natuur- en vogelwacht Rotta nummer 126 december 2013

Aves Visum

natuur- en vogelwacht ‘Rotta’ nummer 126 december 2013

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Natuur- en Vogelwacht 'Rotta'

Colofon

Hoeksekade 164 2661 JL Bergschenhoek e-mail: info@rotta-natuur website: http://www.rotta-natuur.nl Triodos Bank NL60TRIO0254.40.52.23

Verenigingsblad van Natuur- en Vogelwacht 'Rotta' Nummer 126, december 2013, jaargang 33 Oplage 725 exemplaren. Verschijnt in maart, juni, september en december in de tweede week van de maand.

Opgericht 9 februari 1982. Aangewezen door de Belastingdienst als algemeen nut beogende instelling, ANBI. Ingeschreven bij de KvK Haaglanden nr. 40464998.

Redactie: Machiel Brinkhorst, Aad Deurloo, Jan Mudde en Hans Soeterbroek Redactieadres: [email protected]

Lidmaatschap: minimaal € 12,50 per jaar voor volwassenen. minimaal € 6,25 per jaar voor jeugd tot 18 jaar. Donateurs: minimaal € 12,50 per jaar.

Druk: Editoo BV, Arnhem De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten, te wijzigen en te weigeren, zo mogelijk in overleg met de auteurs. Overname van artikelen uitsluitend toegestaan met bronvermelding. Copyright van foto's blijft bij de fotograaf.

Verenigingsgebouw Natuurcentrum Trefpunt Rotta Hoeksekade 164 2661 JL Bergschenhoek 010-521 63 34 (alleen tijdens openingstijden) Openingstijden: donderdag: zaterdag:

10:00 u.-16:00 u. 12:00 u.-16:00 u.

Trefpunt Beheer: Ad Somers

[email protected] 06-39 32 11 13

Inleveren van kopij voor de volgende Aves Visum voor 10 februari 2014. Aves Visum verschijnt dan in de tweede week van maart 2014.

Inhoud

Bestuur Voorzitter [email protected] Rien van der Vorm 06 - 278 900 77 regiocontacten 079 - 593 12 62 Vice-voorzitter [email protected] Jaap van Lien 010- 511 37 33 regioplannen Secretaris [email protected] Aria van Ballegoie 010-455 22 61 vrijwilligers Trefpunt Penningmeester [email protected] Jan Noppers 010-418 47 76 communicatie Leden Betsy van Meijgaarden [email protected] kinderactiviteiten, promotie 010-529 85 80 Jesse Keyzer [email protected] Rotta Onderzoek, Stadsvogeladviseur 06-385 953 04 Cor Noorman [email protected] Paddenstoelen 06-81 00 09 26 Ledenadministratie Cor van de Lustgraaf Website Chris van Rijswijk

[email protected] [email protected]

-2-

Van het bestuur Van de redactie Smoelenboek Rotta Rangers Kwaliteit van het oppervlaktewater Gierzwaluwkasten Ransuil, verborgen samenscholer Nog steeds vers bloed gezocht Excursie naar het Bentwoud Natuurwerkdag 2013 Tuinhuis Ruimtelijke ontwikkelingen Noordrand Cursus vogelherkenning Cursus weer- en sterrenkunde Activiteitenkalender Mystery bird

3 3 5 6 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20

Bij de voorplaat Grote foto: Ransuil in een naaldboom; een kenmerkende plek voor deze uil. © Chris van Rijswijk Zie ook het artikel op pagina 10. Kleine foto's van links naar rechts: De Eendragtspolder vanuit de lucht. De eilandjes,die veel natuurpotentieel hebben, zijn goed te zien. © Machiel Brinkhorst; Korstmos op dood hout © Jan Mudde; Witte Kluifjeszwam © Monica van Lieshout.

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Van het bestuur

Van de redactie

Betsy van Meijgaarden

Machiel Brinkhorst

Alle werkgroepen van Rotta hebben weer een programma opgesteld voor 2014. Dan kun je goed zien hoeveel activiteiten er weer op stapel staan.

Aan het eind van 2013 kunnen we constateren dat Rotta dit jaar alleen maar aan betekenis gewonnen heeft. Het ledental blijft continu stijgen en de politieke wens om te komen tot een participatiemaatschappij leidt er toe dat steeds meer maatschappelijk relevante activiteiten naar organisaties als de onze worden doorgeschoven of zoals je wilt afgeschoven.Rotta Natuurwerk verzet veel werk op diverse plaatsen en kan zich verheugen in een als maar groeiende groep enthousiaste vrijwilligers. Ook in adviserende zin speelt Rotta een belangrijke rol voor de lokale overheden. De onderzoeksgegevens die hiervoor gebruikt worden, worden ook regelmatig in dit blad gepubliceerd. Ons kleurrijk blad is ook een belangrijk pr-middel van de vereniging. Laat jouw exemplaar dus vooral op de salontafel slingeren als je bezoek krijgt!

Bij de kinderactiviteiten voor de Rangers en Kapoentjes ben ik nauw betrokken. Gert Jansen trekt die kar en dat doet hij uitstekend! De groep kinderen die daaraan deelneemt, wordt steeds groter en veel kinderen zie je ook regelmatig terugkomen. Onze laatste activiteit, het in elkaar zetten en vullen van een insectenhotel was weer een topper. De bijen en andere insecten durven die hotels niet voorbij te vliegen, zo graag willen ze daar een plekje invullen. Onze naamsbekendheid mag nog groter worden, daarom wordt er aan een promotiefilm gewerkt, die we bij manifestaties en presentaties kunnen laten zien. Dan wordt het nog inzichtelijker waar Natuur- en Vogelwacht Rotta voor staat. In april 2014 ga ik stoppen met de bestuursfunctie, die ik nu vervul, namelijk kinderactiviteiten en promotieactiviteiten bij onze kraam op braderieën e.d.. Het zou mooi zijn als er iemand uit deze groepen mijn taak in het bestuur zou kunnen overnemen. Maar als iemand anders er interesse in heeft, mag hij of zij altijd contact met me opnemen. De bestuursvergaderingen zijn zeker niet ongezellig (ook leden mogen hierbij aanwezig zijn), maar door alle activiteiten en werkgroepen die er nu zijn, gaat een en ander tegenwoordig iets strakker, meer gestructureerd, om het overzichtelijk en werkbaar te houden. De toekomst ziet er voor Rotta heel goed uit volgens mij, met steeds meer actieve leden. Dat zagen we tijdens de ledenavond eind november maar weer met de presentaties over het natuurbeheer, dat door héél véél leden gedaan wordt in steeds meer gebieden binnen ons werkterrein. En jonge mensen die meewerken aan inventarisaties en hier een presentatie over geven. Helemaal top! Zo kunnen oudere leden een stapje terug doen, als jongeren en oudere jongeren het stokje overnemen of aanvullen. Het bestuur wenst ieder van jullie fijne feestdagen, een goede jaarwisseling en natuurlijk voor 2014 een bruisend Rotta-jaar.

Met het afronden van dit nummer van Aves Visum nemen we als redactie afscheid van Jan Mudde als redactielid. Jan heeft vanaf begin 2012 enorm veel werk verzet om het productieproces van ons blad op gang te brengen. Hij was in staat de nukken van het opmaakprogramma van de drukker te overwinnen en de rest van de redactie wegwijs te maken. Verder heeft Jan vele malen een belangrijke bijdrage geleverd door het schrijven van stukken. Over haast elk denkbaar onderwerp in de natuur kan Jan een leuke bijdrage schrijven. We hopen van deze vaardigheid nog regelmatig gebruik te maken. Jan, het was een plezier om met je samen te werken. We zullen dit zeker missen, maar Rotta biedt genoeg mogelijkheden om elkaar te blijven ontmoeten, dus de persoonlijke contacten zullen zeker blijven. Als redactie streven we naar een zo foutloos mogelijk blad, maar het zetduiveltje zal nooit geheel uit te bannen zijn. Zeker als op het laatste moment in het opmaakproces nog een stukje toegevoegd moet worden, wil er wel eens iets tussen door slippen. Het is niet voor niets dat we voor de kopij een sluitingsdatum aanhouden die een maand voor de verschijningsdatum ligt. Dat geeft ons de gelegenheid om ons trouwe correctorenteam in te schakelen om de puntjes op de i te zetten. Wij willen dit team, Birgitte Blom, Piet Mulder, Gert Jansen en Gerard Visser, wederom hartelijke bedanken voor hun bijdrage in het afgelopen jaar. Tot slot willen we jullie goede feestdagen toewensen en een natuurrijk 2014.

