MOVIEMENTS EEN JAAR LANG DANSFILMS EXPO YENTL DE WERDT OVER INDIA & DANS CIRCUSARTIESTEN IN DESTELHEIDE VORMINGSAANBOD 2014

Belgie- Belgique P.B- P.P, 1650 Beersel BC 1646 P 209319 Afgiftekantoor Beersel

DH-magazine

magazine van Destelheide • Nr 30 • februari-april 2014

MOVIEMENTS – EEN JAAR LANG DANSFILMS EXPO YENTL DE WERDT OVER INDIA & DANS CIRCUSARTIESTEN IN DESTELHEIDE VORMINGSAANBOD 2014

V.U. Guy Uyttebroeck, Destelheidestraat 66, 1653 Dworp. Destelheide wordt samen met de Hoge Rielen in opdracht van de Vlaamse Overheid beheerd door de vzw ADJ, Molenstraat 62, 2460 Kasterlee.

INLEIDING Vanuit een winters Destelheide wil ik al onze bezoekers en sympathisanten graag een bijzonder gelukkig en creatief 2014 wensen. Dit jaar gaat onze nieuwe beleidsperiode 20142017 in, waarin we verdere stappen zullen zetten om de kwaliteit van Destelheide die onze bezoekers zo waarderen, te blijven garanderen. Eveneens in 2014 wordt het nieuwe Masterplan infrastructuur voor Destelheide opgeleverd. In de komende jaren zullen er allerlei werken op ons domein uitgevoerd worden die Destelheide moeten klaarmaken voor de komende decennia. Zowel op het vlak van de gebouwen, de inrichting als het landschap zullen er allerlei verbeteringen doorgevoerd worden.

Dit jaar wordt ook om andere redenen een feestelijk jaar: in 2014 bestaat onze kunsteducatieve dienst Dharts tien jaar en vieren we de twintigste editie van De Zomeracademie. Dat er op de dansvloer in onze bar al verschillende legendarische fuiven georganiseerd werden, is alom bekend. Toch zal er nog nooit zoveel gedanst worden in Destelheide als in 2014. Met het jaarthema MOVIEMENTS over dansfilms en verschillende expo’s op het programma zetten we dit jaar alvast ons beste beentje voor. We zijn ook bijzonder trots dat we twee vormingsweken kunnen opzetten met de wereldberoemde gezelschappen Rosas en Teatro de los Sentidos.

Ondertussen haalt Destelheide ook de banden met onze hoofdstad nauwer aan. Veel jongeren uit Brussel beschikken te weinig over groene gebieden en kwalitatieve cursus- en repetitieruimtes, wat net twee sterke punten van Destelheide zijn. Daarom hebben we een aantal duurzame trajecten opgestart met verschillende partners uit onze hoofdstad waarbij Brusselse jongeren en kunstenaars in Destelheide samen aan nieuwe creatieve projecten werken. In onze volgende Destelheide-magazines leest u hier zeker meer over!

Guy Uyttebroeck Directeur Destelheide

2

Destelheide is een centrum voor jeugd, kunst en creatie in Dworp dat door de vzw ADJ in opdracht van de Vlaamse Overheid uitgebaat wordt. In een rustige groene omgeving en een modern gebouwencomplex bestaande uit glas, beton en hout ontvangt Destelheide voornamelijk jeugdwerkgroepen, onderwijsinstellingen en socio-culturele organisaties uit binnen- en buitenland. Dit Destelheide-magazine wil u op de hoogte houden van de ontwikkelingen in het centrum, de activiteiten die de kunsteducatieve dienst Dharts organiseert en het bredere jeugdwerk- en kunsteducatieveld. Wil u graag dit Destelheide-magazine thuis ontvangen (gratis) of u inschrijven op de digitale nieuwsbrief (4x/jaar), dan kan u dit aanduiden op www.destelheide.be.

Colofon

MINUTEOFMOVEMENT © Sil De Boeck

Redactie: Filip Tielens Eindredactie: Lies Jacob Vormgeving: www.nelsongroup.be Oplage: 1500 exemplaren

Expo

Slum Kids Ki © Yentl De Werdt

Grease, Saturday Night Fever, Pina, Blush, Rosas danst Rosas, Step Up,… Het aantal dansfilms dat tot het collectieve geheugen behoort, is uitgebreid. In 2014 voegen we daar in Destelheide een nieuw hoofdstuk aan toe met ons jaarthema MOVIEMENTS. Een heel jaar lang staan dansfilms centraal in onze werking. Zo worden er drie grote tentoonstellingen georganiseerd waarin dansfilms een belangrijke rol spelen en zetten we verschillende nevenprojecten op. Dat er in 2014 veel geswingd en gedanst gaat worden in Destelheide, staat nu al vast. Hier ontdek je er alles over! EXPO SLUM KIDS KI

EXPO ROSAS

EXPO OUT OF BALANCE

(februari tot april). Danseres Yentl De Werdt heeft iets met India. Ze reisde er al verschillende malen naartoe en was in oktober bij ons te gast om met het Ionah Trio aan haar straffe dansvoorstelling voor Europalia India te werken. Yentl is net terug van zes weken India waar ze in het Slum Kids Ki-project verschillende dansworkshops gaf aan kinderen uit de sloppenwijken. Ze maakte met hen ook dansfilms die in een prikkelende installatie van de Parijse kunstenaar Jean-Marc Alby vertoond worden. Een interview met Yentl lees je op pagina 6. Het wordt een kleurrijk en zinnenprikkelend voorjaar in Destelheide!

(mei tot september). Deze zomer werken we samen met het internationaal erkende dans­ gezelschap van Anne Teresa De Keersmaeker. Centraal in de expo staat het Re:Rosas-project dat onlangs insloeg als een bom: van over heel de wereld zonden dansers hun eigen versie in van de beroemde stoelenscène uit Rosas danst Rosas. In een installatie met verschillende tv’s tonen we een compilatie van de leukste Re:Rosas-filmpjes, waarvan er ook heel wat in Destelheide gemaakt werden. Daarnaast kan je Anne Teresa De Keersmaeker via een topshot-projectie op zand (!) de beroemde cirkeldans uit Fase zien dansen.

(oktober-januari). Dit najaar organiseren we een thematische tentoonstelling rond begrippen als evenwicht, illusie en perspectief. Maak je klaar voor een duizelingwekkende tocht langs ondersteboven hangende dansers, magische stenen en dansfilms waarin de zwaartekracht wordt genegeerd. Het exacte programma stellen we in de loop van 2014 samen, maar we kunnen nu alvast verklappen dat onze artieste in huis Frauke Mariën meerdere dansfilms zal vertonen waarin ze de wereld op zijn kop zet. Frauke zal hiervoor ook in Destelheide komen repeteren én filmen.

■

■

■

Het dansgezelschap On the Roof zal een heel jaar lang in Destelheide opduiken. Ze komen bij ons repeteren voor hun nieuwe dansvoorstelling en draaien enkele MINUTEOFMOVEMENT-filmpjes in Destelheide, die we samen met enkele andere dansfilms en foto’s van hen permanent vertonen. Een interview met choreograaf Jan Wallyn lees je op pagina 4.

Eind augustus organiseren we samen met enkele dansers en docenten een cursus over Rosas waarin we het repertoire van Anne Teresa De Keersmaeker onder handen nemen. Tijdens deze week kom je op een toegankelijke manier meer te weten over de mechanismen achter succesvoorstellingen als Rosas danst Rosas, Drumming etc. Meer info op pagina 21 en in het volgende Destelheide-magazine!

In de maand mei komen dansers Jamie Lee en Stanislav Dobak ook een dansfilm opnemen in Destelheide. Zij zullen samenwerken met enkele groepen die bij ons verblijven om Dreams te realiseren, een dansfilm over dromen!

