Minister positief over route voorwaarts. Umami gezonder alternatief voor zout. Jaaroverzicht 2010: duurzaamheid breekt door

01_EVMI_cover 07-12-10 16:33 Pagina 1

www.evmi.nl

n r. 1 0 - 2 1 d e c e m b e r 2 0 1 0

E i s m a Vo e d i n g s m i d d e l e n i n d u s t r i e

Umami gezonder alternatief voor zout

Minister positief over ‘route voorwaarts’ Jaaroverzicht 2010: duurzaamheid breekt door

www.nutri-akt.nl

Technical Services Specialist Die kiest voor internationale klanten in de fascinerende wereld van cacao

Wormer

Cargill is, met 131.000 medewerkers in 66 landen, wereldwijd hoofdrolspeler in de voedselketen en houdt zich onder andere bezig met de handel in, open overslag, transport en industriële verwerking van voornamelijk agrarische grondstoffen voor de veevoeder- en levensmiddelenindustrie. In Nederland werken 2.300 mensen voor Cargill. Het in Wormer en Zaandam gevestigde Cargill Cocoa mag zich tot de grootste cacaoverwerkers ter wereld rekenen. Ter versterking van het Technical Services team in Wormer, zoeken wij een gemotiveerde Technical Services Specialist. Deze wordt na een zeer uitgebreid intern opleidingsprogramma verantwoordelijk voor het producttechnisch ondersteunen van de afdeling Sales. Deze boeiende functie is uitermate geschikt voor een levensmiddelentechnoloog met een HBO en/of academische opleiding én enkele jaren relevante werkervaring. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telefoon 0317-468686 of 06-51820349

Project Manager Impulse Products Seeking challenges in savoury snacks product innovation from start until launch!

utrecht

With a turnover of nearly $60 billion per year and approximately 285,000 employees, PepsiCo consists of Frito-Lay, Pepsi-Cola, 7UP, Tropicana, Gatorade, Quaker and Duyvis. PepsiCo offers product choices to meet a broad variety of needs and preferences, from treat for you items to product choices that contribute to healthier lifestyles. Three major sustainable advantages give PepsiCo a competitive edge as they operate in the global marketplace; big brands; ability to innovate and create differentiated products; and powerful go-tomarket systems. In order to further strengthen the R&D team, we are currently searching for an ambitious Project Manager Impulse Products who is leading New Product Development projects through the innovation process, from start until product launch. The Project Manager will work together with Marketing to develop and maintain the innovation channel. Consultant: Daphne van der Hee, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-53868415

International GMP Compliance Advisor With relevant expertise and a pragmatic business approach

Delft

DSM creates innovative products and services in Life Sciences and Materials Sciences that contribute to the quality of life. DSM’s products and services are used globally in a wide range of markets and applications, supporting a healthier, more sustainable and more enjoyable way of life. DSM has annual sales of almost € 8.8 billion and employs some 23,000 people worldwide. The company is headquartered in the Netherlands with locations on five continents. The Business Group DSM Food Specialties develops, produces and sells food ingredients mainly for the Dairy, Savoury, Beverage and Nutritional markets. For the Quality department of DSM Food Specialties, located in Delft (the Netherlands), we are currently searching for a professional International GMP Compliance Advisor with relevant expertise and a pragmatic business approach. Consultant: Hans Hillbrands, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51025152

Sales Manager Challenging role for professional who feels at home in the bakery sector

Benelux

Danisco is one of the leading global food ingredients manufacturers, serving the leading categories of the food and related industries. The Group employs around 6,800 people in some 40 countries. Danisco’s strategy is to focus on the links in the food producing value chain that are considered to provide the highest levels of value added by tailoring solutions to customer requirements. The broad product portfolio includes enzymes, emulsifiers, stabilizers, cultures, sweeteners and health ingredients. To further strengthen the sales force in the bakery category, we are searching for an ambitious Sales Manager, who will be responsible for sales for the bakery category in the region Benelux. This new position is an excellent step for a professional with a BSc or MSc degree in a technological or economical direction combined with relevant (technical) sales experience in international B-to-B food ingredients. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51820349

Inkoper Rijst Relationeel sterke inkoper met langetermijnvisie

Papendrecht

Van Sillevoldt Rijst B.V. (www.vsr-rice.com) behoort met circa 120 medewerkers en een jaarlijkse omzet van ongeveer € 110 miljoen tot Europa’s grootste rijstverwerkers en maakt deel uit van de Marbour Group, één van de toonaangevende spelers in de Europese rijstindustrie. De kracht van Van Sillevoldt Rijst zit in het kwalitatief sterke, brede assortiment met rijstsoorten, rijstebloem en uiteenlopende soorten verpakkingen, jaarlijks circa 120.000 ton. Deze producten worden in Europa onder private label vermarkt aan bekende retailers. Ter versterking van de afdeling Inkoop zoeken wij een relationeel sterke Inkoper Rijst, die verantwoordelijk is voor het centraal inkopen van rijst voor de leden van de Marbour Group, vanaf het voorbereiden en sluiten van contracten tot het verlenen van interne ‘after sales’. Er worden hierbij relaties onderhouden met rijsthandelaren wereldwijd. Consultant: Dirk-Jan van Veldhuizen, telefoon 0317-468686 of 06-53137885 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

03_Inhoud 07-12-10 16:35 Pagina 3

www.evmi.nl

n r. 1 0 - 2 1 d e c e m b e r 2 0 1 0


Inhoud

Umami gezonder alternatief voor zout

Minister positief over ‘route voorwaarts’

nr. 10 december 2010

Jaaroverzicht 2010: duurzaamheid breekt door

www.nutri-akt.nl

Bij de voorpagina:

FNLI en TIFN willen extra inzetten op R&D om ervoor te zorgen dat de voorsprong van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie niet verdwijnt. Pagina 16

Mixed

4

NVVL Kort nieuws uit de sector

Jaaroverzicht 2010

8

Duurzaamheid belangrijker

23

Uitbouw netwerk centraal

Arbeidsmarkt

24

Food Executives

House of Food

Uit den vreemde

12

27

Opening in oude Verkade-fabriek

Umami

14

Markt Vijfde basissmaak moet bekender worden

28

Rapport

China

16

31

Route voorwaarts

Koffie

18

Verrassende voedingsmiddelen

Productnieuws

Foto-impressie food bij City’ Super Shanghai

Service Vietnam na Brazilië grootste producent

34

Cartoon, agenda en colofon

Congres

20

PeoplePlanetPartnership bij CIAA

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | december 2010

3

04-05-06-07_Mixed 07-12-10 16:37 Pagina 4

Kort nieuws Zwanenberg wint award Zwanenberg Food Group heeft de ‘Innova Klassiek 2006-2010’ gewonnen voor Bob de Bouwer Magere Smeerleverworst. De award wordt toegekend door de inkopers van supermarkten. Zij beoordeelden alle producten die in 2006 zijn geïntroduceerd en nog steeds succesvol zijn.

Mixed

AH: alleen varkensvlees met ster

ZAANDAM – Albert Heijn gaat al zijn reguliere varkensvlees vervangen door varkensvlees met het Beter Leven kenmerk, met

één ster. Het officiële startsein is op 1 december gegeven. Het diervriendelijker geproduceerde vlees werd aangeboden aan

Wessanen moet miljoenen terugbetalen Wessanen heeft voor de verkoop van zijn Amerikaanse distributiebedrijf Tree of Life 6,1 miljoen euro (8 miljoen dollar) te veel ontvangen van Kehe Food Distributors voor het werkkapitaal en voor aanpassingen in contanten. Dat is vastgesteld door arbitrage. Hottie Sambal wint Smaakvol Hottie Sambal heeft Smaakvol2010 gewonnen, de prijs voor het lekkerste product van Nederland. Het bedrijf maakt biologische sambals, waaronder haar pittige rode ui-honing-sambal. FruitFlow bekroond DSM Nutritional Products heeft op vakbeurs Health Ingredients Europe (HIE) in Madrid de Excellence Award ontvangen voor ingrediënt FruitFlow, een geconcentreerd extract van tomaat in siroopvorm. Geen wijnproeverij in supermarkt De nVWA heeft Plus op de vingers getikt. De retailorganisatie mag namelijk geen wijnproeverijen in supermarkten houden. Vlees.nl is reclame De Reclame Code Commissie oordeelt dat de website vlees.nl een reclame-uiting is. Stichting Varkens in Nood en stichting Dier&Recht hadden een klacht ingediend. CFE neemt Johma Sandwiches over Convenience Foods Europe (CFE) neemt Johma Sandwiches over van Johma Signature. Het overnamebedrag is niet bekendgemaakt. DE levert Fairtrade aan zakelijke markt Douwe Egberts Coffee Systems levert vanaf januari 2011 ook Fairtrade koffie en thee (met Max Havelaar keurmerk) voor de zakelijke markt. Daarmee breidt DE zijn duurzame assortiment uit. Geen bpa meer in babyfles Er komt een Europees verbod op bisfenol A (bpa) in babyflessen. Het verbod wordt 1 juni 2011 van kracht.

4


Algemeen directeur Sander van der Laan van Albert Heijn, staatssecretaris Henk Bleeker, directeur van Vion Retail Ties Pronk, een AH-medewerker en directeur Frank Dales van de Dierenbescherming (v.l.n.r.) bij de lancering. Foto: Rob Doolaard

staatssecretaris Henk Bleker van het ministerie van EL&I. AH start in alle winkels van zuidwest-Nederland met de verkoop van de nieuwe minimumstandaard voor varkensvlees. Medio 2011 verwacht de retailer al het reguliere varkensvlees te hebben vervangen. Hiermee is AH volgens eigen zeggen de eerste Nederlandse supermarkt die straks alleen nog maar varkensvlees verkoopt met het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming. Met de overstap wordt geschat dat jaarlijks een miljoen varkens een beter leven krijgen.

Lichaam weert zich tegen verzadigd vet WAGENINGEN – Consumptie van verzadigd vet kan een ernstige ontstekingsreactie veroorzaken. Het lichaam probeert zich hiertegen te beschermen door de aanmaak van eiwit Angiopoietin-like protein 4 (Angptl4). Dat tonen onderzoekers van Wageningen Universiteit voor het eerst aan in een artikel in het decembernummer van vaktijdschrift Cell Metabolism. Met behulp van muizenmodellen is aangetoond dat Angptl4 ervoor zorgt dat wordt voorkomen dat verzadigd vet in de buikholte wordt opgenomen en daardoor een ernstige ontstekingsreactie veroorzaakt, die fataal kan worden. “Uit eerder onderzoek bleek al dat het eten van te veel verzadigd vet een stimulerend effect heeft op ontstekingen”, zegt Sander Kersten, universitair hoofddocent voeding, metabolisme en genomics aan Wageningen Universiteit. “Maar hoe het verzadigd vet in ons lichaam precies werkt, was nog grotendeels onbekend. Dit onderzoek, dat 3,5 jaar duurde, levert daar een belangrijke bijdrage aan.”

Unilever zet in op duurzaam GROENLO – “We moeten nieuwe manieren van zakendoen ontwikkelen die garanderen dat onze groei niet ten koste gaat van de afnemende natuurlijke bronnen in de wereld.” Dat zei Unilever-CEO Paul Polman afgelopen maand bij de aankondiging van het Sustainable Living Plan. Unilever wil verduurzamen én groeien.Het Sustainable Living Plan bevat meer dan vijftig maatschappelijke, economische en milieugerelateerde doelstellingen. Polman kondigde aan de komende tien jaar meer dan een miljard mensen, vooral woonachtig in ontwikkelingslanden, te helpen om hun gezondheid en welzijn te verbeteren. Het Sustainable Living Plan betekent voor Unilever in de Benelux terugdringing van het waterverbruik, het afval en de broeikasgasuitstoot met minstens 30 procent. Het gaat bij het verduurzamen niet alleen om halvering van broeikasgasuitstoot, waterverbruik en afval van de eigen directe activiteiten, maar ook om die van leveranciers en van consumenten. De doelstelling moet voornamelijk gehaald worden door innovatievere inkoop, productie en verpakking. Zo moet tegen 2020 honderd procent van de agrarische grondstoffen betrokken worden uit duurzame landbouw.

04-05-06-07_Mixed 07-12-10 16:37 Pagina 5

Column E-nummers baren helft Nederlanders zorgen DEN HAAG – De helft van de Nederlandse consumenten maakt zich zorgen over E-nummers in voedingsmiddelen. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. De bond vroeg voor een achtergrondverhaal over E-nummers 800 consumenten naar hun mening hierover. Zo’n 38 procent van de ondervraagden maakt zich ‘wel eens’ zorgen. 11 Procent is ‘regelmatig’ bezorgd over het effect van E-nummers. Overigens maakt 51 procent zich nooit zorgen over E-nummers. Volgens de Consumentenbond komen fabrikanten steeds meer tegemoet aan de bezorgde klantengroep. De bond noemt daarbij de aanpassing van het recept van de Unox-rookworst en het door zuivelbedrijf Almhof ontwikkelde eigen keurmerk als voorbeelden. De Consumentenbond meldt wel dat er geen reden is om E-nummers te wantrouwen, omdat deze door de EU goed gecontroleerd worden.

Starbucks in vechtscheiding met Kraft NORTHFIELD – Kraft Foods levert al 12 jaar koffie onder de naam Starbucks aan de retail in de VS. Starbucks wil echter dat daar koste wat het kost zo snel mogelijk een einde aan komt. En dat zou best eens heel veel kunnen gaan kosten. Volgens het Britse The Guardian wil Starbucks af van de samenwerking omdat Kraft Foods het management van Starbucks niet zou toelaten bij sales meetings. Bovendien zou de voedingsmiddelenfabrikant kennis opgedaan gedurende de langlopende samenwerking gebruiken om een eigen koffiemerk in de markt te zetten. Bovendien zou Kraft schade toebrengen aan het imago van Starbucks. Kraft Foods is een arbitragezaak begonnen om ervoor te zorgen dat de zaken goed worden afgehandeld. Kraft stelt dat de retailbusiness van Starbucks in 1998 een jaaromzet van nog geen 50 miljoen dollar had en nu dankzij kennis en kunde van Kraft circa 500 miljoen dollar per jaar omzet. Kraft meent dat beide partijen de afspraak hebben dat Starbucks de business kan overnemen tegen de marktwaarde plus een premie van 35 procent daarvan. Bovendien kan volgens Kraft de overeenkomst niet per direct beëindigd worden, maar moet er een overgangsperiode zijn. Starbucks zou in zee willen gaan met Acosta, dat al oploskoffie van Starbucks distribueert.

Alternatief voor ‘fietsbandenkauwgum’ GROENLO – Peppersmith komt met een natuurlijke kauwgum. Deze is volgens het bedrijf ‘beter dan fietsbanden, aspartaam en geur-, kleuren smaakstoffen’ in gangbare kauwgum. De fabrikant stelt zelf kauwgum te maken van ‘bomen, plantjes en nog meer bomen’. De basis is natuurlijke chicle gum. Dit komt van sap van de bast van de Sapodilla-boom. “De meeste andere kauwgum wordt gemaakt van petrochemische polymeren, waar ook basketballen en fietsbanden van gemaakt worden.” Het bedrijf koos voor het natuurlijke pepermunt (Mentha Piperta) als enige smaakgever. “Niets smaakt beter naar munt dan munt zelf.” Als zoetstof wordt xylitol gebruikt. “Dit is houtsuiker. De xylitol voor Peppersmith wordt gewonnen uit berken en beuken.”

