De 1000e editie van De Pers! En voortaan is-ie ook te lezen op de iPad.
18 23 Donderdag December 2010
MSM
Milli Vanilli is half terug
Maar we mogen het van Fab Morvan géén comeback noemen.
²
ɿ.=ơ
15
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Missie
Marechausse níét bang voor Afghanistan Voor Nederlandse agenten is het opleiden van Afghaanse collega’s veel te gevaarlijk. De marechaussee kan het wel aan, zegt de marechaussee. Arnold Karskens AMSTERDAM
...
De Nederlandse politieopleiders zullen bij een nieuwe missie in Afghanistan vooral buiten de kazernepoorten lesgeven aan Afghaanse rekruten. Dat voorspelt voorzitter Ton de Zeeuw van de marechausseevereniging MARVER/FNV. ‘Het theorieonderwijs in de kazernes wordt al verzorgd door veelal Amerikaanse contractors.’ Zijn uitspraak zet de discussie over de veiligheidsrisico’s van een nieuwe Nederlandse missie
‘Uit verhalen horen we dat het buiten de kazernepoorten wild-west is.’ Ton de Zeeuw, MARVER/FNV
naar Afghanistan op scherp. Na het kerstreces stuurt het kabinet-Rutte een voorstel daarover naar de Tweede Kamer. Naar alle waarschijnlijkheid zal die missie bestaan uit zo’n vijftig politieleraren en enkele honderden militairen als beveiliging. ‘Als de training in het veld gebeurt, dan moeten de Nederlanders de rekruten monitoren, kijken of ze het geleerde goed in de praktijk brengen. En dat is erg risicovol’, stelt De Zeeuw, die nog niet door politici is gepolst. Momenteel geven al tien Nederlandse marechaussees les aan Afghaanse veiligheidstroepen. Vijf werken er voor de NAVO Trainingsmissie Afghanistan (NTM-A), twee maken deel uit van de politiemissie van de Europese Unie (Eupol) en drie van de European Gendarmerie Force. De Zeeuw: ‘Uit verhalen van deze mensen horen we dat het buiten de poorten wild-west is.’ Afgelopen weekeinde kwamen bij een zelfmoordaanslag op een opleidingscentrum in Kunduz negen regeringssoldaten om het leven. In deze noordelijke provincie, waar met name Duitse Isaf-militairen gelegerd zijn, zal de Nederlandse missie naar alle waarschijnlijkheid haar basis krijgen. Lees verder op pagina 3
Inwrijven met mosterd Speciaal voor deze witte Kerst bedachten wij voor u een wit kerstmenu. Blanke coquilles, een wit konijntje, bleke pilaf en romige Pavlovataart. Voor acht personen. Lees meer op pagina 6
PERSPECTIEF
SPORT
Kerst met Mama Tandoori ‘Je kunt De familie Van der Kwast in Venetië
10
het leren, maar tot op zekere hoogte.’ Het gaat hier natuurlijk over schaatsen op natuurijs. Dat is iets voor echte kerels. Pagina 24.
VERKIEZINGEN
Wit-Rusland in de kou Nederland was niet bereid een bijeenkomst in Wit-Rusland te faciliteren voor het opzetten van een oppositiepartij met een kandidaat. Dit was verzocht door de gezamenlijke Wit-Russische oppositie in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van zondag. Na het geweld in de afgelopen dagen gaat Nederland opnieuw nadenken over ‘assistentie’.
2
Eerst
Feestdagen Lastig, zonder adresboekje
Wie stuurt dit jaar nog kerstkaarten?
!
!# ! ! "!! ! ! ! ! #
!
Maastricht
DAKLOZEN VAN STRAAT Maastricht haalt met de feestdagen daklozen van de straat. Burgemeester Onno Hoes heeft een noodverordening afgekondigd waarmee daklozen per direct en desnoods onder dwang naar een nachtopvang kunnen worden gebracht. De gemeente vreest dat mensen in de kou kunnen onderkoelen of zelfs dood kunnen gaan.
"
Er gaan steeds minder kaarten de deur uit, en het mag niet te veel moeite kosten. Digitaal dan maar? Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Het is echt wel een klusje hoor, het sturen van kerstkaarten, zegt Katja Veen, manager consumentenmarkt bij TNT. ‘Je moet naar de winkel toe, kaarten kopen, er iets op schrijven, en dan ook nog postzegels erop plakken.’ Oh, en niet te vergeten, je moet de kaarten ook nog he-le-maal naar de brievenbus brengen. Dat kan je zomaar een paar uur kosten, terwijl een kerstwens versturen via Facebook of e-mail hoogstens een paar minuten duurt. Is de papieren kerstkaart dus dood? Nee, niet voor iedereen. Dertigers nemen de traditie vaak nog over van hun ouders, maar of de generatie daaronder dat ook nog doet, lijkt twijfelachtig. En de dertigers die papieren kaarten sturen, kiezen steeds vaker voor gemak: kerstkaarten bestellen, waarna de online dienst ze per post voor je verstuurt.
Internet Ja, er is een dalende lijn te zien in het aantal kerstkaarten dat Nederlanders versturen. De afgelopen jaren telde TNT 180 miljoen kaarten per jaar, terwijl dat er in 2005 nog 190 miljoen waren. En weer wat jaren daarvoor waren dat er nog 200 miljoen. Ook dit jaar verwacht TNT er, ondanks de poststaking, weer zo’n 180 miljoen te bezorgen. Van die kerstkaarten worden er dus meer en meer via internet besteld. Uit een onderzoek blijkt dat het om 10 procent zou gaan; dus 18 miljoen via internet bestelde kaartjes. Allerlei sites die dat voor je regelen, van Hallmark, Greetz, kaartje2go tot een site
VS
"$
HOMO-WET INGEVOERD
van TNT zelf. Een beetje klooien met digitale foto’s (ja, de sneeuw is een dankbaar onderwerp), met wat teksten, en hop, versturen maar. En wie zich afvraagt hoe
!"! het met de digitale (kerst)kaart zit: die e-cards worden de laatste jaren minder verstuurd, zeggen Hallmark en TNT. Weinig mensen die ze missen, waarschijnlijk, die over het beeldscherm heen swingende en zingende kerstmannen. Dat was mis- ! ! ! schien hip in 2002, nu is het
wat kinderlijk. Uit onderzoek (van Greetz onder meer) blijkt ! dat de kerstkaart
! vooral door vrouwen in leven wordt ge ! houden. Met name de groep tussen de 35 en 55 is nog redelijk fanatiek, net als de oudere vrouwen. Zij sturen de kaarten, vaak namens het gezin. nog maar weinig jongeren zoiets heb- fiel geen adres staat, gaat de combi Hyves ben als een adressenboekje. Ook daar Hyves-TNT anders te werk. Die vraagt Maar heeft de generatie daaronder speelt TNT op in. Sinds enkele maan- dan of degene aan wie een kaartje is daar nou zin in? Die groeit op in een den werkt TNT samen met Hyves, en gericht, zelf zijn adres kan doorgeven tijd waarin papieren post niet meer kun je papieren kaartjes laten sturen (x wil een kaartje naar je sturen, wat erg belangrijk is, en waarin commu- via dat sociale netwerk, met als voor- is je adres?). Duizenden kaarten zijn nicatie op afstand zich voornamelijk deel: Hyves regelt het adres voor je. er op deze manier tot nu toe verafspeelt via internet, via sociale netDe dienst plukt ze uit het profiel stuurd, maar of TNT hiermee de toewerken, en niet via papieren post. van degenenen aan wie je een kaartje komst van de kerstkaart in handen Wat als bijkomend gevolg heeft dat wil sturen. In het geval er in dat pro- heeft? Wordt vervolgd in 2020. 1
Directeur ontkent
DRENT: ‘GEEN MISBRUIK’ Albert Drent, de vorige week opgestapte directeur van kinderdagverblijf Het Hofnarretje in Amsterdam, zegt dat hij geen kinderen heeft misbruikt. Drent reageerde gisteravond voor het eerst in het tv-programma EenVandaag. Het kinderdagverblijf is een van de crèches die betrokken zijn bij de Amsterdamse zedenzaak. ‘Ik kan garanderen dat ik echt niet weet wat er is gebeurd. Ik heb echt niks met kinderen gedaan’, aldus Drent.
Waf waf waf Een border collie had meer dan duizend namen uit ’t hoofd geleerd: record.
De Amerikaanse president Barack Obama heeft een wet ondertekend die een einde moet maken aan discriminatie van homoseksuelen en lesbiennes in het leger van de Verenigde Staten. Eerder hadden het Huis van Afgevaardigden en de Senaat al ingestemd met het afschaffen van het omstreden ‘don’t ask, don’t tell’-beleid.
Burgers’ Zoo
HAMERHAAI OVERLEDEN Een van de twee hamerhaaien die gisteren zijn aangekomen in het Arnhemse dierenpark Burgers’ Zoo, is overleden. De dieren zijn in speciale bakken vervoerd van de leverancier elders in Nederland. Het is onduidelijk waaraan het dier, een mannetje van 2,5 jaar, precies is gestorven, aldus Max Janse, bioloog bij het park.
Eerlijk delen
HET ZOUT VLIEGT WEG Tientallen wegbeheerders, zoals gemeenten en provincies, zitten zonder strooizout, meldt Rijkswaterstaat. Dat zijn niet alleen wegbeheerders die geen contract met een zoutleverancier hebben, maar ook die wel volgens contract geleverd zouden krijgen. Het zoutloket dat gisteren is ingesteld, moet ervoor zorgen dat de schaarste aan strooizout eerlijk over het land wordt verdeeld.
Argus Kinderopvang vaak onderbezet
Eerst
Evaluatie Zorgvuldig uitgedokterd compromis werkt niet
3
Afghanistan
CU is te vaag over homo’s
‘Agenten sturen is overantwoord’ Vervolg van pagina 1
...
Een uitglijder van partijleider André Rouvoet in de campagne rakelde het debat over homo’s in de ChristenUnie weer op. Nu dreigt een nieuwe pijnlijke discussie. Dirk Jacob Nieuwboer AMSTERDAM
...
De ChristenUnie moet zich opnieuw buigen over de plek van homoseksuelen in de partij. Enkele jaren geleden voerde de partij openlijk een pijnlijke discussie. Het vage compromis dat daar uitrolde werkt niet, concludeert de partij nu in een evaluatie van de mislukte verkiezingscampagne. ‘We gaan natuurlijk niet die hele discussie weer over doen’, zegt ChristenUnie-voorzitter Peter Blokhuis. ‘Maar als de commissie vaststelt dat er onduidelijkeid is, dan moeten we daar natuurlijk wat mee.’ Het was partijleider André Rouvoet zelf die tijdens de campagne ophef veroorzaakte. Op de ChristenUnie-lijst voor de Tweede Kamer stond een homo die geen relatie heeft. Als hij wel een vriend had gehad, zei Rouvoet in een televisie-interview met Paul Rosenmöller, zou hij waarschijnlijk niet op de kandidatenlijst terecht zijn gekomen. Die uitspraak botste met de zorgvuldig uit-
André Rouvoet (rechts) zei dat homo’s mét relaties niet welkom zijn.
‘Iedereen begrijpt dat we niet weer zo’n heel rapport gaan laten schrijven.’ CU-voorzitter Peter Blokhuis
gedokterde partijlijn. In mei 2008 besloot de partij, op advies van de commissie-Cnossen, juist homo’s met een relatie niet bij voorbaat voor politieke functies uit te sluiten. De ChristenUnie zag wel een ‘geloofwaardigheidsconflict’, maar
selectiecommissies – en dus niet Rouvoet of het partijbestuur – moesten beoordelen of ze de partij toch mogen vertegenwoordigen. ‘Niet iedereen ervaart deze handreiking als duidelijk’, concludeert de commissie die de campagne heeft geevalueerd nu. ‘De partij moet daarom helderheid bieden over de praktische uitwerking.’ ‘Dat is heel mooi’, reageert Monique Heger, die raadslid was voor de ChristenUnie in Wageningen maar aftrad nadat ze een relatie kreeg met een vrouw. Ze was aanvankelijk hoopvol omdat ‘Cnossen’ de deur
voor haar en andere homo’s met een relatie op een kier zette. Inmiddels is ze er minder blij mee. ‘Het werkt niet goed voor christelijke homo’s, die vaak worstelen met hun geaardheid, maar ook niet voor de selectiecommissies die daar naar moeten vragen en een oordeel moeten vellen. Dan kun je nog beter zeggen: de komende tijd, bijvoorbeeld vijf jaar, mogen homo’s met een relatie de partij niet vertegenwoordigen, want we zijn er nog niet klaar voor.’ De evaluatiecommissie constateert dat ook andere christelijke organisaties ‘worstelen met het thema homoseksualiteit’. Heger hoopt dan ook dat ook de ChristenUnie daarmee gaat praten. ‘Dit speelt overal, bij de EO en in kerken, en er zijn organisaties waar ze wel stappen hebben genomen die wel werken. Maar ik hoop vooral dat de discussie dit keer wel in alle rust kan worden gevoerd.’ In 2007, toen de partij nog in de regering zat, sprak het Amsterdamse deelraadslid Yvette Lont zich fel uit tegen praktiserende homo’s. Die verdienden volgens haar ‘de geestelijke dood’. Blokhuis hoopt dat het dit keer anders loopt. ‘Iedereen zal begrijpen dat we niet weer zo’n heel rapport gaan laten schrijven.’ De voorzitter verwacht over ‘een maandje’ met voorstellen te komen. 1
Het sturen van gewone agenten als instructeur vindt marechaussee-vakbondsman De Zeeuw onverantwoord. Dit jaar stierf al het recordaantal van zevenhonderd buitenlandse militairen in Afghanistan. ‘Civiele agenten zijn niet bedreven in het communiceren met een force protection bij gevaar, zeker niet als de kogels in het rond vliegen. Marechaussees hebben allemaal een militaire opleiding gehad.’ Voorzitter Han Busker van de Nederlandse Politie Bond wijst, gezien het huidige geweldsspectrum waarin ze zullen moeten opereren, het sturen van dienders met de platte pet af. ‘En het niveau waarin les wordt gegeven is dat van primair onderwijs, dus dat kan de marechaussee best aan.’ Vakbondsman De Zeeuw benadrukt dat zijn leden elk besluit van het kabinet loyaal zullen uitvoeren, maar vraagt wel uitzending binnen een structuur die de meeste bescherming biedt. Dat kan bijvoorbeeld zijn binnen de militaire internationale strijdmacht Isaf. Dat levert dan voor het kabinet een extra twistpunt met partijen als GroenLinks en D66, die als mede-initiatiefnemers de missie het liefst onder de paraplu van de Europese politieopleidingen plaatsen. 1
Beloningen Bonusfeest niet overal even uitbundig
Nederlandse bankiers krijgen een sneu bonusje In Amerika is het bonusfeest onder bankiers weer in volle gang. In Nederland laat het nog even op zich wachten. Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
Terwijl succesvolle zakenbankiers op Wall Street zich opmaken voor het jaarlijkse bonusfeest, wordt de groep van zero’s steeds groter. Zero’s zijn de bankiers die eigenlijk onder de maat hebben gepresteerd, maar uit medelijden van de baas jaarlijks toch nog een extraatje toegeschoven krijgen van 20.000 tot 25.000 dollar. Een schijntje in vergelijking met de miljoenen dollars die topbankiers
Boekhouding luchthaven
ONDERZOEK SCHIPHOL De raad van commissarissen van Schiphol laat onderzoek doen naar de boekhouding van de luchthaven. De rvc reageert hiermee op beschuldigingen die Pieter Lakeman deed in deze krant. In 2009 heeft De Pers al eens melding gemaakt van vermenging van vastgoedtransacties met privébelangen. Dat is onderzocht en volgens Schiphol heeft De Pers toen een rectificatie geplaatst. Maar dat is niet juist.
Gezellig De Depressielijn is tijdens Kerstmis langer bereikbaar dan normaal.
mogen cashen en vooral bedoeld om de mindere goden niet te demotiveren. Bij ons bestaan de zero’s overigens hoegenaamd niet. Wie bij een bank werkt, krijgt of een redelijk tot ‘vet’ salaris zonder bonusregeling of een basissalaris met daarbovenop een ‘bescheiden’ bonusregeling. In Nederland worden de eindejaarsbonussen ook pas in januari en februari vastgesteld. De baas van een Nederlandse zakenbank die niet met zijn
naam in de krant wil, heeft er geen hoge verwachtingen van. Van enige uitbundigheid zal geen sprake zijn. ‘Het bonusfeest is voorbij en dat lijkt me heel gezond. De regels over het toekennen van bonussen zijn hier ook veel strenger dan in de VS.’ Daarmee verwijst hij naar de Code Banken die erop toeziet dat banken aan loonmatiging doen en dat er geen exorbitante bonussen worden betaald. Toch hoeven we beslist geen medelijden te hebben met de Amerikaanse zero’s.
