Mijnheer de eerste minister, Mevrouw en meneer de Voorzitters, Beste confraters, Dames en heren, Ik heet u van harte welkom op het academisch deel van onze Algemene Vergadering, die dit jaar voor de derde keer samen wordt georganiseerd door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren en het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten. Mijnheer de eerste minister, het is een hele eer voor mij om mij vandaag als vertegenwoordiger van ons beroep tot u te kunnen richten. Zoals u weet, vervult ons beroep een niet te onderschatten rol in de economie. Al meer dan 60 jaar heeft de bedrijfsrevisor, de wettelijke auditor in België, aangetoond dat hij zich kan aanpassen aan een snel veranderende economie. Tot op vandaag hebben daarbij het dienen van het algemeen belang en het verschaffen van financiële betrouwbaarheid centraal gestaan. Vandaag, in de nadagen van een grote financiële en economische crisis, wint de rol van de auditor nog aan belang. Alle economen zijn het er over eens: de crisis kan maar definitief overwonnen worden eenmaal er terug voldoende vertrouwen is. Meer vertrouwen effent het pad voor economische groei en welvaart. Het creëren van meer 1
vertrouwen is precies één van de sleutelfuncties van de bedrijfsrevisor. Door zijn onafhankelijke positie, zijn beroepsdeontologie en de kwaliteit van zijn werk, verschaft hij meer financiële transparantie en daardoor ook meer zekerheid en dus meer vertrouwen. Ons beroep: uw vertrouwen waard ! Notre métier: créer la confiance ! Omdat ons beroep het algemeen belang dient, is het zeer belangrijk dat we vandaag luisteren naar uw standpunten en uw visie. De boodschappen die u vandaag zal geven, zullen de volle aandacht krijgen van onze Raadsleden en onze confraters. Verder blijft ons Instituut ook heel attent voor de bezorgdheden van de diverse toezichtsorganen (ik denk in het bijzonder aan de Kamer van Verwijzing en Instaatstelling, de Hoge Raad voor de Economische Beroepen, de Nationale Bank van België en de FSMA) en deze van onze ’stakeholders’ zoals de syndicale en werkgeversorganisaties. We willen in elk geval vermijden dat we onze taken in alle autarkie zouden uitoefenen. We zijn hier om te luisteren en we zijn graag bereid op de verwachtingen in te gaan. We zijn hier om te luisteren maar we wensen ook onze visie te geven. Vandaag zou ik u graag 4 boodschappen meegeven: 1. De bedrijfsrevisor is een belangrijke actor in de economie 2
2. De bedrijfsrevisor staat in de eerste verdedigingslijn in de strijd tegen de fraude 3. De bedrijfsrevisor oefent zijn opdracht uit binnen een context van een groeiend aantal normen en wetten 4. De bedrijfsrevisor staat klaar om een belangrijkere rol te spelen in de verbetering van de boekhouding en de audit van de overheidssector
Premier message : le réviseur d’entreprises est un acteur de la vie économique Voici quelques exemples qui le démontrent. Les professions économiques (composée des 3 professions du chiffre) représentent plus de 12.000 membres. Si j’y ajoute les stagiaires, le nombre d’acteurs dépasse 20.000 professionnels. Si on consolide le personnel des cabinets, le chiffre représente plus de 40.000 emplois. Un chiffre impressionnant. Un cabinet, c’est aussi une entreprise. Les réviseurs, les experts-comptables et les conseils fiscaux sont aussi des entrepreneurs. Les PME et les entreprises familiales sont le moteur de la croissance de l’économie belge. Nos professions sont proches des PME et des entreprises familiales tant au niveau 3
de la fiabilisation des comptes que de l’assistance à la création ou la transmission de l’entreprise. Le réviseur certifie également les informations économiques et financières à transmettre au conseil d’entreprise, crédibilise ces informations, met en lumière les éléments essentiels et contribue au dialogue au sein du conseil d’entreprises. Les réviseurs, les experts-comptables et les conseils fiscaux s’adaptent en permanence aux évolutions de l’économie et les phénomènes tels que le commerce sur internet, la facturation électronique et la digitalisation de l’information sont la préoccupation quotidienne de nos professions. 40.000 emplois, PME et entreprises familiales, conseils d’entreprises, digitalisation des informations, voilà pourquoi nos professions sont des acteurs de la vie économique. Tweede boodschap: De revisor staat in de eerste verdedigingslijn in de strijd tegen de fraude In 2013 heeft Europa een nieuwe boekhoudrichtlijn ingevoerd. Aangezien de revisoren een belangrijke rol spelen in de strijd tegen fraude en de strijd tegen het witwassen van geld hebben een hele reeks Europese landen beslist om de audit drempels niet te verhogen. In België controleren de revisoren vandaag 6% van de bedrijven, dat is dus zeker geen overdreven 4
