MJA- Sectorrapport 2013
ICT
Colofon
Projectnaam: Datum: Status: Kenmerk: Locatie: Contactpersoon: Ondersteunend adviesbureau:
MJA-monitoring ICT 140717 Definitief 1235678/223/HVDK/CC/156011 Utrecht Ir. J.M. van der Knaap ARCADIS Nederland BV
Inhoud
Hoofdstuk 1. Inleiding ........................................................................ 1
Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik ........................ 2
Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik ........................ 3
Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP .................................................. 4
Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler ...................................................... 5
Hoofdstuk 6. Tabellen ......................................................................... 7
Samenvatting Kerngegevens Sectorgegevens ICT Aantal MJA-deelnemers in 2013 Aantal beschouwde bedrijven voor 2013 in dit rapport Aantal toetreders in 2013 Aantal uittreders in 2013 Werkelijk energieverbruik 2013 (TJ) Effecten van maatregelen Procesefficiencyverbetering Besparing in de keten [TJ] Duurzame energie [TJ]
2013 t.o.v. 2012 5,0% 437 -339
38 38 3 0 16.164 2013 t.o.v. basisjaar 17,0% 915 8.898
Resultaten Energieverbruik Het totale werkelijke energieverbruik van de sector bedroeg 16.164 TJ in 2013. Dit is 0,6% hoger dan in 2012. Deze toename is de resultante van het treffen van energie besparende maatregelen, de volume toename van productie en invloedsfactoren. Uitvoering van het meerjarenplan van de sector In het meerjarenplan (MJP) heeft de sector de ambitie uitgeproken maatregelen te treffen die in 2016 tot een jaarlijkse besparing van 3.188 TJ leiden. Na één jaar bedraagt het jaarlijkse effect van maatregelen 944 TJ. Hiermee is 21% van de MJP-ambitie gerealiseerd.
Energiebesparing in het proces
Procesmaatregelen in 2013 hebben een besparing van 846 TJ opgeleverd. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: • Besparingsmaatregelen in vaste en mobiele netwerk • Verhoging efficiency d.m.v. schaalvergroting • Aanpassen airco units • Installatie van meer efficiënte decentrale koelunits • Modernisering 2G-3G netwerk
I
Energiebesparing in de keten
Ketenmaatregelen hebben in 2013 een totale besparing van 915 TJ opgeleverd. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: • Uitrol energiezuiniger klantapparatuur • Facilitering thuiswerken in Nederland • Ketenbesparing datacenterdiensten • Inzet van communicatiesoftware om reizen naar klanten te voorkomen • Besparing Het Nieuwe Werken Inzet duurzame energie De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 11.184 TJ in 2013. De belangrijkste duurzame energie maatregelen zijn: • Inkoop groene stroom ( 21 bedrijven, in totaal 11.170 TJ ) • Inkoop groen gas ( 1 bedrijf 186 TJ )
Vooruitblik Algemene ontwikkelingen Het dataverkeer en de dataopslag binnen de ICT-sector is in 2013 wederom sterk gegroeid. Door toenemende online diensten stijgt het dataverkeer met tientallen procenten per jaar. Daarnaast vindt er een steeds verdere verschuiving plaats van ICT- en energieverbruik van buiten naar binnen de ICT sector, door uitbesteding van “on premise” ICT naar hosted services in de cloud en dedicated datacenters. De ICT marktmonitor 2014 voorspelt in 2014 een groei van ca 30% in public en private cloud bestedingen. Desondanks stabiliseert het totale energieverbruik in de ICT-sector, door de vele efficiencyverbeteringen die door de MJA-deelnemers worden gerealiseerd.
