Noorwegen Ik heb dit werkstuk gemaakt omdat mijn familie en ik in maart 2015, vanwege een uitwisseling voor een internationaliseringsproject, waarbij mijn basisschool de Pr. Margrietschool uit Nieuwegein betrokken is, twee Noorse jongens te logeren kreeg. In mei 2015 mocht ik met een aantal groepsgenoten en drie leerkrachten voor een tegenbezoek naar Tjome Noorwegen. Ik heb, met een groepsgenoot, vier nachten bij een van mijn twee Noorse vrienden, gelogeerd. Ik ben Thom Jap Tjoen San . Ik ben 11 jaar oud en ik woon in Nieuwegein. Ik woon met mijn vader, moeder en broer en twee katten. Ik hou van lezen, spelen met nerf pistolen, voetbal en buitenspelen. Ik speel hockey. Mijn vrienden zijn Kristoffer Skadal en Rasmus Berger. Ze wonen in Tjome en houden net als ik van
spelen met de nerfpistolen, voetballen en buiten spelen. We houden alle drie van grapjes en vrolijkheid. Voor mijn groep en voor de website van de school maakte ik het volgende werkstuk en hield ik een powerpoint presentatie. Naar Noorwegen, heb ik mijn werkstuk in het Engels opgestuurd. Naar de Lindhoyskole in Tjome, als dank voor de bijzondere tijd.
De vlag van Noorwegen De nationale vlag van Noorwegen heeft een rode achtergrond met een donkerblauw kruis met witte achtergrond. De verticale streep is, zoals voor de oude Scandinavische vlaggen verschoven naar de
vlaggenmast toe. Deze vlag was ontworpen in 1821 maar werd pas in gebruik genomen rond 1900. De ontwerper van de vlag wilde een Scandinavisch kruis, omdat het een symbool van christendom is. Hij heeft de kleuren rood wit en blauw gekozen omdat ze daarmee de democratie van hun land wilden symboliseren. De overeenkomst met de Nederlandse vlag zijn de kleuren rood, wit en blauw. Op Koninklijke feestdagen mogen we in Nederland ook nog een oranje wimpel bij de vlag hangen. Ligging van Noorwegen Noorwegen ligt in het noorden van Europa. En behoort tot Scandinavië, samen met Zweden en Finland. Het land grenst aan de Noordzee en aan de Noorse zee in het westen, aan de Noordzee in het zuiden en in het oosten aan Zweden, in het noordwesten aan Finland en Rusland.
Nederland ligt ook aan de Noordzee, maar bij ons ligt de Noordzee ten westen van ons. Wij hebben als buurlanden, Duitsland en België. En ook bij ons zijn we onderdeel van drie landen, namelijk de Benelux: België, Nederland, Luxemburg. Net als in Noorwegen is er in Nederland veel water. In Noorwegen zijn er aan de kust fjorden. Fjorden zijn in de ijstijd ontstaan uit dalen tussen de bergen. Tot 10.000 jaar geleden was Noorwegen bedekt met een paar kilometer ijs. De temperatuur in de wereld begon te stijgen en het ijs begon te smelten. Het zware ijs schoof langzaam van de bergen naar beneden en zo sleten de dalen nog dieper uit. Toen het ijs helemaal gesmolten was liepen de dalen aan de kust vol zeewater. Dat noemden ze fjorden. En Nederland zijn er dijken en duinen. Nederland moet beschermt worden tegen het water, omdat een groot deel van Nederland onder de zeespiegel ligt. Achter de fjorden in Noorwegen ligt het hoogland. Daar is de natuur erg woest. Er zijn hoge bergen met spitse toppen van wel 1800 tot bijna 2500 meter hoog. De hoogste bergtop is de Galdhøpiggen: 2469 meter hoog. In de omgeving daarvan zijn ook veel langgerekte ijsmassa's, gletsjers genaamd. In Nederland vinden we heuvels op de Utrechtse heuvelrug, de Sallandse heuvelrug, de Veluwe en in het zuiden van Limburg hebben we de Pietersberg .