In 2009 en 2010 zijn de basissalarissen van bankiers van bijvoorbeeld Goldman Sachs en Citigroup flink verhoogd om de prikkel tot het geven van hoge bonussen en de daarmee gepaard gaande onverantwoorde risico’s te temperen. Zo stegen de salarissen van managers van Goldman Sachs volgens The New York Times dit jaar van 300.000 naar 500.000 dollar, terwijl bankiers bij Morgan Stanley en Credit Suisse hun jaarsalaris (exbonus) zagen verdubbelen van
200.000 naar 400.000 dollar. Op Wall Street zetten de vijf grootste zakenbanken 90 miljard dollar opzij voor de bonussen. Hoeveel geld Rabobank, ING en ABN Amro dit jaar hebben gereserveerd voor de bonussen is niet bekend. Maar het zal zeker niet in de miljarden euro’s lopen. Uit een onderzoek van persbureau Reuters blijkt overigens dat de bonussen voor bankiers dit jaar wereldwijd met gemiddeld 7 procent zullen dalen. 1
QAF9NT9PPAYZȀ FY9\KZ IV ȻĖʓ P9V\UV Ŭ Z9QZ^TF Aɸɸȕʓ d FY9\KZ I\> @AZKYA I@Ȁ ɸĖ QT@
IUFA NUY\KTFȀ
FY9\KZȀ IV ȻĖʓ P9V\UV Ŭ FZQ
ɸĖ QT@
FY9\KZ KT\AYTA\Ȁ
FY9\KZȀ I\> @AZKYA I@
a|r Ƞ b umnkȍ
8r|r ėǁė mu|y¤uu
|n _rkwu 9uŲXŲaum ėʔʔ
|n _rkwu 9uŲXŲaum ėȠʏ
|nǁ ėʔʔ |ǁ ȴ ǜʔʔ u kkrȍ
|nǁ ėȠʏ |ǁ ȴ ʏʏʔ u kkrȍ
a9T ³Ǒ ʏʓ aUUYŢ
a9T ³. ʏʓ aUUYŢ
³Ėʓ ʓʓ VȲQT@
K|y yur ru ɹu ɹė kkru
³Ėʏʏʓ
VȲQT@
K|y yur ru ɹu ɹė kkru
:AZ\AP T^ Y9iAT@ZTAP UV FZQZ9PAƶTP ĖǑƘ^^YZ PAaAYKTFȀ aUUY ɸʏƶʓʓ ^^Y :AZ\AP@? @A aUPFAT@A @9F FY9\KZ VAY NUAYKAY KT I^KZȀ
89
vanaf
ra 1069
66,25 p/maa n
o Achmea 1047
d
Zilveren Kruis 1028
Foto: Morad Bouchakour
STAP OVER op de laagste premie
gratis plaatsing
Alle premies zijn op basis van 500 vrijwillig eigen risico.
JE OMGEVING ZIET JE NIET STAAN VANWEGE JE HANDICAP WAT KUN JE DOEN? Agrippa (7) uit Oeganda heeft vergroeide handen en een te kort been. Hij heeft geen ouders meer en niemand gelooft dat hij ooit nog zal lopen. Het Liliane Fonds biedt persoonsgerichte en directe hulp aan kinderen als Agrippa. Dat is wat WIJ doen. U kunt donateur worden van het Liliane Fonds. Ga naar meedoen.nl en laat een kind met een handicap weer MEEDOEN.
WORD NU DONATEUR
Zorg en Zekerheid 1025
ING 7 800 800
Agis 1015 CZ 1006 AnderZorg 795
Voordeel berekenen via je mobiel? Sms AZ en de naam van je huidige verzekeraar naar 4900 (normaal tarief) of bel 0900 16 16 160 (0,70 p/m).
DOE MEnaEar! sms KANJER
TAPASRESTAURANT
GRATIS*
2525
LACUBANITA Na Utrecht-Alkmaar-Alphen-Delft-Haarlem-Rotterdam-Purmerend-Gouda...
nu ook en nieuw in DEN HAAG Kom heerlijk tapas eten in ons nieuwe en zeer sfeervolle tapasrestaurant. De lekkerste porties al voor 3,50. En van maandag tot en met donderdag:
Onbeperkt tapas eten
17.50 pp!
Winnen doe je bij... * DEELNAME VANAF 18 JAAR. DE ONTVANGEN SMS IS GRATIS. KIJK VOOR DE ALGEMENE VOORWAARDEN OP WWW.POSTCODELOTERIJ.NL
2e KERSTDAG SPECIALE AANBIEDING Onbeperkt tapas eten met als afsluiting ons heerlijke Grand Dessert
voor maar .....
29.50
pp!!
(en voor de lezers van deze krant tegen inlevering van deze advertentie extra een 1/2 karaf sangria gratis) 2e kerstdag geopend v.a. 17.00 uur 1e kerstdag gesloten
LA CUBANITA Noordeinde 138 Den Haag dagelijks geopend vanaf 17.00 uur
B>i@
4 32
per gram (basis fijngoud)
`i@bcÊ O~[xxz UO v b[ W] SxM xv
¶vS MW~O¹ MO UxxSO ¹xv¶vz~WY
xx~ WO~¶MOvß UOO] xQ [¶zxß ^vOvß SxM·¶~Ovß ¶vMOvSxMß ¡W]
O~ß S]MOvß ~WY[M¶¶]MO~ß ·OO[ß ·~xxMà ^¶vMOvßMW¶^¶vß ·~W]Y¶v Ov Ux~]xSO" >¶~WO~ß x]Oß =~OW]WvSß i^OS¶ Ov¡
x^¶ BMO]^O¶¶] ¶zO~¶¶ à < @Ov a¶¶S AL
25
JAAR EEN VERTROUWD ADRES
O] à @W ^ ¡¶ à ~ zx^¶àOMO]^O¶¶]v]
070-3605428
#$ # *#!# #& && )# !# )#*#!#(# !# $ # )# #! $ $ #$ $ # $ # #!#$ )# !*#!$ # &$ "#! ')# *# # # % # #' & # *
# #$ ) #! #' # ##!# # #(
Eerst
Premier Doet-ie ‘t, of doet-ie ‘t niet?
Lesgeven aan vmbo-leerlingen, omdat het leuk is
Geheim WikiLeaks vs. Pentagon Papers
De kinderen leakten mee Nu is er WikiLeaks, in 1971 waren er de Pentagon Papers. Hetzelfde, maar dan veel erger. De grote satan heette toen Daniel Ellsberg. Mark van Assen AMSTERDAM
...
PINOKKIO Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar
[email protected]
Peter Wierenga
Rutte meldde het aan de Kamer omdat hij eigenlijk geen nevenfuncties mag hebben, in verband met mogelijke belangenverstrengeling. De premier is de enige in het kabinet met een bijbaantje. Contact met de burger is niet de reden om les te geven, zo zei hij op 2 oktober al in Elsevier. ‘Ben je mal. Een politicus die een paar uur moet lesgeven omdat-ie anders geen voeling meer heeft met de samenleving, is toch al reddeloos verloren. Ik vind het gewoon leuk om les te geven.’
AMSTERDAM
...
Wat is de bewering? ‘Ik ben voornemens twee uur in de week les maatschappijleer te blijven geven op het Johan de Witt College in Den Haag. Dit is onbezoldigd en onder begeleiding van een bevoegd docent.’ Wie zegt dat? Minister-president Mark Rutte. Waar zei hij dat? In een brief aan de Tweede Kamer, gedateerd op 15 oktober 2010. Hoe zat het ook alweer? Sinds september 2008 geeft Mark Rutte, op dat moment fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer, twee uur per week maatschappijleer aan een vmbo-klas op het Varias College. Dat is onderdeel van het Johan de Witt College in Den Haag, zijn woonplaats. Het initiatief om voor de klas te staan kwam van de politicus zelf, die rector Kars Veling (oud-Kamerlid voor de ChristenUnie) benaderde. Rutte studeerde zelf geschiedenis maar beschikt – net als bijna eenvijfde van alle leraren in Nederland – niet over de juiste papieren. Daarom werkt hij samen met een bevoegd docent. Rutte is ‘communicatief sterk’, zegt Veling op 26 oktober in NRC Handelsblad. ‘Rutte geeft les en bedrijft geen propaganda. Als het om zijn eigen positie gaat, zegt hij er soms bij: nu ben ik subjectief. En uiteraard verschillen beide docenten van mening. Dat maakt een les ook levendig.’
BEVROREN WISSEL ...
FEMMETJE
DEWIND
A
fgelopen vrijdag vloog ik van Berlijn naar Amsterdam, althans dat was de bedoeling. Daar had ik voor betaald. Maar KLM cancelde zonder pardon mijn vlucht en verder moest ik het zelf maar uitzoeken. ‘Ok’, zei mijn vriendin kordaat, ‘ik
Wat is waar? Houdt Rutte woord? Er bereikten De Pers signalen dat hij zijn lessen de laatste tijd moest laten schieten. Maar volgens woordvoerder Chris Breedveld was dit slechts twee keer het geval: ‘De heer Rutte geeft hier zoveel mogelijk voorrang aan. Zo heeft hij de lessen verplaatst van vrijdag
‘Als het om z’n eigen positie gaat, zegt Rutte soms erbij: nu ben ik subjectief.’
5
‘Deze documenten brengen onherstelbare schade toe aan de belangen van de Verenigde Staten!’ En: ‘Deze documenten besmeuren het aanzien van de VS in de wereld!’ En: ‘Deze documenten brengen de levens van Amerikaanse soldaten en functionarissen in gevaar!’ Klinkt bekend. WikiLeaks, toch? Neen. Bovenstaande uitspraken zijn van bijna veertig jaar geleden; 1971 om precies te zijn. ‘Deze documenten’ zijn de Pentagon Papers, een supergeheim onderzoek naar de oorlog in Vietnam dat zeer tegen de zin van de Amerikaanse regering naar buiten werd gebracht. De man die ze lekte, werd toen ‘de gevaarlijkste man van de Verenigde Staten’ genoemd.
Gewetenswroeging De Julian Assange van destijds heet Daniel Ellsberg. Wat hij deed was echter veel ingrijpender. Ellsberg maakte deel uit van een team van 36 experts dat in opdracht van Robert
MacNamara, minister van Defensie, een historisch onderzoek schreef naar de Vietnamoorlog. Ook de onlangs overleden diplomaat Richard Holbrooke schreef mee aan de studie. Maar in tegenstelling tot Ellsberg kreeg hij géén gewetenswroeging. Uit de studie bleek namelijk dat het Amerikaanse volk schaamteloos werd voorgelogen over wat er zich in Vietnam afspeelde. Het aantal slacht-
‘Alleen een vrije pers kan de leugens van de overheid blootleggen.’ Opperrechter VS in 1971
offers (zowel aan Amerikaanse als Vietnamese kant) lag veel hoger dan de officiële woordvoerders meldden, er werd stiekem gebombardeerd in Cambodja en Laos, achtereenvolgende presidenten hadden gelogen over wat ze met de oorlog wilden en er vonden ook in het geheim aanvallen op Noord-Vietnam plaats. In die tijd waren er nog geen usbsticks, dus Ellsberg kopieerde één voor één de meer dan 7.000 A4’tjes (soms hielpen zijn kinderen mee) en stuurde de boel op naar The New York
Times en The Washington Post. De regering van Richard Nixon probeerde publicatie tegen te houden met een beroep op de Espionage Act, de Spionagewet. Verschillende tegenstanders van WikiLeaks willen dat Assange ook op deze manier wordt aangepakt.
Helden Helaas. De kranten werden niet veroordeeld, omdat ‘alleen een vrije pers leugens van de overheid effectief kan blootleggen’, aldus een rechter van het Hooggerechtshof. Ellsberg werd beschuldigd van het stelen van geheime documenten, maar ging vrijuit vanwege vormfouten. Daniel Ellsberg leeft nog steeds en volgt WikiLeaks op de voet. ‘Met Assange en WikiLeaks gebeurt nu precies hetzelfde als met mij en de Pentagon Papers’, schrijft hij op zijn website www.ellsberg.net. Ook noemt hij Assange en Bradley Manning, de soldaat die de memo’s lekte, helden. Nog een opvallende parallel: Assange was woest toen passages uit een geheim politierapport over de verkrachting waarvan hij beschuldigd wordt, uitlekten via de Britse krant The Guardian. Destijds lekten medewerkers van president Nixon vertrouwelijke gegevens van Ellsbergs psychiater naar de pers. 1
Rector Kars Veling
(de dag waarop de Ministerraad wordt gehouden) naar donderdag. Alleen buitenlandse verplichtingen kunnen een uitzondering vormen. Tot nu toe is dat twee keer het geval geweest, te weten een Europese Raad en een bezoek aan Zürich (o.a. vanwege het WK-bid). De overige weken heeft de heer Rutte de les gegeven.’ In totaal heeft hij als minister-president 6 keer wel les gegeven en 2 keer niet. Die zes keer lijkt misschien aan de lage kant, maar we moeten niet vergeten dat hij pas op 14 oktober officieel beëdigd is, toen het schooljaar al een poosje aan de gang was. En als het gaat om buitenlandse verplichtingen in het komende semester: voorlopig staat alleen de Europese Raad van 24 maart 2011 gepland op een donderdag. Het eindoordeel De bewering is waar. 1
Daniel Ellsberg, de Julian Assange van 1971. HOLLANDSE HOOGTE
breng je naar de Hauptbahnhof en dan neem je daar de trein naar Amsterdam. ‘Hoe lang doet-ie erover?’ vroeg ik. ‘Zes uur’, zei ze, ‘maar wel rechtstreeks.’ ‘Goed’, zei ik. Nog geen uur later zat ik in de trein naar huis. Bewapend met twee boeken en een grote fles water. Achter me zat een Nederlands stel dat triomfantelijk het thuisfront informeerde over hun goede beslissing om met de trein te gaan. ‘Het schijnt een chaos te zijn op de luchthaven van Berlijn, wat een mazzel dat we de trein hebben genomen!’ tetterde de vrouw door de coupé.
Niet veel later riep de conducteur om dat de trein stopte in Bad Bentheim. De trein kon niet verder. We werden gedumpt op een klein stationnetje in het westen van Duitsland. De Nederlanders die net nog triomfantelijk met het thuisfront getelefoneerd hadden, stonden er nu beteuterd bij. Ik moest plassen. Maar het station van Bad Bentheim was vijf betonplaten groot en er was geen wc te bekennen. Na een tijdje wachten kwam er een pendeltrein die ons naar Hengelo bracht, daar moesten we rennen voor de stoptrein naar Den Haag (de enige trein die ging). Ik belandde naast een meisje dat vertelde dat ze al de hele
dag had geprobeerd om van Maastricht naar Amsterdam te komen. Nu, na zes uur, was ze in Hengelo. Inmiddels was ik ook al ruim 9 uur onderweg, had ik de anderhalveliterfles op en moest ik heel nodig naar de wc. Probeer dat maar eens met twee koffers, in een overvolle trein, terwijl iedereen op jouw zitplaats loert. In Amersfoort moesten we weer rennen voor de trein naar Amsterdam CS. Tien uur later arriveerde ik op het Centraal Station. Ik moest écht heel nodig plassen. Maar op de wc hing een bordje ‘defect’. Ik haastte me naar buiten, maar er was geen taxi te bekennen. Alleen tram 1 reed. En die rijdt niet naar mijn huis. Het interes-
seerde me niet, ik wurmde me met nog honderd andere desperate reizigers in de tram en belde onderweg mijn vriend of hij me aan het eind van de Overtoom wilde ophalen. Op de kruising van de Overtoom met de Constantijn Huygensstraat strandden we alsnog omdat er een wissel bevroren was. ‘Weet je wat,’ zei de jongen naast me, ‘ik pis er wel even over, dan werkt hij zo weer.’ Ik hield het niet meer. 1
Femmetje de Wind is freelance journalist.
Crisis
Dirk, the movie
Alle tijd
De bevolkingsgroei van de VS was zelden zo laag als in de laatste tien jaar. Het aantal Amerikanen nam toe met 9,7% tot 308,7 miljoen. Oorzaak: de recessie.
Filmproducent Pupkin Film heeft de rechten gekocht van het in november verschenen boek Dirk Scheringa, verspeeld krediet van Frits Conijn.
De politie heeft op de A16 een Duitse vrachtwagenchauffeur aangehouden die in een file in slaap was gevallen. De man was in bed gekropen.
6
Eerst
Kerstmenu in de sneeuw Hebben we eindelijk een witte Kerst, dan moet er een wit menu bij. Pilaf rijst
Dirk Koppes, Jan-Hein Strop
...
3 el boter; 1 ui; 1 rode paprika; 6 koffiekopjes basmatirijst, gewassen; 9 koffiekopjes kippenbouillon; kaneelstokje; gehakte koriander en ongezouten cashewnoot
Het hele land verzuipt in de sneeuw, dus die witte Kerst gaat lukken. Speciaal voor 2010 een kerstmenu met blanke coquilles, een witte Flappie, bleke pilaf en een roomkleurige Pavlovataart. Dit alles combineert u met White Russian-cocktails en natuurlijk een snuifje Colombiaanse sneeuw. Recepten voor acht personen:
Smelt de boter in een hapjespan. Fruit de fijngehakte ui en in blokjes gesneden paprika een minuut of vijf. Voeg de rijst toe en roer alles door elkaar. Voeg de hete kippenbouillon en kaneelstokje toe, breng aan de kook, daarna vuur zacht zetten. Deksel op de pan en na een kwartier kijken of de bouillon is opgenomen en de rijst gaar is. Pilaf nog een kwartier laten rusten voor serveren. Garneren met koriander en cashewnoot.