Wil je zelf aan de slag met dans of dansfilms, maar heb je nog wat nood aan inspiratie? Dan is de kersverse bibliotheek van Destelheide zeker iets voor jou! In het kantoor van Dharts hebben we de beste en meest aantrekkelijke boeken én dvd’s verzameld over dans: Rosas, Ultima Vez, dansfilmcompilaties,… You name it, we have it! ■ Filip Tielens Rosas danst Rosas © Herman Sorgeloos

3

EXPO & ARTIEST IN HUIS

ON THE ROOF Tijdens ons dansfilmjaar 2014 werken we op verschillende manieren samen met On the Roof, de vzw rond artistiek leider en choreograaf Jan Wallyn. Hij licht even toe op welke manieren je On the Roof in Destelheide zal zien opduiken dit jaar en waar de wortels van het gezelschap liggen.

MINUTEOFMOVEMENT

4

Jan Wallyn: “In Destelheide zullen enkele MINUTEOFMOVEMENTfilmpjes getoond worden in de loop van 2014. Met On the Roof hebben we het doel om meer mensen in contact te brengen met hedendaagse dans en beweging. In het verleden hebben we al voorstellingen gemaakt, maar ditmaal wilden we een project op poten zetten waarvoor mensen niet per se naar ons toe moesten komen. Zo is MINUTEOFMOVEMENT ontstaan: lichaamspoëzie in film­ pjes van één minuut. Iedere eerste donderdag van de maand lanceren we een nieuw filmpje op onze website, dat dan geliked en geshared kan worden. Met MINUTEOFMOVEMENT willen we tonen dat hedendaagse dans meer is dan enkel blote mensen die over de grond rollen (lacht). De eerste MINUTEOFMOVEMENT-filmpjes hebben we gemaakt in opdracht van de gemeente Meise, maar in 2014 gaan we samenwerken met Danspunt en filmpjes maken met verschillende dansgroepen uit Vlaanderen. In Destelheide zullen er enkele opnames doorgaan en vertonen we ook meerdere MINUTEOFMOVEMENT-filmpjes. Daarnaast zullen er grote foto’s te zien zijn uit onze films en voorstellingen. Zo hopen we de dansende jongeren in Destelheide te inspireren!”

IF UNLAYERED “In het najaar gaat onze nieuwe voorstelling If Unlayered in première waarbij we dans, theater en expo op dezelfde lijn zetten. Hiervoor zullen we een tijdje als artiest in huis in Destelheide repeteren en een try-out geven. Bij If Unlayered lopen de dansers tussen de toeschouwers door in een museumcontext. Langzaam komen hun lijven tot leven en is het publiek getuige van een ontleding van de mens tot in zijn diepste kwetsbaarheid. Het verwondert me immers waarom mensen zo’n grote beschermlaag hebben die hun kwetsbare kant verbergt. Mijn vorige voorstellingen gingen ook vaak over de druk die een maatschappij op een individu uitoefent. Recent ben ik hier echter genuanceerder over beginnen denken: er bestaat volgens mij niet zoiets als de evil society, er zijn alleen individuen die ook maar het beste willen, al weten ze misschien niet zo goed hoe ze dat moeten doen (lacht). Uiteindelijk blijkt iedereen gewoon op zoek te zijn naar geborgenheid en liefde. If Unlayered is een pleidooi voor de kracht van kwetsbaarheid.”

DOCENT EN MAKE-UP

“Dansen is een hele pure vorm van expressie”

DO IT YOURSELF-ATTITUDE “Ik ben nu 24, maar startte al met dansen in het vijfde leerjaar. Er werd toen een musical op school georganiseerd en ik was de enige jongen die in de dansgroep zat. De andere jongens vonden dansen maar belachelijk (lacht). Later ben ik dan breakdance- en hiphoplessen gaan volgen in de plaatselijke dansscholen. Ik begon zelf ook choreografieën te ontwikkelen, maar merkte dat ik binnen die stijlen niet creatief genoeg kon zijn. Daarom wilde ik verdergaan in hedendaagse dans. Met enkele vrienden namen we verschillende keren deel aan Kunstbende. We hadden echt grote ambitie, maar al gauw merkte ik dat mijn gebrek aan dansopleiding of technische danskennis verhinderde dat ik overal kon dansen waar ik wou. Daarom besloot ik dan maar om mijn eigen ding te doen en heb ik On the Roof opgericht met Jelle, die de productie doet, en Francesca, die verantwoordelijk is voor de communicatie. Ik wil voor andere mensen graag de deur naar meer mogelijkheden zijn die ik zelf zocht toen ik jonger was.”

© Jonathan Du Mortier

“Met On the Roof loopt het heel vlot en krijgen we veel vragen voor projecten, maar we kunnen er nog niet onze voltijdse job van maken. Daarom geef ik ook vaak les, zoals op de creastages in Destelheide voor de HUB – waar ik trouwens zelf mijn lerarenopleiding volgde. Ik vind het altijd fascinerend om te zien hoe de docenten uit andere disciplines hier allemaal bakken vol knutsel- of verkleedmateriaal mee hebben, terwijl ik enkel mijn eigen lichaam en achtergrond meebreng. Dansen is voor mij een hele pure vorm van expressie.” “Naast mijn dansactiviteiten werk ik ook twee dagen per week als make-up artist. Ik heb daar gedurende een jaar een intensieve opleiding voor gevolgd in Brussel en Parijs, waarbij we stages deden in cinema en in mode. Ik combineer dans en make-up vaak: er zijn voorstellingen die me inspireren tot make-up en andersom. De term ‘crossdisciplinair’ gebruik ik niet graag, al zou je onze voorstellingen en projecten wel zo kunnen noemen. Het is jammer dat alles tegenwoordig in disciplines is onderverdeeld. Ik vind hokjes een hele grote beperking!” ■ Filip Tielens

De MINUTEOFMOVEMENTfilmpjes en meer info over het gezelschap vind je op www.ontheroof.be

5

Expo YENTL DE WERDT & INDIA Choreografe Yentl De Werdt trok eind 2013 voor zes weken naar India om daar aan kinderen uit de sloppenwijken dansworkshops te geven. Ze maakte samen met hen dansfilms die ze in de expo Slum Kids Ki in Destelheide tentoonstelt. De Parijse kunstenaar Jean-Marc Alby ontwierp op India gebaseerde installaties voor deze eerste MOVIEMENTS-expo, waarbij we ook allerlei foto’s en een making of-documentaire van het project tonen. Zo wordt Destelheide voor drie maanden Dharavi, de sloppenwijk in India waar Yentl naartoe trok – en duidelijk nog steeds mentaal vertoefde toen we haar enkele dagen na terugkomst voor dit interview strikten.

6

Dag Yentl. Hoe was jouw reis naar India? Yentl De Werdt: “Heel bijzonder. Het was al de derde keer in 2013 dat ik naar India ging. Op een vorige reis kwam ik in contact met iemand van de Acorn Foundation, een stichting die in Dharavi, de grootste sloppenwijk van India, allerlei educatieve projecten met kinderen organiseert. Zo rijpte tussen ons het plan dat ik bij hen dansles zou komen geven. Toen ik in Dharavi aankwam, kreeg ik meteen een rondleiding. Die eerste dag was ook de meest emotionele: ik dacht dat ik me op basis van wat ik op tv had gezien al wel kon voorstellen hoe het leven in de sloppenwijken er aan toe ging, maar wat ik zag was nog veel heftiger: gezinnen van zes personen die op een ruimte van twee bij twee meter zowel koken, leven als slapen… Aanvankelijk hadden de bewoners wat weerstand tegen de filmopnames die ik tijdens mijn verblijf wilde maken. Er kwamen al vaker buitenlandse reportageploegen naar de sloppenwijken die filmbeelden online plaatsten, waarna de Indische regering zich telkens repte om ervoor te zorgen dat de bewoners naar nieuwe appartementsblokken verder van de stad konden verhuizen, hoewel dit helemaal niet is wat de inwoners zelf willen! Het liefst van al zouden zij gewoon in de sloppenwijken blijven. Dat kon ik aanvankelijk niet geloven…”

