De
nalatenschap
Een manier om het leven verder te zetten …
Aan uw testament werken is niet altijd gemakkelijk. Het is echter voor ieder van u de enige manier om te garanderen dat uw wensen perfect gerespecteerd worden. Zo kunt u ook bepaalde van uw engagementen verder zetten.
Kan ik via een testament naar eigen goeddunken over mijn eigendommen beschikken ? De wet wil de naaste erfgenamen van de overledene een minimale erfenis garanderen: dit is het “wettelijk erfdeel” of de “reserve”. De wet biedt deze reserve enkel aan de overlevende partner en de erfgenamen in rechte lijn – nakomeling, vader en moeder van de overledene -. Het wettelijk erfdeel varieert naargelang de situatie en het aantal naaste verwanten. Bijvoorbeeld: Bent u weduwnaar of ongehuwd, leven uw ouders niet meer en hebt u geen kinderen, dan kunt u vrij beschikken over 100% van uw eigendommen, Hebt u één kind, dan bedraagt de aandeelsverhouding 50%, Hebt u twee kinderen, dan kunt u vrij beschikken over 1/3 van uw eigendommen, hebt u er drie, dan wordt dat ¼, …. Een testament is noodzakelijk om vrij te beslissen over het beschikbare gedeelte van uw nalatenschap. Bij het ontbreken van een testament wordt de wet toegepast. Zijn er geen wettige erfgenamen, d.w.z. verwanten tot in de vierde graad, dan gaan de eigendommen van de overledene naar de Staat.
Hoe stel ik een testament op ? Een testament opstellen lijkt eenvoudig, maar de specifieke kenmerken van elke situatie vereisen de tussenkomst van een notaris. Die kan immers vaak bepaalde problemen voorkomen (hij kan u onder andere vertellen wat u zeker wel of zeker niet moet doen) en garanderen dat uw wensen wel degelijk gerespecteerd zullen worden. Bovendien bestaat er in België een centraal bestand van de testamenten. Dit wordt beheerd door de notariële organisaties, die uiteraard het vertrouwelijke karakter van de testamenten garanderen, maar die bij het overlijden van de persoon ook zorgen voor een zekere en correcte verspreiding ervan. Er bestaan verschillende manieren om een testament op te stellen.
Het eigenhandige testament Dit is een document dat de erflater alleen opstelt. Opdat het geldig zou zijn, moeten een aantal regels verplicht nageleefd worden: Het testament moet met de hand geschreven zijn door de persoon zelf; Het moet met de hand gedateerd en ondertekend worden door de persoon die het opstelt; De aanwijzing van de begunstigde moet duidelijk en precies zijn (voor een vereniging moeten bijvoorbeeld de juiste benaming en het adres van de hoofdzetel vermeld worden), … Hoewel dit niet verplicht is, is het toch aangewezen dit testament in bewaring te geven bij een notaris die het dan bewaart tot de dag van het overlijden of tot wanneer de erflater besluit het terug te vragen, bijvoorbeeld om het te wijzigen.
Het authentieke testament Een authentiek testament is een testament dat gedicteerd wordt aan de notaris in aanwezigheid van twee getuigen of een tweede notaris.
LHet internationale testament Het internationale testament is aanbevolen wanneer elementen van het testament het strikt nationale kader overschrijden.
Als ik een testament heb opgesteld, kan ik dan nog van gedacht veranderen? Een testament wordt slechts geldig bij het overlijden van de erflater. Voor uw overlijden kunt u uw testament dus om op het even welk moment herroepen of wijzigen. Komt u te overlijden, dan wordt rekening gehouden met het recentste testament.
Welke zijn de verschillende soorten nalatenschappen ? Algemeen legaat of legaat onder algemene titel Dit is een legaat waarmee u het geheel van uw eigendommen of een deel ervan aan één of meerdere begunstigden nalaat. Heb u meerdere algemene legatarissen aangeduid, dan zullen zij uw erfgoed onderling verdelen, al dan niet in gelijke delen, in functie van de testamentaire bepalingen.
Het bijzondere legaat In dit geval laat u welbepaalde eigendommen aan welbepaalde legatarissen na.
Het duolegaat, of hoe u uw erfgenamen meer kunt geven en toch een goed doel kunt steunen? Artikel 64, alinea 2 van het Wetboek Successierechten bepaalt dat u een legaat kunt doen aan één of meerdere personen door vast te leggen dat de daarbij horende successierechten ten laste zijn van één of meerdere andere erfgenamen of legatarissen. Via uw testament kunt u dus een deel van uw eigendommen nalaten aan één of meerdere personen en het saldo aan een erkende vereniging die dan de volledige successierechten moet betalen. Het voordeel schuilt in het verschil tussen het percentage van de successierechten dat van toepassing is op natuurlijke personen en verenigingen. Deze laatste betalen minder successierechten. Deze formule is bijzonder interessant als u enkel verre verwanten hebt.
Een concreet voorbeeld van een duolegaat Een gewoon legaat De heer A. woont in Brussel. Hij heeft geen erfgenaam in rechte lijn. Hij laat zijn nicht 100.000 € na. Bij zijn overlijden betaalt zijn nicht 42.500 € aan successierechten (35% op de eerste schijf van 50.000 € en 50% op de tweede schijf van 50.000 euro). Ze krijgt dus 57.500 € van de 100.000 €.