-3-

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013

Nieuwe leden

Werkgroepen Kinderwerkgroep info en aanmelden bij Gert Jansen Jong Rotta info en aanmelden bij Jan Mudde (ad interim) Rotta Natuurwerk info en aanmelden bij Rien van der Vorm Rotta Onderzoek info bij Jan Mudde Trefpuntbeheer info bij Ad Somers Rotta Promotie info en aanmelden bij Betsy van Meijgaarden Rotta Communicatie info bij Jan Noppers Rotta Educatie info bij Aad Deurloo Regioplannen info bij Jaap van Lien

activiteiten voor 4 t/m 12 jaar [email protected] 010-511 57 20 activiteiten vanaf 13 jaar [email protected] werken in de natuur [email protected] 06-278 900 77 tellingen flora en fauna [email protected]

[email protected] 06-39 32 11 13 promotie en PR-activiteiten [email protected] 010-529 85 80 [email protected] 010-418 47 76 [email protected] 06-410 435 62 [email protected] 010-511 37 33

-4-

hr Marijn Meijer, Rotterdam mw/hr. Suzanne, Rik, Femke en Kim Rutgers/Rademaker, Rotterdam mw. Caroline Vis, Rotterdam mw. Aldona Bermúdez, Zevenhuizen hr./mw. David & Patricia Ewing-Graham, Bergschenhoek hr. Wout de Keijzer, Bergschenhoek mw. Catolien Vermeulen, Rotterdam hr/mw. Rien en Margareth Mallee-Mostert, Bergschenhoek hr. Arnold van der Heiden, Bergschenhoek hr./mw. Jan en Monique Alsemgeest, Bergschenhoek mw. L.H. 't Sas, Rotterdam mw. Liesbeth den Haan, Rotterdam hr. Wim en Bas Fransen, Berkel en Rodenrijs hr. Arend Hoogeveen, Nieuwerkerk a.d. IJssel

Van harte welkom bij de vereniging. Kom snel eens langs bij onze activiteiten of gewoon zomaar op donderdag of zaterdagmiddag bij het Natuurcentrum Trefpunt Rotta!

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Smoelenboek

© Jan Mudde

© Jan Mudde

Anton van Meurs Een fors aantal jaren geleden kwam ik in aanraking met Rotta. Aan de Bergweg-Zuid stond toen nog het complex De Rustenburg. Dit gebouwencomplex zou gesloopt gaan worden. Echter in het leegstaande pand zaten vleermuizen. De bij de sloop betrokkenen hadden daar geen boodschap aan en ik ging op zoek naar een lokale natuurvereniging die voor deze dieren op de bres wilde springen. Al snel kwam ik in contact met Rotta. Mede dankzij de inspanningen van onze club hebben de vleren een goed heenkomen kunnen vinden. Ik heb Rotta leren kennen als actieve club die zich inzet voor bescherming en behoud van de natuur in het werkgebied. Opvallend is dat er een heel goede, op samenwerking gerichte, sfeer heerst. Ieder krijgt de kans zijn eigen ding te doen en er is geen sprake van “koninkrijkjes” zoals dat in andere groene clubs nog wel eens het geval is. Sinds de start van de werkgroep Rotta Onderzoek is er weer meer aandacht voor het onderzoek aan de flora en fauna in het werkgebied. Zelf houd ik me binnen de werkgroep bezig met het zoogdieronderzoek want dat is echt mijn ding. Inmiddels hebben we een eerste inventarisatie gedaan van de muizenpopulatie in het Koornmolengat, de Noordoever van de Zevenhuizerplas en de Wiebertjes. Samen met een aantal andere, jonge, enthousiaste leden ben ik dit jaar aan de gang gegaan met het beter in beeld krijgen van de vleermuisverblijfplaatsen in Lansingerland. Dit onderzoek beslaat enkele jaren. We hebben binnen Rotta Onderzoek veel kennis in huis. Uiteraard over vogels maar ook over planten, paddenstoelen, libellen, dagen nachtvlinders en zoogdieren. Wil je over een bepaalde soortgroep meer weten komt dan langs op de verenigingsactiviteiten of neem contact op met Rotta Onderzoek. Je voelt je welkom en je kan een steentje kan bijdragen aan het leuke en nuttige werk dat we doen! Ook als je zelf al wat langer werkt aan één van de genoemde soortgroepen of een andere ben je van harte welkom. Tot ziens bij Rotta onderzoek.

Ina Meijer-den Hollander Door mijn buren, Ad Somers en Andre Gouw ben ik contact gekomen met Rotta. Beiden vertelden altijd enthousiaste verhalen over de vereniging en de leuke sfeer die er binnen de club actieve vrijwilligers heerst. Naast mijn werk op kantoor ben ik altijd actief geweest in het vrijwilligerswerk in Bergschenhoek en toen ik stopte met het werken voor de kledinginzameling was ik op zoek naar weer iets anders. Tuinieren is een grote hobby van me en van Ad en Andre hoorde ik dat er aan de Hoeksekade een mooi verenigingsgebouw stond met een tuin waar nog wel wat werk in verzet kon worden. Ook het werken met kinderen vindt ik erg leuk en ook daar lagen mogelijkheden. Op een donderdag ben ik eens mijn licht gaan opsteken en dat beviel gelijk goed. De vrijwilligers vormen een hechte groep en toch wordt je heel makkelijk in die groep opgenomen en voelde ik me direct welkom. De sfeer is open en vriendelijk en je leert al snel de diverse mensen kennen. De tuin bij het Trefpunt is een echte insectentuin en ik geniet er met volleteugen van. Om de mensen in de vereniging wat beter te leren kennen ben ik inmiddels ook gastvrouw op de zaterdagmiddag. Ook dat is erg leuk om te doen want hoewel het geen storm loopt komen er elke zaterdag wel een aantal mensen langs voor een praatje over de natuur en een bakkie koffie of thee. Zeker als er een activiteit is bruist het gebouw van het leven en lijkt het wel een beetje op een bijenkorf. Gezellig! De Rotta Variamiddagen zijn ook altijd erg leuk en afwisselend. Elke keer is het een verassend programma en er komen gedurende het jaar een heel scala aan onderwerpen langs. Door mijn interesse voor tuinieren en omdat ik het leuk vindt om met mensen te werken heb ik het idee opgevat om in 2014 een soort plantenruilbeurs te organiseren op één van de RottaVaria middagen. Wanneer dat gaat gebeuren en hoe het er uit komt te zien dat weet ik nu nog niet maar via de website en het clubblad hou ik jullie op de hoogte.

-5-

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Rotta Rangers Ben Huber Mijn oude warme winterjas hangt weer aan de kapstok. Jullie hebben waarschijnlijk een mooie nieuwe winterjas, omdat je oude te klein is geworden. In de winter is het kouder en kan het vriezen en soms sneeuwen. Misschien kunnen we deze winter weer schaatsen op de Rotte of sleeën op de ski berg. Ik krijg het er nu al warm van.In de winter zie je veel minder dieren en planten, daarom vroeg ik mij af: Waar zijn ze allemaal ? Alle levende wezens zoals planten, dieren, bacteriën en schimmels zijn, sinds ze op de wereld zijn gekomen, bezig met zoeken naar voedsel om te kunnen overleven. Ook mensen zoeken steeds een plekje op onze aarde waar voldoende voedsel is. In de winter is het bij ons kouder en is het veel korter licht. Veel planten en dieren kunnen dan moeilijker voedsel vinden. Ze moeten vaak een list verzinnen om de koude winter te overleven. Veel bomen en struiken zijn kaal en de meeste planten zijn afgestorven. De grond kan soms bevroren zijn of bedekt met een laag sneeuw. Schuilen of een warm plekje zoeken zijn mogelijkheden om de winter door te komen. Maar je moet ook iets te eten hebben. Tenzij je - als je dat kunt - in winterslaap gaat. Mensen leggen soms een voedselvoorraad aan, bijvoorbeeld als het langdurig gaat vriezen. Dit wordt hamsteren genoemd, naar de hamster met zijn wintervoorraad. Eskimo's en inwoners van Siberië, waar 's winters temperaturen van 50 graden onder nul héél normaal zijn, komen ’s winters soms moeilijk aan voedsel. Ze jagen op vissen, zeehonden, poolberen, rendieren (voor de vacht) en walvissen. Mollen, eekhoorns en hamsters zorgen dat ze - in de winter

De meeste spinnen leven maar 1 jaar. Deze spinnen overwinteren als eitje. De Huisspin leeft meestal binnenshuis en maakt voor zichzelf een gesponnen knusse slaapzak waar ze inkruipt. Na het dichtspinnen van de slaapzak is ze klaar voor de winter. De Kruisspin heeft in haar bloed een soort antivries, waardoor ze de strenge kou - meestal veilig weggestopt achter schors of een spleet - kan doorstaan. Na 1 winter is de antivries bijna volledig op en zal ze de volgende winter niet levend doorkomen. Vogels die insecten en wormen eten, kunnen in de winter moeilijk aan voedsel komen doordat deze diertjes zelf ver weg zijn gekropen. Vaak zijn dat trekvogels, die op hun eigen manier de winter doorkomen. Hun winterslaap heet “Vogeltrek”. In de herfst trekken ze naar warmere streken. In de lente komen ze weer terug om hier te gaan broeden. Omdat ze hier voornamelijk in de zomer zijn, noemen we ze “Zomergasten”. We kennen ook “wintergasten” in ons land. Dit zijn vooral ganzen, die uit het koude noorden van Europa komen. Ze eten gras dat daar dan niet meer is te vinden. Hier is altijd genoeg te grazen, ook in de winter. Er zijn ook nog “standvogels”. Dat zijn vogels die gewoon in ons land blijven. Koolmeesjes, Merels, Vinken en Roodborstjes zijn niet zo kieskeurig. In de zomer eten ze wormen en insecten, in de winter nemen ze genoegen met zaden, nootjes, stukjes brood en alles wat ze maar kunnen vinden. Ze hoeven geen gevaarlijke reis te ondernemen en trekken in de winter naar de steden en de dorpen omdat het daar warmer is en er meer voedsel te vinden is. Herten, schapen en zwijnen redden zich in de winter met boomschors. Ze moeten wel op pad om boomschors te zoeken. Om warm te blijven hebben ze een dikke wintervacht. Dat werkt als een soort dikke winterjas en houdt ze warm. Warmbloedige dieren moeten ook voldoende eten, want voedsel geeft brandstof waarmee je je temperatuur op peil kunt houden. Als ze teveel afkoelen worden ze ziek.

