Minorengids Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

Minorengids 2011-2012 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

Inhoudsopgave 1

Minoren Filosofie.............................................................................................................1 1.1 Filosofie 1 – Kennis en moraal..................................................................................1 1.2 Filosofie 2 – Kernthema’s van de filosofie................................................................5 1.3 Filosofie 3 – Vrije minor...........................................................................................8

2

Minoren Theologie en Religiewetenschappen...................................................................9 2.1 Minor Heilige talen...................................................................................................9 2.2 Minor Religie in actuele vraagstukken....................................................................19 2.3 Minor Wereldgodsdiensten......................................................................................22 2.4 Minor Multidisciplinaire benadering van religie......................................................25 2.5 Minor Christendom en islam...................................................................................29 2.6 Minor Hindoeïsme en boeddhisme..........................................................................33 2.7 Minor Theologie van het christendom.....................................................................36 2.8 Minors Eastern Christianity (IVOC)........................................................................39

3

Minoren Islam en Arabisch.............................................................................................49 3.1 Minor Islam en Arabisch.........................................................................................49

4 Docentenlijst....................................................................................................................55 5

Vakkenindex...................................................................................................................56

1 MINOREN FILOSOFIE

1 Minoren Filosofie 1.1

Filosofie 1 – Kennis en moraal

Deze minor draait om een kritische reflectie op wetenschappelijk en moreel handelen. Het vak Wijsgerige ethiek behandelt de verschillende standpunten die men kan innemen bij het vellen van een moreel oordeel. Kenleer onderzoekt de mogelijkheid van objectieve kennis over de werkelijkheid. Wetenschapsfilosofie gaat over de vraag of wetenschap betrouwbare kennis kan opleveren. Geschiedenis van de moderne filosofie behandelt de ontwikkeling van de filosofie van de zeventiende tot de twintigste eeuw. Het niveau van deze minor is post-propedeutisch (bachelor 2/3). De minor vindt plaats in het eerste semester. Vaknaam Kenleer en Wetenschapsleer Geschiedenis van de moderne filosofie Wijsgerige ethiek Cognitiefilosofie Minorwerkstuk

EC 4 7 4 4 1

Vakcode FIBO13 FIBO03 FIBO11 FIBO14 FIMWO1

Je kunt je voor deze minor aanmelden door het aanmeldingsformulier in te vullen op www.ru.nl/filosofie/minoren. In aanvulling op deze inschrijving dien je je ook voor de afzonderlijke vakken in te schrijven via www.ru.nl/kiss.

Geschiedenis van de moderne wijsbegeerte - verkorte bachelor

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling

Beschrijving

Literatuur

FIBO03 7 dr. C.H. Leijenhorst Hoorcollege. Schriftelijk tentamen en één schrijfopdracht. Het college beoogt een globaal inzicht te geven in de ontwikkeling van de moderne wijsbegeerte. Daarnaast wordt beoogd een eerste kennismaking te geven met filosofische teksten uit de moderne periode. Het college biedt een overzicht van de geschiedenis van de moderne wijsbegeerte. Auteurs die aan de orde komen zijn: Descartes, Spinoza, Hobbes, Berkeley, Hume, Leibniz, Kant, Hegel, Kierkegaard en Nietzsche. Reader met primaire teksten; A. Kenny, A New History of Modern Philosophy, Volume 3: The Rise of Modern Philosophy, Oxford: Clarendon Press, 2006.

1

MINORENGIDS FFTR 2011-2012

Wijsgerige ethiek - verkorte bachelor

Historische inleiding in de wijsgerige ethiek Vakcode FIBO11 Studiepunten 4 Docent prof. dr. P.J.M. van Tongeren Onderwijsvorm Hoorcolleges, responsiecolleges aan de hand van voorbeeldtentamenvragen en werkcolleges met tekstlezing en andere oefeningen. Toetsvorm Schriftelijk tentamen. Studenten die het vak voor 6 ect in het kader van een minor doen, lezen een extra boek (G. Graham, Eight Theories of Ethics) en beantwoorden daarover op het tentamen extra vragen. Doelstelling Het verwerven van elementaire kennis van de belangrijkste problemen, begrippen en theorieen uit de geschiedenis van de wijsgerige ethiek, en van de vaardigheid om morele aspecten in de alledaagse morele ervaring te onderkennen, en met behulp van de besproken begrippen en theorieen te verwoorden, te analyseren en te interpreteren. Beschrijving In een gang door de geschiedenis van de filosofie, van Plato tot Levinas via -onder meer- Aristoteles, de Stoa, Augustinus, Thomas van Aquino, Thomas Hobbes, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Søren Kierkegaard en John Rawls, worden de belangrijkste problemen, begrippen en theorieen uit de geschiedenis van de wijsgerige ethiek besproken. Literatuur Een groot deel van de geschiedenis van de ethiek zal in gesproken vorm, op cd' s en/of via een audio-stream op Blackboard beschikbaar worden gesteld. Studenten dienen deze zelf te beluisteren; het verdient aanbeveling de opnames aan te schaffen (Boekhandel Roelants geeft studenten ruime korting op de cd' s); Daarnaast wordt een reader met primaire teksten samengesteld (en via de Dictatencentrale beschikbaar gesteld), waarover de student dient te beschikken.

Kenleer en Wetenschapsfilosofie

Kennen in de wetenschappen Vakcode FIBO13 Studiepunten 4 Docenten dr. C.J.J. Buskes, dr. G.J. van der Heiden Onderwijsvorm Hoorcollege Toetsvorm Schriftelijk tentamen Doelstelling Blok 1: Beoogd wordt dat de student zowel de beperktheid van de zogenaamde wetenschappelijke objectiviteit gaat onderkennen, alsook gaat begrijpen hoe de wetenschap ondanks deze beperking tot vooruitgang kan komen.

2

1 MINOREN FILOSOFIE

Beschrijving

Literatuur

Blok 2: Beoogd wordt dat de student inzicht krijgt in wat interpretatie is en welke rol het begrip ' betekenis'speelt in de hermeneutische traditie. Tevens wordt uiteengezet welke rol deze hermeneutische traditie speelt in de geesteswetenschappen en de filosofie. Blok 1: Inleiding in de wetenschapsfilosofie. Wat is er zo bijzonder aan de wetenschap als kenmethode? Contrast met pseudowetenschap. Analyse van en kritiek op de wetenschap (en de wetenschappelijke methode) door een aantal belangrijke wetenschapsfilosofen, o.a. Popper, Kuhn, Feyerabend en Lakatos. Thema' s die aan de orde komen: het demarcatieprobleem, theoriegeladenheid van observatie, feitenrelativisme, de sociaalpsychologische dimensie van wetenschap, en het wetenschappelijk realisme-debat. Blok 2: Dr. G.J. van der Heiden geeft een inleiding in de kenleer en de wetenschapsfilosofie van de geesteswetenschappen met nadruk op de rol die de hermeneutiek speelt in de geesteswetenschappen. Hiertoe worden de volgende filosofen behandeld: Schleiermacher, Dilthey, Gadamer, Heidegger en Ricoeur. Blok 1: Alan Chalmers, Wat Heet Wetenschap (10de druk, 1999), Amsterdam: Boom; Reader met (primaire) teksten van verschillende invloedrijke wetenschapsfilosfen. Blok 2: B. Vedder, Wandelen met woorden. Budel: Damon, 2003.

Cognitiefilosofie


Beschrijving

FIBO14 4 prof. dr. M.V.P. Slors Hoorcollege Schriftelijk tentamen en kort paper. De student wordt bekend gemaakt met de belangrijkste systematische aspecten van het mind-body (' geest-lichaam' ) probleem en met de belangrijkste twintigste eeuwse filosofische posities t.a.v. dat probleem. De student verwerft inzicht in het feit dat oplossingen van het mind-body probleem voornamelijk bestaan uit bepalingen van het begrip ' mind'. De student is na afloop van de cursus in staat de belangrijkste begripsbepalingen van elkaar te onderscheiden en te koppelen aan hedendaagse filosofische stromingen. Wat is bewustzijn? Wat is cognitie? Wat is, kort gezegd, de menselijke ' geest'(mind) precies? En, minstens zo belangrijk, hoe past die ' geest'in ons wetenschappelijke wereldbeeld? Is ze gelijk te stellen aan onze hersenen? Zo nee, wat is dàn de verhouding tussen geest en hersenen? Deze set vragen staat bekend als het mind-body probleem. In het eerste deel van deze cursus zal aan de hand van 9 3


Literatuur

4

hoofdstukken uit het boek Philosophy of Mind: a Beginners Guide (Ian Ravenscroft) een systematisch overzicht worden gegeven van de belangrijkste knelpunten in het mind-body probleem. Daarnaast zullen de belangrijkste posities ten aanzien van dat probleem worden geschetst. In het tweede deel van de cursus zullen een aantal primaire teksten worden behandeld die toonaangevend zijn of zijn geweest voor de ontwikkeling van de hedendaagse philosophy of mind. Clark, A. (1997), Being There, Cambridge MA: MIT Press, Introduction; Dennett, D. C. (1987), "Three Kinds of Intentional Psychology", The Intentional Stance, Cambridge, MA: MIT Press, pp. 43-68; Fodor, J. A. (1975), The Language of Thought. Cambridge, MA: Harvard University Press, Introduction & Chapter 1; Ravenscroft, I. (2005), Philosophy of Mind: A Beginner's Guide, New York: Oxford University Press, Chapters 1-7 & 11-12; Rowlands, M. (1999) The Body in Mind: Understanding Cognitive Processes. Cambridge: Cambridge University Press, Chapter 1; Ryle, G. (1949) The Concept of Mind, Chicago: University of Chicago Press, Chapters 1 & 2; Searle, J. R. (1984) Minds, Brains, and Science, Cambridge, MA: Harvard University Press, Chapters 1 & 2.

1 MINOREN FILOSOFIE

1.2

Filosofie 2 – Kernthema’s van de filosofie

Deze minor draait om klassieke filosofische thema' s zoals waarheid, de mens en de politieke orde. Wijsgerige antropologie vraagt naar het wezen van de mens. Sociale en politieke filosofie bestudeert de organisatie van het menselijk samenleven. Metafysica gaat over de vraag naar het zijn. Geschiedenis van de hedendaagse filosofie behandelt de voornaamste filosofische auteurs en stromingen uit de twintigste eeuw. Het niveau van deze minor is post-propedeutisch (bachelor 2/3). De minor vindt plaats in het tweede semester. Vaknaam Wijsgerige antropologie Sociale en politieke filosofie Metafysica Geschiedenis van de hedendaagse filosofie Minorwerkstuk

EC 4 4 4 7 1

Vakcode FIBO07 FIBO12 FIBO05 FIBO04 FIMWO1

Je kunt je voor deze minor aanmelden door het aanmeldingsformulier in te vullen op www.ru.nl/filosofie/minoren. In aanvulling op deze inschrijving dien je je ook voor de afzonderlijke vakken in te schrijven via www.ru.nl/kiss.

Geschiedenis van de hedendaagse wijsbegeerte - verkorte bachelor

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

Literatuur

FIBO04 7 dr. C.H. Leijenhorst Hoorcollege Schriftelijk tentamen. Na afloop van het college heeft de student een globaal overzicht van de belangrijkste auteurs en stromingen binnen de hedendaagse wijsbegeerte. In het college wordt de hedendaagse (20e-eeuwse) filosofie bestudeerd. Aan de orde komen niet alleen individuele auteurs maar ook de diverse stromingen die de 20e eeuw hebben beheerst, zoals fenomenologie, structuralisme, differentie-denken, ordinary language philosophy en de tegenstelling tussen analytische en continentale filosofie. Ook zal aandacht besteed worden aan de historische context van de verschillende stromingen en auteurs. Centraal staan de drie grote tradities binnen de 20e-eeuwse filosofie, de Duitse, Franse en Brits-Amerikaanse wijsbegeerte. Wordt via Blackboard ter beschikking gesteld.

5


Wijsgerige antropologie - verkorte bachelor


Literatuur

FIBO07 4 prof. dr. P.I.M.M. van Haute Hoorcollege. Schriftelijk tentamen. Kennisname van specifieke thema' s, discussies en problemen van de wijsgerige antropologie in een historisch perspectief. Het college geeft een globaal overzicht van de ontwikkeling van de wijsgerige antropologie in de hedendaagse tijd. Als leiddraad dient hierbij de vraag naar de status van het subject en van de subjectiviteit (respectievelijk de kritiek op het moderne (Cartesiaanse) subject). Auteurs die in dit verband besproken worden zijn o.a. Freud, Lacan, Foucault, Nietzsche, Kierkegaard en Marx. Verder zal ook aandacht worden besteed aan de antropologische betekenis van het multiculturalisme als een uitdaging aan het moderne begrip van de subjectiviteit. Handboek: A. Braeckman, B.Raeymaekers & G. Van Riel (red.). wijsbegeerte, Lannoo, 2010 (4de volledig herzien druk), 117-293.

