Muziek en Meer Muziekmethode voor basisonderwijs Docentenhandleiding groep 1 en 2
Jennemieke Snijders
© Uitgeverij Lambo Parkstraat 30 6828 JJ Arnhem
telefoon: 026-3515613 internet: www.lambo.nl e-mail:
[email protected]
Muziek & Meer Groep 1 en 2 Handleiding: isbn:
90.77318.45.3 978.90.77318.46.1
INHOUD
Inleiding Aan de slag Over de cd
3 3 4
Herfst I + II Winter I + II Lente I + II Zomer Sinterklaas I + II
5 7 10 13 14
Kerst I + II Nieuwjaar Carnaval Pasen Koninginnedag
15 20 21 28 30
Dierendag Moederdag/vaderdag Huizen Liefde / trouwen Familie
31 32 33 35 36
Baby Groter worden / groeien Lichaam Emoties Natuur
38 40 41 42 43
Boerderij Kleur Instrumenten I + II
44 46 47
Liedlijst
51
INLEIDING Hoofddoel
Muziek & Meer heeft als hoofddoel om elke docent in het basisonderwijs een eenvoudig hanteerbaar middel te bieden voor het geven van goed muziekonderwijs, waarbij zijn leerlingen zich op muzikaal, creatief, cognitief, sociaal-emotioneel en psycho-motorisch gebied optimaal ontwikkelen, passend bij hun leeftijd. Opzet
Les aan kleuters verloopt anders dan les aan groep 3 tot en met 8. Er wordt veelal thematisch les gegeven, waarin muziek verweven zit. Daarom is dit kleuterdeel van Muziek & Meer anders van opzet dan de delen 3 tot en met 8. Het is onderverdeeld in thema’s. Elk thema is voorzien van een lied en enkele muzikale ideeën, bijvoorbeeld een luisteropdracht, een muzikaal spelletje, een bewegingssuggestie, etc. De muzikale ideeën zijn niet bedoeld als op zichzelf staande muzieklessen, maar als aanvulling op het thematische kleuteronderwijs. Dit deel wil vooral een ideeënboek zijn, waaruit de docent ideeën en inspiratie put om zijn leerlingen spelenderwijs kennis te laten maken met muziek.
zingen
spelen
ontwerpen
AAN DE SLAG Algemeen Met Muziek & Meer kun je direct aan de slag. Deze docentenhandleiding omschrijft duidelijk wat de bedoeling is en wat je nodig hebt. Hieronder vind je aanvullende informatie wat betreft het instuderen van liederen en het gebruik van de cd.
presenteren
luisteren
Picto’s Achter alle ideeën staan picto’s. Zo zie je in één oogopslag wat de kernactiviteit van het idee is. De picto’s en hun betekenis staan hiernaast afgebeeld. gesprek
Een lied aanleren De cd en de docentenhandleiding helpen om liederen aan te leren. Toch wil de docentenhandleiding niet telkens opnieuw uitleggen hoe een lied aangeleerd moet worden, dit om de overzichtelijkheid te bewaren. Zorg dus dat je de volgende handvaten beheerst: - Het is essentieel dat de leerlingen goed naar het lied luisteren. Muziek & Meer helpt daarbij door te vermelden welke vragen je vooraf zou kunnen stellen. Zing nooit een lied voordat je de leerlingen minstens één luisteropdracht hebt gegeven! - Zorg dat de leerlingen rechtop zitten en met een goede ademhaling zingen. - Laat het lied in zijn geheel horen en blijf dit doen, ook tijdens de aanleerfase. - Laat de leerlingen eerst de meest eenvoudige delen zingen, totdat ze het hele lied kennen. - Gebruik niet meer dan 8 minuten om een lied aan te leren. De concentratieboog kan niet langer gespannen blijven.
voorlezen
opdracht
spel
bewegen
-
Schrijf afbeeldingen, symbolen, trefwoorden of beginletters op het bord als deze helpen de tekst van een lied beter te onthouden. Of verzin bijpassende bewegingen. Evalueer regelmatig, eventueel samen met de leerlingen. Wordt het zuiver gezongen? In de maat? Doet iedereen mee? Klopt de expressie?
Spelen op instrumenten Twee handvaten: - Geef bij het instuderen vier tellen vooraf. - Geef leerlingen die nog niet hoeven te spelen geen instrument of klopper. Met een instrument in handen is de verleiding om toch te spelen te groot!
OVER DE CD Liedjes Elk lied staat tweemaal op de cd: één gezongen versie en één karaoke-versie. Elk lied wordt voorafgegaan door een intro, die duidelijk aangeeft wanneer het lied ingezet moet worden. Ben je niet bang om te zingen, gebruik de gezongen versie dan als voorbeeld voor jezelf (dit heeft de absolute voorkeur!). De karaoke-versie gebruik je dan in de klas. Speel je een akkoordinstrument, dan heeft het ‘live’ laten horen van een lied de voorkeur. De akkoorden staan boven elk lied vermeld. Luisterfragmenten Luisterfragmenten staan telkens éénmaal op de cd. Indien er meerdere luisterfragmenten zijn worden deze voorafgegaan door een stem die aangeeft om welk luisterfragment het gaat. Dus: “nummer 1” – luisterfragment 1, “nummer 2” – luisterfragment 2, etc. Gebruik de pauzetoets om de luisterfragmenten van elkaar te scheiden.
HERFST I Eekhoorn met je lange staartje cd 1+2 tekst & muziek: C. Rabé
Idee I -
knuffelbeest: eekhoorn
Vertel over de eekhoorn die in de herfst op zoek is naar kastanjes en beukennootjes om de winter door te komen. Daarvoor klimt hij in bomen. De leerlingen gaan achter hun stoel staan, als bomen. Terwijl je het lied zingt, springt de eekhoorn van boom naar boom. Op ‘roetsj’ klimt de eekhoorn bij een leerling in het haar. Idee II - kastanje Speel het volgende spel: wijs een leerling aan als eekhoorn, hij wacht buiten de klas. Ondertussen verstopt een andere leerling de kastanje. Roep de eekhoorn weer binnen en zing het lied. Ga net zolang door met zingen, totdat de eekhoorn de kastanje heeft gevonden.
HERFST II Spetter spetter spat cd 3+4 tekst & muziek: Cees West
Idee III - instrument voor elke leerling Vertel over de regen die in de herfst valt. Wie is er buiten wel eens helemaal kleddernat geworden? Laat de leerlingen vertellen. Leer de leerlingen het lied, waarbij ze de sterretjes meeklappen. Deel de instrumenten uit en herhaal het lied: de leerlingen spelen nu de sterretjes op hun instrument mee. Idee IV Vertel over de regen, die je hoort vallen als je heel stil bent (als het toevallig regent, luister er dan in stilte naar). Vertel dat je vandaag een regenbuitje gaat maken. De leerlingen zijn de wolken waaruit de regen gaat vallen. Leg uit hoe je een regenwolk wordt: dit doe je door met je nagels op de tafel te tikken. Ga voor de klas staan met je handen voor je borst tegen elkaar. Zodra je handen van elkaar af gaan, beginnen de regenwolken te tikken. Hoe verder je handen van elkaar verwijderd zijn, hoe harder de regenbui klinkt. Maak er een reactiespel van door de afstand tussen je handen te variëren. Wijs ook eens een leerling als regendirigent aan.
