Jeff koons' suikerzoete feestjes
topcollectie
de verzameling Jan des Bouvrie
citytrips
olympisch!
BP
medailles voor de kunsten
van bilbao tot Hong kong
naar het strand met isaac israels
hollandse schilders aan zee
34ste Jaargang nr. 3 juli/augustus 2012 Adviesprijs: € 9,95
Zee zucht Deze zomer besteden veel Nederlandse musea aandacht aan zee en strand. Isaac Israels steelt de show in Den Haag, terwijl de Haarlemse Hallen een overzicht geeft van alle uitingsvormen die het onderwerp oproept. tekst: Ruud van der Neut
Ferdinand Hart Nibbrig (1866-1915), Op de duinen in Zandvoort, ca. 1892, olieverf op doek, coll. Singer Laren
Art & design van Jan des Bouvrie
P
aralelle passies Intuïtief en met mazzel bracht hij in vijftig jaar een topcollectie eigentijdse kunst bijeen, en leerde en passant heel Nederland dat je kunst boven je - bij voorkeur witte - bank moet hangen. Jan des Bouvrie aan de vooravond van een tentoonstelling van zijn beste ontwerpen èn zijn kunstverzameling ter ere van zijn zeventigste verjaardag in het Singer Museum in Laren. tekst: Anja Frenkel
I
n het monumentale Arsenaal in Naarden waar toonzalen en ontwerpstudio zijn gevestigd, resideert de ontwerper in een witte vierkante werkkamer. Kubusbank en -stoelen staan symmetrisch voor een strakke witte open haard. Zelfs de werktafel is vierkant en blinkend wit. Aan een zijde zit Jan des Bouvrie, sharply dressed en met een trots koninklijk lintje op het revers, uitvinder en pleitbezorger van eenvoud, symmetrie en vooral
wit in huis. Des Bouvrie praat nog steeds vol overtuiging en enthousiasme over de formules waarmee hij al een halve eeuw succes heeft. Wit gesausde kamers, de open keuken, de veranda: het zijn enkele van talrijke vernieuwingen die hij als binnenhuisontwerper introduceerde. ‘Wit geeft rust, licht en ruimte. Het woont veel fijner. Wist je dat wit in het Verre Oosten staat voor ‘geluk’?’ Als in een reclame voor wasmiddelen voegt Des Bouvrie er nog eens aan toe: ‘En ik hou van wit omdat ik van kunst hou. Mens is kleur, kunst is kleur, en dat komt veel mooier uit in een wit interieur.’ Wijzend naar de kunstwerken aan de muur zegt hij: ‘Paul de Lussanet, Jan Ros, en de foto van Andrey Moore, haal die weg of hang iets anders op en je hebt ›› meteen een hele andere ruimte. Kunst voegt iets toe’.
Erwin Olaf, Jan des Bouvrie, 2012, met zijn nieuwste brilmontuurontwerp Des Bouvries eerste ontwerp: een formica bank gemaakt door meubelmaker Cas de Bruin, 1962 Studio Job, Chandelier XXL, 2005 Nara Yoshitomo, Puff mar shie / Hirosaki version, 2006
juli/augustus 2012 Tableau Fine arts magazine | 21
Jeff Koons
Cake, 1995-7, olie op doek, 318 x 296 cm, privé-collectie > Hanging Heart (Blue/ Silver), 1994-2006, 20 | Tableau Fine arts magazine juli/augustus 2012 coll. William J. Bell
De diepe oppervlakkigheid van
Jeff Koons Toen het Stedelijk zijn ‘varkentje’ aankocht ging dat gepaard met een rel. Inmiddels wordt zijn vaak suikerzoete werk verkocht voor onwaarschijnlijk hoge prijzen. Jeff Koons krijgt dit jaar maar liefst drie solotentoonstellingen, een in Basel en twee in Frankfurt. tekst: Rogier ormeling
veilingen
schreeuwerige toprecords
tekst: Adrie van Griensven
De schreeuw bracht $119,9 miljoen op en was daarmee wereldnieuws. Een week later raakte de pers niet uitgeschreven over de $86,9 miljoen voor Rothko’s Orange, Red, Yellow. In Nederland staat ons een minder prijzige maar toch zeer fraaie verrassing te wachten: hier gaat binnenkort een fraaie Rembrandt onder de hamer.
