Moeilijk? Zo ben ik nu eenmaal!

Moeilijk? Zo ben ik nu eenmaal! Presentatie Vlissingen 16 juli 2014

Ik ben Marieke Sweens, ik heb een partner, ik heb een

borderliner!" Of: "Jij gedraagt je helemaal niet als een

huis, ik heb een hond, ik heb een baan, ik heb naast m'n

borderliner!"

baan een eigen bedrijf. Borderliners, wisten de deelnemers aan een andere En ik heb borderline.

workshop, die brengen iets unheimisch met zich mee, die willen voortdurend aandacht, die zijn onvoorspelbaar, die

Dit is hoe ik mezelf introduceer bij workshops die ik vanuit

manipuleren, die staan aan de zijlijn van de samenleving,

mijn eigen bedrijf geef over werken met een psychische

die zijn een geval apart, die zijn afwisselend agressief en

stoornis. Dan schieten de hoofden omhoog. Hè? Heeft zij

aardig en hebben waandenkbeelden.

borderline? hoor je de mensen dan denken. En ongeveer zo dacht ik er zelf ook over. Totdat ik, na Twee weken geleden sprak een deelnemer aan mijn

jaren tobben met steeds terugkerende depressiviteit, een

workshop haar gedachten hardop uit. Zelf had ze ooit een

nieuwe diagnose kreeg: ik bleek zelf zo'n borderliner te

burn-out gehad en ervaren dat mensen dat nauwelijks

zijn.

geloofden, omdat ze er niet opvallend slecht uitzag en het nergens anders aan te zien was.

Borderline, zei de sociaal psychiatrisch verpleegkundige

"Ik weet wel dat je burn-out en depressie enzo niet kunt

die me aan het idee laten wennen dat ik dus ook een of

zien", zei ze, "maar toch zou het me eerlijk gezegd niet

andere borderline-variant heb, is als een bloemetje. Ze

verbazen als jij straks na afloop zegt dat het niet waar

tekende er eentje op haar blocnote. Ik zag een madeliefje

was dat jij borderline hebt."

voor me.

Borderline kun je blijkbaar ergens aan zien, dat ontdekte

Bij geen enkel madeliefje zijn de blaadjes hetzelfde.

ik al eerder. "Jij ziet er helemaal niet uit als een

Allemaal zitten ze in een andere volgorde om het hart, bij

© 2014 Marieke Sweens, www.tikkeltjegek.nl


elk madeliefje zijn ze anders geordend, bij geen enkel

mailtje dat op een verkeerd moment komt en de angst

madeliefje zijn alle blaadjes exact even groot.

slaat onverbiddelijk toe.

Borderline komt voor in talloze varianten. Bijna 500

Sommige borderliners zijn daardoor extreem in hun

verschillende varianten, las ik ooit ergens.

gedrag. Auto-mutilatie, impulsiviteit, manipuleren. Bij

De blaadjes van iemand met borderline kunnen

andere borderliners, bij mij bijvoorbeeld, slaat het naar

depressiviteit zijn, angst, een manische aanleg,

binnen. Maar hoe het er ook wel of juist niet uitkomt: het

gevoeligheid voor psychose, verslavingsgevoeligheid,

is een roep om er asjeblieft te mogen zijn, om ertoe te

dwangneurose, een neiging om stemmen te horen - pak

doen, om een onvoorwaardelijk hou van mij.

het psychiatrisch handboek erbij: alles wat daarin staat kan zomaar op 1 van die blaadjes van een borderline-

Een bloemetje voelde ik me bepaald niet toen ik de

bloemetje staan. Bij mij bestaan mijn blaadjes vooral uit

diagnose borderline kreeg. Een verlept bloemetje,

depressiviteit en heel veel angst.

hooguit. Ik dreigde vast te lopen op mijn werk, wist niet wat ik wilde in mijn leven, was voortdurend aan het

Het hart: dat is bij vrijwel elke borderliner hetzelfde. En

zoeken, voelde me zeer depressief, had geen idee hoe ik

dat bestaat uit grote onzekerheid, een laag zelfbeeld, niet

vriendschappen moest onderhouden en voelde me

weten wie je eigenlijk bent en of je er wel toe doet, bang

eenzaam, ik wist zeker dat ik niks kon.

om verlaten te worden, eenzaamheid, een bijna niet te stillen behoefte aan bevestiging, erkenning, contact,

Na een eerdere depressieve periode, waarvoor ik in een

verbinding. Dat leidt tot snel wisselende stemmingen en

psychiatrisch ziekenhuis anderhalf jaar in

emoties. Soms voel ik me oké, of zelfs goed, en 1

dagbehandeling was geweest, had ik op aanraden van

verkeerde blik, een opmerking die je verkeerd opvat, een

therapeuten en arbeidsdeskundig adviseur een „makkelijk



baantje” geaccepteerd en volgde ik ook het advies op om

heb. „O”, zei ze, „borderline. Ik heb er weleens van

vooral niet te laten merken dat ik zo lang een

gehoord. Had je verder nog iets?”

psychiatrische behandeling had ondergaan of te vertellen

Hm. Dat was dus niet helemaal de goeie aanpak. En toch

over mijn psychische problemen. Ik liep op mijn tenen, in

voelde het goed genoeg om het niet meer te verzwijgen,

alle opzichten. Ik probeerde te doen of ik nog normaler

maar hoe kon ik het beter aanpakken? Wat heb ik

was dan de meest normale mens die je je kan indenken.

eigenlijk nodig? Hoe zorg ik nou dat ik zo goed mogelijk

Binnen 5 jaar na die inktzwarte depressieve periode

functioneer, zonder te doen alsof er met mij niks aan de

dreigde het weer helemaal mis te gaan.

hand is? Ik worstel en kom boven, zeggen jullie hier in Zeeland, en zo was het ook. Het was een lange weg, een

Toen wist ik nog niet eens dat ik borderline had - toen ik

hoop geworstel en heel veel vallen en weer opstaan om

dat hoorde, wist ik 1 ding direct zeker: ik moet en zal me

erachter te komen hoe ik zo goed mogelijk op de been

hier doorheen werken. Maar dan ook letterlijk werken: ik

blijf. Op werk, maar ook daarbuiten.

wil niet weer langdurig uit de running raken. Maar hoe kan ik blijven werken als ik alsmaar op mijn tenen loop?

