Mogelijke vragen tijdens een sollicitatiegesprek Vertel eens iets meer over jezelf Vaak is dit één van de eerste vragen die een werkgever stelt. Wat je kan vermelden: • • • • • •
naam woonplaats studies werkervaring motivatie positieve eigenschappen
Gebruik eventueel je cv als leidraad. Bij deze vraag ga je best niet te lang over je studies palaveren. Zeg kort waar je woont (en gewoond hebt), waarin je geïnteresseerd bent en hoe je tot je studiekeuze gekomen bent. Terloops zeg je best dat je al een tijdje in die materie geïnteresseerd was. Je mag er niet voor terug schrikken om je kwaliteiten in de verf te zetten. Solliciteer je voor een commerciële functie, leg dan sterk de nadruk op je open en sociale ingesteldheid, op je talent om met mensen om te gaan en om ze van iets te overtuigen. Ga je voor een boekhoudkundige functie, beklemtoon dan vooral je nauwkeurigheid en je zin voor orde en overzichtelijkheid. Met andere woorden, overtuig je gesprekspartner ervan dat jij de persoon bent die ze voor deze functie zoeken. Bv. Ik ben afkomstig van … en woon nu in … Dit jaar ben ik afgestudeerd als … (of: momenteel werkend als…). Ik heb een ruime interesse en ben goed in … (iets dat relevant is voor de functie); nu ben ik op zoek naar een boeiende job in een bedrijf dat bij mij past. Tip: Wees bondig, een kort antwoord is hier het beste!
Heb je al ervaring op dit vlak? Som op welke werkervaring je hebt: • • • • •
waar je gewerkt hebt de vaardigheden die je nodig had de machines die je gebruikte de verantwoordelijkheden die je droeg de mensen met wie je omging
Als je nog niet zoveel werkervaring op dat specifieke vlak hebt, leg dan de nadruk op je: • • • • •
getuigschriften opleiding verwante interesses en hobby's leergierigheid werklust
Ben je nog op andere plaatsen aan het solliciteren? Voor welke functie? Hoe ver ben je daar al? Maak duidelijk dat dit niet je enige sollicitatie is, maar dat je op verschillende plaatsen 'gevraagd wordt'. Jij bent immers uniek en iemand als jij kan kiezen uit verschillende jobs wanneer je er zelf in gelooft. Maak duidelijk dat je bijvoorbeeld al ergens aan het werken bent of dat je reeds ver in de sollicitatieronden zit bij een groot bedrijf. Daardoor versterk je de positie waarin je zit en heb je meer macht om later eventueel te onderhandelen over de voorwaarden of om jouw aanwervingsprocedure te versnellen. Indien men bereid lijkt om je tamelijk snel uit te nodigen voor de volgende selectieronde mag je ervan uitgaan dat men sterk in jou geïnteresseerd is.
Waarom ben je bij je vorige bedrijf weggegaan? Vermeld enkel die redenen die jou in een gunstig daglicht plaatsen. Zeg niet dat men niet tevreden was over je werk en dat je daarom ontslagen bent. Wees ook altijd positief over vorige werkervaringen. Als je lelijk begint te doen over andere werkgevers, zal men daar eerder conclusies over jou uit trekken. Mogelijke redenen om van job te veranderen zijn: • • • • •
het was slechts een tijdelijke job het was een deeltijdse baan de firma is failliet gegaan je werk was overbodig geworden je kreeg een betere aanbieding
Waarom wil je van job veranderen? Dit is uiteraard enkel van toepassing voor wie al een andere job heeft. Let op dat je niet de indruk wekt dat je iemand bent die dikwijls van job verandert. Rekruterings verantwoordelijken zullen dit zeker niet waarderen! Je kan bijvoorbeeld zeggen dat je huidige werkgever je al een tijd promotie beloofd had, maar dat hij nu beweert dat er - hoewel hij je heel bekwaam vindt - op dit ogenblik geen andere functie vacant is. Begin echter niet je huidige werkgever zijn te besmeuren, dit zal uiterst negatief overkomen en de indruk wekken dat je aan verantwoordelijkheid je wil ontsnappen.
