Natuurlijk duurzaam Duurzaamheidverslag 2013
Ketenverantwoordelijkheid
Klimaat & Energie
Natuurlijk
Maatschappelijk betrokken
Organisatieprofiel en kerngegevens
Duurzaam ondernemen is samenwerken
Suiker Unie is een onderdeel van Royal Cosun, een coöperatie van meer dan negenduizend bietentelers. Jaarlijks leveren ze zo’n zes miljoen ton suikerbieten, afkomstig van circa 73.000 hectare landbouwgrond. De Nederlandse bietenteelt is volledig coöperatief georganiseerd.
Duurzaamheid lijkt nogal eens op een hype. Een trend waaraan talrijke bedrijven proberen aan te haken. Maar duurzaamheid is dan vaak niet ingebed in de organisatie. Duurzaamheid en de suikersector zijn echter al decennialang onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Het sluiten van kringlopen mag dan vandaag de dag een hot topic zijn, wij doen dit al jaren.
In Nederland verwerkt Suiker Unie de bieten in
om landbouwgrond op te hogen. Melasse en
Zo treffen telers van oudsher allerlei maatregelen
Samen sterk
twee fabrieken: in Noord-Brabant (Dinteloord) en
diksap dienen als grondstof voor de chemische
om hun akkers vruchtbaar te houden. Bovendien
In 2017 gaat met het einde van de suikermarkt-
Groningen (Vierverlaten). Duitse telers leveren
industrie. Het digestaat uit de biomassavergisters
behalen ze telkens hogere suikeropbrengsten per
ordening veel veranderen. Daarbij is het voor
de bieten aan de fabriek in Anklam. De drie
gaat eveneens naar de landbouw. Kringlopen
hectare. De hogere kwaliteit van de bieten heeft
Suiker Unie van belang dat we onze marktpositie
suikerfabrieken hebben elk een biomassaver-
worden dus gesloten. Binnen het proces van suiker
vervolgens een enorm gunstige impact op de
vasthouden en de bietentelers hun teelt onder
gister. Deze verwerken plantaardige reststromen,
maken wordt niets weggegooid.
verwerking in de fabrieken. Op hun beurt hebben
goede voorwaarden kunnen voortzetten.
onze fabrieken hun energieverbruik sinds jaar en
De kostprijs moet daartoe verder omlaag, zowel
Dit groene gas gaat naar het openbare net.
Onze fabrieken in Roosendaal en Puttershoek
dag indrukwekkend verlaagd.
in de teelt als in de verwerking. Schaalvergroting
Een aantal vrachtwagens van Suiker Unie rijdt
maken specialiteiten zoals basterdsuiker,
Bovendien benutten we alles van de biet. En in
is hierbij een must. Daartoe kunnen de telers met
op ons eigen groen gas. Onze fabriek in Anklam
poedersuiker en stroop.
de logistiek zoeken we samen met onze afnemers
ons meegroeien. Niet alleen door hun teeltareaal
zoals bietenpuntjes en perspulp, tot groen gas.
en leveranciers naar efficiëntere en duurzamere
te vergroten, maar ook door de opbrengst per
als brandstof.
Suiker Unie is een Europese speler die levert
mogelijkheden om de CO2 -emissie terug te
hectare te verhogen. De fabrieken gaan onver-
Het suikerproces levert meer reststromen en
aan de industriële markt, retail en foodservice.
dringen. Dit alles kan niet zonder samenwerking.
minderd door om op de meest efficiënte manier
restproducten op. Zo worden opgevangen zand
In Nederland worden de consumentenproducten
Deze samenwerking vindt plaats in de gehele
suiker uit de bieten te halen. Kortom, we werken
en klei verkocht aan de wegenbouw of ingezet
onder het merk Van Gilse verkocht.
keten, vanaf het zaaien van de bieten tot aan
hard aan een mooie uitdaging die we met z’n
de levering bij onze klanten. Wat de één doet,
allen zijn aangegaan.
produceert ook bio-ethanol. Deze wordt verkocht
Nederland
Anklam
Financieel
heeft invloed op het handelen van de ander. Daarom moet je duurzaamheid inbedden in de
Omzet (x 1 miljoen €)
888
146
41
11
Productie suiker (x 1.000 ton)
948
102
Carbon Footprint suiker (kg CO2/ton suiker)
438
651
Energie (kWh/ton suiker)
891
836
248
206
Investeringen (x 1 miljoen €)
totale organisatie, zoals wij dat hebben gedaan.
Ecologisch
Grond- en leidingwater (x 1.000 m ) 3
Sociaal
Albert Markusse, Algemeen Directeur
Aantal vaste medewerkers Aantal ongevallen (met verzuim tot gevolg)
605
197
9
7
Note: Dit duurzaamheidverslag heeft betrekking op de vestigingen in Nederland. Derhalve zijn de gegevens van de suikerfabriek Anklam in Duitsland apart vermeld.