Sociale en politieke wijsbegeerte - verkorte bachelor

Fundamentele vraagstukken van de politieke filosofie Vakcode FIBO12 Studiepunten 4 Docent prof. dr. J.P. Wils Onderwijsvorm Hoorcollege. Toetsvorm Schriftelijke eindtoets (open vragen). Doelstelling De student maakt kennis met filosofen, teksten en thema' s uit de geschiedenis van de sociale en politieke wijsbegeerte; De student leert de wijsgerige vraagstelling te onderscheiden van enerzijds de positief-wetenschappelijke benadering en anderzijds een betrokken, maar subjectieve benadering; De student doet vaardigheden op in het kritisch lezen van teksten, het scherp stellen van vragen en het ontwikkelen van een wijsgerige houding inzake sociale en politieke kwesties. Beschrijving Politieke filosofie houdt zich bezig met fundamentele vraagstukken van de ' polis' . Wat is een ' politieke orde' ? Wat betekent ' representatie' ? Waarom staat de ' soeverein'in het centrum van de moderne politieke filosofie en wie of wat is hij? Zijn er grenzen aan de soevereiniteit? Wat is de relatie tussen politiek, moraal en recht? Zijn de onderscheidingen tussen ' recht'en ' onrecht'en tussen ' rechtvaardig'en ' onrechtvaardig'van centraal belang? Is het verschil tussen het ' voor-politieke' ,' het'politieke en ' de'politiek een zinvol verschil? Is er een ' kosmo-politiek'denkbaar of is politiek altijd territoriaal? Hoe wordt geweld in politieke macht getransformeerd?

6

1 MINOREN FILOSOFIE

Literatuur Bijzonderheden

Tegen de achtergrond van een grote diversiteit van filosofische theorieën zullen de antwoorden op deze vragen zeer verschillend zijn. Een diagnostisch en analytisch ingestelde filosofie zal sterk conceptueel en kritisch zijn. Normatieve politieke filosofie zal echter een model willen ontwikkelen dat een prescriptieve bedoeling heeft te zeggen hoe de politieke orde hoeft te zijn. Andere politieke filosofieën gaan nog een stap verder en zullen aanbevelingen voor interventies en praktijken formuleren. Het college zal een inleidend overzicht over de verschillende posities in de moderne politieke filosofie presenteren en de verschillende antwoorden markeren die zij op de genoemde vragen geven. Syllabus Sociale en Politieke wijsbegeerte. Opmerking: Informatie over de cursus staat op Blackboard.

Metafysica - verkorte bachelor


Literatuur

FIBO05 4 prof. dr. B.H. Vedder Hoorcollege. Schriftelijk tentamen. Kennis verwerven van en inzicht verkrijgen in de betekenis van metafysische vragen en problemen. Centraal staat de vraag naar het zijn: Wat is de betekenis van het woord zijn? Is de eenheid van het zijn te bepalen? In hoeverre is de metafysica een kenleer en in hoeverre is zij een wijsgerige godsleer? Hoe hangen zijn en zin samen? In de cursus worden enkele klassieke metafysische posities besproken aan de hand van Aristoteles, Anselmus en Thomas van Aquino. Vervolgens wordt het probleem van de metafysica in de moderne tijd verkend: de antropologisering van de metafysica, de kritiek op de metafysica, de aankondiging van het einde van de metafysica. Tenslotte worden zowel de actualisering van de zijnsvraag bij Martin Heidegger als de vraag naar de zin van zijn geanalyseerd. Verplichte literatuur: Syllabus Metafysica van prof.dr. B. Vedder. Is verkrijgbaar via Blackboard; Reader bij de cursus Metafysica (Dictatencentrale nr. 6.03.015).

7


1.3

Filosofie 3 – Vrije minor

Deze minor biedt je de mogelijkheid om je eigen programma samen te stellen. Je kunt kiezen voor alle kernvakken van de filosofie. Het is de bedoeling dat je één historisch vak (7 EC) volgt: geschiedenis van de antieke, middeleeuwse, moderne of hedendaagse filosofie. Daarnaast kies je drie van de volgende vakken uit het eerste jaar van de verkorte bacheloropleiding filosofie: metafysica, kenleer, wijsgerige antropologie, wetenschaps- en cognitiefilosofie, logica, taalfilosofie, wijsgerige ethiek, sociale en politieke filosofie. Het niveau van deze minor is post-propedeutisch (bachelor 2/3). Voor informatie over de inhoud van de vakken en voor hulp bij de samenstelling van de derde minor kun je contact opnemen met de studievoorlichter: [email protected]. Je kunt je voor deze minor aanmelden door het aanmeldingsformulier in te vullen op www.ru.nl/filosofie/minoren. In aanvulling op deze inschrijving dien je je ook voor de afzonderlijke vakken in te schrijven via www.ru.nl/kiss.

8

2 MINOREN THEOLOGIE EN RELIGIEWETENSCHAPPEN

2 Minoren Theologie en Religiewetenschappen 2.1

Minor Heilige talen

In vrijwel elke religie bestaan geschriften die als goddelijke openbaring een unieke plaats innemen en die aan de taal waarin zij geschreven zijn een speciale status verlenen. Het minoraanbod ' Heilige Talen'biedt je de gelegenheid de taal van de bronteksten zelf te leren. Je kiest dan voor het Arabisch, Syrisch, Koptisch of Sanskriet en de daarbij horende godsdiensten. Arabisch Het Arabisch is de taal waarin God volgens de leer van de islam de Qur' an aan de mensen openbaarde via de profeet Muhammad. Hoewel er talloze vertalingen van de Qur' an verschenen zijn, beschouwen moslims alleen de Arabische versie als het rechtstreekse woord van God. Kennis van het Arabisch is onontbeerlijk om toegang te krijgen tot deze heilige tekst, die niet alleen de basis is voor het geloof, maar ook als leidraad dient voor alle aspecten van het leven van een moslim. De minor bestaat uit een inleiding Arabisch I en II (in totaal 10 ECTS), die aangeboden wordt in het eerste en tweede semester Verder zijn er twee inleidingen in de islam waartussen je kunt kiezen: één voor de klassieke islam en één voor de moderne islam, die beide in het eerste semester worden aangeboden. Je kunt ze ook allebei doen. Vaknaam Arabisch I Arabisch II Inleiding Islam I Inleiding Islam II: Moslims in de moderne tijd

EC 5 EC 5 EC 5 EC 5 EC

Vakcode ORS703 ORS704 IAB120 IAB220

Syrisch Syrisch is een Semitische taal die nog steeds gebruikt wordt door verschillende christelijke gemeenschappen in het Midden-Oosten voor hun liturgie en als middel van literaire expressie. Het is een taal met een rijke traditie omdat het eeuwenlang de belangrijkste verkeerstaal was in het Midden-Oosten. Kennis van het Syrisch geeft toegang tot een rijke spirituele en theologische literatuur, met auteurs als Ephrem de Syriër en Isaac van Niniveh. De minor bestaat uit Syrisch I en Syrisch II; beide cursussen worden in het eerste en het tweede semester aangeboden en omvatten 5 ECTS. Als aanvulling is er een Inleiding in het Oosters christendom , die aangeboden wordt in het eerste semester. Vaknaam Syriac I Syriac II Introduction to the Christian traditions of the Middel East

EC 5 EC 5 EC 5 EC

Vakcode OTR704 OTR705 OTR735

9


Koptisch Het Koptisch is de taal van het inheemse Egyptische christendom in de late oudheid en de vroege middeleeuwen (bloeitijd ca. 300-1100). Veel belangrijke teksten uit de eerste eeuwen zijn juist in het Koptisch bewaard gebleven. Vooral voor de studie van de gnostiek, een religieuze stroming die tegenwoordig erg in de belangstelling staat, is kennis van het Koptisch onontbeerlijk: originele gnostische teksten zijn er vrijwel uitsluitend in het Koptisch. Daaronder zijn beroemde teksten als het Evangelie van Thomas, dat van Judas en van Maria Magdalena. De minor bestaat uit een cursus Koptisch I die in het eerste semester en een cursus Koptisch II die in het tweede semester wordt aangeboden; als inleidende cursus kan de cursus Oosters christendom gebruikt worden ), die in het 1e semester wordt aangeboden. Vaknaam Coptic I Coptic II Coptic Christianity: an introduction

EC 5 EC 5 EC 5 EC

Vakcode OTR724 OTR725 OTR736

Sanskriet Sanskriet is één van de oude cultuurtalen van India. De taal kent een enorme literatuur op velerlei gebied, er is wereldse literatuur, er zijn theaterstukken, grote epische werken en werken van religieuze en filosofische aard. Kennis van Sanskriet is van belang als men kennis wil nemen van de bronteksten van hindoeïsme, boeddhisme De minor bestaat uit een inleiding in het Sanskriet (10 EC) en inleidingen in het boeddhisme en hindoeïsme. NB. De minor Sanskriet wordt om het jaar aangeboden. In 2012-2013 kun je deze minor weer volgen. Vaknaam Sanskriet I Boeddhisme Hindoeïsme

EC 10 EC 5 EC 5 EC

Vakcode ORS700 BRS117 BRS115

Arabisch

Arabisch I

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling

10

ORS703 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Werkcollege Schriftelijk tentamen Geen. Intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men zeer eenvoudige Arabische teksten (in Arabisch schrift) kan vertalen naar het Nederlands en kennis heeft van de belangrijkste regels van de Arabische grammatica. Deze cursus is het eerste onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen,


Beschrijving

Literatuur

Arabisch II


Beschrijving

Literatuur

zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. Leren van Arabisch kost veel tijd. De studenten dienen zoveel mogelijk bij de colleges aanwezig te zijn en de stof telkens intensief voor te bereiden. In de cursus wordt eerst begonnen met het leren van het Arabische schrift; spoedig daarna volgen de eerste grammaticale regels. Door veel te oefenen raakt men geleidelijk vertrouwd met de Arabische lettertekens en de regels van de grammatica. Omdat de cursus gericht is op het leren lezen van Koranteksten, ligt de nadruk op het vertalen uit het Arabisch naar het Nederlands. Vanaf de tweede week leren de studenten Arabische teksten (in Arabisch schrift) hardop te lezen en daarna in het Nederlands te vertalen. Verplicht: Herman Talloen,Â Ayyuha t-talib...! Handboek voor het modern standaard Arabisch / druk 3, 2007. ISBN 10: 9044121316/ISBN 13: 9789044121315 Aanbevolen: Herman Talloen,Â Ayyuha t-talib...! / CD-Teksten oplossingenboek, geÃ¯ ntegreerde woordenlijst / druk 2, 2007. ISBN 10: 9044121324/ISBN 13: 9789044121322

ORS704 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Werkcollege. Schriftelijk tentamen bestaande uit twee vertalingen. Arabisch 1 of een vergelijkbare cursus. De doelstelling van het college Arabisch 2 is het intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men eenvoudige Arabische teksten met behulp van een woordenboek in het Nederlands kan vertalen. Deze cursus is het tweede onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen, zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. De cursus Arabisch 2 is een vervolg op de cursus Arabisch 1. De grammaticale kennis uit de cursus Arabisch 1 wordt uitgebreid met de regels voor zwakke werkwoorden en afgeleide stammen. Het vertalen van Arabische teksten naar het Nederlands wordt voortgezet. Veel aandacht wordt daarbij besteed aan het gebruik van het ArabischNederlands woordenboek, waarvoor het nodig is de stamletters van een woord te herkennen. De nadruk ligt op kennis van de Arabische grammatica en het vertalen van het Arabisch naar het Nederlands met behulp van een woordenboek Verplicht: Herman Talloen, Ayyuha t-talib...! Handboek voor het modern standaard Arabisch / druk 3, 2007. ISBN 10: 9044121316/ISBN 13: 9789044121315. Aanbevolen: Herman Talloen, Ayyuha t-talib...! / CD-Teksten oplossingenboek, geïntegreerde woordenlijst / druk 2, 2007. ISBN 10: 9044121324/ISBN 13: 9789044121322

11


Verplicht: Een Arabisch woordenboek, bij voorkeur: Jan Hoogland (red.), Woordenboek Arabisch-Nederlands, Amsterdam: Bulaaq, 2003. of: Hans Wehr & J.M. Cowan, Arabic-English dictionary, druk 4. (paperback)

Islam


Literatuur

BRS116 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Responsiecollege. Bij dit college wordt ter ondersteuning gebruik gemaakt van Blackboard. Schriftelijk tentamen De student heeft kennis van en inzicht in de geschiedenis van de islam op hoofdlijnen inclusief bronnen van de islam, instituties, leer en stromingen. De cursus behandelt de oorsprong van de islam en de voornaamste aspecten van de islamitische godsdienst. De inhoud van dit college stelt de student in staat een zelfstandig wetenschappelijke oordeel te vormen over deze religie door het verwerken van wetenschappelijke kennis op initieel niveau en daarmee de aanzet te geven tot een verdere wetenschappelijke bestudering van deze religie en uiteindelijk tot de zelfstandige studie ervan. De student maakt kennis met primair bronnenmateriaal, zowel in de vorm van teksten als beeldmateriaal. Hierdoor komt men direct in aanraking met de visie van moslims zelf, de zogenaamde visie van binnenuit, die wezenlijk is voor een adequate wetenschappelijke studie van de islam. H. Driessen (red.), ( 2008). Het Huis van de Islam, 4e ed, Nijmegen/Amsterdam, SUN, ISBN 978 90 6168 606 4.

Inleiding islam II: moslims in de moderne tijd

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm

Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling

12

IAB220 5 dr. J. Wagemakers De cursus wordt gedeeltelijk als hoor- en gedeeltelijk als werkcollege gegeven. Er wordt verwacht dat je je voorbereidt op de colleges door de primaire bronteksten en de secundaire literatuur te bestuderen. Het zelfstandig voorbereide werk wordt tijdens de colleges mondeling voorgedragen en bediscussieerd. Participatie (10%), referaat (10%) en een schriftelijk tentamen (gesloten boek, open vragen, 80%). BA-I Aan het eind van de cursus ben je in staat op basis van primaire (vertaalde) teksten en secundaire literatuur belangrijke problemen waarmee moslims in de moderne tijd geconfronteerd worden mondeling en schriftelijk te verwoorden en te analyseren.