Waarom wil je deze job? Hier komt je voorbereiding van pas. • • • •
vermeld de goede reputatie die de firma als werkgever heeft, de werksfeer die er heerst soms speelt ook de ligging van het bedrijf een rol, de vlotte bereikbaarheid zodat je zeker tijdig aanwezig kan zijn toon enthousiasme over de sector waarin ze werken overtuig hen dat dit voor jou de ideale job is. Haal je vaardigheden aan en argumenteer
Hoeveel wil je verdienen?
Loon, een cruciaal onderwerp tijdens de sollicitatie. Vraag je te veel, dan krijg je de job niet, vraag je te weinig, dan word je misschien wel aangenomen, maar ben je onderbetaald. Je kan altijd antwoorden met een wedervraag. "Hoeveel verdient iemand met mijn diploma en ervaring in uw bedrijf?" Informeer bij de Sociale Inspectie of de vakbond wat het minimumloon is voor een bepaalde job. Vermeld zeker het bedrijf, de sector, leeftijd, job, diploma. Hou ten slotte in gedachten dat het brutoloon niet altijd een juist beeld geeft van wat je verdient. Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques en premies, de werkuren die je moet kloppen en een verplaatsingsvergoeding: het zijn allemaal factoren waarmee je moet rekening houden.
Hoeveel zou je willen verdienen? Wat indien je minder zou krijgen? Dit is een moeilijke en gevoelige vraag. Als je direct een bedrag zegt, kan dit verkeerd overkomen, wil je dit risico niet lopen, omkader het cijfer dan met enkele zinnen. Sommige kandidaten waaronder velen zonder werkervaring - hebben absoluut geen idee van de geldende loonbarema's. Neem op voorhand eens polshoogte bij enkele afgestudeerde vrienden, gebruik dit zeer waardevol netwerk! Bv. Ik zit in een selectieprocedure voor de functie van ... waarvoor ik ... euro zou worden betaald. Wat mij echter vooral interesseert is het vinden van een bedrijf dat bij me past. Indien je reeds werkt mag je gerust je huidige loon als referentie gebruiken. Bv. In mijn huidige functie verdien ik ... Daar zou ik graag wat bovenop hebben, maar het juiste bedrag waar ik jaren zal voor kunnen werken, dat zoek ik.
Waarom zouden we jou aannemen en niet een andere kandidaat? Zorg dat je zelfverzekerd overkomt. Als jij niet zeker bent dat je de job moet krijgen, hoe kan een werkgever het dan zijn? Som bondig je goede eigenschappen op. Verwijs naar: • • • •
ervaring interesses diploma's en getuigschriften tewerkstellingsmaatregelen
En overtuig de werkgever: • • •
dat je een harde werker bent dat ze op jou kunnen rekenen dat jij de man/vrouw voor de job bent
Waarom zouden we precies jou aannemen? Wees hier persoonlijker dan bij de vorige vraag. Speel nu geen rolletje of je valt door de mand. Zoek een eigenschap die je bij jezelf belangrijk vindt en relevant voor deze job.
Bv. Ik zou na een periode van zes maanden tot een jaar de productiviteit van het bedrijf kunnen verhogen door mijn goede eigenschappen als.... (laborant, productiechef, boekhouder, ...). Ik ben ervan overtuigd dat ik op deze punten opvallend goed scoor.
Als we jou zouden aanwerven, wie halen we dan in huis? Bazen zoeken eerlijke, betrouwbare, werklustige mensen. Antwoord dus in de zin van eerlijkheid, enthousiasme, trouw aan het bedrijf (niet na twee maanden opstappen), ordelijkheid, zelfstandig werken en een stabiel privéleven. Bv. U haalt met mij een eerlijke, loyale werknemer in huis die goed kan omgaan met andere mensen, met een geordend privéleven en iemand die vol enthousiasme zijn job uitoefent.
Wat zijn je sterke punten? Voor je op deze vraag antwoordt, denk je best eens na over "Wat hoort de werkgever graag?" "Welke sterke kanten zijn belangrijk voor deze job?" Ook hier heb je weer de kans je troeven op te sommen: • • • • • •
vaardigheden ervaring interesse enthousiasme betrouwbaarheid contactvaardigheid
Geef ook altijd enkele voorbeelden.
Wat zijn je zwakke punten? Noem geen zwakke kanten die rechtstreeks verband houden met de job waarvoor je solliciteert. Vermeld negatieve eigenschappen die ook een positieve kant hebben. Ook hier geef je best voorbeelden.
