven van het beheerdersvak
Met zijn allen Zowel Dirk als Martijn benadrukken dat hun beheereenheid nu op rolletjes loopt en dat dat te danken is aan het héle team. Dirk: “Laat daar geen misverstand over bestaan. Als team anticiperen wij bijvoorbeeld op de kabinetsplannen om te stoppen met de EHS. We zijn er met zijn allen goed over aan het nadenken welke gebieden we voor de poorten van de hel kunnen wegslepen. De overheid laat steeds meer vallen. We zijn op dit moment bijvoorbeeld veel in gesprek met provincie, waterschappen, boeren en bewoners om te kijken hoe we delen van de EHS toch kunnen realiseren.” Beheerder of ecoloog Martijn vindt zijn nieuwe baan ‘hartstikke leuk’. “Ik geniet ervan om de wetenschap van het natuurbeheer te koppelen aan de praktijk van het natuurbeheer. Ik mag nu proeven van het beheerdersvak. Ik ben er nog niet uit of ik later beheerder wil worden of ecoloog, maar het wordt een van deze twee!”
23
25
Onderzoek werkorganisatie beheerteams Op verzoek van de directie is in 2010 een onderzoek uitgevoerd naar de werkorganisatie in beheerteams. Aanleiding hiervoor waren signalen die de OR had gekregen. Daaruit werd opgemaakt dat de feitelijke taken en verantwoordelijkheden van een aantal C en D medewerkers zich niet altijd verhouden tot de beschreven taken in de functieprofielen. Het onderzoek is in de eerste helft van 2010 uitgevoerd. Er zijn over het land verspreid 36 interviews afgenomen met D en C medewerkers. Ook is een aantal beheerders geïnterviewd. Het rapport is in oktober besproken in het managementoverleg en met de OR. De belangrijkste conclusies van het onderzoek Taken van C en D medewerkers (zoals die staan beschreven in de functieprofielen) wijken niet grootschalig af. Wel zijn bepaalde taken, verantwoordelijkheden en hoeveelheid werk voor sommige medewerkers door bepaalde
Onderzoek werkorganisatie beheerteams
werkomstandigheden toegenomen. Dit geldt met name voor de clusters communicatie, ecologie, coördinatie natuurbeheer en projecten. In het algemeen ervaart men dat de werkomstandigheden complexer geworden zijn. Deze omstandigheden bepalen voor een belangrijk deel of er sprake is van meer werkdruk. Zo hebben medewerkers te maken met een kritischer publiek, toegenomen regelgeving, deconcentratie van overheidstaken en politieke druk. Ook de wijze waarop het werk wordt georganiseerd (gemanaged) speelt een belangrijke rol. Hoe verder Aanbevelingen van MO en OR worden in 2011 verder in een plan van aanpak uitgewerkt. Het gaat hierbij met name om: rol en taak van het management, taken en verantwoordelijkheden (waarbij er duidelijke grenzen moeten komen tussen de werkzaamheden van de staf en D medewerkers) en de waardering en erkenning van medewerkers.
26
27
Workshops Competenties gestart Bij Natuurmonumenten wordt steeds vaker gewerkt met competenties. Al langere tijd komt het aan bod tijdens sollicitatiegesprekken en bij het opstellen van zoekprofielen voor nieuwe medewerkers. Verder is het is een vast onderdeel in de functioneringscyclus. Ook in de leiderschapsleergang komt werken met competenties uitgebreid aan de orde. Wat verstaan we eigenlijk onder “werken met competenties”? Welke gezamenlijke “taal” willen we als team of afdeling ontwikkelen? Een workshop ‘competenties’, ontwikkeld door afdeling P&O en trainers van bureau Schouten en Nelissen, biedt antwoord op deze vragen. Sinds najaar van 2010 wordt de workshop aangeboden. De behoefte aan deze workshop is groot, getuige de vele aanmeldingen. In 2010 was plek voor 7 teams. De reacties waren positief: “Het geeft handvatten om voornemens concreter te maken en er vervolgens
Workshops Competenties gestart
mee aan de slag te gaan”. Sommigen vonden omgaan met feedback echter lastig. Aan het eind van de workshop kreeg iedereen nog een tip mee: zorg ervoor dat in àlle werkoverleggen met de leidinggevende competenties een vast agendapunt zijn. De workshop Competenties wordt ook in 2011 aangeboden.