Sint-jakobsschelpen op bedje bloemkoolpuree 16 sint-jakobsschelpen; 3 el boter; olijfolie; kerriepoeder; 1 flinke bloemkool; liter melk; bekertje slagroom; 8 zongedroogde tomaten op olie, in reepjes gesneden; rucola
Verhit de boter in een grote pan. Laat bloemkoolroosjes vijf minuten zachtjes bakken. Voeg melk en room toe en breng aan de kook. Na vijf minuten bloemkool pureren in keukenmachine of blender, beetje hete melk erbij als het te dik is. Afmaken met zout. Nu een scheut olijfolie flink verhitten en daarin de schaaldieren bakken die zijn gekruid met beetje kerrie en zout, ongeveer twee minuten per kant tot ze kleur hebben. Laagje warme bloemkoolpuree op bord uitsmeren, daarop de gebakken coquilles die je bekleedt met reepjes tomaat. Garneren met enkele blaadjes rucola.
Konijn met abrikozen
300 gr gedroogde abrikozen; (evt. 100 ml sherry); 3 uien; 2 teentje knoflook; 1800 gr konijnbout; 4 el mosterd; zout en versgemalen peper; 8 el olijfolie; 100 gr blokjes gerookte spek; 6 takjes tijm; 2 blaadjes laurier; 1 kaneelstokje; 1 fles droge witte wijn; 600 ml gevogelte fond; 250 ml crème fraîche
Snijd de helft van de abrikozen in blokjes en laat weken in lauw water. Pel en snipper de uien. Pers de knoflook. Dep de konijnenbout met keukenpapier
Officieel!
Pavlova
7 eiwitten; 350 gr. witte basterdsuiker (geen poedersuiker!); 1 eetlepel maïzena; 250 ml slagroom; 500 gr gemengd rood fruit; 75 gr geraspte kokos
droog. Wrijf de bout met mosterd in en kruid met zout en peper. Bak de spekblokjes uit in de olie en voeg dan de bout in de braadpan toe. Fruit de ui en knoflook ongeveer 5 minuten mee. Voeg de abrikozen, tijm, laurier, kaneel, wijn en fond toe en laat alles circa 35 minuten afgedekt sudderen. Neem de bout uit de pan. Laat de saus op hoog vuur inkoken. Roer de crème fraîche door de saus en breng deze op smaak met zout en peper. Leg de konijnenbout in de saus. Op ‘t allerlaatst besprenkelen met extra crème fraîche voor het witte sneeuw met Kerst-effect. Als witte groente suggereren wij gegrilde witlof met granaatappelpit. Blaadjes witlof kort schroeien in de grillpan (acht blaadjes de man). Op kleine bordjes draperen, rode granaatappelpitten erover strooien en besprenkelen met olieazijndressing. Hierbij rijst:
Verwarm de oven voor op 175 graden. Splits de eieren en klop de eiwitten met de suiker in een kom stijf. Schep op het laatst de maïzena erdoor. Leg een vel bakpapier op een ovenplaat (teken er evt. met een potlood een cirkel op hoe groot je de taart wil hebben). Schep het mengsel op het bakpapier in de vorm van de cirkel. Verlaag de temperatuur van de oven naar 140 graden en bak de Pavlova in vijf kwartier (open de deur niet!). De Pavlova moet van buiten krokant zijn en van binnen nog zacht. Zet de oven uit en laat de Pavlova in de oven langzaam afkoelen. Klop de slagroom en maak het fruit schoon. Bedek de Pavlova met de slagroom (laat ongeveer een randje van 2 cm vrij om de rand). Verdeel het fruit over de slagroom. Op het allerlaatst bestrooien met kokos. Het beste is om de Pavlova pas kort voor gebruik met de slagroom, het fruit en de kokos te bedekken zodat de bodem krokant blijft en niet te nat wordt door de slagroom en het fruit. Evt decoreren met speelautootjes of ontspoorde Märklintreintjes. 1
El Gordo slaat weer toe
Inburgeringscursus
OPNIEUW EEN EN DE 195 WINNAARS ZIJN.... WITTE KERST
BOETE VOOR SPIJBELAARS
Het is officieel. Nederland krijgt opnieuw een witte Kerst, net als vorig jaar. En die van 2009 was de eerste sinds bijna dertig jaar. Het KNMI hanteert als norm voor een witte kerst dat op beide Kerstdagen sprake is van een gesloten sneeuwdek in De Bilt. Op dit moment ligt er al veel sneeuw in het land en daar komt de komende 48 uur nog een portie bij. Op de Kerstdagen zelf kan het hier en daar ook nog wat sneeuwen.
Inburgeringscursisten in Rotterdam die komend jaar vier keer niet komen opdagen en daarvoor geen goede reden hebben, kunnen rekenen op een boete van minimaal 100 euro. Tenminste, dat wil het college van burgemeester en wethouders in Rotterdam. De boete geldt voor zowel inburgeringsplichtigen als voor mensen die de cursus vrijwillig volgen. De gemeenteraad bespreekt het boetevoorstel in januari.
In Spanje is de Kerst gisteren traditiegetrouw begonnen met de oudste en grootste loterij ter wereld, El Gordo oftewel De Vette. Die keerde 2,3 miljard euro uit. De hoofdprijs van 3 miljoen wordt 195 keer uitbetaald aan alle gelukkigen met lotnummer 79250 in onder meer Madrid, Barcelona, Alicante, Tenerife en Baskenland. In totaal zijn achttienhonderd prijzen uitgedeeld. Heel Spanje, dat met 20 procent de hoogste werkloosheid in de EU kent, zat gekluisterd aan de buis om de drie
uur durende, rechtstreekse tv-uitzending van de trekking te volgen. Zoals gebruikelijk zongen scholieren in een voormalig weeshuis de winnende getallen. Dit jaar was meer dan de helft van de 36 uitverkoren kinderen immigrant, afkomstig uit Ecuador, Bolivia, Argentinië, de Dominicaanse Republiek en Venezuela. De Spaanse loterij bestaat al sinds 1763, en in zijn huidige vorm sinds 1812. De regering wil de loterij deels privatiseren.
REUTERS
Help!
Blunder
Boodschappen
Frankrijk staat aan de vooravond van een nieuwe crisis: een dreigend tekort aan oesters. De oorzaak is een oestervirus. ‘Het is een catastrofe.’
De bom die dinsdag werd gevonden in de Romeinse metro was geen bom, ook al was hij ‘door experts onschadelijk gemaakt’. Er zat cement in.
In België gebruiken twee bedrijven de kerstboodschap van Koning Albert II in een reclamecampagne. Het paleis is hier zeer ontstemd over.
Idee 4. Maak fusies en overnames succesvol. Rabobank begeleidt de meeste fusies en overnames in het Nederlandse bedrijfsleven. Rabobank is nummer 1 in Nederland als het gaat om fusies en overnames. Als grootste bank voor het Nederlandse bedrijfsleven, kennen wij de markt én onze klanten door en door. Door onze langetermijnrelaties, uitstekende kennis van de markt en ervaring realiseren wij het beste resultaat voor onze klanten in complexe fusie- en overnametrajecten. Zo zorgen wij dat het Nederlandse bedrijfsleven zijn groeiambities kan waarmaken. En dat is weer goed voor de economie. Om u maar een idee te geven.
Werken aan de economie. Dat is het idee. Rabobank. Een bank met ideeën.
www.rabobank.nl/economie
Groei
8
Wie
Wat
CV
Ambitie
Roel Reijnen, Bart Houlleberghs, Leander Ross Jorick Naber en Reinout vander Meûlen. ‘In 2011 worden we allemaal 30.’
QuinTech maakt software in bagagesystemen die afwijkende koffers uit de bagagestroom filtert én selfservice bagagesystemen.
Reijnen, Houlleberghs en Ross zijn lucht- en ruimtevaarttechneuten. Naber en Vander Meûlen aerodynamici.
Ervoor zorgen dat er over twee jaar geen koffers meer zoek raken op luchthavens. En de verkoop uitbreiden buiten Europa.
QuinTech Einde aan hardnekkige vliegergernissen
Op vakantie zonder hindernissen Bang zijn om je koffer een vakantie lang te moeten missen. En je urenlang vervelen in de rij voor de incheckbalie. Volgens vijf Delftse techneuten is dat binnenkort verleden tijd. Eveline Domevscek DELFT
...
Bart Houlleberghs (29) stond vanochtend in de rij voor de incheckbalie op Schiphol. Oftewel: wachten, wachten en nog een wachten tussen hordes kerstreizigers. Voor een gemiddelde reiziger duurt dit al lang, voor Houlleberghs duurt het een eeuwigheid. Hij weet namelijk: dit kan allemaal veel handiger én sneller, namelijk met het nieuwe systeem van zijn bedrijf QuinTech. De SSDOP – het Self-Service Luggage Drop Offpoint (de werknaam) – moet vanaf 2012 op luchthavens staan, zegt Houlleberghs met een zelfverzekerde lach. Hij loopt naar de werkplaats van het bedrijfspand, dat Houlleberghs en zijn collega’s van hun bedrijf QuinTech delen met andere ondernemende oud-studenten van de TU Delft. Daar staan prototypes van hun bagagesystemen. Houlleberghs swipet al nadenkend over zijn iPhone. ‘Hoe leg ik dit uit? Heel simpel gezegd werkt de SSDOP als de flessen- en kratjesautomaat in supermarkten. Je zet je koffer op de band, drukt op een knop en klaar ben je.’
Bagagefiles De BagCheck is het eerste product dat QuinTech –‘verwijzend naar de vijf oprichters, allemaal techneuten’– voortbracht. Dat staat nu op Heathrow Airport. Na een testperiode van een half jaar, was één van de grootste luchthavens van Europa overtuigd. Houlleberghs pakt zijn iPhone er weer bij. ‘Kijk hier’, zegt hij, ‘de BagCheck maakt een foto van de koffers en tassen, en ‘ziet’ zo welke bagage uit de bagagestroom moet worden gehaald vanwege een afwijkende vorm of loshangende delen. Zo voorkom je dat tassen zich opstapelen omdat er één afwijkende tussen zit die de boel ophoudt.’ Volgens Houlleberghs wordt zo het aantal ‘bagagefiles’ aanzienlijk verminderd en gaat de afhandeling veel sneller. Ook
POSITIEF OVER2011 ...
MARK
LEENARDS
E
ind 2008 voorspelde ik een ‘Megarally’ op de beurzen in 2010. Achteraf gezien was vooral 2009 het jaar van de rally en gaat 2010 de boeken in als een onrustig jaar waarin alleen goud- en obligatiebeleggers grof geld konden verdienen. Wordt 2011 dan alsnog
Leander Ross, Reinout vander Meûlen en Bart Houlleberghs (r) in de werkplaats van QuinTech. GUIDO BENSCHOP
wordt het aantal zoekgeraakte koffers kleiner. ‘Naast het lange wachten is dat toch de grootste ergernis van reizigers. Met die digitale foto kan snel je tas worden opgespoord.’ Ook andere luchthavens, waaronder
Schiphol overwegen nu de BagCheck. ‘Ik vind het fantastisch als hij ook op vaderlandse bodem wordt gebruikt’, zegt Houlleberghs. Het waren tenslotte ook Schiphol en KLM die Houlleberghs en mede-oprichters Roel
Reijnen en Leander Ross aanspoorden hun afstudeerproject in de praktijk te brengen. Dat was in 2005. De drie liepen voor hun studie Lucht- en Ruimtevaarttechniek stage op de luchthaven en merkten op dat het ba-
het jaar voor de aandelenbeleggers, of misschien 2012? Veel analisten en particuliere beleggers zien 2011 nog als een overgangsjaar, waarin banken zich met pijn en moeite zullen conformeren aan de nieuwe regelgeving en waarin Portugal en Spanje nog steeds zullen wiebelen. Pas in 2012 is er volgens hen plaats voor optimisme, want dan is de arbeidsmarkt inmiddels ook wel hersteld.
genheid komt traditioneel vaak pas na een periode van economisch herstel, lang nadat de beurzen zijn hersteld. Toenemende consumentenbestedingen, die mede afhankelijk zijn van de werkgelegenheid, zorgen er meestal voor dat er inflatie ontstaat en de economische groei wordt afgeremd. Momenteel is er nauwelijks sprake van inflatie in de westerse wereld en staat de rente op extreem lage niveaus. Dit is de ideale omgeving voor multinationals, die dan ook recordwinsten behalen. Daarnaast vergeten beleggers dat het sentiment razendsnel kan omslaan. In november 2009 en april en oktober dit jaar was er nog
geen vuiltje aan de lucht. De daaropvolgende maanden sloeg steeds de vlam in de pan. Ook deze maand bleek hoe snel het sentiment kan omslaan, dit keer in positieve zin.
Inflatie Men vergeet daarbij echter twee zaken. Ten eerste zijn de beurzen nauwelijks verbonden met de arbeidsmarkt. Het herstel van de werkgele-
Trends Niets is zo veranderlijk als de stemming van beleggers. Het probleem daarbij is dat de financiële markten (en indirect ook de media) steeds meer invloed krijgen op de economische ontwikkelingen en de stemming van Jan Modaal, die momenteel ver van de beurzen vandaan blijft. Het is echter zeker niet ondenkbaar dat ook Jan Modaal de beurzen weer gaat omarmen.
gagesysteem veel efficiënter kon. Het werd hun afstudeerproject. Houlleberghs: ‘Toen we dit presenteerden op Schiphol waren ze laaiend enthousiast. Maar eenmaal in 2006 met z’n vijven (na het aanhaken van twee bevriende software-experts red.) bij Schiphol om tafel, lukte het niet een investering te krijgen.’ Houlleberghs haalt zijn schouders op. ‘Ik snap het wel. Luchthavens hebben vooral oog voor de dagelijkse operatie. En wij vroegen ze een deel van hun bagagekelder dicht te gooien en te verbouwen om onze systemen te plaatsen. Dat is niet niks.’ Om toch geld te hebben, gingen ze advieswerk doen. De opdrachten kwamen snel. Volgens Houlleberghs omdat zij ‘in deze conservatieve markt met innovatieve oplossingen kwamen’. ‘Men vond ons wel verfrissend.’ De ‘duurverdiende consultancycenten’ stopten ze in hun bedrijf. Bovendien sloot QuinTech een overeenkomst met Vanderlande Industries, naast Siemens het grootste bagageafhandelingsbedrijf ter wereld. ‘Wij leveren de software aan Vanderlande, die deze verwerkt tot een eindproduct en op de markt brengt. Wij zijn een soort ‘Intell Inside’, maar dan ‘Quintech inside’.’ Volgens Houlleberghs was het zonder het wereldwijde netwerk van Vanderlande ook wel gelukt, ‘maar was de weg naar de markt een stuk langer geweest.’ Met de SSDOP wil QuinTech, dat tien werknemers telt en een omzet heeft van een half miljoen euro, niet meer ‘inside’ blijven. Deze innovatie brengen ze zelf op de markt. Omdat ze het consultancywerk nu afbouwen, zijn ze op zoek naar investeerders. Zijn die gevonden dan moet ‘een persoonlijke ambitie’ van de oprichters slagen: ‘de naam QuinTech prominent op de bagageband, waar ook ter wereld.’ Want binnen vijf jaar wil QuinTech zijn software en systemen op luchthavens buiten Europa hebben staan. ‘Ik zie mezelf al systemen installeren in Zuid-Amerika. Lijkt me geweldig.’ 1
Een sterke ‘bull-markt’ kent maar een paar ingrediënten: hebzucht, trends en goede economische vooruitzichten. Het laatste is het geval indien de huizenmarkten herstellen, hebzucht is er altijd en wordt aangewakkerd door trends. Juist die trends ontbraken in 2010, behalve in de grondstoffenmarkt. Het wachten is dan ook nog steeds op het nieuwe China, Brazilië of de nieuwe sectorhype. In 2011 wordt die vast wel gevonden, want wie wil er nou nog een jaar van monetaire machtsspelletjes? 1
Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
Sneeuwwinst
Rijksten nog rijker
In 2011 is alles beter
Door de sneeuw mijden mensen de markt en speciaalzaken. Goed nieuws dus voor de supermarkten die deze weken hun omzet flink zagen toenemen.
De vijftig rijkste Arabieren hebben een gezamenlijk vermogen van 245 miljard dollar. Dat is 18 procent meer dan vorig jaar.
Ondernemers zien het komende halfjaar positief in. Ook denken ze eenvoudiger geld te krijgen van banken, blijkt uit onderzoek van Van Lanschot Bankiers.