Wat vind je niet goed aan jezelf? Wees hier sluw. Stel jezelf niet te negatief voor. Wees wel eerlijk, zeg dus niet dat je geen zwakke kanten hebt. De kunst van het beantwoorden van deze vraag is je negatieve eigenschappen toch positief te laten uitschijnen. Wel: Ik kan me ergeren aan mensen die zich niet aan afspraken houden, daarom ben ik zelf altijd correct in het nakomen van een afspraak. Niet: Ik ben vrij ongeduldig van natuur en verdraag niet dat ik door anderen nutteloos mijn tijd verlies.
Ben je niet te jong/te oud voor deze job?
Als je al wat ouder bent dan kan je zeggen: • • • • • •
ik ben niet vastgeroest, maar nog heel flexibel ik ben nog lang niet van plan te stoppen met werken ik heb een ruime ervaring en mijn kennis is zeer uitgebreid ik heb een rijp oordeel en de nodige dosis gezond verstand ik kan met heel verschillende karakters overweg ik weet wat verantwoordelijkheid is, men kan op mij vertrouwen
Als je nog jong bent, kan je terugvallen op: • • • • •
ik wil deze baan lang houden ik wil bewijzen wat ik waard ben ik ben enthousiast en bereidwillig ik ben fysiek op mijn hoogtepunt ik ben flexibel
Ben je bereid om overuren te doen? Beantwoord deze vraag eerlijk. Vraag of dat vaak nodig is. Indien je niet bereid bent, zeg dan dat je in noodgevallen wil bijspringen. Informeer of die overuren vergoed worden en hoe.
Wat doen je vader, moeder, broers en zussen? (beroep en/of studies) ? Hoewel deze vraag niets met jezelf te maken heeft, wil men hiermee uitvissen of je in een interessante, stimulerende omgeving leeft. Antwoord dus niet dat ze hier geen zaken mee hebben, maar stel je ook niet te stoeferig op. Laat zien dat je in een positieve omgeving woont, benadruk dat iedereen rondom jou het goed heeft. Niet alle ouders hebben hogere studies gedaan: zeg in zo'n geval dat ze harde werkers zijn die er volledig achter stonden dat je deze studies zou doen en dat ze je daarbij steeds gestimuleerd hebben. Indien je de oudste bent zal men je wel vragen of er bepaalde dingen zijn die voor jou moeilijker waren dan voor jongere broers of zussen. Geef hiervan enkele (onbelangrijke) voorbeelden en zeg dat hier zelf weinig last van ondervond. De jongste of een enig kind zal wel te horen krijgen dat hij/zij waarschijnlijk een verwend kind was. Ook in dit geval is het best dat je hier niet op ingaat.
Hoe ga je om met stress? (bv. een project met een deadline)? Zeg dat zulke situaties je niet onbekend zijn, probeer enkele voorbeelden te vinden (zoek ook eens iets anders dan examenstress). Benadruk dat je in zo'n situaties eerst even nadenkt en bepaalt wat prioritair is. Op die manier kan je de situatie beter beheersen, maar toch intensief doorwerken en op elk moment weten wat je doet: zo ben je klaar tegen de deadline. Stel je gesprekspartner gerust, zeg dat je in zo'n situatie niet crasht en dat je stress niet haat maar er beheerst mee kan omspringen.
Wat is het grootste probleem dat je al tegengekomen bent en hoe heb je het opgelost?
Hier komt het er op aan om kort een probleem te kunnen schetsen en aan te tonen hoe je het verstandig hebt opgelost. De interviewer beseft ook wel dat je nog niet echt voor enorme verantwoordelijkheden gestaan hebt. Het liefst zal men hier horen dat je zin voor initiatief hebt en creatief kan zijn bij het oplossen van problemen. Bv. Tijdens een vakantiejob werd ik geconfronteerd met ontevreden klanten doordat een bepaald product verkeerd aangekondigd werd. Ik stapte met dit probleem naar mijn baas en stelde hem hiervoor een oplossing voor; hij vond het een goed idee en daarna werd het product zelfs veel meer verkocht.
