Motiveren en werven van vrijwilligers VVJ- Tongeren – 7 oktober 2014
Welkom!
1
www.kwadraet.be vorming, training, opleiding en procesbegeleiding op maat voor verenigingen, organisaties, besturen en bedrijven
2
Ambitie van vandaag Als deelnemer … doe je inzichten op over hedendaags vrijwilligerswerk
leer je een methode om nieuwe vrijwilligers aan te spreken krijg je zicht op de bouwstenen van duurzame motivatie verken je mogelijke stappen om vrijwilligers te mobiliseren en te motiveren
3
Jezelf als bron van ideeën Denk aan je eigen engagement als vrijwilliger. Op welke manier ben jij vrijwilliger geworden? Wat zijn voor jouw de belangrijkste beweegredenen om je als vrijwilliger te blijven engageren?
4
Werven en motiveren, één verhaal
● Werven verdient constante aandacht ● Het werven van nieuwe vrijwilligers begint bij het motiveren van je bestaande vrijwilligers.
5
Hedendaags vrijwilligerswerk - Niet minder vrijwilligers Het vrijwilligerswerk in organisaties gaat er niet op achteruit. Meer dan een vijfde van de bevolking geeft aan regelmatig vrijwilligerswerk te doen. De terugval van het vrijwilligerswerk tussen 25 en 35 jaar met een toename bij de iets ouderen, wordt bevestigd. Het opleidingsniveau is sterk bepalend voor het zich al dan niet inzetten als vrijwilliger. (VRIND 2009)
6
Hedendaags vrijwilligerswerk
Back to basics – verenigen Sturen op verenigen Wat is voor jou herkenbaar?
7
De driehoek van een vrijwilligerswerking strategie
structuur
cultuur
Strategie: visie op vrijwilligerswerk Structuur: organiseren van vrijwilligerswerk Cultuur: begeleiden van vrijwilligers. Hoe gaan we met elkaar om? 8
De hedendaagse vrijwilliger (1) ● combineert inzet met persoonlijke zoektocht naar identiteit en zingeving vrijwilligerswerk als inspiratie voor de keuzes die men maakt solidariteit en zelfontplooiing vallen samen ‘solidair individualisme’ inzet niet volledig belangeloos
● is kieskeurig activiteiten in verlengde van persoonlijke interesses en ontplooiing, kostenbatenanalyse 9
De hedendaagse vrijwilliger (2) ● is kieskeurig, maar onzeker vrijwilligerswerk als plaats om te experimenteren met keuzes
● engageert zich ‘nomadisch’ ‘sedimentaire’, statische vrijwillige inzet wordt verlaten voor dynamisch engagement geen ‘bindingen’ meer met vaste structuren, bijeenkomsten en groepen
● is pragmatisch ingesteld tastbare/haalbare doeleinden i.p.v. idealisme 10
Veranderende maatschappij: invloed op vrijwilligerswerk ● Het complexer worden van de samenleving is de oorzaak van een veranderende inzet, niet het individu.
● Vrijwilligers willen authentiek zijn authenticiteit is moreel ideaal achter de individualisering (C. Taylor) 11
12
Bron: Platform voor Voluntariaat. Vrijwilligerskrant (december 1999)
De vrijwilliger: van klant naar militant ● Vrijwilliger als klant – servicerelatie ● Het middenveld: Vakbonden en mutualiteiten
Klassieke georganiseerde middenveld Minder formeel en gestructureerd middenveld
● Engagement zit bij het minder georganiseerde middenveld ● Thematische verenigingen doen het beter dan klassieke ledenverenigingen 13
Hoe benaderen we de hedendaagse vrijwilliger? Rekening houden met het feit dat vrijwilligerswerk een persoonlijke constructie ‘op maat’ van de biografie geworden is. ● kritische zelfbevraging
● FLEXIVOL ● doordachte rekrutering ● inspraak 14
Hedendaags vrijwilligerswerk is FLEXIVOL (Gaskin) ● ● ● ● ● ● ● ● 15
Flexibility flexibiliteit Legitimacy legitimiteit, imago Ease of acces eenvoudig toegankelijk Xperiment experiment Incentives stimulansen, prikkels Variatie variatie Organisation organisatie is vlot Laughs lachen, ontspanning
Vrijwilligers werven Acties die blijken te werken ● omgaan met interne weerstand / openstaan voor verandering ● de +2 methode ● overtuigen met stijl: ‘het maakt het de moeite waard verhaal’ ● zich engageren in netwerken + de steedseen-uitnodiging-op-zak-methode 16
17
Bron: Weliswaar. Welzijnsmagazine voor Vlaanderen (dec. 2000 - jan. 2001).
De « +2 methode » bedoeling en stappen
Doel ● ● ● ●
binnen de drie maanden telt de vrijwilligersploeg met de hulp van huidige vrijwilligers minstens 2 nieuwe vrijwilligers
Stappen 1. 2. 3. 18
namen zoeken en afspraken maken iedereen spreekt minstens 2 mensen aan uit de brede kennissenkring nieuwe mensen verwelkomen
De « +2 methode »
stap 1: namen zoeken en afspraken a. beantwoord de vraag ‘Zoeken we mensen voor welbepaalde taken? Zo ja, voor welke?’
