Protestantse Gemeente Alkmaar Beleidsplan College van Diakenen 2013 – 2017
Inleiding: Dit nieuwe beleidsplan heeft een looptijd van 2013 – 2017. Was het tot nu toe de gewoonte om vanuit de wijkraden van diakenen het college van diakenen te voeden is dit door een wijziging in de organisatiestructuur van de Prot. Gem. Alkmaar drastisch gewijzigd. De wijkkerkenraden en daarmee de wijkdiaconieën zijn in februari 2012 opgeheven. Er is nu sprake van één kerkenraad met 6 taakgroepen en 2 colleges. De wijken worden nu secties genoemd. Het College van Diakenen, waarin thans alle diakenen zitting hebben, initieert de activiteiten stadsbreed en in de secties. Natuurlijk kan het noodzakelijk zijn gedurende de looptijd dit meerjaren plan bij te stellen. Een eventuele bijstelling zal jaarlijks worden bezien. De gemeente vervult haar diaconale roeping in de kerk en in de wereld door de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid, te delen wat haar aan gaven geschonken is, te helpen waar geen helper is en te getuigen van de gerechtigheid van God waar onrecht geschiedt. Taken: Binnen het College van Diakenen hebben we de volgende taken cq. doelen onderkend: - de ambtelijke tegenwoordigheid in de kerkdiensten - de dienst aan de Tafel van de Heer - het betrachten van onderling dienstbetoon - het verlenen van bijstand, verzorging en bescherming aan wie dat nodig hebben - het deelnemen in arbeid ten behoeve van het algemeen maatschappelijk welzijn te denken valt hierbij aan het ISBA en noodpreventiefonds - het signaleren van knelpunten in de samenleving - het bevorderen van de zorg voor het behoud van de schepping - opdoen van kennis cq verdieping op terrein van Diaconaat - attenderen van gemeenteleden op de noden in de wereld dmv publicaties in “Samen Verder” en gebeden (waaronder het smeekgebed tijdens de Eredienst, open oog naar de wereld) en - bevorderen “diaconaal moment” in de Eredienst Om deze doelen kracht bij te zetten wil het College voor de komende jaren de volgende taken uitvoeren: Sociale kaart Zo’n kaart kan helpen om een goed beeld te krijgen van de directe samenleving om ons heen en op de veelheid aan (dienst)verlenende instanties. Niet alles zelf uitvinden en ook niet alles zelf oplossen. In de gemeente zijn vaak al werkgroepen en mensen actief in het diaconaat en het maatschappelijk activeringswerk. Dit werk kan ook deel uitmaken van het diaconale beleidsplan.
Kerk en Samenleving Onder dit hoofdstuk valt Burenhulp en Vluchtelingenwerk. Burenhulp voorziet in hulp aan een ieder die bepaalde zaken niet zelf kan uitvoeren. Er zijn een groot aantal vrijwilligers bereid gevonden om deze ondersteuning te bieden. Bij Vluchtelingenwerk wordt onder meer gedacht aan het ondersteunen van (uitgeprocedeerde) asielzoekers, dan wel mensen die op de een of andere wijze tijdelijk ondersteuning nodig hebben. Aandacht is met name gericht op azc Alkmaar, “De Vluchthoef”. In relatie met het gestelde in de inleiding “…te getuigen van de gerechtigheid van God…” ondersteunt de diaconie o.a. het werk van Amnesty Int. en de Wereldwinkel. Zorgdiaken Steeds meer mensen zijn aangewezen op zorg. Naast de formeel georganiseerde zorg is er informele zorg. De diaconie kan ook een rol spelen bij het organiseren van de informele zorg door activiteiten als vrijwilligerswerk, bezoekwerk ed. te stimuleren. Het is de bedoeling om de komende tijd in iedere sectie een “zorgdiaken” aan te stellen die zich, in werkgroepverband, naast de ontwikkelingen in de (gezondheid)zorg zich ook met het seniorenbeleid zullen gaan bezig houden. Onder het seniorenbeleid valt mede het organiseren van dagdelen voor senioren, een coördinerende rol (inventariseren, informeren) ten aanzien van bezoekwerk, het