Hoofdstuk 2:
De eerste minuten
Ronald Ackermans - Pascale Buytaert Verpleegkundige spoedgevallen/ M.U.G Lesgever P.I.BA.
Inhoud voordracht.
• Aankomst ter plaatse • Beoordeling slachtoffer • Onderzoek van het slachtoffer • Transport
Doelstelling voordracht.
• Snel herkennen van levensbedreigende situaties • Juist inzetten van andere hulpdiensten door de ambulancier
2.1. Beoordeling van de omstandigheden Bereid je voor op je opdracht tijdens je heenrit !
• • • •
Pas je kledij aan Draag handschoenen Schat risico’s in Correcte radioprocedure
Aankomst ter plaatse 1. Overzicht toestand ? 2. Gevaar/ bijkomende hulp ? 3. Eerste snelle beoordeling > onmiddellijk levensgevaar ? 4. Fijnere eerste beoordeling > toch kritiek ? 5. Wat leert een tweede beoordeling je ? 6. Klaar voor transport naar ZH ?
2.1. Beoordeling van de omstandigheden
Overzicht krijgen van de toestand
2.1. Beoordeling van de omstandigheden
• Nagaan dreigend gevaar voor hulpverleners en slachtoffer(s) • Info verzamelen (plaatselijke omstandigheden)
Basisprincipe DGH.
Gevaar ?
• Handschoenen • Ruimten met rook • Andere schadelijke gassen ? • Lekkende vloiestoffen ? • Weer (koud, warm) ? • Autowrak (bevrijding) ? • Elektrokutie ?
Bijkomende hulp vragen
“Kan ik deze situatie aan zonder risico voor de eigen veiligheid en die van het slachtoffer ?” “Is er bijkomende hulp nodig ?”
Technische hulp
Medische hulp
Beoordeling toestand TP
VEILIG
GEVAAR
HC100 - BIJSTAND
Medische hulp
Technische hulp
Huisarts vraagt MUG …
• In 39% van de aanwezige MUG indicaties • In 8% van de niet-aanwezige MUG indicaties
Waardoor is SO in nood ? • Luister naar omstaanders, getuigen , … • Luister naar slachtoffer zelf (!) • Kijk rond (situatie) • Kijk naar houding slachtoffer (bloedsporen, kledij gescheurd, …)
2.2. De eerste beoordeling Onderscheid tussen: • De snelle eerste beoordeling – (onmiddellijk herkennen levensbedriegende aandoeningen)
• Een fijnere eerste beoordeling – (indien geen onmiddellijk levensgevaar)
2.2. De eerste beoordeling
• Bewustzijn • Ademhaling • Circulatie
1. Eerste snelle beoordeling … hoe spectaculair de verwondingen ook …
• • • •
Is de patiënt bewust? Is ademweg vrij ? Is er een normale ademhaling? Is de bloedsomloop in orde ?
Bewustzijn, reageert patiënt ? • Patiënt aanspreken • Jezelf voorstellen • Indien geen antwoord: schouderklopje geven (schouders schudden) Gedaald bewustzijn/ bewusteloos Slachtoffer steeds in ruglig leggen !
Opgepast voor de wervelzuil !
Aanleggen ‘cervical collar’ met extra fixatie ! * Rigiede halskraag * Rotatiebeperking 50% (!) * Laterale buigbeperking 55% * Gebruik hoofdblokken/ andere fixatie. * Draaien ‘en-bloc’/ blok-rol
Is de ademweg vrij ? Vitale functie ! • Hoofd achter kantelen en kinlift • Kaak duw- techniek • Vingerveeg( niet meer onmiddellijk richtlijn 2005)
Is er beademing nodig?
Kijk, luister en voel naar een normale ademhaling • Kijk naar de borstkas • Luister bij mond en neus • Voel of er warme luchtstroom is
Is de circulatie in orde ?
‘tekenen van circulatie’ • Zoeken naar ‘tekenen van circulatie’ • Halsslagader (wijs- en middenvinger) • Indien afwezig: CPR + MUG ! –
(cfr hoofdstuk 3)
Kritiek ?
• Slachtoffer heeft gedaald bewustzijn … • Er is een belemmerende ademweg … • Er is een ontoereikende bloedsomloop … Zal ik slachtoffer kunnen helpen met eigen middelen ?
Slachtoffer is kritiek !!
SNELLE EERSTE BEOORDELING Bewustzijn Ademweg Beademing
Patiënt kritiek
CPR + O2
Circulatie
bloedstelping halskraag
Niet kritiek
Toch kritiek MUG
2. Fijnere herhaling van de eerste beoordeling • Hoe zijn – Bewustzijn en zenuwstelsel (neurologisch) – Ademweg en de ademhaling (respiratoir) – Circulatie (hemodynamisch)
1. Bewustzijn en zenuwstelsel • WAPA -
Wakker Aanspreekbaar Pijngevoelig Areactief
• Glasgow Coma Schaal • Wervelbreuken
Meld elke (zelfs tijdelijke) verandering aan de arts !
Wervelbreuken ?