Beschrijving

De cursus beoogt inzicht te geven in de verschillende antwoorden die moslimse intellectuelen op de uitdagingen van de moderne tijd gegeven hebben. Deze uitdagingen zitten niet alleen in de politieke ontwikkelingen die zich in het Midden-Oosten en de islamitische wereld in de afgelopen twee eeuwen voordeden (imperialisme, kolonialisme) maar ook en vooral in de intellectuele stromingen van de westerse wereld. Inhoud van de cursus: A. Moslims en de uitdagingen van de moderne tijd, i.h.b. "de erfenis van het kolonialisme" 1. Jamal al-Din al-Afghani; 2. Sayyid Ahmad Khan. B. Nationale identeit en beschaving 3. Muhammad ' Abduh; 4. ' Ali ' Abd al-Raziq; 5. Ahmad Lutfi al-Sayyid; 6. Muhammad Rashid Rida. C. De islamisering van staat, systeem en maatschappij 7. Hasan al-Banna; 8. Abu l-A' la Mawdudi; 9. Hasan al-Turabi. D. Radicale islam 10. Sayyid Qutb; 11. Osama bin Laden. 12. Afsluitend college en evaluatie.

Literatuur

- Henk Driessen (red.), In het Huis van de Islam, Nijmegen: SUN, 1997 (of later); - John L. Esposito, Islam and Politics, Syracuse, NY: Syracuse University Press, 1998 (vierde druk!); - geselecteerde artikelen, te kopiëren.

13


Syrisch

Syriac I

Introduction to script and grammar Course ID OTR704 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method Seminar Examination Oral exam Prerequisites Initial knowledge of Hebrew, Aramaic or Arabic Objectives Translation of simple biblical and historical texts including grammatical explanation. Contents Syriac is a Semitic language, used by different Christian communities of the Middle East for their liturgy and as a means of literary expression. Knowledge of Syriac gives access to a rich spiritual and theological literature. Some important authors: Ephrem the Syrian, Isaac of Nineveh, Gregory Barhebraeus. Literature Will be indicated during 1st lecture, depending on prior training of student. Extra information The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.

Syriac II

Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites Objectives Contents Literature Extra information

14

OTR705 5 prof. dr. H.G.B. Teule Seminar Oral exam Syriac I Translation and grammatical explanation of Syriac historiographical and theological texts of intermediate degree of difficulty. Reading of theological and historical texts, grammatical explanation. Introduction to Eastern and Western Syriac scripts. Reader The course is offered in the first and second semester and will be scheduled after discussing preferences with the students. To enroll, contact the teacher.


Introduction to the Christian traditions of the Middle East

Eastern Christian Communities within the World of Islam: History and Perspectives Course ID OTR735 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method Lecture with active participation of students (discussion) Examination Written or oral examination Prerequisites This course is one of the central courses for those interested in following the minor Eastern Christianity. It is intended for bachelor students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives Insight into the plurality of the Christian traditions of the Middle East, the position of the Christians within the world of Islam and their contribution to Islamic culture, philosophy and theology; the process of inculturation and adoption of Arabic and Islamic cultural modes of expression as well as of alienation and the contacts with European Christianity. Contents Part I: pre-Islamic Period 1. Christianity in the Middle East: A Semitic form of Christianity. 2. The first divisions and Christological dissensions: Christology, language and communal identity. Imperial Church of Byzantium and its attitude to the National Churches. Christianity in Persia Part II: Islamic period 3. The early spread of Islam and its consequences for the Christian communities. 4. The contribution of the Christians towards the emergence of a Muslim philosophy, culture and theology. 5. Interreligious dialogue and polemics 5. The period of the Syriac Renaissance: ecumenism and adoption of Arabic and Islamic cultural patterns. Part III: 6. Contacts with the West I: the Crusaders 7. Decline 8. Contacts with the West II: Missionaries from Rome and the creation of Uniate Churches 9. Contribution of Christians to the Arabic Renaissance and Arabic nationalism. Part IV: 10. Recent Developments. 11. Casus: Iraq and Turkey. Literature Reader (different for B.A and M.A students)

15


Koptisch

Coptic I

Introductory Sahidic Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites

Objectives Contents

Literature

Coptic II

OTR724 5 prof. dr. J. van der Vliet Seminar. Written examination. None. Some basic knowledge of Greek and grammatical analysis (on a secondary school level) are an asset, but are not required. Coptic is not a difficult language, but please remember that active participation in the classes, regularly making assignments, and a certain effort in memorizing grammar and vocabulary are required in order to follow this language course with success. Students who follow this course will obtain a working knowledge of Sahidic Coptic that allows them to read simple narrative texts in Coptic. Coptic was the vernacular of Christian Egypt in Late Antiquity, and survives as the liturgical language of the present-day Coptic Orthodox Church. Knowledge of Coptic gives access to a wide variety of religious sources, including Manichaean, Hermetic and Gnostic texts (such as the Gospel of Thomas or the Gospel of Judas), some of the early versions of the Old and New Testament, and many interesting apocryphal and hagiographical texts. Non-literary Coptic sources (such as papyri and ostraca) shed direct light upon early monasticism and the social life of the Egyptian church. This course provides an introduction to script, grammar and vocabulary of Sahidic Coptic, the most important written dialect of Coptic. The course is basically text-oriented, however, and from the outset original Coptic texts will be read. A brief introduction to the development of Coptic literature in its historical context is part of the course. Course book: B. Layton, Coptic in 20 Lessons: Introduction to Sahidic Coptic, Louvain: Peeters, 2007.

Reading religious texts in Coptic. Course ID OTR725 Credits 5 Lecturer prof. dr. J. van der Vliet Teaching method Seminar. Examination Oral examination. Prerequisites Coptic I.

16


Objectives Contents

Literature

Expanding the knowledge of Sahidic grammar obtained during the course Coptic I; acquiring more ease and experience in reading religious texts in Coptic. Coptic II develops and expands the knowledge of Sahidic grammar obtained earlier, but is primarily devoted to reading religious texts with attention both to their contents and their grammatical and dialectical peculiarities. In the selection of the texts the interests of the students will be taken into account as far as possible. A brief introduction to the development of Coptic literature in its historical context is part of the course. Course book: B. Layton, Coptic in 20 Lessons: Introduction to Sahidic Coptic, Louvain: Peeters, 2007; reference grammar: C.H. Reintges, Coptic Egyptian (Sahidic dialect): A learner's grammar, Cologne: Köppe Verlag, 2004. A number of selected Coptic texts.

Coptic Christianity: an introduction Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites

Objectives Contents

OTR736 5 prof. dr. J. van der Vliet Lectures Written examination This course is intended for master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Students who follow this course will obtain basic knowledge of the Coptic culture, religion and heritage, seen against the broader background of Egyptian history. The history of Coptic Christianity is the reflection of 2000 years of Egyptian history, from the final phases of traditional Egyptian religion and culture down to the present period of Muslim predominance and massive emigration. This course offers a first introduction to the specificity of Egyptian Christianity, without aiming at completeness. It provides basic information about the general historical and religious backgrounds of Coptic Christianity as well as about phenomena that are nowadays associated in particular with the word Coptic, such as the Desert Fathers, Gnosticism and the visual arts of late-antique Egypt. Special attention is paid to the now lost Christianity of Nubia, the present-day northern Sudan, and to the elements that define the Coptic identity today.

The following topics will usually be discussed, but please note that the selection and the order of the individual topics may be subject to variation: 1. Terms and definitions 2. A historical outline

17


Literature

18

3. Coptic: language and languages 4. Split divinity: Egyptian Gnosticism 5. Desert Fathers: Egyptian Monasticism 6. Celestial bliss, wordly fun: Martyrs and pilgrims 7. Angels and angel lore 8. Manipulating the powers, warding off evil: Coptic magic 9. Coptic art 10. Nubian Christianity 11. Becoming a minority: the Copts and Islam 12. The Copts today Reference book: Th.H. Partrick, Traditional Egyptian Christianity: A history of the Coptic Orthodox Church, Greensboro: Fisher Park Press, 1996.


2.2

Minor Religie in actuele vraagstukken

Je maakt kennis met theorieën en actuele problemen rond multiculturalisme. Je verwerft tevens inzicht in de antropologische benadering van religieuze verschijnselen. Deze minor is interessant voor studenten die zich in het spanningsveld tussen diverse culturen en religies willen verdiepen. Alle vakken worden in het eerste semester gegeven. Vaknaam Antropologie van de religie Religie en ethiek Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit Gender en multiculturaliteit


Vakcode BRS206 BRS120 BRS203 BRS301

Antropologie van de religie

Anthropology of Religion Vakcode BRS206 Studiepunten 5 Docent prof. dr. H.J.M. Venbrux Onderwijsvorm Hoor- en werkcolleges, literatuurstudie en werkopdrachten Toetsvorm Schriftelijk tentamen Ingangsvoorwaarden Basiskennis antropologie; anderen wordt aanbevolen een van de volgende werken vooraf te bestuderen: Rodrigues, H. & J.S. Harding (2009) ' Anthropological Approaches' , IN Introduction to the Study of Religion (pp. 49-66). London: Routledge. Monaghan, J. & P. Just (2000) Social and Cultural Anthropology: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press. (168 pp.) Metcalf, P. (2005) Anthropology: The Basics. London: Routledge. (224 pp.) Doelstelling Studenten verwerven inzicht in antropologische benaderingen van religieuze verschijnselen. Beschrijving Geloofsvoorstellingen en praktijken rond de dood hebben vanaf het begin een prominente plaats ingenomen in de antropologie van de religie. In dit college behandelen we verschillende belangrijke antropologische theorieën en benaderingswijzen aan de hand van deze thematiek. Daarbij zullen we kennismaken met een gevarieerde etnografische literatuur betreffende uiteenlopende religies. De nadruk zal liggen op geleefde religie en de koppeling tussen theorie en praktijk. Na afloop van de cursus dienen studenten in staat te zijn om

19


Literatuur

religieuze verschijnselen vanuit antropologisch perspectief te interpreteren. * Garces-Foley, K. (ed.) (2006). Death and Religion in a Changing World. New York: M.E. Sharpe. * Selectie van artikelen en een monografie (naar keuze).

Religie en ethiek

Tussen universalisme en particularisme Vakcode BRS120 Studiepunten 5 Docent dr. C. Hübenthal Onderwijsvorm Hoorcollege/werkcollege Toetsvorm Schriftelijk tentamen Ingangsvoorwaarden Geen Doelstelling Deze cursus wil de studenten vertrouwd maken met ethische basistheorieën en met de grondslagen van een interculturele ethiek. Beschrijving Menselijke handelingen en instituties (begrepen als georganiseerde handelingssystemen) staan altijd open voor een morele beoordeling. Immers kan men zich steeds afvragen of het goed of slecht, of het geoorloofd of verboden is om op een bepaalde manier te handelen. Uiteraard geldt dit ook voor godsdienstig gemotiveerde handelingen en religieuze instituties, want ook deze kunnen en moeten zelfs aan een morele beoordeling onderworpen worden. De wetenschappelijke discipline die zich met morele kwesties bezig houdt, is de ethiek. Vandaar hoort bij de wetenschappelijk bestudering van religies noodzakelijk ook een ethische benadering. In deze cursus zullen eerst een aantal ethische basistheorieën bestudeerd worden, waarmee een morele beoordeling van religieuze handelingen en instituties in principe mogelijk is. Op die manier zullen de studenten er een idee van krijgen waar het in de ethiek om gaat. In het tweede gedeelte wordt dan een ethisch vraagstuk aan de orde gesteld dat in bijzondere mate te maken heeft met het religieuze pluralisme en de morele conflicten die daaruit voortkomen: de ethiek van de interculturaliteit. Literatuur Een reader met de relevante literatuur wordt ter beschikking gesteld.

Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit


20

BRS203 5 dr. J.E. Castillo Guerra Hoorcollege Schriftelijk tentamen Na afloop van deze colleges kan de student verbanden leggen tussen maatschappelijke, culturele en religieuze achtergronden en actualiteit van de migratie. Aan de hand van theoretische reflecties op migratiestudies, interculturaliteit en de relaties tussen verschillende religieuze oriëntaties leert de student analyseren en kan hij/zij reflecteren op thema' s omtrent de migratie, cultuur, religie en


Beschrijving

Literatuur

samenleving. Deze cursus biedt een inleiding in de migratiestudies, met bijzondere aandacht voor de relatie tussen migratie, globalisatie, cultuur en religie. We starten met een inleiding op de migratie als een fenomeen van menselijke mobiliteit dat gepaard gaat met de globalisatie. Met behulp van diverse studies maakt de student kennis met theorieën over de identiteitsvorming en de transnationaliteit van migranten. Vervolgens komen de veranderingen van religies en culturen van migranten aan bod, waarbij we aandacht schenken aan verschillende religies van migranten, denk aan islam, hindoeïsme, winti en het christendom en hun nieuwe betekenis in een context van migratie of diaspora. Tenslotte worden de belemmeringen en mogelijkheden van een interculturele en interreligieuze dialoog vanuit de migranten behandeld. E. Brugmans, P. Minderhoud en J. van Vugt (red.), Mythen en misverstanden over migratie, Valkhofpers, Nijmegen 2007. Digitale reader beschikbaar op Blackboard.