Met een warme jas aan genieten van echte sneeuw op de Skiberg © Ben Huber

- niet meer op pad hoeven voor voedsel. Ze slaan een flinke voorraad met lekkers op in hun holletje en worden alleen wakker om wat te eten. Molly heeft soms niet genoeg wintervoorraad. Omdat de wormen als het kouder wordt dieper de grond in gaan, moet ze dan extra gangen maken om weer genoeg wormen te kunnen vangen. Daarom zie je in de winter vaak plotseling veel meer molshopen.

-6-

Een IJsbeer zit na de winter in zijn warme vacht te genieten van de voorjaarszon. © Machiel Brinkhorst

Andere dieren moeten een schuilplaats zoeken of gaan in winterslaap om de soms berekoude winter te overleven. IJsberen houden geen winterslaap, maar wel een soort winterrust.

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013

Zwarte en Bruine beren houden een hele lange lichte winterslaap. Ze sluimeren meer dan dat ze echt slapen. Tijdens hun wintersluimering zijn ze ongevaarlijk. Je kunt ze dan rustig aaien. Wat je natuurlijk nooit moet doen! Ook kikkers, padden, wespen en hommels doen aan winterslaap. Van de wesp overleeft vaak alleen de koningin! De wespenkoningin heeft dan voordat de wespen sterven al eitjes gelegd. Vleermuizen en Egels eten voordat de winter begint hun buikje meer dan vol. Zo krijgen ze een extra voorraad brandstof in de vorm van een dikke vetlaag. Vervolgens zoeken ze een beschut plekje en slapen de hele winter door. Egels kruipen vaak onder bladerhopen in tuinen en komen daar een paar maanden niet meer uit tevoorschijn.

Veel planten sterven in de winter geheel af. Die leven maar 1 jaar. Zij overleven in de vorm van zaad. Er zijn ook planten die in het ene jaar ontkiemen en het jaar erop pas bloeien. Die leven 2 jaar. In het eerste jaar vormen ze slechts een rozet van bladeren vlak bij de grond. Meerjarige planten overwinteren als geheel. Het grootste gevaar voor deze planten is vorst en uitdroging. De meest kwetsbare delen, zoals de bladeren, vallen daarom vaak af. Bladeren van groenblijvende planten en winterknoppen van bladverliezende gewassen zijn speciaal beschermd tegen vorst en uitdroging. Ze bevatten meestal was- of harsachtige stoffen, of soms zelfs een soort antivries. Ook stevige schubben en haren geven extra bescherming. Bovendien bevatten planten in rust relatief weinig vocht, zodat ze niet snel kapot zullen vriezen.

Voor veel planten is de winter ook een moeilijke tijd. Ze hebben verschillende manieren bedacht om te overleven.

Gezellige kerstdagen toegewenst. Wees voorzichtig met vuurwerk of blijf er liever helemaal vanaf.

-7-

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Kwaliteit van het oppervlaktewater Cees van der Burg Een milieuprobleem om op te lossen. De hoogheemraadschappen hebben de zorg voor een goede waterkwaliteit als kerntaak. In de gemeente Lansingerland ligt deze kerntaak bij het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard voor de kernen Bleiswijk en Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs valt onder het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Delfland. Waar staan we op dit moment met de waterkwaliteit in Nederland. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de publicatie 'Green growth in the Netherlands 2012' uitgebracht. Hierin wordt een samenhangend overzicht gepresenteerd van de staat van groene groei in Nederland aan de hand van 33 indicatoren. In de periode 2000-2012 ontwikkelden 18 van deze indicatoren zich in een positieve richting en 7 in een negatieve richting. Nederland scoort ten opzichte van de rest van Europa gemiddeld. Het eerste exemplaar van de publicatie is uitgereikt aan staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu. Slechte kwaliteit van oppervlaktewater Op de indicatoren voor milieukwaliteit en natuurlijke hulpbronnen scoort Nederland relatief laag. De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater is de slechtste binnen de Europese Unie. Zie voor meer informatie de publicatie 'Green growth in the Netherlands 2012' op de website van het CBS. Via deze link te downloaden http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/2C613080F668-439C-B12C-98BF361B5ADF/0/2013p44pub.pdf De kwaliteit van het oppervlaktewater in Delfland en Schieland. Beide hoogheemraadschappen hebben te maken met slechte chemische waterkwaliteit als gevolg van veel te hoge nutriëntenbelastingen van vooral stikstof en fosfaat. De waterkwaliteit wordt tevens in grote mate slecht beïnvloed door de aanwezigheid van gewasbeschermingsmiddelen. Juist ook de nieuwe groep van systemische insecticiden (neonicotinoïden) wordt in veel te hoge concentraties in het oppervlaktewater gevonden. Jaarlijks is er een rapportage van de kwaliteit van het oppervlaktewater beschikbaar. Deze rapportages zijn beschikbaar via de sites of op te vragen bij de Hoogheemraadschappen en dienen als rapportage naar de Europese gemeenschap. Nationale lidstaten van de EU moeten in 2027 voldoen aan de normen kwaliteit oppervlaktewater vastgelegd in de KRW (Kaderrichtlijn Water). Er staat nog veel te doen om de gestelde normen voor de kwaliteit van het oppervlaktewater te realiseren. In Nederland vertaalt de Rijksoverheid de Kaderrichtlijn Water (KRW) in landelijke beleidsuitgangspunten, kaders en instrumenten. De Minister van Infrastructuur en Milieu is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van de KRW. Zij is dit mede namens de andere rijkspartijen en in nauw overleg met provincies, waterschappen en gemeenten. In het Bestuursakkoord Water is de samenwerking in het -8-

Door een dicht kroosdek verstikte Noordeindsevaart © Cees van der Burg

waterbeheer en -beleid tussen deze partijen vastgelegd. Werkprogramma Stroomgebiedbeheerplannen 2015 Het Werkprogramma Stroomgebiedbeheerplannen 2015 beschrijft het proces en de randvoorwaarden voor de actualisatie van de stroomgebiedbeheerplannen (SGBP) in 2015. Het bevat een tijdschema en gaat in op de vorm en inhoud van de producten van rijk en regio. Verder worden de organisatie, de publieke participatie, de relatie met andere richtlijnen en internationale afstemming toegelicht. Het Hoogheemraadschap Delfland is inmiddels gestart met het opstellen van de SGBP 2013-2015. Hierin wordt met verschillende partijen gekeken naar knelpunten in gebieden om, na het vaststellen van de plannen, te komen tot een gebiedsgerichte aanpak. Ook Rotta is uitgenodigd om aan dit overleg deel te nemen. Namens Rotta heb ik deelgenomen aan het eerste brede overleg met verschillende maatschappelijke organisaties die kennis hebben van delen van het stromingsgebied. In het overleg zijn naar het Hoogheemraadschap adviezen en knelpunten aangegeven, op dit moment worden deze uitgewerkt om te bespreken in een tweede brede bijeenkomst die wordt gepland in 2014. Het overleg moet leiden tot een maatregelenpakket 2016-2021 om belangrijke stappen te nemen in de verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater.

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Gierzwaluwkasten Piet Mulder Van bouwbedrijf Groeneweg kregen wij een grote order: 15 gierzwaluwkasten, een slechtvalkkast met rooster en drie grote insectenhotels. De insectenhotels worden 1 meter bij 0,5 meter, geen kleintjes dus. Groeneweg heeft al het materiaal geleverd, een stuk of zes grote watervast verlijmde multiplex platen. De zwaluwkasten worden drie in één, dus vijf grote kasten met drie ingangen, een soort mussenflat, maar dan voor gierzwaluwen.

ze netjes verven in de door Groeneweg aangegeven zwarte kleur. Als je er toetsen op zou schilderen had je vijf piano’s. André en ik hebben de kasten op 21 november j.l. afgeleverd. Ze komen te hangen op de zwarte bovenrand onder de roosters van het Cartotec bedrijfsgebouw aan de Waalhaven. De slechtvalkkast moet in januari geleverd worden en de insectenhotels op een later tijdstip. André, bedankt voor je fijne manier van leiding geven aan dit voor Rotta grote project.

Ons technisch opperhoofd André Gouw ging meteen aan de slag met het maken van de bouwtekeningen. Tot in de kleinste details werd alles uitgewerkt. Voor de buitenstaanders: André Gouw is het hoofd van de technische dienst van het Trefpunt. Met zijn medewerkers werd alles keurig netjes op maat gezaagd en in elkaar gezet met lijm en schroeven.