$*$% $ $ $ ( $$ * $ $$ , # $ $ $$ $$ " , '
( (
Oud & Nieuw
''1#
'
,' , #%'
$'%
$ , #$ $ #$$ , # $ ) ,##$ *$ $ $ ,$ * $ , #$' -$ * $ *$ $'
&$ $ $$ $$ $ $ $ $ , #$ , #$! $$ # #$$ # $$ $ * ) $ #$ $( $* $ # $ $*$'
+ * $ # #$ ,$( # # ##$ $$ $$ $ $ ( *$ $ #$ , # $ #$' +$$ # $$ $$ )
# ( (
##) (
&&1'$ +
Ga goed uitgerust op pad , herleef oude herinneringen en beleef nieuwe avonturen !
$$ $ $ $ $ # ,$ $ $ (($$'
( (
#2 $$ $ ! +$$ $$ ,$ $$ $$ ) +$ #% # % ( $ $ # *$*$$ $ #$ $$ $'
* (
rdag: za2te Vanaf t/m januari
Kijk op www.bever.nl ' ##$-'&-+' - &'' #& ''-' -. +'1&-+ # * &'%'2$' "2 ( .# #- 0 -+' / ' -' &' +'%2$-''&0 0 ' /-+$' -. ''2#1-+ ' +'$ -/' ' #11'' +'1&-+ - &' '-&' &-' &' $ '2'1& ##0
10
Perspectief
Kerstverhaal Lijkjes op een ansichtkaart
Kerst vieren met Mama De familie Van der Kwast viert maar eens in de vijf jaar Kerst. Anders vallen er doden. Als Mama Tandoori Venetië bezoekt, vrezen gondeliers voor hun leven. Ik vertelde de receptionist dat ik een reservering had gemaakt onder de naam Van der Kwast. Ik wist zeker dat hij die naam nooit meer zou vergeten.
Ernest van der Kwast
...
W
e kwamen uit alle windrichtingen: mijn ouders uit Toronto, mijn oudste broer uit Oud-Beijerland, mijn middelste broer uit Agadir, en ik uit San Genesio. Het was lang geleden dat we elkaar hadden gezien. De laatste keer was op de begrafenis van oom Wim. Nu was blijkbaar de tijd voor een nieuwe reünie. We gingen de Kerst van 2009 vieren in Venetië. Begrafenissen en Kerst, hierdoor werd de familie Van der Kwast nog gebonden. Niet elke Kerst. Eén keer in de vijf jaar. Anders zouden er doden vallen. Verzamelplek was Villa Stucky in Mogliano Veneto, een plaatsje op twintig minuten van de stad in het water. De hotels in Venetië waren volgens mijn moeder allemaal vol, dus moesten we uitwijken naar een villa die ooit bewoond was door de Italiaanse adel. ‘No’, was het eerste wat de receptionist tegen mijn moeder zei. En daarna: ‘We are fully booked.’ Als mijn moeder op reis gaat, neemt ze zoveel mogelijk spullen mee. Op vluchten van en naar Canada mag je van de KLM twee bagagestukken meenemen van ieder 23 kilo. Mijn vader had alleen zijn tandenborstel mee. Mijn moeder reisde met 92 kilo aan koffers. Plus een dozijn plastic tassen die ze onder de noemer ‘handbagage’ schaarde. De chique entree van Villa Stucky was veranderd in een Indiase treincoupé.
We hadden drie kamers naast elkaar, dat wilde zeggen: de hele eerste verdieping van Villa Stucky. De piccolo deed er een uur over om alle bagage naar boven te tillen. De koffers van mijn moeder waren te groot voor de lift die berekend was op handtasjes van vossenpels. Zoals de prijs van de bagage bij de KLM in het ticket zit, zo vond mijn moeder dat de service van de piccolo in de kamerprijs zat. Het oude Italiaanse mannetje dat met haar koffers had gezeuld, wilde eerst niet weggaan. Hij bleef staan voor kamer 101 en wachtte totdat er iemand in de deuropening zou verschijnen. Toen mijn moeder begreep dat ze hem iets moest geven, opende ze een van haar koffers en haalde er een rode appel uit. In de koffers van mijn moeder zat van alles: brood, beleg, toiletpapier, tandpasta, pannen, spatels, deegrollers in verschillende maten, mandarijnen, bananen, en ook appels. De piccolo nam de appel verbijsterd aan. Hij keek er lang naar. Misschien hoopte hij dat de appel zou veranderen in een kerstbal. Ik sliep met mijn middelste broer op de kamer. Hij zag eruit als een Marokkaan; zijn huid was donker en hij had een dikke, zwarte baard. ‘Ze dachten dat ik een terrorist was’, zei hij.
Op het vliegveld van Venetië hadden twee mannen met een mitrailleur gevraagd wat mijn broer ging doen in Italië. Hij had verteld dat hij Kerst ging vieren met zijn familie. Toen wisten ze het. Ze hadden een terrorist: een grote, een gevaarlijke, een kopstuk. Wie eruit ziet als een moslim en zegt dat hij Kerst gaat vieren met zijn familie, is een acute bedreiging voor het land. Een van de mannen had de mitrailleur van zijn schouder gehaald toen hij de achternaam van mijn broer had gezien in zijn paspoort. Onze familienaam zou een begrip worden in Italië. Je had de familie Bin Laden, maar je had ook de familie Van der Kwast. Uiteindelijk hebben ze mijn broer laten gaan, omdat de douane niet meer dan enkele appels, vijgen en dadels had gevonden in de koffer van mijn broer. De invloed van mijn moeder op het nageslacht is niet te onderschatten. We namen de trein van Mogliano Veneto naar Venetië. Het was druk, er waren geen zitplaatsen meer in de tweede klas. ‘Dan gaan we naar de eerste klas’, zei mijn moeder. En zo geschiedde het. Maar eenmaal gezeten in de luxe zetels stond er een conducteur in het gangpad. Mijn moeder overhandigde hem de treinkaartjes. En deed daar de begeleidingspas van mijn oudste broer bij. Hij was verstandelijk gehandicapt, in Nederland mocht zijn begeleider gratis meereizen in het openbaar vervoer. ‘In Italië mag de hele familie gratis eerste klas reizen’, zei mijn moeder in het Engels tegen de conducteur. De man bekeek eerst het pasje, toen mijn broer, en ten slotte mijn moeder. Hij ver-
Tandoorisaus
Roepie Roepie
Kerstvespers in Venetië
Tandoori is saus die al duizenden jaren in India wordt gebruikt. Het is een mengeling van yoghurt, gember, knoflook, peper, komijn en garam masala.
De roepie is de munteenheid in India, Nepal, Pakistan, Seychellen en Sri Lanka. Indonesië gebruikt de roepia en op de Maldiven betaalt men met de rufiyaa.
Kapelmeester van de Venetiaanse San Marco-kapel Claudio Monteverdi schreef in 1610 een van de populairste kerstvespers aller tijden: zijn Maria Vespers.
Perspectief
11
MERIJN BEELDVERTELLER
Tandoori in Venetië trouwde het niet. Dus deed mijn moeder er een schepje bovenop: ‘Had ik met hem op het dak moeten gaan zitten? Zelfs in India laten ze gehandicapten niet op het dak van de trein zitten!’ De conducteur bekeek de begeleidingspas nogmaals. Als hij de achternaam van mijn broer zou lezen, dan zou hij deze ook nooit meer vergeten. Ten slotte gaf hij de kaartjes en het pasje terug. Niemand ontkomt aan de invloed van mijn moeder. Niet veel later gleden we over de Ponte della Libertà, de brug tussen Venetië en het vasteland. Mijn vader had een reisgids op schoot en wees talloze bezienswaardigheden aan. De Rialtobrug, de Santa Maria della Salute, Piazza San Marco. Ik vroeg me af of dit jaar eindelijk een normale Kerst zou worden. Harmonisch, vreedzaam. Maar misschien hadden de carabinieri een foto van mijn broer verspreid, misschien was Venetië in de opperste staat van paraatheid gebracht, omdat de familie Van der Kwast eraan kwam. Het bleek allemaal mee te vallen. De stad maakte zich op voor de Kerst; overal hingen kransen met kerstballen, klonken liedjes uit winkels en blonken engelen in etalages. Sommige gondeliers droegen zelfs een rode muts. Vanavond zou het Kerstavond zijn. We voeren door het Canal Grande, we bezichtigden het Dogenpaleis, we liepen door de wijk Arsenale. Even was er zelfs sprake van dat we in een gondel zouden stappen, maar mijn moeders afdingtechniek werkte niet in Venetië. Ze had geprobeerd om de prijs van vijfentachtig euro naar vijf euro te laten zakken. ‘In India kun je een hele vloot kopen voor vijfentachtig euro’, had ze geroepen, toen de gondelier niet meer met haar wilde praten. Ook de gondeliers zouden onze familie niet snel vergeten. Lunchen deden we niet in een restaurant, maar op de kade
‘Jedenktjefamilie redelijktekennenna 28jaar.OphetSan Marcopleinwasikmet stomheidgeslagen.’ van Canale San Marco. Volgens mijn moeder waren de prijzen van restaurants in Venetië astronomisch als je ze omrekende naar roepies. Eerder op de dag had ze al voor een etalage van een winkel uitgeroepen: ‘Honderdduizend roepie voor een jurk?!’ Nu haalde ze tandoorikip uit haar tas en deelde deze rond. De familie Van der Kwast at geen kalkoen met Kerst maar kip. ‘Eet smakelijk’, zei mijn moeder. Vijf meter verder stond een stelletje te genieten van het romantische uitzicht over het water. Het duurde niet lang voordat de man en vrouw wegliepen. Voor zonsondergang wilde mijn vader nog foto’s laten maken op het Piazza San Marco. Van het hele gezin, uiteraard. En met duiven.
Mijn moeder liep op een man met camera en snor af. Ze begroette hem vriendelijk in het Hindi, maar al snel was ze met hem verwikkeld in een afdingoorlog. Ik herkende een aantal scheldwoorden die ik in mijn jeugd heb opgepikt. Het motto van mijn moeder is: ‘Gratis is goed’. Maar bijna gratis was ook goed. Een prijs kon niet laag genoeg zijn. Uiteindelijk ging de fotograaf akkoord. Hij zou de foto nemen voor driehonderd roepie. En dan zou mijn moeder er ook nog een bos rozen bij krijgen. Je denkt je familie redelijk te kennen na 28 jaar. Maar op het San Marcoplein was ik met stomheid geslagen. Toen de fotograaf ons voor zijn lens probeerde te positioneren, begon mijn moeder opeens te gillen. Er was een duif op haar hoofd gaan zitten. ‘Very romantic’, zei de fotograaf. ‘Hold it like this.’ Maar mijn moeder bleef niet stilstaan. Ze mepte de duif van haar hoofd. En toen was er geen houden meer aan. Als een bezetene begon ze naar elke duif te meppen die in haar buurt kwam. Dat deed ze eerst met haar blote handen, maar al snel haalde ze een deegroller uit haar tas tevoorschijn en ging er de beesten mee te lijf. De koe was heilig in India, de duif moest duivels zijn. De foto die genomen is en die nu bij mij thuis op de schouw staat, telt ten minste zes dode of bewusteloze duiven. Mijn moeder staat erop als een overwinnaar. Haar blik is moorddadig, haar glimlach bloeddorstig. We hebben er een ansichtkaart van laten maken: ‘De familie Van der Kwast wenst u fijne kerstdagen en een goed nieuw jaar.’ Als het goed is, valt de kaart dit jaar bij vrienden, kennissen en familieleden in de bus. Niemand mocht onze naam ooit vergeten. 1
Ernest van der Kwast is schrijver. Dit jaar verscheen Mama Tandoori, het geromantiseerde verhaal over zijn Indiase moeder. Het boek is toe aan de tiende druk en wordt verfilmd.
Ernest in Bombay
Rotterdammer
Eenzame Kerst
Ernest van der Kwast werd in 1981 in Bombay geboren. Onder het pseudoniem Yusef el Halal publiceerde hij een verhalenbundel.
Hij woont half in Italië en half in de Maasstad, waar hij een literaire show presenteert. De roman Mama Tandoori is zijn doorbraak naar het grote publiek.
In 2010 viert Ernest van der Kwast een eenzame Kerst in Tbilisi, terwijl hij voor tijdschrift Tirade zijn eigen In Memoriam schrijft.
BKTABM::YZƧ:N\KBȑ VYUDK\BBY T^ȑ BKTABM::YZƧ:N\KBȑ
Tww yyww wwDž c} ©} m}t {wtwȑ
Y} ġʖʖʖ Ʃ m}m}| {w }w ppwȑ QB\ :PPB :ƧQBYNBT Z:TK\:KY c::YUTABY ů } ʑ omtwow@ -ʖ }{omtw@ ʖ tp|w mtw w |ww ww mw m DžmDž |}¥@ {|w@ }w¨ d op| w©@ w©@ w©Dž Qmmtm{
A}tm{
ġʖ ġɺ
AB?BQ;BYKB
BKTABM::YZ:N\
cwtm{
AB?BQ;BY
KB BKTABM::YZ:N\
Atwtm{
ġġ ġ
AB?BQ;BYKB
BKTABM::YZ:N\
AB?BQ;BY
KB
BKTABM::YZ:N\
:TKA^QVDž?UQ NKMN UV cccDžZ UTABT aUUY AB NUUV:a
QSGHBN =' ' N B S B X B K V WG =' 6
a}tm{
imwtm{
ġǠ ġʑ
AB?BQ;BY
KB BKTABM::YZ:N\ TA GBBT NUUV:aU
itm{
AB?BQ;BY
w ɺw wtm{ {w
Bf\Y:
ġȾ
AB?BQ;BY
KB BKTABM::YZ:N\ ġw wtm{
}DžDžDž KB BKTABM::YZ:N\ t
w ġw wtm{ {w@
:wtm w@ Awy@ ?mww mȹt KM wtm@ tw Pw} t@ Y }w@ w Z} Z}wtwp|@ ^wp|@ c}p|w
T^ȑ Ǡf Bf\Y: aUUYABBP UV UTiB \U?J :P P::GZ\B VYKMiBTDž ɺw
B¥m }{ mm{wotw t Zm}ƧA }DžDžDž w}{ ɺʑw a }wtww m }{ ww pmtwm } tw m ww w¥m }{o mmDžǞ
ġw
B¥m }{ mm{wotw t o}m mw wƧwwmp}wDž
w
B¥m }{ t {p|m}{w } ymo}wwp|w }DžDžDž p}}
aUUYABBP
aUUYABBP
aUUYABBP
Ǡw
aUUYABBP
DžmDž G|w@ a}w¨ d ;p| w Z|}¥@ Zwm} w t}ww w{wwwDž
T { owww tw }©w m ġʖɺʖ@ }www } ġʖɺɺDž Ǟ amm{ } tw }w mm tw mmtw ȑ
ɺʖĢ ȤĢ
-Ģ
AB GYUU\Z\B BT :P\KMA AB GUBANUUVZ\Bȑ NUUViUTA:G
3IRT9Q73I Z~~|ygww Xrwwg 3
k|g NBYZ\A:G 3
k|g 5~wkg
j à& ÅÅ}Å 7D 3yk
jgy UVBT
59Q<9K MN aMMI Xg| F~|rs|k|h
mkm à ÝÐÅÅ ?F 5k
mk| ~ a~~y
ġw
5Q973 ?rlguuk
gg Å} Ý&Åä NK 5
kjg
NUUViUTA:G
NUUViUTA:G
NUUViUTA:G
ġw
ġw
ġw
QMTT9Q73I Rgjr~|km Ýäg NBYZ\A:G º}àà 3R Q~k
jgy UVBT
RGA97Q96?T Gkkmogk
gg к NBYZ\A:G ººÐÝ 39 Rwrkj
kio UVBT
RNADF9KARR9 Gikhk
gg º NBYZ\A:G º} RZ Rrsuk|rk UVBT
NUUViUTA:G
ġw
NBYZ\A:G UVBT
63N9GG9 3e7 ADRR9G Gwg|khgg| ä} ¼}& G< 6gkwwk gej ADkw
NUUViUTA:G
ġw
NBYZ\A:G UVBT
79G;T Riorkkm àºàä Ðà 3T 7kwl
NUUViUTA:G
G9A79Q7MQN w ZMMMK Gkrjk
j~
Ikhkwwkr| Ý NBYZ\A:G ºäº 9\ Gkrjk
j~
UVBT
NUUViUTA:G
TAG5UQ< 5~iokkm äºg ä}ź 35 Trwh
m
ġw
NBYZ\A:G UVBT
QM9GM;3Q9K7RX99K 7k wg~ à} ºàÅ
ġ
X9RTA
NUUViUTA:G
UTQ96?T ?~wwg|wgg| & ºäÐ 3I U
kio
X9
w ZAD6?9K <
gglkkm ààà NBYZ\A:G ÐÐ}º 6< Zrsiok| UVBT
ġ
a33K73I Nrkk
NKMN aUUY NUUViUTA:GBT BT UVBTKTGZ\KMABT UV cccDžZ:TKA^QVDž?UQ
entertainment
13
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Amsterdam, 18.15 Boekpresentatie New Kids
Q&A
De New Kids presenteren een boek, ‘perfect voor mensen die niet lezen’.
Financiële malaise voor Winston?
Barrie heeft een hekel aan dorpjes
Ter ere van het Oud-Zuid-januarinummer rijdt de hoofdredactie van Quote MSM rond in een gele schoolbus door de duurste buurt van Nederland.
Persis Bekkering
...