Gender en multiculturaliteit

Op het snijvlak van cultuur en religie Vakcode BRS301 Studiepunten 5 Docenten prof. dr. G.M.F. Troch, prof. dr. M.A.C. de Haardt Onderwijsvorm Interactief hoor- en responsiecollege Toetsvorm Actieve deelname, tussentijdse opdrachten en tentamen Ingangsvoorwaarden Vereist zijn kennis over Christendom en Islam en van de Engelse taal. Doelstelling Inzicht verwerven in gender-verhoudingen gerelateerd aan multiculturele en religieuze debatten en kritisch evalueren van de verschuivingen in posities die optreden, afhankelijk van de desbetreffende blik op cultuur en religie. Beschrijving In het multiculturele en multireligieuze debat zijn de opvattingen en constructies over gender, man/vrouw-beelden en identiteiten problematisch te noemen. In deze cursus zal aandacht gegeven worden aan de manier waarop constructies bepaald worden en informatie verloopt langs nationale contexten, culturen en religies en wordt bekeken hoe deze informatie bepalend is voor beeldvormingen en communicatie tussen culturen. Het exploreren van de relaties tussen noties als identiteit, traditie, cultuur, natie, religie en gender staat centraal. De hedendaagse debatten rond de ' Clash of Civilizations'in de vorming en studie van gender-identiteit gerelateerd aan religie worden bestudeerd vanuit het werk van auteurs van verschillende continenten. In de loop van de colleges wordt gewerkt naar een intercultureel perspectief met gebruikmaking van concepten uit de postkoloniale religie - en cultuurtheorieën. Literatuur Een reader met de te bestuderen literatuur wordt uitgereikt bij het begin van de colleges en verder aangevuld tijdens de colleges. (o.m. ook met beeldmateriaal). 21


2.3

Minor Wereldgodsdiensten

Deze minor omvat inleidingen in de wereldgodsdiensten. Studenten verwerven gedegen kennis over de meest invloedrijke godsdiensten in de wereld. Deze inleidingen worden allemaal in het eerste semester gegeven. Vaknaam Christendom Islam Boeddhisme Hindoeïsme

Christendom



Inleiding Geschiedenis van het Christendom Vakcode BRS114 Studiepunten 5 Docent dr. J.E.A. Ackermans Onderwijsvorm Hoor- en responsiecollege Toetsvorm Papers, essay en schriftelijk tentamen Doelstelling Na afloop van de cursus is de student(e) in staat de voornaamste historische en actuele ontwikkelingen, stromingen, begrippen en personen van het Christendom in hun context te herkennen en te duiden. Bovendien heeft hij/zij kennisgemaakt met de werkwijze van geschiedwetenschappers, in het bijzonder op het terrein van de geschiedenis van het christendom. Beschrijving De studie van de geschiedenis van het christendom is voor de godsdienstwetenschapper een must. Juist deze godsdienst heeft in Europa de diepste sporen nagelaten, maar de bestudering ervan heeft ook veel bijgedragen tot de ontwikkeling van het instrumentarium van de religiestudies. Deze cursus biedt een globaal overzicht van de ontwikkeling van het christendom. De aandacht gaat in het bijzonder uit naar Europa en Noord-Amerika. Uiteraard komen ook de betrekkingen met het Jodendom en de Islam aan bod. In deze cursus passeren vele historische kopstukken en begrippen de revue. Voorbeelden van dergelijke kopstukken: Augustinus, Thomas, Luther, Barth; voorbeelden van begrippen: concilie, scholastiek, confessionalisering, subjectivering. Verder wordt in deze cursus een bescheiden begin gemaakt met eigen historisch onderzoek. Van het christendom en met name in zijn kerkelijke vormgeving heeft iedereen zo zijn voorstellingen, al dan niet grondig, gunstig of juist niet. De aankomende godsdienstwetenschapper dient dergelijke voorstellingen kritisch te kunnen bezien en eventueel te nuanceren.

22


Literatuur

Islam


Literatuur

Hindoeïsme


Beschrijving

Linda Woodhead, An Introduction to Christianity, Cambridge 2004 of 2006 (paperback) en Alister McGrath, Christelijke theologie: Een introductie, Kampen 2008. Deze boeken dienen voor aanvang van de cursus te worden aangeschaft.


BRS115 5 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in de geschiedenis en de centrale kenmerken van het Hindoeïsme; Kennis van en inzicht in de heilige geschriften, de praktijk en de actualiteit. Het Hindoeïsme is één van de grote moderne wereldreligies. De meeste aanhangers ervan vinden we in India. Ook buiten India treffen we het Hindoeïsme inmiddels aan, onder meer in Nederland waar een grote groep migranten van Indiase afkomst woont. In dit college wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste karakteristieken van het Hindoeïsme. De geschiedenis en de ontwikkelingen van deze 23


Literatuur

Boeddhisme


Beschrijving

Literatuur

24

religie worden behandeld en tevens wordt er aandacht besteed aan de positie van de diverse heilige geschriften van de Hindoes. Er zal ook aandacht zijn voor de levende praktijk, de rituelen en de sacramenten aan de hand waarvan Hindoes hun leven inrichten. Ten slotte zal de verwevenheid van deze religie in het dagelijks leven van de Hindoes worden behandeld, alsook de relatie tussen man en vrouw, individu, groep en samenleving. Rodrigues, Hillary (2006) Introducing Hinduism. London: Routledge

BRS117 5 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in: - het levensverhaal van de Boeddha en de geschiedenis van het Boeddhisme; - de praktijk en de actualiteit. Het Boeddhisme vindt zijn oorsprong in India en Nepal. Tegenwoordig vinden we deze religie echter in grote delen van Azië en er vindt inmiddels ook een actieve missionering plaats vanuit diverse Boeddhistische stromingen in Azië naar het westen. In dit college wordt kennisgemaakt met: - het levensverhaal van de Boeddha en de verdere geschiedenis van het Boeddhisme; - de belangrijkste historische en religieuze ontwikkelingen; - de regionale karakteristieken van het Boeddhisme; - de levende praktijk van het Boeddhisme, het dagelijks leven en de relatie tussen de kloostergemeenschap en de leken; - de verschillende manieren waarop man en vrouw binnen het Boeddhisme aan de religie deelnemen. Harvey, P., An introduction to Buddhism, Cambridge University Press, 1995 (er zijn verschillende ongewijzigde herdrukken, eerste editie 1990) .


2.4

Minor Multidisciplinaire benadering van religie

In de minor ' Multidisciplinaire benadering van religie'staan de belangrijkste theorieën en de verschillende disciplinaire benaderingen van religie centraal. Studenten kunnen hier inzicht verwerven in en kennis opdoen van hoe een religie vanuit een filosofisch, psychologisch of rituologisch perspectief bestudeerd kan worden. Deze minor is bedoeld voor studenten die naar de mogelijkheden en beperkingen van de diverse disciplines in het onderzoek naar de religies willen kijken en wordt in het tweede semester gegeven. Vaknaam Rituele studies Godsdienstwijsbegeerte Godsdienstpsychologie Theorieën over religie

Rituele studies


Literatuur


Vakcode BRS101 BRS205 BTR300 BRS108

BRS101 5 dr. T.H. Quartier Hoor- en responsiecolleges Schriftelijk tentamen Doel van de cursus is het verwerven van kennis en inzicht in de rituele structuur van het godsdienstig handelen en het menselijk leven met behulp van methodes uit de ritual studies. Rituelen zijn in elke samenleving en godsdienst een centraal fenomeen. Ze hebben een duidelijke sociale functie en drukken uit wat binnen godsdienstige tradities centraal staat. Tegelijkertijd bepalen ze ook het verloop van tradities. In en door rituelen drukken mensen het meest wezenlijke uit waar het in hun leven om gaat. In die zin zijn rituelen condensaties van structuur en betekenis van het (religieuze) leven. In deze cursus worden verschillende vormen van rituelen bekeken in hun verhouding tot theorie en praktijk. In het eerste gedeelte van het college zullen we relevante theorievorming over het ritueel leren kennen. In het tweede gedeelte zullen we specifiek kijken naar rituologisch onderzoek. Daarbij gaat het onder andere om riten rond de dood in de moderne westerse samenleving. Naast de stof die door de docent in de hoorcolleges gepresenteerd wordt hebben studenten in werkcolleges de mogelijkheid om zelf informatie over overgangsriten te verzamelen, in groepen te bespreken en daarna te presenteren. Reader Aanbevolen achtergrondliteratuur: Catherine Bell, Ritual. Dimensions and perspectives. 25


NewYork/Oxford 1997. Thomas Quartier, Die Grenze des Todes. Ritualisierte Religiosität im Umgang mit den Toten, Münster: LIT Verlag 2011.

Godsdienstwijsbegeerte

De eenheid van het begrip godsdienst en de culturele pluraliteit van religies Vakcode BRS205 Studiepunten 5 Docent dr. G.A.J. Steunebrink Onderwijsvorm hoor/werkcollege, afhankelijk van het aantal deelnemers Toetsvorm Toetsing: 3 papers tijdens het college plus een schriftelijk tentamen Ingangsvoorwaarden Toegelaten te zijn tot het tweede jaar bachelor. Doelstelling Inzicht in de opvattingen rond de pluraliteit van de godsdiensten in Verlichting, Romantiek en hun uitlopers in het heden. Beschrijving In deze cursus beschrijven we hoe in de moderne tijd denkers van de Verlichting en de Romantiek reageren op de kennismaking met de veelheid van religies en culturen naar aanleiding van godsdienstoorlogen, kolonialisering, missionering. Bij filosofen uit die periodes analyseren we specifiek de problematiek van de eenheid van het begrip religie in verhouding tot de veelheid van religies als de basis van de moderne godsdienstfilosofie en godsdienstwetenschap. Tevens stuiten we dan op de godsdienstkritiek en de tolerantieproblematiek van de Verlichting, op de Romantische herwaardering van religie en de verschillende manieren waarop beiden omgaan met cultureel pluralisme en relativisme.

Literatuur

Aan de hand van tekstselecties uit de Verlichting, de Romantiek en de moderne tijd bestuderen we deze problemen uit de eerste hand. syllabus met tekstselectie

Godsdienstpsychologie

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling

26

BTR300 5 dr. C.J.A. Sterkens, prof. dr. C.A.M. Hermans Hoor-/werkcollege Schriftelijk tentamen BTR200: Kwantitatieve en kwalitatieve methoden Kennis van en inzicht in de belangrijkste thema' s in de godsdienstpsychologie. Kennis van en inzicht in de belangrijkste thema' s en theorieën uit de godsdienstpsychologie, in het bijzonder de cognitieve religietheorie. Kennis van en inzicht in de betekenis van thema' s en concepten uit de godsdienstpsychologie voor de ontwikkeling van religietheorieën.


Beschrijving

Literatuur

Religiewetenschappelijke/ theologische perspectieven op religie kunnen onderscheiden van psychologische perspectieven op religie. De godsdienstpsychologie bestudeert de invloed en de betekenis van religie voor het handelen, de ontwikkeling en de beleving van de individuele mens. Inzichten uit de godsdienstpsychologie zijn van groot belang voor religiewetenschap en theologie omdat ze inzicht geven in de geleefde religie van individuen. Daarbij is er expliciet aandacht voor godsdienstpsychologisch onderzoek die relevant is voor verschillende religieuze tradities (i.c. christendom, islam en Oosterse religies). Religie wordt binnen religiewetenschap met name gezien als een cultureel fenomeen. Binnen de godsdienstpsychologie staat het individu centraal als drager van culturele betekenissen. Om religies te kunnen begrijpen is daarom inzicht in de menselijke geest noodzakelijk. De volgende thema' s uit de godsdienstpsychologie worden behandeld: de (psychologische) functies van religie; religieuze ontwikkeling en verandering; religieuze ervaring; bekering; mysticisme; de sociale psychologie van religieuze organisaties; het omgaan met rouw/ lijden (coping); religie en dood, religie en gezondheid. Er zal specifiek worden ingegaan op de cognitieve religietheorie aan de hand van de volgende thema' s: religie en de cognitieve architectuur van de menselijke ' geest' ; geloof in de ziel en leven na de dood; geloof in god(en) en rituelen in verschillende vormen van religiositeit Hood R.W. Jr., Spilka B., Hunsberger B., Gorsuch R. (2009). The Psychology of Religion. An Empirical Approach. Fourth Edition. New York/London: Guilford Press. Capita selecta uit de cognitive science of religion (wordt aan het begin van het college aangegeven)

Theorieën over religie

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm

Ingangsvoorwaarden Doelstelling

BRS108 5 prof. dr. G. Essen Hoor- en werkcollege. Aanwezigheid is verplicht. 1. Presentatie van een religietheorie tijdens een werkcollege 2. Schriftelijk tentamen aan het eind van het college De bronteksten veronderstellen ten minste passieve kennis van het Engels en het Duits. De cursus wil een grondige inleiding in fundamentele theorieën van religie presenteren. Op basis van discussies tijdens de colleges en een nauwkeurige lectuur van de bronteksten verwerven de studenten kennis van en inzicht in de theorievorming over "religie". De studenten moeten in staat zijn om met centrale theorieën, begrippen en argumenten uit het religietheoretische discours zelfstandig om te gaan.