28
29
Coaching: de APK voor medewerkers Is de balans tussen werk en privé nog wel goed? Waar liggen de ontwikkelmogelijkheden voor werknemers? Is er nog wel voldoende uitdaging? Een greep uit de vragen die naar voren komen in gesprekken met (loop)baancoach Jos van Kuyk. In 2010 hebben 21 medewerkers gebruik gemaakt van deze begeleidingsmogelijkheid, verdeeld over 7 uit de regio’s en 14 van het centraal kantoor.
30
Vertrouwenspersoon In 2010 hebben 7 medewerkers contact opgenomen met de vertrouwenspersoon, Jos van Kuyk. Zij spraken met hem onder andere over verstoringen in de relatie tussen medewerkers en leidinggevenden en de daarbij spelende gevoelens van verlies van vertrouwen, onmacht, onrecht en intimidatie.
31
U vraagt,wij draaien In 2010 was het tien jaar geleden dat vijf beginnende projectleiders ons kennis lieten maken met de training Projectmatig werken of Projectmanagement. Later werd de afdeling Projectmanagement opgericht. Marita Driessen, projectleider van het eerste uur, blikt terug. “Projectmatig werken is een methodiek om je werk te structureren. In het begin gaven we de training aan willekeurige groepen uit het hele land. Later kwamen er groepen uit dezelfde regio, zoals beheerders, stafmedewerkers en regiodirecteuren. Zij wilden meer weten over zaken als onderlinge afstemming en prioritering. Managementproblemen werden ter discussie gesteld. Er was en is behoefte aan antwoord op de vraag: wat is mijn taak precies? Inmiddels zijn alle regio’s aan de beurt geweest. In 2010 gaven we de training vooral aan nieuwe medewerkers en aan collega’s met een veranderde functie.”
Marita Driessen
U vraagt, wij draaien
Schoolvoorbeeld van vraag en aanbod “Projectmanagement is heel praktijkgericht; dat geldt eigenlijk voor al onze trainingen. Dat draagt bij aan het grote succes ervan. We gebruiken projecten waar we daadwerkelijk mee aan de slag gaan. Deelnemers dienen voor aanvang van de training zelf projecten in en geven aan wat zij willen leren: de basis van de training wordt gevormd door de wensen van de deelnemers.” APRA “Van de ingediende projecten kijken we eerst of ze genoeg inhoud hebben om als leerproject te dienen. We maken hierbij gebruik van de APRA, een communicatiemiddel dat wij zelf hebben bedacht. Het staat voor Aanleiding, Probleem, Resultaat, Afbakening. Alle deelnemers leren wat een APRA is en hoe ze dit bij ieder project weer kunnen toepassen.” Vorm en inhoud “De training duurt drie dagen. De eerste twee dagen zijn aaneengesloten, dus met een overnachting erbij. De derde dag vindt na drie weken plaats en is een evaluatie: kunnen de deelnemers met het geleerde uit de voeten?
32
U vraagt, wij draaien
33
Andere trainingen van de De theorie van Projectmanagement kan soms wat saai
afdeling Projectmanagement
zijn, maar de praktijkvoorbeelden geven het geheel
Programmamanagement
een smeuïg tintje. We hanteren ook verschillende
Opdrachtgeverschap
werkvormen om de leerstof zo aantrekkelijk en
Directievoering en uitbesteding
toegankelijk mogelijk te maken.”
Coaching
Van zender naar ontvanger “De training is in de loop der jaren verder geprofessionaliseerd. We maken gebruik van de nieuwste
Meest gekozen onderwerpen
versie van het materiaal van organisatieadviesbureau
training Projectmanagement:
Twynstra Gudde. Ook onze intranetsite laat een
LIFE-projecten
ontwikkeling zien: eerst waren we vooral zenders terwijl
Verantwoording
me ons nu meer richten op de ontvangers, de gebruikers.