Afgelopen week zag ik dat een directeur van een voedingsmiddelenbedrijf net als ik nog in het rijke bezit was van het beste mobieltje ooit gemaakt: de Nokia 6310i. Afhankelijk van de generatie zijn de reacties op dit antieke toestel sterk verdeeld. Mensen die zijn geboren na 1980 kijken je vol ongeloof aan en vragen zich hardop af hoe je nog met zo’n aftands ding kunt werken. De ouderen onder ons daarentegen kijken bijna met een bepaalde vorm

Nieuwe wegen van jaloezie naar het toestel. Velen willen maar wat graag ruilen, want zelf hebben ze vaak na dit ‘onverwoestbare’ exemplaar inmiddels al diverse opvolgers versleten, die geen van allen maar in de buurt kwamen van de kwaliteit van dit nu felbegeerde collectors item. En toch komt er over niet al te lange tijd een einde aan het Nokia 6310-tijdperk. Niet alleen door het ontbreken van carkits voor de nieuwe (lease)auto, maar ook doordat de telefoon een andere plaats inneemt in de communicatie. Immers een telefoon moet geschikt zijn voor e-mailverkeer, het maken van foto’s, internetten en ook de GPS-functie is een gewilde functionaliteit. Ook ik zal volgend jaar waarschijnlijk de overstap maken. Communiceren met collega’s gaat via e-mail, maar die lees ik alleen als ik op kantoor ben. Voor snelle beslissingen of kort overleg volstaat dat niet meer. Daarnaast spelen sociale media voor professionals een steeds belangrijker rol. Informatie komt niet meer in print naar je toe, maar vliegt digitaal aan je voorbij. Als je niet het juiste vangnet hebt, loop je interessante dingen mis of bestaat de kans dat je zelf niet wordt gevonden. En zo’n vangnet zit niet op mijn huidige telefoon. Dus nu Eisma Voedingsmiddelenindustrie zich heeft begeven op LinkedIn en ja, zelfs een Twitter-account heeft, is het moment dat ook ik afscheid neem van mijn geliefde Nokia 6310i een stuk dichterbij. Jammer, maar wie in het verleden blijft steken, komt nooit vooruit. Dus ga ik de uitdaging aan. Wie weet wat en wie ik allemaal tegenkom. Tot ziens op een van de nieuwe wegen die we gaan bewandelen. Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur


5

04-05-06-07_Mixed 07-12-10 16:37 Pagina 6

Column Zo tegen het einde van het jaar is het tijd om terug te blikken. Wat is er allemaal gebeurd in het afgelopen jaar? Toch altijd weer een hoop. Dit jaar waren er door de economische recessie veel reorganisaties en faillissementen. Problemen met voedselveiligheid waren er daarentegen weinig. Duurzaamheid stond volop in de schijnwerpers. Daar gaat dit stukje over. Dat durf ik niet als kop te zetten, want ik ben bang dat sommige lezers nog een beetje duurzaamheidsmoe zijn. Een jaar of twee geleden werd duurzaamheid

Kwalitijd naar mijn smaak wat te veel met de mond beleden. Alles was opeens duurzaam en ik vroeg mij dan af in welk opzicht het duurzaam was en in welke opzichten níet. Ik meende dat er bij de kassa van de supermarkt meer consumenten waren die betaalden voor ‘goedkoopzame’ producten dan burgers die duurzame producten afrekenden. Ik vroeg me op evmi.nl zelfs eens af hoe duurzaam het begrip zelf zou zijn en of we duurzaam over een jaar of tien in het rijtje 'Club van Rome' en 'zure regen' zouden scharen. Maar dat gaat niet gebeuren. Duurzaamheid maakt een vergelijkbare ontwikkeling door als kwaliteit en voedselveiligheid. De jaren dat de kwaliteit van producten werd aangeprezen, de kwalitijd zeg maar, eindigde in de jaren negentig of misschien zelfs wel eerder. Kwalitatief slechte producten zijn er nauwelijks meer. Kwaliteit is een nietszeggend begrip geworden. Niet dat kwaliteit geen rol meer speelt, maar het is een voorwaarde geworden. Zo ging het ook met voedselveiligheid. We zijn er nog niet, denk maar aan Salmonella en Campylobacter in kip, maar groot op de verpakking zetten dat een product veilig is, is lachwekkend. Onveilige producten horen niet in de winkel. Na de goedbedoelde beloften en loze kreten, die bij mij leidden tot duurzaamheidsmoeheid, krijgt duurzaamheid nu echt inhoud. Fabrikanten maken steeds meer duidelijk of ze Fairtrade, dierenwelzijn, CO2-uitstoot of iets anders bedoelen. Duurzaamheid wordt transparanter. Er worden criteria ontwikkeld en ketens kunnen zich certificeren. Uit marketingoogpunt is duurzaamheid nu nog interessant. Maar over een poosje is ook duurzaamheid simpelweg een voorwaarde geworden. Norbert van der Werff, redacteur

6

Eisma Voedingsmiddelenindustrie | december maart 20102010

Cosun zet Unifine in etalage BREDA - Cosun wil Unifine Food & Bake Ingredients verkopen. Unifine F&Bi heeft productiefaciliteiten in Nederland en België, Duitsland, Hongarije, Portugal, Frankrijk en Roemenië en een netwerk van verkoopkantoren in heel Europa. Het is volgens Cosun een financieel gezonde onderneming. “Optimale benutting van de groeimogelijkheden voor Unifine F& Bi staat centraal”, aldus het concern. Cosun heeft ING Corporate Finance als financieel adviseur aangetrokken om een uitgebreid onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheden voor de verkoop. Unifine F& Bi ontwikkelt en produceert ingrediënten voor de ambachtelijke banketbakkerij, foodservice, ijsbereiding en de voedingsmiddelenindustrie. Het assortiment omvat innovatieve compounds, aroma’s, fonds, vruchten- en crèmevullingen, fruitvullingen, bindmiddelen, banketmixen, decoratie- en suikerspecialiteiten, koekspecialiteiten, roompoeders, hartige specialiteiten en seizoensproducten.

‘Chemische verontreiniging het gevaarlijkst’ PARMA - Chemische verontreiniging is in de ogen van consumenten van de EU gevaarlijker dan bacteriële besmetting. 31 Procent is ‘zeer ongerust’ over residuen van pesticiden op fruit, groente en granen. Dat staat in de tweede Eurobarometer, een onderzoek verricht in opdracht van EFSA onder bijna 27.000 EU-burgers. Bijna evenveel consumenten maken zich ernstige zorgen over residuen als over antibiotica of hormonen in vlees (30 procent), het klonen van dieren voor voedingsmiddelen (30 procent) en verontreiniging als kwik in vis en dioxine in varkensvlees (29 procent). Het percentage respondenten dat zeer ongerust is over bacteriële verontreiniging lag op 23 procent. Risico’s als ‘zwaarder worden’ en ‘geen gezond en uitgebalanceerd dieet hebben’ scoorden beide 15 procent. EU-burgers vinden informatie over de risico’s van voeding betrouwbaarder als het van familie en vrienden komt, dan wanneer het van wetenschappers komt. Die worden nog altijd een stuk meer vertrouwd dan de nationale overheid. Het betrouwbaarste is informatie van artsen. 84 Procent noemt hen een betrouwbare bron, aldus het onderzoek. Daarna volgen familie en vrienden (82 procent), consumentenorganisaties (76 procent), wetenschappers (73 procent) en milieuorganisaties (71 procent). De voedselveiligheidsorganisaties van de lidstaten en EFSA worden vertrouwd door 64 procent en EU-instellingen door 57 procent. Slechts 47 procent noemt informatie van de nationale overheid over de risico’s van voeding betrouwbaar.

Werken in vleesindustrie kan veiliger UTRECHT - Werken in vleesverwerkende bedrijven kan voor werknemers nog altijd veiliger. Bij meer dan de helft van 253 bezochte slachterijen en vleesverwerkers was iets mis. Dat meldt de Arbeidsinspectie op basis van controles. De branche maakt wel serieus werk van arbo maar afspraken worden in de praktijk vaak niet nageleefd. Dat moet verbeteren, vindt de Arbeidsinspectie. De meest voorkomende fout was het onbeschermd werken met machines en messen. Het gaat bijvoorbeeld om het ontbreken van beschermkappen om snij- en zaagmachines. Ook werd onveilig gewerkt met vlijmscherpe messen. Werknemers staan bijvoorbeeld te dicht op elkaar of gebruiken geen beschermende handschoenen, steekschorten of armbescherming. Gevaarlijke situaties ontstaan tevens als werknemers op beweegbare verhogingen (bordessen) staan, vooral als er geen bescherming is tegen valgevaar.

04-05-06-07_Mixed 07-12-10 16:37 Pagina 7

Column FrieslandCampina sluit twee Nederlandse kaasfabrieken AMERSFOORT - FrieslandCampina gaat in Nederland twee vestigingen sluiten waar kaas wordt geproduceerd. Tegelijkertijd wordt 47 miljoen euro gestoken in de overige Nederlandse kaaslocaties. Door deze maatregelen vervallen er in totaal 159 arbeidsplaatsen en ontstaan er 52 nieuwe arbeidsplaatsen.De kaaslocaties in Varsseveld en Leerbroek zullen worden gesloten,

terwijl extra wordt geïnvesteerd in de kaaslocaties in Workum, Marum, Balkbrug, Gerkesklooster en Leerdam. In de vestigingen in Marum en Gerkesklooster wordt het aantal functies gereduceerd. De activiteiten van Leerbroek worden medio 2011 verplaatst naar Gerkesklooster en Leerdam (kaasverpakken). Hierdoor vervallen 24 arbeidsplaatsen. Varsseveld wordt in het vierde kwartaal

van 2012 gesloten, waardoor 65 banen verloren gaan. “Doel van de maatregelen is onze internationale concurrentiepositie met kaas verder te verbeteren”, stelt Piet Hilarides, COO Cheese & Butter van FrieslandCampina. “Kostenverlaging in de productie van kaas door schaalvergroting en efficiëntieverbetering is onderdeel van onze strategie route2020.“

Piet Paris ontwerpt Grolsch-fles ENSCHEDE - Designer Piet Paris heeft voor Grolsch een beugelfles ontworpen. De limited edition 1,5 liter Grolsch beugelfles bevat onder andere een illustratie van twee proostende vrouwen en de tekst ‘OP 2011’, waardoor het tevens een eindejaarsgeschenk is. De designbeugelfles is voor 12,95 euro verkrijgbaar via www.grolsch.nl. “In 2009 ontwierp ik in opdracht van Dudok een bierviltje voor de mode Biënnale in Arnhem. Voor dit viltje heb ik mij laten inspireren door het merk Grolsch. Ik was daarom erg enthousiast toen Grolsch mij benaderde om samen te werken aan het ontwerp van een collectors item”, aldus Piet Paris.

Task Force haalt vetdoelstellingen ROTTERDAM - De Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling heeft de doelstellingen gehaald. De inname van verzadigd vet is nog wel te hoog. Sinds 2003 werkt de Task Force aan het verbeteren van de vetzuursamenstelling. In 2005 werden de doelen voor 2010 vastgesteld. Het gehalte aan transvetzuren moest zover worden teruggebracht dat consumenten kunnen voldoen aan de richtlijnen Goede Voeding om maximaal één energieprocent uit transvet te halen. Dat is nu inderdaad het geval. Voor verzadigd vet was er een wat minder harde target. De hoeveelheid verzadigd vet moest worden verlaagd ‘om hiermee een belangrijke bijdrage te leveren’ aan de richtlijn van de Gezondheidsraad voor de consumptie van maximaal 10 energieprocent verzadigd vet. De inname van verzadigd vet is anno 2010 nog steeds te hoog, maar de Task Force stelt dat de afgelopen jaren de trend is ingezet om verzadigde vetzuren te vervangen door onverzadigde. De Task Force legt er de nadruk op dat de verbeteringen tot stand zijn gekomen door zelfregulering. Bij de Task Force is een groot aantal organisaties aangesloten: de AKSV, KHN, Nebafa, MVO, NBOV, Vavi, VBZ en de NVB.

Je zou kunnen beweren dat de man op wiens ideeën het Kellogg’s concern is gebaseerd een idioot was. John Harvey Kellogg had natuurlijk rare ideeën. Hij was voorstander van het anaal inbrengen van yoghurt en gebruikte in zijn kuuroord stroomschokken om onnatuurlijke seksuele verlangens de kop in te drukken – maar hij bedoelde het goed. Diezelfde Kellogg bedacht voedingsmiddelen als cornflakes en pindakaas. Achteraf waren het ijzersterke innovaties, die nu niet meer

Idioten zijn weg te denken uit de winkels. Legio ondernemers zouden er wat voor geven om zo’n innovatie op hun naam te hebben staan. Achter veel, heel veel succesvolle innovaties gaan monomane en excentrieke mannen als Kellogg schuil. Dat het aantal innovaties overal, en niet alleen in de voedingssector, hard terugloopt, heeft alles te maken met het uitsterven van Kelloggs slag idiote maar ongelooflijk creatieve mensen. Er is geen plaats meer voor ze in de gestroomlijnde onderzoeksinstituten en universiteiten, waar de neuzen allemaal dezelfde kant op staan, waar een afstudeeronderzoekje van een student nog een ton kost en waaruit nooit, maar dan ook helemaal nooit een adembenemend idee komt waar je ook nog iets aan hebt. Volgens berekeningen van Jonathan Huebner, een natuurkundige van het Pentagon, neemt sinds 1873 onze technologische vitaliteit af. Per hoofd van de bevolking is het aantal innovaties nu ongeveer net zo hoog als in 1600. Als er niet snel iets verandert, is volgens Huebner het tempo van onze technologische vernieuwing in 2024 afgezakt tot dat van de Middeleeuwen. Bernard Wientjes, de voorzitter van VNO-NCW, riep Den Haag onlangs op om te blijven investeren in innovatie. Bedrijven, overheid en kennisinstituten moeten de handen ineen slaan, aldus Wientjes. Het is een geluid dat je overal hoort. Als Huebners berekeningen kloppen is het een heilloze weg. Sinds 1873 zijn overheden steeds meer gaan investeren in universiteiten, kennisinstituten en – sinds kort – draken van samenwerkingsverbanden en projecten. Ze verslinden geld maar maken ons geen steek wijzer. We hebben ze niet nodig om onze economie weer sterk en vitaal te maken. Daarvoor hebben we idioten als John Harvey Kellogg nodig. Willem Koert, freelance journalist

Eisma Eisma Voedingsmiddelenindustrie Voedingsmiddelenindustrie | december | maart 2010 2010

7

08-11_Jaaroverzicht 07-12-10 16:38 Pagina 8

Trends en ontwikkelingen

Duurzaamheid niet meer

weg te denken Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Tom van der Meer, Norbert van der Werff

Het jaar 2010 werd overheerst door de crisis die leidde tot diverse reorganisaties, faillissementen en overnames. Er vonden veel branden plaats bij voedingsmiddelenbedrijven en er waren ook tamelijk veel bedrijfsongevallen. Absolute dieptepunten waren de ongelukken bij Vion en Weyl, waarbij beide keren een dodelijk slachtoffer viel te betreuren.

EVMI- jaaroverzicht 2010 Duurzaamheid is een grotere rol gaan spelen in het strategische beleid van fabrikanten van voedingsmiddelen. Producenten over de hele linie besteden veel aandacht aan de herformulering van producten, om ze gezonder te maken. De verschillen tussen de voorlopers en de achterblijvers zijn echter groot. Om die reden bleken de door de door de industrie zelf bepaalde doelstellingen voor zoutreductie niet gehaald. EFSA publiceerde twee keer een partij opinies over generieke gezondheidsclaims (artikel 13.1) waarbij maar weinig aanvragen de toets der kritiek konden doorstaan. Op marketinggebied kreeg Lay’s veel publiciteit door consumenten in te schakelen om nieuwe smaken te bedenken. Internationaal spande Bavaria de kroon met de jurkjes-affaire tijdens het WK in Zuid-Afrika. Productherformulering Productherformulering kreeg in 2010 een nieuwe betekenis. Naast het aanpassen van de ingrediënten om de producten gezonder 8


Vleesvervanger Goudana.

te maken, werden ook steeds meer aanpassingen verricht voor een duurzamer productie. “We moeten nieuwe manieren van zakendoen ontwikkelen die garanderen dat onze groei niet ten koste gaat van de afnemende natuurlijke bronnen in de wereld”, zei Unilever-CEO Paul Polman in november bij de aankondiging van het Sustainable Living Plan. Voor de Benelux betekenen de plannen een reductie van de emissie met 30 procent.

Een groot aantal bedrijven besteedt veel aandacht aan duurzaamheid. Die verduurzaming had onder meer te maken met de grondstoffen, zoals bij de palmolie die eind 2015 volledig duurzaam geproduceerd moet zijn en verduurzaming van de cacao. De bedrijven verenigd in de KNVKT spraken af dat in 2015 driekwart van de koffie duurzaam moet zijn. Verduurzamen heeft vele aspecten. Er kwamen in 2010 diverse rekenmodules op de markt om de CO2-uitstoot te bepalen. Voor het logistieke gedeelte, of bij de module van Nizo voor de totale CO2-uitstoot én het waterverbruik. Een ander aspect van duurzaamheid is diervriendelijkheid. De Vegetarische Slager introduceerde de vleesvervanger Beeter. Dit sojaproduct benadert de vezelstructuur van vlees. Een andere vleesvervanger, Goudana, bevindt zich nog in de ontwikkelfase. In november lanceerde de FNLI de website Keten van Eten over alle duurzaamheidsinitiatieven op het gebied van food. Vetzuren De normale productherformulering bleef natuurlijk ook. Duyvis introduceerde pinda’s met een kwart minder verzadigde vetzuren en Mars reduceerde het verzadigde vetgehalte met 15 procent. De Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling presenteerde in november het eindrapport. De doelstellingen zijn gehaald. Aan de andere kant is de inname van verzadigd vet nog wel te hoog. De VWA deed onderzoek naar vet in bakkerijproducten en concludeerde dat ambachtelijke producten over het algemeen vetter zijn en ook meer transvetten en verzadigde vetzuren bevatten dan industriële producten. Wanneer naast roomboter ook plantaardig vet wordt gebruikt, verbetert doorgaans de vetzuursamenstelling, maar in


Bij het vervangen van roomboter neemt soms het transvet toe.

sommige gevallen neemt het gehalte aan transvetzuren juist toe. De VWA trof ambachtelijke stroopwafels aan met een tien keer zo hoog transvetgehalte en industriële saucijzenbroodjes met drie keer zo veel transvet Zoutreductie Minder zout was in 2010 wederom een belangrijk thema. Diverse producenten maakten bekend producten met minder zout op de markt te brengen, zoals ketchup met 80 procent minder natrium. Chips van Lay’s gingen over op een kwart minder zout. De FNLI presenteerde in augustus de resultaten van het Actieplan zoutverlaging uit november 2008. De doelstelling van gemiddeld twaalf procent minder zout bleek niet te zijn gehaald. De voedingsmiddelensector bleef steken op tien procent. Toch sprak de FNLI van een forse stap. De Consumentenbond sprak echter van “slappe hap” omdat het Actieplan Zoutreductie dateert van november 2008 terwijl voor het vaststellen van de reductie het huidige zoutgehalte vergeleken wordt met dat van 2006. De Consumentenbond vond die doelstelling destijds al erg mager en die target blijkt niet eens gehaald te zijn.

De Consumentenbond deed een oproep aan de overheid om de voedingsmiddelenindustrie te verplichten tot zoutreductie. De overheid moet zich immers inzetten voor de gezondheid van de bevolking. Een evmipoll wees in juni uit dat 36 procent van de foodbranche voor een sturende rol van de overheid is. 26 Procent van de stemmers op de poll erkende weliswaar dat de reductie van zout in voedingsmiddelen te langzaam gaat, maar meende dat de industrie zelf zich meer moet inspannen om het zoutgehalte in producten te verlagen R&D De voedingsmiddelenindustrie wil in de periode tot 2028 de investeringen in R&D met vijftig procent verhogen. Dat staat in het rapport ‘De stille kracht: Route voorwaarts voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie’ dat is opgesteld door de FNLI en TI Food & Nutrition, in samenwerking met Roland Berger Strategy Consultants. Het rapport werd in november overhandigd aan

De target uit het Actieplan Zoutreductie werd niet

Het rapport ‘De stille kracht: Route voorwaarts

gehaald.

voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie’.

minister Verhagen van EZL&I. De organisaties maakten duidelijk dat het belang van de levensmiddelenindustrie voor de Nederlandse economie groot is en deden daarom een beroep op de overheid om de concurrentiekracht van de voedingsmiddelenindustrie te versterken. Ze stelden dat Nederland de voorsprong dreigt te verliezen. Minister Verhagen meldde bij de overhandiging dat de voedingsmiddelenindustrie op hem kon rekenen. Er gebeurde meer op R&D-gebied. In oktober maakte FrieslandCampina bekend, een nieuw innovatiecentrum in Wageningen neer te zetten voor 350 R&D’ers. Dat was een uitbreiding op de in mei gelanceerde plannen. Danone, Nestlé, Kellogg’s en Fromagerie Bel sloten zich aan bij TIFN. In Zwijndrecht ging het Innovation Centre Europe van Sime Darby van start.