Meestal schrijft MSM over society, maar de immens populaire jonguh’s van New Kids, die met hun bioscoopknaller de makers van Loft deze week tandenknarsend van hun troon stoten, mogen niet in de MSM-canon ontbreken. Sinds vandaag ligt van deze ‘Kut!’-gasten het Turboboek in de winkel, met foto’s, e-mails, het script en parafernalia rondom de film. Barrie Busters (in het echt: Flip van der Kuil) praat normaal gesproken nauwelijks, maar met een fles champagne aan zijn mond, om de lancering van hun dodebomenmerchandising te vieren, is hij niet te stoppen. ‘Dit is het perfecte boek voor mensen die niet lezen’, verklaart hij schrijfster dezes. Voor wie geen idee heeft wie de New Kids zijn: vijf Flodder-achtige types uit het Brabantse Maaskantje halen de meest grove en absurde grappen uit in hun duizend inwoners tellende dorp, en dat in sketches van drie minuten. Begonnen als vriendengroep die voor de grap filmpjes maakt, vervolgens een YouTube-hit, werd het een internetserie, die na twee seizoenen geadopteerd werd door Comedy Central, en vanaf 9 december als door Eyeworks geproduceerde film te zien is in de cinema. En nu dus een boek. ‘Zelf lees ik ook niet’, vervolgt Flip. ‘In mijn hele leven heb ik drie boeken
...
AMSTERDAM
...
Sjoerd van Stokkum, hoofdredacteur, waarom verhuizen Renate en Winston Gerschtanowitz van Oud-Zuid naar Blaricum volgens u? ‘Tja, zelf roepen ze dat ze meer privacy zoeken in het Gooi.’
‘Barrie’(links): ‘We hebben al zestig pagina’s vol grappen voor een nieuwe film.’
gelezen: Sjakie en de Chocoladefabriek, Matilda en de Grote Vriendelijke Reus.’ Roald Dahl had dus de eer. ‘Het idee
om na de film een boek te maken was er al, want we wilden een blijvende herinnering er aan over houden.’ De kortgeschoren volksheld heeft met zijn vrienden nog legio toekomstplannen. ‘We hebben al zestig pagina’s vol grappen voor een nieuwe film.’ Er komt zeker nog meer New Kids, maar voor de rest wil hij er niets over zeggen.
De eerste seizoenen van de sloebers, waarvan er twee bijvoorbeeld bij de plantsoendienst werken, zijn ook al in het Duits nagesynchroniseerd. ‘Verrückter Mongol!’ klinkt het gevleugeld geworden scheldwoord bij onze oosterburen. Maar een echte BN’er vindt Flip, die tevens een van de twee schrijvers van de serie is, zich niet. ‘In Amsterdam herkent helemaal niemand me. Buiten deze stad wel: hoe dichter ik Brabant nader, hoe minder ik gewoon in de kroeg kan hangen. Maar hier loop ik met mijn capuchon op en mijn hoofd gebogen over straat, niemand die me aankijkt.’ Van de vijf karakters is hij de enige niet-Brabo. ‘Ik heb vier jaar in Den Bosch gewoond, dat is alles. Daarom praat mijn personage Barrie ook niet: ik spreek het accent niet. Ik kan het alleen heel goed schrijven.’ De vrolijke scenarioschrijver woont natuurlijk in Mokum. Om er zachtjes aan toe te voegen: ‘Ik houd niet zo van dorpjes. Daar ben ik inmiddels wel achter. Vreselijk dat je iedere dag dezelfde mensen tegenkomt.’ 1
Vind je die in Amsterdam niet dan? Geen enkele Mokumer die zich voor BN’ers interesseert. ‘Tenzij je de ‘Champions League’ kunt betalen – het huis van Van Basten van 6,25 miljoen – heb je geen privacy. In Blaricum zit je wel achter een hoge heg.’ Ja, maar u weet meer hè? ‘Hun oude huis kostte 2,5 miljoen. Volgens de boulevardbladen kost hun nieuwe villa, even groot als hun Amsterdamse, 1,1 miljoen.’ Dus? ‘Dus zouden ze ook weleens financiële problemen kunnen hebben.’ Oud-Zuid is toch ook een beetje beneden hun stand, of niet? ‘Zou kunnen. Met al die Patricia Paays is de buurt wel een beetje verloederd.’ Ziet u een trend? ‘Huisartsen die er al veertig jaar woonden worden weggestuurd. Er komt een nieuwe garde nieuw geld die korte metten maakt met oud geld. Dat kan ook een verbetering zijn, overigens.’ Oh ja? ‘De nouveaux riches verbouwen en knappen op voor miljoenen euro’s. Maar ja, of ze smaak hebben mag je zelf invullen.’ 1
Ontvoering
HAUER SPEELT HEINEKEN Rutger ‘Floris’ Hauer (66) speelt de hoofdrol in de nieuwe Nederlandse speelfilm De Heineken Ontvoering. De gelauwerde acteur, die we sinds de jaren tachtig niet veel meer in Nederlandse producties hebben gezien wegens succes in de Verenigde Staten, kruipt in de huid van Alfred Heineken, in de drie weken van zijn ontvoering en de maanden erna, als hij jacht maakt op zijn ontvoerders. Dit heeft A-film gisteren bekend gemaakt. Het zal nog bijna een jaar duren voor de Soldaat van Oranje-ac-
teur met dit zwaar gesubsidieerde actiedrama daadwerkelijk op het witte doek te zien is: pas eind 2011, is de verwachting. De overige cast moet dan ook nog worden gevonden. In maart 2011 zal regisseur Maarten Treurniet, die eerder Pleidooi, De Passievrucht en Zwarte Sneeuw maakte, de opnames starten. Treurniet schreef het scenario samen met de u wel bekende Kees van Beijnum, schrijver van De oesters van Nam Kee, dat ook verfilmd is.
Mail de tiplijn! Wilt u Persis Hilton een heet nieuwtje influisteren, weet u hét feestje van de week om onze lezers de maandag door te helpen, of wilt u iets anders kwijt? Schroom niet, mail [email protected]!
! ! ! !! ! ! %! !$! ! ! #, 6 ! + L
#' # &# ' '( ' # ) ' & '' ''( & ( ) % !% " " (
6 !! " !
, A ?) , 6 " /#'.'."/$2
' ',1"% %' %' ''
-"" "'% '2,''1 ' 1 '",' " 2'' #1,. ' * %' +*' ' %,'' ' " +' ")*'1' -""/
'' +' +'1' ,' ,' /#'.'."/$2
! & ! , ; !
, L & " & & *
Isabel Allende | Foto: Lori Barra
, "#'1 11'%' +"" #' ',$+ #' *' #''1%'% ',,')/ ' '.'." ,' ,' %' +""/ " ",& %" " %' 1"") %,' %" , ,-///! 0
! ! " =
!, H & 9 ! ; , 6 ! & ! " & , D 0 ! " " & &
,,,
! ! ! ! !! !! " ! $ ! & ! #I " & ! ! , <
! &
& & " , C
!
,* ! !! ! ! ! ! ! & ! " ! ! ! #< ! " " & " , 2 !
" & !
, L
& & ,*
! !! ! !! ! ! ! #B !
#)' #' &'( ' '# & &' &' ''( -'' ''&))''( ) ", ", , ( '# - ' &'-' ##
L &
" ! H! @ L@ !
H ! 85 I" , D 3 D% , H! @ ! ! E C H , 6
" : *< I
8 & C :! ! 4 G% B% ! ! , L & ! ! A 2
F A K L@ " 2 - !
, 3 " &
, B H
" > C A 8 , ; 3 " IDF = ,
' ' "2'2" L "
L
"
" * " L ; ;
%! ! !
!
& " " , #6 6:;
*
?" ! ; 6 , ; !
" E
$ !
! , ; " " & , ;
" & " !
, %! ! ! ! ""
! ? &! " , F + &' -' # ' # "( -'' ' # '&# ( ) ,! " ( % * &'-'# ' #*
C ' 3E & + J ' 9 ,,!, ' E, K
! 1 ( , 6 &
( 3 ,
# ''( ( -'' ' # '&# ( ) ,! % ,( %
% ! , @ ;
4 & " , ;
&
! " , &'( '&&( '&( ) ", ( %
4 % 4 "
,6
6 :?
! ,6
& . ' '#( #$( ' ' + )( ) ,, ""! ( %
‘Dit boek geeft een beeld van Mandela als mens’ Barack Obama NU TE KOOP BIJ DE BOEKHANDEL WWW.UNIEBOEKSPECTRUM.NL
' '* % +' %%',-.
' +,'"2""1 , +' '' , %' *'$+,'%', " %' 2'+',% , ."" *'#"$+0
H ! !
& ! ! , < ! !! ! &! ! &
, K & ! !
B " ?7 % 6 !
! H ?4 > & !
! 6
!
G ! ! ! !
" , 6
0
!
?
! ! &
! , - & &'' ( # # $(
##&( -' ''&' ## # ' ' # ##( -'' ' # '&# ( ) ,! "
Hét cadeau voor deze winter!
Luxe geïllustreerde editie
Bekijk meteen alle schitterende locaties en kunstwerken van het verhaal! Luitingh | Nu in de boekhandel
I 3 ' 3E, 6 ' 39E +
MsM
15
Twintig jaar geleden ging het duo Milli Vanilli roemloos ten onder aan een playbackschandaal. Het overgebleven lid, Fab Morvan, praat ons bij over de afgelopen twintig jaar en zijn zangkunsten. ‘We waren onze tijd ver vooruit.’ Volksverlakkerij Onterecht stigma
‘Noem het vooral geen comeback’ Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Het wielrenbroekje is weg, de veel te lange dreadlocks ook. Toch herken je Fab Morvan, bekend van duo Milli Vanilli, meteen. De act scoorde in de jaren tachtig hits als Girl you know it’s true en Blame it on the rain. Miljoenen cd’s verkocht Fransoos Morvan met zijn Duitse evenknie Robert Pilatus. Maar in 1990 werd Milli Vanilli het synoniem van muzikale volksverlakkerij toen uitkwam dat niet deze jongens, maar een anoniem drietal al het vocale werk verzette en Rob en Fab slechts playbackten. Een gewonnen Grammy werd teruggevorderd, het duo werd een mondiale pispaal. Pilatus knakte door de schande, verloor zich in drank en drugs en overleed in ’98 aan een overdosis. Maar Morvan, zo kunnen we zelf constateren, verkeert in blakende gezondheid en kan alles navertellen. De zuigende werking van roem en een slinkse manager waren de ingrediënten van het fiasco, aldus Morvan, roerend in een warme chocomel met slagroom. ‘Rob en ik traden in Duitsland op in het clubcircuit met een band. Zo werden we ontdekt door producer Frank Farian (die ook Boney M. een poot uitdraaide, red.). We waren onder de indruk van de gouden platen aan zijn muur, lazen het in het Duits geschreven platencontract niet. We hadden geen manager of advocaat en stapten zo in een val.’
HH
Knock-out
KEN SAX
Het duo tekent een wurgcontract en wordt geconfronteerd met een album met hen op de hoes maar volgezongen door anderen. ‘Razend waren we, we wilden ermee kappen. Maar ja, we hadden een voorschot gekregen en uitgegeven, dat wilden ze terug. We moesten wel.’ De heren waren inmiddels sterren, gewend geraakt aan roomservice, dames en drank. Toen het demasqué volgde was Morvan voorbereid. ‘Het is net als met boksen: als iemand je een klap gaat geven, dan span je de spieren en vang je hem op. Rob zag de klap niet aankomen en ging knock-out.’ De twee deden er vervolgens alles aan om te bewijzen dat ook zij écht konden zingen. ‘We hadden een onterecht stigma. We waren altijd aan het zingen en schrijven. We hebben nadat alles uitkwam live optredens op tv gedaan in Amerika, zo sloten we vrede met onze fans. Er kwam zelfs nog een album, maar de platenmaatschappij had geen geld voor promotie. Ach ja, zo is showbusiness.’ Morvan werd kortstondig radio-dj en stortte zich op de muziek. ‘Ik ben altijd bezig gebleven met muziek, zingen en teksten schrijven. En dat doe ik nog steeds, noem het dus geen comeback, this dude never left.’ Als we voorzichtig vragen wat het netto resultaat is van die inspanningen, blijkt de radiostilte strategie. ‘Ik heb genoeg
kansen gehad, maar nog niet de juiste. In een boek dat eerdaags uitkomt zal ik daar meer over vertellen. Ik heb nog zo veel muziek liggen in de kast, wachten jullie maar.’ Een film over het duo Milli Vanilli, reeds aangekondigd in 2007, komt er echt ook nog, zo verzekert Morvan ons. ‘Het heeft allemaal met timing te maken, de regisseur moet maar net beschikbaar zijn, de producent ook.’
Een paar kilo lichter Morvan pendelt ondertussen tussen huizen in LA en Amsterdam. De dance-cultuur en mentaliteit van onze hoofdstad trekt hem. ‘Dit is een creatieve, open stad, vooral op het gebied van dance is het hier nog steeds vooruitstrevend. Er is een funky vibe die je niet hebt in Frankrijk en Duitsland’, aldus de zanger die in Parijs opgroeide. Morvans nieuwste project op dancegebied, SMFM, bracht hem naar Nederland. Hij zingt, Belgische producent Sean McCaff maakt de elektronische muziek. De zanger werkt ook aan avondvullend programma met onder meer materiaal van Milli Vanilli, en eigen geschreven nummers. In maart wil hij daarmee het podium op. ‘Een Evening with Fab Morvan gaat dat heten, met een grote liveband achter me. Ik sta open voor boekingen.’ En ja, daar is nog vraag naar, aldus Morvan. ‘De muziek van Milli Vanilli brengt mooie herinneringen terug bij mensen, van toen ze nog haar hadden en een paar kilo lichter waren.’ Of hij nog iets mag rechtzetten, vraagt hij aan het eind van het interview. ‘Wij wilden in 1990 zelf de Grammy teruggeven, pas toen de organisatie daar lucht van kreeg eisten ze hem terug.’ Milli Vanilli was het bedrog zelf ook zat. ‘We hadden door kunnen gaan, er stond een wereldtournee op stapel, maar we waren er klaar mee.’ Wordt hij niet moe van altijd zichzelf te moeten verdedigen, vragen we ons af. ‘Ach, ups and downs horen bij het leven. Ik ben een andere jongen dan toen, met die korte broekjes en dreadlocks, en dat zal ik laten zien.’ Morvan wil nog wel even kwijt dat hij het ironisch vindt dat waar hij en Pilatus voor werden veroordeeld in 1990 nu comme il faut is geworden binnen de muziekindustrie ‘Autotune, playbacken, iedereen doet dat nu.’ Lachend: ‘We waren onze tijd eigenlijk ver vooruit.’ 1
Iconisch Onder een recent artikel op de website van People Magazine staan talloze lovende reacties over Morvan en Milli Vanilli. Zelf is hij daar niet verrast over. ‘We hebben miljoenen fans over de hele wereld. We waren iconisch. Ik moet mij voor hen verstoppen, ik zoek ze niet op. Zij zoeken míj op!’ 1
Tweeling voor goeroe Keith?
Te koop voor 1,995 miljoen
Van ’t Hek nummer één
Societyblad Weekend meldt een opvallend nieuwtje: de vriendin van Keith Bakker (51) zou in verwachting zijn van een tweeling. Bakker is nog geen vader.
En volgens Grazia (helaas is Google Streetview nog niet zo up-to-date) staat er een ‘te koop’-bord in de tuin van Wesley Sneijders Utrechtse villa.
Opiniepeilingen houden zich in tijden van reces bezig met de vraag wie volgens Nederland de oudejaarsconference zou moeten doen. Winnaar: Youp.
AGENDA VRIJDAG T/M ZONDAG
KERST Caribbean Christmas Vr, Paradiso, Amsterdam De Creole Choir of Cuba maakt er een feestje van op Kerstavond. A Very White ‘n Sexy XXXmas Vr, Melkweg, Amsterdam Kerst vieren met een keur aan vaderlandse artiesten: o.a. Malle Pietje and the Bimbo‘s, Tim Knol en Anne Soldaat. Housequake X-Mas Edition Za, Paard van Troje, Den Haag Housefeest met geweldige line-up. O.a. Baggi Begovic en Greg van Bueren.
MUZIEK Danny Cavanagh Vr, Baroeg, Rotterdam Britse singer-songwriter en voormalig gitarist van nineties rockband Anathema. A Reggae Bomb Vr, Tivoli De Helling, Utrecht Opwindende mix van oude klassiekers en nieuwe hits die allemaal hun oorsprong in Jamaica hebben. Eliane Rodrigues Zo, De Doelen, Rotterdam Voormalig klassiek wonderkind is volwassen. Ze vertolkt Chopin op Tweede Kerstdag.
NIGHTLIFE
Prspct XL Vr, Factory010, Rotterdam Drum-‘n-bass voor de echte liefhebbers. Ladies Fabulous Za, Rain, Amsterdam Mannen zijn niet nodig tijdens dit feest. Vrouwen worden standaard voorgetrokken. Switch Za, WesterUnie, Amsterdam Decors, laser en bas. Alles is aanwezig voor een goed ravefeest.
PLACETOGO REDACTIE NL30
The afterwork celebration
Waar Winkel van Sinkel, Oudegracht 158, Utrecht Wanneer maandelijks vanaf 17.00 tot middernacht Organisatie VRIJ afterwork celebration.