27


Beschrijving

Literatuur

28

De cursus is opgezet rondom centrale theorieën over "religie" in de moderne tijd. Naar een globale periodisering van de geschiedenis van de 19e en 20e eeuw worden verschillende theorieën over "religie" bestudeerd en bediscussieerd. Naast het doel om een overzicht te geven van belangrijke en exemplarische religietheorieën zal de cursus zich concentreren op cultuurhermeneutische vraagstukken over de theorievorming omtrent het verschijnsel "religie": Waarop berust de aandacht voor religie en welk begrip van religie wordt ontwikkeld en ligt hieraan ten grondslag? Welke culturele betekenis en welke maatschappelijke functie neemt "religie" in de verschillende theorieën in? Op welke manier worden uitspraken gedaan over de hedendaagse, maar ook de toekomstige relevantie van "religie"? Verplichte literatuur: Onderdelen uit: I. Strenski, Thinking about Religion. An Historical Introduction to Theories of Religion, Malden, MA et al. 2006. I. Strenski (ed.), Thinking about Religion. A Reader, Malden, MA et al. 2006.


2.5

Minor Christendom en islam

De minor ' Christendom en Islam'biedt een inleiding in de tradities van het christendom en de Islam en een kennismaking met de belangrijkste bronteksten van deze godsdiensten. Tevens kunnen studenten kennismaken met vraagstukken rond migratie en interreligiositeit. Deze minor wil vooral die studenten aanspreken die intensiever willen nadenken over mogelijkheden en onmogelijkheden in de dialoog tussen het christendom en de islam. Vaknaam Jodendom, Christendom en Islam Islam Christendom Bronteksten Nieuwe Testament/Islam


Vakcode GEB2905 BRS116 BRS114 BRS201

Jodendom, christendom en islam

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

Literatuur

GEB2905 5 dr. M.J.M. de Koning, prof. dr. H. Motzki, prof. dr. P.G.J.M. Raedts hoorcollege schriftelijk open-boek tentamen geen Aan het eind van de cursus heb je inzicht gekregen in de relaties tussen de drie grote monotheïstische godsdiensten en ben je in staat deze relaties te plaatsen in een historische context. Deze cursus behandelt de nauwe verbinding tussen de drie monotheïstische religies. Na het ontstaan van het christendom en van de islam wordt ingegaan op de relaties tussen moslims, joden en christenen, zowel in het islamitische rijk als daarbuiten (Byzantijnse polemieken tegen de islam, talmoedische reacties op het christendom, kruistochten). Speciale aandacht wordt besteed aan de positie van Jeruzalem vanuit joods, christelijk en islamitisch perspectief. De relaties tussen moslims en christenen in het Westen worden besproken, met name in islamitisch Spanje, en de positie van de joden in Europa. De cursus sluit af met de herovering van Spanje en de verovering van Constantinopel. R. Chazan, The Jews of medieval Western Christendom (Cambridge 2006); John V. Tolan, Saracens: Islam in the medieval European imagination (New York 2002)

29


Islam


Literatuur

Christendom


Inleiding Geschiedenis van het Christendom Vakcode BRS114 Studiepunten 5 Docent dr. J.E.A. Ackermans Onderwijsvorm Hoor- en responsiecollege Toetsvorm Papers, essay en schriftelijk tentamen Doelstelling Na afloop van de cursus is de student(e) in staat de voornaamste historische en actuele ontwikkelingen, stromingen, begrippen en personen van het Christendom in hun context te herkennen en te duiden. Bovendien heeft hij/zij kennisgemaakt met de werkwijze van geschiedwetenschappers, in het bijzonder op het terrein van de geschiedenis van het christendom. Beschrijving De studie van de geschiedenis van het christendom is voor de godsdienstwetenschapper een must. Juist deze godsdienst heeft in Europa de diepste sporen nagelaten, maar de bestudering ervan heeft ook veel bijgedragen tot de ontwikkeling van het instrumentarium van de religiestudies. Deze cursus biedt een globaal overzicht van de ontwikkeling van het christendom. De aandacht gaat in het bijzonder uit naar Europa en Noord-Amerika. Uiteraard komen ook de betrekkingen met het Jodendom en de Islam aan bod. In deze cursus passeren vele historische kopstukken en begrippen de revue. 30


Literatuur

Voorbeelden van dergelijke kopstukken: Augustinus, Thomas, Luther, Barth; voorbeelden van begrippen: concilie, scholastiek, confessionalisering, subjectivering. Verder wordt in deze cursus een bescheiden begin gemaakt met eigen historisch onderzoek. Van het christendom en met name in zijn kerkelijke vormgeving heeft iedereen zo zijn voorstellingen, al dan niet grondig, gunstig of juist niet. De aankomende godsdienstwetenschapper dient dergelijke voorstellingen kritisch te kunnen bezien en eventueel te nuanceren. Linda Woodhead, An Introduction to Christianity, Cambridge 2004 of 2006 (paperback) en Alister McGrath, Christelijke theologie: Een introductie, Kampen 2008. Deze boeken dienen voor aanvang van de cursus te worden aangeschaft.

Bronteksten NT/Islam

Vakcode Studiepunten Docenten Onderwijsvorm Toetsvorm


Beschrijving

BRS201 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort, dr. E.M.M. Eynikel Hoor en werkcollege, literatuurstudie, werkopdrachten NT: schriftelijk tentamen Islam: werkstuk Inleiding Christendom Inleiding Islam Inzicht in teksten uit het Nieuwe Testament en de Koran De specifieke doelstelling van de cursus: kennis van de hoofdlijnen van de sociale, culturele, en religieuze achtergronden van het Nieuwe Testament en de Koran, alsmede van de geschiedenis, chronologie, voorstellingen, en religieuze betekenis hiervan, op grond van collegestof, literatuur en tijdens de colleges behandelde teksten. Deze cursus valt in twee delen uiteen. In het eerste gedeelte staan gedeelten uit het Nieuwe Testament centraal, in het tweede deel gedeelten uit de Koran. Deel 1: Nieuwe Testament In dit college gaat het om een inleiding in Nieuwtestamentische teksten. De historische en documentaire ontwikkeling van de teksten wordt bestudeerd en een deel van de centrale passages wordt gelezen binnen hun socio-historische context, vooral de parabels in de evangeliën. Daarnaast zal een inleiding in het lezen van literaire teksten worden geboden Deel 2: Koran. Bij dit college zal voor algemene achtergrondinformatie gebruik gemaakt worden van het boek van Abdullah Saeed. Dit handboek (aanschaffen verplicht) functioneert tevens als leidraad en uitgangspunt bij de keuze van de gezamenlijk te lezen teksten uit de Koran. Het eerste uur van de colleges heeft de vorm van een hoorcollege. Het tweede uur heeft het karakter van een

31


Literatuur

32

responsiecollege, waarbij het gezamenlijk lezen van tekstgedeelten uit de Koran centraal staat. Van de studenten wordt verwacht dat ze de op te geven bronteksten en achtergrondliteratuur van tevoren hebben bestudeerd. Dictaat zal beschikbaar zijn tijdens eerste college. Additionele literatuuropgave tijdens de colleges Abdullah Saeed, The Qur'an: An Introduction, Routledge, 2008. ISBN: 9780415421256


2.6

Minor Hindoeïsme en boeddhisme

Deze minor ' Hindoeïsme en Boeddhisme'biedt een inleiding in de tradities van het Hindoeïsme en het Boeddhisme en een kennismaking met de belangrijkste bronteksten van deze godsdiensten. Tevens kunnen studenten kennismaken met vraagstukken rond migratie en interreligiositeit. Deze minor is voor studenten bedoeld die de oosterse tradities in hun geschiedenis, rituelen, religieuze praktijken en teksten willen leren kennen en gaat over het eerste en tweede semester. Vaknaam Boeddhisme Hindoeïsme Bronteksten Oosterse tradities Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit

Boeddhisme


Beschrijving

Literatuur



BRS117 5 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in: - het levensverhaal van de Boeddha en de geschiedenis van het Boeddhisme; - de praktijk en de actualiteit. Het Boeddhisme vindt zijn oorsprong in India en Nepal. Tegenwoordig vinden we deze religie echter in grote delen van Azië en er vindt inmiddels ook een actieve missionering plaats vanuit diverse Boeddhistische stromingen in Azië naar het westen. In dit college wordt kennisgemaakt met: - het levensverhaal van de Boeddha en de verdere geschiedenis van het Boeddhisme; - de belangrijkste historische en religieuze ontwikkelingen; - de regionale karakteristieken van het Boeddhisme; - de levende praktijk van het Boeddhisme, het dagelijks leven en de relatie tussen de kloostergemeenschap en de leken; - de verschillende manieren waarop man en vrouw binnen het Boeddhisme aan de religie deelnemen. Harvey, P., An introduction to Buddhism, Cambridge University Press, 1995 (er zijn verschillende ongewijzigde herdrukken, eerste editie 1990) .

33


Hindoeïsme


Beschrijving

Literatuur

BRS115 5 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Hoor- en responsiecollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in de geschiedenis en de centrale kenmerken van het Hindoeïsme; Kennis van en inzicht in de heilige geschriften, de praktijk en de actualiteit. Het Hindoeïsme is één van de grote moderne wereldreligies. De meeste aanhangers ervan vinden we in India. Ook buiten India treffen we het Hindoeïsme inmiddels aan, onder meer in Nederland waar een grote groep migranten van Indiase afkomst woont. In dit college wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste karakteristieken van het Hindoeïsme. De geschiedenis en de ontwikkelingen van deze religie worden behandeld en tevens wordt er aandacht besteed aan de positie van de diverse heilige geschriften van de Hindoes. Er zal ook aandacht zijn voor de levende praktijk, de rituelen en de sacramenten aan de hand waarvan Hindoes hun leven inrichten. Ten slotte zal de verwevenheid van deze religie in het dagelijks leven van de Hindoes worden behandeld, alsook de relatie tussen man en vrouw, individu, groep en samenleving. Rodrigues, Hillary (2006) Introducing Hinduism. London: Routledge

Bronteksten Oosterse Tradities

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

34

BRS202 5 prof. dr. P.J.C.L. van der Velde Hoorcolleges, literatuurstudie, werkopdrachten Tentamen met een aantal vragen uit de in de colleges behandelde stof. Inleiding Boeddhisme Inleiding Hindoeïsme Kennisnemen van een aantal representatieve geschriften in vertaling die als basisteksten functioneren binnen het Hindoeïsme en het Boeddhisme. Een aantal belangrijke teksten uit het hindoeïsme en het boeddhisme wordt gelezen. Hierbij wordt getracht recht te doen aan de grote hoeveelheid literatuur die door aanhangers van deze beide religies is voortgebracht in de loop van de geschiedenis. Wat hindoeïsme betreft zullen er met name teksten worden gelezen uit de Bhakti traditie (devotionele poëzie). Uit de Boeddhistische traditie worden enkele delen uit de Sutta's, de belangrijke leerreden van de Boeddha, gelezen, delen van de Dhammapada en de Milandapanho. Tevens zal er gekeken worden naar teksten uit het latere Boeddhisme: de tradities van Mahayana en Vajrayana.


Literatuur

de Wit, Anton, van der Velde, Paul (2009) Bronnenboek Boeddhisme. Tielt: Lannoo. van der Velde, Paul (2007) Nachtblauw. Budel: Damon.

Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit


Beschrijving

Literatuur

BRS203 5 dr. J.E. Castillo Guerra Hoorcollege Schriftelijk tentamen Na afloop van deze colleges kan de student verbanden leggen tussen maatschappelijke, culturele en religieuze achtergronden en actualiteit van de migratie. Aan de hand van theoretische reflecties op migratiestudies, interculturaliteit en de relaties tussen verschillende religieuze oriëntaties leert de student analyseren en kan hij/zij reflecteren op thema' s omtrent de migratie, cultuur, religie en samenleving. Deze cursus biedt een inleiding in de migratiestudies, met bijzondere aandacht voor de relatie tussen migratie, globalisatie, cultuur en religie. We starten met een inleiding op de migratie als een fenomeen van menselijke mobiliteit dat gepaard gaat met de globalisatie. Met behulp van diverse studies maakt de student kennis met theorieën over de identiteitsvorming en de transnationaliteit van migranten. Vervolgens komen de veranderingen van religies en culturen van migranten aan bod, waarbij we aandacht schenken aan verschillende religies van migranten, denk aan islam, hindoeïsme, winti en het christendom en hun nieuwe betekenis in een context van migratie of diaspora. Tenslotte worden de belemmeringen en mogelijkheden van een interculturele en interreligieuze dialoog vanuit de migranten behandeld. E. Brugmans, P. Minderhoud en J. van Vugt (red.), Mythen en misverstanden over migratie, Valkhofpers, Nijmegen 2007. Digitale reader beschikbaar op Blackboard.