Bij de opening van het nieuwe programma van TIFN werd bekendgemaakt dat Danone, Nestlé, Kellogg’s en Fromagerie Bel partner worden.

Recalls Er was in 2010 in Nederland maar een beperkt aantal recalls. C1000 haalde eind september Yoghurt fruitbiscuit appel terug vanwege een smaakafwijking. De oorzaak daarvan was een productiefout. In augustus deed Kraft Foods een recall van Liga Tweede Stap omdat de gebruiksinstructies op de verpakking niet geschikt waren voor kinderen van zes tot negen maanden. Dezelfde maand haalde Tjolk alle verpakkingen Tjolk zuiveldranken terug omdat de inhoud vroegtijdig kon bederven. Unilever haalde in mei Unox Party Knaks terug omdat de worstjes in een deel van de blikjes per abuis kaas bevatten. Nescafé haalde eveneens in mei twee soorten oploskoffie uit de handel omdat er glassplinters in konden zitten. Die recall bleek groot. In 22 Europese landen en Canada werden in totaal 11 miljoen potjes teruggehaald. Andere internationale affaires op het gebied van voedselveiligheid waren benzofenon in Eisma Voedingsmiddelenindustrie | december 2010

9


kenen wat duurzaam is, blijkt echter al even ingewikkeld als vaststellen wat gezond is. Dertig procent van de consumenten vindt biologische producten lekkerder dan reguliere, blijkt uit een internetpoll van de ING. 42 Procent is bereid om extra te betalen voor biologische en fairtrade voedingsmiddelen. Een kwart van de consumenten kocht meer biologische producten dan een jaar eerder, aldus een onderzoek van Jumbo Supermarkten. Het aanbod aan biologische producten groeide eveneens.

In Nederland was er discussie over de veiligheid van het eten van kip.

couscous, en Listeria in kaas bij de Lidl in Duitsland. In Nederland was er discussie over de veiligheid van kip na de uitspraken van een onderzoekster van het RIVM naar aanleiding van het overlijden van een bejaarde vrouw na besmetting met een ziekteverwekkende ESBL-vormende bacterie, die in 95 procent van het kippenvlees voorkomt. Veehouders zouden daarom kippen zonder ESBL moeten leveren. Supermarktkoepel CBL eiste spoedoverleg met het ministerie van VWS en de VWA. Zowel RIVM als VWS gaven daarop aan dat er geen reden is om kip uit de handel te nemen Biologisch De Gezondheidsraad concludeerde in augustus dat biologische producten niet gezonder zijn dan reguliere producten. Een maand later was er opnieuw een klap voor de biologische sector. Er ontstond toen discussie over de CO2-uitstoot van biologische producten versus reguliere producten. Bere-

Gerard Hoornstra, emeritus hoogleraar Experimentele Voedingskunde aan Universiteit Maastricht overhandigt de draaischijf Kies gezond vet aan Rob Oudkerk, huisarts en tevens lector leefstijlverandering aan de Haagsche Hogeschool.

10


Omega-3 In augustus publiceerde de Wageningse hoogleraar Daan Kromhout tienjarig onderzoek met verrijkte margarines naar de effecten van omega-3 vetzuren op hart- en vaatziekten. Een voedingspatroon verrijkt met omega-3-vetzuren kan herhaling van ernstige gevallen van hart- en vaatziekten bij hartpatiënten niet voorkomen. Vrouwelijke hartpatiënten en hartpatiënten met diabetes hebben wel baat bij omega-3-vetzuren. Op grond van het onderzoek hoeven de voedingsadviezen niet te worden gewijzigd, concludeert Kromhout. Veel consumenten hebben een voedingspatroon met te veel verzadigd vet. Om het consumenten gemakkelijker te maken hun eetpatroon te verbeteren, introduceerde het Productschap voor Margarine, Vetten en Oliën de draaischijf Kies gezond vet. Huisartsen en diëtisten kunnen aan de hand van de schijf een gesprek aangaan met patiënten of cliënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Bij deze ziekten is een gebalanceerde vetzuursamenstelling van groot belang. Bavaria-babes Als er een award was voor ambush marketing, zou die in 2010 zeker naar Bavaria zijn gegaan. De brouwer gaf bij blikjes bier een oranje jurkje (de Dutch dress) weg ter gelegenheid van het WK-voetbal in Zuid-Afrika. Op de achterkant van de jurkjes, die ook achterstevoren gedragen konden worden, stond het Bavaria-logo. Tijdens de wedstrijd Nederland-Denemarken werden 36 jonge vrouwen in oranje Bavaria-jurkjes uit het stadion gezet. Ze hadden op de tribune simultaan een dansje gedaan en zo de aandacht getrokken. Wereldvoetbalbond Fifa bleek inbreuk op de rechten van sponsor Budweiser fel verdedigen. Al snel bleek dat de dames in de Dutch dress door Bavaria waren ingehuurd. Het ging om Zuid-Afrikaanse vrouwen met Nederlandse begeleiding. Twee Nederlandse vrouwen werden geruime tijd vastgehouden. Ze werden zelfs

aangeklaagd, maar vlak voor ze moesten voorkomen troffen Bavaria en de Fifa een schikking. Patatje joppie Lay’s was zeer succesvol met de marketingactie waarbij consumenten smaken konden aandragen. Ruim 300.000 mensen dienden in totaal bijna 700.000 nieuwe chipssmaken in. Een jury onder leiding van Joop Braakhekke koos er drie uit, patatje joppie, babi pangang en mango red chilli, die op proef werden geproduceerd in speciale minizakjes. Consumenten konden op de Lay’s website stemmen op hun favoriet en zo een Mini winnen. De proefzakjes waren geregeld uitverkocht. Gezondheidsclaims Er was veel te doen over gezondheidsclaims. EFSA publiceerde twee batches artikel-13.1 claims. In februari werden 9 claims goedgekeurd en meer dan 300 claims afgekeurd. In oktober werd een iets groter aandeel wetenschappelijk bewezen geacht, 112 van de 808 gezondheidsclaims. Het oordeel van EFSA is een advies. De Europese Commissie zet de opinies om in wetgeving. De Commissie kondigde dit najaar aan dat in 2011 in één keer te doen, nadat de laatste batch is gepubliceerd. Die wordt in juni verwacht. Geleidelijk wordt wat meer duidelijk over de eisen waaraan specifieke gezondheidsclaims moeten voldoen. EFSA organiseerde daar op 1 juni een bijeenkomst over. Na de aankondiging van de infobijeenkomst in april trok Danone voor de tweede keer de aanvragen in voor de gezondheidsclaims op Activia en Actimel, om ze op grond van de van EFSA verkregen informatie opnieuw te kunnen indienen. Winclove had in februari ook al alle aanvragen ingetrokken vanwege onduidelijkheid over de criteria ten tijde van het indienen. EFSA kondigde in augustus een serie informatiebijeenkomsten aan over claims over specifieke gezondheidseffecten. De eerste vond begin december plaats over het maagdarmstelsel en het immuunsysteem. Bedrijfsongevallen Bij incidenten in productieruimten was in 2010 twee keer een dode te betreuren. In mei kwam bij Weyl Beef Products in Enschede - later dat jaar overgenomen door Vion - een medewerker van de technische dienst om het leven tijdens de controle van machines. In oktober stikte in Groenlo een medewerkster van Vion Retail, waarschijnlijk als gevolg van stikstof uit een lekkend vriesapparaat.


Crisis De foodindustrie was begin dit jaar positiever over de werkgelegenheid dan een jaar eerder, bleek uit een poll van evmi.nl. Toch verwachtte nog altijd 25 procent van de mensen dat er in 2010 bij het bedrijf waar hij of zij werkt gedwongen ontslagen zouden vallen. Inderdaad leidde de economische recessie tot reorganisaties en faillissementen met banenverlies als gevolg. Ook waren er reorganisaties die niet direct met de crisis te maken hadden. Johma Salades maakte in maart bekend 70 van de 208 vaste arbeidskrachten te ontslaan. VDM Foods (Van der Made Potato Foods) in het Brabantse Oosterhout ging in april failliet. Rundveeslachterij Weyl Beef Products werd in mei failliet verklaard. Het bedrijf werd vervolgens overgenomen door Vion. Een vergelijkbaar scenario trof vleesbedrijf Proviande, met vestigingen in Leek en Gieten. Proviande ging in juni failliet en werd daarop overgenomen door Van Rooi Meat. Productie verplaatsen Unilever kondigde in juni aan de productie van soep-in-zak over te hevelen van Nederland naar Polen. In Oss verdwijnen daardoor 95 vaste banen. Eveneens in juni werd bekend dat Smilde Foods de fabriek in Emmen wil sluiten en de productie van koelverse salades vanaf begin 2012 concentreert in de vestiging in Oosterwolde. Daarbij gaan echter geen banen verloren. In augustus werd bekend dat Vast Bakeries in het Groningse Middelstum 38 van de 88 arbeidsplaatsen gaat schrappen. Vast Bakeries

is de producent van Indische cake. Het bedrijf werd eerder in 2009 overgenomen door de Aviateur. Bij FrieslandCampina moeten circa 64 vaste medewerkers weg in Rotterdam en Eindhoven, onder meer bij planning en customer service, zo bleek medio september. De komende jaren verdwijnen bij een reorganisatie bij Douwe Egberts 90 banen bij ondersteunende diensten, zo werd in september bekendgemaakt. Diepvriesgebakproducent Culi d’Or in Velp, onderdeel van de Brinkers Groep, werd in oktober failliet verklaard. Dat lot trof eind die maand ook bakkerij Spelt. Bij Hero in Breda moesten 18 werknemers verdwijnen, bleek in november.

Marc Ligthart kondigde aan te vertrekken als managing director van Arla Food Nederland.

Awards De Food Valley Award 2010 was voor NSure, voor de test die op basis van de genactiviteit kan voorspellen wanneer appels en peren geoogst moeten worden en hoe lang ze kunnen worden opgeslagen. Telers kunnen monsters van hun fruit nemen met de bemonsteringskit die speciale testkaartjes bevat waarop een druppel sap wordt aangebracht. De kaartjes stabiliseren het monster, zodat het met de post kan worden verstuurd naar het lab van NSure. Daar wordt de ‘zwarte doos van de vrucht uitgelezen’, stelt het bedrijf. Er wordt gemeten of bepaalde vruchtgenen ‘aan’ of ‘uit’ staan, wat informatie geeft over het rijpingsstadium. De teler krijgt binnen twee werkdagen het resultaat. Het Canadese Honibe heeft met de Honeydrops de Global Sial d’Or gewonnen.

Productmanager Ruud van Enckevort en CEO Monique van Wordragen van MSure met de Food Valley Award.

De Honeydrops zijn gemaakt van zuivere witte klaverhoning, zonder additieven. Ze kunnen worden gebruikt om koffie of thee mee te zoeten, ter verzachting van een zere keel of als snoepje. Er was op de Sial een Trends & Innovations award voor het Nederlandse Sushi Ran, voor de Ricewich. Dit zijn twee licht gegrilde driehoekige rijstplakken met daartussen verschillende vullingen. Verkade werd Merk van het Jaar, de Zilveren Noot ging naar SCA Packaging en de Coöperatieve Koolzaadvereniging Oost Nederland Colzaco won de Horecava-award in de categorie food met Brassica koolzaadolie. Geerke Duijzer won de NVVL-jaarprijs voor de beste scriptie in het Wetenschappelijk Onderwijs. De prijs voor de beste HBOscriptie ging naar Jitske Spijker en Annelies van den Hoven. Personalia Marc Ligthart kondigde aan te vertrekken als managing director van Arla Food Nederland. Hij wordt met ingang van januari 2011 opgevolgd door Andrew Simpson. Roelof Joosten werd per november 2010 executive director van de business group Ingredients bij FrieslandCampina. Hij volgde Frans Visser op. Naamgenoot Marcel Joosten is sinds 15 augustus marketingdirecteur bij snackfabrikant Ad van Geloven. Keith Weed trad op 1 april aan als Chief Marketing & Communications Officer (CMO) bij Unilever. De onderneming wil met de aanstelling van een CMO scherper kunnen focussen op de consument. Erik Bras werd algemeen directeur van Johma. Eugène Scholten volgde per 1 september Ludo Bijvoet op als algemeen directeur van de Bakkersland Groep. Bij de Banket Groep trad Rolf van Hellenberg Hubar aan als commercieel directeur Nederland en Josja van Isterdael als productiedirecteur.

Een alc

Er waren nog andere bedrijfsongevallen. In januari was er een ammoniaklek bij vleesbedrijf Meat-Partners in Landgraaf. Ploegmakers Food Ingredients in Veghel kampte in april met hetzelfde euvel. Eind september lekte er hete olie bij de chipsfabriek van PepsiCo in Broek op Langedijk. Bovendien vond een groot aantal branden plaats met veel schade. In januari woedde er een grote brand bij Daily Fresh Food in Geleen en later die maand brandde A-Dong Frozen Food in Landgraaf af. Vleeswarenfabrikant Stegeman in Deventer werd in april getroffen door brand. In juli verwoestte een brand loempiafabriek Kivits in Zoetermeer. Het pand van het al failliete Van Keulen Bakkerijmachines in Nijverdal ging in augustus in vlammen op. Vleessnackproducent Van Osch in Zaltbommel liep in oktober aanzienlijke schade op door brand. Eind van die maand brandde de vleeswarenfabriek van Henri van de Bilt in Weurt volledig uit.


11

12-13_House of foods 07-12-10 16:40 Pagina 12

M a n a g e m e n t

Opleiden,

inspireren en innoveren

Ronald Lewerissa, consultant van Flex/ theInnovationlab, verwacht dat er een wisselwerking zal zijn tussen de bewoners

House of Food in Zaanse ‘proviandkast’

van het House of Food.

Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

Het nieuwe House of Food in de oude Verkade-fabriek in Zaandam is eind vorige maand officieel geopend. Innoveren, opleiden en elkaar inspireren, daar gaat het in dit bedrijfsverzamelgebouw voor de voedingsmiddelenindustrie om.

“Het House of Food staat als een huis.” Dat zei de voorzitter van Zaanstreek First in Food Henry Meijdam tijdens de officiële opening op 25 oktober over het samenwerkingsverband tussen onderwijsinstellingen, overheid en ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie. “Door die met elkaar te verbinden, kunnen ze meer dan ieder individueel zou kunnen.” Zaanstreek First in Food heeft als doel de

12


voedingsmiddelenindustrie in de Zaanstreek te stimuleren. Er zijn nu circa 150 ondernemingen actief op het gebied van food in productie, retail, logistiek, machinebouw en dienstverlening. Dat zorgt voor meer dan tien procent van de werkgelegenheid en is dus voor de regio van groot belang. House of Food is onderdeel van Zaanstreek First in Food en kan een rol spelen bij het versterken van de sector.