Bordeaux Weg met die lauwwarme rioja
Uw wijn vertelt wat u aan moet Prosecco is uit. We gaan aan de modebewuste Bordeaux deze Kerst. ‘Wat dragen we erbij?’ Vanja van der Leeden AMSTERDAM
...
Bordeauxwijnen zijn weer in. Is er weer ergens een marketingmachine uitgerukt? Ja, want Bordeauxwijnen waren heel erg uit. Wie zegt dat dan? Wijnschrijver Cuno van ’t Hoff. Niet dat hij dat solo beslist, maar hij legt het ons hier even uit. Bordeaux is weer in de mode. Letterlijk. Zelfs stylist Maik de Boer bemoeit zich ermee en geeft met Van ’t Hoff wijn/kleedadviezen. Ik zit met Van ’t Hoff in de bar van Bridges, het restaurant van hotel The Grand. Hij is die niet-wollige wijnschrijver die onder andere de Wijnalmanak 2011 schreef en in de jury van Topchef zetelde. Dat we in Bridges zitten hebben we aan de selectie Bordeaux te danken die hier ligt.
Bordeaux Nieuwe Stijl
...
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
16
Waar ging het fout met die good old Bordeaux, de bakermat van de hedendaagse wijnbouw? De wijnen daar waren moeilijk en duur. De Nieuwe Wereld sprong er op in en voorloper Bordeaux bleef zitten met een wijnplas. Grote jongens als Pétruse en Lafitte veranderden niets. Maar de kleinere boeren krabden zich achter de chauvinistische oren en besloten tot bijscholing in, jawel, het buitenland. Traditionele kennis werd met nieuwe technieken gecombineerd, en de boeren speelden in op de marktvraag. Resultaat: Bordeaux Nieuwe Stijl. Geen kopieën van limonademerlot, maar toegankelijke Bordeaux met de originele complexiteit van kwaliteitswijn. Sneller op dronk ook, want wijn die tien jaar in een kelder moet rijpen is passé, volgens Van ‘t Hoff.
Die toegankelijke wijnen vind je in het boekje ‘Bordeaux op zijn best’ van het CIVB (promotiebureau van Bordeaux), gratis te downloaden via www.dressanddrinksbordeaux.com. Hierin vind je honderd betaalbare rode en witte Bordeauxwijnen, onder andere geproefd door Van ‘t Hoff. Wie het gidsje niet heeft en geen wijnencyclopedie in wil slikken, zoeke naar het onderschrift ‘Bordeaux Supérieur’ op wijnetiketten. Heb je sowieso iets goeds voor weinig.
‘Rood bij kaas hoeft niet. Schenk een witte Bordeaux Supérieur.’ Cuno van ’t Hoff
Dat gelul over mode en wijn, is dat niet een beetje vergezocht? ‘Nee, nee,’ begint Van ’t Hoff. ‘De aanschaffers van wijn bestaan namelijk voor 90 procent uit vrouwen.’ Zij moeten bespeeld worden bij hun wijnkeuze. Met mode trappen ze daar wel in, bedacht een reclamebureau. Vandaar dat Van ‘t Hoff vorige week in kledingzaak Oger stond naast stylist Maik de Boer om BN’ers als Monique Kleeman (een spannende, volle rode) en The Voice of Hollands Jennifer Ewbank (een jonge, frisse witte) aan wijn te linken. Jaja.
Laten we hetzelfde doen met de wijnen hier. Na wat mooie witte – met de Chateau de Seuil ben je slechts een schroefdop verwijderd van mandarijntjes en honing – rukt de sommelier een paar rode open waar Van ‘t Hoff zichtbaar blij van wordt. ‘Deze
wijnen zijn niet te vergelijken met die in het Bordeauxgidsje.’ De eerste een Ramafort uit de Médoc. Instap-Bordeauxtje en goed voor een spijkerbroek en gympies. Voor de Pauillac van Chateau Lynch-Moussas mag je van Van ‘t Hoff in een maatpak. ‘Zalvend hout, boterig, caramel. Mooie tertiaire aroma’s van truffel.’ Volgens bovenstaande enologica hangt je kerstoutfit dus af van de wijn die je drinkt. Voor het diner gaan we uit van een obligate kalkoen en de door receptenglossy’s gepredikte co-
quille vooraf. Van ‘t Hoff: ‘Ik stel iets opruiends voor. Een zoet aperitief. Een ijskoude Loupiac.’ Bij de coquilles de mandarijnen-schroefdopwijn. ‘Beetje flauw om die Pauillac van zojuist aan te raden bij de kalkoen, maar ik doe het toch. Moet je er wel een paddenstoelensaus bij serveren.’
Kim: ‘Ik vind het briljant. Lekker in één keer door. Het is een verrijking voor Utrecht.’ En daar is niets aan gelogen, want in deze stad waar het gros van de horeca zich richt op studenten, is The afterwork celebration een verademing. Als om half negen voorzichtig de eerste danspasjes gewaagd worden, lijkt werkend Utrecht toch zijn feestje gevonden te hebben. 1
wen en loshangende stropdassen zijn nog steeds op één hand te tellen. ‘Ik denk dat Utrechters nog moeten wennen aan zo’n vrijdagmiddag-
feest’, roept Danniek boven de muziek uit. ‘In Amsterdam bestaat het al langer en daar is het om zes uur helemaal vol. De meesten gaan hier denk ik eerst naar huis om zich op te doffen. Kijk naar die vrouwen daar: die zijn echt niet zo naar hun werk gegaan. Ik vind het wel een supergoed concept. Lekker vroeg beginnen en je hebt morgen nog wat aan je dag. Maar van de ongedwongen sfeer van een vrijdagmiddagborrel is geen sprake.’ Om acht uur begint het eindelijk een beetje vol te lopen. Echt uitbundig wordt er nog niet gedanst. Nienke (co-assistente) en Kim (marketing- en communicatiemedewerkster) staan bij de bar aan een wijntje te nippen.
Mandarijntjes en honing
‘E
r hangt hier een het-moetwel-gezellig-worden-sfeertje’, merkt Danniek (educatief adviseur) terecht op. Ze is één van de weinigen die het gepimpte vrijmibo-concept van VRIJ, de organisator van The afterwork celebration, begrepen heeft: ze is namelijk op tijd. De deuren van het eerste Utrechtse vrijdagmiddagfeest gingen om vijf uur open. Maar de cocktailkaarten op de tafeltjes langs de dansvloer vergaren na een uur nog steeds stof. De dj draait de hits van Michael Jackson en Amy Winehouse voor hoogstens 46 oren. De hapjes bij de bar zijn haast onaangeroerd. De bankmedewerkers en advocaten met opgerolde mou-
Eten, wijn, kleding, volgens Cuno van ‘t Hoff moet het allemaal kloppen.
Ingetogen frivool Toch mept Van ‘t Hoff een heilig wijnhuisje om. ‘Rood bij kaas hoeft helemaal niet. Schenk een eenvoudige witte Bordeaux Supérieur.’
* Deze rubriek is een samenwerking tussen NL Unlimited en De Pers. Zie voor meer clubrecensies de NL-magazines.
Bordeauxrood
Toast
Banaanigheid
Met ‘Bordeaux’ wordt vaak rode wijn geduid, maar er wordt net zo goed witte geproduceerd. Van de druiven Sauvignon Blanc, Semillon en Muscadel.
Iemand wel eens over toast horen blaten bij het proeven van wijn? Door het vat waarin wijn gerijpt wordt te branden, krijgt deze een getoast neusje.
Wijn kan naar van alles smaken. Kattenpis, leer. Volgens wijnschrijver Cuno van ‘t Hoff heeft de Bordeauxwitte Château Spleen iets van banaanigheid.
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
17
Haarstyling Nu écht geen pluizen meer
Krullenbollen worden glad als Gisele De nummer 1-haarbehandeling van de sterren is er nu ook in Nederland. De Global Keratin Treatment, gemaakt van schapenwol, verandert iedereen in een Jennifer of Gisele. Tisha Eetgerink AMSTERDAM
...
Stel, je hebt een bos krullen. Niet zoals Katja Schuurman maar toch best aardig. Natuurlijk vind je zelf meestal dat het pluist, hangt of juist afro’t, maar menigeen is toch jaloers op jouw haar. Die zien nooit verschil, want ‘het zit toch altijd goed?’ Eh...nee niet echt, maar na weggehuilde kinderjaren en smeekbriefjes om steil haar aan Sinterklaas en de Kerstman (voordeel van gescheiden ouders) heb je eindelijk vrede gesloten met je krullen. Met behulp van vrachtladingen maskers, serums, leave-in conditioners en anti-pluissprays, dat wel.
Jennifer en J.Lo
MARJOLIJNE PERQUIN
Passende kleding is ‘ingetogen frivool’. Dames kiezen een hoogsluitende nauwe rok, op een simpel bloesje met grote strik. Knalrode lipjes. Heren dragen een wit gesteven overhemd op een extreem dure spijkerbroek, een strak zittende Bankerjeans van Balmain bijvoorbeeld. 1 Amsterdamse wijnhandels die goed in hun Bordeauxs zitten zijn Chabrol (Haarlemerstraat), Grape District (meerdere vestigingen) en de Gouden Ton (Willemsparkweg).
En dan komt er een dag dat je hoort van een behandeling, all the way uit tropisch Brazilië, die je lokken zacht maakt als die van een baby en glad als de stoep voor je huis. Voor drie tot vijf maanden lang! Het meisje met de vrolijke krullen ziet ineens kans om tijdelijk als sleek femme fatale door het leven te gaan en boekt een Global Keratin Treatment bij Toni&Guy, een van de weinige kapsalons waar het kan. ‘Pluizen komt doordat je haar beschadigd is door kleuren en stylen’, vertelt Alexandre Morais (24) die mijn haar de komende uren (!) onder handen gaat nemen. ‘De keratine maakt het weer mooi glad.’ Morais komt zelf uit Brazilië, net als de behandeling, die ook wel Brazilian Blow Dry wordt genoemd en geliefd is bij Jennifer Aniston, Gisele Bündchen en J.Lo. In Rio is het dé behandeling en Morais deed er niet anders. ‘Het kan daar op elke straathoek, hier is het nog vrij nieuw.’ Duur ook. Een Global Keratin Treatment begint bij 210 euro, afhankelijk van de haarlengte.
Aardbeiensnoepjes ‘Nederlanders zijn niks gewend’, zucht hij terwijl hij mijn haar na een ‘schubbenopenende’ wasbeurt inkwast met een pasta die naar aardbeiensnoepjes ruikt – de chocoladeversie is op. ‘Waar ik vandaan kom is het doodnormaal om elke week naar de salon te gaan. Ik doe het zelf ook.’ Hij strijkt met zijn hand door zijn zwarte
Oudejaarsconferences 2010
TIJD OM TERUG TE BLIKKEN In de laatste week van 2010 touren verschillende cabaretiers het land rond om hun licht te laten schijnen over het afgelopen jaar. In de aanloop naar zijn vijfde achtereenvolgende conference bij SBS6 is Guido Weijers alleen nog live te zien in Rotterdam. Hij staat op 27, 28 en 29 december in het Oude Luxor. De VARA breekt met een oudejaarstraditie. Geen Youp van ’t Hek, Freek de Jonge of Jan-Jaap van der Wal. In plaats daarvan de show Gedoog, Hoop & Liefde, waarin een
groep grappenmakers onder leiding van Erik van Muiswinkel zijn opwachting maakt. Na maandenlange try-outs vinden de opnames plaats op 28 en 29 december in Theater De Veste in Delft. Ook op tv (bij BNN) en komende week nog op de planken in Amsterdam en Almere: Arie Koomen. Tussen commercialopnames voor elektronicaconcerns door heeft hij tijd gevonden voor een jaaroverzicht. Dolf Jansen en Sjaak Bral zijn alleen live te zien. Jansen in Amsterdam, Bral in hometown Den Haag.
Rocken vlak voor Kerst Nog even uit je dak, vlak voor het verplichte kerstweekend bij je schoonouders? De Belgische rocksensatie Triggerfinger zet vanavond Paradiso in vuur en vlam.
‘In Brazilië is het doodnormaal om elke week naar de salon te gaan.’ Alexandre Morais
golvende haar, dat anders veel meer zou krullen. En krullen, dat mag niet; steil haar is chic en een teken dat je geld te besteden hebt. Het aardbeiengoedje wordt niet uitgespoeld (‘wees niet bang dat je drie dagen naar een milkshake ruikt!’) en mijn haar wordt steil geföhnd. Met een steiltang wordt de keratine, want dat is het, extra in mijn
haar geperst. Keratine is een lichaamseigen bouwstof, die voorkomt in onze huid en haren. De Global Keratin-producten bevatten ditzelfde eiwit, waardoor de samenstelling voor meer dan 90% overeenkomt met je natuurlijke haar. Waar komt het vandaan? Vaak uit de hoeven en hoorns van dieren – Marianne Thieme let u even op – maar in dit geval uit de wol van Nieuw-Zeelandse schapen. Diervriendelijk, zo wordt mij bezworen.
Exit coupe Tina Een keratinebehandeling is niet hetzelfde als straighten of relaxen. Het bevat geen formaldehyde en is niet schadelijk, maar zelfs verzorgend. Dat is te merken. Mijn haar is van
coupe Tina Turner veranderd in iets glads, blonds en zachts waar Linda de Mol jaloers op zou zijn. Morais spreekt me streng toe: ‘De regels: drie dagen niet wassen en geen speldjes of elastiekjes gebruiken, want dan blijft die knik in je haar zitten.’ Achter je oor stoppen mag ook niet. ‘Na die drie dagen verzorg je het als gewoon, liefst met de speciale producten van Global Keratin.’ Het is nu een paar weken later en het moet gezegd: mijn haar is glanzend en zacht. Het droogt sneller, pluist niet en zelfs met dit winterweer is ‘t niet statisch te krijgen. Ik bespaar een fortuin aan stylingproducten. Maar stiekem mis ik toch mijn krullen. 1
Dit is onze
1000
e
editie
En u kunt ze allemaal teruglezen op de iPad, net als alle edities die we nog gaan maken. Ga naar www.i-pers.nl, lees eerst de gebruiksaanwijzing.*
* iPers werkt nu nog alleen op de iPad, in de nabije toekomst ook op andere tablets en smartphones. iPers is vooralsnog niet verkrijgbaar in de App Store van Apple. Op pc’s en laptops ziet u op www.i-pers.nl een e-reader van de krant.
Urban Living
19
Meubelgadget Hoogstandje
Domweg gelukkig in je design schommelstoel De Sway van de Duitse ontwerper Markus Krauss is een veelzijdig loungemeubel. Oma’s schommelstoel nieuwe stijl. Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Soms zijn er van die designmeubels waarbij je het resultaat meteen voor je ziet. Zoals bij the Sway, een multifunctionele stoel waarin je jezelf meteen ziet zitten, liggen, slapen, lezen en hangen. Het technologisch hoogstandje is schommelstoel, bank en stoel in één. En het mooie is, dat er twee personen in passen. Zo schommel je alleen, romantisch met je geliefde, met je hond of met allebei. Compleet huiskamergeluk in stoelvorm.
Banaantjes Sway is een ontwerp van de Duitser Markus Krauss. De stoel is nu al een klassieker en circuleert op verschillende designblogs als dé belofte voor het komende jaar. Een witgelakt stalen onderstel, met daarboven een zit/hanggedeelte van comfortabele – nu nog saai grijze, maar dat zal vast veranderen – kussens, waarop je kunt liggen als banaantjes in een fruit-
schaal. Het onderstel heeft een schommelfunctie, maar een telescopisch pootje maakt dat je de stoel ook kunt vastzetten in een fauteuilstand. Sway is een geval van schommelstoel meets strak design. Niet alleen mooi in ontwerp, maar ook heel praktisch. Al is dat bij elke schommelstoel uiteindelijk nog wel een discussiepunt: hoe kom je er levend in en uit, als hij in schommelstand staat? En al hele-
Zo schommel je alleen, romantisch met je geliefde, je hond of allebei. maal met zijn tweeën kan gaan zitten een hele opgave zijn. Maar alsnog: de foto’s van het concept zien er zo gezellig en ontspannen uit, dat je er meteen hebberig van wordt. Het enige nadeel: hij is nog helemaal niet klaar. De Sway op de foto is een prototype en moet nog in elkaar gezet en in productie genomen worden. Pas in april volgend jaar, op de internationale meubelsalon in Milaan, hoopt Krauss zijn verkoopklare creatie te kunnen presenteren. 1
Nijmegen Collectief Particulier Opdrachtgeverschap
Is zo’n ontwikkelvereniging (of collectief) geen chaos, met allemaal meningen? ‘Mits je de groep goed structureert en voorbereidt, organiseert een groep zichzelf. Voor elk onderdeel in het proces organiseren ze zelf werkgroepen, iedereen doet iets. Nu moet dan ook overal over meebesloten worden: welke kranen, wat voor steen gebruikt
Projectontwikkelaartje spelen samen met je toekomstige buren Nijmegen krijgt binnen enkele jaren een buurt die gebouwd en ontwikkeld is door de bewoners zelf. Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Marco Vlemmix is projectadviseur voor het bedrijf Bouwen in Eigen beheer en begeleidt het Nijmeegse project, dat berust op Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Wat is CPO? ‘Collectief particulier opdrachtgeverschap houdt in dat een groep mensen zijn eigen woonproject ontwikkelt. Het is geen woongroep, maar wel een
DILEMMA NATASJA VAN DEN BERG
...