Wat weet je over dit bedrijf? Om hier niet door de mand te vallen is het noodzakelijk om op voorhand al enkele dingen over het bedrijf te weten. Hiervoor kan je dikwijls terecht op de website van het bedrijf. Veel bedrijven komen voor in de Trends Top 5000 of hebben in de voorbije jaren al eens in De Standaard gestaan, die een handige online archief heeft, waar je kan grasduinen in tal van economische artikels. Kom je langs deze kanalen niet aan informatie, telefoneer dan gewoon eens naar de persoon die aan het onthaal zit en stel een aantal gerichte vragen (aantal werknemers, belangrijkste producten en markten…). In de meeste gevallen zal je op die manier al heel wat nuttige informatie over het bedrijf en de bedrijfscultuur krijgen. Solliciteer je bij een klein en een nieuw bedrijf, zeg dan ook wat je daarin aantrekt. Dit kan bv. zijn omdat je niet op één bepaalde functie wil vastgepind worden, maar op diverse terreinen ervaring wil opdoen. Bv. Ik kende het bedrijf van naam en wist in welke sector het actief was. Dit interesseerde mij en daarom heb ik mij verder gedocumenteerd via (website, Trends, De Standaard). Zo weet ik o.a. dat…
Waar zou je binnen enkele jaren willen staan? Wat wil je op professioneel gebied bereiken? Welke functie zou je uiteindelijk graag uitoefenen? Let hier op voor ongeduldige ambitie. Denk eraan dat je aan het solliciteren bent voor deze job, dus doe niet te hoogdravend en spreek niet in termen van directeurs en afdelingshoofden, want op die manier zal de interviewer nooit geloven dat jij lang in deze functie wil blijven werken. Je kan en zal doorgroeien in het bedrijf, maar houd er rekening mee dat men iemand zoekt om gedurende een bepaalde periode in die functie te blijven. Geef dus de indruk dat je langere tijd deze functie wil uitvoeren, maar toon gezonde ambitie. Blijf zo vaag mogelijk in het vermelden van termijnen, omdat je zelf niet weet hoe lang zij willen dat je deze functie uitoefent. Bv. Na een jaar zie ik mezelf nog steeds in deze functie, maar omdat ik iemand ben die hard werkt en van uitdagingen houdt denk ik dat ik na verloop van tijd mijn verantwoordelijkheden zal willen uitbreiden. Wat ik echt zoek is een bedrijf waar ik jaren voor kan werken. Dat vinden, is voor mij het belangrijkste.
Wie is je grootste voorbeeld? Denk voor het gesprek na over een persoon die je om één of andere reden speciaal bewondert. Zorg dat je duidelijk kan uitleggen wat je zo bijzonder vindt aan deze persoon; zeg eventueel dat je niet met al zijn ideeën akkoord bent maar dat je vooral bepaalde vaardigheden van die persoon wil
verwerven. Wat de personeelschef eigenlijk wil is dat je 'grote voorbeeld' duidelijk over die eigenschap beschikt. Bv. André Leysen is iemand die door hard werken, een sterk geloof in zichzelf en een scherp analytisch vermogen erin geslaagd is op zakelijk vlak heel wat te bereiken. Ook al volg ik hem niet steeds in zijn politieke keuze, toch bewonder ik zijn moed om nieuwe paden te betreden.
Heb jij zelf nog vragen? Let op dat je hier de boel niet verknalt. Het is best mogelijk dat je (zonder dat je het zelf beseft) een heel goede sollicitatieronde achter de rug hebt. Vraag niets meer over het loon, dat bespreek je wel verder wanneer men je het contract aanbiedt. Zulke vragen maken duidelijk dat je vooral aan geld denkt en niet aan de boeiende job in het bedrijf waar je lang wil werken. Om duidelijk te tonen dat deze job je interesseert moet je aan het einde minstens één vraag stellen; bereid er daarom op voorhand enkele voor. Bv. Zijn de belangrijkste klanten van de onderneming multinationals of zijn er ook KMO's bij? Is dit eigenlijk een nieuwe opdracht binnen het bedrijf? Hoe ziet een concrete werkdag voor deze functie eruit?