Proviandkast Wethouder Barbara Visser van de gemeente Zaanstad overhandigde voor de openingshandeling een chocoladesleutel aan Zaanstreek First in Food-voorzitter Meijdam. Ze stelde dat de Zaanstreek al 400 jaar de proviandkast van Nederland is. “Als we dat willen versterken, moeten we wat doen. We moeten jongeren interesseren voor de voedingsmiddelenindustrie, we moeten zorgen voor goed opgeleid en snel inzetbaar personeel.” Ze verwees naar de kort geleden gepresenteerde toekomstvisie van FNLI en TIFN ‘De stille kracht: Route voorwaarts voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie’, waarin het belang van de levensmiddelenindustrie uiteen wordt gezet. “De voedingsmiddelenindustrie moet niet alleen een stille kracht zijn, maar ook de stem van de toekomst.” Bij het House of Food is niet alleen de gemeente Zaanstad betrokken, maar ook de overige gemeenten in de Zaanstreek, de provincie Noord-Holland en het Zaanse Ondernemers Netwerk (ZON). En natuurlijk de bedrijven en opleidingen waar het allemaal om gaat. Zes componenten Het House of Food bestaat uit zes componenten: de innovatiestudio van Flex/theInnovationlab, het lab voor chemische analyses van WFC, de Leerwerkfabriek, recruitmentbureau TalentWorX in Food en de netwerkruimtes van innovatienetwerk voor ondernemers Syntens. HAS Den Bosch heeft in het House of Food een satellietvestiging van HAS Kennistransfer, dat in-company trainingen verzorgt en met HBO-studenten projecten uitvoert voor het bedrijfsleven. In het Food Learning Centre worden mensen opgeleid voor de beroepspraktijk. Daarbij moet volgens Meijdam voortdurend

12-13_House of foods 07-12-10 16:41 Pagina 13

Innovatie

Wethouder Barbara Visser van Zaanstad (midden)

het nieuwe chemische lab van WFC.

gaat de sleutel uitreiken aan Zaanstreek First In Food-voorzitter Henry Meijdam.

worden getoetst of de behoefte van de sector veranderd is. “Dat kan door iedere dag met ondernemers en met de samenleving te communiceren. Het House of Food is ook een centrum voor ondernemerschap. Mensen kunnen elkaar ontmoeten, kennis delen en innoveren. Er kunnen minisymposia en kleine congressen worden georganiseerd.” Chemisch lab Het chemische lab van WFC is een nieuw onderdeel van het bedrijf. “In Arkel hebben we een microbiologisch laboratorium. Chemische bepalingen moesten we voor een deel uitbesteden. Nu kunnen we ze zelf doen”, licht eigenaar Taco Wijtzes toe. Hij schafte voor het lab onder meer een atomaire absorptie spectrofotometer aan om de elementen in producten te kunnen bepalen. Om dat te kunnen doen, moeten eerst de elementen worden vrijgemaakt. Dat gebeurt in een soort magnetron. Ook staat er in het lab een apparaat om de Kjeldahl-bepaling te doen. Daarbij wordt stikstof vrijgemaakt, wat nodig is om de eiwitten in producten te kunnen analyseren. Met een HPLC kunnen schimmeltoxines als aflatoxine en vitamines worden bepaald. WFC gaat zich verder onder meer bezighouden met verlenging van de houdbaarheid en milde conservering, maar bijvoorbeeld ook met verbetering van de emulgerende eigenschappen van ingrediënten. Voorlopig wordt het nieuwe lab in het House of Food bemand door het personeel uit Arkel, waar acht mensen werkzaam zijn, maar het is de bedoeling om uit te breiden. “Ik verwacht te verdubbelen, of te verdrie-

dubbelen” , zegt Wijtzes. “We willen ook plaats bieden aan mensen in opleiding.” Baat bij partners Wijtzes verwacht in het House of Food baat te hebben bij de andere partners. “We vullen elkaar aan. Wij zijn gericht op Quality Assurance, op voedselveiligheid, terwijl de ontwikkelingsstudio van Flex/theInnovationlab bezig is met nieuwe smaken en producten. Omdat we een hoge opleidingstarget hebben, van één op de drie à vier medewerkers, is het goed dat we dicht op de opleidingen zitten. Het netwerk voor ondernemers Syntens moet ons klanten leveren...” Ook consultant Ronald Lewerissa van Flex/theInnovationlab verwacht dat er een wisselwerking zal zijn tussen de bewoners van het House of Food. Zo kan de innovatiestudio onder meer profiteren van studenten uit de Leerfabriek. Zij kunnen helpen bij het bereiden van producten voor consumentenonderzoek. Lewerissa erkent dat de transparantie door de glazen wanden ook een keerzijde heeft. De concurrentie kan meekijken. Als een klant daar behoefte aan heeft, kunnen de ramen worden geblindeerd. “Maar ik denk niet dat dat vaak zal gebeuren. Als we een nieuwe smaak bereiden, kun je niet zien wat er in de pannen zit. Maar met een nieuwe verpakking is dat wel een reëel risico.” Eet- en drinkconcepten Flex/theInnovationlab is een dochteronderneming van Flex/theGreenhouse in Delft dat onder meer de verpakking van Hero Fruit2Go en de groene fles van Grolsch ont-

wikkelde. Flex/theInnovationlab gaat nieuwe concepten voor eten en drinken ontwikkelen samen met hun klanten uit de voedingsmiddelenindustrie. Om nieuwe ingrediënten en smaken te testen, beschikt de studio over een keuken. Het innovatielab heeft drie medewerkers. Daarnaast worden op projectbasis mensen ingehuurd van het moederbedrijf in Delft. “We doen een project met Sodexho en een zorginstelling in Amsterdam over voeding en ouderen”, vertelt Lewerissa. “De kwaliteit van het eten wordt zeer belangrijk gevonden. Ouderen eten en drinken echter te weinig. Dat komt omdat ze geen dorst hebben als het drinken wordt gebracht, omdat ze de verpakking niet kunnen openen, of door slikproblemen. Ook is hun smaak een stuk minder sterk geworden. Ze hebben dus behoefte aan een meer prikkelende smaak.” Dat in dit project wordt samengewerkt met meerdere partners is geen toeval. “We kiezen voor een ketenbenadering.” Ook de eindgebruiker wordt erbij betrokken. In de studio kunnen namelijk workshops en proefsessies worden gehouden.

Taco Wijtzes, Renee Lokerse en Cora Kortlever in

Algemeen directeur van Albert Heijn Sander van der Laan zou het belang van innovatieve producten voor de retailer belichtten. Van der Laan stelde dat er in zijn agenda stond dat hij een lintje moest doorknippen. Toen hij een uur van tevoren naging hoe dat precies zat, bleek hij een half uur te moeten spreken... Zijn geïmproviseerde verhaal ging daarom meer om het innovatieve karakter van AH zelf. De vernieuwingsdrift zit in de genen van het bedrijf, betoogde Van der Laan. Voorbeeld daarvan is de ontwikkeling van kant-enklaar maaltijden, waar de retailer twintig jaar geleden mee begon. “De eerste tien jaar hebben we er geen stuiver op verdiend. Maar we hebben volgehouden en de producten steeds beter gemaakt en de distributie verbeterd.” Ook het schapmanagement noemde hij vernieuwend. Door een extra plank, smallere paden en een verbeterde bevoorrading kunnen er nu op een vloeroppervlak van 2400 vierkante meter evenveel producten als in het verleden op 4000 vierkante meter. Een derde voorbeeld is dat de leveranciers verbonden zijn met de kassa’s. Ze weten zo precies wat ze moeten leveren. “Daar komt geen hand meer aan te pas.” Dat er bij innovaties soms iets verkeerd gaat, moet je volgens Van der Laan voor lief nemen. “Je moet het lef hebben om op je snufferd te gaan.“


13

14-15_Umami 07-12-10 16:41 Pagina 14

Product en ontwikkeling

‘Smakelijk en gezond alternatief voor zout’ Informatiecentrum Gastheer voor de umami-sessie was the Scelta Institute. Scelta Mushrooms is het eerste lid buiten Japan van het in 1982 opgerichte Umami Information Center. Het bedrijf gaat zich inzetten om het informatiecentrum te helpen om de vijfde smaak bekend te maken. Het bedrijf heeft voor de foodservice bitterbalachtige snacks met umami-vullingen op de markt gebracht (zie foto) in de smaken taugé saté, broccoli parmezaan, kaas, zuurkool en ratatouille. Ze komen wellicht volgend jaar ook in de retail. Scelta Mushrooms is verder bekend van Kokkerelli & the Kids University for Cooking, waarbij kinderen op een speelse manier leren om authentieke voeding te bereiden. Tekst en foto's: Tom van der Meer

Umami, de vijfde basissmaak, na zout, zoet, zuur en bitter, kan een belangrijke rol spelen bij het smakelijker en gezonder maken van voedingsmiddelen. Dat bleek tijdens de Umami-smaaksessie in Venlo. Dan moet msg echter wel van zijn negatieve imago af.

Belangrijkste eigenschap van umami is dat het andere smaken beter laat uitkomen. Het zit van nature vooral in tomaat, oude kaas, ham, (gedroogde) vis, paddenstoelen, asperges, ui, broccoli, champignons én in moedermelk. In tegenstelling tot de andere smaken blijft umami langer hangen. Het heeft zelf geen uitgesproken smaak maar zorgt voor een harmonie met andere smaken. Het zorgt er met andere woorden voor dat voeding ‘lekker’ wordt. Steeds meer topkoks ontdekken de smaak, onder meer tijdens smaaksessies in Japan. Bij het Scelta Institute in Venlo werd op 26 november gesproken over mogelijke toepassingen van umami in de foodindustrie. De deelnemers konden diverse umami-producten proeven. Elk van de basissmaken heeft weer een eigen voedingsbron. Zo hangt zoet samen met energie-inname, zout met de minera14


lenbalans, zuur met onrijpe/bedorven voeding, bitter met giftige stoffen/medicijnen en umami met eiwitinname. Dat de smaken in verschillende zones op de tong geproefd worden, blijkt een hardnekkig fabeltje. Wel zijn er receptoren op de tong die umami registreren. Umami geeft een signaal naar de maag dat deze eiwit moet gaan verteren. Vlees gekruid met umami maakt bijvoorbeeld, zo blijkt uit onderzoek, dat het lichaam meer maagsappen gaat aanmaken. Smaakcombinaties Umami bestaat, volgens directeur Kumiko Ninomiya van het Umami Information Center in Tokio, uit glutamaat, inosinaat en guanylaat. Glutamaat zit vooral in tomaat en gerijpte kaas. Inosinaat is van nature vooral aanwezig in vis, terwijl guanylaat met name in gedroogde paddenstoelen zit. Door

dergelijke producten te combineren, kunnen smaken elkaar versterken. Zo werkt het in de Japanse keuken bijvoorbeeld bij Ichiban dashi (bouillon van vis) met Kombu (zeewier, een bron van glutamaat), Katsuobushi (gefermenteerde, gedroogde tonijn: inosinaat) en shiitake (guanylaat). In de westerse keuken doet bouillon van rundvlees (inosinaat) het goed bij ui, wortels en selderij (glutamaat). Topkoks voeren deze smaakcombinaties vaak al zonder dat ze dat hebben beredeneerd. Zo ontwikkelde topkok David Chang een nieuw concept als soep met gedroogd varkensvlees en topchefs Heston Blumenthal en Yoshihiro Murata dashi van groenten en kip. Peter Klosse,van de Academie voor Gastronomie en eigenaar van De Echoput, heeft de grootste gemeenschappelijke deler voor ‘lekkere’ smaak onderzocht en kwam met

14-15_Umami 07-12-10 16:42 Pagina 15

Kumiko Ninomiya, directeur van het Umami Information Center (links).

Vissoep dashi en (op de voorgrond) dashi met paddenstoelen.

Zoute haring (voor) en haring met zuurkool en fino (droge) sherry: De tweede is meer umami.

Zoutalternatief Behalve als smaakverbeteraar kan umami ook bijdragen aan het gezonder maken van voedingsmiddelen. Zo is het mogelijk om de hoeveelheid natrium in producten omlaag te brengen, juist omdat met minder zout een zelfde zoutervaring (smaakintensiteit) wordt verkregen. Dit kan door zout te mixen met glutamaat (msg oftewel voluit monosodiumglutamaat) en dit toe te voegen aan voedingsmiddelen. “Zout bevat 40 procent natrium, terwijl msg slechts 12 pro-

cent natrium bevat. Bovendien smaakt het sterker dan zout”, zei Ana San Gabriel van het Umami Information Center. Slechte naam Toch heeft msg (oftewel E621) een slechte naam. Vanwege de E-nummers vinden consumenten het niet-natuurlijk en synthetisch. Ook zou het de oorzaak zijn van het Chinees restaurant syndroom. Dit is een allergische reactie, die mensen die veel Chinees eten soms krijgen. Het uit zich in een drukkend, opgeblazen en soms misselijk gevoel. Het zou samenhangen met het gebruik van ve-tsin dat glutamaat bevat. Ninomiya snapt deze commotie niet. “De allergische reactie die msg zou veroorzaken komt niet door glutamaat. Zo is de hoeveelheid glutamaat in bijvoorbeeld Parmezaanse kaas hoger dan in msg.” Volgens haar is er veel onwaars gezegd over msg. “Onze missie is juiste informatie over umami te verspreiden. Msg is veilig.” Volgens Klosse komt het syndroom door te hoge doseringen van msg. “De mens produceert zelf glutamaat. Juist daar ligt de gevoeligheid. Eigenlijk zijn maar kleine hoeveelheden (milligrammen) nodig. Chinese restaurants gebruiken echter theelepels vol ve-tsin, waardoor bij mensen die daar gevoelig voor zijn, een allergische reactie ontstaat. De klachten zijn overigens snel weer over.” Klosse noemde het onterecht dat msg nu de gebeten hond is bij veel consumenten en dus ook foodfabrikanten. “Msg is gewoon de industriële variant van umami.” Volgens hem vervangen veel voedingsmiddelenbedrijven msg in hun producten, zoals droge soepen, nu door gistextract. “In deze moderne variant zitten alleen maar natuurlijke ingrediënten, waardoor geen E-nummer meer nodig is. Maar eigenlijk is dit gewoon hetzelfde, alleen dan van een andere bron.”

Klosse stelde dat er op dit gebied weinig kennis is. “Er wordt veel gepapegaaid en maar weinig onderzocht. Dat zie je ook bij zout. De relatie zout en bloeddruk is er namelijk nauwelijks, alleen bij mensen die al hoge bloeddruk hebben.” Hij vermoedt dan ook andere redenen. “Zaken worden vaak als probleem voorgespiegeld en gemedicineerd, zodat de foodindustrie vervolgens meer van de alternatieven kan verkopen.” ??

Gezondheidsvoordelen Volgens San Gabriel zijn de gezondheidsvoordelen van het aminozuur glutamaat evident. Als neurotransmitter is het belangrijk voor hersenfuncties als stemming, leren en geheugen. Het is een substraat voor peptiden en eiwitten en ook van antioxidant glutathion. Daarnaast haalt het giftige ammonia uit spieren en brein en zorgt het voor energie voor de lymfecellen. Klosse brak een lans voor umami in voeding voor ouderen. “Bij ouderen komt ondervoeding behoorlijk vaak voor. Er wordt als reden gegeven dat ouderen minder energie hebben en dus minder eten. Het kan net zo goed zijn dat ouderen minder proeven en daardoor minder eten en dus minder energie hebben. Msg maakt dat smaken beter naar voren komen. Het is goedkoop, gezond en maakt eten smaakvoller.”

culinaire succesfactoren (CSF). Het gaat dan om de combinatie verwachting, geur, balans, umami, hard-zacht en hoge smaakrijkdom. Klosse zei ook in wijn umami te hebben ontdekt. Het is filmend, zonder dat er restsuiker en overdreven alcohol inzit. De umami-bron ervan is eiwit. Hij vond het in een Chardonnay Medoc , die sur lie (op gist) lag te rijpen in houten vaten en die rijk is aan glutamaat.

Umami Professor Kikunae Ikeda heeft umami in 1908 ontdekt als vijfde basissmaak. De naam is afkomstig van het Japanse Umai wat lekker betekent. Hoewel Japan claimt de ontdekker van umami te zijn, kwam het bij de oude Romeinen al voor, stelde Peter Klosse. Het gaat dan om Garum, een vissaus uit Pompeï. Ook Nederland heeft sinds 1895 een umami-variant, namelijk… Maggi. Meer info over umami: www.umamiinfo.com.


15

16-17_Stille Kracht 07-12-10 16:45 Pagina 16


Minister positief over ‘Route voorwaarts’ Tekst en foto’s: Norbert van der Werff

Het positieve klimaat waarin de Nederlandse levensmiddelenindustrie opereert, dreigt te verdwijnen. Dat concluderen FNLI en TIFN in het rapport ‘De stille kracht: Route voorwaarts voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie’. De Nederlandse voedingsmiddelenindustrie wil voorkomen dat de voorsprong verdwijnt door extra in te zetten op R&D. De overheid op haar beurt moet alles in het werk stellen om de concurrentiepositie van de voedingsmiddelenindustrie te versterken, vinden ze.

Zelden zijn er bij de presentatie van een rapport zoveel complimenten gemaakt als vorige maand bij de overhandiging van de toekomstvisie van de voedingsmiddelenindustrie door FNLI-voorzitter Freek Rijna aan minister Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie (EL&I). Verhagen complimenteerde de sector ermee dat ze niet zelfgenoegzaam achterover leunt en ook niet gaat zitten wachten op de overheid. “Dit rapport is een initiatief van de sector zelf. U neemt het voortouw. U anticipeert op uitdagingen. U bundelt de krachten en dat is te prijzen.” Hij zei dat de sector op staatssecretaris Henk Bleker en hem kan rekenen.

Vijftig procent meer investeren in R&D 16


16-17_Stille Kracht 07-12-10 16:45 Pagina 17

Risico’s en uitdagingen De organisaties schetsen in het rapport een beeld van de risico’s die de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie bedreigen. De Nederlandse voorsprong in kennis loopt terug. Bovendien veroorzaakt vergrijzing krapte op de arbeidsmarkt en slibt de logistieke infrastructuur dicht. Geopolitieke veranderingen bedreigen vrije handel, aldus de organisaties. Ze stellen vast dat de primaire productie in Nederland concurrentiekracht en maatschappelijk draagvlak verliest. “De toeleverende ingrediëntenindustrie is al deels vertrokken. Er is onduidelijkheid over de borging van agro-foodbeleid bij de overheid en daarmee over het voortbestaan van de sterke link tussen overheid, kennisinstellingen, onderwijs en bedrijfsleven in de agro-foodketen.” Andere risico’s die in het rapport worden genoemd, zijn de druk op de marge in de retail, die vervolgens wordt doorgespeeld naar de partners in de keten. Zo kreeg in 2009 41 procent van de voedingsmiddelenbedrijven te maken met verlenging van de betalingstermijnen. Over de werking van de keten staat verder in het rapport dat er een punt is waar de gezonde marktwerking ophoudt en de keten als geheel wordt verzwakt. “Niemand is tegen lage prijzen. Maar als producenten geen middelen meer kunnen vrijmaken om te innoveren of te investeren in duurzaamheid of voedselveiligheid, is de consument misschien wel de grootste verliezer.” Daarnaast zijn er uitdagingen zoals het combineren van gezondere voeding met andere consumentenbehoeften als betaalbaarheid en genieten. Verduurzaming lijkt op den duur, net als voedselveiligheid, een randvoorwaarde voor de agro-foodketen te worden. Regiegroep De Nederlandse voedingsmiddelenindustrie streeft naar een leidende positie in de we-

reld op het gebied van innovatie. Daarom wil de industrie de investeringen in Research & Development met vijftig procent verhogen. Om dat doel te bereiken, komt er een ‘Regiegroep Food & Innovatie’. Bovendien zoekt de voedingsmiddelenindustrie samenwerking met kennisinstellingen, primaire producenten en andere toeleveranciers, retail, consumenten en bedrijven uit andere industriesegmenten in binnen- en buitenland. Ook wil de industrie inspelen op de onderzoeksagenda, overheidsinstrumenten en innovatie-initiatieven in Europa. Groot belang De levensmiddelenindustrie kan het echter niet allemaal alleen doen. De betrokken partijen willen daarom dat de overheid zich inzet om de randvoorwaarden voor een sterke levensmiddelenindustrie in Nederland te behouden. Dat is niet alleen in het belang van die industrie, maar van de hele Nederlandse economie, zo maken ze duidelijk. Het belang van de voedingsmiddelenindustrie voor de Nederlandse economie is met een omzet van 51 miljard euro enorm groot. De levensmiddelenindustrie is één van de belangrijkste pijlers van de Nederlandse economie. Met een toegevoegde waarde van 9 miljard euro en een exportwaarde van 27 miljard euro vormt zij de grootste sector binnen de Nederlandse industrie. Bovendien excelleert Nederland als kenniscentrum op het gebied van onderzoek en ontwikkeling ten behoeve van de foodsector. Vanwege dat grote belang voor de economie doen FNLI en TIFN een beroep op de overheid om blijvend te investeren in de concurrentiekracht van de levensmiddelenindustrie. Overigens pleiten ze in het rapport ook voor een ‘level playing field’, waarbij alle partijen in Europa volgens dezelfde regels kunnen werken.

onderzoek en ontwikkeling te verhogen. Naast innovatie worden aanbevelingen gedaan op vijf andere terreinen. Onder één dak Verhagen reageerde op alle zes de aanbevelingen in ‘De stille kracht’ positief. Hij zei dat de overheid de voorwaarden gaat scheppen om de concurrentiekracht van de levensmiddelenindustrie te versterken door extra in te zetten op de agro-foodsector als topgebied en door het innovatiebeleid van de verschillende ministeries beter te coördineren. “U bent op uw wenken bediend met het nieuwe ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Daarmee zijn alle beleidsterreinen die voor uw sector van belang zijn onder één dak gebracht.” Ook zei hij zich binnen de EU en WTO in te willen zetten voor open grenzen en een eerlijk speelveld. Verhagen complimenteerde de sector bovendien met het streven om qua duurzaamheid koploper in Europa te willen worden. Via de financiering van TIFN levert EL&I daar een bijdrage aan. De verhoging van de innovatie-inspanningen noemde de minister eveneens positief. “Dat past in mijn beleid met voeding als topgebied. Meer geld kan ik u niet beloven, wel krachtige steun voor bedrijven met lef en ambitie.” Hij verwees daarbij naar leningen en garanties uit een ‘revolving fund’ voor innovatie. “Ook hier vindt u in mij een bondgenoot”, zei Verhagen over de zesde aanbeveling, om samen met de sector te zorgen voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat. “Dit kabinet zet het mes in de bureaucratie, verlaagt de vennootsbelasting en maakt onderzoek en innovatie fiscaal aantrekkelijker.” ‘De stille kracht: Route voorwaarts voor de Nederlandse levensmiddelenindustrie’ is te downloaden via www.fnli.nl.