‘De supertop raakt steeds verder los van de rest van de kunstmarkt’ - pregnanter kon een veilingmedewerker zijn conclusies naar aanleiding van de prijsexplosies afgelopen mei in New York niet verwoorden. Moeiteloos werden extravagante bedragen neergeteld voor de meest uitzonderlijke stukken van impressionisten en van klassiek moderne en eigentijdse kunst. Betaald door een wereldwijd groeiend aantal verzamelaars en investeerders, dat uitstekend geïnformeerd is en in alle opzichten vakkundig wordt bespeeld door de veilinghuizen met hun enorme netwerk en bereik. Die schotelen hun alleen het beste voor van altijd toch weer diezelfde namen: Picasso, Miro, Matisse, Rothko, Klein, Bacon, Pollock, de Kooning, Liechtenstein, Warhol en Richter. Want op die avondveilingen gaat het vooral om dat ene zeer specifieke, of op dat moment uiterst zeldzame. Het liefst fris en met een prima herkomst. De Schreeuw is zo’n werk. Het bracht $119,9 miljoen op − wereldnieuws. Een week later was het de $86,9 miljoen van Rothko’s Orange, Red, Yellow dat de pers haalde. Voor de spelers in die supertop gelden niet of nauwelijks de overwegingen die kopers in de andere segmenten doorgaans wel beperkingen opleggen. Met almaar meer genoegen steken multimiljardairs meer geld dan ooit in topkunst, wat prijsopdrijvend werkt. Op het gevaar af dat de pure investeerders die sector ook weer abrupt laten vallen. De twee meest gehoorde vragen die na de veiling van De Schreeuw klonken luidden: is het dit bedrag waard? En: wie is de koper? De bekendheid van de voorstelling met zijn psychologische impact, het kunsthistorisch kaliber, de herkomst uit de Noorse redersfamilie Olsen die bevriend was met de schilder − dit alles gevoegd bij de eenmaligheid van het stuk aan de markt, rechtvaardigen het bedrag. Voor de koper in ieder geval. Het bedrag had evengoed hoger kunnen uitvallen. Wie het veilingverloop volgt, ziet hoe zes, zeven bieders in de zaal en aan de telefoon de prijs snel tot zeventig, tachtig miljoen opdrijven, tot ze afhaken, op twee telefoons na. Die twee kemphanen vechten een minutenlange biedstrijd. De uiteindelijke koper was zo vastbesloten Munchs schilderij koste wat kost te bemachtigen, dat hij elk tegenbod − dat ››
Andy Warhol, Double Elvis, 1963, 207 x 121 cm, veiling 9 mei, Sotheby’s New York, $37 miljoen < Frances Bacon, Figure Writing Reflected in a Mirror, 1976, detail, olie op doek, 198 x 147 cm, Sotheby’s 9 mei, $44,8 miljoen juli/augustus 2012 Tableau Fine arts magazine | 49
Internationale
HigHlights
onder weg
Wie tijdens de vakantiereizen culturele verkoeling zoekt ‐ of even geen zand tussen de tenen ‐ heeft een rijke keuze aan buitenlandse zomertentoonstellingen. Van Hamburg tot Madrid en van Santa Fe tot Sydney.
tekst: Anja Frenkel
ijskoud realisme De blockbuster-tentoonstelling Edward Hopper − het grootste en meest ambitieuze overzicht ooit in Europa − is het resultaat van een samenwerkingsproject tussen het Museo Thyssen-Bornemisza en het Centre Pompidou in Parijs. Belangrijke instellingen voor het werk van de Amerikaanse schilder Edward Hopper (1882-1967): in Parijs bevinden zich de vroeg twintigsteeeuwse kunstwerken die voor Hopper de belangrijkste referentiepunten vormden, terwijl het Thyssen de grootste collectie van zijn werk buiten de Verenigde Staten herbergt. Ondanks hun enorme populariteit en schijnbare toegankelijkheid, behoren Hoppers schilderijen volgens curatoren Tomàs Llorens en Didier Ottinger tot de meest complexe verschijnselen in twintigste-eeuwse kunst, dankzij de mix van herkenbaarheid en mysterie, en een fijnzinnig mengsel van afstandelijkheid, onwerkelijkheid, eenzaamheid en verveling, van, kortom, ijskoud realisme. Thema’s zijn lege straten en landschappen, en eenzame figuren in een stedelijke omgeving. Hoppers schilderijen hebben hun stempel gedrukt op ons beeld van Amerika. De expositie laat dit zien in twee delen: het eerste presenteert de kunstenaar in zijn vormende jaren tussen 1900 en 1924 door middel van een uitgebreide selectie van schetsen, schilderijen, tekeningen, illustraties, prenten en aquarellen. Dit deel wordt aangevuld met werken van kunstenaars als Winslow Homer, Robert Henri, John Sloan, Edgar Degas en Walter Sickert. Het tweede deel omvat de productie uit Hoppers ‘volwassen’ jaren vanaf 1925 en illustreert zijn carrière zo breed en compleet mogelijk in een chronologische en thematische opzet. ›› Edward Hopper (18821967), Hotel Room, 1931, olie op doek, 152 x 165 cm, Museo coll. ThyssenBornemisza