Apple
I
k ben geen innovator of early adopter, of God weet hoe die mensen ook heten die altijd als eerste hippe gadgets kopen. Ik ben dan ook verrukt te melden dat ik met het afsluiten van 2010 ook het Windows-tijdperk afsluit. Ik had al een tijdje een iPhone, maar volgende week komt mijn iPad inclusief
voor geworven. Het is nu hun project, zij zijn de baas. Om alles zo eerlijk mogelijk te laten verlopen, hebben we een volgorde geloot. Het eerste lid heeft de eerste keuze binnen de plannen. Dat doen we om dat van het begin af aan helder te houden. Later volgt officieel nog het definitieve beslismoment waarop mensen moeten zeggen of ze definitief ‘in’ of ‘out’ zijn. Aanvankelijk is het goed om de drempel zo laag mogelijk te houden. Nu is de ontwikkelfase dan echt begonnen. De toekomstige bewoners komen terecht in een verenigingsstructuur met een bestuur. We gaan de komende maanden de groep kennis laten maken en dan met elkaar in gesprek, kijken naar architecten, wensen inventariseren en plannen maken.’
samenwerkingsverband. Samen koop je de grond, betaal je de bijkomende kosten, de architect en de adviseurs. Zo bespaar je op een projectontwikkelaar en bouw je naar eigen wens maar met minder overheadkosten. Kijk, je kunt alleen een huis bouwen, maar als je het als groep doet, profiteer je van het schaalvoordeel. Je hebt meer financiële kracht, de prijskwaliteitverhouding wordt beter en je bent een goede gesprekspartner voor de overheid of aannemers. Ten slotte neem je alle beslissingen met je toekomstige buren. Die leer je in de jaren voordat je er daadwerkelijk gaat wonen al goed kennen. De buurtvereniging is dus feitelijk al opgericht. Het gekke is, CPO ligt zo voor de
hand om te doen. Het is eigenlijk raar dat het niet veel meer gebeurt.’ Wat doen jullie precies? ‘Wij zijn als adviesbureau bij dat hele traject betrokken en sturen de groep door het hele proces heen. We gaan in onderhandeling met gemeenten over kavels en grond die geschikt zouden kunnen zijn voor CPO. Vervolgens werven we geïnteresseerden en kijken we wat het beste past bij hun wensen en portemonnee. We doen eigenlijk het tegengestelde van wat een projectontwikkelaar doet. Die bedenkt en bouwt huizen en zoekt daar kopers voor. Wij werken vraaggestuurd, vanuit de wensen van de bewoners. En nemen ze het hele traject mee. ’
wordt, keuze in dakbedekking, om maar wat te noemen.’
BONapart
Hoe ver zijn jullie in Nijmegen? ‘In Nijmegen heeft de GEM Waalsprong de mogelijkheid geboden om op basis van CPO een aantal bouwvelden te gaan ontwikkelen. Daar hebben we vijftien geïnteresseerden
Een van de eerste wapenfeiten is de gezamenlijke keuze voor een naam. De leden hebben zich verenigd onder de naam BONapart. Er zijn nog mogelijkheden om je aan te sluiten via www.bouwenineigenbeheer.nl of www.bon-apart.info/. 1
toetsenbord ook deze kant op en ben ik een echte I-user. Voor de Applefans: na lang wikken en wegen en het lezen van honderen customer reviews heb ik besloten om geen Macbook te kopen, maar dit te doen. Ik vind die I-dingen al jaren prachtig, maar de prijs ervan hoog. Gelukkig begon mijn laptop steeds grotere kuren te vertonen, en had ik eindelijk een excuus om een nieuwe te kopen. Veel te laat, volgens vrienden die al jaren Mac-believers zijn. Ik ben de laatste jaren zuiniger geworden op spullen. Bij een laptop zit ongeveer de helft van zijn energieverbruik in het maken van het ding. Hoe langer je apparaten gebruikt, hoe beter dus.
De eerlijkheid gebiedt (waarom eigenlijk?) te zeggen dat ik de iPad al besteld had, en daarna nog even de prestaties op het gebied van duurzaamheid opzocht, om voorbereid te zijn op vragen en kritiek. Want sinds ik samen met Sophie Koers Praktisch Idealisme schreef, wordt ons regelmatig de maat genomen over onze bijdrage aan een betere wereld. Zelf claimt Apple de groenste laptoplijn ter wereld te maken. De meest gezaghebbende bron om dit te checken is EPEAT (een onafhankelijke organisatie die veel computers toetst en indeelt in milieuvriendelijkheid). Er zijn honderden laptops die de gouden standaard hebben, ook van Ap-
ple. Toshiba en Lenovo laptops scoren overigens iets beter. In een recent rapport van Greenpeace doet Apple het niet heel goed. Ze staan negende. Nokia en Sony Ericsson staan bovenaan. Apple is duidelijk nog niet de groenste, ondanks de belofte van Steve Jobs van een aantal jaren geleden. Wat wel heel gaaf is, is dat de Ispullen een nieuw soort engagement mogelijk maken. Er zijn organisaties die zich richten op het maken van apps voor een betere wereld (zie bijvoorbeeld http://www.apps4good. ca). Goede doelen hebben apps ontwikkeld waarmee je op een originele manier geld kunt doneren. Mocht je ook I-user zijn, dan kun je causeworld
‘Een van de eerste wapenfeiten is de gezamenlijke keuze voor een naam.’ Marco Vlemmix
of givework downloaden en vandaag een goede daad doen. Met het kopen van de iPad heb ik geloof ik nog geen bijdrage aan een betere wereld geleverd, maar wat is-ie mooi. Het is niet verbazend dat dit het meest gewenste kerstcadeau in de VS en Europa is. Ik wens iedereen fijne kerstdagen. En voor iedereen die nog een echte kerstboom heeft staan: hij is volgens vele onderzoeken veel milieuvriendelijker dan al die plastic varianten. ’t Is maar dat u het weet! 1
Natasja van den Berg is freelance gespreksleider en schrijver van o.a. het boek Praktisch Idealisme.
Urban tips?
Schommelen maar
Hogere rente
We zijn benieuwd naar uw mening over Urban Living, de woonpagina’s van De Pers, maar ook uw tips zijn van harte welkom op [email protected].
Over het ontstaan bestaat onduidelijkheid, maar de schommelstoel is vermoedelijk uitgevonden in Engeland of Noord-Amerika rond 1725.
De hypotheekrente van een aantal aanbieders is weer gestegen. De tarieven gaan omhoog door de oplopende rente op de kapitaalmarkt.
20
Urban Living
Interieur ’Onmisbaar is een goede leeftafel’
Waar laten we de kinderspullen? Loopfietsjes, wanstaltige plastic keukentjes en een vloer bezaaid met duplo, knuffels en boekjes. Van een zorgvuldig gestyled interieur blijft weinig over als er kinderen komen. Nienke Ledegang AMSTERDAM
...
Dat het krijgen van kinderen samengaat met een ongekende toestroom van spullen, is een feit. Behalve de standaarduitzet van bedje, box, commode, kinderwagen, maxicosi en kinderstoel, wil zo’n kind natuurlijk ook vermaakt worden. Zelf ben je al niet de beroerdste met het in de watten leggen van jouw prins of prinsesje, maar voor hetzelfde geld heeft zo’n kind ook nog twee goedbedoelende stellen grootouders die het overladen met speelgoed. Dan is zo langzamerhand de vraag gerechtvaardigd: waar láten we het? Anita Notenboom is interieurstylist en eigenaar van woonwinkel Happy Home in Cruquius. Zij kan mensen die door de blokken de designbank niet meer zien, geruststellen: ‘Er zijn genoeg trucs om de sfeer in huis te behouden.’ Notenboom, die voor advies ook regelmatig bij haar klanten thuis komt, stelt vast dat het huis bepaalt hoe je bij de inrichting van je huis met kinderspullen, speelgoed en aanverwante zaken moet omgaan. ‘Het zijn de stijl van het huis en van het interieur die bepalen waar je het beste in kunt investeren. In een modern huis vind ik zo’n Kewlox-kast heel leuk. Dat zijn strakke kasten waarvan je de deurtjes bijvoorbeeld kunt laten bedrukken met foto’s, of in een felle kleur kunt nemen. Super om al het speelgoed in op te bergen! Ideaal zijn ook die Chinese kasten die je nu veel ziet. Ze passen in veel interieurs, ze zijn betaalbaar en je kunt er ongelofelijk veel in kwijt. Later kun je zo’n kast nog prima ‘hergebruiken’ op een tienerkamer. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld een teakhoutenkast, waar je ook nog eens veel speelgoed in grote rieten manden in kunt zetten. Zo kies je voor een mooie oplossing, die ook nog eens heel functioneel is.’ Een meubelstuk dat volgens Notenboom onmisbaar is in een huishouden met kinderen, is een goede leeftafel. ‘Zo’n lekkere grote, waaraan kinderen hun gang kunnen gaan en moeder ze vanuit de keuken goed in de gaten kan houden. Bij voorkeur
Om dit soort scenario’s te voorkomen is de aanschaf van bijvoorbeeld een grote, Chinese kast misschien een idee.
‘Voor kinderen doet een grotemensenkleed ook prima dienst.’ Anita Notenboom
van massief hout, teak of eikenhout. Iets wat eenvoudig af te nemen is. Dan hoef je ook niet voortdurend te roepen: pas op, kijk uit. Als zo’n tafel na een tijd wat slijtageplekken vertoont, schuur je hem licht op en is ie weer als nieuw.’ Notenboom toont zich niet zo’n voorstander van speciale kinderhoek-
jes. ‘Of je moet bij de inrichting van je huis nét zo’n hoekje overhouden dat er voor gemaakt lijkt. Maar over het algemeen beperkt zo’n kinderzitje je erg bij de inrichting van je woonkamer. Er is meteen nog maar één bestemming mogelijk. Bovendien zijn die tafeltjes niet ideaal. Drie kinderen kunnen er al nauwelijks lekker kleuren en knutselen.’ Volgens Notenboom kun je dan beter een paar gekleurde kubus hockertjes rondom de salontafel zetten. ‘Vinden de kinderen vaak nog veel gezelliger ook.’ De salontafel eruit, zodat de kinderen naar hartelust op hun fietsjes kunnen rondcrossen, is wat Notenboom betreft ook geen optie. ‘Die
salontafel ga je toch missen. En woon je kleiner, gebruik dan bijvoorbeeld een kist. Heb je er direct ook weer een opbergplek voor speelgoed bij.’
Plastic meuk Wat Notenboom haar klanten ook vaak adviseert is om voor een mooi kleed te kiezen dat tegelijk als speelkleed dienst kan doen. ‘Een écht speelkleed moet je iedere avond weer opruimen, en voor kinderen – én baby’s – doet een grotemensenkleed vaak prima dienst. Ook dan heb je meteen twee vliegen in één klap.’ Functioneel wonen heet dat. En vind je dat jouw kind tóch een eigen plek verdient, of ben je zo’n geluksvo-
gel die zeeën van ruimte heeft, kies dan voor mooi speelgoed en geen plastic meuk in schreeuwerige kleuren. ‘Ik ben zelf helemaal weg van de spullen van Kidsplaytables, die vaak leveren aan kinderdagverblijven. Dat kost wel iets meer, maar zo’n item is direct een echte eyecatcher. Dat hoef je niet weg te moffelen.’ Over wegmoffelen gesproken: als je het erg vindt dat je met jouw brokkenpiloot in de buurt alle mooie vazen en beeldjes voortaan moet opbergen, dan moet je in de eerste plaats bij jezelf te rade gaan. ‘Dat soort zaken heeft wat mij betreft niets te maken met inrichting, maar alles met opvoeding’, lacht Notenboom. 1
Offertes maken
Facturen verzenden
Herinneringen
Direct iDEAL
Online accorderen
Digitaal of via de post
Worden automatisch verzonden
Betalingen ontvangen
Mix
20.25
METROPOLIS NED3 Hoe kijkt de wereld tegen de Kerstman aan? Kerstgevoel of keiharde kapitalist?
Nederland 1 17:00 17:01 17:25 17:59 18:00 18:15 18:40 18:55 19:20 20:00 20:30 21:35 22:20 22:55
FILM: THE SPIDERWICK CHRONICLES, RTL5 Ideaal familieavontuur voor een koude winteravond.
Nederland 2
KRO Kindertijd Kerst met Linus Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Zo vader, zo puberzoon NOS Journaal De Pelgrimscode DNA onbekend Namens jou Theatershow Veldhuis en Kemper
17:00 17:05 17:30 18:20 18:50 19:20 19:50 20:11 20:25 20:50 21:25 22:00 22:45
The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Jingle all the way Raw deal
17:05 17:10 18:05 19:00 20:30 22:10 23:00 23:50
RTL 7 18:00 19:00 20:00 20:30 22:05
20.30
20.55
PAVLOV NED3 Waar komt het muzikale talent van soulzangeres Sabrina Starke vandaan?
Nederland 3
NOS Journaal Nederland helpt Oliver Twist Gospel in de polder Man bijt hond Meldpunt! Goud, wierook en mirre Life is beautiful Uitgesproken Twee voor twaalf Andere tijden Nieuwsuur Holland Doc: De leugen
17:10 17:35 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 20:55 21:50 22:00 22:50 23:10 23:20
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Style by jury Karroll’s Christmas As the world turns Oprah Winfrey show Style by jury
17:10 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 23:20 23:35
RTL 8
22.45
DOCU: DE LEUGEN NED2 Onconventionele docu waarin Verdonk en Halsema zingend hun verhaal doen.
RTL 4
Te leuk om waar te zijn De avonturen van Kruimeltje Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 Serious Request Metropolis Pavlov NOS Journaal op 3 Op zoek naar God PowNews Serious Request nieuws Serious Request
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 22:35 23:40 23:50 23:55
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum The mentalist Castle Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Piets mooiste kerstversiering SBS 6 Sport: PDC World Championship Darts
17:05 17:35 18:30 19:00 20:00 20:30 22:45 23:40
SBS 6
21
23.35
LATER WITH JOOLS HOLLAND, CANVAS Goede line-up vandaag: Jeff Beck, Alicia Keys, Macy Gray en Yeasayer.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden The nanny diaries Secret millionaire RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
17:35 18:00 18:30 19:00 20:00 20:30 22:10 23:10
Rules of engagement Will & Grace Airline MasterChef The little couple While you were sleeping Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:10 18:00
NET 5
The king of Queens Everybody loves Raymond How I met your mother House Parental control The Spiderwick chronicles Shock doc: De octopus man Shock doc: Menselijke spinnen zusjes
Veronica
18:15 18:40 19:10 19:30 20:00 20:30 20:55 21:25 21:50 22:15
Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! Joey According to Jim Rules of engagement Two and a half men The big bang theory The big bang theory Two and a half men Two and a half men Two and a half men KNVB Beker: Samenvatting en Loting
LEZERSCOLUMN
Prins Hatsjie Linda Versteeg
...
‘L
ievieeee, wil je de kruik voor me vullen?’, kreunt manlief vanaf de bank. ‘En mag ik ook een kopje theeee?’ De lange klinkeruithalen maken hard dat hij écht ziek is. Niet een beetje. Héél erg. Hij lijdt aan een zeldzame, ernstige vorm van griep. Doktoren kennen het fenomeen als verkoudheid.
OPLOSSINGEN PUZZELS Sudoku (vorige Cryptogram week donderdag) 6 1 9 3 8 5 7 4 2 8 4 5 2 7 1 3 9 6 3 7 2 4 6 9 1 5 8 1 8 3 5 4 6 9 2 7 5 2 7 1 9 3 8 6 4 9 6 4 8 2 7 5 3 1 4 5 6 9 1 8 2 7 3 7 9 8 6 3 2 4 1 5
2 3 1 7 5 4 6 8 9 Zweeds raadsel
‘Stel je niet zo aan, wees een vent!’, denk ik. Maar ik zeg: ‘Ach, moppie toch, ben je zo ziek?’ Zouden mijn giftige ogen mij verraden? Ziet hij mijn opeengeklemde kaken? Zo gaat het al de hele dag. ‘Liefjeeeeh, wil je even… Schatjeeeeh, pak je even…’ Toch sta ik op en loop ik naar de keuken. Waarom liggen mannen op sterven als ze snotterig zijn? Misschien is het terug te voeren naar waar het allemaal begon. Als ik me niet vergis, is
de man uit aarde het leven ingeblazen. Het sterkere geslacht, een beetje water erbij en je krijgt modder. Als speler van het ‘zwakke’ team, merk ik op dat wij medisch gezien 1-0 voorstaan. Als wij ziek zijn, doen we alsof dat niet zo is. Pijn denken we weg. Snottebellen werken wij ele-
Mannen laten die snottebellen hangen alsof het een bewijsstuk is.
gant weg. Mannen daarentegen, laten de bellen hangen alsof het bewijsstuk A voor de zaak ‘ik ben écht ziek, hoor’ is. De vrouw is gevormd uit de zwevende rib van de man. Voilà. Officieel onderdeel van de man, maar toch echt een stuk weerbaarder dan aarde. Een mooie, vrouwvriendelijke theorie. Maar laten we eerlijk zijn, niet de enige verklaring. Dus ik denk verder. Vrouwen houden van aandacht, feit. Als mannen ziek zijn, lijken ze zich dan aan te stellen? Is het niet zo dat de vrouw de normale dosis aandacht mist?