De gierzwaluwkasten zijn bijna gereed voor aflevering. © Piet Mulder

Het gebouw van Cartotec. De gierzwaluwkasten komen onder de dakrand. © Piet Mulder

André Gouw hanteert de verfroller © Piet Mulder

Op 21 november moesten de vijf kasten worden afgeleverd bij het bouwbedrijf aan de Waalhaven. Omdat we de deadline dreigden te missen moest er overgewerkt worden. We werden van vrijwilliger werknemer, zo voelde dat tenminste. Maar door de aimabele manier waarop André zijn personeel aanstuurde, vonden we dit geen probleem. Met veel enthousiasme hebben we aan de kasten gewerkt en we kregen ze zijn op tijd klaar. In het Trefpunt konden wij

André Gouw arriveert met een van de gierzwaluwkasten bij Cartotec. © Piet Mulder

-9-

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 De Ransuil, verborgen samenscholer Jan Mudde Een uilensoort, die in ons werkgebied waarschijnlijk meer voorkomt dan we weten, is de Ransuil. Dat komt vooral door zijn verborgen leefwijze gedurende het grootste deel van het jaar en natuurlijk doordat de dieren vooral in de schemering en nacht actief zijn. Je zult als vogelaar dus echt moeite moeten doen om deze soort in het veld te treffen. Herkenning Van de drie in onze omgeving regelmatig broedende uilensoorten is de Ransuil de middelste qua grootte. Met een lengte van rond de 35 cm is hij duidelijk groter dan de Steenuil, die niet veel groter dan een Merel is, maar zeker kleiner dan zijn grote neef de Bosuil. Als je het geluk hebt om een alerte Ransuil in het daglicht te vinden dan valt direct het meest markante kenmerk op. Boven op de kop staan twee duidelijke “oren”. Dat het hier niet om echte oren gaat, is iets dat vaak vergeten wordt. Het gaat echter om twee veerpluimen, die niets met het gehoor van doen hebben. Verder valt vooral de fantastische schutkleur van de vogel op. De bruingrijze grondkleur is bezaaid met donkere vlekken en de lichtere borst vertoont een patroon van donkere lengtestrepen. Hierdoor is de vogel in rust bijna onzichtbaar! Tijdens de jacht, in de schemering, valt de Ransuil vooral op door zijn lange afgeronde vleugels. Schommelend met tussendoor enkele trage vleugelslagen en lange glij-pauzes vliegt de vogel volledig onhoorbaar laag boven het landschap met een voorkeur voor randen langs bosjes. Als er licht valt op de onderzijde dan lijkt deze vrijwel wit maar is dat niet! Ransuilen zijn vrij zwijgzaam en daardoor worden ze ook veel minder opgemerkt dan hun luidruchtiger soortgenoten Bos- en Steenuil. Op www.waarneming.nl en www.xeno-canto.org (Engelstalige website, zoek op Longeared owl of op Asio otus) zijn zeer goede geluidsopnamen te vinden. Luister er eens naar, het gaat je zeker helpen om deze soort te vinden. Voorkomen en gedrag Ransuilen komen voor in heel diverse landschappen. Het meest zijn ze te vinden in de nabijheid van menselijke activiteit. Groene woonwijken en agrarisch landschap met verspreide bosjes lijken nog steeds favoriet te zijn. Om te kunnen broeden hebben deze uilen oude nesten van Zwarte Kraaien en Eksters nodig; ze nestelen namelijk niet in holtes of nestkasten. Zoals al gezegd zijn de vogels voornamelijk actief in de schemering en de nachtelijke uren. Vooral in de avondschemering kan je heel goed Ransuilen waarnemen. Ga dan vooral op zoek aan de randen van houtopstanden. Zoek een plek waar je zelf makkelijk wegvalt tegen de achtergrond en ga op je gemak zitten. Speur met het blote oog of een lichtsterke verrekijker het gebied af en let daarbij vooral op de ruimte tot een meter of drie boven het maaiveld. De winter is helemaal een uitgelezen tijd om kennis te kunnen maken met de Ransuil. Vanaf oktober komen de dieren namelijk in de ochtendschemer bijeen op zogenaam-

- 10 -

de roestplaatsen waar ze gezamenlijk de dag rustend doorbrengen. Deze roestplaatsen kun je vaak vinden in dichte begroeiingen zoals Klimop, dichte dennen- of sparrenbosjes, grote coniferen en bosjes met een hoog opgaande ondergroei van bramen en ander dicht struweel. Het aantal dieren dat bij elkaar kruipt kan variëren van enkele exemplaren tot enige tientallen. Je moet wel heel zorgvuldig de begroeiing uitpluizen, want door hun fantastische schutkleuren gaan de uilen vrijwel geheel op in hun omgeving. Blijf altijd wel op flinke afstand van een dergelijke roestplaats, want Ransuilen zijn erg gevoelig voor verstoring! Door op afstand van een roestplaats te posten aan het einde van de dag kan je getuige zijn van het uitvliegen van de uilen voor hun voedselvluchten. Uit eigen ervaring kan ik zeggen, dat dat een heel spectaculair gezicht is! Voedsel Muizen vormen het stapelvoedsel van de Ransuil. Vooral Veldmuizen zijn erg belangrijk als voedselbron. Zijn er weinig Veldmuizen dan stappen ze over op Rosse woelmuis, Bosmuis, Huismuis en andere beschikbare soorten. Ook kleine vogels staan soms op het menu. Opvallend is dat de diverse spitsmuizen vrijwel geheel in het dieet ontbreken. De sterke geur die deze soorten hebben weerhouden de uilen er waarschijnlijk van om ze te eten. Uitsluitend in zeer sneeuwrijke winters met aanhoudende vorst vind je soms enkele spitsmuizen terug in de braakballen. Toekomst en onderzoek De toekomst van de Ransuil is onzeker. Al vele jaren lijkt er sprake te zijn van een dalende trend in broedvogels en ook op winterroestplaatsen worden substantieel minder uilen gezien. Wat daarvoor de redenen zijn, is niet bekend. Mogelijk spelen habitatverlies, achteruitgang van de Veldmuis, toegenomen verstoring en toename van Bosuil en Havik daarin een rol. We hopen dat het inventarisatiewerk voor de nieuwe Vogelatlas 2013-2015 van Sovon en Vogelbescherming meer inzicht geeft in de actuele verspreiding en de aantallen Ransuil die we nog over hebben. Ransuilen zijn een dankbaar onderzoeksobject en kunnen ons veel leren over de toestand van onze omgeving. Belangrijk daarbij zijn vooral de uilenballen, die ze produceren. In deze braakballen zijn de herkenbare schedeldelen terug te vinden van de prooien, die ze gegeten hebben. Alle muizensoorten zijn hieraan herkenbaar en met uitzondering van de spitsmuizen geeft een serie van 150-200 geïdentificeerde muizenschedels uit een partij braakballen een goed beeld van de aanwezigheid van deze kleine zoogdieren in de omgeving van de verblijfplaats van de uilen. Vooral van de winterroestplaatsen zijn flinke partijen braakballen te verzamelen. Geef daarom een door jou ontdekte roestplaats door aan Jesse Keyzer, [email protected] Hij zorgt er dan voor dat de braakballen verzameld worden zonder dat de uilen verstoord worden. Daarnaast geeft jouw waarneming inzicht in de aantallen Ransuilen, die nog in ons werkgebied aanwezig zijn.

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Nog steeds vers bloed gezocht We hebben gelukkig in de club heel veel enthousiaste mensen die op velerlei gebieden actief zijn. Als je een leuke invulling van je vrije tijd zoekt dan is bij Rotta alles mogelijk. Wat je kennis, ervaring of achtergrond ook is, er is bij de vereniging altijd een plekje te vinden waar je plezierig aan de slag kan. Op dit moment zoeken we heel specifiek een aantal mensen met een bepaalde achtergrond of hobby, we hebben dus echte vacatures. Het gaat daarbij vaak om projecten die geen jaren duren maar in een paar weken of maanden afgerond kunnen worden. Uiteraard in je eigen tijd en tempo. Hieronder staan een paar van deze “jobs” heel kort en bondig beschreven. Lijkt het je wat om daarin mee te werken neem dan contact op met de mensen die er bij genoemd staan, zij kunnen je meer vertellen en samen met jou bekijken wat je kunt bijdragen. Webredacteur Tot nu toe is Chris van Rijswijk de enige webmaster vanuit Rotta. Chris doet dat fantastisch en heel enthousiast maar wil ook weleens op vakantie of een weekendje weg. Daarom zijn we op zoek naar iemand die het leuk vindt om de

achterkant van de website te leren kennen en daar wat tijd in wil steken. Daarnaast kan de website ook een stevige opfrisser gebruiken en denken we er zelfs over na een geheel nieuwe website te ontwikkelen. Heb je dus ervaring met het bouwen en onderhouden van websites dan hoort Chris graag van je. Ook als je die kennis en ervaring nog niet hebt maar het graag wil leren ben je zeer welkom. Wel is een goede computervaardigheid een vereiste. Meer info en aanmelden bij Chris van Rijswijk, [email protected] Vrijwilligers educatieve materialen Met Natuurcentrum Trefpunt Rotta beschikken we over een perfecte locatie om de leden en het publiek kennis te laten maken met de prachtige Natuur in ons werkgebied. We willen dit graag doen door het inrichten van wisselende thema-exposities. Daartoe beschikken we over diverse expositieborden. Vind je het leuk om een thema uit te diepen met foto’s, teksten, PowerPointpresentaties en dergelijke dan kan je je hier helemaal in uitleven. Het is niet nodig zelf te kunnen fotograferen want er is voldoende materiaal beschikbaar. Creatieve geesten met gevoel voor communicatie en educatie kunnen zich melden bij Ad Somers, [email protected] of op 06 – 393 211 13.