Teambuilding en interactie
Wat willen zij? Wat verwachten zij? Hoe kunnen wij als ondersteunende afdeling helpen?” Knokken “We geven de training nu ongeveer één keer per jaar en doen dat altijd met zijn tweeën. We hebben een basispakket ontwikkeld waar we onze eigen ervaringen en kennis aan toevoegen. Omdat we het allemaal erg leuk vinden om te doen, is het altijd knokken wie er mag!”
35
Programma OMO beëindigd Het programma Ontwikkeling Mens en Organisatie (OMO) is eind 2009 formeel afgesloten. OMO startte in 2006 naar aanleiding van de doelen die in het meerjarenplan (MJP) 2007-2012 zijn gesteld voor organisatieontwikkeling. Omdat er vele raakvlakken zijn met de positionering wordt er in dit jaarverslag nog eens bij stilgestaan. Samenhang van doelen en inspanningen In het meerjarenplan 2007-2012 staat in grote lijnen wat Natuurmonumenten wil bereiken en welk werk daarvoor noodzakelijk is. Dat omvat meer dan het vertrouwde werk van aankopen en beheren van natuurgebieden. De medewerkers moeten zich ook bekwamen in inkomsten genereren, inspelen op lokale initiatieven en vrijwilligers betrekken bij de vereniging. Binnen dit kader moest de ontwikkeling plaatsvinden van zowel de organisatie als de medewerkers. Het hoofddoel van OMO was dan ook tweeledig:
Programma OMO beëindigd
• Teams beschikken over de capaciteit en competenties die nodig zijn om hun meerjarig uitvoeringsplan te realiseren; • Iedere medewerker van Natuurmonumenten zit steeds in een rol waarbij persoonlijke competenties bijdragen aan de organisatiedoelen. Iedereen beschikt over de kennis en competenties die nodig zijn voor invulling van die persoonlijke rol. Zodoende waren de twee hoofddoelen gericht op het verbinden van persoonlijke wensen en kwaliteiten aan organisatiedoelen. Ook zijn resultaatgericht sturen en mensgericht sturen aan elkaar gekoppeld. Dit was en is nog steeds de verantwoordelijkheid van alle leidinggevenden bij Natuurmonumenten. Onder de vlag van OMO is een aantal zaken uitgevoerd die voor de positionering nog goed van pas kan komen: leiderschapsontwikkeling, maken van ontwikkelplannen, werken met competenties en de functioneringscyclus. Vooral de leergang voor managers en de
36
Programma OMO beëindigd
ontwikkelplannen droegen sterk bij aan de hoofddoelen van OMO. Met name deze aspecten moeten voor de toekomst worden geborgd. Met de directie zijn hierover afspraken gemaakt. Werken met competenties krijgt in 2011 een vervolg met een workshop ‘Competenties’. Alle teams kunnen hiervoor intekenen.
37
38
Klankbordgroep infectieziekten De ‘werkgroep Lyme’ is in 2010 omgedoopt tot ‘klankbordgroep infectieziekten’. Reden: er is een landelijke werkgroep Lyme opgericht die onder auspiciën valt van het Bosschap. Voorzitter is Stigas, de arbo-organisatie van Colland. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers van Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, de vakbonden, RIVM en de patiëntenvereniging. Door de oprichting van de landelijke werkgroep zijn de taken van de klankbordgroep infectieziekten gewijzigd. Verder is het werkterrein van de klankbordgroep aangepast tot infectieziekten. Bij Natuurmonumenten spelen immers meer risico’s dan Lyme. Zo hield de werkgroep zich ook al bezig met de Q-koorts. Andere risico’s zijn de eikenprocessie rups, tetanus en vele andere infectieziekten. De belangrijkste taken van de klankbordgroep zijn: • bijhouden van ontwikkelingen op het gebied van infectieziekten;
Klankbordgroep infectieziekten
• vertalen van de relevante maatregelen naar de werkorganisatie van Natuurmonumenten; • vragen van collega’s opvangen en beantwoorden; • landelijke werkgroep voorzien van informatie.