Dit ‘charter van de Nederlandse levensmiddelenindustrie’ is opgesteld door de Federatie voor de Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) en Topinstituut Food & Nutrition (TIFN), in samenwerking met Roland Berger Strategy Consultants. De conclusies en aanbevelingen worden ondersteund door de zogenoemde High Level Group, bestaande uit CEO’s uit de levensmiddelenindustrie, mensen uit de top van R&D en hoge ambtenaren. Doel was om het belang van de voedingsmiddelenindustrie voor de Nederlandse economie in kaart te brengen en de vraag te beantwoorden hoe de industrie de positie in de komende twintig jaar veilig kan stellen.

Industriebeleid De partijen doen een beroep op de overheid om in samenspraak met de sector te komen met een gericht industriebeleid over verschillende kabinetsperiodes heen, met als uitgangspunt versterking van de concurrentiekracht van zowel de levensmiddelenindustrie als de gehele agro-foodketen waarin zij opereert. De aanpak van het industriebeleid door verschillende ministeries moet eenduidig zijn en gecoördineerd worden. De industrie wil bovendien dat de overheid innovatie over de hele linie stimuleert, onder meer via het innovatieprogramma Food & Nutrition en het Sleutelgebiedenbeleid. Ook vraagt de industrie de overheid om de publieke financiering van Eisma Voedingsmiddelenindustrie | december 2010

17

18-19_Koffie 07-12-10 16:49 Pagina 18

Marketing en sales

Zoete opkikker uit de Oriënt Tekst: Lisette de Jong en Heidi Klijsen Foto’s: Heidi Klijsen

Krachtig en zoet, met een aroma dat neigt naar mokka en chocola. Met haar uitgesproken karakter biedt Vietnamese koffie een uitdaging voor koffieliefhebbers en een energieboost voor wie scherp moet blijven. Vietnam is een koffieland bij uitstek. Het eerste dat je opvalt als je een stad als Ho Chi Minh (Saigon) of Hanoi binnenkomt, is - behalve de vele scooters - de grote variatie aan koffiewinkeltjes, billboards met koffiereclame en koffieverkopers op straat. Koffie drinken is in dit Aziatische land een bijzondere ervaring. Krijg je in Nederland een kant-en-klaar kopje cappuccino of espresso voorgeschoteld, Vietnamese ‘Ca Phe Phin’ wordt aan tafel bereid in een traditionele

Feiten & cijfers Vietnam exporteerde tussen oktober 2009 en september 2010 bijna 15 miljoen ton koffie. Nederland importeerde in 2008 ruim 160.000 ton groene koffie. Daarvan was bijna 50.000 ton afkomstig uit Brazilië en een kleine 30.000 ton uit Vietnam.

Franse cafetière. Dat is een metalen filter dat met koffie en kokend water op een smal koffieglaasje wordt gezet. De koffie is zo sterk dat je de cafeïne al na een paar slokken door je aderen voelt kolken. De zoete smaak doet denken aan mokka of chocolade. Is de koffie te sterk, dan schenk je er gewoon wat heet water bij uit het erbij geserveerde kannetje. Voor de gemiddelde Vietnamees kan het niet zoet genoeg zijn: die drinkt zijn koffie het liefst met een flinke scheut gecondenseerde melk en een paar scheppen suiker. Franse missionarissen introduceerden de koffieboon halverwege de negentiende eeuw in Vietnam. Het land bleek zeer geschikt voor de teelt van de koffiestruik. Bovendien sloeg de drank aan bij de Vietnamese bevolking. Al snel openden diverse

De bonen worden voor de verkoop ter plekke gemalen.

Franse koffiehuizen vestigingen in Saigon, het tegenwoordige Ho Chi Minh. De populariteit van het product nam snel toe en vandaag de dag beschouwen veel Vietnamezen koffie als hun nationale drank. Het assortiment aan koffie in Vietnam is groot. Er is koffie uit de Central Highlands en uit het noorden van het land, in verschillende prijs- en kwaliteitsklassen en soms zelfs met een gezondheidsclaim. De duurste en meest exclusieve Vietnamese koffie is de ‘Chon’, voor toeristen vrij vertaald naar ‘Weasel Coffee’. Dit is koffie, gemaakt van koffiebessen die gegeten zijn door de civetkat, een wezelachtig diertje. Het vruchtvlees wordt verteerd, maar de pit blijft intact en ondergaat in het maagdarmkanaal van het dier een fermentatieproces. De pitten worden daarna uit de ontlasting gesorteerd, gewassen en licht geroosterd. Het resultaat is een sterke, crèmeachtige, zoete en verfijnde smaak. Uitermate geschikt voor consumenten die na een exclusief diner de blits willen maken bij hun gasten. Wellicht is het verstandig als zij het productieproces pas ná consumptie uit de doeken doen. De Legendee-koffie, van het merk

Vietnam na Brazilië grootste koffieproducent 18


18-19_Koffie 07-12-10 16:49 Pagina 19

Koffie van in het maagdarmkanaal van de civetkat gefermenteerde bessen.

Gezondheid Naast ‘gewone’ koffie kom je in Vietnam ook allerlei koffiesoorten tegen die iets extra’s doen voor gezondheid of uiterlijk. In vrijwel alle koffiewinkels is de ‘Passiona’koffie te koop, ook weer van het merk Trung Nguyen. Deze koffie bevat collageen en zou zorgen voor een mooiere huid. Niet Vietnamees, maar wel populair zijn de diverse varianten van afslankkoffie. Voorbeelden zijn de ‘Best Share Green coffee’ uit China, met ingrediënten als gedroogd, onrijp fruit, gember en diverse mineralen, en de ‘Weight Loss green coffee’ van de Amerikaanse leverancier Leptin Pharmaceutical Co., met ingrediënten als groene thee, calcium, chroom, panax ginseng wortel, polyfenolen en epigallocatechin gallate (EGCG). Een aantal Vietnamese koffiespecialiteiten wordt behalve in eigen land ook in het buitenland verkocht. De Vietnamese fabrikant Trung Nguyen doet dat bijvoorbeeld via een international franchisesysteem. Daarnaast mengen verschillende buitenlandse koffiefabrikanten de koffie in hun blends. Zo ook Douwe Egberts. “De koffie-

bonen in onze blends zijn afkomstig uit verschillende landen. Robusta-koffie uit Vietnam gebruiken we vanwege zijn zachte smaak”, zegt Rob Smits, manager Kwaliteit bij het concern. Duurzame productie Vietnam is in de afgelopen anderhalve eeuw uitgegroeid tot de op een na grootste koffieproducent ter wereld, na Brazilië. Het land is de grootste in de koffiesoort robusta (zie kader Van koffiebes tot winkelschap). Koffie heeft een belangrijk aandeel in de export van goederen naar het buitenland. De snel toegenomen productie heeft echter ook zijn keerzijde gehad: de kwaliteit van de koffie daalde en - mede daardoor - de wereldmarktprijzen voor koffie. In de provincies waar koffie werd verbouwd, was sprake van bodemerosie en watertekorten. Ook kwam het leefgebied van etnische minderheidsgroepen in de verdrukking. Onder leiding van het Vietnamese ministerie van Landbouw (MARD - Ministry of Agriculture and Rural Development) is daarom een programma ontwikkeld dat moet leiden tot een duurzame koffieproductie in het land, met aandacht voor kwaliteit, milieu en de financiële en sociale positie van de koffieboeren. Ook Douwe Egberts is hier, vanuit de DE Foundation, bij betrokken.

Van koffiebes tot winkelschap Koffiebonen zijn geen bonen maar pitten van bessen, afkomstig van de Coffea-struik vooral geteeld in Zuidoost-Azië, Latijns-Amerika en Afrika. De Coffea arabica en de Coffea canephora komen het meeste voor. De tweede soort is resistent tegen de koffieplantenziekte Hemileia vastatrix en staat ook wel bekend als robusta. Na het plukken en drogen van de rijpe koffiebessen, worden de pitten verwijderd, geroosterd en gemalen tot koffie. Koffie in het winkelschap bevat vaak een combinatie van arabica- en robusta-koffie. Koffie wordt doorgaans ingevoerd in ruwe, ongebrande vorm, ook wel groene koffie genoemd. Lokale branders verwerken deze koffie tot eindproduct.

IJskoffie IJskoffie is in een tropisch land als Vietnam enorm populair. Net als bij warme koffie wordt de ijsvariant meestal met een traditionele cafetière geserveerd, op een glas met ijsklontjes. Ook hier voegen Vietnamezen graag gecondenseerde melk en suiker aan toe, zij het in mindere mate dan bij hete koffie.

“Samen met onder meer het Nederlandse ministerie van Landbouw en de Rabobank Foundation zijn we actief in de provincies Gia Lai, Dac Lak en Lam Dong. Het streven is om stabiele organisaties van boeren op te zetten, die samen de concurrentiepositie van deze koffiegebieden kunnen verbeteren”, zegt Stefanie Miltenburg, director International Corporate Social Responsibility bij Douwe Egberts. Het project is nog maar net gestart en bouwt voort op eerdere activiteiten van onder meer de DE Foundation. “In ons vorige project in Gia Lai zijn belangrijke resultaten geboekt op het gebied van verbetering van kwaliteit, opbrengst en efficiëntie”, aldus Miltenburg. Niche Smits en Miltenburg verwachten dat de kwaliteitsverbetering van koffie zal doorzetten en dat Vietnam een goede concurrentiepositie zal opbouwen, vooral in robusta. “Onze ervaring vanuit de DE Foundation is dat men in Vietnam zeer snel leert en verbeteringen implementeert.” Al met al kan Vietnamese koffie een goede aanvulling zijn op het bestaande assortiment aan koffie in Nederland. Niet alleen als onderdeel van blends, maar misschien ook wel als nicheproduct voor koffieliefhebbers met een voorkeur voor zoet en sterk.

Trung Nguyen, is een natuurgetrouwe nabootsing van bovenstaand fermentatieproces. Hierbij wordt gebruikgemaakt van natuurlijke enzymen.


19

20-21_Ciaa 07-12-10 16:50 Pagina 20


‘Er is geen alternatief voor

duurzaamheid’

CIAA-congres over PeoplePlanetPartnership CIAA-voorzitter Jesús Serafín Pérez gaf met de spectaculaire aangroei van de wereldbevolking en obesitas twee voorzetten.

Tekst en foto’s: Jef Verhaeren

De controverse werd niet uit de weg gegaan, tijdens het congres van de Europese federatie van de voedingsindustrie CIAA in Brussel. Spre-

Derde Wereld, vond Monica Marshall van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties. Wat innovatie betreft denkt zij aan eenvoudige dingen, zoals een goedkope reep voor kinderen die de noodzakelijke nutriënten bevat en die lokaal geproduceerd is met lokale landbouwproducten. Vice-president Frank van Lierde van Cargill wees erop dat de wereld veranderd is. De extreme beweeglijkheid van de landbouwprijzen en de groeiende onderlinge afhankelijkheid tussen zaken als landbouw en energie, vragen een specifieke beleidsaanpak en samenwerking tussen alle stakeholders. “De boeren kunnen heel wat meer produceren maar ze hebben de gepaste signalen nodig en een rechtvaardige prijs voor hun producten”, aldus Van Lierde. John Finn van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) benadrukte dat de voedselproductie sinds de Tweede Wereldoorlog sneller gestegen is dan de bevolking, dus het ís mogelijk. Volgens Tony Pexton, zelf een geëngageerd landbouwer, moeten we meer produceren met minder land, meststoffen en water. Hij pleitte tevens voor het gebruik van GMO’s. “Een ban op genetische technologie geeft alleen maar verliezers, zowel op het vlak van de concurrentie als de voedselzekerheid”, aldus Pexton. Van Lierde viel hem bij. Hij meende dat vaak te emotioneel gecommuniceerd wordt over GMO. “Alsof de voedingsindustrie niet emotioneel zou communiceren”, reageerde directeur-generaal Monique Goyens van de Europese Consumentenvereniging BEUC hierop. “Het is niet omdat GMO’s veilig zijn, dat de consument ze moet accepteren.”

kers gingen in op de uitdagingen voor de komende tien jaar.

CIAA-voorzitter Jesús Serafín Pérez trapte af met de mededeling dat de Europese voedingsindustrie goed is voor een omzet van 965 miljard euro en een handelsoverschot van 1,1 miljard euro. Het biedt werk aan 4,4 miljoen mensen. Meteen zorgde hij voor twee voorzetten door erop te wijzen dat de wereldbevolking aangroeit van 2,5 miljard in 1950 tot 9,5 miljard in 2050 en dat het 20


aantal mensen met overwicht tussen 2005 en 2015 stijgt met ruim 45 procent en met obesitas zelfs met zo'n 75 procent. Voedselzekerheid Om te zorgen voor voedselzekerheid moet de voedingsindustrie van de ontwikkelde landen competitief blijven maar tegelijk ook verantwoordelijkheid nemen voor de

Misleidende informatie In de sessie ‘Gezondheid en welzijn’ stond de informatie van de consument centraal in het debat. EU-Commissaris John Dalli van Gezondheid en Consumentenbelangen (SANCO) zei dat obesitas, naast allerlei moderne welvaartsziekten, een grote bedreiging vormt. De Europese Commissie heeft rond informatie op verpakkingen algemene principes vastgelegd. Gezondheidsclaims moeten volgens Dalli wetenschappelijk on-

20-21_Ciaa 07-12-10 16:50 Pagina 21

Executive director Catherine GeslainLanéelle van de Europese voedselautoriteit EFSA stelde dat het vertrouwen van de consument in de aangeboden voeding gestegen is. Directeur-generaal Monique Goyens van de Europese Consumentenvereniging BEUC was zeer scherp over misleidende informatie en foute gezondheidsclaims.

Vertrouwen consument Tijdens de sessie over consumentenvertrouwen en partnerschap was minder wapengekletter te bespeuren. Executive director Catherine Geslain-Lanéelle van de Europese voedselautoriteit EFSA stelde op basis van recente gegevens van Eurostat, dat het vertrouwen van de consument in de aangeboden voeding gestegen is. De consument is het meest bang voor chemische contamina-

tie en hij verwelkomt de nanotechnologie. Hij heeft vooral (en meer dan voorheen) vertrouwen in de wetenschappelijke basis en in de voedselveiligheidsautoriteiten. “Vertrouwen heeft in belangrijke mate te maken met de informatiebron”, zei ze en benadrukte dat regulering uiteraard belangrijk is. Het Duitse Europarlementslid Jorgo Chatzimarkakis wees erop dat politici ook rekening moeten houden met de emotionele reacties van de consument. Toch maakte hij zich bezorgd over de betrouwbaarheid van de informatie die de consument via het internet krijgt.

Het Duitse Europarlementslid Jorgo Chatzimarkakis wees erop dat politici ook rekening moeten houden met de emotionele reacties van de consument.