In het westen denken we dat inwoners van de sloppenwijken triestig zijn, maar dat is niet zo. De mensen lijken er gelukkig, misschien omdat ze niet beter weten. Het was ongelofelijk om te zien met hoeveel levensvreugde de kinderen er rondliepen. Zij werken ’s ochtends vaak in het bedrijfje van hun ouders en gaan vervolgens naar school. Daarna gaan ze naar de Accorn Foundation, waar ze muziekles of dansles krijgen. Hun muziekgroep, Dharavi Rocks, is al een tijdje goed bezig. Binnenkort nemen ze zelfs een eigen plaat op en ze werken geregeld samen met Indische beroemdheden.” Hoe ben je aan de slag gegaan in jouw dansworkshops? “De kinderen uit Dharavi kennen vooral bollywooddans, wat heel anders is dan mijn hedendaagse achtergrond. In de eerste activiteiten die ik met de kinderen deed, wilde ik hen vooral heel vrij laten dansen zoals ze gewoon zijn. Een van de bekende hits op dit moment in India is de Lungi-dance, waar alle kinderen danspasjes op kennen. Die liet ik hen uitvoeren op allerlei plaatsen, terwijl ik hen filmde. Dit zal te zien zijn tijdens de expo Slum Kids Ki in Destelheide. Later gaf ik hen ook meer lessen en hebben we verdere stappen gezet. Het was niet altijd makkelijk om met hen iets op te bouwen omdat niet iedere dag dezelfde kinderen kwamen meedansen. Eigenlijk zou je met hen op langere termijn een tra-

ject moeten kunnen opbouwen, zoals met het muziekproject gelukt is. De coördinator van de Acorn Foundation zou liefst iemand uitnodigen die een jaar lang met de kinderen kan werken. Nu hadden de kinderen een heel goede tijd, maar na zes weken moest ik alweer weg, hoewel ik nog wel langer had willen blijven. Ik denk dat ik zeker nog eens terugga. Mijn gevoel zegt me dat de samenwerking nog niet afgelopen is.” Welke andere filmpjes ga je nog tonen tijdens de expo? “Ik heb eens een hele dag enkel handbewegingen gefilmd van mensen die aan het eten of werken waren, waar ik ook een filmpje van gemaakt heb. Daarnaast hebben we een gebarendans gemaakt waarbij de kinderen het nationale volkslied uitbeelden. Met hen ben ik ook gaan filmen aan een pijpleiding in de buurt van een stort. Gewoon tot daar geraken, was al een missie op zich. Mijn Indische medewerkers – een cameravrouw en een danseres – kwamen uit Mumbai en zelfs zij hadden nog nooit zo’n schrijnende situatie gezien als daar op het stort. Ik heb ook enkele dagen gewerkt met een schooltje van dove kinderen. Hen heb ik een hele dag gevolgd: op weg naar school, in de klas, thuis… Het valt op hoe er niet een standaardgebarentaal is, overal in India is die anders! In totaal zullen er in de expo een zevental filmpjes te zien zijn die telkens in verschillende installaties getoond worden.”

Wat trekt jou eigenlijk zo aan in India? “Alles lijkt er mogelijk. Er zijn weinig regels, er is veel chaos en beweging, er zijn zoveel mensen en kleuren en geuren… De spiritualiteit die in India zo belangrijk is, zijn we in het westen al lang verloren. Kortom: India is een totaal andere ervaring. In België heb ik soms het gevoel dat ik te veel voor mezelf werk, terwijl ik in India ook echt iets goed kon betekenen voor anderen.” Tussen je reizen naar India heb je in Destelheide met het Ionah Trio ook een dansvoorstelling voor Europalia India gemaakt. Hoe kijk je op die ervaring terug? “Dat was een heel andere beleving: we werkten in België met drie dansers van hier en drie Indische muzikanten. Bij ons krijg je de mogelijkheid om ergens in residentie te gaan en op te treden, terwijl er in India zelfs bijna nergens danszalen zijn. Tijdens het maakproces waren er soms moeilijke momenten in de communicatie met de muzikanten, maar de uiteindelijke voorstelling was echt superplezant! Ik geloof heel erg in de ontmoeting tussen verschillende culturen. Daaruit kan iets heel mooi ontstaan.” In 2013 is MOVIEMENTS het jaarthema in Destelheide. Wat heb jij met dansfilms? “In 2008 ben ik samen met danser Benjamin Vandewalle naar Afrika getrokken. We hebben er het Confusao Exchange Platform opgericht. Dit was een samenwerking tussen Afrikaanse en Belgische dansers en videasten die o.a. resulteerde in een expo in STUK in Leuven. Video bleek

toen een goede manier om onze resultaten vast te leggen, omdat je bij terugkomst in België helemaal niets kan tonen zonder de dansers van ginder. Nadien heb ik ook nog een soortgelijk project met dansfilm gedaan in China. En nu dus in India.” Wat hoop je met je expo te bereiken? “In Destelheide komen er ontzettend veel jongeren over de vloer. Ik zou het erg fijn vinden als ze zich laten meeslepen door de Indische dansfilms en daardoor misschien een beetje anders naar India kijken. Ik hoop dat ze over het land zullen nadenken, of alleszins toch geraakt zijn door de dansfilms.” ■ Filip Tielens

7

De expo Slum Kids Ki van Yentl De Werdt in installaties van Jean-Marc Alby loopt van februari tot mei 2014 in de inkomhal van Destelheide. Op dharaviproject.org vind je meer info over de stichting in Mumbai waar Yentl werkte. OPENING:

DONDERDAG 20 FEBRUARI 2014 OM 20U. WELKOM!

EXPO

8

Telex De verborgen boekenschat van Destelheide wordt in 2014 eindelijk openbaar gemaakt voor de bezoekers van Destelheide. In de nieuwe bibliotheek in het kantoor van Dharts kan je tijdens de openingsuren van het secretariaat terecht voor een grote selectie aan boeken en dvd’s over dans, theater, muziek, fotografie, film, poëzie…, maar ook voor boeken over cultuur- en jeugdbeleid en allerlei methodieken om met kinderen en jongeren kunstzinnig te werken. Op onze website kan je alvast eens grasduinen door een overzichtslijst en je vindt er ook foto’s van de covers van de boeken en dvd’s uit onze bibliotheek. Ideaal om inspiratie op te doen voor sessies of tijdens pauzemomenten! ■ Begin 2014 is de nieuwe Algemene Vergadering van ADJ aangetreden, de vzw die Destelheide en onze zusterorganisatie De Hoge Rielen overkoepelt. Volgende leden maken deel uit van de Algemene Vergadering: Gerda Clerix (Scouts & Gidsen), Gil Géron (Koning Kevin), Gerd Vertommen (Karavaan), Pieter Nuytinck (Scouts & Gidsen), Toon Luypaert (De Ambrassade), Stefaan Vandelacluze (Mooss), Hanneleen Broeckx (master in het cultuurmanagement), Free De Backer (Vrije Universiteit Brussel), Waut Hespel (Danskant), Dries Hostens (accountant en belastingconsulent), Dylan Peere (ex-voorzitter Steunpunt Jeugd) en Roger Van Kelst (Vlaamse Jeugdherbergen).