35


2.7

Minor Theologie van het christendom

Deze minor ' Theologie van het christendom'biedt een inleiding in de christelijke theologie. Vaknaam Inleiding liturgiewetenschap Dogmatiek I Geschiedenis van kerk en theologie I Theologische ethiek I


Vakcode BTH201 BTH117 BTH119 BTH120

Inleiding liturgiewetenschap Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Doelstelling Beschrijving

Literatuur

Dogmatiek I


36

BTH201 5 dr. T.H. Quartier Hoor-/werkcollege Schriftelijk tentamen Kennis van en inzicht in de zelfvoltrekking van de kerk naar rituele aspecten in de geschiedenis en in de moderne maatschappij. In deze cursus staat de vraag centraal hoe de liturgie een constitutief element voor geloof en religie kan vormen en door welke omstandigheden dit wordt bepaald. Een hoofd aandachtspunt is daarbij de wisselwerking tussen liturgie en haar culturele context. Daarvoor zal het ontstaan van de liturgie in de loop van de kerkgeschiedenis worden besproken. De hedendaagse situatie van de liturgie en de feitelijke praktijk wordt door middel van theorieën uit de Ritual Studies in kaart gebracht. Een reflexief perspectief biedt ten slotte de theologische hermeneutiek van de liturgie. Pecklers Keith F. (2003). Worship. A Primer in Christian Ritual. Collegeville, Minnesota. Reader

BTH117 5 dr. S.A.J. van Erp Hoor- en werkcollege. Schriftelijk tentamen De bronteksten veronderstellen kennis van het Engels en het Duits. De studenten verwerven kennis van en inzicht in enkele van de klassieke dogmatische traktaten. Zij kennen de fundamentele, historische en systematische reflectie van schrift en traditie op Gods aanwezigheid in de geschiedenis van het christendom. Tevens zijn ze op de hoogte van de problemen die de thematisering van die aan- en afwezigheid van God voor het huidige, actuele geloofsverstaan


Beschrijving

Literatuur

vormen, en de actualiseringspogingen van enkele belangrijke theologen uit de twintigste eeuw. Inleiding dogmatiek is een module waarin de methode, rationaliteit en inhoud van de christelijke geloofsleer aan de orde komen. Onder ' methode'wordt samengevat de studie van de geschiedenis en ontwikkeling van de dogmatiek, alsmede de reflectie op het systematische karakter en de mogelijkheidsvoorwaarden van de dogmatiek. Onder ' rationaliteit'wordt verstaan de reflectie op de verhouding van filosofie, geschiedenis en praktijk, evenals de studie van bronnen, traditieprocessen, de rol en functie van het kerkelijk leergezag, en de actualiteit van het geloof. Onder ' inhoud'worden de verschillende dogmatische traktaten samengevat, in het geval van deze module: openbaring, godsleer, scheppingsleer, theologische antropologie, christologie, soteriologie en eschatologie. F. Schüssler-Fiorenza, J. Galvin, Systematic Theology: Roman Catholic Perspectives, Minneapolis 2011.

Geschiedenis van kerk en theologie I


Beschrijving

BTH119 5 prof. dr. D.A.T. Müller Hoor- en werkcollege. Het derde uur wordt bestemd voor het lezen van bronteksten. Schriftelijk tentamen De belangrijkste ontwikkelingen, stromingen, begrippen en personen uit de geschiedenis van de Christelijke kerken en de theologie in hun historische context kunnen herkennen en verklaren. Kennis van perioden en keerpunten in de geschiedenis van kerk en geloof (vooral in het westen) en inzicht in het belang van de geschiedenis voor het omgaan met actuele vragen. lntroductie in de kerkgeschiedenis onder het perspectief "Kerk en autoriteit" Het begrip autoriteit komt aan de orde wanneer christenen trachten zichzelf te definiëren ten opzichte van de niet-christelijke, joodse en "heidense" wereld, maar ook wanneer ze zich intern bezighouden met de vraag, wat wel en niet behoort tot de gezaghebbende bronnen en de "orthodoxe" leer. Maar ook op het vlak van kerkorganisatie en -structuur komt het thema autoriteit nadrukkelijk aan de orde wanneer het gaat om de organisatie van de jonge gemeenten en om de samenwerking met de keizer. Hieronder valt dan ook de vraag waarom vrouwen geen toegang naar de zich ontwikkelende ambten verkregen. De draad wordt opgenomen en vervolgd door de Middeleeuwen heen, dus de periode tussen ca. 500 en 1500. Hier komen de volgende thema' s aan de orde: de bekering van de Germaanse volkeren; de verhouding tussen paus en keizer; ketterij en kruistochten, vooral met

37


Literatuur

het oog op de deelname van vrouwen; de relatie Rome Constantinopel; het westerse schisma en het conciliarisme. De spanning tussen Reformatie en Contrareformatie als periode van het zoeken naar nieuwe vormen en posities van autoriteit (zoals schrift, ambt en rede) wordt bestudeerd onder het perspectief van de verschillende Europese landen. De moderne tijd beweegt zich aanvankelijk tussen de polen van verlichting en revolutie waarin de opkomst van seculiere wereldbeschouwingen en bewegingen tot volkomen andere vormen van autoriteit leidt en de intern-christelijke differentiatie voortgezet wordt. De confrontatie met Vaticanum I en II en de accentuatie die toen aan geschiedenis als autoriteit werd gegeven staat voor de meest recente periode centraal. Verplicht aan te schaffen literatuur: K. Fitschen, Kirchengeschichte (Module der Theologie Bd.3), Gütersloh 2009.

Theologische Ethiek I

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling Beschrijving

Literatuur

38

BTH120 5 dr. C. Hübenthal Hoor- en responsiecolleges Schriftelijk tentamen Geen Studenten maken kennis met (a) bronnen van de christelijke moraal, (b) historisch posities uit de wijsgerige en theologische ethiek, (c) posities m.b.t. de verhouding van moraal en geloof. Naast de historische en de praktische vakken kent de theologie ook disciplines die zich bezighouden met de leerstellige dimensie van het christelijke geloof. Deze disciplines - die ook de systematische vakken worden genoemd - zijn de fundamentele theologie, de dogmatiek en de theologische ethiek. Terwijl de fundamentele theologie en de dogmatiek de doctrinele kant van het christelijk geloof belichten, probeert de theologische ethiek een antwoord te vinden op de vraag, hoe het goede en juiste handelen van individuen en instituties eruit ziet. Verder vraagt ze over welke houdingen (deugden) en structurele kenmerken (rechtvaardigheid) individuen en instituties moeten beschikken om goed en juist te kunnen handelen. Daartoe is onder meer een grondige bezinning nodig op de fundamenten en de bronnen van de moraal. Bovendien moet ook op de verhouding van moraal en geloof gereflecteerd worden. In de cursus worden vooral deze vragen aan de orde gesteld. De aanschaffing van het volgende boek wordt aanbevolen: Arie Leijen, Profielen van ethiek. Van Aristoteles tot Levinas. Bussum: Coutinho 1998 (wij zullen er enkele hoofdstukken uit lezen). Bovendien wordt vóór het begin van het college een reader met de overige relevante teksten ter beschikking gesteld.


2.8

Minors Eastern Christianity (IVOC)

The faculties of Theology and Religious Studies, in collaboration with the Institute of Eastern Christian Studies, offer a coherent package Eastern Christianity in the form of two minors, intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Two introductory courses will be taught within the Bachelor' s programme, but are also open to master' s students (with special reading assignments). The minors Eastern Christianity intend to offer a systematic introduction to this multi-form world. Christianity is often considered as synonymous with western or Latin forms of Christianity, the Church of Rome and its offspring, the Churches of the Reformation. This holds even true for the Churches in Asia, despite several attempts at adapting to the eastern context (inculturation, contextualization, etc....). In this way, too little attention is paid to the fact that Christianity, in its origins, was an "oriental" religion: it developed in cultural contexts which were different from those of the western world. This oriental context however is not homogeneous, but is expressed in various ways: the Greek-Byzantine traditions (to-day especially in Russia and Eastern Europe), the so-called oriental traditions, the Copts, the Maronites, the Syrian Orthodox, the Assyrians in the Middle East and strongly influenced by their Islamic context, the Armenians, the Georgians and the Ethiopians and, finally, the Thomas Christians in India. Studying the theology, history and spirituality of these traditions shows that Christianity is not necessarily limited to (certain forms of) western theological etc. thinking. Minor I Christianity in the Middle East ** Course Constantinople and Rome * Introduction to the Christian traditions of the Middle East * Coptic Christianity: an introduction Eastern Christianity and Islam

Code OTR734 OTR735 OTR736 OTR737

EC 5 5 5 5

Code OTR734 OTR727

EC 5 5

OTR739 OTR740

5 5

Minor II Christianity in Eastern Europe ** Course Constantinople and Rome * Russian Orthodoxy under the Soviet regime and after - Conflicts and Controversies * Russian religious-philosophical thinking Icons: theology, devotion, art

* Introductory courses: BA level, also accessible to MA-students as part of their master in Theology. MA-students will get extra assignments; please contact the teacher. ** Combinations of courses of both minors are possible.

39


In addition, students are offered the possibility to study one of the languages important for an in-depth understanding of the eastern and oriental Christian traditions. The following language courses are offered: Coptic I and II Russian II Syriac I and II See the chapter "Engelstalig aanbod / English courses" for more information on all these courses.

Constantinople and Rome

The History and Analysis of a Conflict Course ID OTR734 Credits 5 Lecturers A. Bruening, prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method lecture with active participation of students Examination written examination Prerequisites This course is intended for bachelor and master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives The objective of this course is to give an overview description of the history and present day situation of the Orthodox Church of Constantinople and an analysis of the reasons leading to the separation between Constantinople and Rome Contents The course will give an introductory overview of the different developments of Eastern (Orthodox) and Western Christianity since Late Antiquity until recent times. It focuses on several key points in the slow but steady alienation of two branches of Christianity along with a discussion of possible solutions for extant problems. The following themes will be discussed: 1. Early developments (the first councils up to Chalcedon (451), the role of the Emperor and the Byzantine "Imperial Church", the pentarchy of the patriarchs); 2. Relations between Roman papacy and Constantinople in the early centuries; 3. Iconoclasts - Iconodules: Struggle over Icons and Images; 4. The 9th Century: Patriarch Photius - Mission of the Slaves (St. Cyrill and Methodius); 5. The 11th Century: The Great Schism of 1054; Gregorian Reforms in the West; 6. Scholastics and Hesychasm: Differing balances between Science and Spirituality; 7. 1204 and the Crusades; 8. The 15th Century: Attempts for reconciliation (the Council of 40


Literature

Florence/Ferrara 1439) - The End of Byzantium (Fall of Constantinople 1453); 9. The Position of the Christians in the Ottoman Empire - The Millet system; 10. The Reformation and the Orthodox - further steps in mutual misunderstanding?; 11. Development of Christianity in the Balkan and the Middle East (The Neo-Martyrs); 12. Contacts between Constantinople and the West; 13. Reform movements in the Ottoman Empire (Tanzimat); 14. The Present position of the Patriarch of Constantinople in Ecumenical Relations and Politics Will be named on occasion. A course reader is available.

Introduction to the Christian traditions of the Middle East

Eastern Christian Communities within the World of Islam: History and Perspectives Course ID OTR735 Credits 5 Lecturer prof. dr. H.G.B. Teule Teaching method Lecture with active participation of students (discussion) Examination Written or oral examination Prerequisites This course is one of the central courses for those interested in following the minor Eastern Christianity. It is intended for bachelor students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Objectives Insight into the plurality of the Christian traditions of the Middle East, the position of the Christians within the world of Islam and their contribution to Islamic culture, philosophy and theology; the process of inculturation and adoption of Arabic and Islamic cultural modes of expression as well as of alienation and the contacts with European Christianity. Contents Part I: pre-Islamic Period 1. Christianity in the Middle East: A Semitic form of Christianity. 2. The first divisions and Christological dissensions: Christology, language and communal identity. Imperial Church of Byzantium and its attitude to the National Churches. Christianity in Persia Part II: Islamic period 3. The early spread of Islam and its consequences for the Christian communities. 4. The contribution of the Christians towards the emergence of a Muslim philosophy, culture and theology. 5. Interreligious dialogue and polemics 5. The period of the Syriac Renaissance: ecumenism and adoption of Arabic and Islamic cultural patterns. Part III: 6. Contacts with the West I: the Crusaders

41


Literature

7. Decline 8. Contacts with the West II: Missionaries from Rome and the creation of Uniate Churches 9. Contribution of Christians to the Arabic Renaissance and Arabic nationalism. Part IV: 10. Recent Developments. 11. Casus: Iraq and Turkey. Reader (different for B.A and M.A students)

Coptic Christianity: an introduction Course ID Credits Lecturer Teaching method Examination Prerequisites

Objectives Contents

OTR736 5 prof. dr. J. van der Vliet Lectures Written examination This course is intended for master students in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Students who follow this course will obtain basic knowledge of the Coptic culture, religion and heritage, seen against the broader background of Egyptian history. The history of Coptic Christianity is the reflection of 2000 years of Egyptian history, from the final phases of traditional Egyptian religion and culture down to the present period of Muslim predominance and massive emigration. This course offers a first introduction to the specificity of Egyptian Christianity, without aiming at completeness. It provides basic information about the general historical and religious backgrounds of Coptic Christianity as well as about phenomena that are nowadays associated in particular with the word Coptic, such as the Desert Fathers, Gnosticism and the visual arts of late-antique Egypt. Special attention is paid to the now lost Christianity of Nubia, the present-day northern Sudan, and to the elements that define the Coptic identity today.

The following topics will usually be discussed, but please note that the selection and the order of the individual topics may be subject to variation: 1. Terms and definitions 2. A historical outline 3. Coptic: language and languages 4. Split divinity: Egyptian Gnosticism 5. Desert Fathers: Egyptian Monasticism 6. Celestial bliss, wordly fun: Martyrs and pilgrims 7. Angels and angel lore 8. Manipulating the powers, warding off evil: Coptic magic

42


Literature

9. Coptic art 10. Nubian Christianity 11. Becoming a minority: the Copts and Islam 12. The Copts today Reference book: Th.H. Partrick, Traditional Egyptian Christianity: A history of the Coptic Orthodox Church, Greensboro: Fisher Park Press, 1996.