Geen alternatief Unilever CEO Paul Polman ging onder meer in op een project dat de multinational heeft om in de Derde Wereld 120 miljoen mensen voor het eten hun handen te laten wassen. Tevens wil hij 500 miljoen mensen, die nu niet beschikken over zuiver water, een middeltje geven om water drinkbaar te maken. Maria Neira González van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wees vooral op de invloed van het milieu en zei dat 25 procent van de ziekten wereldwijd veroorzaakt worden door slechte milieuomstandigheden. Tony Long van het WWF wees erop dat de mens per jaar anderhalf jaar van de aarde verbruikt en dus de aarde uitput. Niet alleen het beleid, de bedrijven maar ook de consument moet dat weten. Rainhardt Freiherr von Leoprechting, voorzitter van EuroCommerce, bevestigde dat er geen alternatief is voor duurzaamheid. “Maar er zal altijd een spanning zijn tussen de prijs die wij willen

en de prijs die de consument wil geven. Tevens zullen we steeds nieuwe producten moeten inbrengen”, zei de vertegenwoordiger van de grootdistributie. Meteen kwam het belang van innovatie weer op de proppen en daarover was iedereen het eens. “De grote uitdagingen voor de voedingsindustrie voor de komende tien jaar zijn gezondheid en duurzaamheid, hand in hand met competitiviteit!”, vatte Timothy Mobsby, voorzitter van Kellogg’s Europe, samen.

derbouwd zijn, want regulering is niet voldoende. Ook moet samengewerkt worden tussen partijen. De commissaris verwees naar het EU-platform van stakeholders dat al 292 voorstellen heeft gedaan op het vlak van een goed dieet, fysische activiteit en gezondheid. Goyens was zeer scherp over misleidende informatie en foute gezondheidsclaims. “EFSA heeft al 80 procent van de gezondheidsclaims verworpen, dat zegt genoeg.” Hiermee gooide ze de knuppel in het hoenderhok. De vrijheid van keuze van de consument staat of valt met duidelijke, leesbare informatie. Pictogrammen bijvoorbeeld deugen in haar ogen niet. Zij verwees naar een recente Ierse marktstudie in opdracht van onder meer de Ierse Jeugdraad en de Vereniging voor kankerbestrijding, waaruit volgens haar zou blijken dat de consument een combinatie wil van GDA (Guideline Daily Amount), kleurcodes en de vermelding ‘high-medium-low’. In het latere debat waren vertegenwoordigers van de distributie er als de kippen bij om dit onderzoek de grond in te boren omdat het ‘niet representatief’ zou zijn.

CIAA De Europese federatie van de voedingsindustrie CIAA (Confédération des Industries Agro-Alimentaires) hield haar congres PeoplePlanetPartnership in november in Brussel. Het werd opgedeeld in vier thema’s: ‘Voeding voor de toekomst’, ‘Gezondheid en welzijn’, ‘Leefmilieu en duurzaamheid’ en ‘Vertrouwen en partnerschap’. Meer informatie: www.ciaacongress2010.eu.


21

Op zoek naar informatie in uw vakgebied? Dan leest u natuurlijk meer dan één vakblad … met 50% korting! 113 de jaargang, 26 februari 2010 www.demolenaar.nl nummer

3

www.evmi.nl

De Molenaar


n r. 5 - j u n i 2 0 1 0

vakblad voor de graanverwerkende en diervoederindustrie

Flexibilisering arbeidsmarkt zet door

Mora vervangt PLC’s Huismerken volwaardig alternatief

Automatisering dichtbij Lignocellulose in diervoeders Impact regelgeving www.nutri-akt.nl

10 edities per jaar normaal tarief € 175,2 gratis nieuwsbrieven per week www.evmi.nl

17 edities per jaar normaal tarief € 200,50 gratis maandelijkse nieuwsbrief www.demolenaar.nl

Heeft u een abonnement op één van de bovenstaande vakbladen? Dan kunt u nu met 50% korting kennis maken met de andere vakbladen van Eisma Businessmedia. Eerst een gratis proefexemplaar inzien? Ook dat kan.

Kijk voor de voorwaarden en het aanvraagformulier op www.evmi.nl

20 19 89

0 09 -2

jaar

Nutri-akt bemiddelt hoger opgeleid, gespecialiseerd personeel binnen Food, Technology, Nutrition & Health. Voor onderstaande opdrachtgevers zijn wij op zoek naar geschikte kandidaten. Meer informatie over deze en andere vacatures vindt u op www.nutri-akt.nl.

Senior Product Technologist Zoetermeer, from 2012 Utrecht Who develops liquid products with focus on Immunity & Allergy

Developing and improving innovative milk products • Participating and managing projects in

multidisciplinary teams • Ensuring new and reformulated products can be implemented on production scale • Ensuring that products comply with nutritional, sensory, physical and chemical requirements • Profile: Academic level (Food Technology), relevant experience in food business (5-7 years). Info: Ingrid Ganzeboom, [email protected], +31-(0)317-420613/+31-(0)6-51179720.

Procestechnoloog Lochem

Die op projectbasis een bijdrage levert aan de optimalisatie van filtratieprocessen.

Analyseren van de runperformance van installaties • Geven van procestechnologische ondersteuning • Troubleshooting • Vaststellen van kwaliteitsparameters • Ontwikkelen en initiëren van modiﬁcaties

aan processen • Onderhouden van contacten met de TD, productie, kwaliteitsdienst en leveranciers. Profiel: HBO/WO Procestechnologie, Chemische Technologie of Werktuigbouwkunde, analytisch, oplossingsgericht, doelgericht, teamplayer.

Info: Judith Rosenboom, [email protected], 0348-460080/06-20365052.

www.nutri-akt.nl 062019_05_NA_Camp-Danone_PersAdv_191x130_zw.indd 1

Food, Technology, Nutrition & Health 02-12-10 16:22

23_NVVL 07-12-10 16:50 Pagina 13

NETWORK FOR FOOD EXPERTS

Network for Food Experts Einde van een goed NVVL-jaar De eerste sneeuw is gevallen en de eerste schaatsmarathon op natuurijs is weer achter de rug: het einde van het jaar nadert snel en de tijd voor de jaarlijkse terugblik kondigt zich aan. Na de evaluatie van de ledenenquête in 2009 stond het jaar 2010 voor de NVVL in het kader van het uitbouwen van haar netwerkfunctie, zonder in te boeten op de kwaliteit van haar producten. Dit vertaalde zich gelijk in de transformatie van het traditionele donateursdiner in de Nieuwjaarsborrel die georganiseerd is bij bierbrouwerij de Koningshoeven in Berkel-Enschot. Deze interactieve bijeenkomst, waarbij naast de donateurs ook de NVVL-werkgroep leden waren uitgenodigd, bleek een goede manier om elkaar beter te leren kennen. In het vroege voorjaar heeft u vervolgens het NVVL Duurzaamheidssymposium bij kunnen wonen. Als we ergens samen moeten werken dan is het wel bij het verduurzamen van onze samenleving. Een andere ontwikkeling in 2010 was de samenwerking van de NVVL met FNLI, NVD en NAV in de organisatie van het congres ‘Eet voor je leven’. Centraal stond hierbij de invloed van voeding op de gezonde levensverwachting en hoe deze eventuele lichamelijke beperkingen positief kan beïnvloeden. Heeft u overigens nog mee gediscussieerd over de nieuwe claimregelgeving in relatie tot voedingsvoorlichting of over nanotechnologie binnen de voedingssector in een van onze Rond de Tafelsessies? En heeft u daarbij gelijk een kijkje genomen in het TNO Nanolab? Verder heeft in 2010 meer dan een derde van de NVVL-leden elkaar gevonden via de NVVL-netwerkgroep op LinkedIn. Een mooie mijlpaal die aangeeft dat de NVVL het netwerk is binnen de voedingssector en waarop we verder willen bouwen in 2011. Namens het gehele NVVL-bestuur wens ik u prettige feestdagen en een zeer goed einde van 2010. Hans Wildeboer Voorzitter NVVL 쑸

De NVVL is ruim vijfenvijftig jaar geleden opgezet voor kennisvermeerdering en informatie-uitwisseling binnen de voedings(middelen)industrie. De vereniging organiseert symposia en workshops voor foodexperts en geeft een eigen jaarboek uit. Door middel van jaarprijzen probeert de vereniging studenten te stimuleren die voedingsgerelateerde onderwerpen bestuderen. De vereniging telt zeshonderd leden, van de vakinhoudelijke professionals zoals levensmiddelentechnologen, voedingskundigen, diëtisten tot andere experts in food.

Jury NVVL-Jaarprijs druk met beoordelen Om goed (praktisch) onderzoek te stimuleren, reikt de NVVL jaarlijks de NVVL-jaarprijzen uit aan HBOen WO-studenten levensmiddelentechnologie, voeding of diëtetiek. De beste HBO- en WO-scriptie wordt beloond met een oorkonde en een geldbedrag van €500,-. De jury heeft dit jaar behoorlijk wat scripties te verwerken. Het grootste deel daarvan is afkomstig uit het Hoger Onderwijs. Begin januari komt de jury weer bijeen voor de eerste bevindingen. Daarna start een tweede ronde. In maart 2011 ontvangen alle inzenders een schrijven. De prijswinnaars krijgen dan ook bericht, zodat zij op het voorjaarcongres van de NVVL hun prijs in ontvangst kunnen nemen. 쑸

Voedingsvoorlichting onder druk? Voorlichting valt niet onder de claimsverordening, dat staat expliciet in de wet. Maar daarmee is het laatste woord nog niet gezegd, want er is ook voorlichting met een commercieel doel, en dat mag niet altijd. Wat mag nu wel en wat niet? En is de consument uiteindelijk gebaat bij de beperkingen door de claimswetgeving? Deze vragen stonden centraal tijdens de NVVL Rond de Tafelsessie op 25 november.

Dat het Voedingscentrum onafhankelijke voorlichting geeft, is voor iedereen duidelijk. Maar is de gezondheidsinformatie van door de industrie betaalde voorlichtingsbureaus nu commercieel of niet? En neutrale informatie over voeding en gezondheid op de corporate website van een voedingsmiddelenbedrijf? Voor de consument is het onderscheid vaak niet duidelijk. En in de wet blijken veel grijze gebieden te bestaan, “variërend van lichtgrijs tot donkergrijs”, aldus een deelnemer. De deelnemers juichen over het algemeen de claimswetgeving toe om uitwassen te voorkomen, maar zien ook situaties waarbij het consumentenbelang onder druk staat. Zo is iedereen het eens over het nut van zoutverlaging. Maar om duidelijk uit te leggen waarom dat nodig is, blijkt voor een voedingsmiddelenbedrijf niet gemakkelijk. Zo mag een bedrijf op merkensites niet uitleggen dat er een link bestaat tussen bloeddruk en hart- en vaatziekten, aangezien de bewoording ‘hart- en vaatziekten’ op zo’n site niet is toegestaan. Bedrijven zijn dan genoodzaakt vage bewoordingen te kiezen, wat afdoet aan de kracht van de boodschap.

Dergelijke beperkingen zijn volgens veel deelnemers jammer, omdat voorlichting door het bedrijfsleven een krachtige ondersteuning kan zijn van onafhankelijke voorlichting. Anderen onderstreepten juist het belang van onafhankelijke voorlichting en vroegen zich af of dit niet altijd op gespannen voet zal staan met commerciële voorlichting. Na de pauze werden vragen uit het publiek besproken. Een vraag die veel reactie opriep was of ‘antireclame’, oftewel de oproep om bepaalde voeding niet te gebruiken vanwege een vermeend gezondheidsrisico, ook aan de claimswetgeving moet voldoen. Meestal blijkt dit niet het geval, omdat het niet om commerciële boodschappen gaat. Echter, misleiding is verboden volgens de Warenwet, daar moeten ook deze partijen zich aan houden. Na afloop was er een borrel met hapjes en drankjes, verzorgd door onze gastheer de Consumentenbond, waarvoor namens de NVVL veel dank! Verslag: Lotje van de Poll, NVVL-werkgroep Voeding 쑸


23

24-25_Foodexecutives 07-12-10 16:56 Pagina 24


‘Food professional direct in beeld’ Tekst en foto: Jacqueline Wijbenga

Vacatures en kandidaten in de voedingsmiddelensector bij elkaar brengen zonder tussenkomst van een intermediair. Dat is het doel van het internetplatform Food Executives. “Wij denken dat dit bijdraagt aan

ceren geen lijstje waaraan je zelf kunt afmeten of je wel of niet een professional bent. Ook iemand die net z’n HBO-diploma levensmiddelentechnologie op zak heeft, moet een plek kunnen krijgen op ons platform.”

het transparanter en toegankelijker maken van de arbeidsmarkt in onze branche”, aldus mede-initiatiefnemer Halbe Vogel.

Tegenwoordig zijn er volop mogelijkheden om een vacature onder de aandacht te brengen: krant, eigen websites, (vak)tijdschriften, vacaturesites en werving en selectiebureaus, sociale media en niet te vergeten het eigen netwerk. Toch komt daar per 1 januari 2011 nog een nieuwe mogelijkheid bij: www.food-executives.nl. Een online platform dat vacatures in de voedingsmiddelensector en werkzoekenden (vast en interim) in de branche bij elkaar brengt zonder tussenkomst van een intermediair. “Wij denken dat er een markt is voor het bij elkaar brengen van specifieke vraag en gespecialiseerd aanbod via dit online platform voor de voedingsmiddelensector”, aldus Halbe Vogel, één van de initiatiefnemers van Food Executives (zie kader).

Inschrijven Het principe van Food Executives is eenvoudig. Alle geïnteresseerden in een baan in de voedingsmiddelensector kunnen zich bij het platform inschrijven. “We voeren achter de schermen eerst controles uit, voordat kandidaten worden meegenomen in een zoekopdracht”, legt Vogel uit. “Ons doel is het bij elkaar brengen van de professionals in de branche, maar het predikaat ‘food professional’ krijg je niet zo maar. Daarvoor hebben we een aantal criteria vastgelegd waaraan de kandidaat moet voldoen.” Belangrijke voorwaarden zijn onder andere relevante opleiding en/of werkervaring. Vogel benadrukt dat het daar niet bij blijft, maar hij wil niet alle criteria waarop potentiële kandidaten worden getoetst, prijsgeven. “We publi-

Food Executives Food Executives is een initiatief van een aantal ondernemers in de voedingsmiddelenindustrie. “We zijn al een aantal jaren actief in bemiddeling van HBO+ personeel, zowel vast als tijdelijk personeel, in de foodsector”, vertelt Halbe Vogel, samen met Fred van Megen één van de initiatiefnemers van het ontmoetingsplatform www.foodexecutives.nl. “Met dit online platform beogen we vraag en aanbod beter te matchen en sneller bij elkaar te brengen, zonder tussenkomst van een intermediair. Natuurlijk zijn er meer platforms, recruitment-sites en dergelijke, maar niet één mikt op een zo specifieke doelgroep als wij. Juist door in te zoomen op een klein marktsegment, verwachten we dat we voorzien in een behoefte van zowel werkgevers als potentiële werknemers.” Het platform richt zich op vacatures in de salariscategorie 50.000 tot 150.000 euro per jaar. “Het gaat ons echt om de food professional en manager. We sluiten personeelszaken, juridische zaken, ict, logistiek en andere functies niet bij voorbaat uit, maar de kans op een geslaagde match zal een stuk kleiner zijn.”

24


Bedrijven Bedrijven die op zoek zijn naar een kandidaat met een voedingsmiddelenachtergrond kunnen hun vacature(s) plaatsen op het internetplatform van Food Executives. Voor hen is deelname niet gratis. Het starttarief is 7500 euro per jaar. “Het deelnamebedrag is afhankelijk van de bedrijfsgrootte, maar voor een fractie van de gangbare wervingskosten kunnen bedrijven bij ons onbeperkt vacatures plaatsen.” De geplaatste vacature wordt met een zoeken matchingsmachine getoetst op beschikbare kandidaten in de database. Het zoekende bedrijf wordt direct in contact gebracht met de kandidaten die volgens de matchingsmachine het best aansluiten bij de functie-eisen, zonder tussenkomst van een intermediair. Een van de bedrijven die in deze startfase gebruik gaat maken van het online platform, is de Sligro Food Group (zie kader rechts). “Wij benutten allerlei verschillende media om onze vacatures onder de aandacht te brengen. Food Executives zien wij als een aanvulling op de bestaande mogelijkheden. Het zoekgedrag van mensen verandert. Er zijn nieuwe platforms nodig om bij elkaar te komen”, aldus Jeroen de Bree, directeur personeel en organisatie bij Sligro Food Group. In beeld De Bree verwacht dat dit nieuwe platform Sligro Food Group als bedrijf een grotere zekerheid biedt om onder de aandacht te komen bij werkzoekenden in de levensmiddelensector. “Ons bedrijf is ten opzichte van

24-25_Foodexecutives 07-12-10 16:57 Pagina 25

Food Executives: vraag en aanbod dichter bij elkaar brengen

Gerichte vraag Het specialisme ‘voedingsindustrie’ ziet de P&O-directeur in dit geval als een belangrijk voordeel. “Onze vacatureaanbod zal gericht zijn, en we verwachten daarvoor een passend aanbod terug.” Operationeel directeur Willem Lens vult aan: “Belangrijk voor het succes van het platform is de kwaliteit van het aanbod. Het is de taak van Food Executives om daarop toe te zien en het kaf van

het koren te scheiden, zodat teleurstellingen worden vermeden. Dat is van belang voor bedrijf en kandidaat.” Een goede persoonlijke klik is uiteindelijk dat wat de doorslag geeft, beamen de drie heren. Vogel: “We doen er in het voortraject alles aan om de wensen en eisen van vrager en aanbieder zo goed mogelijk bij elkaar te laten passen, maar uiteindelijk zal het persoonlijke gesprek de doorslag geven. We denken alleen dat we met ons platform de zoektocht sterk kunnen vereenvoudigen en ook transparanter en efficiënter kunnen maken.”

moeten we daarop met ons takenpakket inspelen en functies creëren die door die groep kunnen worden ingevuld.” Een platform als Food Executives kan volgens de P&O-directeur van betekenis zijn voor het vinden van zelfstandigen voor een specifieke opdracht, en omgekeerd voor de professional die bijna aan het eind van een klus zit, de zoektocht naar een nieuwe opdracht vereenvoudigen.