met DE NIEUWE FIAT PUNTO TWINAIR ben je klaar voor 3 jaar • 3 JAAR 0% RENTE • 3 JAAR GARANTIE • 3 JAAR GEEN WEGENBELASTING Hij is er: de nieuwe Fiat Punto met zijn revolutionaire TwinAir Turbo benzinemotor. Zonder wegenbelasting en met slechts 14% bijtelling! Nu bovendien met gratis Cool&Blue pakket t.w.v. 3 600,-. Ga naar fiatpunto.nl, vergelijk de Punto TwinAir met zijn concurrenten en ervaar het verschil. Er is overigens al een Fiat Punto vanaf 5 10.990,-. De nieuwe Fiat Punto: dit is de auto waar wij van houden. Meer weten? Kom naar onze showroom en laat je verrassen door de nieuwe Punto. Gem. brandstofverbruik: 4,2 l/100 km (1 op 23,8). CO2: 98 g/km. Fiat. De laagste gemiddelde CO2-uitstoot van Europa.* Contant waarde

Contante Totaal Looptijd Vaste debet-rentevoet Jaarlijkse Kosten Termijnbedrag Totaal te aanbetaling Kredietbedrag in maanden op jaarbasis Percentage (JKP) per maand betalen bedrag

3 10.990,- 3 4.490,-

3 6.500,-

36

0,0%

0,0%

3 180,56

3 6.500,-

36 maanden voor maar

0% rente

Prijs is incl. BTW, excl. kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Getoonde afbeelding kan afwijken van de werkelijkheid. Prijswijzigingen voorbehouden. De financiering in de vorm van niet-doorlopend krediet wordt u aangeboden door Fiat Financial Solutions handelsnaam van FGA Capital B.V. (AFM vergunningsnummer 12013694) onder voorbehoud van kredietacceptatie en toetsing BKR te Tiel. Max. kredietbedrag 3 6.500,-. Deze financieringsactie is geldig tot en met 30 juni 2012. Prijs en uitvoering kunnen aan verandering onderhevig zijn zonder voorafgaande opgave. 3 jaar garantie is opgebouwd uit 2 jaar fabrieksgarantie en 1 jaar Extra Garantie. De compensatie van wegenbelasting per 2014 is gebaseerd op de wegenbelastingtarieven zoals bekend per 1 april 2012 en zal als korting worden verrekend. 3 jaar geen wegenbelasting is niet geldig voor de Fiat Punto 1.2 benzinemotor. Vanafprijs 3 10.990,- is gebaseerd op de 1.2 Pop 3-deurs actieaanbieding. Deze actie is geldig t/m 30 juni 2012. Vraag naar de voorwaarden. *Bron: Jato Dynamics. Gebaseerd op de volumegerelateerde gemiddelde CO2-uitstoot (g/km) van de best verkochte Europese automerken in 2011.

Eef en Huub

NU OOK UW FIAT-DEALER

Rotterdam, Ceintuurbaan 133, Tel. 010 - 211 11 11, www.eefenhuub.nl

- 11 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Excursie naar het Bentwoud Piet Mulder Het Bentwoud is een bos in ontwikkeling dat ligt tussen Zoetermeer, Benthuizen, Boskoop, Waddinxveen en Moerkapelle. Het gebied is ruim 800 hectare groot. Het bos wordt ontwikkeld volgens het basisgroeimodel Bentwoud, waarbij een basisinrichting met voldoende recreatieve kwaliteit tot stand wordt gebracht. Private partijen zijn uitgenodigd om te participeren. Wegens geldgebrek zijn niet alle gronden aangekocht. Ook worden er om die reden minder bomen aangeplant en er wordt meer overgelaten aan spontane bosontwikkeling. Een beetje minder en een beetje soberder dus. Voor een natuurlijker ontwikkeling is dit nog niet zo gek.

Aftakelende paddenstoelen © Piet Mulder

niet het giftige en jeukende spul van zijn Kaukasische broeder. De paddenstoelen zijn duidelijk op hun retour. De kleuren worden flets en vaal. De Helmmycena, de Honingzwammen en het Geweizwammetje hebben veel van hun glans verloren.

Start van de wandeling op het Land van Belofte © Piet Mulder

Wat zien we : velden vol dode Honingklaver, veel Ridderzuring, aangeplante Wilgen en Populieren, Riet staat er nog langs de sloten die de voormalige afscheidingen vormden tussen de diverse landerijen. Hier en daar staan spontaan ontsproten Elzen, Sleedoorns en Lisdodden. We zien een Wegedoorn. De bessen van deze struik zijn laxerend en bloedzuiverend. Wat je niet zou verwachten zijn de Breedbladige orchis en de Wespenorchis. Langs de kant van een voetpad staat een Gewone berenklauw. Deze plant heeft

Vogels zijn er volop: Gaaien, Nijlganzen, Grauwe Ganzen, Aalscholvers, groepen Kneuen, Putters en Vinken en Graspiepers, een Buizerd in de lucht en een blonde Buizerd in een boompje, Sperwer, een Bruine en een Blauwe Kiekendief, een Torenvalk, Slechtvalk, Meerkoeten, Wilde Eenden, Krakeenden en Zilvermeeuwen, een Roodborst, Groenlingen en Veldleeuweriken en een zwerm Kieviten. Op een wandelpad zit een Groene kikker. Wat die daar doet is ons een raadsel. Na afloop van de wandeling brengen we nog een bezoek aan de moestuin van Joke en Rien. Zij kunnen heel Moerkapelle van voedsel voorzien. Het was een zeer aangename wandeling. Dank aan onze natuurgidsen Rien van der Vorm en Dick Hoek.

Reuzenberenklauw, mooi maar gevaarlijk, omdat je bij aanraking er vreselijke blaren van kunt krijgen. © Piet Mulder

Wegendoorn © Piet Mulder

- 12 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Landelijke Natuurwerkdag in de Eendragtspolder Aria van Ballegoie Zaterdag 2 november stonden er om 9 uur ongeveer 20 mensen op de Slingerkade in de Eendragtspolder klaar om aan het werk te gaan. Het doel van deze dag was het verwijderen van opschot van jongen bomen en struiken van de eilanden ten oosten van de roeibaan, om te voorkomen dat er op termijn bos ontstaat. Het huidige open terrein, dat onlangs nog is gebruikt als calamiteitenberging na zware regenval, is aantrekkelijk voor heel veel vogels. Deze dag was door Rotta georganiseerd in samenwerking met Landschapsbeheer en de Groenservice Zuid-Holland (GZH). Na een openingswoord door een van de bestuurders van het Recreatieschap Rottemeren werden de deelnemers per boot naar het eerste eiland vervoerd. Hier werd, gewapend met schep, spa, of met de blote (gehandschoende) handen begonnen met het uittrekken van de jonge boompjes en struikjes. Veelal waren dit diverse soorten Wilg en Kornoelje. Het aardige van natuurwerk bij Rotta is, dat je op je eigen manier en in je eigen tempo kunt werken. Je ziet dus mensen in groepjes, rustig en gezellig pratend aan het werk, terwijl anderen stevig doorwerken, meters maken

Een van de bestuursleden van het Recreatieschap Rottemeren opent de werkdag. © Aria van Ballegoie

en veel arbeid verrichten. Wel hebben ze allemaal gemeen dat ze genieten van de natuur en van het buiten zijn. En te genieten was er volop. Een grote groep Knobbelzwanen was op de geplande werklocatie aanwezig en vertrok toen de eerste mensen afdaalden vanaf de dijk naar de aanlegsteiger waar de Rottaboot klaar lag in het water. Op de eilanden waren Graspiepers, Veldleeuweriken en Watersnippen aanwezig, die het luchtruim kozen wanneer de mensen dichterbij kwamen. Ook enkele Grote Zilverreigers vlogen op en een Buizerd en een biddende Torenvalk waren van dichtbij te bewonderen. Heerlijk om op deze manier de Eendragtspolder van binnenuit te ervaren. Na de koffie werden we op 2 andere eilanden afgezet en werden ook daar de jonge scheuten zo veel mogelijk verwijderd. Natuurlijk werd er ook aandacht besteed aan de andere, soms nog bloeiende planten. Er stond zelfs een

Inscheping om naar de eilandjes te gaan. © Aria van Ballegoie

bloeiende Teunisbloem! Ook stond er op veel plekken (uitgebloeide) Kaardenbol. Ook waren op de uitgebloeide distels nog veel Putters aanwezig. De Putter heeft niet voor niets de bijnaam Distelvink. In de loop van de dag meldden zich weer nieuw vrijwilligers. Rond het middaguur werden we door schipper Ad allemaal weer terug gevaren en stond er op het parkeerterrein een partytent waar we door GZH een heerlijke lunch kregen aangeboden. Gesterkt door soep, allerlei broodjes gezond, (karne)melk, jus d’orange en fruit konden we aan het middagprogramma beginnen. Vier eilandjes hebben we deze dag, onder een loodgrijze lucht ontdaan van opschot. Maar het bleef droog, tot de koffie/thee van rond 15.30 uur. Totaal zijn er ongeveer 40 mensen aan het werk geweest en er werden vele boompjes-in-wording verwijderd. Kees van Vliet van GZH, die zelf ook de hele dag meehielp, schatte het aantal verwijderde planten op tienduizend! In de miezerregen vertrokken de deelnemers naar huis en werd de Rottaboot weer op de kant getrokken. Rottamannen, bedankt voor de organisatie. GZH, bedankt voor de heerlijke lunch en de koffie en thee. Het was een fijne dag! Hopelijk zullen al die mooie vogels nog heel lang gebruik blijven maken van dit prachtige moerasgebied.