Ik loop de woonkamer binnen en zie mijn wit uitgeslagen hoopje modder. Schuldgevoelens over mijn gedachten maken koprolletjes in mijn buik. Het is inderdaad niet gezellig. Maar wat had ik verwacht, dat de prins nooit van zijn witte paard zou vallen? Het is en blijft een sprookje. Ik leg de warme kruik op zijn klamme lijf en plak een zoen op zijn gloeiende voorhoofd. Dan maar hopen op een happy ending. 1
* Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
Mix
22
ZWEEDS RAADSEL:
WIN!
aanrekenen hoofddeksel
renpaard dichtbij
kilowattuur
ter waarde van
sterk hellend
eenh. van vermogen handgemeen
1 stijl van worstelen
Een uitgave van Mountain Media BV
Het arrangement voor 2 personen bestaat uit: 2 x hotelovernachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 2 x uitgebreid ontbijtbuffet, 2 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.
en wel (afk.)
vent
Deze week:
Voor 3 winnaars twee nachten in hotel La Ville Blanche (Thorn) of een van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl
opinie met ingang van been
Bel: 0909-5010703
6
pijnlijk klimop
aanwijz. vnw.
All-in arrangement
3x t.w.v. 229,-
WIN!
Vandaag:
redactie: [email protected] 020-3460550
3
2
Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.
hersenfilm
distributie: [email protected] 088-0131830
bedrijvig
beurskrach
persbureau
5
4
1
2
8
3
sales: [email protected] 0800-7200000
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 0909-5010703 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553
landbouwwerktuig
7
Prijspuzzel van vandaag is de sudoku. Bel: 0909-5010703 Zo doet u mee:
of SMS naar: 3553
keurig
Duits persbureau
marketing: [email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
4
5
6
7
website: www.depers.nl
of SMS naar: 3553
Een halfjaarabonnement op Quizted.
kloosterlinge fotograf. term
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
8
© Puzzelland
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
oprichter: Cornelis van den Berg
Prijspuzzel SUDOKU
CRYPTOGRAM: Horizontaal: 1. Symbool voor ongedierte (5); 3. Stelletjes die de liefde bedrijven (5); 4. Huiveringwekkende kuur (4); 7. Middel voor de vorm (5); 10. Zendamateur in een zijspan (9); 11. Als een beer die niet glanst (8).
1
A
C
2
5
8
A
9 3
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
4
Verticaal: 1. Vereniging voor de beste golfer (7); 2. Die domoren kan de schilder gebruiken (5); 5. Daar in Italië is het 7 Romeinse Rijk klein (6); 6. Onlangs nog helemaal achteraan (6); 8. Hoorbaar merken van deze bomen (5); 9. Met 't verstand op stap (5).
8
5
2 6
9
6 6
3
1
7
9 4
6
B
4
2
8
3 7
1
uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
9 7
8 11
3
5
6
10
Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
B
3 7
9
2
1
C
4 1
8
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Sekspop
Kerstcadeau
Alf
Bejaarde demonstreert favoriete standjes. www.depers.nl/sekspop
Jongetje wil geen boeken. www.depers.nl/boeken
Achter de schermen was Alf politiek incorrect. www.depers.nl/alf
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Amsterdam/Muiden (bus)
Vandaag en morgen: GVBlijn 66. Halten Maxisweg, Vennepluimstraat, Diemerparklaan, Ruisrietstraat en Pieter Oosterhuisstraat vervallen.
Hilversum (bus)
T/m maandag: Connexxionlijn 104. Halte Zuiderheide vervallen.
111
111
Vandaag
Morgen
Het wordt een gure dag, met stevige noordoostenwind, matig boven land en krachtig of hard op de Wadden. De maxima liggen tussen -1 in Twente en +3 langs de Zeeuwse kust. Verspreid over de ochtend, middag, avond en nacht valt er lichte sneeuw. Lokaal kan een paar centimeter vallen. Vannacht vriest het 1 of 2 graden.
Ook vrijdag houdt dit weertype nog aan. Het wordt maximaal 1 of 2 graden en er valt lichte sneeuw. Op Kerstavond wordt het droog, zijn er opklaringen en vriest het 3 tot 6 graden. Op veel plaatsen blijft een sneeuwdek aanwezig. De Kerstdagen verlopen droog en winters koud, met maxima onder nul en ‘s nachts matige vorst.
Nijmegen (bus)
T/m 1 juli 2011: Noviolijn 3, 4 en 8. Halte Plein 1944 vervallen.
’s Gravenzande (bus)
T/m zaterdag: Veolialijn 35. Halten De Brug en Hoflaan vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
Voetbal Spits kan het niet opbrengen om te spelen
El Hamdaoui heeft nu al genoeg van nieuw Ajax Mounir El Hamdaoui lijkt aan te sturen op een breuk met Ajax. Redactie sport AMSTERDAM
...
El Hamdaoui heeft zijn nieuwe trainer Frank de Boer vorige week al laten weten dat hij mentaal niet in staat is om voor zijn ploeg uit te komen. De opvolger van Martin Jol heeft de spits vervolgens tot 4 januari op vakantie gestuurd. Ajax communiceerde de afgelopen weken steeds dat El Hamdaoui ziek was. De Boer liet El Hamdaoui twee weken geleden buiten de basisformatie voor de uitwedstrijd bij AC Milan. De aanvaller heeft vervolgens niet meer aan een groepstraining van de Amsterdamse club deelgenomen. El Hamdaoui sprak vlak na het duel in Italië uitvoerig met de nieuwe trainer van Ajax. De spits werd vervolgens geveld door een griepje en liet De Boer vorige week weten dat hij geestelijk niet sterk genoeg was om te voetballen. ‘Mounir was erg teleurgesteld’, stelde De Boer. ‘Hij heeft mij laten weten dat hij het niet kan opbrengen om voor Ajax te spelen. Nee, hij heeft nog niet gezegd dat hij weg wil. Ik wil er eigenlijk niet veel meer over kwijt. Voor mij is de bekerwedstrijd van
23
Turnen
Van Gelder krijgt nieuwe kans Redactie sport AMSTERDAM
...
De gymnastiekbond KNGU geeft Yuri van Gelder de kans alsnog terug te keren in het topturnen. Dat is het resultaat van onderhandelingen tussen de turner en vertegenwoordigers van de bond. Daarbij speelde sportkoepel NOC*NSF ook nog een bemiddelende rol. Van Gelder keerde afgelopen zomer terug op de turnvloer na een dopingschorsing van een jaar. De ringenspecialist was betrapt op het gebruik van cocaïne en bezocht een
afkickkliniek. In oktober zou hij deelnemen aan de WK in Rotterdam maar kort ervoor werd hij uit de ploeg gezet omdat hij had bekend opnieuw cocaine te hebben gebruikt. Vorige week onthulde de turner dat die bekentenis vals was. Hij kon de druk niet aan en wilde een breuk forceren. Na enkele gesprekken werd Van Gelder in genade aangenomen. Dat is opvallend, want tijdens de persconferentie die de turnbond vlak na de uitsluiting van Van Gelder hield, werd nog verteld dat het volgens de bestuurders uitgesloten zou zijn dat hij ooit nog zou terugkeren in het Nederlandse turnteam. 1
Zaak-Robben
‘Akkoord Bayern en KNVB’ De topscorer van Ajax heeft sinds 8 december niet meer getraind. PICS UNITED
Redactie sport AMSTERDAM
donderdagavond tegen AZ nu belangrijk.’ El Hamdaoui verhuisde afgelopen zomer op voorspraak van de inmiddels opgestapte trainer Martin Jol voor ruim 5 miljoen euro van AZ naar Ajax. De spits beleefde een voortvarende start en maakte een aantal fantastische doelpunten. Hij gaat met elf competitietreffers nog steeds als topschutter van Ajax door het leven. De Boer is echter van mening dat Ajax op dit moment behoefte heeft aan een balvaste spits als Siem de
Jong. Hij heeft ook Mido nog achter de hand. El Hamdaoui komt voorlopig vooral in aanmerking voor de positie op de linkerflank, ook omdat de geschorste Luis Suárez tot eind januari niet inzetbaar is. De Boer verwacht daarbij van El Hamdaoui dat hij ook zijn verdedigende taken vervult. ‘Maar ik denk dat Mounir in de toekomst ook weer als centrumaanvaller kan fungeren’, zei De Boer vlak na het duel met AC Milan. ‘Alleen moeten deze spelers dan wel beter op elkaar zijn ingespeeld.’ 1
...
Karl-Heinz Rummenigge zegt dat Bayern München met de KNVB een akkoord heeft bereikt in het conflict rond Arjen Robben. De bestuursvoorzitter van de Duitse voetbalclub liet dat gisteren weten in een interview met de krant Münchner Merkur. Volgens de KNVB is er van een akkoord of overeenkomst nog geen sprake. ‘De oplossing is een wedstrijd tussen het Nederlands elftal en Bayern München’, aldus Rummenigge. ‘Dat duel stelt ons in staat onze verliezen
te dekken. De KNVB en Bayern zijn akkoord over deze oplossing.’ Bayern en de KNVB zijn sinds het begin van het seizoen met elkaar in conflict. Toen Robben na het wereldkampioenschap terugkeerde bij zijn club bleek de aanvaller een zware hamstringblessure te hebben. Bayern dreigde vervolgens met een miljoenenclaim in een rechtszaak. ‘Er is deze week weer contact geweest tussen de KNVB en Bayern’, aldus een woordvoerster van de KNVB. ‘Een definitieve oplossing of concrete afspraken zijn er nog niet. We verwachten ook niet meer dat dat voor de jaarwisseling gebeurt.’ 1
^zzz
Zyv ªz z zz zz zz v| yz vvvvv ~z{ Zv}¦v v svrv v uv Va°tz}rr } vvu}x9 ^ zvw }v vv vv vv rx uv rrrrr v svrr v u } v } v tzvtv9 V s}~ T[ v Va°tz}rr v v v}¦vÆ rr vv rr w auvvvrsvv rr xvs}9 ?} }v9 ^ vv ur uv xvuv rvY Õ9 ^ rrx }r 9o v}¦v ru rr9ô 9 ?r rt}vv rr s}~ uv T[°rrrrr9 Ê9 ]v v rru ru rr9 Gvvw x xvv Va°tz}rr{ ^ rrx vv v}~v rr rr }r °tz}rr9 w vv r}vv Va°tz}rr s}~ uv T[°rrrrr9 ?rrr x svrruv rv9 ôGvvw auvvvrsvv w r à vvsv Õ rxvÆ ur u}vt rr r Ê9 ^ zvw v}¦v ru }v rr v rxv w v rt}vv ur zv r Va°tz}rr rr9
Zyz ~z |zv ¢v yz Ze´x~vv= Hv vv =s=
24
Sport
NK Geen ruimte voor ‘zaalvoetballers’
Op natuurijs overleven de echte kerels Je zou denken: ijs is ijs en schaatsen is schaatsen. Niet dus. ‘Over natuurijs moet je niet schaatsen, maar dansen.’ Iwan Tol AMSTERDAM
...
Heerlijk vond Lammert Huitema dat, als het begon te vriezen. Niet om het natuurijs op te gaan. Schei uit zeg. Als bezorger van leesmappen had hij juist een broertje dood aan die opgewonden toestanden als het kwik onder nul kwam. Moest hij weer om vrije dagen gaan zeuren. En bovendien: die scheuren, dat geribbelde ijs, nee, daar deed je Huitema, drievoudig Nederlands kampioen op kunstijs, echt geen plezier mee. Als zijn collega-schaatsers massaal richting de bevroren meren togen, dan kon je hem steevast op dezelfde plek vinden: de kunstijsbaan. Het mooie was dan dat hij de hele baan gewoon voor zichzelf had. Geen geklauter over kwalsterijs, geen waterkoude windvlagen die hem teisterden, maar een spiegelglad ijsoppervlak op een laagje beton, windstil bovendien. Dat was wat je noemde geluk.
Scheuren Huitema is allang gestopt als schaatser. Maar wat toen gold, geldt volgens hem nu nog steeds: er zijn twee soorten schaatsers. Zij die opleven zodra de ijsmeesters het nieuws gaan domineren en zij die het liefste hun rondjes rijden in een warme, overdekte hal. Het behoeft geen betoog dat Huitema tot het laatste soort behoorde, al slaagde hij er in 1995 wel in om de Alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee op zijn naam te schrijven. ‘Je kunt het leren, schaatsen op natuurijs, maar tot een bepaalde hoogte’, stelt hij. ‘Je moet het toch vooral in je hebben. Het is een kwestie van aanvoelen waar de scheuren zitten. Voor natuurijs moet je lef hebben, een durfal zijn.’ Bij René Ruitenberg is het precies an-
dersom. De 40-jarige schaatser, in 1997 winnaar van de Veluwemeertocht, is op de kunstijsbaan naar eigen zeggen ‘bladvulling’ voor het peloton. Maar vandaag, bij het NK op natuurijs in Wanneperveen, durft Ruitenberg met een gerust hart te zeggen dat hij voor een toptienklassering gaat. ‘Voor mij is het een voordeel als er minder bochten gereden hoeven te worden’, legt hij uit. ‘Op natuurijs komt het minder op techniek, maar meer op inhoud, karakter en ervaring aan. Samen met Ruud Borst ben ik de enige die de Elfstedentocht van 1997 nog heeft gereden. De jongens van nu zijn niet opgegroeid met natuurijs, want in hun jeugd zijn er geen strenge winters geweest. Dat is voor mij een voordeel.’
‘Die dunne jongens zonder vet gaan gewoon kapot van de kou.’ Erik Hulzebosch
En dan is er natuurlijk nog Erik Hulzebosch, hét voorbeeld van een schaatser die pas écht tot leven kwam als het begon te vriezen. Ook nu hij al lang en breed is gestopt, gaat zijn hart sneller kloppen zodra er op natuurijs geschaatst kan worden. Voor de nummer twee van de Elfstedentocht in 1997 gold: hoe extremer de omstandigheden, hoe beter hij rendeerde. ‘Voor mij ligt daar het grote verschil met schaatsen op kunstijs’, zegt hij. ‘Op natuurijs heb je vaak te maken met barre omstandigheden. Niet iedereen kan daar goed tegen. Van die dunne jongens met een laag vetpercentage hoef je in Wanneperveen niks te verwachten. Die kou maakt hen kapot. Ik klaagde nooit over kou. Niet hardop in elk geval, want schaatsen op natuurijs is natuurlijk wel voor stoere kerels.’ Ruitenberg, die vroeger een groot talent was bij de zaterdagvoetbalclub Owios in Oldebroek en zelfs een aan-
Het Veluwemeer in 2009, heel wat anders dan de kunstijsbaan. HOLLANDSE HOOGTE
bieding van Go Ahead Eagles afsloeg, trekt een parallel met zijn oude sport als hem wordt gevraagd naar het verschil tussen kunstijs en natuurijs. ‘Je hebt hele goede zaalvoetballers, die heel explosief kunnen draaien en ke-
ren. Dan zou je zeggen: die moeten op het veld ook kunnen uitblinken. Niet dus. Zo is het met schaatsen ook. Je zou denken: ijs is ijs, maar schaatsen is een gevoelssport. Natuurijs voelt anders aan. Het woord zegt het
$ ( )'"# % '
3/;,34,/<=/635))))/<=:+55/=DF /A-6><3/0F?/;C/8.59<=/8 /?/;=34.7/=,98 @/;5.+1/8 /?/;=34.@/,@385/6 @/;5.+1/8 6+8=/8@ ,/<=/66381=/6/0983<-290:/;7+36.99;=/1/?/8
'
">/<=3<,;+38=+387/8=5/883<E8?/;7++5 ">/<=1//0=+8= @99;.9:0+<-38/;/8./+66/.++16=37/.3+@/=/8 <-2+:8+=>>;/8:2/,,/8@34./C/ /A-6><3/?/-97,38+=3/?+8./">/<=<-2/>;5+6/8./; /8 .<1+7/<+7/81/<=/6. /C/-97,38+=3/3<+66//823/;=/599:
al: het is door de natuur zo gevormd. Het is ook een ander soort water. Daardoor heb je een andere grip en moet je je anders afzetten. Ik zeg altijd: over natuurijs moet je niet schaatsen, maar dansen.’ 1
# %%#$
'
#
'
#$ ! $% %
! %$
#%%&
3/;,347+-2=3135>-5/;99!+B7/8=$/;?3-/973 9 ? (/1/8/; 3/>@< /.3+' //87+6312/=?/;<-2>6.31./,/.;+1+0=/<-2;34?/8
.?3/<:;34<F
* '(&' !(+ /A-6><3/0F?/;C/8.59<=/8
# #
% $=>>;./?966/.3138,6956/==/;<381/?>6./,9838//8/8?/69:8++;(/,@385/6
-+=/19;3/ .?.</81+7/<
9 ? ? *">/<=:+55/=!9<=,>< %36,>;1
