Naam van de schoolexterne interventie: Dienst DagOnderwijs (DDO) MPC Ter Bank

Naam van de schoolexterne interventie: Dienst DagOnderwijs 1. Inhoud vd schoolexterne interventie 1 Algemeen kader :

Ontstaansgeschiedenis

2

(DDO) MPC Ter Bank

De dienst dagonderwijs(DDO) is gestart samen met de start van een nieuwe werking voor de jongeren met een licht tot matig verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen op de centrale campus in september 2006. Voor deze groep jongeren was een gedecentraliseerde werking in de voorziening niet haalbaar gezien de ernstige gedragsproblemen(Agressie, automutilatie,gevaar voor zichzelf en hun omgeving).Een kleine groep jongeren werd steeds opnieuw uit elk systeem geduwd: de vrijetijdsclubs eerst, vervolgens de school en tenslotte ook de voorziening. Door de nieuwe werking konden we voor de meesten een aanbod creëren binnen de voorziening maar was er geen school die volgde. De opvang van de jongeren tijdens schooltijd in de voorziening drong zich op. Immers de betreffende jongeren konden gezien hun problematiek (combinatie verstandelijke handicap en zeer ernstige gedragsproblemen) ook niet terecht binnen bestaande timeout of dagbestedingsprojecten (Koïnoor, Arktos, Rizsas,…) We zijn noodgedwongen gestart met het vrijmaken van middelen van leefgroepswerking om dagonderwijs voor deze jongeren te realiseren. Van bij de start hebben we geprobeerd om de school blijvend te betrekken en uitsluiting te voorkomen . De provincie Vlaams Brabant heeft ons van bij de start gesteund met projectmiddelen. Nieuw sinds dit jaar is de samenwerking via Ambulante begeleiding van Terbank met de in september opgerichte school Tander.We zijn gestart met twee begeleidingen in Tander.Dit werd bij wijze van experiment toegestaan door het VAPH. De ambulante begeleiders ondersteunen ook mee de werking in de school Tander . Ze hebben wekelijks contact met de school: begeleiden de jongere naar de leerplekken, ze proberen de ouders intensief te betrekken bij het schoolgebeuren(wat van nabij kan door hun andere begeleidingswerk in het gezin),ze ondersteunen mee de uitbouw van de ouder werking in Tander,..). Aangezien Tander zich uitsluitend richt op jongeren met een licht verstandelijke beperking bieden ze echter geen oplossing voor de jongeren met een matig verstandelijke handicap in combinatie met ernstige gedragsproblemen. Daarvoor blijft niet anders over dan DDO van het MPC.

Visie 1

Ook deze jongeren hebben recht op onderwijs(leerrecht moet ook voor hen gegarandeerd blijven)

Met je focus duidelijk gericht op de schoolexterne interventie die hier wordt beschreven. Graag een korte schets van de ontstaansgeschiedenis van je schoolexterne interventie, met je focus op de redenen waarom je precies met deze schoolexterne interventie bent gestart + vergeet ook niet te vermelden wanneer precies deze schoolexterne interventie van start is gegaan. 2

Maar deze jongeren hebben langdurig nood aan bijkomende orthopedagogische en therapeutische ondersteuning. Ze hebben nood aan gespecialiseerde individuele begeleiding(elk traject van elke jongere is verschillend en moet op maat van de jongere ontwikkeld worden) in een beveiligde en gestructureerde omgeving. Het beeld van een geïntegreerd traject: Op school als het lukt ,in de leefgroep als het moeilijk is . De leerkracht in de leefgroep en de opvoeder op school. Belangrijke uitgangspunten

Intense samenwerking school-voorziening-thuiscontext Individuele trajecten met zorgbegeleiders ,vaste leerkrachten die de jongere goed kennen Een veilige, stressarme omgeving (belang van infrastructuur) Blijvend zoeken naar activiteiten buitenshuis (netwerk van de jongere wordt zeer beperkt) :dit kost veel middelen gezien de jongeren weinig zelfstandig kunnen ondernemen en intensieve zorg nodig hebben van gespecialiseerde begeleiders

Doelstelling(en)