Museo Thyssen-Bornemisza • Madrid t/m 18 september www.museothyssen.org juli/augustus 2012 Tableau Fine arts magazine | 71
Zomers
DEN HAAG
‘Den Haag is in de zomer vooral van de toeristen’, hoor je vaak. Juist daarom valt er in de residentiestad de komende maanden veel te beleven, vooral in het historische centrum. Galeries haken in op de grote Israëls-manifestatie, terwijl Den Haag Sculptuur Zuid-Afrikaanse beelden in de buitenlucht plaatst. Tekst: Maaike Staffhorst Fotografie: Herman van Heusden
Select Den Haag
O
p de hoek van het Noordeinde en de Oranjestraat, vlakbij het Koninklijk Paleis en het Lange Voorhout, huist in een monumentaal pand Galerie De Twee Pauwen. Als uitgangspunt voor de zomertentoonstelling stuurde Lucas van Hasselt van De Twee Pauwen alle kunstenaars waar de galerie een vaste band mee heeft het beroemde gedicht Herinnering aan Holland van Hendrik Marsman, ter inspiratie. Alhoewel de buitenlandse kunstenaars het niet kenden, ontving Van Hasselt positieve reacties. ‘Vooral de Oost-Europese kunstenaars zijn gek op Nederland’, verklaart hij het enthousiasme. ‘Den Haag is alles wat hun eigen grote steden niet zijn. Het is hier vredig, het kunstklimaat is aantrekkelijk en ze vinden de Nederlanders heel open en aardig. Verder is Den Haag niet zo druk als Amsterdam en ligt de stad aan zee.’ Aan de hand van Marsmans gedicht mochten de kunstenaars maken wat ze wilden. Ze bleven volgens Van Hasselt allemaal trouw aan hun eigen stijl. Zoals de Roemeense schilder Sami Briss (1930), die getrouwd is met een Nederlandse, maar sinds 1974 in Parijs woont en werkt. Hij zette zijn sobere kleurenpalet van blauwen en aardtinten in voor zijn En pensant à l’Hollande (van 24 juni t/m 26 augustus). Even verderop, aan Noordeinde 51, is de exclusieve interieurwinkel Artefortunata onlangs verbouwd tot een galerie met de nieuwe naam Broft/VanderHorst. ‘Begin juni zijn we officieel geopend’, vertelt Per van der Horst, die op deze plek de afgelopen drie jaar al bijzonder glas en design verkocht. Nu is hij een samenwerking aangegaan met de Leerdamse glasgalerie Broft. ‘Naast glaskunst specialiseren we ons in moderne en hedendaagse schilderkunst en fotografie’, vult hij aan. Op de eerste tentoonstelling is werk te zien van schilder Wim Buitendijk in combinatie met Tsjechisch optisch geslepen glas van J. Frydrych, P. Mandl, J. Stohanzl, V. Janacek, P. Hlava en S. Grebenickova (t/m 22 juli).
Knippen en föhnen Bij de buren, op nummer 57, confronteert Maayke Schuitema het publiek in Galerie 2.0 met een tentoonstelling over vrouwelijk haar. De kunstenares: ‘Ons haar wordt geknipt, geföhnd, gekleurd en in modieuze kapsels gemodelleerd. Haar zegt iets over karakter: donker is duister en aards, blond lichtzinnig en hemels, en krullend haar associëren we met levendig. In de pruikentijd droeg men het nepkapsel statig in pompeuze ijdelheid, tegenwoordig is al onze lichaamsbeharing gekapt en geschoren.’ In schilderingen en potloodtekeningen (gecombineerd met linoleumsnede) laat Schuitema zien hoe vrouwen ››
> Galerie De Twee Pauwen Samy Briss, En pensant à l’Hollande, bladgoud en olieverf op paneel, 35 x 47 cm, Galerie De Twee Pauwen Wim Buitendijk, Nederland, nominale waarde 2 cent, 2002-3, eitempura op jute, 110 x 180 cm; Vlastimil Janacek, optisch glas, 2012, 45 cm hoog, Broft/Van der Horst Muurfoto op het Noordeinde juli/augustus 2012 Tableau Fine arts magazine | 55