2
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
3
Marktontwikkelingen
Plant & Planet
Het Europees Parlement en de Europese Commissie hebben in de zomer van 2013 besloten om de suikermarktordening per 2017 te beëindigen. Voor de suikermarkt vervallen hiermee de suikerquotering en de minimum bietenprijs. Deze verandering biedt ons vele nieuwe kansen en uitdagingen.
Het duurzaamheidprogramma Plant & Planet van Suiker Unie bestaat uit vier pijlers.
Met het einde van de marktordening is schaal vergroting voor Suiker Unie de komende jaren van groot belang. Schaalvergroting door uitbreiding van het teeltareaal, hogere opbrengsten per hectare en een efficiënte verwerking van bieten. Naast de productie van suiker, hebben biobased toepassingen volop de aandacht. Suiker Unie haalt uit de biet al tal van producten. Zo worden bietenstaartjes verwerkt tot biogas. En een deel van de bietenpulp dient als veevoer. Uit die pulp kan Suiker Unie nog veel meer halen. Zoals hoogwaardige vezels, speciale suikers en halffabricaten voor composieten, polymeren
Ketenverantwoordelijkheid
Paul Fest (Directeur Commercie)
Suiker Unie zet zich in voor kwaliteit en duurzaamheid in de gehele keten. Vanaf de teelt
“ Na het einde van
van suikerbieten door onze telers tot en met de levering van suiker en andere producten aan onze klanten. Daarbij werken we samen met onze ketenpartners en houden we rekening met
de Europese suikermarktordening in 2017 kan Suiker Unie gaan groeien. Binnen Europa, maar ook daarbuiten. ”
andere belanghebbenden. Klantgerichtheid, continuïteit van de bietenteelt en verduurzaming van productie en logistiek hebben een hoge prioriteit.
Klimaat & Energie Suiker Unie zoekt in haar gehele bedrijfsvoering naar de juiste balans tussen duurzaamheid en rendement. We gaan zorgvuldig om met natuurlijke hulpbronnen. We spannen ons continu en met succes in om energie te besparen, efficiënter te werken
en cosmetica. Om al deze producten te kunnen
en emissies te beperken. Wij dragen bij aan een beter milieu door de beschikbaarheid
ontwikkelen, is het moederbedrijf Royal Cosun in
van hernieuwbare brandstoffen te verhogen in de vorm van groen gas en groene elek-
samenwerking met Suiker Unie druk bezig met
triciteit uit plantaardige reststromen, die vrijkomen bij de suikerproductie.
het ontwerpen van een nieuwe proeffabriek.
Natuurlijk Suiker, een natuurproduct uit suikerbieten en suikerriet, is een prima energiebron. Suiker past in een gezonde, gevarieerde voeding en actieve leefstijl. Via het merk Van Gilse lichten we de consument hierover voor. Daarnaast zet Suiker Unie zich in om de teelt van suikerbieten zo goed mogelijk te waarborgen in de toekomst. Zo is deze teelt van belang voor de biodiversiteit in de landbouw. Suiker en suikerbieten zijn ook belangrijk voor het aanwenden van biobased producten en de ontwikkeling van de biobased economy.
Maatschappelijk betrokken Onze betrokkenheid hangt sterk samen met de coöperatieve structuur van ons bedrijf. Suiker Unie staat bekend als een goede werkgever. We vinden de ontwikkeling, gezondheid en veiligheid van onze medewerkers belangrijk. Tevens zetten we ons in voor de samenleving met nationale en internationale projecten en thema’s die nauw aansluiten bij onze vakkundigheid.
4
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
5
Duurzaamheid, samen met onze medewerkers In 2012 heeft Suiker Unie, op aangeven van haar MVO-werkgroep, ISO 26000 als standaard voor haar duurzaamheidbeleid ingevoerd. Deze wereldwijde richtlijn helpt om te bepalen welke duurzaamheidaspecten betrekking hebben op jouw organisatie en welke daarvan je nog kunt verbeteren. Suiker Unie vindt het van groot belang om alle medewerkers bij deze verbeteringen te betrekken. Duurzaamheid is van en voor ons allemaal.