- Stressreducerend programma voor jongeren die schools zijn vastgelopen + stappenplan volgen naar opnieuw instappen in de school - Intense samenwerking uitbouwen met de begeleidingsploeg van de school -Maximaal betrekken van het netwerk rond de jongere (familie, belangrijke derden,..)+ netwerk opbouwen: -Proefproject Tander uitbreiden naar zwakkere doelgroep - Dagopvang van tijdelijk geschorste leerlingen uit buitenscholen

Doelgroep(en)

3

Duur van het traject

Actieradius 3

5

12 tot (max) 24 jaar Jongeren met een licht tot matig verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen. Enkel jongeren die in de leefgroepen van het MPC Terbank verblijven. In overleg kunnen ook externe jongeren van BuSO-school Ter Bank aansluiten op momenten dat er een BuSO-leerkracht aanwezig is in DDO 4

Van 1 dag tot verschillende maanden (voltijds of deeltijds) afhankelijk van de draagkracht van de jongere en/of de school Leefgroepen van MPC Ter Bank Heverlee

Omschrijf je doelgroep zo concreet mogelijk, ook bijv. brede toegang of (eerder) beperkt tot bepaalde sector(en), …? Expliciete insluitings- en/of uitsluitingscriteria? Van aanmelding tot afsluiting van het dossier 5 Hiermee wordt het werkterrein bedoeld. Werk je bijvoorbeeld voor een ganse provincie of een deel ervan? Welk deel dan exact? Etc? 4

Gemiddeld aantal trajecten (expliciteer per kalenderjaar of per schooljaar en maak eventueel onderscheid tussen minimaal te behalen en effectief gerealiseerd)

We maken een onderscheid tussen kortdurende schorsingen, deeltijdse schorsingen en langlopende schorsingen. Voor elk van deze trajecten gelden andere afspraken. *Van de kortdurende schorsingen onthouden we dat het gaat over schorsingen vanuit de school voor 1 of meerdere dagen. De school zorgt hier voor ondersteuning in de vorm vaneen schools inhoudelijk aanbod( schoolwerk meegeven). We hebben hier jaarlijks zo’n 35 schorsingen lopen ( extrapolatie op basis van cijfers van september 2011 tot en met januari 2012 ) *Deeltijdse trajecten .In overleg met de school spreken we af hoe het schoollopen voor deze jongere kan lukken op basis van de draagkracht van de jongere en de mogelijkheden van de school. Voor deze jongeren worden op maat rustmomenten ingebouwd. Voor de meeste jongeren wordt dit traject voorgesteld op het moment dat het schoollopen anders niet meer mogelijk is (school dreigt met uitsluiting).Voor een paar jongeren beslist de voorziening dat een schools traject voor de jongere niet haalbaar is(preventief). Op dit moment hebben we zo’n 13-tal trajecten lopen. Een aantal van deze jongeren(6) krijgen opvang in onze ddo, een aantal buitenshuis in andere alternatieve dagbestedingsprojecten ( Tander(3), zorgboer, Rizsas, Velo, Spit, Arktos, Alvinnenberg) Hiervan zijn er ondertussen twee afgerond omdat ze de overgang naar een volwassen voorziening hebben gemaakt. Een derde traject is afgerond omdat de jongere niet meer bij ons verblijft. De 6 jongeren die op ddo deeltijds verblijven hebben een deeltijds traject op lange termijn op ddo in overleg met school. Diegene die meer dan drie halve dagen niet op school zijn krijgen twee uur huisonderwijs, diegene die meer dan halftijds op ddo verblijven krijgen 4 uur huisonderwijs. In totaal krijgen 4 jongeren huisonderwijs. *De langlopende schorsingen en laatste categorie jongeren zijn jongeren die niet meer naar school mogen . Op dit moment is net 1 traject afgelopen omdat de jongere naar een andere voorziening ( voor niet-schoolgaande jongeren) is doorgestroomd.We hadden deze jongere graag in de voorziening gehouden maar gezien er geen enkel perspectief was op een schools traject hebben we dit moeten afronden (2 jaar gewacht op een plaats elders). Samengevat kunne we stellen dat van de 50 jongeren +12 jarigen die bij ons verblijven er jaarlijks een 25 op ddo terecht komen. Van de 25 er een tiental langdurig of frequent .

Concrete invulling:

Hoe wordt het traject met de 6 jongere concreet ingevuld?