39
Leden klankbordgroep: • Arianne Lokker - P&O adviseur Natuurmonumenten • Jan Schilpzand - arts van de ArboUnie en coördinerend
De klankbordgroep coördineert elk voorjaar de bijdrage van Natuurmonumenten aan de landelijke publieksactie
bedrijfsarts voor infectieziekten • Michel Hol -
‘Week van de teek’. De werkgroep vergadert viermaal per
beheerteammedewerker
jaar, om en om ‘live’ en telefonisch.
Oost-Veluwe • Eric Vogel - Arbo-, klimaat- en milieucoördinator en voorzitter • Vacature voor communicatieadviseur
40
Introductiedagen 2010
Uitzicht op de nieuwe werkomgeving tijdens de Powerpoint presentaties!
41
Medewerkers met dienstverband in 2010 Medewerkers met dienstverband 678
(vast en tijdelijk) Mannelijk
58%
Vrouwelijk
42% 555
Fte’s Fulltime
41%
Parttime
59%
Nieuw in dienst
44
Uit dienst
34
Doorgestroomde medewerkers
12
Wijzigingen in deeltijd
71
0
Bezoekerscentra
Natuurgebieden
Regiokantoren
Centraal kantoor
aantal medewerkers 350 50
300
250 0
200
100
50
Vrouw Man Aantal medewerkers Bezoekerscentra
Natuurgebieden
Regiokantoren
150 Centraal kantoor
300 Aantal medewerkers (m/v) 250 per locatie (31 december2002010) aantal medewerkers
42
350
150
100
Vrouw Man Aantal medewerkers
43
Personeelsstand per 31-12-2010 Er zijn 678 medewerkers in dienst per 31 december 2010. Dit zijn 555 fulltime equivalenten (fte’s). Van de 678 medewerkers werkt 41% fulltime. In het totaal van 678 zijn medewerkers met een dubbel dienstverband (38) als enkele medewerker meegerekend. In 2010 zijn 44 medewerkers in dienst getreden. Deze bezetten 34,4 fte’s. In 2010 zijn tevens 34 medewerkers uit dienst getreden. Dit zijn 24,7 fte’s. Redenen uit dienst: 9 medewerkers vanwege einde tijdelijk dienstverband, 2 door pensionering, 6 door VUT, en 17 om andere redenen. Verder kan nog gemeld worden dat 12 medewerkers in het jaar 2010 intern zijn doorgestroomd naar een andere afdeling. Van 71 dienstverbanden is in deze periode het deeltijdpercentage tijdelijk of definitief gewijzigd.
1 2009
0 2010
Regio NoordBrabant en Limburg
Regio Zuid-Holland en Zeeland
Regio NoordHolland en Utrecht
Regio Gelderland
Regio Overijssel en Flevoland
6
Regio Groningen Friesland en Drenthe
7 1 2009
0 2010
4
3
2 Regio NoordBrabant en Limburg
Regio Zuid-Holland en Zeeland
Regio NoordHolland en Utrecht
Regio Gelderland
Regio Overijssel en Flevoland
Regio Groningen Friesland en Drenthe
Centraal kantoor
Natuurmonumenten totaal
8
Centraal kantoor
Natuurmonumenten totaal
verzuim in %
verzuim in %
44
ziekteverzuim 2006-2010 8
7
6
5
4
3 2006
2 2007 2008
5
2006
2007 2008
45
colofon Redactie: Jacqueline Jilleba, met bijdragen van medewerkers Hoofdredacteur: Ron Adelaar Interviews: MK teksten Eindredactie: Hans Haijtema Fotoredactie en productiebegeleiding: Kirsten Wetsteijn Fotografie: Natuurmonumenten: Rene Koster, Martijn de Jonge, Ferry Siemensma, Laurence Delderfield, Greet de Schipper, Martin van Lokven. Vormgeving: Edwin van de Laar Grafisch Ontwerpbureau, Breda
Natuurmonumenten Noordereinde 60 Postbus 9955 1243 ZS ’s-Graveland T (035) 655 99 33 F (035) 655 97 75 www.natuurmonumenten.nl
Natuurmonumenten. Als je van Nederland houdt.