Oslo is de hoofdstad van Noorwegen. In de stad zijn er erg veel parken en in de buurt van Oslo zijn er heuvels en meren. Je krijgt door de mooie natuur niet de indruk dat het de hoofdstad van Noorwegen is. In Nederland is Amsterdam de hoofdstad. Er zijn bijna net zoveel fietsen als inwoners in Amsterdam. Amsterdam heeft ook veel parken. In oppervlakte is Amsterdam veel groter dan Oslo. Er wonen in Amsterdam en de aangegroeide plaatsen , ongeveer 2,332.700 mensen.
Het land Noorwegen en het land Nederland. Als je van het noordelijkste puntje tot het zuidelijkste puntje helemaal rechtdoor loopt moet je 1753 kilometer rijden. Het is dan ook een langgerekt land. De oppervlakte is 400.906 km². Het heeft 150.000 eilandjes. De oppervlakte van Nederland bedraagt 41.543 km2. Dus ongeveer 10 keer zo klein. Het aantal mensen dat in Noorwegen woont is ongeveer 5, 1 miljoen mensen ten opzichte van Nederland waar bijna 17 miljoen mensen wonen. Nederland wonen meer dan 400 inwoners per vierkante kilometer wonen. Het is Nederland dus veel drukker dan in Noorwegen waar gemiddeld 16 inwoners per vierkante kilometer wonen. Ik woon in Nieuwegein. Ongeveer in het midden van Nederland tussen drie snelwegen en een rivier, net buiten de stad Utrecht. In de plaats waar ik woon zijn er weinig huizen die alleen staan. De meeste huizen zijn rijtjeshuizen en flatgebouwen. Het huis waar ik woon is grappig gebouwd, omdat
er niet veel rechte hoeken zijn . In mijn huis is een vide net als in het huis van Kristoffer. Ons huis is van steen. Het huis van Kristoffer is van hout en wit geschilderd. Voor dat ik naar Noorwegen ging vroeg ik mij af waarom de huizen in Noorwegen van hout zijn en wit. Vroeger waren de huizen van hout omdat het goedkoper was dan steen. En bovendien is er in Noorwegen heel veel hout. De huizen waren vroeger rood geverfd. Met een speciale verf met een ijzerstofje er in zodat het hout goed beschermd was. De huizen werden wit geverfd als je rijk was. Ons huis staat in een woonwijkje en het heeft een kleine tuin. Het huis van Kristoffer staat op een soort heuvel en kijkt uit over het water. Er ligt een groot grasveld bij waar we heerlijk hebben gevoetbald. Mijn tijd in Noorwegen In maart 2015 hebben Kristoffer en Rasmus bij mij gelogeerd. We hebben het heeeel erg leuk gehad samen. En daarom was ik heel blij dat ik woensdag 27 mei 2015 naar Noorwegen mocht met een paar andere kinderen en met twee juffen en een meester. Van te voren heb ik mail met foto's gekregen, zodat ik een beetje wist waar ik naar toe zou gaan en ik me alvast kon verheugen. Kristoffer woont met zijn vader en moeder en broer Joakim. Het was heel erg leuk om Kristoffer en Rasmus weer te zien. Om op het eiland Tjome te komen moesten we over een vaste brug. Het huis ligt in een straat met losse huizen. Hoewel de school niet ver weg is, wordt Kristoffer altijd naar school gebracht, omdat het verkeer te hard rijdt. Als ik naar mijn school ga fiets ik ongeveer 7 minuten. Ik moet een grote weg over, maar ik ben gewend aan het drukke verkeer. Op staan Net als in Nederland stonden we om zeven uur op. Om ongeveer half acht werd er ontbeten met echt heerlijk brood. De vader van Kristoffer was dan al weg. In Nederland hadden we de jongens hagelslag meegegeven. Dus op mijn Noorse boterham at ik hagelslag. Er bij een glaasje sap. De kaas ziet er iets anders uit, het is bruiner van kleur dan onze gele kaas. Na het ontbijt pakte we onze tassen in met de lunch hap. Een bidon met water , een sandwich. Het leek op een koude tosti. En dan gingen we naar school. De school De school is veel groter dan onze school. Van kleuters tot en met 14 jaar gaan de kinderen naar de school. En dan is er nog een apart gebouw voor peuters. In Nederland gaan peuters naar een peuterspeelzaal, die niet bij de school hoort. Ik ga volgend jaar als ik net 12 jaar ben naar een andere school voor VWO (voortgezet wetenschappelijk onderwijs). Bij ons in de school lopen we op onze schoenen. De kinderen moeten op de Noorse school hun schoenen uit, als ze binnen komen. Op de Noorse school gaan de kinderen in de klas zitten . Ze staan op zodra de leerkracht binnen komt en zeggen gezamenlijk in het Noors: goedemorgen meester of juf, hoe gaat het met u. In Nederland staat de meester bij de deur en geeft ons een hand. Wij beginnen en eindigen de dag vaak met een verhaal , lied of gebed.