De eerste zes leden werden voorgesteld door de Vlaamse Jeugdraad, de volgende zes door de Vlaamse overheid. Hun mandaat loopt tot 31 december 2017. De nieuwe voorzitter van vzw ADJ is Free De Backer geworden. We wensen allen alvast veel plezier en heel wat vruchtbare vergaderingen toe! ■ De kerstman kwam langs in Destelheide en liet enkele cadeautjes achter zo rood als zijn kerstpak, namelijk nieuwe zeteltjes in onze inkomhal! Loungen zal nog nooit zo gezellig geweest zijn. ■ Destelheide haalde in december zelfs het VTMnieuws. Er werd bij ons een reportage gedraaid over het Crazy Swing Camp van Apollo Swing, waar naar jaarlijkse gewoonte zo’n 300 deelnemers uit 17 landen in Destelheide samenkomen om te lindy hoppen en naar het optreden te kijken dat het internationale docententeam danst. Zéér de moeite! ■ Ook de expo van Eva Mouton werd opgepikt in de media. Zo stonden er artikels in De Standaard, De Randkrant en Feeling. Eva kwam nog geregeld langs in de expo om verder te werken aan haar vervolgtekening. De buttonmachine was een waar succes: er werden gedurende deze drie maanden zo’n 1500 buttons gemaakt in Destelheide!

9

Artiest in huis: overzicht 2014

ANNA NILSSON – EXPIRY DATE­ (13-31 januari): circus & dans

CIE EA EO­ (20-23 januari en 17-23 februari): circus

10

OVERZICHT 2014

In het komende half jaar zijn er heel wat artiesten uit de podiumkunsten die in Destelheide aan hun nieuwe creaties komen werken. Iedere keer organiseren we ook één of meerdere try-outs voor de jongerengroepen die op dat moment bij ons verblijven. Zo komen de jongeren in contact met kunstenaars die eenzelfde zoekproces doorlopen als zijzelf. Tijdens de nagesprekken en ’s avonds in de bar vertellen de jongeren dan ook graag hun feedback aan de artiesten en krijgen ze advies op maat van de kunstenaars!

ALEXANDER VAN TOURNHOUT – CAPRICES­ (20-31 januari): circus

TAL EN THEE – OCTAVIO’S ELEKTRO­ (1-9 februari): jeugdtheater

FULLSTOP ACROBATIC THEATRE – SUGAR AND SPICE ­(10-28 februari): circus

LIESA VAN DER AA EN EN PETER SPAEPEN – THE WEIGHING OF THE HEART ­(15-16 februari): muziek

RODE BOOM/KURT DE MEY (17-19 februari): illusietheater

FRAUKE MARIËN­

(17-21 februari, 26-30 mei, 2-6 juni en 1-4 juli): dansfilm

MARTINE DE KOK (22-26 maart): muziek

MARIA EUGENIA LOPEZ – VERSIONS (7-17 april): dans

ALBERT QUESADA – SLOW SPORTS (27-29 april): jeugddans

JAMIE LEE EN STANISLAV DOBAK – DREAMS (6-16 mei en 26-30 mei): dansfilm

UIKO WATANABE (26-30 mei): performance

Wil je graag meer weten over onze artiesten in huis, neem dan een kijkje op www.destelheide.be/artiesten-huis-2014. Als je graag uitnodigingen wil ontvangen voor de try-outs, mag je ons iets laten weten op [email protected].

Je hebt het al gemerkt: we hebben begin 2014 heel wat circusartiesten te gast. We willen Destelheide graag profileren als een kwalitatieve werkplaats voor circus, omdat voor circusartiesten de repetitiemogelijkheden schaars zijn en circus een kunstvorm is die bij de jongeren in Destelheide erg aanslaat. Daarom vroegen we ook aan Joppe Wouters van Circus Marcel om in onze Zaal De Put hanging points te installeren. Alexander Vantournhout was de eerste die deze gebruikte tijdens zijn residentie. Zo kunnen we vanaf nu ook gezelschappen ontvangen die met trapeze, doek, etc. werken. Meer info over de hanging points vind je bij de technische fiche op onze website. Spectacular spectacular! ■ Voor beeldende kunstenaars heeft Destelheide net een nieuwe atelierruimte geopend. Professionele artiesten die bezig zijn met schilderkunst, installaties, performances, mediakunst, illustratie, fotografie, video, design, mode… zijn vanaf nu ook meer dan welkom in Destelheide! Bovendien is Destelheide een geschikte residentieplek voor kunstenaars die werken rond land art: op ons groene domein vind je voldoende plaats en inspiratie om installaties te ontwerpen, die we eventueel voor een langere periode in Destelheide kunnen tonen. De eerste aanvragen voor beeldende residenties stromen ondertussen binnen! ■ De afgelopen weken kregen we ook heel wat vragen van buitenlandse podiumartiesten en beeldende kunstenaars om in Destelheide aan de slag te gaan. Dit komt doordat Destelheide onlangs actief is geworden op Resartis en Transartists, twee belangrijke internationale residentiewebsites. De komende jaren zullen we in onze hele kunsteducatieve werking overigens meer de internationale tour opgaan. Artistiek verantwoord vreemdgaan, quoi.

BEN JE EEN BEELDENDE KUNSTENAAR OP ZOEK NAAR EEN ATELIER? ARE YOU A VISUAL ARTIST LOOKING FOR WORKSPACE?

11

WORD ARTIEST IN HUIS IN DESTELHEIDE! BECOME AN ARTIST IN RESIDENCE AT DESTELHEIDE! Zomeracademie 2010 © Eveline Bouttens

Artiest in huis

TAL EN THEE – OCTAVIO’S ELEKTRO Is het figurentheater, een multimediaal concert of een muzikale vertelling met beelden? Zeker is dat actrice Reineke Van Hooreweghe, beeldenmaker Maarten Van Aerschot en muzikant Peter Verhelst een elektriese jeugd­theatervoorstelling aan het creëren zijn over de dromen van meestervermaker Octaaf van Okkerstal. In augustus kwamen ze al enkele dagen aan het verhaal sleutelen in Destelheide, begin februari brengen ze alle puzzelstukjes samen tijdens een nieuwe residentie als artiest in huis.

12

Wie is Octavio en waarom is hij zot van elektro? Reineke Van Hooreweghe: “De echte naam van Octavio is Octaaf. In onze voorstelling volgen we hem in verschillende fasen van zijn leven. Als hij elf jaar is, droomt hij van een groots en meeslepend leven. Hij wil allerlei zaken uitvinden, maar alles wat hij maakt blijkt al te bestaan of weinig nut te hebben.” Maarten Van Aerschot: “Zijn juf stimuleert Octaaf hier ook niet in. Zij vindt dat hij maar beter een talenknobbel ontwikkelt, terwijl hij eerder een dradenknobbel heeft.” Reineke: “Kabeltjes en knopjes vindt Octaaf tenminste duidelijk: ze staan ofwel aan of uit. Later opent hij dan een eigen winkeltje waarin hij allerlei elektronische apparaten ‘vermaakt’. Octaaf mag het warm water misschien niet hebben uitgevonden, hij blijkt wel een meester-reparateur te zijn. Het winkeltje noemt hij Octavio’s Elektro omdat hij zot is van Italië en dit een meer wervende naam is.” Maarten: “Zijn handelszaak wordt erg populair: zelfs van over ’t water brengen ze kapotte apparaten naar hem en de dozen stapelen zich dan ook op in zijn halletje.” Past jullie voorstelling misschien in het Vlaanderen in Actie-verhaal om het technisch onderwijs te promoten? Maarten: “Dat hebben we nog al gehoord, maar het was zeker niet de bedoeling (lacht). Tegenwoordig is het ook een trend om aan ‘upcycling’ te doen of naar repaircafé’s te gaan waar jouw spullen gerepareerd worden terwijl je wat drinkt. Ook die die link hebben we niet bewust gelegd.” Reineke: “De eerste zin van de voorstelling is dan ook: ‘Alles hangt al in de lucht!’. In een eerdere versie van het verhaal zat er een liedje van Rocco Granata, omdat Octaaf zot is van Italië. Dat was nog voor de hype rond de film Marina losbarstte. Ondertussen hebben we met muzikant Peter verhelst onze eigen Rocco in huis. (lacht).