Eastern Christianity and Islam

Course ID Credits Lecturer Teaching method

Examination Prerequisites

Objectives Contents

Literature

OTR737 5 prof. dr. H.G.B. Teule Seminar. Active participation is required. Students present a paper on an "interreligious text" written by an eastern Christian theologian, taking into account the hermeneutical keys discussed in the introductory lessons. Written exam This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. The aim is to provide insight into and to reflect critically on the way in which eastern/oriental Christians respond to Islam. Dialogue between Christians and Muslims is not self-evident. In this respect, it is enriching to listen to the experience of Christians living in an Islamic society. In this course student will read and discuss a selection of (translated) Christian apologetic and polemical texts (John of Damascus, Abraham of Tiberias, al-Kindi, Timothy I, Paul of Sidon, ...) and some Muslim reactions (al-Tabari, Ibn Taymiyya, ...) The aspect of cultural and implicit religious mutual influences between scholars and religious persons of both religions will also receive attention. The following hermeneutical keys as a help to understand the presented will be discussed in two introductory lectures: importance of the literary genre (aplogetics, polemics ...), importance of the language (Greek, Syriac, Arabic...), importance of the religious affiliation (Syrian Orthodox, Chalcedonian, "Nestorian"...) Will be discussed during the first lecture. Will be discussed during the first lecture.

43


Eastern Europe and its Christianity: an introduction Course ID Credits Lecturer Examination Prerequisites

Contents

OTR727 5 A. Bruening Paper. The course is open for Master and Bachelor Students as well. Necessary is yet a sufficient knowledge of English to follow the courses and read literature and sources in English translation. Any other language, especially German, Russian, Ukrainian will be welcome, but is not a must at all. Orthodox Christendom - as many Orthodox say - by its very nature does not allow experiments. How, then, to face new and even dangerous situations in the world, in state and society? How did Orthodox Christianity survive totalitarianism? The history of Russian Orthodoxy from about 1900 till now is illustrative for all the strengths and risks in Eastern Christianity. It was quite much that it had to face. In the revolutionary years of 1917/28 the Russian Orthodox Church, despite its own simultaneous efforts for reform, lost its formerly dominating position in Russia and the Orthodox World. What came up instead, were years of severe persecution, splitting and in parts collaboration. The latter in particular was later to be a most problematic heritage in the postSoviet period. After the breakdown of the atheist Soviet state, search for a position in World Christianity began anew. Striving to overcome the shadows of the immediate past, Orthodoxy in Russia entered a process that might be called an "invention of tradition" - with multiple results.

The nature of our theme poses the question of Church-State relationship with its multiple aspects in the centre of interest. In the Orthodox tradition of the so-called symphonia, which means an ideal of harmonic mutual collaboration of Church and State, the latter to some degree was provided with sacral quality as well. In Byzantium the Emperor opened and leaded synods, and Byzantine law was mostly released in cooperation with the Patriarch. Russia not only adopted this model, but the Church reforms of Peter the Great even strengthened the significance of the worldly ruler in the framework of the Church' s organization. The institution of the Patriarch had been abolished then, replaced by an administrative body. This was further called the "Holy Synod", and its head were officials of the Tsar, or at last the Tsar himself. But then the Tsar disappeared, and an atheistic regime took his place. How did this heritage allow then to cope with the revolutionary events throughout the 20th century, in an atheistic state, and its breakdown after 74 years?

44


The course gives an introduction in some specifics of Orthodox Christianity, furthermore in specific aspects of the Russian (Church) History of the 20th century, and tries to weigh aspects of the Orthodox Christianity in the (gobalized) modern world against this background. All theses aspects are to be considered in a comparative view with the - probably - better known Christianity of the West. Time schedule and content keywords of lectures (collegerooster): 1. Orthodox churches: Basics (symphonia - The relation between Church and State in Byzantium, its differences compared with Western models; the Russian Orthodox Church and her place in the Orthodox world - outlines of historical development) 2. Russian Orthodoxy before the Revolution (The Petrine Church reform and its effects; Religion and Nation in the 19th Century; crisis and reform efforts around 1900) 3. Revolution and Early 1920' s (The Reform Council of 1917/18; the Church and the Bolsheviks during the Revolutionary Events) 4. Stalinism (The Beginnings of Persecution and Collaboration in the 1920' s - Metropolitan Sergii (Starogrodskyi) and his declaration - Stalinism and Religious Law) 5. Second World War (End of Persecution and Collaboration against the Common Enemy on the Ground of Patriotism) 6. (March, 18th) The Russian Orthodox Church Abroad (Russian Orthodoxy in Exile, its Genesis and Ideological Attitudes). 1. The 1960' s and 1970' s (Persecution and Ways of Collaboration under Chrushchev and Brezhnev - The Russian Orthodox Church and their role in the Ecumenical Movement) 2. Perestrojka (Renewal of Religious Laws; 1988 - Thousand Years since Christianization of Russia) 3. After 1991: Russia I (Russian Orthodoxy under Yeltsin; "Uniatism"- New Tendencies in International Relations) 4. After 1991: Russia II (Religious Law of 1997/2000; The Social Charta of 2000) 5. After 1991 (Ukraine and the dilemma of "National Orthodoxy") 6. Recent developments (Russian Orthodoxy and other Christian Confessions; Religion and Society in Russia Today).

45


Literature

As an introduction maybe read: D. Pospielovsky, The Orthodox Church in the History of Russia (Crestwood/New York), 1998. More will be named on occasion.

Russian religious-philosophical thinking Course ID Credits Teaching method

Examination Prerequisites

Objectives

Contents

46

OTR739 5 Lectures, working groups, discussion of assignments and questions, text reading and analyses of argument. 12 lectures with subsequent working group. In preparation for lectures and working groups every week the students read original texts in English translation and make text assignments. Students discuss texts and assignments during working groups. The description of lectures and working groups, a full list of literature, the assignments to the texts, a summary of every lecture will be made available on Blackboard. Active participation, Short oral presentation (10 min), paper or oral/written examination (at start of the course each student makes a preliminary choice). This course is intended for masterstudents in theology, religious studies, cultural anthropology, history or Arabic and Islam. Other students need to contact the lecturer before participating in this course. Cognitive: The student will have a systematically and historically oriented overview of Russian social and political thought (1812-200+). The student is able to read original texts in translation and to interpret the texts in their social, political and historical context. The student can compare the arguments concerning social and political themes. Academic: The student can reflect on the arguments presented and is able to formulate his/her own point of view, criticism or thesis; the student is able to reflect on the results of the course, and the proceedings. Abilities: The student is able to express herself clearly and well informed on BA3 level, orally and in writing. The student is able to give a short well structured argument with a clearly expressed own opinion on a self chosen theme connected to the course. In the course "Russian Social and Political Thought" three periods in Russian modern history are central: the contemporary postPerestroika and post-imperial time (1974 -); the period known as the Russian Silver Age (1890-1920); and finally the 19th Century Controversy between Westernizers and Slavophiles (1812-1860).


Central tensions in the course are religion versus philosophy, spiritual versus secular, transcendent versus immanent, and individual versus collective. In the lectures first a general overview of Russian Social and Political though is given. Than the generation of Russian social and political thinkers after the Thaw period and before Perestroika is focused on. Point of departure will be the ' social doctrine'of the Russian Orthodox Church, published on Internet in 2000 as The Basic principles of the Social Conception of the Russian Orthodox Church. This text refers to the other periods in this course as well. Apart from this text, the collection of essays From Under the Rubble (1967), with chief editor and contributor Alexander Solzhenitsyn, as well as some texts from Russische Filosofie na de Perestrojka give a good impression of religious and academic social and political thought before and after Perestroika. Subsequently we will concentrate on the period that Russian political and social thought is articulated for the first time outside an exclusively governmental or religious discourse. The start of this period is the year 1812, when the Napoleonic army was defeated by the Russian winter. This period became known as the controversy between Westernizers and Slavophiles that started with the Philosophical letters of Petr Chaadaev. Prominent figures in this controversy were publicist and literary critic Vissarion Belinskij (1811-1848) known as Westernizer and atheist, and Aleksei Khomiakov (1804-1860) an important Slavophile and Orthodox theologian. During the Silver Age, Karl Marx and Vladimir Solov' ev are important figures Solov' ev inspired an important publication in Russian social and political thought, Signposts that is very critical toward the dominant Marxist-communist movement. Because of the significance of Signposts, to several authors and contributors will be dedicated a separate lecture. Literature

The Basis of the Social Concept (2000) http://www.mospat.ru/index.php?mid=180 Signposts. A collection of articles on the Russian Intelligentsia, Irvine 1986, Translator and Editor Marshall S. Schatz en Judith E. Zimmerman, Translation of Vekhi. Sbornik statei o russkoi intelligentsii, ed. M. Gershenzon, Moskou, 1909) - selection of articles Out of the Depth.(De Profundis) A Collection of articles on the Russian revolution, Irvine: Charles Schlacks Publ., 1986, translation of De prufundis/Iz glubiny; sbornik stat'ei o russkoi revoliutsii, Ed. P. Struve, Moscow 1918 /republished in Moscow 1990 - English translation: Woehrlin F. ed. From Under the Rubble, Michael Scammell, ed (1975). Boston: Little, Brown, translation of Iz-pod glyb. Paris: YMCA. (1967)

47


Russische Filosofie na de Perestrojka, Ed. E. van der Zweerde, Krisis Parresia 1995 - selected texts in Dutch translation Encyclopedic texts on Russian philosophy (Edwards or Routledge) Philosophical letters, P. Chaadaev Letter to Gogol, V. Belinskii The Church is One, A. Khomiakov

Icons: Theology, Devotion, Art Course ID Credits Lecturer Examination Prerequisites

Objectives

Contents

Literature 48

OTR740 5 A. Bruening Written examination This course is intended for master students in theology, religious studies, cultural anthropology, (art) history or Arabic and Islam. Other students are admitted, but are requested to contact the lecturer before participating in this course. The course - as a part of a larger minor over Orthodox Christianity aims at familiarizing students with theology, art, culture and practices of worship of these illustrious elements of the Christendom of the East, and with influences they had on Western Christianity and culture. It is made up as an introduction into the topic, with special attention to the theoretical foundations of icon art. Numerous illustrative examples will yet also serve the aim of getting acquainted with main examples and themes of icon painting. Few things seem to westerners as characteristic for Eastern Christendom as icons. "Windows on eternity" is a name they are often given - but does this justice to their real significance? Icons indeed have an indispensable place in the liturgy and the worship of the Orthodox churches, and no church interior can be imagined without them. Furthermore, there are, over the centuries, numerous theological reasonings about the presence of the sacred in icons, about their perspective, the way to paint them (actually an icon is rather being "written" than painted), the legitimacy of the venerating (not adoring) icons etc. Last but not least - a pattern less known - the art of icons has exerted considerable influence on modern art, as much in Russia as in the West. Theoretical or theological reflections behind the icon continue to exert their impact on modern thinking in art theory, theology and spirituality, philosophy etc. Themes to be treated in the course are i.a.: Pictures and Images in Antiquity and their Influence on Icons; Iconoclasm and Struggles over Icons; Theory of the Holy Image; Theology of the Icon; How an Icon is Made; Schools, Styles, Traditions; Russian Icons; Icon Painting and Western Art - Common Roots and Sharp Differences; Icons in the Modern World, Icons and Modern Art; etc. Will be named on occasion.

3 MINOREN ISLAM EN ARABISCH

3 Minoren Islam en Arabisch 3.1

Minor Islam en Arabisch

Kennis van taal, cultuur, godsdienst en geschiedenis van het Midden-Oosten en Noord Afrika draagt bij aan het verbeteren van contacten op politiek en economisch gebied, terwijl kennis van de achtergronden van cultuur en religie van migranten uit deze regio bijdraagt aan het welslagen van de multiculturele samenleving. De islam is vanaf het begin nauw verbonden geweest met het Arabisch als taal van de openbaring in de Qur'an en nog steeds speelt de Arabische taal een belangrijke rol binnen de Arabische wereld, maar ook voor moslims overal ter wereld. Binnen deze minor worden modules aangeboden op het terrein van de studie van de islam waarna de student een vervolgtraject kiest gericht op de Arabische taal (aan het eind van die cursus ben je in staat zelfstandig teksten uit de Qur'an te bestuderen), dan wel op een politicologisch-antropologische studie van de regio. De minor bestaat uit 4 vakken van elk 5 EC, waarbij de eerste 2 verplicht zijn, en je vervolgens een keuzetraject hebt tussen een talig en niet-talig pad. Studenten van alle opleidingen, behalve Islam en Arabisch, kunnen zich inschrijven voor deze minor. Verplichte vakken:

Inleiding in de Islam I Inleiding in de Islam II: Moslims in de moderne tijd

5 EC 5 EC

BRS116 IAB220

Keuzetraject 1:

Inleiding politicologie van het moderne Midden-Oosten Inleiding antropologie van het moderne Midden-Oosten

5 EC

IAB225

5 EC

IAB230

Arabisch 1 Arabisch 2

5 EC 5 EC

ORS703 ORS704

Keuzetraject 2: Inschrijven via Kiss

Alle vakken worden in het 1e semester gegeven, behalve Arabisch bijvak II (2e semester) en hebben 5 EC.