controle. Er zijn landen waar er veel meer bedrijven gecontroleerd worden. De huidige audit perimeter en audit drempels moeten behouden worden. Het beroep vraagt dat de boekhoudrichtlijn op een realistische manier omgezet wordt en dat de revisoren in de toekomst een belangrijke controlerol blijven spelen. Een minimalistische omzetting van de richtlijn betekent minder controle, minder fraudebestrijding, minder transparantie en dus minder vertrouwen. Dit kan niet de bedoeling zijn van de Europese wetgever. Ons huidig systeem van statutaire audit moet behouden worden. Derde boodschap: De bedrijfsrevisor oefent zijn opdracht uit binnen een context van een toenemend aantal normen en wetten De Europese audithervorming moet in België omgezet worden. Er komen dus belangrijke veranderingen en het beroep zal zich aanpassen. Laat ons niet vergeten dat we vandaag, in België, al strenge onafhankelijkheidsregels hebben en een doelmatig kwaliteitscontrolesysteem. Sinds 2007 is er extern toezicht op ons beroep. De regels gaan nu nog strenger worden. Ik stel de volgende vraag : zijn er andere beroepen die aan gelijkaardige regels onderworpen zijn ? Het antwoord is “ nee” ! Wetgeving, altijd meer wetgeving ! Europa laat weinig flexibiliteit over maar laat wel de deur open voor een aantal 5
opties. Het beroep vraagt dat België gebruikt maakt van deze opties. Wat het beroep en de Raad van het Instituut vragen kan als volgt samengevat worden: - Europa maakt een onderscheid tussen organisaties van openbaar belang (PIE’s) en de andere entiteiten. Europa definieert dus twee categorieën van ondernemingen. We moeten, zoals vandaag, één systeem van kwaliteitscontrole behouden. We wensen niet dat de revisoren twee keer kwaliteitscontrole moeten ondergaan. An audit is an audit. De audit normen zijn scalable. We wensen geen beroep met twee snelheden. - Vandaag worden de kosten van het publiek toezicht door het beroep gedragen. In het nieuw systeem zal dat ook zo zijn op voorwaarde dat de kosten onder controle blijven. Ook moet er nagedacht worden over vereenvoudiging. Vandaag worden er regels op Europees, federaal, regionaal en lokaal niveau bepaald. Dit betekent te veel complexiteit. Er moet nagedacht worden over een betere coördinatie van de wetgeving. Vierde boodschap : De bedrijfsrevisor staat klaar om een belangrijkere rol te spelen in de verbetering van de boekhouding en de audit van de overheidssector 6
Europa vereist dat België, zowel op federaal als op gewestelijk en lokaal niveau, dient te beschikken over een betrouwbare overheidsboekhouding die voldoet aan de vereisten voorzien in de normen inzake het Europees Systeem van de Rekeningen (ESR 2010-normen). De richtlijn vereist eveneens dat de rekeningen worden onderworpen aan onafhankelijke audits, uitgevoerd door een openbare instelling (zoals het Rekenhof) of door revisoren. Vandaag werken het Rekenhof en de revisoren regelmatig samen, in het kader van wat we de single audit noemen. De Raad van het IBR stelt vast dat, ondanks het verstrijken van de omzettingstermijn op 31 december 2013, er nog een lange weg moet worden afgelegd vooraleer de Belgische wetgeving afgestemd is op deze richtlijn. Om de juiste beslissingen te nemen, hebben de overheden behoefte aan duidelijke en betrouwbare financiële informatie (zoals in de privé sector). De burgers-belastingplichtigen hebben immers het recht om geïnformeerd te zijn over de schuldgraad van de overheid waarvan ze afhangen. De Raad van het IBR vraagt dat de moderne boekhoud- en auditbeginselen zoals bepaald in deze richtlijn zo snel mogelijk worden omgezet in Belgisch recht, op de verschillende bestuursniveaus (federaal, gewestelijk en lokaal). Vandaag is dit niet het geval. Daar waar het Rekenhof niet optreedt, zijn er geen onafhankelijke audits van de financiële staten. Het beroep stelt zijn vakbekwaamheid ter beschikking van de overheden voor dit belangrijk project. Een voorbeeld: zouden de 7
rekeningen van de gemeenten op een onafhankelijke manier gecontroleerd worden, dan zouden er geen lijken uit de kast vallen zoals we deze week nog hebben moeten vaststellen. Controle zorgt voor betrouwbare cijfers en transparantie. Un contrôle indépendant des communes aurait permis d’éviter des situations telles que celle que connait la commune de Molenbeek aujourd’hui. Investir un peu d’argent dans le contrôle permet d’éviter des drames financiers. Samengevat: 4 boodschappen, une profession qui veut, plus que jamais, servir l’intérêt public ! Je vous remercie pour votre attention. Dank u voor uw aandacht.
Daniel Kroes
8