onderhouden van de contacten met de pastorale werkgroep ten aanzien van het seniorenbeleid etc. Jeugddiaken Bij diaconaat voor jongeren worden in de kerkelijke gemeente kinderen, tieners en jongeren gestimuleerd en begeleid bij het opzetten van diaconale activiteiten. Jongeren kunnen hierdoor ontdekken welke problemen zich afspelen in onze samenleving. Jongeren leren zich te verdiepen in de leefwereld van mensen in een kwetsbare situatie en ervaren waarom het belangrijk is betrokken te zijn bij hun naaste en op te komen voor hun rechten. Ze worden uitgedaagd hun steentje bij te dragen aan vermindering van wereldwijde problemen en zich persoonlijk in te zetten voor het behoud van een leefbare aarde. Bij diaconaat voor jongeren is het belangrijk veel te netwerken. Inventariseren welke problemen er leven onder jongeren in de kerk en in de buurt. Hier over spreken met begeleiders van het jeugdwerk, ouders en anderen die met jongeren te maken hebben. Contacten leggen met maatschappelijke organisaties, zodat bekend is op welke voorzieningen en hulpverlening een beroep gedaan kan worden door jongeren in problematische situaties. Zo mogelijk vragen om jongeren maatje te laten worden van bijvoorbeeld jongeren met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking. Tevens aandacht voor individuele jongeren, die leven in gezinnen waar sprake is van armoede. Activiteiten ontwikkelen, waardoor jongeren uit kwetsbare groepen kunnen deelnemen in kerk en samenleving. Het (mede) organiseren van bijeenkomsten vanuit het jeugdwerk over preventie bij pesten, verslaving en budgetbeheer. Initiatieven door jongeren om mee te doen aan een wereldwijd project van een diaconale organisatie zal worden gestimuleerd Het is de bedoeling om het aantal Jeugddiakenen uit te breiden, die in samenspraak met de TG Jeugd en Jongeren activiteiten gaan ontwikkelen. Vorming en toerusting Alle activiteiten van de diaconie moeten gericht zijn op het vormen en toerusten van de gemeente tot diaconale gemeente. Het handelen van diakenen dient soms wel als voorbeeld voor de gemeente, maar is nooit plaatsvervangend; het is er steeds op gericht dat de gemeente zelf in beweging komt. Zo mogelijk worden activiteiten dan ook in werkgroepen met gemeenteleden georganiseerd en/of uitgevoerd. Het College wil nog nadrukkelijker bekijken hoe de vorming tot diaconale gemeente gestimuleerd kan worden.
Cursussen en andere toerusting op relevante gebieden kunnen worden aangeboden. ZWO (Zending, Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking) Om haar missionaire en diaconale opdracht te vervullen heeft de kerkenraad conform het gestelde in de kerkorde een ZWO-commissie ingesteld. De ZWO-commissie valt organisatorisch onder het College van Diakenen. De ZWO-commissie beoogt met haar werk “De gemeente te betrekken bij haar missionaire en diaconale roeping wereldwijd door kennis te nemen van en mee te leven, financiële steun te geven aan en solidair te zijn met de partners van Kerk in Actie”, buiten Nederland. Dit kan in hoofdlijnen door o.a.: mee te werken aan kerkdiensten en gemeenteactiviteiten, geldwerving en voorlichting. Jaarlijks zal gekeken worden naar een interactief project waaraan de ZWO via “Kerk in Actie” meer betrokkenheid en aandacht wil geven. Missionair De gemeente van Jezus Christus is per definitie missionair. Daarbij past een luisterende houding en een open oog voor wat er zich in de samenleving en in de wereld afspeelt, wat zich uit in concrete betrokkenheid en solidariteit. Interkerkelijk Diaconaal Overleg Om te komen tot een Alkmaar breed interkerkelijk diaconaal overleg zullen kontakten worden gelegd met andere geloofsgemeenschappen binnen de ARK (Alkmaarse Raad van Kerken).