Een gewoon legaat van 100.000 € Nettoaandeel voor zijn nicht : 57.500 €
Successierechten die zijn nicht moet betalen : 42.500 €
Duolegaat De haar A. laat zijn nicht 65.000 € na en de ‘Vrienden van het Instituut Bordet’ 35.000 €. Zijn nicht betaalt geen successierechten. ‘De Vrienden’ betalen de successierechten van zijn nicht, goed voor 25.000 € (17.500 + 7.500) en die van de vzw, goed voor 4.375 € (12,50%), wat een totaal oplevert van 29.375 €. 65.000 € gaan dus naar de nicht van de heer A. en ‘De Vrienden’ krijgen 5.625€ (35.000 € - 29.375 € successierechten). U moet wel beseffen dat deze fiscale optimaliseringtechniek maatwerk is. Het is dus ten stelligste aangewezen een specialist ter zake, zoals een notaris, te raadplegen.
Legaat aan zijn nicht (equivalent van het nettoaandeel dat haar toekomt 65.000 €
Duolegaat van 100.000 € Legaat aan ‘De vrienden’ 35.000 €
Successierechten betaald door ‘De Vrienden’ 29.375 € Nettoaandeel dat ‘ De Vrienden’ toekomt 5.625 €
De schenking: U kunt ook al een deel van uw eigendommen overdragen voor uw overlijden. In tegenstelling tot een legaat is een gift onherroepelijk.
De schenking met voorbehoud van vruchtgebruik : Er bestaat een oplossing als u wenst te blijven genieten van de inkomsten van uw eigendommen: de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik. Dit moet verplicht via notariële akte gebeuren. De schenking voor een notaris gaat gepaard met de betaling van schenkingsrechten. Maar die rechten zijn laag voor organisaties die genieten van de fiscale immuniteit voor schenkingen – 12,5% in Brussel, 7% in Wallonië en 8,8% in Vlaanderen. Dankzij de schenking met voorbehoud van vruchtgebruik behoudt u tot aan uw overlijden het gebruik of de inkomsten van de eigendommen die u geschonken hebt. Het vruchtgebruik kan betrekking hebben op alle soorten eigendommen: vastgoed, spaargeld, obligaties, kasbonnen… Zo kunt u bijvoorbeeld een gebouw schenken en er toch verder blijven wonen of er huur voor innen. De begunstigde wordt bij uw overlijden de volle eigenaar zonder successierechten te moeten betalen, omdat de schenkingsrechten al betaald werden.
Ook hier is het inwinnen van advies bij een notaris ten stelligste aanbevolen.
Meer dan 40 jaar steun voor het onderzoek tegen kanker Sinds de oprichting in 1969 steunen ‘De Vrienden van het Instituut Bordet’ de strijd tegen kanker van het Instituut Jules Bordet, het enige Belgische gespecialiseerde kankercentrum. Het Instituut dat 70 jaar geleden opgericht werd, heeft een drievoudige missie: verzorging van de patiënten, onderzoek en universitair onderwijs op hoog niveau. De financiering van het onderzoek aan het Instituut Bordet is de prioriteit van ‘De Vrienden’. Ze moedigen contacten tussen fundamenteel en klinisch onderzoek aan zodat de patiënten zo snel mogelijk kunnen genieten van de laatste wetenschappelijke evoluties. Met 150 onderzoekers in 7 grote laboratoria speelt het Instituut Bordet een vooraanstaande rol op internationaal niveau. De laboratoria boren voortdurend nieuwe onderzoekspistes aan en coördineren tal van klinische studies die behoren tot de belangrijkste van dit moment. ‘De Vrienden’ investeren ook ieder jaar in de allernieuwste medische infrastructuur. Deze helpen het onderzoek op 2 manieren: ze maken het mogelijk de resultaten van de uitgevoerde onderzoeken te analyseren – zoals de reacties van tumoren op nieuwe medicijnen – en ze dienen als basis voor het ontwikkelen van nieuwe diagnostische of therapeutische technologieën. Onze vereniging, de grootste begunstiger, heeft het Instituut Bordet de voorbije vijf jaar al meer dan 10 miljoen euro geschonken. In een streven naar volledige transparantie hanteren ‘De Vrienden’ zeer strikte beleidsregels. Iedere aanvraag voor subsidie moet het voorafgaande akkoord krijgen van de Wetenschappelijke Commissie van het Instituut Bordet, van de Medische Raad en van de Medische Directie voor ze voorgelegd wordt aan de Bestuursraad van de vzw. De rekeningen worden ieder jaar zonder voorbehoud goedgekeurd door het erkende revisorenkabinet WILMET.
Wij zijn bereid af te spreken zoals het u het beste uitkomt, in onze lokalen of bij u thuis. Aarzel ook niet om advies te vragen aan uw notaris. Telefoonnummer: 02 541 34 11 Van maandag tot vrijdag van 9.30 à 17 uur. Voorzitter: Baron Paul-Emmanuel Janssen Algemeen Secretaris: Ariane Cambier
Héger-Bordetstraat 1 • B-1000 Brussel • Tel. 02 541 34 11 • Fax. 02 538 60 85
[email protected] • www.bordet.be • Rekeningnummer voor giften: 000-1035070-80