Speuren naar ongewenste opslag © Aria van Ballegoie

- 13 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Tuinhuis Jan Noppers en Ad Somers Groeistuipen Vanaf de opening van ons Trefpunt in maart 2010 maakt ‘Rotta’ een stormachtige ontwikkeling door. Niet alleen is het ledenaantal in vier jaar tijd bijna verdubbeld, maar ook het aantal activiteiten is sterk toegenomen. Verder zijn er allerlei nieuwe werkgroepen gevormd: kinderactiviteiten, natuurwerk, natuuronderzoek, Jong Rotta, ledenavonden, Rottavaria middagen enzovoort. Een koploper daarbij is de werkgroep kinderactiviteiten met de Rotta Kapoentjes (4-7 jaar) op vier woensdagmiddagen per jaar en de Rotta Rangers (7-12 jaar) iedere maand op een zaterdag. Eerst alleen op zaterdagmiddagen, maar sinds deze zomer ook op de zaterdagochtenden i.v.m. het grote aantal aanmeldingen (er kunnen maximaal 25 kinderen per groep meedoen) Met deze ontwikkeling zijn we uiteraard erg blij, want wie de jeugd heeft, heeft de toekomst! Met de toename van activiteiten en deelnemers ontstond echter ook een nieuw fenomeen: Ruimtegebrek Niet alleen voor de kindergroepen (binnen-activiteiten bij slecht weer), maar ook voor andere activiteiten, zoals Rotta-actief, werkgroep-overleg, kleine exposities, ontvangst van groepen enz., enz., ontstaat een groeiende behoefte aan een extra, multifunctionele binnenruimte. Temeer omdat in toenemende mate meerdere activiteiten op het zelfde moment plaatsvinden. Het erf en de parkeerplaats Los van al deze ontwikkelingen is ‘Rotta-actief’ de afgelopen jaren bezig geweest met de verdere inrichting van het erf. Zo is vorig jaar achter het gebouw de bijen- en vlindertuin gerealiseerd. Al in een vroeg stadium werd bij de inrichtingsplannen gedacht aan een soort prieeltje bij dit stukje tuin. Maar daar is het nog steeds niet van gekomen, omdat een andere zaak inmiddels voorrang had: parkeerruimte. Als gevolg van het groeiend aantal bezoekers werd de behoefte aan voldoende parkeergelegenheid vlakbij het Trefpunt steeds dringender. In goed overleg met het Recreatieschap en de gemeente Lansingerland hebben we

- 14 -

het afgelopen voorjaar op het terrein tegenover het Trefpunt een parkeerplaats voor 24 auto’s kunnen realiseren. Het werk is geheel uit eigen middelen betaald! Met de aanplant van 15 jonge fruitboompjes er om heen is het P-project dit najaar afgesloten. Nu verder met het tuinhuis Nu kan ‘Rotta-actief’ de aandacht weer richten op de gewenste extra multifunctionele ruimte en de verdere inrichting van het achtererf. Door het een met het ander te combineren, ontstond uiteindelijk het plan voor dit tuinhuis: een achthoekig houten gebouwtje met openslaande deuren aan vier zijden en glas rondom, gesitueerd op de westpunt van het achtererf, waardoor het uitzicht biedt naar alle kanten. Door de ramen heeft men zo een vrij uitzicht, onder andere op het plasje, waar in de winter niet alleen meerkoeten, waterkipjes, wilde eenden en kuifeenden, maar soms ook nonnetjes kunnen worden gesignaleerd. Als groene kroon op het werk willen we het huisje graag voorzien van een eco-dak met sedum-beplanting, waardoor het helemaal past bij de naastgelegen bijen- en vlindertuin. De bouw en inrichting Met behulp van inklapbare werkbladen en losse tafels moet de indeling van deze ruimte snel en eenvoudig aangepast kunnen worden voor diverse activiteiten. Onze eigen vakbekwame vrijwilligers gaan dit tuinhuis zelf bouwen. We zullen ons dit jaar moeten beperken tot de betonnen fundering, maar hopen in 2014 voldoende middelen te hebben om de verdere opbouw, afbouw en het groen-dak te kunnen realiseren. De financiering Omdat dit jaar het parkeerterrein uit eigenmiddelen is bekostigd, zijn – zoals ook in de begroting al was voorzien de reserves met ongeveer € 7.000 gedaald. Om toch meteen met het tuinhuis van start te kunnen gaan is één van onze leden daarom naarstig op zoek gegaan naar een sponsor voor dit project. Gelukkig hebben we er een gevonden: De Lions Club Bergschenhoek wilde graag helpen onze doelstelling te realiseren en heeft met een genereuze gift van € 4.000 voor het startkapitaal gezorgd, waarmee we het casco grotendeels kunnen bekostigen. Het nog ontbrekend bedrag voor de verdere afbouw, de inrichting en het groendak, bij elkaar ook zo’n € 4.000 zullen we uit eigen middelen moeten aanvullen. Om dit bedrag bij elkaar te brengen is een extra steuntje in de rug daarbij van harte welkom. Sponsorbijdragen zij van harte welkom op onze (Trefpunt) bankrekening: 14.69.64.519 IBAN: NL67 RABO 0146 9645 19 t.n.v. Natuur- en Vogelwacht Rotta, m.v.v. ‘tuinhuis’. Rotta heeft de ANBI-status waardoor giften aan de vereniging -binnen de daarvoor geldende grenzen- afgetrokken kunnen worden van de belastingen.

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Ruimtelijke ontwikkelingen in de Noordrand Jaap van Lien In de laatste Aves Visum heb ik een korte opsomming gegeven van alle gebieden in ons werkgebied waar we ons mee bezighouden en waar we ook dikwijls met voldoening naar kunnen kijken. We doen ons werk niet voor niets. Deze keer wil ik mij weer beperken tot de actualiteit van het moment en dat betekent het nalopen van een bekend rijtje. A13/A16 Onlangs deelde de minister aan de Tweede Kamer mee dat er afgezien zal worden van tolheffing op de nieuwe snelweg. Een besluit dat ongetwijfeld met grote instemming ontvangen is in Hillegersberg. De kans op blijvend sluipverkeer door de Molenlaan wordt daardoor immers een stuk kleiner. Intussen is het de vraag hoe de minister het financiële gat gaat vullen dat ontstaat door af te zien van tolopbrengsten. De bedoeling is dat eventuele voordelen die zouden kunnen ontstaan bij de aanbesteding van de weg, gebruikt kunnen worden om de weg beter in te passen in het landschap.

Aanleg van de werkweg in de Bergboezem © Jaap van Lien

Blijft dat zo? We zullen er in ieder geval op aan blijven dringen. Dat kan om te beginnen als er in december weer een serie informatieavonden van Rijkswaterstaat van start gaat. Er worden vier avonden belegd, waarbij telkens een ander deel van het tracé centraal staat. Het gaat om vier aparte delen t.w. Terbregge/Ommoord, Lage Bergse Bos, Midden (Bergweg Zuid/Bovendijk en West (Bovendijk/A13). Belangstellenden zijn op deze avonden welkom. Vanaf januari wordt er dan verder gesproken met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties in z.g. gebiedstafels die per deelgebied zullen opereren. Ook onze vereniging zal daarin participeren. Veel vertegenwoordigers zullen zich inzetten voor een weg die voor zo min mogelijk overlast zorgt voor de omwonenden. Voor ons geldt dat ook, maar omwonenden zijn voor ons dan zeker ook al de dieren in de wijde omgeving die door de nieuwe weg in het gedrang komen. Voldoende faunapassages zijn dringend nodig en daar zullen we het dan ook over hebben. Intussen ziet de planning voor de aanleg van de weg er als volgt uit: begin 2015 wordt het Ontwerp Tracé Besluit ter inzage gelegd; eind 2015 volgt de ter inzage legging van het Tracé Besluit. In 2016 is het Tracé Besluit onherroepelijk en wordt het werk na aanbesteding gegund. In 2017 start de aanleg en in 2021 mag het verkeer over de weg. Dat alles nog wel onder voorbehoud! Groenzoom Berkel/Pijnacker In de Bergboezem is de aannemer in opdracht van het HH Delfland aan de slag gegaan met de waterstaatkundige aanpak van de polder. Onlangs was het door de overvloedige regen nodig om de Bergboezem te gebruiken voor het inlaten en opslaan van overtollig water. Dat illustreerde nog eens de precaire situatie waarin met name Berkel en Ro-