Carbon Footprint Gezamenlijk duurzaam thema
Om medewerkers bij duurzaamheid te kunnen
de biomassavergisters ophalen voor gebruik in
Op de landelijke Dag van de Duurzaamheid
betrekken, moet je ze eerst informeren. Wat is
de tuin. Digestaat blijft over na het vergisten van
(10 oktober), hebben alle medewerkers een
Suiker Unie heeft al veel duurzaamheidonder-
duurzaamheid eigenlijk? Wat betekent het voor
groene reststoffen, zoals bietenblad en bieten-
energiemeter gekregen, inclusief een folder
werpen goed op de rit staan. Maar er blijven
jouw werk? Welke goede voorbeelden zijn er al in
punten. Het bevat mineralen en voedingsstoffen.
met uitleg over het begrip Carbon Footprint.
nog genoeg aspecten over om op te pakken of
de praktijk te vinden? Deze ‘interne activatie’ is
De Landelijke Compostdag was een leuke manier
Met deze meter kun je gemakkelijk het eigen
te verbeteren. Om dit gestructureerd en in de
gestart bij Specialiteiten Puttershoek. De mede-
om medewerkers kennis te laten maken met het
energieverbruik en dus CO2-voetafdruk meten,
breedte te kunnen doen, heeft Suiker Unie een
werkers daar kregen niet alleen veel informatie.
digestaat van het eigen bedrijf.
op het werk en privé.
gemeenschappelijk thema gezocht op het
Op hun beurt kwamen zij met mooie duurzame
gebied van duurzaamheid in de suikerketen.
voorbeelden uit hun praktijk. Van enkele van deze
Bijna 75% van de verbeterpunten vanuit
voorbeelden zijn posters gemaakt om iedereen
ISO26000 gaan over onze Carbon Footprint.
binnen Suiker Unie te inspireren.
Door binnen Suiker Unie samen aan dit thema
Puttershoek liet ook een sterke link zien tussen
te werken, bestrijken we dus een groot deel
duurzaamheid en het verbeterprogramma Total
van deze actiepunten.
Productive Maintenance. In TPM staat het voorkomen van verspilling en verliezen centraal. De specialiteitenfabriek neemt MVO voortaan mee in het TPM-overleg. Zo zoekt ze op structurele wijze naar verbetermaatregelen. Een deel daarvan is al doorgevoerd bij productielijnen. Daardoor zijn minder afval en een efficiëntere bezetting van de lijnen mogelijk. Ook is vanuit TPM besparende led-verlichting aangebracht. Ten slotte dragen vele kleine maatregelen bij aan een lagere CO2-uitstoot. Zoals het apart inzamelen van plastic verpakkingen van bezoekersjassen. MVO wordt op deze manier onderdeel van de dagelijkse gang van zaken.
Gratis digestaat en energiemeter Suiker Unie heeft meegedaan aan de Landelijke leden MVO-werkgroep
Compostdag op 23 maart 2013. Alle medewerkers konden die dag gratis ‘compost’ (digestaat) van
6
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
7
Ketenverantwoordelijkheid
Rik van de Woude is Procesoperator in Vierverlaten. Voor een optimale Henk Bosma weet als ervaren Bietenteler exact aan welke kwaliteitseisen een suikerbiet moet
verwerking van biet tot suiker moet hij kunnen vertrouwen op eersteklas suikerbieten.
voldoen alvorens de oogst op weg kan naar de fabriek.
8
9
Samen naar een duurzamere bietenteelt en bietverwerking
Gijs Kuneman
De kwaliteit van de suikerbiet heeft veel impact op het verwerkingsproces in de suikerfabriek. De winbaarheid van de suiker en het suikerpercentage bepalen in grote mate de benodigde hoeveelheid energie in de fabriek. Elk procent extra suikergehalte in de biet bespaart 7% energie per kilo suiker.
Een aantal jaren geleden was tien ton suiker per
Hogere rendementen per hectare en lagere kosten
hectare de gemiddelde opbrengst. Nu is dat ruim
staan daarin centraal.
13 ton. De ambitie ligt op 16 ton.
Experts in teeltbegeleiding, zoals IRS, Universiteit
De inzet van gewasbeschermingsmiddelen, rassen-
Wageningen en HAS Hogeschool in ‘s-Hertogen-
keuze en gerichte bemesting heeft een grote
bosch, hebben in het KBB-project de duurzaamheid
impact op de kosten en opbrengsten van de teelt.
module van Unitip kritisch onder de loep genomen.
Daarnaast heeft de hoeveelheid aanhangende
Ze hebben verbetervoorstellen gedaan voor
aarde logistieke gevolgen. Want meer aarde aan
het programma en de rapportage van Unitip.
de biet betekent minder bieten op transport.
Telers krijgen hierdoor sneller en nauwkeuriger
Bovendien heeft de hoeveelheid aanhangende
inzicht in hun handelen en de gevolgen daarvan.
Directeur Centrum voor Landbouw en Milieu
“Nu moeten telers er wat mee gaan doen.”
grond grote impact op de energie die nodig is om de bieten schoon te wassen. Samenwerking in de keten is van groot belang om tot verbeteringen te komen. Hiertoe heeft Suiker Unie, in samenwerking met het Centrum
“Een vraag in KBB was of de teeltbegeleiding de
“Als je bijvoorbeeld dankzij akkerranden natuur-
voor Landbouw en Milieu (CLM) onderzoek
juiste duurzaamheidthema’s aansneed, zoals
lijke vijanden kunt inzetten, zoals insecten die
gedaan in het project Ketenverduurzaming
nutriënten, energieverbruik en watergebruik.
bladluizen eten, hoef je minder te spuiten.