- Schoolvervangend programma met schoolse taakjes (kort geschorsten). - Activiteitenprogramma per half-uur met begeleiding op maat( koken,sociale vaardigheden,schoolse vaardigheden,therapeutische sessies, ontspanning, sport,…) afhankelijk van het stressniveau van de jongere - Aanbod buitenshuis: zorgboer/dagcentrum/vrijetijdsactiviteiten met opvoeders en gespecialiseerde vrijwilligers/attraktief - Taakjes in huishouden of andere

Welke methodiek(en) gebruik je 7 hierbij?

-Werken met een dagprogramma (per halfuur) (visueel schema) met inbouwen van rustmomenten ,gevolgd door kleine opdrachtjes afhankelijk van het aankunnen van de jongere die dag -Zoveel als mogelijk het schoolse leren(inhouden) naar de leefgroep brengen en vertalen naar het aankunnen van de jongere die dag ;mee naar de klas -Therapeutische ondersteuning (1/1 opvolging, sensitief afstemmen, responsief reageren) -Relaxatie en stappenplan impulscontrole (individueel uitzoeken wat werkt) -PTV (Persoonlijke veiligheidstechnieken: technieken om jongeren op een veilige manier naar een veilige plek te brengen ): overnemen waar nodig -Minder in groep, meer individueel /mijden van momenten waarin de jongeren worden overgeleverd aan een groep met weinig toezicht(speeltijden, voor en na school, middagen) -Rekening houden met het aankunnen van de jongere die dag (rustmomenten inbouwen):flexibel programma -Tijd invullen voor hen (mag ook rust zijn)/regie in handen houden -Persoonlijke interesses gebruiken om leerdoelen te bereiken -Crisisteam: overnemen bij overspoeling (crisisteam dat jongeren uit de klas kan halen: preventief, nadien,..) + PTV technieken :beheersen bij overspoeling -Veilige omgeving en veilige materialen -Werken in teams die de jongere begeleiden (niet 1 leerkracht); zorg delen,goed uitgebouwde ondersteuning van leerkrachten die dagdagelijks met de jongeren moeten werken ( overleg, samen zoeken, opvang na incidenten, ..) -Betrekken van het netwerk(ouders, belangrijke derden voor de jongeren) Ja , zeer belangrijk dat ook ouders het traject steunen en mee opvolgen Permanente opvolging (telefonisch, klassenraden, zorgteams,..)

Welke ingezette methodiek(en) zouden kunnen inspirerend zijn voor het onderwijs? Waarom?

Wordt er tijdens het traject samengewerkt met de context? Zo 8 ja, met wie? Hoe? Wanneer? 6 7

Bijvoorbeeld: Welke activiteit(en) bied je tijdens het traject aan? Atelierwerking?, werkplekleren?, coaching? … Bijvoorbeeld methodiek van ronde tafel, van ‘actieve vorming’, van ervaringsleren, …?

Wordt er tijdens het traject samengewerkt met andere organisaties/partners? Zo ja, met 9 wie? Hoe? Wanneer?

Meet je op een bepaalde manier 10 het resultaat van je traject? Zo ja, wat precies? En hoe doe je dit concreet?

2. Proces vd schoolexterne interventie Proces van aanmelding tot afsluiting

8

Intern: Technische dienst,Attraktief, Therapeutische dienst,vrijwilligers Extern:Kinderpsychiatrie (timeouts),Tander,outreach,leerrecht, Tool,zorgboeren,volwassenenvoorzieningen (dagcentra),Ritzas,Coinoor Sporadisch gezien de eigen problematiek van onze jongeren (weinig zelfstandigheid)we ervaren weinig mogelijkheden voor jongeren met een matig verstandelijke beperking binnen de alternatieve circuits Inhoudelijk : regelmatig wordt het traject van de jongere geëvalueerd met de school(zorgteam,EB,klassenraad), ook structureel overleg met de scholen waarin de samenwerking wordt geëvalueerd (driemaal per jaar),overleg met de directies rond toekomst van het project (tweemaal per jaar) We volgen via een schema de trajecten naar aanwezigheid op /dagboek Geen objectieve meetinstrumenten

Wie kan er aanmelden bij jouw schoolexterne interventie?

Aanmelding door MPC-leefgroep (formulier) of door BuSO Ter Bank (voor externe busoleerlingen).