Convenantactiviteiten Om grip te krijgen op de autonome ontwikkelingen en externe invloeden op het energieverbruik van de ICT sector wordt in 2013 nader onderzoek naar gedaan naar deze trends. De expertise die binnen de MJA-deelnemers aanwezig is wordt via gebruikersgroepen gedeeld en gemobiliseerd voor consultatie. De ICT-sector loopt voorop in opstellen van de in het SER Energieakkoord afgesproken ‘erkende maatregelen’ voor energiebesparing bij datacenters. Daarnaast worden in 2014 diverse initiatieven genomen die invullingen geven aan de ambities en acties uit de Routekaart ICT 2030: onderzoek naar restwarmte benutting, vervolg projecten groene software, toepassing energiemanagement binnen doorbraakproject ICT & Energie, smart grid projecten via Topsector energie, etc.
II
Hoofdstuk 1. Inleiding Dit rapport bevat de resultaten van de sector in het kader van het MJA3-convenant. De grafieken in hoofdstuk 2 tot en met 5 geven de overzichten van: • • • •
de ontwikkeling van het energieverbruik van de sector vanaf 2010; de verklaring van de verandering in energieverbruik ten opzichte van vorig jaar; de spiegeling ten opzichte van het meerjarenplan (MJP) 2013-2016 van de sector; de ontwikkeling van het effect van de PE-, KE- en DE-maatregelen vanaf 2009, waarbij alle relevante gegevens vanaf 2009 zijn meegenomen.
Hoofdstuk 6 geeft de achterliggende informatie weer in tabellen. Dit sectorrapport is opgesteld op basis van de door bedrijven aangeleverde gegevens in het kader van de jaarlijkse MJA-monitoring. De berekeningen in dit rapport zijn gebaseerd op de methodiek energie-efficiency zoals die is afgesproken in het MJA3-convenant. Details over de methodiek kunt u vinden in de Handreiking Monitoring op de website van RVO.nl.
1
Hoofdstuk 2. Overzicht ontwikkeling energieverbruik Onderstaande grafiek laat het jaarlijkse energieverbruik van de sector vanaf 2010 zien. Het totale energieverbruik in 2013 van de sector bedraagt 16.164 TJ. Het elektriciteitsverbruik hiervan komt overeen met 15.699 TJ, 97% van het totale energieverbruik, evenals in 2012. Hiervan wordt 11.184 TJ (69%) duurzaam ingekocht en opgewekt, 339 TJ minder en 3% minder dan in 2012.
2
Hoofdstuk 3. Verklaring verandering energieverbruik
Bij de analyse van in welke mate verschillende factoren de verandering in het energieverbruik tussen het verslagjaar en het jaar daarvóór verklaren, is geconstateerd dat de rapportage een goed beeld geeft van besparingsmaatregelen in de sector en dat er steeds beter zicht is op verklaringen waarom het absolute energieverbruik bij bedrijven, en dus bij de sector, wijzigt Het totale energieverbruik in de sector groeit in 2013 met 102 TJ (0,6%). De maatregelen in het proces (PE-maatregelen) hebben een besparend effect tot doel (het energieverbruik wordt minder). De bedrijven hebben voor 2013 846 TJ aan besparingsmaatregelen opgegeven. Het volume-effect (effect door verschil in productiehoeveelheid) is verhogend (meer energieverbruik) of verlagend bij een lagere productie. Binnen de ICT-sector is vooral sprake van een verhogend volume-effect door capaciteitsuitbreiding op bestaande of nieuwe locaties. Overige invloedsfactoren is de optelsom van alle invloedsfactoren die de sector heeft gerapporteerd ( voorbeelden zijn een hogere/lagere capaciteitsbezetting, gunstige/ongunstige weersomstandigheden ten opzichte van vorig jaar ). In 2012 hadden 9 bedrijven deze invloedsfactoren gerapporteerd en over 2013 hebben 16 bedrijven samen 28 invloedsfactoren aangegeven. Hiervan hadden 19 factoren een ontsparend effect (doen energieverbruik stijgen) en 9 factoren een besparend effect (doen energieverbruik dalen). Door continue analyse van volume-effecten en invloedsfactoren op bedrijfsniveau ontstaat beter inzicht in de factoren die invloed hebben op het energieverbruik van de MJA-bedrijven en daarmee op de wijzigingen in het energiegebruik van de sector ICT. De sector zal komende jaren ook onderzoeken in hoeverre het gebruik van energie t.b.v. ICT verschuift van sectoren die ICT inzetten naar de sector ICT zelf.