Bietenteelt en Bietverwerking (KBB). Centraal in
En of de aanpak juist was. Dat was grotendeels het
Maar er is ook leven rond de akker dat vooral
geval, zo bleek uit interviews met deskundigen
voor de maatschappij en de balans in de natuur
en stakeholders, zoals telers en milieuorganisaties.
heel belangrijk is. Denk aan mooie vogels als
Alleen klimaatverandering en biodiversiteit
gele kwikstaart en patrijs. Of aan vlinders,
zitten nog niet in de teeltbegeleiding en Unitip.
libellen en bloemen. Als een boer zorgt voor een
Suiker Unie heeft dat manco voortvarend
rijke akkernatuur, zou de maatschappij die dienst
opgepakt met het vervolgproject Biodiversiteit
kunnen betalen. De vraag is of je boeren daartoe
en Bietenteelt.”
kunt overhalen.”
“Belangrijk daarbij is het gehalte organische stof
“Verder zou het mooi zijn als meer bietentelers
in de bodem. Dierlijke mest, plantresten en
Unitip gaan gebruiken. Van ongeveer 20% naar
dergelijke leggen CO2 vast in de grond en verlagen
50% de komende twee jaar lijkt me een stevige
daarmee de uitstoot van dit broeikasgas.
ambitie. Unitip levert al economisch voordeel op.
Organische stof verbetert ook de bodemstructuur.
Met nieuwe biodiversiteitsmaatregelen kan het
Met meer lucht, betere waterafvoer en meer
- vaak zonder meerkosten - ook meer leven op
diertjes zoals wormen. Kortom met uiteindelijk
en rond de akker opleveren. De telers moeten er
meer biodiversiteit en een gezonder gewas.
nog wat mee gaan doen. Daar ligt een uitdaging
Veel van die biodiversiteit is nuttig voor de boer.”
voor Suiker Unie.”
KBB staat de duurzaamheidmodule van het teeltregistratieprogramma Unitip.
Link naar video KBB-project
Jurriaan Visser (Projectmanager Agrarische Dienst)
“ Het KBB-project geeft de Agrarische Dienst en de telers inzicht in de effecten van teeltmaatregelen op het energie- en hulpstoffengebruik in de keten van bietenzaad tot suiker. ”
Carbon Footprint (CFP) weetje!
De bietenteelt bepaalt 39% van de Carbon Footprint van suiker.
10
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
11
Klimaat & Energie
Wim van Dam van het Projectteam Led Verlichting stelt hoge eisen aan licht en veiligheid. Led lijkt op daglicht, bespaart en is uitgegroeid tot de nieuwe norm. Danny Dietvorst is Chauffeur Bulktransport. Hij zit dagelijks op de weg en kent de effecten van toenemend verkeer. Groen gas brengt verlichting voor het milieu.
12
13
Samen besparen In 2013 heeft Suiker Unie zeven CNG (Compressed
In samenspraak met onze vervoerders test
Natural Gas) vrachtwagens aangeschaft. In 2012
Suiker Unie boordcomputers. Hiermee kunnen
zijn verschillende CNG-, LNG- en dieselvracht-
we onze transportplanning verfijnen. Via een
wagens, in samenwerking met de vervoerders,
app op de smartphone krijgt de chauffeur alle
uitgebreid getest op de CO2-emissie. De test
informatie en een planning van de route. Dit kan
leerde dat CNG de beste resultaten geeft.
2% besparen op de jaarlijkse kilometers. Dus ook
Suiker Unie heeft bovendien een eigen CNG-tank-
op de CO2-uitstoot. Alle chauffeurs krijgen verder
station op haar fabrieksterrein in Dinteloord.
een training in Het Nieuwe Rijden. Door gebruik
Ook andere initiatieven dragen bij aan de doel-
te maken van de massa en daarmee de kinetische
stelling voor 2014 om 30% minder CO2 uit te
energie van het voertuig, wordt flink op brandstof
stoten bij het transport van suiker, ten opzichte
en CO2-uitstoot bespaard.
van het Lean & Green referentiejaar 2009.