Jullie zijn drie erg complementaire makers. Hoe zijn jullie bij elkaar terechtgekomen? Reineke: “In de voorstelling hebben we alle drie een andere ‘vermakersrol’: ik vermaak het woord met mijn ‘loop station’, Peter heeft ook verschillende ‘bakskes’ waar hij de muziek doorstuurt en Maarten vermaakt op zijn manier het beeld. Eerder had Maarten al het decor gemaakt voor de voorstelling Knies en Broos die ik bij Artforum maakte. Met Peter heb ik al vaker samengewerkt. Ik denk dat Maarten en ik elkaars werk allebei heel schoon vinden, ook al zijn we erg verschillend. Bijna drie jaar geleden zeiden we tegen elkaar dat we ooit maar eens moesten samenwerken, zoals je dat met zoveel andere kunstenaars afspreekt. De meeste van die beloftes worden nooit waarheid – en misschien maar goed ook (lacht). Maar kijk, onze voorstelling zit er nu toch aan te komen!” Maarten: “De manier waarop we werken is inderdaad heel anders. In de vorige voorstellingen die ik met mijn gezelschap Tal en Thee maakte, gebruikte ik geen tekst. Zelf kan ik geen verhaal schrijven, terwijl Reineke daar net heel goed in is. Ik knutsel het liefst. Zo ben ik voor Octavio’s Elektro allerlei poppen en figuren aan het maken.” Wat is tot nu toe al het moeilijkst geweest in de samenwerking? Reineke: “Dat Maarten mij keiveel belt.” Maarten: “En dat Reineke nooit opneemt (algemene hilariteit). Nee, misschien dat we tot nu toe (het gesprek vond plaats eind december, FT) alle onderdelen – de installatie, animaties, figuren, licht, spel,… van de voorstelling nog niet echt samen hebben kunnen puzzelen. Door plaats- en tijdgebrek werken we vaak in onze eigen disciplines of in een kleinere opstelling verder. We hebben natuurlijk een grote repetitieplek nodig om alle sporen samen te brengen. Destelheide leent zich daar toe. ”

Aan de voorstelling is ook het educatieve luik ‘Iedereen Vermaker’ gekoppeld? Reineke: “Klopt. Dit project vertrekt vanuit de filosofie van onze voorstelling, namelijk dat misschien niet iedereen een uitvinder is, maar dat we wel allemaal vermakers zijn. In een school in Aarschot hebben we een atelier gebouwd waar we van oktober tot maart met een klasje uit het derde leerjaar werken. De kleine vermakers bouwen er hun elektriese werelden en hun verhalen. We hebben meters elektriciteitskabels binnengesleept in de klas en de kinderen hamers en ander werkgereedschap gegeven. Soms moet er wel eens iemand met een bebloede vinger naar het secretariaat, maar los daarvan is het echt fantastisch wat de kinderen daar creëren. Het is ook verwonderlijk dat ik thuis nooit een hamer vastpak en op die school er maar op losklop. (lacht)” Maarten: “De werelden en draden­ knobbels die de kinderen vermaakt hebben, zijn ook onderdeel van de omkadering en vormgeving in CC ’t Gasthuis tijdens het premièreweekend van onze voor­stelling. Wanneer we Octavio’s Elektro in andere cultuur- en gemeenschapscentra spelen, willen we daar ook gelijkaardige projecten opzetten in samenwerking met de culturele centra. We vinden het namelijk belangrijk dat de elektriciteit al een beetje in de lucht hangt alvorens je de zaal binnenkomt.” ■ Filip Tielens

Octavio’s Elektro is een voorstelling voor iedereen vanaf 7 jaar en speelt op 8, 9, 10 en 11 maart in CC ’t Gasthuis in Aarschot tijdens het Boze Wolffestival. Op www.talenthee.be & www.reinekevanhooreweghe.be vind je meer info.

13

Artiest in huis

ALEXANDER VAN TOURNHOUT Alexander Van Tournhout was de eerste artiest in huis die de nieuwe hanging points in zaal De Put gebruikte. Deze jonge circusartiest uit Roeselare, die zowel aan de befaamde circusschool ESAC als aan de dansschool P.A.R.T.S. studeerde, kwam twee weken in residentie om de laatste hand te leggen aan zijn eerste avondvullende voorstelling Caprices.

14

Dag Alexander, wat is het idee achter Caprices? Alexander Van Tournhout: “Ik wou graag een voorstelling maken over wat circus voor mij betekent. Mijn definitie van circus is drieledig: virtuositeit, gevaar en relatie tot een object. Deze drie dingen wil ik in mijn voorstelling in een ander onderdeel uitspitten. Telkens staat er ook een ander instrument centraal in de muziek van Salvatore Sciarrino die ik gebruik. Caprices kan je zien als een trilogie. In het eerste deel van de voorstelling gebruik ik het ‘roue cyr’, het rad waar ik me tijdens mijn opleiding aan ESAC in specialiseerde. Dit gaat voor mij over de relatie tot een object. Terwijl ik het eerste deel op een vioolsonate doe, is de tweede scène een pianostuk waarbij er drie melodieën door elkaar gespeeld worden. Dit deel is voor mij de virtuositeit. Na afloop zal misschien niet iedereen de subtiele melodieën van Ravel en Singing in the rain ontdekt hebben in de muziek. In het derde stuk staat de harp centraal en draait het om gevaar. Hiervoor heb ik

onderzocht wat er eigenlijk gevaarlijk is aan circus niets van wat ik hiervoor al deed, eigenlijk. Daarom hang ik me in deze scène aan mijn nek op en draai ik rond. Je zag dit soms wel in traditionele circussen, maar het werd nooit echt als een aparte discipline uitgewerkt.” Hoe probeer je de muziek juist te belichamen? “Ik werk volgens het principe van ‘Micky Mousing’, waarbij ik de bewegingen exact op de muziek uitvoer, zoals het ook gebeurt in tekenfilms – vandaar de benaming. Maar de muziek die ik gebruik is zo complex en snel dat het niet lukt om de muziek exact te volgen, al probeer ik dat wel. De onmogelijkheid om de muziek te belichamen, zit dus zeker ook in de voorstelling.” Naar een achterliggend verhaal of rode draad moeten we dus niet zoeken? “De muziek van Sciarrino is de rode draad. Ik wil bewust niet opteren voor één lijn, maar net iedere circusdiscipline op zich in de diepte onderzoeken. Zo probeer ik alles uit het rad te halen wat ik kan. Caprices zal ook de laatste voorstelling zijn waarin ik met het rad zal werken, ook al ben ik nog maar net begonnen (lacht). Een reproductie van een bestaande vorm vind ik immers niet interessant. Toen ik aan ESAC begon te studeren was het ‘roue cyr’ nog een vrij nieuwe discipline. Daardoor kon ik zelf heel wat nieuwe mogelijkheden van het rad uitvinden. Zo heb ik zelf nog nooit een act op een rad gezien die langer dan 5 à 7 minuten duurde, terwijl ik in het eerste deel van Caprices iets van 25 minuten toon.”

”Ik kan me voorstellen dat het niet evident is om zomaar nieuwe circustechnieken aan te leren? “Dat klopt. Circus, maar ook dans, vraagt heel wat werk om in te studeren. Het probleem met circus is dat een bepaalde truc niet oneindig veel kan vertellen, waardoor je het gevoel krijgt dat je alles al eens eerder gezien hebt. Nochtans denk ik dat er geen conventioneel circus kan bestaan zonder virtuositeit. Wat mij intrigeert is wat er gebeurt wanneer virtuositeit herhaald wordt. Een circustruc die je twee keer na elkaar doet vanuit een ander perspectief, blijft dezelfde truc. Maar eenzelfde dansbeweging vanuit een andere hoek, wordt wel een heel andere beweging. Dat onderscheid vind ik interessant en wil ik verder onderzoeken.” Ik las nochtans in een eerder interview dat je gruwelt van een mengvorm tussen circus en dans, hoewel je wel beide gestudeerd hebt. “Er bestaan veel mengvormen natuurlijk. De voorstellingen die dansgezelschappen Ultima Vez en Peeping Tom maken, zijn voor mij bijna circus. Zo liet Wim Vandekeybus in zijn eerste voorstelling What the body does not remember de dansers met stenen naar elkaar gooien. Ook de opbouw van de spektakels van Peeping Tom is erg verwant aan circus. Voor Caprices gebruik ik de kennis die ik heb van compositietechnieken om circus te choreograferen. Dat is iets heel anders dan het rad even aan de kant te zetten om een aantal danspasjes te doen. Voor de volgende voorstelling die ik ga maken, wil ik een nieuwe bewegingstaal proberen te ontwikkelen die tussen circus en dans ligt.”