Wat gaat vooraf aan de aanmelding bij 11 jouw schoolexterne interventie?

Blijvende druk om het traject binnen de school te blijven verkennen en vrijwaren. We zien dat het soms beter zou zijn van op voorhand een gedeeld traject voor te stellen voor het echt niet meer kan. Omwille van de beperkte plaatsen meestal maar opname als de jongere al met voet buiten school staat.Dit bemoeilijkt de reintegratie.

Hoe kan een aanmelding 12 plaatsvinden? Hoe verloopt de besluitvorming tot 13 opstart van het traject?

Via een centraal registratiesysteem Overleg school (clb,pedagoog,leerkrachtenteam,directie) met begeleidend team van de leefgroep (pedagoog, zorgbegeleider,maatschappelijk werken en /of ouders)

Wordt er tijdens het traject van de jongere samengewerkt met de context? Zo ja, wie uit de context? Bijv. de ouders? Het gezin van de jongere? Ruimere context, …?. Zo ja, wanneer en hoe? 9 Wordt er tijdens het traject samengewerkt met andere organisaties/partners? Dit kan zowel intern zijn, bijv. een aanbod dat binnen je organisatie aanwezig is, of extern, dit is dan buiten je eigen organisatie. Met leerplekken bijvoorbeeld? Met vrijwilligers? Etc. En/of werk je ook samen met interventies binnen onderwijs? Welke eventueel? 10 Maak je bijvoorbeeld gebruik van bepaalde vormen van kwalificering tijdens het traject met de jongere zoals EVC (Elders Verworven Competenties)? 11 Wat gebeurt er meestal concreet voor dat er een aanmelding wordt gedaan. Wie heeft bijv. welke stappen gezet? Of heb je er geen zicht op….? 12 Via meldpunt, schriftelijk (hoe dan concreet), telefonisch, … ?

Wanneer exact?

Na afsluiting?

Andere?

Hoe wordt de effectieve start 14 genomen? Zijn er bepaalde noodzakelijke 15 administratieve formaliteiten? Is er regelmatige opvolging tijdens het traject. Zo ja, hoe verloopt dit? Met wie? Hoe gebeurt de afsluiting van het traject? Met wie? 16 Is er een evaluatie ? Zo ja, hoe verloopt dit? Met wie? In welke fase van de ‘probleemontwikkeling’ tav het schooltraject wordt je schoolexterne 17 interventie ingezet? Vinden er nog acties plaats na afsluiting van het traject van de 18 jongere? Bijv. Nazorg? Zijn er nog andere activiteiten die je 19 tijdens of na het traject doet? Zo ja, wat?

Intakegesprek bij de start met vaste begeleider van de leerling. Bestaat een formulier binnen DDO Dagelijkse registratie + opmaak programma in overleg met pedagoog school en pedagoog leefgroep Idem groep aanmelding Inhoudelijke evaluatie Meestal als de jongere al bijna uit de school vliegt na een agressie-incident, weglopen, risicovol gedrag

Blijvend overleg gezien de jongere ook verder in de voorziening blijft

3. Structurele inbedding vd schoolexterne interventie Wat is je organisatievorm? 13

20

Elke dag een aanbod tussen 9u15 en 15u in de leefruimte van een leefgroep van het Mpc

Welke stappen worden allemaal genomen? Hoe loopt het besluitvormingsproces van aanmelding tot effectieve opstart? Met effectieve start bedoelen we: de eerste dag dat de jongere effectief deelneemt aan de schoolexterne interventie. 15 Of nog, moeten bepaalde administratieve formaliteiten zijn vervuld opdat de jongere effectief kan starten? Zo ja, welke dan precies? 16 Met evaluatie bedoelen we: wordt er op een gegeven moment teruggeblikt op het traject van de jongere? Stilgestaan bij de vraag hoe één en ander is gelopen? Edm. 17 Dit kan gaan van jongeren die niet meer op school zitten tot zij die er nog dagdagelijks zijn. Of nog: binnen welke radius tussen ‘het loopt prima op school’ en ‘de jongere heeft geen school/is uitgesloten van de school’ situeert jouw schoolexterne interventie zich? 18 Hoe wordt dit dan ingevuld? Intern? Extern? …? Hoe verloopt dit? 19 Bijvoorbeeld informatie/advies? Toeleiden naar hulpverlening tijdens het traject van schoolexterne interventie? Nog andere? 20 Staat bijv. je interventie op zich of maakt het deel uit van een groter geheel (organogram toevoegen)? of nog anders…? 14