Van links naar rechts: Halbe Vogel (Food Executives), Jeroen de Bree (directeur P&O Sligro Food Group) en Willem Lens (operationeel directeur Sligro Food Group).

bedrijven als Albert Heijn, Heineken of FrieslandCampina een relatief onbekende speler in de foodsector. We staan minder in het publieke domein, waardoor we waarschijnlijk ook minder in beeld zijn als goede of leuke werkgever in de voedingsmiddelensector.” Toch heeft Sligro volgens hem de foodprofessional veel te bieden. Met een veelzijdig productassortiment, eigen productontwikkeling en vestigingen in heel Nederland heeft het Veghelse bedrijf een breed arbeidspotentieel. “We hopen dat we door onze aanwezigheid op het platform, eerder in beeld komen bij mensen in de voedingsmiddelenindustrie die op zoek zijn naar een leuke baan of toe zijn aan een nieuwe uitdaging.”

Sligro Food Group Dynamiek De initiatiefnemers hopen met Food Executives bovendien te bewerkstelligen dat de arbeidsmarkt in de levensmiddelensector dynamischer wordt. “Als je ziet welke vacatures er bij andere bedrijven zijn, zet dat aan tot nadenken over nieuwe mogelijkheden. En beweging van de één is weer een kans voor een ander.” De Bree verwacht dat bedrijven in de voedingsmiddelensector steeds meer een beroep zullen doen op flexibel inzetbare werknemers. “Over een jaar of vijf zal zo’n twintig procent van de werknemers bestaan uit zelfstandige professionals. Als bedrijf

Sligro Food Group omvat een aantal bedrijven gericht op foodservice en -retail. Tot de groep behoren onder andere de supermarktketens Emté en Golff. De foodservice is verdeeld over twee bedrijven binnen de groep: Sligro, gericht op zelfbediening en bezorging van groot- en klein horeca, en Van Hoeckel, voor de institutionele markt. Daarnaast heeft de Sligro Food Group deelnemingen in een aantal andere voedingsmiddelenbedrijven, zoals de Spar Holding en versbedrijven, waaronder Smeding (AGF), Ruig (wild en gevogelte), Kaldenberg (vlees) en Verhoeven (klein brood). Over het jaar 2009 realiseerde de Sligro Food Group een omzet van bijna 2,26 miljard euro met een nettowinst van 74 miljoen euro. Het gemiddeld aantal personeelsleden op fulltimebasis bedroeg vorig jaar ruim 5500.


25

0DQDJHU,QQRYDWLRQ&HQWHU ,QQRYDWLYHSHRSOHPDQDJHULQD´:RUOGRI&KHZLQJ*XPDQG6ZHHWVµ

6QHHN

LEAF Holland BV is part of LEAF International with 11 factories and over 2,500 employees in Europe. Leaf Holland employs ± 600 people working in the head office in Oosterhout and in factories in Sneek, Roosendaal and Turnhout (Belgium). It holds a leadership position in the Dutch sugar confectionery market with brands like Red Band, Venco, Sportlife, Xylifresh and King. In Sneek they produce all the chewing gum products and other “sweets”. To manage and strengthen the Innovation Center in Sneek (in total 4 people) we are searching for a strong and results driven Manager. With several years of R&D experience this proactive leader is responsible for setting up and executing long term innovation programs and plans from start to finish. Managing international multidisciplinary projects within set targets and deadlines is one of the most important daily tasks. Consultant: Annemarie van den Bos, telephone +31 (0)317-468686 or +31 ( 0)6-53310126

6HQLRU0LFURELRORRJ ,QGHUROYDQH[SHUWHQLQWHUQFRQVXOWDQWQDWLRQDDOHQLQWHUQDWLRQDDO

1HGHUODQG

Koninklijke FrieslandCampina wil de meest professionele, succesvolle en aantrekkelijke zuivelonderneming ter wereld worden. FrieslandCampina voorziet miljoenen mensen in meer dan 100 landen van al het goede van melk. Dat doen ze met baby- en kindervoeding, zuiveldranken, kaas, melk, yoghurts, desserts, boter, room, melkpoeder, zuivelingrediënten en daarnaast met vruchtendranken. Zij is, ook na 130 jaar ervaring met melk, nog steeds gefascineerd door onontdekte mogelijkheden. Ruim 30 internationale merken zijn daarvan het levende bewijs. Om de service groep Laboratory & Quality Services te versterken, zoeken wij een Senior Microbioloog. Deze academisch opgeleide (Levensmiddelen)Microbioloog wordt verantwoordelijk voor het analyseren, opvolgen en vervolgens oplossen van problemen en eventuele incidenten op het terrein van microbiologie en hygiëne binnen de organisatie wereldwijd. Consultant: Jakob Jan Verbraak, telefoon 0317-468686 of 06-51820349

,QWHUQDWLRQDO6DOHV0DQDJHU )RUIRRGVXPPLWVFRQIHUHQFHVDQGFRXUVHVLQ(XURSHWKH86$DQG$VLD

%LOWKRYHQ

Bridge2Food is a knowledge and network agency based in Bilthoven, The Netherlands. The company is active in the international food industry since 2002, focussing on industry networks, market research and consultancy in the global health food business. Its key strength is the development of specific platforms for the food industry by ‘building bridges between food professionals’. A reputation has been established in fast moving categories and food ingredients with tailored conferences and courses in Europe, Asia and the USA. Due to the success and the international network expansion plans, we are currently searching for an entrepreneurial International Sales Manager. The ideal candidate has relevant sales experience in the international food business and/or in account management for events (or similar services). Consultant: Hans Hillbrands, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51025152

WHDPOHLGHU$IYXODIGHOLQJ 3ODDWVYHUYDQJHQG%HGULMIVOHLGHUELMG\QDPLVFKHHQJURHLHQGHRUJDQLVDWLH

1LHXZ9HQQHS

Jadico ontwikkelt, produceert en verkoopt inmiddels 25 jaar een groot assortiment van kruiden, specerijen, batter- en coatingsystemen, sauzen, dressings en marinades. Totaal werken er 220 medewerkers op de locaties Rotterdam en Nieuw-Vennep in Nederland en in België. De afzet vindt plaats in de Europese B-to-B markt, de foodservice-horeca markt en in de retail. Jadico onderscheidt zich door haar diversiteit aan verpakkingsvormen en bestelhoeveelheden. In Nieuw-Vennep wordt op 14 lijnen het totale assortiment sauzen gemaakt. Voor de afvulafdeling op deze locatie zijn wij op zoek naar een zelfstandige, no nonsense people manager die verantwoordelijk is voor het zo efficiënt mogelijk plannen en laten uitvoeren van de werkzaamheden op de afvulafdeling. Deze resultaatgerichte manager geeft leiding aan 20 tot 40 teamleden en houdt overzicht in een dynamische omgeving. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126

&RQIHUHQFH0DQDJHU )RUIRRGVXPPLWVFRQIHUHQFHVDQGFRXUVHVLQ(XURSHWKH86$DQG$VLD

%LOWKRYHQ

Bridge2Food is a knowledge and network agency based in Bilthoven, The Netherlands. The company is active in the international food industry since 2002, focussing on industry networks, market research and consultancy in the global health food business. Its key strength is the development of specific platforms for the food industry by ‘building bridges between food professionals’. A reputation has been established in fast moving categories and food ingredients with tailored conferences and courses in Europe, Asia and the USA. Due to the success and the international network expansion plans, we are currently searching for a real organising talent as Conference Manager. The ideal candidate has relevant work experience in the food business and/or in organising conferences, exhibitions, seminars, courses and trainings. Consultant: Hans Hillbrands, telephone: +31 (0)317-468686 or +31 (0)6-51025152 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar: [email protected]

Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e [email protected] t 0317-468686

27_Uit den vreemde 07-12-10 16:56 Pagina 27

Marketing en sales

Voeding

uit den vreemde Tekst: Norbert van der Werff Foto’s: Arnoud Smid, Carlijn Platzer en Martien Wijnen

Onze oproep om foto’s van merkwaardige voedingsmiddelen van ver en van om de hoek te mailen, leverde verrassende inzendingen op. Vooral beesten die wij níet op tafel zetten en ongebruikelijke vormen van vervoer van dieren werden door EVMI-lezers op de foto gezet.

De Jumbo-supermarkt in Burkina Faso had een beperkt assortiment..., schrijft Harrie Platzer namens zijn dochter Carlijn, die vier maanden stage liep in Bobo Dioulasso, in één van de armste landen van Afrika.

Meeste reacties leverde echter de foto van Arnoud Smid op. Hij fotografeerde de XXL-menukaart van een Duits wegrestau-

rant en ontvangt voor zijn bijdrage ‘Food – het grote ingrediëntenboek’ van Christian Teubner.

In Nederland niet alledaags, maar in Marokko blijkbaar bijna een delicatesse, mailt Martien Wijnen over de dromedariskop die hij tijdens vakantie in Marokko aantrof bij één van de slagers in de souk van Marrakech.

Arnoud Smid trof deze menukaart aan in een wegrestaurant in Duitsland, net voor de Nederlandse grens. “Als importeur/distributeur van pure delicatessen zijn we heel wat gewend ten aanzien van ingrediënten, porties en alles eromheen. Maar dit spande de kroon. Op tafel de aankondiging van een special: Een schnitzel van 1000 gram, natuurlijk met patat (zoveel u wilt, hoor), en natuurlijk een liter bier of cola erbij.” Naar aanleiding van een bericht over het XXL-restaurant op evmi.nl kreeg de redactie diverse verzoeken om het adres, zodat mensen zelf ook eens een poging konden wagen de megaportie te verorberen… Daarop legden we lezers de stelling voor dat het serveren van schnitzels van een kilo verboden moest worden. Ruim de helft (51 procent) van de stemmers vindt dat de overheid zich niet met dergelijke zaken moet bemoeien. 29 Procent vindt dat een verbod op zulke grote porties wel ingevoerd moet worden omdat ze slecht voor de gezondheid zijn en twintig procent is voor een verbod uit solidariteit met de grote delen van de wereldbevolking die te weinig te eten hebben.


27

28-29_Productnieuws 07-12-10 16:59 Pagina 28

Stof- en drukwaterdichte artikelen Schmersal

Nieuwe concepten Tate

Bij veiligheidscomponenten denken mensen in eerste instantie aan de Machinerichtlijn. Als je deze richtlijn doorploegt, zie je echter dat de eisen van hygiënische veiligheid ook in de Machinerichtlijn staan. Schmersal Nederland bouwt aan een programma dat expliciet geschikt is voor toepassing in een hygiënegevoelige omgeving. Elan Schaltelemente, dochteronderneming van Schmersal, heeft een programma bedienknoppen en signaallampen ontwikkeld dat stofdicht (IP67) en drukwaterdicht (IP69K) is. Ze worden getest op waterbestendigheid door gedurende tien minuten onder hoge druk (100 bar) met water van 80 °C op het component te spuiten, waarbij het component ook nog eens vijf omwentelingen per minuut maakt. Bovendien voldoen ze aan de strenge hygiënenormen NEN-EN 1672-2 en ISO 14159.

Tate & Lyle heeft tijdens de beurs Health Ingredients Europe nieuwe concepten voor de spijsvertering en weight management gepresenteerd. Sta-lite Polydextrose kan zorgen voor een hoog vezelgehalte en tot dertig procent minder suiker bij gecoate ontbijtgranen en snacks. De smaak, knapperigheid of glans blijft volgens Tate & Lyle gelijk.Tate & Lyle lanceerde bovendien het nieuwe prebiotisch ingrediënt Stalactis,dat de darmfunctie ondersteunt. Op de beurs was de ontbijtyoghurtdrank Enrich te proeven met het functionele ingrediënt. Tate & Lyle heeft onlangs de nieuwe groeistrategie van de specialty food ingredients business bekendgemaakt. De onderneming heeft daartoe de structuur van het bedrijf aangepast. Er zijn nu twee wereldwijd opererende business units: ‘speciality food ingredients’ en ‘bulk ingredients’.

Meer info: Schmersal Nederland Tel.: (088) 0020100 www.schmersal.nl

Peristaltische suikerpomp In de Belgische brouwerij Brasserie de Blaugies is een nieuwe peristaltische pomp uit de 520-serie van Watson Marlow Pump Group geïnstalleerd. Voor het brouwen wilde de brouwerij een zeer exacte hoeveelheid vloeibare suiker kunnen toevoegen, zodat het premium bier het juiste alcoholgehalte en de juiste smaak krijgt. Watson-Marlow adviseerde de pomp uit de 520-serie omdat deze voorzien is van MemoDose voor nauwkeurige enkelvoudige dosering. De pomp kan verder dag en nacht onafgebroken werken. Een compleet afgesloten slang (tussen rol en baan) geeft de pomp zijn verdringende werking, wat terugstroming van de vloeistof voorkomt. Bovendien maakt het regelkleppen overbodig als de pomp stilstaat. Omdat alleen de slang het bier raakt, is er geen risico op verontreiniging. De pomp wordt bij de Brasserie de Blaugies gebruikt in combinatie met Marprene-slangen, WatsonMarlow’s exclusieve thermoplastische elastomeer. De duurzame slang is compatibel met uiteenlopende chemische stoffen. Meer info: Watson Marlow Pump Group Tel.: (0044) 132 637 0370 www.wmpg.co.uk

Visser gebruikt duurzame cacao Callebaut Visser chocolade, een keten van vijf winkels en tachtig shop-in-shops in heel Nederland, gebruikt als eerste en enige chocolatier in Nederland duurzame cacao van Barry Callebaut die een innovatief fermentatieproces heeft doorlopen. Deze cacao uit Tanzania is bijzonder omdat het fermentatieproces van de bonen nauwlettend gecontroleerd wordt, waardoor het allerbeste uit de boon naar boven komt. Het gaat om een natuurlijk proces dat voor cacaobonen van topkwaliteit zorgt. Uniek aan deze duurzame cacaobonen is de bijzonder intense smaak. Frank Visser van Visser Chocolade bezocht zelf de plek waar de cacaobonen vandaan komen: de cacaoplantage van Biolands in Tanzania om er de cacaoteelt, het fermentatieproces en de samenwerking met de boeren van dichtbij te kunnen volgen. Het Biolands-project begeleidt lokale cacaoboeren om duurzame en hoogkwalitatieve cacao te kweken. Ze krijgen een opleiding in de cacaoteelt, ze krijgen materiaal ter beschikking gesteld en worden begeleid gedurende het hele proces. Meer info: Visser Chocolade www.visser-chocolade.nl 28


& Lyle

Meer info: Tate & Lyle www.tateandlyle.com

Intel voor Q7 board van Portwell Koning & Hartman lanceert de nieuwe Intel Atom Tunnel Creek. Deze integreert video decoding en encoding, waarbij het Q7 board van Portwell een ultra low extended temperatuur werkgebied heeft van -40 tot +85 °C. Het QSeven concept is een computermodule die alle kerncomponenten van een gewone PC integreert. Het is gemonteerd op een specifieke/applicatie carrier board. QSeven modules hebben een gestandaardiseerde vormfactor van 70 mm x 70 mm. Standaard geïntegreerd op het Q7 board: SDVO, Sata, Gigabit Ethernet, 7 x USB, high definition audio, een CANbus-interface en 4*PCIe x1 en Solid State geheugen tot maximaal 8 GB. Met het standaard 3.5" ontwikkel carrierboard zijn direct alle benodigde I/O (VGA, LVDS, 7 x USB, 2 x Sata), een SD kaart socket, mini PCIe slot, een 12V DC, en een display interface beschikbaar die één of twee schermen onafhankelijk van elkaar kan aansturen. Koning & Hartman helpt bij het ontwerpen van een eigen carrierboard waar alle benodigde I/O opgezet kunnen worden. Er zijn toepassingsmogelijkheden voor onder meer de industriële automatisering en transportautomatisering. Meer info: Koning & Hartman BV Tel.: (020) 587 76 00 www.koningenhartman.com

28-29_Productnieuws 07-12-10 16:59 Pagina 29

Nieuwe membraandoseerpomp Ecosmart

Groene tankwagens Cono

Lewa, de Duitse producent van membraan- en plunjerdoseerpompen, introduceert onder de naam Ecosmart een nieuwe serie compacte, hydraulisch bediende membraandoseerpompen. Deze serie pompen is vooral bedoeld voor het doseren en het injecteren van allerlei chemicaliën en additieven op industriële schaal. Bij het ontwerpen van deze serie is gebruikgemaakt van gepatenteerde technologie die al eerder in andere pompseries van Lewa is verwerkt. Door een slimme combinatie van drijfwerk en membraanaandrijfhuis is een pompconcept ontstaan dat zeer compact is. De pompen zijn geschikt voor drukken tot 80 bar en capaciteiten tot 300 l/h bij temperaturen tot 120 ºC.

Beemster kaas heeft sinds enkele maanden drie van zijn vijf tankwagens voor melktransport uitgerust met het groene ‘Bi Fuel systeem’, een combinatie van diesel (zeventig procent) en lpg (dertig procent). Dit vermindert de uitstoot van het broeikasgas CO2 met zes procent en van NOx (roet) met tien procent. De tankwagens verbruiken tot vijftien procent minder brandstof dan normaal. Met de vergroening van het melktransport zet Beemster nieuwe stappen binnen het duurzaamheidprogramma Caring Dairy. Twee van de rijdende melkontvangst-wagens (RMO’s) zijn tevens voorzien van elektrische trailerbesturing. Hierdoor kunnen grotere RMO’s gebruikt worden en zijn dus minder ritten nodig om de melk op te halen van boerenerven. De elektrische trailerbesturing leidt tot een betere wendbaarheid en stabiliteit, een lager gewicht en de wagens hebben naar verhouding weinig onderhoud nodig. Daarnaast hebben de chauffeurs van de RMO’s een cursus gevolgd in ‘het nieuwe rijden’. Bij elkaar leveren de maatregelen een brandstofbesparing tot vijftien procent op.