3
Hoofdstuk 4. Spiegeling aan het MJP Onderstaande grafiek geeft de jaarlijkse ontwikkeling aan van het effect van de getroffen EEPmaatregelen binnen de sector ten opzichte van 2012, het jaar voorafgaand aan de beschouwde EEP-periode. De horizontale lijn is de MJP-ambitie ( in de onderstaande grafiek doelstelling genoemd) voor 2016 op basis van zekere en voorwaardelijke maatregelen (3.188 TJ = 20,2%).
Na één jaar van de huidige EEP-periode 2013- 2016, is gerapporteerd dat aan PE-maatregelen 846 TJ (+5,0%) en aan KE-maatregelen 915 TJ is uitgevoerd. Dit laatste is een toename ten opzichte van de gerapporteerde hoeveelheid KE-maatregelen in 2012 van 437 TJ (+2,5 %). De hoeveelheid toegepaste duurzame energie bedroeg 11.184 TJ, 339 TJ minder dan in 2012 ( -2,6% ) In totaal is in 2013 de toename aan besparingen van PE-, KE- en DE-maatregelen 944 TJ ( + 4,9%) Hiermee is in 2013 21 % van de EEP ambitie 2013-2016 gerealiseerd.
4
Hoofdstuk 5. Resultaten per pijler Het MJA3-convenant kent drie pijlers: procesefficiency, ketenefficiency en duurzame energie. De grafieken geven de jaarlijkse effecten per pijler vanaf 2009 weer, met de kanttekening dat alle relevante gegevens vanaf 2005 in berekeningen van de resultaten zijn verwerkt. Deze resultaten zijn aangegeven als percentage van het energieverbruik van de sector.
De bedrijven hebben in 2013 nieuwe maatregelen op het gebied van procesefficiency genomen met een besparing van 846 TJ. De belangrijkste procesmaatregelen zijn: • Besparingsmaatregelen in vaste en mobiele netwerk • Verhoging efficiency d.m.v. schaalvergroting • Aanpassen airco units • Installatie van meer efficiënte decentrale koelunits • Modernisering 2G-3G netwerk Cumulatief over 2009 tot en met 2013 zijn voor 2.880 TJ aan PE-besparingen doorgevoerd. Door de 5,0 % besparing die in 2013 gerealiseerd is, komt de cumulatieve besparing daarmee op 17,0 % van het energieverbruik.
5
Ketenmaatregelen hebben in 2013 een besparing van 915 TJ opgeleverd, hetgeen ten opzichte van 2012 een toename van 437 TJ is. Ten opzichte van het startjaar van de monitoring is dit eveneens een intensivering van 915 TJ, hetgeen overeenkomt met 5,4% van het energieverbruik. De belangrijkste ketenmaatregelen zijn: • Uitrol energiezuiniger klantapparatuur • Facilitering thuiswerken in Nederland • Ketenbesparing datacenterdiensten • Inzet van communicatiesoftware om reizen naar klanten te voorkomen • Besparing Het Nieuwe Werken
De totale inzet van duurzame energie in de sector bedraagt 11.184 TJ in 2013, waarvan 14 TJ eigen duurzame opwekking, en bedraagt 69 % van het energieverbruik. Ten opzichte van 2012 is dit een achteruitgang met 339 TJ. (-2,6%). Deze achteruitgang heeft voor een groot deel te maken met één enkel bedrijf dat in 2013 in tegenstelling tot in 2012 geen inzet van DE gerapporteerd heeft. De belangrijkste duurzame-energiemaatregelen zijn: • Inkoop groene stroom ( 21 bedrijven, in totaal 11 PJ ) • Inkoop groen gas ( 1 bedrijf 186 TJ )
6
Hoofdstuk 6. Tabellen De eerste tabel hieronder bevat de gerapporteerde gegevens over het jaarlijkse energieverbruik en de uitgevoerde maatregelen vanaf 2009. De tweede tabel geeft een overzicht van het effect van geplande en gerealiseerde maatregelen op jaarbasis ten opzichte van 2012. Er is daarbij niet gecorrigeerd voor gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld het productieniveau). Alle waarden zijn in TJ primair per jaar. De derde tabel geeft een overzicht van alle bedrijven die vanaf 2005 hebben gerapporteerd. Van deze bedrijven zijn alle beschikbare cijfers vanaf 2005 tot en met 2013 in het sectorrapport verwerkt. In de derde kolom is per bedrijf aangegeven of de gegevens over 2013 in dit rapport zijn meegenomen. Tabel 1 Energie- en besparingscijfers.