Toen de kinderen uit Noorwegen bij ons waren hebben we veel Engels gesproken en de meeste activiteiten deden we in het Engels. In Noorwegen werd alles in Het Noors uitgelegd. Dat was heel moeilijk voor ons, want vaak begrepen wij het niet goed. De school duurde van 8.20 uur tot half 3. Bij ons is dat nu nog iets langer. In de pauze deden de kinderen volleybal, voetbal of slagbal. Om ongeveer 11.00 uur werd er gegeten en dan mocht je nog een half uur naar buiten. De leraren en leraressen waren aardig. In onze klas zitten 15 verschillende nationaliteiten. Ook in Noorwegen zaten kinderen die uit het buitenland kwamen. Om half drie werden we op gehaald. Bij Kristoffer thuis aten we wat fruit of wat noedels voordat we naar buiten gingen. Activiteiten We zijn een paar keer gaan varen. Dat was echt steeds heel bijzonder. Ook Kristoffer en Rasmus hebben een bootje , waarmee we samen met de broer van Kristoffer en met de vaders erbij hebben gevaren. We hebben veel gevoetbald. En ook nog aan basketbal gedaan. We hebben geklommen in het klimbos. Op zaterdag zijn we naar Tonsberg geweest. Tonsberg is het oudste stadje van Noorwegen, gesticht in 871. We hebben daar een nagebouwd vikingschip bezocht. Er vertelde iemand in oude viking kleding over de vikingen. Daarna hebben we een deel van een oud kasteel, een ruïne bezocht. We zijn in de toren van het kasteel geweest. Het is al heel oude en vervallen, maar heeft een mooi uitzicht over het stadje. Eten Het eten bij de familie Skadal was net als in Nederland. Ze hebben denk ik erg veel rekening gehouden met ons. Slapen Een deel van Noorwegen ligt ten noorden van de poolcirkel. Daar heb je hele bijzondere natuurverschijnselen: de middernachtzon en de poolnacht. In de zomer wordt het in veel landen steeds langer licht. In Nederland ook. Het is op onze langste dag ongeveer tot half elf in de avond licht. Maar in het noorden van Noorwegen worden de dagen zo lang dat het helemaal niet donker wordt. Het is er dag en nacht licht. Ik wil nog wel een keer terug naar Noorwegen om dat mee te maken, net als het omgekeerde in de winter als het dag en nacht donker blijft. Dit heet de poolnacht. De middernachtzon schijnt van 20 mei tot 22 juli. In Tjome waren we niet zo dicht bij de poolcirkel dat het licht bleef. Maar toen ik midden in de nacht wakker werd, merkte ik wel dat het al weer licht werd. De poolnacht duurt van 27 november tot 15 januari. Ik zou graag het noorderlicht in de winter zien, als het poolnacht is Het toch niet helemaal donker. Het licht wisselt van kleur en patroon. Het magnetisch veld trekt deze deeltjes naar ons toe en daardoor botsen ze met de kleine deeltjes in de atmosfeer. Door die botsingen ontstaan er elektrische schokken, die groenachtig licht geven. Het licht is het mooist bij de Noordpool en de Zuidpool.