49


Islam


Literatuur


Inleiding islam II: moslims in de moderne tijd

Vakcode Studiepunten Docent Onderwijsvorm

Toetsvorm Ingangsvoorwaarden Doelstelling

Beschrijving

50

IAB220 5 dr. J. Wagemakers De cursus wordt gedeeltelijk als hoor- en gedeeltelijk als werkcollege gegeven. Er wordt verwacht dat je je voorbereidt op de colleges door de primaire bronteksten en de secundaire literatuur te bestuderen. Het zelfstandig voorbereide werk wordt tijdens de colleges mondeling voorgedragen en bediscussieerd. Participatie (10%), referaat (10%) en een schriftelijk tentamen (gesloten boek, open vragen, 80%). BA-I Aan het eind van de cursus ben je in staat op basis van primaire (vertaalde) teksten en secundaire literatuur belangrijke problemen waarmee moslims in de moderne tijd geconfronteerd worden mondeling en schriftelijk te verwoorden en te analyseren. De cursus beoogt inzicht te geven in de verschillende antwoorden die moslimse intellectuelen op de uitdagingen van de moderne tijd gegeven hebben. Deze uitdagingen zitten niet alleen in de politieke ontwikkelingen die zich in het Midden-Oosten en de islamitische wereld in de afgelopen twee eeuwen voordeden (imperialisme, kolonialisme) maar ook en vooral in de intellectuele stromingen van


de westerse wereld. Inhoud van de cursus: A. Moslims en de uitdagingen van de moderne tijd, i.h.b. "de erfenis van het kolonialisme" 1. Jamal al-Din al-Afghani; 2. Sayyid Ahmad Khan. B. Nationale identeit en beschaving 3. Muhammad ' Abduh; 4. ' Ali ' Abd al-Raziq; 5. Ahmad Lutfi al-Sayyid; 6. Muhammad Rashid Rida. C. De islamisering van staat, systeem en maatschappij 7. Hasan al-Banna; 8. Abu l-A' la Mawdudi; 9. Hasan al-Turabi. D. Radicale islam 10. Sayyid Qutb; 11. Osama bin Laden. 12. Afsluitend college en evaluatie. Literatuur

- Henk Driessen (red.), In het Huis van de Islam, Nijmegen: SUN, 1997 (of later); - John L. Esposito, Islam and Politics, Syracuse, NY: Syracuse University Press, 1998 (vierde druk!); - geselecteerde artikelen, te kopiëren.

Inleiding politicologie van het moderne Midden-Oosten



IAB225 5 dr. J. Wagemakers Participerende hoorcolleges. Nadere uitdieping van thema' s door het houden van referaten met daarop volgende discussie. Participatie (10%), referaten (10%) en schriftelijk tentamen (gesloten boek, open vragen, 80%). BA-I Aan het einde van deze cursus kun je problemen en conflictsituaties in het Midden-Oosten analyseren aan de hand van theoretische thema' s uit de politicologie. Specifiek wil dit zeggen dat je inzicht hebt in de definiëring van de behandelde thema' s en de verschillen van mening over hoe deze thema' s het beste ten uitvoer gebracht kunnen worden; inzicht hebt in de onderlinge samenhang tussen deze thema' s en waarom het ene vaak niet los gezien kan worden van het andere; en je problemen en conflicten in het Midden-Oosten kunt signaleren en analyseren aan de hand van de verworven inzichten over de thema' s door de theorie hiervan toe te passen.

51


Beschrijving

Literatuur

De cursus beoogt je bekend te maken met verschillende onderdelen en concepten binnen de politiek van het Midden-Oosten. De colleges zijn erop gericht je een oriënterend beeld te geven en bouwen voort op de Inleiding maatschappij en politiek van het Midden-Oosten uit het eerste jaar. Onderdelen van deze cursus worden in het derde en vierde jaar in werkgroepen binnen de opleiding verder verdiept. De volgende onderwerpen worden besproken: staat (ontstaan, machtspositie en -verhouding met burgers); democratie (definiëring, voor- en nadelen, diversiteit); civil society (verhouding met staat, rol in democratisering, diversiteit); globalisering (veranderende rol van staat, economische ontwikkeling, rol van media); religie en de staat (verschillende vormen theocratie, scheiding kerk/staat). Losse artikelen, te kopiëren.

Inleiding antropologie: Islam en het moderne Midden-Oosten



Beschrijving

52

IAB230 5 dr. C. van Nieuwkerk Hoorcolleges over stromingen in de antropologie en een inleiding op de thema’s van de monografieën; werkgroep over monografieën. Drie kritische boekrecensies over de gekozen monografiën en een referaat. Beide toetsvormen worden tijdens het college uitgebreid behandeld en toegelicht. BA-1 Aan het eind van de cursus heb je de verschillende stromingen in de antropologie leren kennen en heb je inzicht verkregen in de manier waarop een benadering doorwerkt in het soort van kennis dat wordt gegenereerd. Je bent in staat antropologische paradigmata kritisch te evalueren aan de hand van enkele vooraanstaande monografieën over de regio. De cursus geeft inzicht in antropologische benaderingswijzen van Islam en het Midden-Oosten aan de hand van hoorcolleges en werkgroepen over enkele belangrijke monografieën. De te bestuderen monografieën betreffen centrale onderwerpen van antropologische theorievorming over Islam en de regio: sufisme, shi' isme, familie en verwantschapsverhoudingen, tribale en nationale identiteit, methode van veldwerk. Onderwerpen die aan de orde komen: 1 - 3 Hoorcollege antropologie van de islam en stromingen in de antropologie; achtergronden bij de te lezen monografieën. 4 - 5 Werkgroep monografieën. 6 - 7 Hoorcollege stromingen in de antropologie; achtergronden bij de te lezen monografieën. 8 - 9 Werkgroep monografieën. 10 Hoorcollege stromingen in de antropologie en achtergronden bij de te lezen monografieën.


Literatuur

Arabisch I


Beschrijving

Literatuur

Arabisch II


11 - 12 Werkgroep monografieën; en evaluatie. 3 monografieën

ORS703 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Werkcollege Schriftelijk tentamen Geen. Intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men zeer eenvoudige Arabische teksten (in Arabisch schrift) kan vertalen naar het Nederlands en kennis heeft van de belangrijkste regels van de Arabische grammatica. Deze cursus is het eerste onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen, zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. Leren van Arabisch kost veel tijd. De studenten dienen zoveel mogelijk bij de colleges aanwezig te zijn en de stof telkens intensief voor te bereiden. In de cursus wordt eerst begonnen met het leren van het Arabische schrift; spoedig daarna volgen de eerste grammaticale regels. Door veel te oefenen raakt men geleidelijk vertrouwd met de Arabische lettertekens en de regels van de grammatica. Omdat de cursus gericht is op het leren lezen van Koranteksten, ligt de nadruk op het vertalen uit het Arabisch naar het Nederlands. Vanaf de tweede week leren de studenten Arabische teksten (in Arabisch schrift) hardop te lezen en daarna in het Nederlands te vertalen. Verplicht: Herman Talloen,Â Ayyuha t-talib...! Handboek voor het modern standaard Arabisch / druk 3, 2007. ISBN 10: 9044121316/ISBN 13: 9789044121315 Aanbevolen: Herman Talloen,Â Ayyuha t-talib...! / CD-Teksten oplossingenboek, geÃ¯ ntegreerde woordenlijst / druk 2, 2007. ISBN 10: 9044121324/ISBN 13: 9789044121322

ORS704 5 drs. N.A. Boekhoff-van der Voort Werkcollege. Schriftelijk tentamen bestaande uit twee vertalingen. Arabisch 1 of een vergelijkbare cursus. De doelstelling van het college Arabisch 2 is het intensief leren van de Arabische taal tot het niveau dat men eenvoudige Arabische teksten met behulp van een woordenboek in het Nederlands kan vertalen. Deze cursus is het tweede onderdeel van een cursus die tot einddoel heeft zelfstandig teksten uit de Koran te lezen, zodat men in staat is bestaande vertalingen op hun juistheid te beoordelen. 53


Beschrijving

Literatuur

54

De cursus Arabisch 2 is een vervolg op de cursus Arabisch 1. De grammaticale kennis uit de cursus Arabisch 1 wordt uitgebreid met de regels voor zwakke werkwoorden en afgeleide stammen. Het vertalen van Arabische teksten naar het Nederlands wordt voortgezet. Veel aandacht wordt daarbij besteed aan het gebruik van het ArabischNederlands woordenboek, waarvoor het nodig is de stamletters van een woord te herkennen. De nadruk ligt op kennis van de Arabische grammatica en het vertalen van het Arabisch naar het Nederlands met behulp van een woordenboek Verplicht: Herman Talloen, Ayyuha t-talib...! Handboek voor het modern standaard Arabisch / druk 3, 2007. ISBN 10: 9044121316/ISBN 13: 9789044121315. Aanbevolen: Herman Talloen, Ayyuha t-talib...! / CD-Teksten oplossingenboek, geïntegreerde woordenlijst / druk 2, 2007. ISBN 10: 9044121324/ISBN 13: 9789044121322 Verplicht: Een Arabisch woordenboek, bij voorkeur: Jan Hoogland (red.), Woordenboek Arabisch-Nederlands, Amsterdam: Bulaaq, 2003. of: Hans Wehr & J.M. Cowan, Arabic-English dictionary, druk 4. (paperback)

4 DOCENTENLIJST

4 Docentenlijst Ackermans, Dr. J.E.A. Boekhoff-van der Voort, Drs. N.A. Brüning, A. Buskes, Dr. C.J.J. Castillo Guerra, Dr. J.E. Erp, Dr. S.A.J. van Essen, Prof. dr. G. Eynikel, Dr. E.M.M. Hübenthal, Dr. C. Haardt, Prof. dr. M.A.C. de Haute, Prof. dr. P.I.M.M. van Heiden, Dr. G.J. van der Hermans, Prof. dr. C.A.M. Koning, Dr. M.J.M. de Leijenhorst, Dr. C.H. Müller, Prof. dr. D.A.T. Motzki, Prof. dr. H. Nieuwkerk, Dr. C. van Quartier, Dr. T.H. Raedts, Prof. dr. P.G.J.M. Slors, Prof. dr. M.V.P. Sterkens, Dr. C.J.A. Steunebrink, Dr. G.A.J. Teule, Prof. dr. H.G.B. Tongeren, Prof. dr. P.J.M. van Troch, Prof. dr. G.M.F. Vedder, Prof. dr. B.H. Velde, Prof. dr. P.J.C.L. van der Venbrux, Prof. dr. H.J.M. Vliet, Prof. dr. J. van der Wagemakers, Dr. J. Wils, Prof. dr. J.P.

[email protected] [email protected] a.Brü[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

024 3612729 024 3612641 024 3611806 024 3616223 024 3611522 024 3611503 024 3611461 024 3615604 024 3615527 024 3616230 024 3616227 024 3616171 024 3612890 024 3612161 024 3615528 024 3616048 024 3612889 024 3611125 024 3612910 024 3612951 024 3616051 024 3615846 024 3611805 024 3612939 024 3612483 024 3612166 024 3612764 024 3611741 024 3616092 024 3612890

E 14.08 E 17.19 E 12.08 E 16.16 E 14.14 E 13.29 E 13.28 E 14.03a E 13.22 E 14.22 E 16.08 E 16.09 E 14.28 E 17.12 E 16.05 E 14.06 E 17.13 E 17.22 E 17.07 E 10.08 E 16.12 E 14.21 E 16.07 E 12.11 E 16.28 E 13.25 E 15.36 E 14.07 E 17.11 E 12.10 E 17.12

55


5 Vakkenindex Antropologie van de religie....................................................................................................19 Arabisch I.........................................................................................................................10, 53 Arabisch II.......................................................................................................................11, 53 Boeddhisme......................................................................................................................24, 33 Bronteksten NT/Islam............................................................................................................31 Bronteksten Oosterse Tradities...............................................................................................34 Christendom.....................................................................................................................22, 30 Cognitiefilosofie......................................................................................................................3 Constantinople and Rome......................................................................................................40 Coptic Christianity: an introduction.................................................................................17, 42 Coptic I..................................................................................................................................16 Coptic II.................................................................................................................................16 Dogmatiek I...........................................................................................................................36 Eastern Christianity and Islam................................................................................................43 Eastern Europe and its Christianity: an introduction..............................................................44 Gender en multiculturaliteit....................................................................................................21 Geschiedenis van de hedendaagse wijsbegeerte - verkorte bachelor........................................5 Geschiedenis van de moderne wijsbegeerte - verkorte bachelor...............................................1 Geschiedenis van kerk en theologie I.....................................................................................37 Godsdienstpsychologie..........................................................................................................26 Godsdienstwijsbegeerte..........................................................................................................26 Hindoeïsme......................................................................................................................23, 34 Icons: Theology, Devotion, Art..............................................................................................48 Inleiding antropologie: Islam en het moderne Midden-Oosten...............................................52 Inleiding islam II: moslims in de moderne tijd.................................................................12, 50 Inleiding liturgiewetenschap..................................................................................................36 Inleiding politicologie van het moderne Midden-Oosten........................................................51 Introduction to the Christian traditions of the Middle East...............................................15, 41 Islam.....................................................................................................................12, 23, 30, 50 Jodendom, christendom en islam...........................................................................................29 Kenleer en Wetenschapsfilosofie.............................................................................................2 Metafysica - verkorte bachelor.................................................................................................7 Migratie, globaliserende religies en interreligiositeit........................................................20, 35 Religie en ethiek....................................................................................................................20 Rituele studies........................................................................................................................25 Russian religious-philosophical thinking................................................................................46 Sociale en politieke wijsbegeerte - verkorte bachelor...............................................................6 Syriac I...................................................................................................................................14 Syriac II.................................................................................................................................14 Theologische Ethiek I............................................................................................................38 Theorieën over religie............................................................................................................27 Wijsgerige antropologie - verkorte bachelor............................................................................6 Wijsgerige ethiek - verkorte bachelor.......................................................................................2

56

Minorengids Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

Recommend Documents