Wat doe je in je vrije tijd? (of een gelijkaardige vraag i.v.m. je sociaal leven, hobby's, studenten- en sportieve activiteiten, lidmaatschappen) Dit moet je uiteraard aanpassen aan je functie. Meestal zal men het echter appreciëren dat je voldoende sociale contacten hebt en je vrije tijd actief gebruikt. Indien je ooit actief bent geweest in een jeugd- of studentenbeweging is dit de moment om het te vermelden. Het is niet altijd nodig om leider geweest te zijn! Inzet is belangrijk, men zoekt een bezige bij. Hier mag je gerust wat overdrijven, hier maak je imago. Verkoop jezelf!
Wat is op dit moment voor jou de ideale baan? Wees hier nooit te concreet met één bepaalde job voor ogen, het kan best zijn dat men je uiteindelijk voor een andere functie aanwerft dan diegene waarvoor je nu solliciteert. Je beperkt je kansen door hier een specifiek antwoord te geven en je zal niet overkomen als een polyvalente kandidaat. De kunst is hier om vaag te blijven. Bv. Als pas afgestudeerde zou de ideale baan voor mij een job zijn waar ik een meerwaarde voor het bedrijf kan leveren en toch regelmatig nieuwe dingen kan bijleren.
Wat is de titel van je eindwerk, beschrijf in enkele zinnen de inhoud en conclusies? Waarom heb je dat onderwerp gekozen? Weet dat ze je eindwerk niet gelezen hebben en je dus kan zeggen wat je wil over de inhoud. Blijf toch eerlijk, denk aan de beste delen van je werk en vertel daarover met de nodige overtuigingskracht. Indien het eindwerk niets te maken had met de job waarvoor je nu solliciteert, probeer dan toch ergens een verband te leggen (denk hier op voorhand over na!). Je kan
bijvoorbeeld ook zeggen dat over dit onderwerp nog bijna geen onderzoek gedaan was en dat je het een uitdaging vond om zoiets aan te durven. Indien je eindwerk wel betrekking heeft op de beoogde functie kan je uiteraard wat meer uitweiden; op die manier kan je de interviewer er ook beter van overtuigen dat deze job iets is wat je altijd al hebt willen doen. En tenslotte: zeg het als je eindwerk goed was!
Wat vinden andere mensen van jou? Geef jezelf hier niet volledig bloot! Wijs er bijvoorbeeld op dat anderen graag met jou in teamverband werken en dat je dit zelf ook graag doet, dit is een aspect waar bij sollicitaties tegenwoordig erg veel belang aan gehecht wordt. Probeer vooral de nadruk te leggen op een aantal kwaliteiten en ga zeker niet te diep in op eventueel negatieve punten tenzij je deze kan omvormen tot een positieve eigenschap. Bv. Verschillende mensen hebben me al gezegd dat ze graag met mij in groep samenwerken maar dat het soms moeilijk is om mijn werkritme te volgen. Hieruit blijkt dat je erg werklustig bent en vorm je een 'negatief' (moeilijk te volgen) punt om in iets positief (een harde werker).
Wat heb je al gedaan waaruit je zin voor initiatief blijkt? Hou steeds de job waarvoor je solliciteert voor ogen! Toon aan dat je jezelf al bepaalde vaardigheden hebt bijgebracht die je ook in deze job zal kunnen gebruiken. Bv. Ik werkte vroeger met Microsoft Office 2010, maar kwam onlangs in contact met Microsoft Office 2013, dat veel productiever is. Aangezien de meeste bedrijven dit laatste gebruiken, heb ik mezelf de voorbije weken intensief toegelegd op het gebruik van Microsoft Office 2013 en kan ik zeggen dat ik het nu al grondig ken. Opmerkingen: Een aantal vragen die de rekruteerder kan stellen, hebben betrekking op je privéleven. In principe mag je weigeren om te antwoorden op dit soort vragen maar als je dit te cru doet, riskeer je dat je de kans op de job verliest. 1. 2. 3. 4. 5.
Waarom heeft u voor die opleiding gekozen? Waarom heeft u die bijkomende opleiding gevolgd? Hoe verklaart u die incoherentie in uw opleidingscyclus? Was u actief in het verenigingsleven in uw school of universiteit? Als u morgen opnieuw met uw studie zou kunnen beginnen, zou u dan voor dezelfde richting kiezen? Waarom (niet)? 6. Wat voor type student was u? 7. Wat weet u over ons bedrijf?
Bron: ACV