2. Ademweg en de ademhaling
• Geluidsloos proces • Moeiteloos proces • Ademhalingsfrequentie 10 à 12 keer/ minuut
2. Ademweg en de ademhaling
• Ademhalingsfrequentie • Ademhalingsritme • Ademhalingspatroon
Ademhaling
Frequentie 12-20/min
Ritme
Toestand
normaal
- 12/min
kritiek
intoxicatie
+ 20/min
kritiek
astma/hartfalen
Regelmatig
normaal
Onregelmatig kritiek Patroon
Voorbeeld
Moeiteloos
normaal
Diep
kritiek
Oppervlakkig kritiek
hersenbloeding
hartfalen astma/hartklachten
3. Circulatie
• Snelheid: 60 - 80 keer/ minuut • Ritme: regelmatig • Sterkte: Vol
Pols
Toestand
Snelheid 60-80/min
normaal
-60/min +80/min
Voorbeeld
normaal
sportman
kritiek
hart/hersenen
normaal
inspanning
kritiek
koorts,
bloeding O2 tekort,hart Ritme Sterkte
regelmatig
normaal
onregelmatig
kritiek
vol
normaal
zwak
kritiek
hartprobleem hart,bloeding
3. Tweede beoordeling Ook na de fijnere eerste beoordeling is je besluit dat zijn toestand niet kritiek is.
Je hebt nu tijd voor een tweede beoordeling
3. Tweede beoordeling
• Zoeken naar ernstige letsels die kunnen verergeren tijdens het vervoer • Opsporen van niet-levensbedreigende letsels die moeten verzorgd worden voor het vervoer
3. Tweede beoordeling
1. De algemene indruk 2. Ondervraging van de patiënt 3. Onderzoek van de patiënt
Eerste beoordeling
KRITIEK
CPR + zuurstof + bloed stelpen + halskraag
NIET KRITIEK
Tweede beoordeling
TOCH KRITIEK
MUG NIET KRITIEK
1. De algemene indruk Slachtoffer • Houding slachtoffer ? • Pijnlijk vertrokken gelaat en afhangende schouder • ‘Doodziek’ , durft nauwelijks te bewegen Verkeersongeval • Barst in voorruit bij VKO ? • Ongevalsmechanisme (cfr. Later) • …
2. Ondervraging van de patiënt • Eérst met slachtoffer zelf praten • Zelf voorstellen • Wat is de hoofdklacht (waarom nu ‘100’ gebeld) ? • >> Wat, waar, wanneer, hoe. tijdsverloop
• Medicatie ? • Hospitalisatie ? • Allergie ?
3. Onderzoek van de patiënt
De ambulancier is niet bevoegd voor het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek van een patiënt maar... (wet op de Geneeskunde)
3. Onderzoek van de patiënt
Kijk naar tekens: Zien, ruiken, horen, … Kijk naar symptomen: Klachten van patiënt (wat er volgens hem fout is)
3. De tweede beoordeling
• Kijk naar verwondingen, verkleuringen, abnormale stand van een lidmaat • Luister naar piepende geluiden bij de ademhaling • Kijk uit voor vervormingen, pijngevoelige punten • Voel de temperatuur van de huid • Ruik of je ongewone geuren waarneemt
Tekens die opvallen ... ?
$ hoofd $ nek $ borst $ buik $ rug (‘en-bloc’) $ bekken $ ledematen
De huid: bleek, klam, zweterig, warm of koud, kippevel Het hoofd: verlies van bloed of hersenvocht, pupillen, stand van de mond De hals: de stem, pijn aan de nek, gebruik halsspieren bij ademen De armen: sleutelbeenbreuk, kan de arm nog bewogen worden De borstkas: pijn, gaat de borstkas gelijk op De buik:pijn, opgezwollen, plankharde buik
De rug: pijn ter hoogte van de rug Het bekken: pijn ter hoogte van bekken, bekkenbodem of schaambeen
Onderste ledematen:breuken, ontwrichting, verwonding
Denk eraan !!!!
Transport zorgt steeds voor een verslechtering van de toestand van de patiënt. Dus hou je ogen open.
Pré-hospitaal transport
1. 2. 3. 4. 5.
Na controle vitale parameters (‘ABC’) Blijf observeren Breuken spalken Halswervelzuil ! Ruggewervelzuil é é é é
schepbrancard vaccuümmatras K.E.D spinal board
Pré-hospitaal transport 6. Afkoeling vermijden. 7. Glijdend vervoer (acceleratie/deceleratie). 8. Informatie doorgeven arts/ verpleegkundige 9. Vul je ritformulier in
Beoordeling toestand TP
GEVAAR
HC100 - BIJSTAND
VEILIG Snelle eerste beoordeling
KRITIEK
CPR
NIET KRITIEK Fijnere eerste beoordeling
TOCH KRITIEK
NIET KRITIEK Tweede beoordeling
TOCH KRITIEK
M.U.G.
NIET KRITIEK VERVOER NAAR HET ZIEKENHUIS
Spoed
Veel succes !