Marie-Claire van den Berg Producent film Plankgas
“Wegenbelasting is onrechtvaardig voor groen gas”
Zo worden nieuwe vrachtwagens uitgerust met
Verduurzamen bietenvervoer
grotere opleggers. Deze kunnen 35,5 ton suiker
Ook bij het bietenvervoer zoekt Suiker Unie
vervoeren in plaats van 30 ton. Dat betekent een
samen met de vervoerders naar mogelijkheden
lager aantal transportbewegingen. Een compressor
om het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot te
bij de klant om suiker te lossen, vermindert
verlagen. Na het rooien worden bieten naar
eveneens veel CO2-uitstoot. De motor van de
een ‘verzamelplaats’ gebracht. Van daaruit
vrachtwagen hoeft dan namelijk niet meer te
gaan ze naar de fabriek. Om inzicht te krijgen
draaien omdat de suiker wordt gelost met behulp
in het brandstofverbruik is in vijftien wagens
van elektriciteit in plaats van diesel. Gebruik van
een boordcomputer ingebouwd. Met een ‘basis-
Groen gas is veel schoner dan welke autobrand-
dacht ik wel eens.”
een compressor is ook veel stiller, waardoor
wagen’ als uitgangspunt, worden de effecten
stof dan ook. Maar waarom bestaat er dan zo
“We moeten naar een geheel nieuw autobelasting-
dit voor de klant extra milieuwinst oplevert.
van afdekzeilen, trailers, bandenspanning en
weinig aandacht voor? Journalist Marie-Claire
systeem. Daarin meet je de CO2-uitstoot vanaf de
motortypes onderzocht.
van den Berg maakte de film Plankgas over
bron tot aan de uitlaat. Dus ook de kolencentrale
deze vraag. Het werd een vermakelijk relaas.
meerekenen die de elektriciteit opwekt. Op basis
Inclusief een ontluisterend beeld van sommige
daarvan maak je een eerlijke verdeling, van zeer
Op het terrein van de suikerfabriek in Dinteloord
politici die niet konden rechtvaardigen waarom
schoon tot zeer vies. Dan ga je voor groen gas
is in samenwerking met de TOM (Tuinbouw
een Hummer goedkoper in de wegenbelasting
een stuk minder belasting betalen. De schatkist
Ontwikkelings Maatschappij) in 2013 een
is dan een bescheiden MPV op groen gas.
gaat daar weinig van merken, want zoveel van
gietwaterfabriek in gebruik genomen. Deze zet
“Ik heb ontdekt dat door een sterke elektrische
deze auto’s zijn er niet. Hun aantal neemt
gezuiverd proceswater uit de suikerfabriek om
lobby het groene gas voor de politiek tweede
gelukkig wel toe. Toen ik met mijn film anderhalf
in gietwater voor de glastuinbouw op het terrein
keuze is geworden.”
jaar geleden begon, waren het er vierduizend.
AFC Nieuw Prinsenland. Naar verwachting wordt
Die ‘tweede keuze’ komt tot uiting in een
Nu al zevenduizend.”
jaarlijks 270.000 m3 gezuiverd proceswater
ingewikkeld stelsel voor de wegenbelasting.
“Overigens krijgen hele kleine auto’s op groen
Ad Jansen (Projectmanager Logistiek)
“ We liggen goed op koers met onze doelstelling om 30% minder CO2 uit te stoten. We moeten in 2014 nog wel een grote stap maken. ”
Gietwaterfabriek
omgezet naar 200.000 m gietwater. Hierdoor
“Deze belasting is voor groen gas vanaf een
gas wél belastingvoordeel. Goed voor het milieu
hoeft de glastuinbouw geen schaars grond- en
bepaalde gewichtsklasse veel hoger”, vervolgt
en je portemonnee. Ik overweeg om er ook eentje
drinkwater te gebruiken. Voorheen ging dit
Marie-Claire van den Berg. “Dat wilde ik aan de
aan te schaffen. Misschien moeten we ook
proceswater naar de rivier De Dintel.
kaak stellen. Daarbij viel me op dat politici machtig
minder een auto willen bezitten en er elkaar een
lijken, maar zich laten leiden door allerlei lobby-
verhuren via SnappCar, tegen gereduceerd tarief.
clubjes. Het lijkt wel alsof ze geen eigen ideeën
(lachend) Dus minder auto’s, maar meer auto’s
hebben. Wat een tandeloze tijgers zitten daar,
op groen gas.”
3
Carbon Footprint (CFP) weetje!
Elke CNG-vrachtwagen levert een CO2-reductie op van 0,75% per jaar.
14
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
15
Natuurlijk
Arie Segers is Account Manager Industrie. Een buitendienstman pur sang, die weet dat suiker past in een gevarieerd eetpatroon en gezonde leefstijl. Allround Operator Robert Tomasoa is verantwoordelijk voor de productielijnen. Behalve bescherming biedt de verpakking informatie over herkomst en voedingswaarde. 16
17
Suiker: energie van nature In de media wordt veel gediscussieerd over de toename van overgewicht. Suiker wordt hierbij vaak in een negatief daglicht gesteld. Suiker Unie en Kenniscentrum suiker & voeding vinden het belangrijk dat suiker in die discussie een eerlijke behandeling krijgt. Graag zien we dat suiker, in relatie tot voeding en gezondheid, op basis van feiten uit wetenschappelijk onderzoek ‘objectief’ wordt neergezet.