15

Artiest in huis

16

Je hebt zowel aan de befaamde scholen ESAC als P.A.R.T.S. gestudeerd in Brussel. Hoe zou je beide scholen en methodieken vergelijken? “Ze zijn erg verschillend. ESAC is individueler: op een circusschool heb je een persoonlijke band met een leerkracht, terwijl je op een dansschool voornamelijk in groep functioneert. Bij ESAC ligt de nadruk meer op kunde en virtuositeit. Om techniek aangeleerd te krijgen, is ESAC een heel goede school. Bij P.A.R.T.S. heb ik ook wel veel techniek geleerd, maar dan eerder op een theoretische en reflectieve manier. Je hebt ook meer vrijheid bij P.A.R.T.S. om artistiek je ding te doen. Bij ESAC ligt de nadruk al van bij het begin op het zelf creëren, maar daar is er altijd een tijdsbeperking van zeven minuten. Het keurslijf is er strakker dan bij P.A.R.T.S. het geval is.” Je geeft zelf ook al les, hoewel je nog maar net afgestudeerd bent? “Ik doceer aan de circushogeschool ACAPA in Tilburg, waar ik onder andere danslessen geef en creatieve processen bij studenten begeleid. Dit jaar geef ik ook les aan ESAC, voornamelijk technische vakken zoals grondacrobatie en jongleren. In het begin had ik het er wel wat moeilijk mee dat je zelf zoveel gezocht hebt als artiest en dat je als docent jouw onderzoek in korte tijd doorgeeft aan studenten. In hun

voorstellingen maken zij dan soms een best-of van jouw recherche. Maar dat is sowieso een algemeen probleem in circus: bijna niemand weet nog wat het origineel is en wat de kopie.” Vind je het eigenlijk spannend, jouw eerste eigen avondvullende voorstelling? “Toch wel. Ik heb er veel werk ingestoken, ook omdat ik de administratie en de verkoop zelf doe. Caprices is echt wel een voorstelling geworden voor een volwassen publiek, terwijl er bij mijn weten nog nooit een circusvoorstelling in België gemaakt is die niet door een jonger publiek geapprecieerd kon worden. Dat vergemakkelijkt de verkoop niet echt, maar daarvoor moet je het niet laten om te creëren, hé (lacht). Ik probeer een ander publiek naar circus te laten komen dan gewoonlijk. De voorstellingen waar ik zelf het meest door geraakt wordt, zijn vaak solo’s. Ik denk dan aan artiesten als Johann Le Guillerm en Phia Ménard. In zijn oorsprong is circus volgens mij een ‘noncollaboratieve’ kunstvorm omdat een individu zich wil onderscheiden van anderen in een bepaalde discipline. Bovendien is het repeteren vaak een individuele praktijk. Dans is daarentegen meer een collectief gebeuren. Een circussolo communiceert meer naar mij, omdat het dichter bij de essentie van circus ligt.” ■ Filip Tielens

CAPRICES GAAT IN PREMIÈRE OP 6 FEBRUARI IN CC DE SPIL IN ROESELARE, EN SPEELT DAARNA NOG IN ONDER ANDERE LES HALLES IN BRUSSEL. OP WWW.ALEXANDERVANTOURNHOUT.BE VIND JE MEER INFO.

Artiest in huis

FULLSTOP ACROBATIC THEATRE Terwijl ik Vicki en Wibbe van Fullstop Acrobatic Theatre interview over hun nieuwe voorstelling Sugar and Spice, stelen hun twee kleine kinderen niet alleen de aandacht van hun ouders maar ook van alle voorbijgangers in de hal van Destelheide. “Een familiecircus oprichten? Daar dromen we niet per se van, maar het zou natuurlijk heel leuk zijn als de twee jongens daar later zin in zouden hebben!”. Waarover gaat de productie Sugar and Spice waarvoor jullie in Destelheide komen repeteren? Wibbe Pompe: “Sugar and Spice gaat over hoe wij de gendertegenstelling man-vrouw persoonlijk en als maatschappij beleven. Eerder hebben Vicki en ik al twee voorstellingen gemaakt die over de relatie tussen een man en een vrouw gaan, maar dat wereldje van aantrekken en afstoten wilden we nu even achter ons laten. Voor Sugar and Spice lieten we ons onder andere inspireren door de ‘danse apache’, een nummer dat je vroeger in alle variété’s kon zien. Daarin komt een ‘lover boy from the twenties’ zijn prostituee om geld vragen, waarna het tot een gevecht komt. Dan krijg je een superdominante man die dat frêle meisje alle hoeken van de kamer laat zien.” Vicki Pompe: “Een ander thema uit de voorstelling is ook hoe je je gedraagt in een publieke en in een private ruimte. We beschouwen onze portiek waaraan we de acrobatie doen als ‘on stage’ waarin we in de spotlights staan, maar aan weerszijden willen we ook een backstage creëren waarin ieder van ons zich kan terugtrekken. Zo krijg je niet de suggestie dat onze beide personages een koppel zijn, maar wel dat ze elk hun eigen kamertje hebben. Daar willen we spelen met hoe je je gedraagt als je denkt dat je niet langer zichtbaar bent voor anderen: de man die in de spiegel kijkt hoe groot zijn spieren zijn, de vrouw die kijkt of haar rok nog goed zit, etc.”

17

Welke disciplines beoefenen jullie in Sugar and Spice? Wibbe: “We hebben twee hoofddisciplines. Enerzijds doen we ‘main à main’ of ‘acro-portée’. In het circus wordt dat altijd vervuld door een stoere man onderaan die een luchtige dame bovenaan draagt. Wij willen de rollen graag omdraaien, zodat Vicky mij draagt. Dat blijkt niet zo gemakkelijk te zijn, maar we doen ons best (lacht). Daarnaast doen we ook luchtacrobatie: voor Vicky is dat ‘corde lisse’, een touw waaraan ze hangt, en een ‘tissue’ waarin we samen spelen. Heel vaak vertrekken we vanuit objecten als een beddenlaken, een stoel, een appel etc. waarvan we de mogelijkheden onderzoeken. We lenen ook van andere disciplines: zo hebben we al met twee parcours-specialisten gewerkt, gebruiken we breakdancetechnieken en jongleerballetjes,… We blinken niet uit in één discipline, maar zijn een beetje allround.”

Artiest in huis

“We blinken niet uit in één discipline, maar zijn een beetje allround”

18

Is dat een voordeel of een nadeel als artiest? Wibbe: “Beide. Soms voelen we dat ons niveau niet hoog genoeg is om onze fantasiebeelden waarheid te laten worden. Maar we hebben wel genoeg technische bagage om een voorstelling van een uur te dragen. Als je bijvoorbeeld enkel goed bent in luchtacrobatiek, is het heel moeilijk om een uur te boeien. Men zegt wel eens: ‘jack of all traits, master of none’: leermeester bij verschillende ateliers, maar nergens de meester. Dat is wel op ons van toepassing (lacht).” Jullie werken voor het eerst met een regisseur. Waarom? Wibbe: “Het lastige aan met z’n tweetjes creëren is dat je er moeilijk uit kan stappen om te kijken hoe het er uitziet. Daarom hebben we Craig Weston gevraagd om als regisseur mee aan de voorstelling te werken. Zo hoeven wij enkel nog maar te creëren en kan de regisseur beslissingen maken in onze plaats. Vicki zei eens: ‘let’s just make this, and leave the rest to Craig’ (lacht).” Vicki: “Natuurlijk denken we ook na over het geheel, maar wij zitten zo in de circusdiscipline dat we maar moeilijk objectief kunnen oordelen. Het is ook een voordeel dat Craig uit het straattheater komt en niet uit het circus. Onze twee vorige voorstellingen hebben we zonder regisseur gemaakt, maar nu wilden we graag een volgende stap zetten in de evolutie van ons gezelschap.”