Tijdelijke brug tussen het Oudeland en de Bergboezem © Jaap van Lien

Aanleg van het Polderpad bij metrostation Rodenrijs © Jaap van Lien

- 15 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 denrijs zich bevindt als het gaat om waterberging bij extreme regenval. De aannemer is begonnen met de aanleg van tijdelijke transportwegen door de polder. De wegen bestaan uit een dikke laag houtsnippers. De bedoeling is dat de wegen na beëindiging van de werkzaamheden weer opgeruimd worden zonder blijvende sporen na te laten. Vanuit bedrijventerrein Oudeland is er een tijdelijke brug aangelegd over de Bovenvaart. Een grote hoeveelheid klei wordt met zwaar materieel aangevoerd naar een gronddepot en vandaar met lichter materieel naar de plaats van bestemming gebracht. Met de klei wordt o.a. de Kronkelkade die de grens vormt met de polder Oude Leede, verhoogd en verstevigd. De vele transporten moeten vooral deze winter plaatsvinden zodat de weidevogels die in het vroege voorjaar terugkomen, zo min mogelijk hinder ondervinden als ze hun broedplaatsen betrekken. De aannemer is van goede wille als het gaat om het ontzien van de weidevogels maar moet intussen ook zijn werk doen. Er zal zeker sprake zijn van verstoring maar we hopen dat het tot een minimum beperkt zal blijven. De ecoloog die bij het werk betrokken is zal daar speciaal op letten. Dat geldt natuurlijk ook voor de leden van het Natuur- en Milieu Platform. Reken maar dat we de werkzaamheden nauwlettend zullen volgen! Op het moment van schrijven van dit artikel is de discussie over de aanbesteding van het beheer van de Groenzoom binnen de beide gemeenteraden (Pijnacker/Nootdorp en Lansingerland) nog onderweg. Eind november moet er groen licht komen voor de voorstellen die door de projectorganisatie zijn gedaan. De visie op het toekomstige beheer ziet er goed uit. De lat wordt behoorlijk hoog gelegd en dat kan alleen maar gunstig zijn voor het uiteindelijke resultaat. Zeker ook waar het de natuurontwikkeling betreft. Er wordt een flink aantal verschillende natuurdoeltypen genoemd die voor de diverse delen van de Groenzoom worden nagestreefd. Op een beheerkaart is dat in beeld gebracht en dat ziet er veelbelovend uit. Om de doelen te kunnen bereiken is een beheersorganisatie vereist die over kennis en ervaring beschikt. De te volgen aanbestedingsprocedure is daar ook op gericht. Prijs speelt een grote rol maar kwaliteit ook. Dat werd gelukkig ook benadrukt door verschillende raadsleden in de lopende discussie. Vlinderstrik Na vele jaren van praten is er nu een eerste begin gemaakt met de openlegging van het Vlinderstrik gebied. Vanaf de Landscheidingsweg bij station Rodenrijs wordt er gewerkt aan een fietspad naar de onderdoorgang bij de N 471. Het stukje fietspad is een onderdeel van het toekomstige polderpad, de fietsverbinding tussen de Rotte en de Schie. Het is nog maar de start van wat moet komen. Ook hier is geduld een schone zaak. Groenstructuurvisie Lansingerland Tenslotte nog iets over een nieuw initiatief van de gemeente Lansingerland. De gemeente heeft aan een landschapsarchitect de opdracht gegeven om een groenstructuurvisie op te stellen. Het gaat dan niet over de groene buitenge-

- 16 -

bieden maar over de groene structuren in en tussen de drie kernen van de gemeente. Versterking van de groene verbindingen en ook meer samenhang is in onze ogen heel belangrijk. We zijn dan ook graag ingegaan op de uitnodiging van de gemeente om mee te denken. Wat ons betreft gaat het over herstel en verbetering van de biodiversiteit, o.a. te bereiken door meer natuurvriendelijke oevers, bloeiende bermen, aaneengesloten groen, waardevolle beplanting. Er is inmiddels een eerste bijeenkomst geweest met de projectleiding van de afdeling Onderhoud en Beheer en de landschapsarchitect. Een tweede bijeenkomst is gepland voor januari en we houden u op de hoogte van de voortgang!

Cursus Vogelherkenning voor beginners 2014 Aad Deurloo Als je naar buiten kijkt, zie je vaak vogels en als je buiten bent hoor je ze ook vaak. Maar hoe al die vogels heten en hoe je ze aan hun geluiden kunt herkennen is de vraag. Velen van jullie weten daar waarschijnlijk niet veel van. Daar is echter wat aan te doen en wel door het volgen van onze cursus Vogelherkenning voor beginners. Deze cursus bestaat uit 6 donderdagavonden en zes excursies op de zaterdagmorgen direct volgend op de cursus avond. De data van de avonden zijn: 20 maart, 3 april, 17 april, 1 mei, 8 mei en 22 mei. We starten om 20.00 uur exact, de zaal is al open vanaf 19.30 uur. Om 22:00 is de cursusavond ten einde. De excursies beginnen, op verschillende locaties, om resp. 08.00 uur, 08.00 uur, 07.00 uur, 07.00 uur, 06.00 uur en 06.00 uur. Deze aflopende reeks houdt verband met het steeds vroeger gaan zingen en foerageren van de vogels. Bij de cursus hoort een, volledig full colour in eigen beheer uitgegeven, cursusboek. Daarin staat elke in de cursus behandelde vogelsoort beschreven en afgebeeld. Ook geeft het cursusboek meer informatie over bij het vogelen horende onderwerpen zoals onder andere verrekijkers, vogeltrek en vogelzang. De kosten van de cursus zijn € 60, - voor leden en € 75, - voor niet-leden. Voor niet-leden is een jaar lidmaatschap van Rotta in het cursusgeld inbegrepen. Het maximum aantal deelnemers is 22. Een en ander is inclusief het cursusmateriaal. Dus als je meer wilt weten over de meest voorkomende vogels in het werkgebied van Rotta, schrijf u dan in. Volgorde van ontvangst van het cursusgeld is volgorde van inschrijving. Betaling kan door overmaking op rekening: NL60TRIO0254.40.5223 t.n.v. Natuur- en Vogelwacht Rotta, Hoeksekade 164, 2661 JL Bergschenhoek. Dat is tevens het adres waar de cursus wordt gegeven. Als u mee wilt doen, beslis dan snel, de ervaring leert wij dat de cursus snel volgeboekt is. Mocht je vragen hebben, bel met Aad Deurloo, 06-41 04 35 62 of stuur een mailtje, [email protected]

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013

Cursus “Weer- en Sterrenkunde voor beginners” bij Euroster ☼

Zelf sterrenkijken met een echte telescoop!

☼

Leer alles over de sterren en planeten

☼

Leer zelf de sterrenbeelden herkennen

☼

Bouw zelf een planisfeer

☼

Ontdek waar ons weer vandaan komt

☼

En nog veel meer...

De cursus bestaat uit 4 avonden met de volgende onderwerpen: ☼

Ons zonnestelsel: de zon, maan en de planeten

☼

Zons- en maansverduisteringen, nieuwe maan, eerste en laatste kwartier

☼

De sterrenbeelden

☼

Zelf naar de maan, sterren en planeten kijken met een telescoop

☼

Hoe weet ik welke planeten en sterren er vanavond te zien zijn? En het ISS?

☼

Hoe ontstaat het weer?

☼

Welke telescoop kan ik het beste kopen?

Voor deze cursus is geen voorkennis nodig, iedereen kan mee doen. Uiteraard gaan we bij helder weer zelf met de telescoop naar de maan, sterren en planeten kijken. Locatie

TREFPUNT ROTTA, Hoeksekade 164, 2661 JL Bergschenhoek

Aanvang

maandag 13 januari 2014 om 20:00

Duur

4 lessen van 2 uur van maandag 13 januari t/m 3 februari 2014

Kosten

De cursus kost 40,=, dit is inclusief zelfbouwplanisfeer, lesmateriaal en lidmaatschap van Euroster in 2014; cursusgeld overmaken naar giro 281665 t.n.v. Euroster in Rotterdam o.v.v. 'cursus' en uw naam

Aanmelden [email protected], 010-75.27.014 (Martijn Bak), www.euroster-rotterdam.nl, of direct via onderstaande strook. Let op

Uw inschrijving is pas definitief als het cursusgeld op onze rekening is bijgeschreven. Vergeet niet uw naam te vermelden. Euroster behoudt zich het recht voor de cursus te annuleren bij onvoldoende deelname.

naam

: ………………………………………………………………

adres

: ………………………………………………………………

postcode

: ………………………………

plaats : ………………………………………………………………

telefoon

: ………………………………

mobiel : ………………………………………………………………

mail

: ……………………………………………………………… handtekening: ……………………………………

Ik meld me aan voor de cursus van 13-01-2014 t/m 03-02-2014 en betaal 40,=.

- 17 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Activiteitenkalender december 2013 tot en met maart 2014

dag datum tijd do 10:00-16:00 do vanaf 09:00 za 12:00-16:00

locatie Trefpunt op locatie Trefpunt

activiteit wekelijks, werken bij het Trefpunt wekelijks, natuuronderhoud wekelijks, vrije inloop

doelgroep Rotta Actief! Rotta Natuurwerk openbaar

info/aanmelden bij Jan Noppers Rien v.d. Vorm

dec. di 10 za 14

20:00-22:00 14:00-17:00

Trefpunt Trefpunt

bestuursvergadering Vrijwilligersdag

leden vrijwilligers

bestuursleden Ad Somers

jan. za di za za ma za

2014 4 7 11 11 13 18

09:00-14:00 19:00-22:30 14:00-17:00 10:00-12:00 20:00-22:00 10:00-12:00 en

KMG Trefpunt Trefpunt ZHP Trefpunt Trefpunt

Natuurwerk Braakballen pluizen Nieuwjaarsreceptie Natuurwandeling Start cursus Weer- en Sterrenkunde Spoorzoeken

openbaar Jong Rotta leden openbaar openbaar Rotta Rangers

Rien v.d. Vorm Jan Mudde Ad Somers Aad Deurloo Jan Noppers Gert Jansen

za

25

13:30-15:30 08:00-16:00

n.t.b.

Excursie Brouwersdam, Deltagebied

leden

di

28

19:30-22:30

Trefpunt

Vogels van Afrika, Dick Hoek (o.v.b.)

leden

Henk Zomer Hoek Jan Mudde

KMG Trefpunt Trefpunt Trefpunt

Rotta Natuurwerk Info op website en facebook Soepwandeling Uilenballen pluizen

openbaar Jong Rotta openbaar Rotta Rangers

Rien van der Vorm Jan Mudde Ad Somers Gert Jansen

n.t.b.