Overgewicht is in niemands belang. Gewichtstoe-
Voedsel Consumptie Peiling
name ontstaat door een scheve verhouding tussen
Uit onderzoek van Wageningen University blijkt dat
energie-inname en energieverbruik. Die energie
de Nederlandse bevolking gemiddeld 24 kg suiker
wordt weergegeven in calorieën. Suiker is een
per persoon per jaar consumeert (sacharose van
koolhydraat. Alle koolhydraten en suikers leveren
nature aanwezig en toegevoegd).
4 kcal per gram. Eiwit levert ook 4 kcal per gram
Nederlanders gebruiken dezelfde hoeveelheid
en vet 9 kcal per gram. Bij energie-inname gaat
suiker als in de jaren tachtig. Wél is er een
het om de totale hoeveelheid calorieën. De bron
verschuiving opgetreden. In die tijd werd het
daarvan is niet belangrijk.
merendeel van suiker in het huishouden toege-
Elly Kaldenberg Diëtist
“Het gaat erom hoeveel je consumeert.”
voegd. Nu voegen we zelf veel minder suiker toe, maar wordt het meeste verwerkt door producenten van voedingsmiddelen.
Suiker een natuurproduct Suiker is natuurlijk bekend voor het zoeten van producten. Andere zoetmiddelen voor de voedingsindustrie, zoals fructose, maltose of tarwemoutsiroop worden gemaakt uit tarwe en maÏs. In Nederland wordt vrijwel alle suiker gewonnen
Suiker ligt steeds meer onder vuur als dikmaker.
we eten met zijn allen veel suiker. En we snoepen
uit de suikerbiet. De opbrengst per hectare is
Maar is dit terecht? “Je hebt niet één voedings-
ook heel veel. Kijk, een overmaat van suiker
Kenniscentrum suiker & voeding heeft in mei 2013
de belangrijkste milieuparameter voor landbouw-
stof waar je dik van wordt”, zegt onafhankelijk
gebruik levert een overmaat van calorieën op.
het boek ‘Wetenschappers aan het woord’ uitge-
gewassen. Hoe hoger de opbrengst per hectare,
diëtist Elly Kaldenberg.
Maar dat geldt ook voor bijvoorbeeld vet. Je kunt
gegeven. Thema’s van het boek zijn onder andere:
hoe lager het landgebruik en hoe meer land er over
gezond leven, overgewicht, diabetes, metabool
blijft voor andere doeleinden. De opbrengst van
Elly Kaldenberg is eigenaar van SanAvis.
“Het gaat erom hoeveel je in totaal consumeert.
syndroom, mondgezondheid, sport en gedrag.
suiker vanuit biet bedraagt 13 ton per hectare.
Dit bureau adviseert ondernemingen over voeding
En hoe je dat doet. Zo krijg je in vloeibare vorm
Wetenschappers en gezondheidsprofessionals
De opbrengst van suikers vanuit tarwe en maïs is
en gezondheid en maakt bedrijfsvoedings
snel teveel binnen. Een glas sap van drie sinaas-
vertellen in het boek over uitkomsten van weten-
4 tot 6 ton per hectare. Ook wat betreft energie,
programma’s met de gezonde en energieke
appels heb je binnen twee tellen leeg. Maar drie
schappelijk onderzoek en over hun adviezen voor
water, kunstmest- en bestrijdingsmiddelen scoort
medewerker als uitgangspunt. “Suiker zit in
sinaasappels pellen en in stukjes opeten, is een
de dagelijkse praktijk.
de suikerbiet beter dan andere gewassen.
de hype”, constateert ze.
hele klus.”
Carbon Footprint (CFP) weetje!
er niet één ding uithalen.”
“Het is fijn om één boosdoener aan te wijzen voor
“Het is verstandig om bij dit soort dingen stil
overgewicht. Jaren geleden was dat vet. Nu is
te staan. Dat is een kwestie van eetgedrag.
suiker aan de beurt. Daarbij krijgt suiker allerlei
Een complex verhaal dat onder andere te maken
onterechte verwijten naar het hoofd geslingerd.
heeft met de talrijke verleidingen om ons heen.
Dat maakt de discussie lastig.”
Die mogen hier en daar best wat minder. Denk onder
“Het is wél een onmiskenbaar probleem dat een
meer aan kinderen op scholen. Is het nou nodig om
groot deel van de bevolking te zwaar is. En ja,
daar frisdrank te drinken en te snoepen?”
De Carbon Footprint van suiker vanuit de suikerbiet bedraagt gemiddeld 438 kg CO2 equivalenten per ton suiker.
18
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
19
Maatschappelijk betrokken
Paul Mesters is als Directeur Productie ook verantwoordelijk voor de overzeese rietsuiker en zoekt daarvoor graag duurzame Roy de Vries is tijdens de bietencampagnes
samenwerkingsverbanden.