Meer info: Geveke Pompen Tel.: (020) 582 9111 www.geveke-pompen.nl

Zak-in-box voor automaat Rapak heeft een aseptische bag-in-box technologie ontwikkeld voor drankjes voor een milieuvriendelijke automaat. De Pouchlink vending machine, die is ontwikkeld door de Green Drinks Company, vult flexibele pouches met vers bereide drankjes. De producent noemt het daarom een minibottelmachine. Green Drinks Company stelt dat de machine een 75 procent lagere kooldioxide-uitstoot heeft dan een conventionele automaat voor flesjes of blikjes. De zakjes kunnen gerecycled worden. Ze bevatten 75 procent minder materiaal dan normale plastic flesjes. De machine verbruikt 80 procent minder energie, doordat het water alleen snel gekoeld wordt wanneer dat nodig is. De drankjes worden bereid van bag-in-box concentraten van Rapak. De zakken hebben een volume van vijf liter en hebben een film met een hoge barrière om het product steriel te houden en te beschermen. Er is een gepatenteerd verbindingssysteem dat het mogelijk maakt het concentraat te mengen met water zonder het risico van contaminatie. Na de bereiding van ieder drankje wordt het systeem schoongespoeld met water om ervoor te zorgen dat er geen fruitconcentraat in achterblijft. Eenmaal geopend heeft de bag-in-box een houdbaarheid van zes weken. Meer info: Rapak (GB) Tel.: (0044) 178 857 0612 www.rapak.com

Weegnauwkeurigheid voor Deense drop 10 Procent minder productweggave. Daar zorgt een 24-kops multiheadweger van Ishida voor bij de fabriek van Galle & Jessen, onderdeel van snoepgoedbedrijf Toms Group uit Denemarken. De Ga-Jol dropjes worden verpakt in doosjes van 23 gram. Eerder werden ze met volumetrische vullers verpakt, maar om het juiste gewicht voor elke verpakking te krijgen, moest elke keer twee à drie gram extra worden gevuld. Door de installatie van de multiheadweger verpakt het bedrijf nu voor iedere tien verpakkingen één doosje extra. Zo verdient een machine zichzelf snel terug. Met de nieuwe weger moesten de snelheden van de productielijnen gehandhaafd blijven. De Ishida verwerkt momenteel 280 verpakkingen per minuut, wat ver onder het potentieel van de machine ligt. Dit omdat andere machines in de verpakkingslijn geen hogere snelheden toelaten. Galle & Jessen gaat dit nu aanpakken, om de beoogde lijnsnelheid van ruim 400 verpakkingen per minuut te halen. De weger kan de 24 weegkoppen onderverdelen in zes elementen met elk vier koppen. Zo stuurt de weger zes wegingen tegelijk naar het trechtersysteem dat de dropjes verpakt. Speciaal C4 antikleef-materiaal zorgt ervoor dat de dropjes niet samenklonteren. Meer info: Ishida Europe Tel.: (0499) 39 36 75 www.ishidaeurope.nl

Meer info: Cono www.cono.nl

Lithos Food

introduceert beta-glucan Lithos Food introduceert in de Benelux beta-glucan zonder onoplosbare vezel. Het gaat om ingrediënt Promoat, ontwikkeld door de Zweedse fabrikant Biovelop. Het gepatenteerde Promoat bevat 35 procent beta-glucan. In tegenstelling tot veel concurrerende producten zijn de onoplosbare vezels eruit gehaald. Hierdoor kan de aanbevolen consumptie van drie gram per dag betaglucan worden behaald zonder de structuur en de smaak van het eindproduct aan te tasten. Voor betaglucan is in december 2009 een positief EFSA-advies gegeven voor een artikel 13.1 claim, stelt Lithos Food. Het hoge moleculaire gewicht en het gebrek aan een graansmaak maken het mogelijk beta-glucan toe te voegen aan bijvoorbeeld (niet-heldere) dranken, vetarme producten, bakkerijproducten, smoothies en zuivelproducten. Promoat is naast een bron van beta-glucan tevens een clean-label, chemicaliënvrije vetvervanger zonder Enummers en is daarmee geschikt voor toevoeging aan een breed scala aan producten. Meer info: Lithos Food BV Tel.: (010) 445 61 27 www.lithosfood.nl


29

_Eisma stopper 'wknd weg':00 13-10-10 08:29 Pagina 1

Win

als abonnee een luxe weekend weg!

Doe mee en win! Wij bieden onze abonnees graag iets extra’s en daarom maakt u als abonnee kans op:

Een compleet verzorgd weekend voor 2 personen t.w.v. �325, in het schitterende Maison Salvard in Bitry, Frankrijk. Het uit 1836 daterende maison is dit jaar geheel in oude luister hersteld. ‘Oude luister’ qua ambiance, maar voorzien van alle moderne comfort en gelegen in het westelijk deel van de Bourgogne. Om alvast de sfeer te proeven, nodigen wij u uit op www.maisonsalvard.com

Het luxe abonnee arrangement bevat:

2 x overnachting

2 x uitgebreid ontbijt

2 x luxe 3gangen diner

Het enige wat u als abonnee hoeft te doen, is onderstaande bon in te vullen en gratis op te sturen naar: Eisma Businessmedia bv, Afdeling Marketing, Antwoordnummer 470, 8900 VC Leeuwarden. U kunt de bon ook digitaal invullen. Ga daarvoor naar: www.eismamediagroep.nl/maisonsalvardactie

� Mijn gegevens: Abonneenummer: Bedrijfsnaam: Naam:

M /V

Adres: Postcode/Plaats: Emailadres: Telefoonnummer: Handtekening:

De winnaar krijgt schriftelijk bericht. U kunt meedoen tot 31 december 2010. Uw emailadres zullen wij gebruiken voor abonneeaanbiedingen.

31-32-33_China:Opmaak 1 kopie 07-12-10 17:00 Pagina 31


Chinese consument bereiken met instore promotie Tekst en foto’s: Lilian Kranenburg en Gwendolyn Tates, ChinaMoves

Een uiterst goed verzorgd en op elkaar afgestemd assortiment van buitenlandse eetwaar en lokaal geteelde biologische groente prijken in de schappen van Shanghai’s City’ Super. Deze exclusieve supermarkt in het hart van Pudongs financiële hart Lujiazui verkoopt food en non-food voor een bijzondere lifestyle. Hier komen mensen die belang hechten aan sfeer en kwaliteit. Lilian Kranenburg en Gwendolyn Tates van ChinaMoves onderzochten de behoefte van de Chinese consument en hielden het aanbod aan westerse producten tegen het licht.

uitgebreid en divers is. Uit Europa lijken Italië, Frankrijk en België met name goed vertegenwoordigd. Bij producten zoals salami, kaas, wijn en olijfolie lijkt de herkomst een belangrijk criterium in de keuze van gezonde en veilige levensmiddelen. Zelfs in exclusieve, goed geoutilleerde supermarkten zijn echter weinig Nederlandse producten te vinden.

Promotie van

Chinese consument bereiken met instore promotie

Italiaanse ham in de City’ Super.

Obesitas Een onderzoek van Access Asia eerder dit jaar stelt dat in 2020 maar liefst 29,3 procent van de bevolking in China aan overgewicht zal lijden, waarvan 15,9 procent aan obesitas (120 miljoen mensen). In de afgelopen dertig jaar is het gemiddelde kind drie kilo zwaarder geworden. Eén op de tien stedelingen lijdt nu al aan diabetes, maar ook hartziekten en de kans op kanker nemen toe. Vetzucht is in China vooral een probleem van de stedelijke middenklasse, aldus Paul French in ‘Fat China: How Expanding Waistlines Will Change a Nation’. Oorzaak is de veranderende leefstijl waarin fastfood een belangrijke rol is gaan spelen en waarbij er gebrek aan beweging is.

De City’ Super richt zijn pijlen op zowel de vermogende buitenlander die veeleisend is en westerse levensmiddelen kiest, als op de welgestelde Chinees die graag expressie geeft aan zijn eigen individualiteit. Er is al enige tijd een kentering te bespeuren in het koopgedrag van de Chinese elite. Die koopt niet langer louter statusbevestigende producten, maar vooral gezondere producten en producten die het leven veraangenamen. Ze moeten passen bij de eigen levensstijl. De grootste groep producten in de City’ Super komt uit Japan en het valt op dat het schap voor Japanse wijn en gedestilleerd

Instore promotie Buitenlandse producenten doen veel aan instore promotie: ze leggen uit hoe specifieke voedingsmiddelen genuttigd moeten worden en op welk eetmoment. Dat doen ze op filmbeelden en op posters. Zo snijdt op de foto een Italiaanse kok een mooie ham en is te lezen hoe lang deze ham op Italiaans hout gerookt heeft.

>>

Apart verpakte snoepjes en zoutjes worden per gewichtseenheid verkocht.


31


Verpakking Ook de verpakking moet de Chinese consument aanspreken. Bij de afdeling voor honing, chocolade en andere zoetigheid liggen hooggeprijsde, maar wel subtiel en chic uitziende potjes en geschenkdozen tentoongespreid. Zelfs vers sap, van biologische appels en afkomstig uit Japan, wordt in aantrekkelijke flessen verkocht à raison van 11 euro per 0,75 liter. Wat opvalt in alle supermarkten, van de exclusieve tot de huis-tuin-en-keuken supermarkt in de buurt, is dat veel Chinese producten kleurrijk en individueel verpakt zijn. Ze worden bovendien apart verkocht. Dit geldt met name voor zoete en hartige snacks. Dergelijke snoepjes, koekjes en zoutjes worden per jin (circa 500 gram) gewogen en verkocht. Het ligt voor de hand dat buitenlandse fabrikanten inspelen op deze Chinese koop- en eetgewoonte, maar Nederlandse producenten lijken dat vooralsnog weinig te doen. Ook in de gewone supermarkten is het aanbod van exclusieve levensmiddelen uit het buitenland opvallend groot. Zo verkoopt Cityshop Evian water uit Frankrijk en San Pellegrino uit Italië, voor ongeveer 2,85 euro per flesje, maar kan de prijs van een nog fraaiere fles uit Japan, Duitsland en Canada oplopen tot wel 7,15 euro.

Winterwormen of zomergras zijn niet zozeer een delicatesse, maar meer een soort voedingssupplement.

waar wordt hier verkocht: haaienvinnen, abalone en andere kostbare zeedieren liggen in overvloed te wachten op kopers. Inpassen in cultuur Aan de ene kant zijn westerse producten aantrekkelijk voor de Chinese consument vanwege hun westerse, ‘lifestyle’ uitstraling en hun veilige imago, aan de andere kant wordt er ook zeer flexibel mee omgegaan en worden producten en gewoonten ingepast aan de eigen cultuur. Zo bleken Chinezen Chivas Regal in nachtclubs graag samen met zoete groene thee te drinken - iets waar whisky puristen misschien van huiveren, maar in de woorden van Pernod voorzitter Patrick Ricard onlangs in The Wall Street Journal: “If that’s the way [the Chinese] prefer to drink it, we’re very happy with that. Drinking our product with tea is a way of cultural harmony.” Jing Daily deed onlangs verslag van de wens onder de Chinese elite om het eten van kaviaar het liefst te laten vergezellen van een glas cognac in plaats van champagne.

De markt heeft een groot assortiment eieren.

Op de dagelijkse markt zijn nog weinig importgoederen te vinden. Hier komen mensen met eigen restaurants of zij die voldoende tijd hebben iedere dag verse levensmiddelen te kopen. Prijzen liggen hier beduidend lager dan in de supermarkten terwijl het aanbod groot en gevarieerd is. Ook luxe 32


Vogelnestjes van zwaluwenspuug worden door vrouwen gekoesterd als middel voor een mooie huid.

Strakke huid Ook exclusieve Chinese en Aziatische producten vallen op. Gedroogde vogelnestjes (afkomstig van het speeksel van de muurzwaluw) liggen in dozen losjes naast elkaar of zijn in glazen potten vloeibaar samengeperst. De prijzen kunnen oplopen tot 300 euro per verpakking of 180 euro per pot. Het verwerken van vogelnestjes in soep is vooral onder vrouwen populair omdat het bevorderlijk zou zijn voor een mooie en strakke huid. Het zou ook de weerstand verhogen en de longen sterker maken. Mannen geven ze als cadeau aan vrouwen. Gezondheidsclaims Er zijn meer producten waar gezondheidseffecten aan worden toegeschreven. Zo zouden dong chao, xia cao, ofwel “winterwormen, zomergras” bescherming bieden tegen kanker en astma. Ze hebben het meeste weg van gemummificeerde wormen, maar zijn in feite parasitaire paddenstoelen die op rupsen groeien en boven de 4000 meter in de Himalaya worden geoogst. De prijzen variëren tussen de 500 à 600 euro per kilo. Ginseng wordt gebruikt bij zwakte, rode dadels voor de bloedsomloop en walnoten, speciaal voor vrouwen, vanwege de calcium. De kennis van gezondheidsbevorderende producten wordt van generatie op generatie overgeleverd. Dit soort gezondheidsclaims wordt algemeen als waar aanvaard. Het is onduidelijk in hoeverre westerse fabrikanten voldoende aandacht besteden aan de gezondheidsboodschap op hun voedingsmiddelen.


ChinaMoves ChinaMoves geeft advies op het gebied van trends en communicatie met betrekking tot China. Meer info: www.chinamoves.com.

Biologische babyvoeding voor ruim 33 euro per blik…

Een goed voorbeeld van aanpassen aan de lokale smaak was te zien op het Nederlands paviljoen van de Shanghai World Expo.

Geschenkdozen met sierlijk verpakte lekkernijen, zoals deze ook in Japan Nederlandse kaas in de City’ Super.

worden verkocht.

Export naar China Volgens Gidi Dekker van G&C Group B.V. in Amsterdam, al jarenlang actief in de provincie Yunnan maar inmiddels ook in Shanghai en Beijing, is er een enorm tekort aan gezonde biologische kwaliteitsproducten. De voedselschandalen hebben het vertrouwen in voedselveiligheid aangetast, waardoor mensen bewuster kopen. De vraag naar biologische voeding neemt daarom toe, met name door buitenlanders en Chinezen in de steden. Het vreemde is dat men sceptisch is over de oorsprong van dergelijke producten, maar toch geld over heeft voor producten van een biologische boerderij. Dekker ziet grote kansen voor Nederlandse bedrijven die willen exporteren naar China. “Supermarkten sourcen de producten op basis van relatie. Veiligheid en dus herkomst is essentieel voor hoge marge producten, met name als deze uit het (dure) buitenland komen. De verwachtingen zijn dus hoog gespannen.” Feit blijft dat de supply chain van in China verbouwde producten weinig transparant is en daardoor gevoelig is voor knoeierij. Producten die in supermarkten het label biologisch dragen, moeten met gepast wantrouwen worden gekocht.” Het bedrijf van Dekker en compagnon Van den Berg beheerst daarentegen zelf de keten van productie tot verkoop en heeft daarmee recentelijk een contract met supermarktketen Lianhua weten te sluiten voor de levering van biologisch verbouwde groente voor haar vestigingen in de regio Shanghai.

Insectensaté…

Biologische lotuswortel van Bio Farm in de City’ Super.


33

34_Agenda 07-12-10 17:01 Pagina 34

In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.

Agenda 24 - 26 januari Congres Rapid Methods Europe 2011, Noordwijkerhout

25 januari Duurzaam Food Congres, Soestduinen

30 januari - 2 februari Zoetwarenbeurs ISM, Keulen

4 en 11 februari Tweedaagse cursus CIP, Utrecht

9 - 11 februari Cursus EU-beleid voor landbouw, voedsel en groen, Wageningen

27 februari - 2 maart

Starbucks wil zo snel mogelijk van het samenwerkingsverband met Kraft Foods af. Om dat af te kopen, moet Starbucks wel heel wat

Beurs Gulfood, Dubai

bucks afstaan aan de voormalige partner...

4 en 11 maart Tweedaagse cursus Hygiënisch Ontwerpen, Utrecht

13 - 16 maart International Food Exhibition, Londen

15 - 16 maart Verpakkingsbeurs Empack, Den Bosch

17 maart Vakbeurs M+R 2011, Antwerpen

22 maart VMT Food Event, Nieuwegein

8 april Cursus droge processen, Utrecht

25 - 27 mei Beurs Electronics & Automation, Utrecht

8 - 12 oktober Voedingsmiddelenbeurs Anuga, Keulen

26 - 27 oktober Vakbeurs M+R Brussel

16 - 17 november Verpakkingsbeurs Empack, Zwolle

34


Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Jacqueline Wijbenga, hoofdredacteur Norbert van der Werff (redactie), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eindredactie), tel. (088) 2944830 [email protected] MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Lisette de Jong, Heidi Klijsen, Willem Koert, Lilian Kranenburg, Gwendolyn Tates, Tony Tati/Pennestreek, Jef Verhaeren DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Minne Hovenga MARKETING- EN SALESMANAGER Seb van der Kaaden MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862, [email protected] ADVERTENTIES Verkoop buitendienst: Miguel van Kol, tel. (06) 42759518 [email protected] Verkoop binnendienst: Patricia Poppe, tel. (088) 2944852 [email protected] Senior accountmanager Eddy Hoornstra, tel. (06) 31768830, [email protected] TRAFFIC: ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810, [email protected]

ABONNEMENTEN E-mail: [email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 175,- (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Losse verkoopprijs € 20,- (excl. 6% BTW). Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE Voor Nederland: Friesland Bank 29.80.05.298 Voor België: Postcheque Brussel 000-0007463-91 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2010, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

www.evmi.nl

Ontdek een wereld die je zelf vorm kunt geven.

Vrijheid. Als je bezig bent met een volgende stap in je carrière, is dat waarschijnlijk iets dat vrij hoog op je lijstje staat. Gelukkig hebben wij je genoeg te bieden. We moedigen je aan om zelf belangrijke beslissingen te nemen, kritisch te kijken naar hoe wij de dingen doen en het beste uit jezelf te halen. Tegelijk zorgen we ervoor dat je invloed en verantwoordelijkheid ver genoeg reikt om impact te kunnen hebben op onze internationale business.

Freedom takes courage. We take the courageous.

mars.nl

MARS SNICKERS M&M’S TWIX WHISKAS PEDIGREE SHEBA CESAR UNCLE BEN’S DOLMIO KLIX FLAVIA

MARS1050_230x300+3mm.indd 1

08-12-10 14:21

Minister positief over route voorwaarts. Umami gezonder alternatief voor zout. Jaaroverzicht 2010: duurzaamheid breekt door

Recommend Documents