b. iedereen noemt 2 tot 5 namen uit brede kennissenkring • gepensioneerde kruidenier, loodgieter, loketbediende, familielid, buurvrouw, dokter, lid (vroegere) sportclub, enz. … • nooit zeggen/denken ‘die gaat dat toch niet willen doen’ c. afspraken noteren op blad papier met titel « actieplan +2-methode » • wie spreekt wie aan? tegen wanneer? • dit blad aan alle bestuursleden bezorgen 19
De « +2 methode »
stap 2: kennissen aanspreken ieder bestuurslid spreekt de afgesproken personen aan ● tips: kies een goed moment vertel dat je op zoek bent naar extra vrijwilligers leg uit wat je initiatief allemaal doet vertel waarom jij je engageert zeg dat het absoluut niet moeilijk is om zich te engageren vraag ‘Wil je het eens voor een half jaar proberen?’ beloof een goede verwelkoming 20
De « +2 methode » stap 3: verwelkoming
tijdens vergadering de nieuwe vrijwilligers… a. zeer hartelijk verwelkomen b. vragen te vertellen wie ze zijn (naam, interesses…) c. vertellen wie de andere vrijwilligers zijn d. kort vertellen wat de afdeling het komende half jaar zoal van plan is e. documentatie en eventueel een bloemetje geven direct na de eerste twee à drie bijeenkomsten… a. individueel vragen ‘Hoe ervaar je het? b. ingaan op hun antwoorden 21
Motiveren… - Wat is dat eigenlijk? - in beweging brengen - mensen bewegen tot engagement
INZET EN BETROKKENHEID = wat je ziet wanneer vrijwilligers gemotiveerd zijn
22
Hoe en wanneer functioneren mensen enthousiast?
duurzame motivatie: het 5 bouwstenen model ● 3 psychologische basisbehoeften competentie autonomie verbondenheid
● intrinsiek: aspiraties en waarden ● de spil: waarderend samenwerken 23
5 bouwstenen model Zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan) De eerste vier bouwstenen van duurzame motivatie
24
Zelfdeterminatietheorie
(Deci & Ryan)
● Behoefte aan competentie Invloed kunnen hebben op je omgeving Gevoel hebben over de nodige capaciteiten te beschikken en ze kunnen inzetten TIPS
25
Heb vertrouwen in wat vrijwilligers kunnen en uit positieve verwachtingen Geef positieve feedback Zorg voor voldoende uitdaging (niet te veel, maar ook niet te weinig!) Maak dat het kader en de context van het engagement duidelijk is Zorg dat er ruimte is om fouten te mogen maken Creëer een lerende omgeving
Zelfdeterminatietheorie
(Deci & Ryan)
● Behoefte aan autonomie Zelf keuzes kunnen maken Zekere mate van zelfstandigheid TIPS Stel resultaten voorop maar laat de vrijwilligers hun rol op hun eigen manier invullen Geef mensen verantwoordelijkheid en spreek hen daarop aan Moedig vrijwilligers aan om initiatief te nemen en andere aanpakken uit te proberen Zorg ervoor dat het waarom van suggesties, verzoeken, beslissingen goed wordt toegelicht en open besproken
26
Zelfdeterminatietheorie
(Deci & Ryan)
● Behoefte aan verbondenheid Positieve relaties hebben met anderen Geaccepteerd en gewaardeerd voelen door anderen en omgekeerd TIPS Stimuleer het ontwikkelen van netwerken Zorg voor een gedeelde visie en opvattingen over doelen en taken Zorg ervoor dat ieder zijn mening kan uiten en dat ernaar wordt geluisterd Zorg dat ieders eigenheid gerespecteerd wordt Zorg voor een sfeer van samen werken en samen leren 27
Zelfdeterminatietheorie
(Deci & Ryan)
● 4de pijler: waarden en aspiraties Inzicht in waarden en aspiraties waarmee men zich identificeert Zicht hebben op hoe je die kan waarmaken op of via het werk = een intrinsieke motivatie, d.w.z. komt van binnenuit, raakt aan wat we zelf belangrijk vinden = een duurzame motivatie 28
Waarden en aspiraties TIPS ● vraag de vrijwilligers naar wat hen bezighoudt, naar wat hen boeit, ● vraag hen waarvoor ze het doen, waarmee zij het verschil willen maken, wat voor hen betekenisvol is in hun leven ● geef zelf ook aan wat voor jou belangrijke waarden zijn, ● ga op zoek naar gemeenschappelijke waarden en aspiraties en benoem deze ook.
29
5 bouwstenen model De 5de bouwsteen: waarderend samenwerken
30
Waarderend samenwerken ● Het helder krijgen van een positief toekomstbeeld of een gewenst alternatief ● Het onderzoeken van positieve ervaringen uit heden en verleden ● Een stapsgewijze aanpak
… vanuit waarderende communicatie!
31
Hoe zit het met de duurzame motivatie bij jouw vrijwilligers? Op een schaal van 1 tot 10, ga op een punt staan waarvan jij inschat dat dit iets weergeeft van het huidige engagement van jouw vrijwilligers.
32
Wat is er al?
Wat maakt dat het (al) deze score is? Wat zit daar allemaal in? En wat nog meer? Wie of wat helpt je daarbij al? Welke middelen heb je hiervoor ter beschikking? • Noteer alle elementen op afzonderlijke post-its
33
Een stapje vooruit ● Stel, je bent 1 stap verder. Wat zou dat voor je kunnen betekenen?
Wat is er dan anders? En wat nog meer? En wat nog meer? Bij jou? Bij anderen? In je omgeving? • Een kleine, bereikbare en toepasbare stap
34
Een stapje vooruit ● Hoe kan je dat 1 punt verder geraken? Wat moet je doen? Welke acties kan je ondernemen? Wat is concreet en haalbaar? Wie of wat zou je daarbij kunnen helpen? • In duo: wissel uit en help elkaar bij het bedenken van concrete acties die je op korte termijn kan ondernemen
35