Rondleider in Vierverlaten. Van heinde en ver komen bezoekers af op zijn inspirerende rondleidingen door het suikerproces. 20
21
Samen voor een betere omgeving
Vooruitzicht 2014
Solidaridad
Samen werken aan veiligheid
Gedurende drie jaar heeft Suiker Unie een
Specialiteitenfabriek Puttershoek is al meer
partnership met Solidaridad gehad om duurzame
dan 600 dagen vrij van verzuimongevallen en is
suikerrietteelt in Zuidelijk Afrika te bevorderen.
hiermee koploper binnen Suiker Unie. Het delen
Er is lokale voorlichting aan kleine boeren
van de ervaringen met veiligheid kent binnen
Stichting Veldleeuwerik
gegeven over verbeteringen in de teelt en over
Suiker Unie een zeer hoge prioriteit.
In de stichting werken inmiddels 375 akkerbouwers
hogere rendementen. Ook educatie en natuur
Door identieke, herkenbare spandoeken op de
en 50 verwerkende bedrijven samen aan de
behoud waren een belangrijk onderdeel van
vestigingen benadrukt Suiker Unie een uniform
verduurzaming van de landbouw. Dit is minder
het programma.
veiligheidsbeleid: Wij werken veilig!
dan beoogd. Om Stichting Veldleeuwerik extra
Het duurzaamheidverslag Natuurlijk Duurzaam is geschreven conform de richtlijnen van het Global Reporting Initiative
onder de aandacht te brengen, introduceert
(GRI), de internationaal geaccepteerde standaard voor duurzaamheidverslaglegging. Suiker Unie heeft gekozen
Ook in 2014 heeft Suiker Unie een aantal projecten op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen lopen.
GRI verklaring:
Sedex
IMR Convenant
Suiker Unie in 2014, onder het merk Van Gilse,
om haar MVO-ambities en -prestaties conform GRI niveau C (self declared) te rapporteren en daarmee transparant
Sedex is een non-profit organisatie die zich
De provincie Groningen, gemeente Groningen
Pondje Veldleeuweriksuiker. De suiker hiervan
te maken. De GRI-tabel met de tien indicatoren staan vermeld op de website www.suikerunie.nl/duurzaamheid.aspx
wereldwijd richt op ethisch en maatschappelijk
en Suiker Unie hebben het Convenant Integratie
is afkomstig van de telers van de stichting.
Op de website is tevens achtergrondinformatie te vinden. Zoals interviews met stakeholders, die hun visie geven op
verantwoord ondernemen. Het gaat hierbij om
Milieu en Ruimtelijke ordening Suikerindustrie
thema’s als (arbeids)wetgeving, kinder- en
2013 (IMR- convenant) getekend.
slavenarbeid, anti-intimidatiebeleid, eerlijke
In dit convenant worden randvoorwaarden voor
beloning, het opvolgen van wettelijke arbeids-
de drie partijen vastgelegd met betrekking tot
Project Biodiversiteit
tijden en veiligheidsvoorzieningen.
milieu en ruimtelijke ordening binnen een
In samenwerking met het Centrum voor Landbouw
Concept, design en realisatie: Living the brand
Henk Bosma, Bietenteler
Suiker Unie is lid van Sedex en is getoetst en
bepaalde zone rondom Suiker Unie Vierverlaten.
en Milieu (CLM), DLV PLant, IRS en HAS Hoge-
Tekst:
Danny Dietvorst, Chauffeur Bulktransport
gecertificeerd op genoemde punten.
Het doel van dit nieuwe convenant is om
school ‘s-Hertogenbosch start Suiker Unie het
Redactie: Richelle van Helten - Suiker Unie
Wim van Dam, Projectteam Led Verlichting Puttershoek
Suiker Unie voldoende ruimte te bieden om
project Biodiversiteit. Dit driejarige project moet
Fotografie: Jaap Vliegenthart
Rik van de Woude, Procesoperator Vierverlaten
zich verder te ontwikkelen en tegelijkertijd de
de teler bewuster maken van het belang van
Drukwerk: Van As
Robert Tomasoa, Allround Operator Puttershoek
leefbaarheid van de omgeving te waarborgen.
biodiversiteit op de akker. Slootkanten, hout-
Roy de Vries, Rondleider Vierverlaten
singels en erfbeplanting zorgen voor nuttige
Arie Segers, Account Manager Industrie
wat Suiker Unie nog meer kan doen op het gebied van duurzaamheid.