Wat het allerbelangrijkste is, is structuur en duidelijkheid.

Als ik niet kan laten zien wie ik ben? Als ik dan kennelijk

Wat is mijn rol, mijn taak, mijn verantwoordelijkheid? Tot

een bloemetje ben, is het dan niet de bedoeling om te

welke grens mag ik gaan? Tot welke grens kan ik gaan?

groeien en te bloeien?

Zonder structuur en duidelijkheid, komt er heel veel chaos in mijn hoofd, en dan raak ik in paniek, een paniek

Wat hebben bloemen nodig om te groeien en te bloeien?

die ik zelf nauwelijks kan beheersen. Dus laat me weten

Licht. Lucht. Zon, zuurstof.

waar ik aan toe ben, laat me niet zwemmen, want dan

En dus besloot ik openheid van zaken te geven en

verzuip ik.

vertelde mijn toenmalige leidinggevende dat ik borderline



Die structuur en duidelijkheid zit in alles. In een

blijf ik juist teveel op afstand? Als ik me ergens boos over

opgeruimd bureau – mensen denken daardoor vaak dat

voel, is dat dan normaal of is dat borderline-boos?

ik heel gestructureerd ben, maar het is een overlevingsstrategie, en het ordenen en opruimen is een

Ook noodzakelijk zijn rust en regelmaat. Leven op de

hulpmiddel om mijn hoofd te ordenen als het toch mis

handrem, vind ik dat zelf. Want ik ga op tijd naar bed, ik

gaat.

sta op tijd weer op, ik doe doordeweeks eigenlijk nooit

De structuur en duidelijkheid zit ook in af en toe horen of

iets ‚s avonds, behalve hardlopen. Zo’n avond als dit is te

ik nog oké ben, of vriendschappen waarvan ik denk dat ik

gek, maar ik kan dit alleen omdat ik vandaag en morgen

ze heb, inderdaad nog steeds vriendschappen zijn. Ik

vrij heb genomen van werk. In het weekend hou ik het bij

moet vaak neigingen onderdrukken om mensen niet te

hooguit 1 afspraak. Doe ik dat niet - dan word ik labiel,

bedelven onder whatsappjes om die bevestiging af te

heb ik voortdurend korte, maar heel depressieve

dwingen – maar als het heel lang duurt voordat ik een

momenten, val ik steeds in bodemloos lijkende putten,

berichtje terug krijg, weet ik wel zeker dat ik toch de

huil ik om alles, kan ik andere mensen, geluiden en

vriendschap verpest heb, dat ik er niet meer bijhoor.

drukte slecht verdragen en heeft het leven nauwelijks nog

Structuur en duidelijkheid is ook vooraf goed bedenken

zin.

hoe laat ik ergens naar toe ga en tot hoe laat iets duurt. Ik moet weten waar ik aan toe ben.

Voor op mijn werk, voor mijn leidinggevende en collega’s,

Plannen en organiseren moet ik de hele tijd, wat mijn

maar ook voor mezelf, bedacht ik de Look & Feel Monitor.

zwakste kant is, maar hét middel om mijn hoofd boven

Je kunt dan wel niet zien dat ik borderline heb, maar je

water te houden. Feedback is essentieel. Op werk, van

kunt wel aan een aantal signalen zien dat het minder

m’n partner, op werk, in vriendschappen. Hoe doe ik

goed gaat en misschien ziet een ander dat soms wel

dingen? Doe ik het goed? Ga ik niet over grenzen? Of

eerder dan dat ik het zelf in de gaten heb. "Ik zag wel dat



het niet helemaal goed ging, maar ik dacht: ik zeg maar

uitmaakt”, zei ze. “Dat jij voor mij daardoor niet anders

niks", heb ik vaak gehoord. Met dit kleine hulpmiddeltje

bent geworden. Jij bent gewoon net zo veel waard als

heb ik het bespreekbaar gemaakt en geef ik aan wat ik

iedereen.”

op bepaalde momenten nodig heb, hoe mensen mij kunnen helpen. En vooral hoe ik mezelf kan helpen, want

Moeilijk? Ja, ik heb het weleens (heel erg) moeilijk. Maar

juist als het minder goed gaat, geloof ik niet meer in

ik ben het niet.

mezelf en dus ook niet dat ik mezelf er weer doorheen kan slepen. Openheid, zichtbaarheid, licht, lucht. En zo groeide ik, en ging ik weer bloeien. En kwam ik waar ik nu ben. In een baan en niet in een "baantje". Met een eigen bedrijf waarmee ik workshops geef over leven en werken met een psychische stoornis. Want pas als je je ‘zwaktes’ kunt laten zien, kun je ook laten zien wat je kracht is, wat je talenten zijn. Dan pas ga je zelfs zien dat sommige kwetsbaarheden ook in te zetten zijn als kracht. Want ook de chaos in mijn hoofd, het niet rechtlijnig denken, mijn (over-)gevoeligheid: het maakt wie ik ben. Die leidinggevende van toen kwam later nog eens naar me toe. “Ik bedoelde dat jouw borderline voor mij niet


Moeilijk? Zo ben ik nu eenmaal!

Recommend Documents