Terbank ;geen aanbod op woensdag 1 vaste coördinator (dagelijks aanwezig) Ondersteunend team: Pedagoog school Tb en leerkrachten ;pedagoog Mpc,Og Mpc,Therapeut Mpc Ondersteuning in de voormiddag van de scholen In de namiddag buiten de coördinator nog 1 opvoeder (minimaal) afhankelijk van de aanwezige jongeren Stagiairs en vrijwilligers Hoe ziet de personeelsequipe eruit qua -statuut (professioneel/vrijwilligers)? -diploma(‘s)? -tewerkstellingsvolume?

Welke middelen worden ingezet?

21

Welke financieringslogica wordt gehanteerd, bijv. per dossier, voor de algemene werking,…? 22 Wat is/zijn je financieringsbron(nen)? Over welke periode(n) loopt de financiering? Reguliere financiering: sinds wanneer? Projectfinanciering: duur vd financiering?

21

1 coördinator ( deeltijds 75%) , 10 deeltijdse medewerkers ( samen 25%) 12 uur huis onderwijs 4 uur extra ondersteuning vanuit onderwijs 4 uur vrijwilligers werk 3 uur link in de kabel Crisisteam:15 u permanentie backup, overkoepelende ondersteuning en opvolging Personeelsmiddelen kostprijs: 72.500 euro Werkingsmiddelen 10.000 euro Extra middelen gebonden aan specifiek knelpuntdossier ( nog in onderzoek)

Eigen middelen Vaph 52.500 Projectfinanciering provincie: 32.500 Reguliere financiering : we halen de middelen uit het kader van de residentiële middelen:opvoedend personeel en andere functies (orthopedagoog en opvoedergroepschef) van de voorziening ( geen erkenning niet-schoolgaand!) dus geen reguliere financiering Projectfinanciering : de provincie Vlaams Brabant heeft ons voor de tweede keer gesponsord met 32.500 euro ( eerste maal 30 000 euro)

Denk hierbij zowel aan personele, werkings- als eventuele andere middelen. Is dit eigen financiering vanuit de organisatie? Externe financiering? Vrijwilligers? Combinatie? … Vergeet zeker ook niet eventuele ‘indirecte financiering’ te vermelden. 22 Specifieer voldoende naar bijv. welke overheid precies levert welke middelen aan.

Welk(e) bedrag(en)? Wie stuurt de ontwikkeling van je aanbod 23 concreet inhoudelijk aan? Aan welke overlegorganen in het kader van je schoolexterne interventie participeer je?

4. Knelpunten?

Ervaar je bepaalde belangrijke knelpunten in verband met je schoolexterne interventie? Zo ja, beschrijf ze kort.

5. Administratieve gegevens vd schoolexterne interventie

Contactperso(o)n(en) Contactgegevens

De coördinator (met steun van een ortho pedagoog en een opvoeder-groepschef) Adviesgroep leerrecht, adviesgroep Rizsas, reisbureau, themagroep schooluitval, werkgroep type 3 anders(Tander), themagroep Tool, LOP, eigen overleg met scholen uit de regio en clb; Werkgroep rizsas, overleg met kinderpsychiatrische diensten, andere alternatieve dagbestedingsprojecten uit de regio,… Nood aan reguliere financiering zowel op niveau van personeelsmiddelen als op niveau van werkingsmiddelen. Nood aan het ontwikkelen en financieren van een samenwerkingskader tussen onderwijs en welzijn. MPC Ter Bank Mart Cockx pedagoog Mark Bormans groepschef Tervuursesteenweg 295 3001 Heverlee 016 31 12 50 [email protected] contactpersoon: Petra Pauwels (016 31 12 69)coördinator ddo [email protected]

23

Of nog anders gezegd: wie beslist hoe je schoolexterne interventie concreet wordt ingevuld? Zich verder ontwikkelt? Is dit je eigen organisatie? Een samenwerking tussen organisaties? Een stuurgroep? Nog andere? Combinatie? ….