Goud bij EcoVadis
Colofon:
Speciale vermelding, wij willen de volgende personen bedanken voor hun bijdrage aan dit verslag: Jurriëns PR, inTACT
insecten die plagen in andere gewassen
Verschijningsdatum:
Gijs Kuneman, Directeur Centrum voor Landbouw en Milieu
Op verzoek van onze klanten hebben we
bestrijden. Suiker Unie wil hiermee telers
maart 2014
Marie-Claire van den Berg, Journalist, producent Plankgas
meegedaan aan een leveranciersbeoordeling
stimuleren de biodiversiteit te bevorderen.
Elly Kaldenberg, Diëtist
door EcoVadis. Het doel van EcoVadis is het
Paul Mesters, Directeur Productie Suiker Unie
stimuleren van duurzaam ketenbeheer. Meer dan 150 foodbedrijven worden door EcoVadis
Dit duurzaamheidverslag Natuurlijk duurzaam wordt uitgegeven in het Nederlands en Engels. Publicatie vindt
beoordeeld op diverse duurzaamheidthema’s.
Interne activatie
Suiker Unie scoort uitzonderlijk hoog op werk-
In navolging van Specialiteiten Puttershoek
omstandigheden, milieu en duurzaamheid.
worden ook de medewerkers van de andere
Suiker Unie heeft met de overall-score een
fabrieken en het hoofdkantoor van Suiker Unie
Wij stellen uw reactie op dit duurzaamheidverslag op prijs. Voor een reactie, maar ook voor vragen en meer
top-3-positie binnen de levensmiddelensector.
meer betrokken bij het duurzaamheidprogramma
informatie kunt u contact opnemen met Richelle van Helten:
[email protected].
Dit heeft geresulteerd in een gouden status.
Plant & Planet. Eerst krijgen ze informatie
plaats door middel van een gedrukte versie. Een pdf versie van dit verslag en meer resultaten en activiteiten over ons duurzaamheidbeleid vindt u op de internetsite van Suiker Unie: www.suikerunie.nl/duurzaamheid.aspx.
hierover. Door vervolgens zelf met voorbeelden en ideëen uit de praktijk te komen en deze met elkaar te delen, kunnen ze bijdragen aan een lagere CO2-footprint en wordt het bewustzijn hierover verhoogd. Uiteindelijk wordt duurzaamheid onderdeel van het reguliere werk.
Carbon Footprint (CFP) weetje!
TPM blijft hierbij een belangrijke rol spelen.
De nationale doelstelling voor duurzame energie is 14% in 2020. Het percentage duurzame energie bij Suiker Unie is nu al 18% (groen gas).
22
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
24
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
25
Gegevens 2013
Doelstellingen
248.654 m3
Suiker Unie wil de beste zijn in het optimaal en duurzaam tot waarde brengen van alle componenten van de suikerbiet voor haar klanten, telers en medewerkers. Binnen het duurzaamheidprogramma Plant & Planet heeft Suiker Unie de volgende doelstellingen:
waterverbruik in 2013
891 kWh energie
per ton suiker in 2013
Meer dan 20 miljoen m3 groen gas productie in 2014 in Nederland
16,9% suikergehalte in een biet in 2013
In 2013 hebben de biomassavergisters (inclusief methaanreactor) in Dinteloord en Vierverlaten in totaal 19,2 miljoen m3 groen gas geproduceerd.
13.208 kg suikeropbrengst per hectare in 2013
73.276 ha
suikerbieten in Nederland
Naar verwachting gaan we de productiedoelstelling in 2014 zeker halen.
50% verlaging van het energieverbruik en de samenhangende emissies in de suikerproductie gedurende de looptijd van de Europese doelstellingen (1990-2020), gebaseerd op het Kyoto Protocol. Het energieverbruik is ten opzichte van 1990 al met meer dan 45% gedaald dankzij maatregelen
5,73 miljoen
ton suikerbieten in Nederland
in de productie en door de kwaliteit van de bieten te verbeteren. Met nieuwe maatregelen is in 2013 het energieverbruik verder verminderd.
Meer dan 30% CO2-emissieverlaging bij het transport van suiker in 2014 ten opzichte van het Lean & Green referentiejaar 2009
6,6 opleidings-
dagen per medewerker per jaar
In 2013 is een grote stap gezet naar een verdere verlaging van deze CO2-uitstoot. Lean & Green eist minimaal een CO2-emissieverlaging van 20%.
4,3% is het
ziekteverzuim onder de medewerkers van Suiker Unie
Suiker Unie heeft de ambitie echter op 30% in 2014 gezet. Naar verwachting wordt deze doelstelling gerealiseerd. Uitbreiding van het wagenpark dat rijdt op groen gas in 2014 gaat hier een belangrijke bijdrage aan leveren.
Duurzaamheidverslag - Suiker Unie - www.suikerunie.nl
23
Gedrukt op FSC papier Noordzeedijk 113 | 4671 TL Dinteloord | Postbus 100 | 4750 AC Oud Gastel T 0165 525 252 | F 0165 525 255 |
[email protected] | www.suikerunie.nl