Schuldhulpverlening Het College legt zich niet neer bij armoede en uitsluiting in onze samenleving. De mogelijke start van het project “SchuldHulpMaatjes” kan de hulp aan mensen met financiële problemen een belangrijke stimulans geven. Wij willen een medemens zijn van hen die te maken hebben met de harde werkelijkheid van schulden. Initiatieven om te komen tot vruchtbare samenwerking met andere geloofsgemeenschappen en maatschappelijke organisaties zullen worden genomen. Door gezamenlijke inspanning moeten we in staat zijn om op te treden tegen het toenemende armoedeprobleem. Vakantieweek senioren Door een aantal leden uit de gemeente wordt jaarlijks een vakantieweek voor senioren van de PGA georganiseerd. De reis wordt betaald door de deelnemers zelf, waarbij het College van Diakenen voor de financiële afhandeling zorgdraagt en eventuele kosten voor de begeleiding voor haar rekening neemt. De reis is bestemd voor ouderen die nog ( redelijk ) goed ter been zijn en zich in principe zelf nog kunnen verzorgen. De Zwaan Dit project heeft de afgelopen jaren gestalte gekregen in de vorm van Stichting “De Zwaan”. Geboden wordt een gastvrije ontvangst aan belangstellenden en de mogelijkheid tot een gesprek om vragen van zingeving, geloof en levensbeschouwing. Onze geldelijke ondersteuning heeft opstart mede mogelijk gemaakt. Nog steeds ondersteunt de diaconie dit project. Oogstviering De oogstviering (laatste zondag in oktober) is een dankdienst, waarin we ons bezinnen op de goede gaven die God de mensen geeft, in het bijzonder ons dagelijks voedsel. Om tastbaar te maken, dat deze dankbaarheid ook een actieve, handelende kant heeft wordt er een extra inzameling gehouden van geld en/of goed voor een gemeenschappelijk door het
College vastgesteld project of een groep mensen, die om een bepaalde reden een extra steuntje kunnen gebruiken. Kerstattenties, - pakketten, - vieringen Kerstattenties Met betrekking tot de verzorging van kerstattenties heeft het College besloten hier geen gelden meer voor beschikbaar te stellen, maar deze te besteden aan “stille hulp”. Kerstpakketten Voor het beschikbaar stellen van eigen kerstpakketten vind overleg met de predikanten plaats. Dit geschiedt onder de bescherming van “stille hulp”. Tevens is het mogelijk om medewerking te verlenen bij de inzameling van goederen ten behoeve van andere, uitdelende, organisaties. Kerstvieringen Voor de senioren worden indien van toepassing in de secties afzonderlijke kerstvieringen gehouden, al of niet in samenwerking met andere organisaties. Vertegenwoordigingen cq afvaardigingen Moderamen Kerkenraad vz. College Kleine Kerkenraad vz. College Grote Kerkenraad alle diakenen St. Nood Preventie Fonds 1 diaken TG Eredienst 1 diaken TG Jeugd en Jongeren 2 jeugddiakenen TG Kerk naar Buiten 1 diaken ZWO commissie 3 diakenen WMO platform 1 diaken Interkerkelijk Diaconaal Overleg nog te bepalen
Werkzaamheden om te komen tot uitvoering van de beleidsvoornemens • Het College gaat in de komende jaren het door hem opgestelde beleidsplan uitvoeren en zoekt naar wegen om het diaconale werk verder te ontwikkelen. • Om het diaconale werk verder te ontwikkelen worden er regionale en landelijke diaconale bijeenkomsten bezocht. Ook zal geregeld één van de predikanten van de gemeente worden uitgenodigd om in de vergadering van het College de achtergrond van een diaconaal vraagstuk te bespreken. • In de secties houden de diakenen de pastorale werkers elkaar alert wanneer het gaat om het signaleren van armoede en knelpunten bij gemeenteleden. De diaconie heeft hen ook nodig bij het opvangen van vragen om praktische hulp. • Via jeugddiensten, jongerendiensten, catechesebijeenkomsten en activiteiten in het jeugdwerk worden kinderen en jongeren vertrouwd gemaakt met de diaconale taak van de gemeente. De diaconie ontwikkelt en stimuleert diaconale activiteiten door en voor jongeren. In deze werkzaamheden hebben de jeugddiakenen een belangrijke taak. • Het College zoekt naar wegen waarop informatie over het diaconale werk aan de gemeenteleden kan worden doorgegeven. Hierbij gaat het om informatieverstrekking door middel van het kerkblad en informatieverstrekking rond en in de erediensten. • Het College blijft zoeken naar wegen om de verborgen armoede en knelpunten op het spoor te komen. Daarbij heeft het de hulp van ambtsdragers en andere vrijwilligers in het pastoraat
nodig. Ook wil het College graag bemiddelen wanneer het gaat om het bieden van praktische hulp. • Het College wil de bekendheid in de gemeente van zijn werkzaamheden vergroten.
Financiële steunverlening Personen (Stille Hulp) Hulp aan personen zal in eerste instantie bestaan uit het doorverwijzen naar bijvoorbeeld de Sociale dienst of andere hulpverleners. Als geen hulp te verkrijgen is van een externe hulpverlener dan wordt een (renteloze) lening en of schenking verstrekt. Ook met het begeleiden van mensen bij het besteden van geld behoort tot de mogelijkheden. Financiële steun aan een individu is in principe incidenteel. Daarentegen, indien het moderamen van het College het nodig acht (als de nood hoog is), kan van deze algemene regel worden afgeweken en kan structurele hulp worden geboden. Bij structurele hulp wordt na iedere 6 maanden een evaluatie gehouden over de toestand en wordt een beslissing genomen of de hulp weer met 6 maanden wordt verlengd.