Sugar and Spice wordt zowel binnen in een zaal als buiten op festivals gespeeld. Zijn jullie je daar bewust van wanneer je materiaal creëert? Wibbe: “Op dit moment nog niet. We zijn vrij ervaren in het spelen in openlucht, waardoor we ons nu vooral focussen op de zaalversie. Er gaan zeker wel verschillen zijn tussen de binnen- en buitenvoorstelling. Binnen heb je veel meer focus en stilte, waardoor je kwetsbare momenten kan tonen waarmee je buiten niet wegkomt omdat er bijvoorbeeld een hond doorheen blaft. Buiten kan je ook veel minder makkelijk tekst gebruiken en kan je niet zo goed met belichting werken.” Dromen jullie ervan om een familiecircus op te richten met jullie kinderen? Vicki: “Dat is niet echt een droom. Als onze twee kleine jongens dat willen, is dat zeker een optie, maar we willen hen niet pushen. Ik zie ons ooit wel eens iets met de jongens maken. Als we op vakantie gaan, kunnen ze dan zelf op straat spelen en wat zakgeld verdienen. Als ze later willen meespelen in onze voorstellingen, zou dat superleuk zijn, maar het is niet zo dat we dat verwachten van hen.”

“Circus is geen job, het is een leven waar je voor kiest ” Bij jullie loopt werk en privé helemaal door elkaar. Wibbe: “Dat is altijd al zo geweest.” Vicki: “Ik vind dat wel handig hoor. Als je weg bent voor een langere periode, heb je altijd je partner bij je. Dat is eigenlijk heel fijn.” Wibbe: “Circus is geen job, het is een leven waar je voor kiest. Daarom past een gezin er ook gewoon bij. In ons geval en voor veel circuskoppels is het goed te doen, omdat je er 24 uur per dag met circus bezig bent. Je kan het nooit achterlaten. Natuurlijk is het niet altijd makkelijk om de hele tijd samen te zijn en samen te werken, maar ik denk dat koppels met een nine-to-five-job het ook wel eens moeilijk hebben.” Hoe hebben jullie elkaar leren kennen? Vicki: “We zaten samen op de circusschool in Bristol. Het was nochtans geen liefde op het eerste gezicht tussen ons hoor (lacht).” Wibbe: “We zaten bij elkaar in de klas, maar hebben lange tijd niet samengewerkt. Ik had een partner voor acro-portée en zij had een partner voor trapeze, maar dat was dezelfde man. Hij was eigenlijk in dubio of hij circus of fysica wilde studeren en heeft uiteindelijk toch maar voor dat laatste gekozen.

Daardoor zijn Vicki en ik samen beginnen werken. Uiteindelijk zijn we ook verliefd geworden, dankzij die jongen en zijn passie voor de wetenschap. Hij is nu trouwens afgestudeerd in zwarte gaten-theorie (lacht).” Jullie geven zelf ook les? Wibbe: “Ja, bij Circusplaneet in Gent. Op dit moment hebben we daar even een pauze genomen, omdat we de creatie van Sugar and Spice prioriteit geven. We zijn beginnen lesgeven bij Circusplaneet in 2008, toen we net naar België verhuisd waren. We hebben heel lang een nomadisch leven geleid: Vicki is afkomstig uit Engeland en ik uit Nederland, dus in beide landen hebben we een tijdje gewoond. Toen kwamen we Bram en Sander van Cie Ea Eo tegen (die ook als Artiest in huis in Destelheide repeteren, FT). Zij hebben ons dan uitgenodigd om een keer langs te komen in Gent. We vonden het er zo leuk dat we ook graag in Gent wilden gaan wonen. België is tenslotte neutraal gebied voor ons (lacht). We mailden meteen Circusplaneet en de week erna mochten we al les komen geven bij hen. Via Circusplaneet is ons sociale leven in België echt begonnen.” ■ Filip Tielens

SUGAR AND SPICE WORDT ONDERSTEUND DOOR DE VLAAMSE OVERHEID EN GAAT OP TOURNEE VANAF MAART 2014 IN CULTURELE CENTRA, THEATERS EN OP FESTIVALS. OP WWW.FULLSTOPACROBATICS.COM VIND JE MEER INFO.

19

VORMING

AANBOD 2014 In 2014 vieren we de twintigste editie van De Zomeracademie. Wat gaat de tijd snel! Naast deze jaarlijkse atelierweek in juli, organiseert Destelheide dit jaar ook twee nieuwe vormingsinitiatieven waarbij we de docenten, jeugdwerkers en kunstenaars willen inspireren. Hiervoor nodigden we de internationaal bekende gezelschappen Teatro de los Sentidos en Rosas uit voor twee masterclasses van een week – die voor alle geïnteresseerden openstaan! Binnenkort volgt er een extra Destelheidemagazine dat uitgebreid aandacht besteed aan deze drie vormingen. Hierin vertellen we meer details over het programma en lees je interviews met de docenten!

MASTERCLASS TEATRO DE LOS SENTIDOS:

20

Enrique Vargas en zijn geroemde gezelschap Teatro de los Sentidos (“het theater van de zintuigen”) maken vanuit Barcelona allerlei prikkelende voorstellingen en betoverende labyrinten die over de hele wereld te zien zijn. Zo waren ze afgelopen zomer nog te gast op de Zomer van Antwerpen met de beklijvende voorstelling Kleine oefeningen voor een goede dood. Het was theater zoals niet te verwachten en voorzien was: in groepjes werd je geblinddoekt op sleeptouw genomen om daarna via allerlei sensaties (geur, aanraking, smaak,…) in een onwerkelijke droomwereld te belanden. Enrique Vargas is ook een erg ervaren docent. Hij geeft masterclasses en workshops op plekken in de hele wereld. Begin juni zal hij samen met enkele artistieke medewerkers een kleine groep deelnemers inwijden in zijn unieke theatertaal, die het primaat van de tekst achter zich laat en zoekt naar wat mensen met elkaar verbindt.

Teatro de los Sentidos

WANNEER? 7 tot 14 juni 2014 VOOR WIE? Iedereen (18+) die zich

wil verdiepen in deze vernieuwende en zintuigelijke theatertaal. Zowel geschikt voor kunstenaars als voor docenten, jeugdwerkers, leerkrachten, wetenschappers, filosofen, kunsteducatoren,…

MEER INFO? WWW.DESTELHEIDE.BE/BIJSCHOLING

ZOMERACADEMIE: De verschillende ateliers en docenten maken we eerstdaags bekend, maar zeker is alvast dat de twintigste editie van De Zomeracademie een echte knaller wordt! De bekende ingrediënten van deze zomerse atelierweek zijn gekend: een inspirerende omgeving waarin je je op planeet kunst waant, bezielde docenten die jou coachen in je persoonlijke zoekproces, en zeven dagen om te creëren wat er in jouw hoofd en hart spookt. De Zomeracademie moet je ooit meegemaakt hebben! En geloof ons: once you were here, you’ll come back the next year.

WANNEER? 21 tot 27 juli 2014 VOOR WIE? Iedereen (18+) die zeven

zonnige zomerdagen eigen werk wil creëren in een van de ca. 11 artistieke ateliers.