Excursie Oranjeplasjes en Staalduinse Bos Vogels Garry Bakker

leden leden

Henk Zomer en Jan-Kees Hoek Jan Mudde

februari za 1 di 4 za 8 za 15

Jan-Kees

za

22

09:00-14:00 19:00-22:30 13:30-16:00 10:00-12:00 en 13:30-15:30 08:00-16:00

di

25

19:30-22:30

Trefpunt

09:00-14:00 19:30-22:30 13.30-15.30 10:00-12:00 10:00-12:00 en 13:30-15:30 20:00-22:00 13:30-16:00 13:30-16:00 19:30-22:30 08:00-16:00

Land van BelofteNatuurwerk Trefpunt Info op website en facebook Trefpunt Struinen Trefpunt Wandeling in de bebouwde kom, n.i.t. Trefpunt Voelen, zien, horen en ruiken

openbaar Jong Rotta Rotta Kapoentjes openbaar Rotta Rangers

Rien van der Vorm Jan Mudde Gert Jansen Aad Deurloo Gert Jansen

Trefpunt Trefpunt Trefpunt Trefpunt n.t.b.

cursisten openbaar openbaar leden leden

Aad Deurloo Ad Somers Ad Somers bestuur Henk Zomer en Jan-Kees Hoek

19:30-22:30 10:00-12:00

Trefpunt Info op website en facebook Schiebroekse parkNatuurwandeling

Jong Rotta openbaar

Jan Mudde Aad Deurloo/ Jesse Keyzer

maart za 1 di 4 wo 5 za 8 za 15 do za zo di za

20 22 23 25 29

april di 1 za 5

Start cursus vogelherkenning Tentoonstelling Keramiek en Sieraden Idem Algemene leden vergadering Excursie Loetbos/Kleine Zaag

Actueel Rotta-nieuws Het meest actuele Rotta-nieuws vindt u op de website www.rotta-natuur.nl, bij het tabblad "agenda". Hier is ook verdere informatie over de activiteiten te vinden. Even de activiteit aanklikken in de agenda en u weet alles wat u weten moet!

- 18 -

Aves Visum, jaargang 33, nummer 126, december 2013 Toelichting activiteitenkalender In de activiteitenkalender staan de activiteiten voor het komend kwartaal die bij het ter perse gaan van dit nummer bekend zijn. Kijk op de website voor de meest actuele informatie. Hebt u geen internet, of na het raadplegen van de website nog vragen? Neem dan contact op met de persoon die bij de activiteit vermeld staat. Neem bij wandelingen en excursies altijd uw verrekijker mee. Eventueel is er een verrekijker te leen mits u dit tijdig aangeeft. Stem schoeisel en kleding af op het te bezoeken terrein en het weer. Bij deelname aan Rotta Actief! en Rotta Natuurwerk is het verstandig om vooraf even contact op te nemen om kleding en schoeisel af te stemmen op de te verrichten werkzaamheden. Bij auto-excursies rijden we zoveel mogelijk met elkaar mee. We streven er naar passagiers zo gelijk mogelijk te verdelen over de beschikbare auto 's. Benzinekosten worden door alle inzittenden gedragen. Passagiers betalen per persoon € 0,10 per gereden kilometer, ongeacht het aantal inzittenden. Als iemand per se met de eigen auto wil rijden, en daardoor geen passagiers heeft, zijn de benzinekosten geheel voor eigen rekening. Chauffeurs die passagiers meenemen moeten een inzittendenverzekering hebben afgesloten. Consumpties en entreegelden zijn voor eigen rekening. Doelgroepen Openbaar Ledenavond Cursus Rotta Onderzoek Rotta Actief! Rotta Natuurwerk Rotta Varia Rotta Kapoentjes Rotta Rangers Jong Rotta Wandeling Excursie Weekend

leden en niet-leden zijn van harte welkom, aanmelden niet nodig. alleen voor leden en donateurs, aanmelden niet nodig. alleen voor cursisten, dus vooraf aanmelden en betalen. inventariseerders en mensen met interesse voor onderzoek aan flora en fauna de werkploeg op donderdag, leden en niet-leden mogen meehelpen. leden en niet-leden kunnen mee komen werken in de natuur, aanmelden niet nodig. leden en niet-leden zijn van harte welkom, aanmelden niet nodig. leden en niet-leden tussen 4 t/m 6 jaar zijn welkom, aanmelden vooraf noodzakelijk, vol is vol. leden en niet-leden tussen 7 t/m 12 jaar zijn welkom, aanmelden vooraf noodzakelijk, vol is vol. leden en introducees vanaf 13 jaar zijn welkom, aanmelden niet nodig. leden en niet-leden zijn welkom, aanmelden niet nodig. alleen leden, vooraf aanmelden, uiterlijk drie dagen voor de datum. alleen leden, vooraf aanmelden noodzakelijk, zie instructies bij weekend.

Locaties, informatie en aanmeld-adressen indien vooraf aanmelden nodig is Afkorting BZ EDP HBB KMG LBB ZHP Rotta Actief! Rotta Kapoentjes Rotta Rangers Rotta Onderzoek Jong Rotta Rotta Varia Rotta Natuurwerk

Plaats/gebied Bleiswijkse Zoom Eendragtspolder Hoge Bergse Bos Koornmolengat Lage Bergse Bos Zevenhuizerplas Trefpunt Rotta Trefpunt Rotta TrefpuntRotta diverse locaties Trefpunt Rotta Trefpunt Rotta diverse locaties

Informatie bij Aad Deurloo Jan Mudde Aria van Ballegoie Aad Deurloo Rien van der Vorm Aad Deurloo Jan Noppers Gert Jansen Gert Jansen Jesse Keyzer Jan Mudde a.i. Ad Somers Rien van der Vorm

e-mailadres [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Excursies en weekenden, informatie en aanmelden bij Henk Zomer [email protected] Jan Kees Hoek [email protected]

010 - 455 10 20 010 - 418 10 31

Vertrekpunten wandelingen, tenzij anders aangegeven BZ parkeerplaats bij restaurant 't Zeeltje, Kooilaan 3, 2665 KR Bleiswijk EDP parkeerplaats bij Zevenhuizerplas, Middelweg, Zevenhuizen HBB parkeerplaats Outdoor Valley, Hoeksekade 141, 2661 JL Bergschenhoek of Trefpunt Rotta KMG brug over de Hennipsloot bij restaurant De Roerdomp, Tweemanspolder 12, 2761 ED Zevenhuizen LBB bij restaurant 't Hoekse Hout, Bergse Bosdreef 6, 2661 GN Bergschenhoek ZHP bij restaurant De Strandgaper, Strandweg 1, 2761 DM Zevenhuizen Kijk voor de meest actuele stand van zaken altijd op de website! http://www.rotta-natuur.nl/agenda

- 19 -

Telefoon 06 - 410 435 62 010 - 455 22 61 06 - 410 435 62 079 - 593 12 62 06 - 410 435 62 010 - 418 47 76 010 - 511 57 20 010 - 511 57 20 06 - 385 953 04 06 - 39 32 11 13 079 - 593 12 62

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Hoeksekade 164, 2661 JL Bergschenhoek

MB 59 Papegaaiduiker © Chris van Rijswijk

MB 60 Waterral © Chris van Rijswijk

Waterral © Chris van Rijswijk Papegaaiduiker © Chris van Rijswijk

Mystery bird Chris van Rijswijk MB59 Dit is typisch een foto van een vogel waarbij je gelijk ziet wat het is of je ziet het niet! Je ziet een vogel op zijn rug en de vogel strekt zijn vleugels. Wat opvalt, is dat de kop redelijk breed is en er sprake is van een licht grijze zijkop. De vleugels lijken kort, maar dat komt door de houding van de vleugels op de foto. Al met al past dit prima op een Papegaaiduiker en op niets anders. Bijgaand nog een andere foto van de vogel, ook met strekkende vleugels. Nu is hij gemakkelijk te herkennen. In zijn bek zitten gevangen vissen die hij aan zijn jongen gaat voeren. De Papegaaiduiker is een zeldzame wintergast langs onze kust, ondanks dat ze redelijk dichtbij broeden aan de oostkust van Engeland. Deze vogel is niet in ons werkgebied te verwachten, al hoewel zeg nooit nooit!

MB 61 © Chris van Rijswijk

MB60 Dit is een Waterral zonder kop. De vogel heeft wel een kop, maar die zit achter de vogel omdat hij naar rechts kijkt. De bruine bovendelen, de grijs blauwe onderdelen en de zwart witte flanken wijzen op een Waterral. Waterrallen hebben het ’s winters vaak lastig omdat ze dan maar moeilijk aan voedsel kunnen komen. Het is een teruggetrokken levende vogel die je niet vaak zult zien. Als je het geluid kent (wel eens omschreven als een varken dat geslacht wordt!), hoor je hem regelmatig in ons werkgebied. Bedankt voor alle inzendingen. Bijgaand 2 nieuwe foto’s. Ze zijn niet gemakkelijk. Je kunt je oplossing naar mij mailen ([email protected]) of zelf de antwoorden onthouden. Denk aan de prijsvraag! De oplossing staat in het volgende nummer. Kijk ook eens op mijn website: www. birdshooting.nl. Succes…

MB 62 © Chris van Rijswijk