Plaatselijke steunverzoeken Financiële steun van plaatselijke instellingen of voor plaatselijke activiteiten, zoals de Wereldwinkel, de kerkomroep, de ouderenmiddagen, noodopvang e.d. Toetsen of er werkelijk sprake is van diaconale nood zal per verzoek worden getoetst. Veelal is regionale, provinciale of landelijke ondersteuning mogelijk. Verstrekken van steun zal per aanvraag worden behandeld door het moderamen van het college van diakenen. Bij positief besluit van het moderamen zal het voorgelegd worden aan het College voor de officiële goedkeuring.
Regionale en landelijke steunverzoeken Hiervoor bestaan bijdrageadviezen. Verstrekken van steun zal per aanvraag worden behandeld door het moderamen. Bij positief besluit van het moderamen zal het voorgelegd worden aan het College voor de officiële goedkeuring.
Inkomstenbeleid Beleggingen: Als gevolg van een gewijzigd inkomstenbeleid is gekozen om het beschikbare vermogen niet alleen op een spaarrekening te zetten, maar ook een deel te beleggen in obligaties. Deze obligaties dienen niet af te wijken van de doelstellingen van de diaconie en moeten een kwaliteit hebben die goed tot uitstekend is (rating tenminste dubbel A)* Er wordt defensief tot zeer defensief belegd. Al geruime tijd daarvoor werd geld belegd in Oikocredit. Deze beleggingen zijn geheel in overeenstemming met de doelstelling van de diaconie, echter de opbrengsten zijn een stuk minder dan reguliere beleggingen en derhalve is besloten om tevens te beleggen in obligaties. Het beleid is om circa 15% te beleggen in Oikocredit. *) mate van zekerheid / betrouwbaarheid Collecten: Doelstelling van het College is om tenminste 1 keer per maand een collecte te houden voor “diaconaal werk in eigen gemeente”. Bij dalende collecteopbrengsten zal er op worden aangestuurd dat er wellicht meer collecten zullen worden aangewend voor diaconaal werk in eigen gemeente.
Eigen Vermogen: Het eigen vermogen dient in stand te blijven. Dit met in het achterhoofd dat dit vermogen inkomsten genereert waarmee het werk kan worden gefinancierd. Het is tijdelijk toegestaan om tekorten op de resultatenrekening op te vangen ten laste van het eigen vermogen, echter in de begroting van de daaropvolgende jaren dienen deze tekorten te worden ingelopen. Er zal worden ingeteerd op de gespaarde opbrengsten uit het verleden, echter dit zal niet in één keer plaatsvinden, maar geleidelijk aan de begroting worden toegevoegd Collecte projecten: Het College is voornemens om jaarlijks op voordracht van het College een collecteproject in het collecterooster op te nemen. Eén diaken zal met de uitvoering/coördinatie worden belast. Criteria voor Stille hulp Voorwaarden voor hulp van de Diaconie zijn: Er moet eerst een beroep zijn gedaan op “voorliggende voorzieningen” en deze moeten negatief hebben geadviseerd; De aanvraag moet worden gedaan door een diaken, een predikant of een andere hulpverlener; Indien noodzakelijk moeten alle financiële gegevens boven tafel worden gekregen; Verzoeken tot stille hulp worden uitsluitend door het moderamen van het College behandeld. Zo mogelijk en zo nodig worden inlichtingen ingewonnen. Het moderamen draagt altijd zorg voor de informatie aan het gehele College. In het geval van een renteloze lening, wordt (gezien de hoogte van het bedrag) het besluit door het gehele College genomen. Gezien het feit dat het limitatief opnemen van criteria voor het verlenen van stille hulp kan leiden tot een verstarring van de honorering van de hulpaanvragen, wordt aan het moderamen van het College de volmacht gegeven om naar beste inzicht aanvragen tot stille hulp af te wijzen dan wel te honoreren. Het moderamen moet zich te allen tijde afvragen of aanwending van middelen voor stille hulp in overeenstemming is met de doelstelling van de diaconie. In het geval van renteloze leningen dient altijd te worden vastgesteld of terugbetaling te verwachten is. De volgende restricties met betrekking tot de hoogte van de hulpverlening zijn van toepassing: Eénmalige Broodhulp Giften Renteloze leningen Structurele stille hulp
maximaal 50 euro voor alleenstaande en maximaal 100 euro voor gezinnen maximaal 500 euro per aanvraag tot een maximaal 2500 euro en een maximale looptijd van 36 maanden maximaal 100 euro per maand per 6 maanden beslissing over wel of niet verlenging
Vastgesteld in de vergadering van het College van Diakenen op 9 april 2013 voorzitter
secretaris
JB van Dam
G van Reeuwijk