MEER INFO? WWW.ZOMERACADEMIE.BE

21

MASTERCLASS ROSAS: Het dansgezelschap van Anne Teresa De Keersmaeker heeft in de afgelopen dertig jaar meerdere legendarische choreografieën gemaakt: Fase, Rosas danst Rosas, Drumming,… Naar aanleiding van onze zomertentoonstelling over Rosas (zie p. 3) organiseren we ook een masterclass met dansers van het gezelschap. We ontleden de manier waarop beroemde Rosasvoorstellingen gemaakt worden en gaan zelf met de bewegingen en principes aan de slag. De precieze inhoud en de gastdocenten worden later bekendgemaakt.

WANNEER?

In de tweede helft van augustus 2014, data komen er gauw aan! VOOR WIE? Iedereen (18+) die graag danst is welkom, zowel professionele dansers, dansliefhebbers, jeugdwerkers, kunsteducatoren, docenten, leerkrachten...

MEER INFO? WWW.DESTELHEIDE.BE/BIJSCHOLING

TE GAST 4ARTS

22

In november waren de creatieve therapeuten van 4Arts te gast in Destelheide. Zo’n dertig professionals uit België, Nederland, Engeland, Spanje, Estland en Letland wisselden ervaringen uit over hun praktijk in drama-, dans-, muziek- of beeldende therapie. Tussen twee sessies in strikten wij organisatoren Lien Stessel en Joke Bosschaerts, beiden dramadocent, voor wat meer uitleg. Lien Stessel: “4Arts is een platform voor creatieve therapiestudenten uit heel Europa. Acht jaar geleden is dit opgericht door enkele Duitsers die een platform wilden starten om andere studenten te ontmoeten.”

Joke Bosschaerts: “Dat eerste summer camp was meteen een succes, want jaar na jaar werd er een nieuwe bijeenkomst georganiseerd. Lien en ik leerden elkaar in 2010 kennen op een bijeenkomst van 4Arts en besloten in 2011 om het platform in België te laten doorgaan. Toen kwamen we ook al naar Destelheide.

Dit jaar wilden we voor het eerst eens een soortgelijke bijeenkomst voor professionals opzetten, omdat we voelden dat daar nood aan was. Het is interessant om dit op internationaal niveau te doen, omdat je zo niet alleen over de grenzen van de disciplines maar ook over de landsgrenzen heen kan kijken.”

Wat doen jullie juist in Destelheide? Joke: “In de voormiddag is er telkens een lezing, bijvoorbeeld over creatief denken. Het thema van deze bijeenkomst is dan ook ‘Thinking outside the box’. In de namiddag zijn er actieve workshops die de deelnemers zelf aan elkaar geven. Zo kan iedereen vanuit zijn of haar eigen discipline een methode aanreiken, een idee uitproberen, etc.” Lien: “Als therapeut heb je meestal geen veilige ruimte om te experimenteren. Op een 4Arts-platform heb je dat wel, omdat je onder gelijkgestemden bent.” Joke: “Er zijn ook sessies waarbij de docenten per discipline samen zitten, een intervisie.” Lien: “En ’s avonds gaan we naar de bar in Destelheide, maar bieden we ook een optional jam session aan, waarbij alle instrumenten en knutselgerief klaargelegd worden en iedereen in een gezamenlijke improvisatie kan spelen, dansen, tekenen...” Blijft creatieve therapie niet vooral een niche binnen de wereld van de therapie? Joke: “Creatieve therapie is zeker bekender aan het worden. Steeds meer instellingen staan ervoor open. De sterkte van creatieve therapie is dan ook dat het meer doet dan praten alleen, zoals het in de klassieke therapie gaat. De wil is er zeker en vast om creatieve therapie op te zetten, de financiële middelen helaas niet altijd. Ook in andere landen is dat het geval. Een bijeenkomst als deze dient dan ook om andere creatieve therapeuten een hart onder de riem te steken en te benadrukken dat wat we doen veel waarde heeft.” Lien: “Het is ook zo dat de opleidingen creatieve therapie wel erkend

zijn, maar het beroep niet beschermd is: iedereen kan zich creatieve therapeut noemen. In België kan je op drie plaatsen creatieve therapie studeren. In Gent en in Hasselt is het een bachelor-na-bachelor, en in het Lemmensinstituut in Leuven kan je ook een masterdiploma muziektherapie behalen.” Welke uitgangspunten en methodieken zijn belangrijk in creatieve therapie? Lien: “Wij hanteren erg vaak de driehoek denken-voelen-handelen. Ons medium is ook ons middel: het product is niet belangrijk, wat telt is het proces dat we samen met een cliënt doorlopen. De therapie gebeurt ook in het medium zelf – dus door aan drama, muziek, beeld of dans te doen – en niet zozeer door bv. een rollenspel te spelen en achteraf een nabespreking te doen.” Joke: “Je ziet dat er door die kunstvorm te gebruiken, allerlei zaken bewogen zijn in een cliënt. De kracht van het medium zindert vaak nog lang na.” Maar hoe kan je het effect van creatieve therapie meten? Lien: “Goh, geldt dat niet voor alle soorten therapie? Het is zeker niet evident om na een sessie therapie te bepalen of die geslaagd was of niet. Bij therapie is het niet zoals in het onderwijs: er is geen juist antwoord. Wat niet wil zeggen dat we niet met doelstellingen werken. Bij drama kan dat bijvoorbeeld zijn: het rollenrepertoire van een cliënt uitbreiden.” Zijn bepaalde creatieve therapieën geschikter voor sommige problemen, of is het vooral de persoonlijke affiniteit die een patiënt met een kunstdiscipline heeft die bepalend

MEER INFO OVER 4ARTS VIND JE HIER TERUG: HTTP://ASSOCIATION4ARTS.WIX.COM/4ARTS

is of er voor bijvoorbeeld drama- of muziektherapie gekozen wordt? Joke: “Dikwijls wordt er inderdaad gekozen voor het medium waarin de cliënt zich het best kan uitdrukken.” Lien: “Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Het is soms interessant om mensen iets nieuws te laten proberen. Zo kan voor sommigen drama een heel griezelig medium zijn, maar dat levert vaak wel boeiende inzichten op.” Joke: “We zorgen uiteraard wel voor de veiligheid van de cliënt. De grenzen worden steeds bewaakt.” Lien: “Bij drama wordt weleens gezegd dat je voorzichtig moet zijn met mensen die psychoses hebben, omdat de grens tussen werkelijkheid en fantasie voor hen heel verwarrend kan zijn. Cliënten met het syndroom van Down zijn dan weer echte podiumbeesten, kijk maar naar Theater Stap.” Joke: “Bij schizofrenie wordt er dikwijls beeldende therapie gedaan. Voor hen is het belangrijk om iets te creëren dat fysiek bestaat. Een personage spelen is voor hen minder evident.” Lien: “Wij werken allebei in een instelling, vandaar dat we dit soort voorbeelden aanhalen. Maar er zijn ook creatieve therapeuten die zelfstandig werken. Zij trekken natuurlijk een heel ander soort publiek aan.” Kom je soms ook echte pareltjes tegen in wat cliënten maken tijdens de therapiesessies? Lien: “Ongetwijfeld. Denk maar aan de outsider-stroming in de kunst, daar zijn vaak ook ontzettend knappe dingen te zien. Ik merk het zelfs als ik een toneelvoorstelling maak met de mensen op mijn werk. Ieder jaar zit daar 300 man in de zaal voor wie zij mogen schitteren. Dat op zich is al een parel!” ■ Filip Tielens

23

Volg ons op de sociale media: facebook.com/destelheide twitter.com/destelheide pinterest.com/destelheide vimeo.com/destelheide issuu.com/destelheide

24

On the Roof © Io Cooman

Stuur een tweet @Destelheide en laat ons weten wat je van dit magazine vindt of hoe je verblijf in Destelheide is/was!