Resultaten per jaar [TJ]
Startjaar monitoring
Werkelijk energieverbruik
12.911
Besparing door PE-maatregelen
2009
2010
1
394
2011
2012
14.715 15.877 16.062 2
2013
16.164
659
626
355
846
KE-besparing in de productieketen
1
2
75
43
48
3
237
KE-besparing in de productketen
3
2
77
371
430
677
5.844
9.936
11.509
11.170
6
11
14
14
Inkoop van duurzame energie
Opwekking van duurzame energie
2286
3.627
0
1
2
2014
2009 geen gegevens, want 2010 was het eerste jaar van de monitoring. Enkele bedrijven hebben wel reeds eerder genomen maatregelen van 2009 opgegeven en zijn meegenomen. 3 De KE-productie is in deze rapportage tov de waarde in de rapportage over 2012 met 11 TJ toegenomen ivm aanpassing van een maatregel door het rapporterende bedrijf. 2
7
2015
Tabel 2 Effecten van uitgevoerde maatregelen in 2013.
Effect [TJ] ten opzichte van 2012 Categorie
Subcategorie
Procesmaatregelen Installaties en gebouwen Energiezorg en gedragsmaatregelen Procesefficiency Strategische projecten
Subtotaal procesefficiency Maatregelen in de productieketen Maatregelen in de productketen Ketenefficiency Subtotaal ketenefficiency Inkoop van duurzame energie Opwekking van duurzame energie Duurzame energie Subtotaal duurzame energie
Totaal
8
Verwacht eindresultaat in 2016 (MJP)
Gerealiseerd jaarlijks effect t/m verslagjaar
1.113
567
1.020
260
10
15
27
4
2.171
846
320
190
80
248
400
437
614
-339
4
0
618
-339
3.188
944
Tabel 3 Deelnemende bedrijven binnen de sector inclusief uittreders.
Bedrijfsnaam
Status in 2013
Meegenomen in 2013?
Toelichting
ATOS NL BV BT Nederland Capgemini Centric Cisco COLT Technology Services BV Datacenter Fryslân Dell BV Easynet Equinix euNetworks Datacenter EvoSwitch Fujitsu Technology Solutions bv IBM Amsterdam Dynatos + HDK Imtech ICT Nederland Intel International Interxion KPN Level 3 Microsoft Ordina Nederland BV Sogeti Nederland BV TCN Data Hotel Groningen TelecityGroup Netherlands Vancis BV Vodafone AFAS Software BV Equinix (ZW1) Equinix AM1 en AM2 Global Switch GYRO DC2 Oracle Nederland TCN Datahotel Eemshaven
Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer Deelnemer
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
The Datacenter Group Amsterdam UPC Nederland BV
Deelnemer Deelnemer
Ja Ja
Concern
Interxion AMS1-4 Equinix AM3 Eurofiber Datacenter Utrecht
Deelnemer Deelnemer Deelnemer
Ja Ja Ja
Nieuwe toetreder Nieuwe toetreder Nieuwe toetreder
9
Concern Concern
Concern Concern
Concern
Concern Concern