Ik voelde me thuis bij de familie Skadal, omdat het er net als thuis voelde. De Taal Het Noors (norsk) is de officiële taal in Noorwegen. Het Noors is heeft veel overeenkomsten met het Deens en het Zweeds. Deze drie talen zijn onderling redelijk verstaanbaar. Het Noors heeft twee officiële schrijftalen: Bokmål en Nynorsk. Het Noors wordt geschreven met het Latijnse alfabet, waaraan na de zijn drie tekens zijn toegevoegd: æ, ø en å. Deze worden gezien als aparte letters. De letters c, q, w, x en z worden, bijna niet gebruikt. Toen ik in Noorwegen was kon ik verschillende woorden verstaan zoals chocolademelk , brood, lekker enz. Dat is best grappig, want soms dan vroeg een van de kinderen eerst of dat gevraagd moest worden aan hun ouders en dan verstond ik het al :). Toen de Noorse jongens bij ons logeerde herkenden ze ook Nederlandse woorden. Om elkaar echt te verstaan, spraken we Engels met elkaar. Best fijn dat we allemaal ons goed verstaanbaar konden maken in deze gezamenlijke taal. Ik heb Engels geleerd vanaf groep 6, toen ik 9 jaar was. Daar voor kende ik al wat Engels door de vakanties, films en muziek. Nu leren de kinderen in de kleuterklas bij ons al Engels, vanaf hun vierde jaar. Geschiedenis van Noorwegen Ongeveer 10.000 jaar geleden kwamen de eerste mensen in Noorwegen wonen. Ze leefden van de jacht en de visserij. Later hielden ze ook vee en bewerkten ze het land. Van 800 tot 1050 na Christus voeren Vikingen uit Noorwegen, Denemarken en Zweden met snelle, smalle zeilschepen naar West-Europa. De schepen liepen uit in sierlijke punten met een drakenkop. Daarmee wilden ze vijanden wegjagen. Ook Nederland kreeg last van de Vikingen. Ze vielen Dorestad aan (nu Wijk bij Duurstede). Dorestad doorstond verschillende aanvallen van de Vikingen. Ik ben een beetje met de geschiedenis van de Vikingen verbonden, omdat mijn oma geboren is in Wijk bij Duurstede. Noorwegen is pas vanaf het jaar 1030 gezien als een echt land. In de 13de eeuw kreeg Noorwegen de macht over IJsland, Groenland, de Faeröer- en de Orkney-eilanden. Rond 1350 er een grote pestepidemie die meer dan de helft van de bevolking doodde. Van 1380 tot 1814 vormde Noorwegen een unie met Denemarken. Noorwegen werd in die tijd als een deel van Denemarken beschouwt. Alleen de voorouders hadden de nationale identiteit. In 1814 bij het einde van de unie, werd er een eigen een grondwet opgesteld. In hetzelfde jaar kwam er ook nog een unie met Zweden die in 1905 is beëindigd. De Noren kozen toen de Deense Prins Carl als koning. Op 9 April 1940 werd Noorwegen door Duitsland bezet en pas op 8 mei 1945 kregen ze hun vrijheid terug. Koningshuizen Noorwegen heeft net als Nederland een koning , Koning Harald V en koningin Sonja. In Noorwegen is er een kroonprins, kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit van Noorwegen. Zij hebben samen een prinsesje en een prinsje. En de kroonprinses heeft een zoon uit een eerder huwelijk. Marius Borg Høiby, prinses Ingrid Alexandra van Noorwegen en prins Sverre Magnus van Noorwegen. In Nederland bestaat het koningshuis uit de oude koningin prinses Beatrix, Koning Willem-Alexander, koningin Maxima, en drie prinsesjes, prinses Catharina-Amalia, prinses Alexia, prinses Ariane.
Het Noorse volkslied Het Noorse volkslied heet “Ja, vi elsker dette landet”, dat betekent “Ja, wij houden van dit land. Dit is het eerste couplet van de tekst. Er zijn 3 coupletten. Ja, vi elsker dette landet Ja, vi elksker dette landet, som det stiger frem, furet, værbitt, over vannet, med de tusen hjem. Elsker, elsker det og tenker på våjord. Og den saganatt som senker senker drømme på vår jord. Ja, wij houden van dit land Ja, wij houden van dit land, dat omhoog rijst, ruig en verweerd, boven de zee, met zijn duizenden huizen. Hou ervan, hou ervan en denk aan onze vaders en onze moeders. En aan de sagen van vervlogen tijden, die dromen zonden, dromen naar ons land. Het Nederlandse volkslied Alleen het eerste couplet. Het volkslied bestaat uit 15 coupletten, die de mensen in Nederland niet allemaal uit hun hoofd kennen. Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den Vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een prinse van Oranje ben ik, vrij onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.
Geld Waar leven de meeste mensen in Noorwegen van? Noorwegen is een Europees land, maar is geen lid van de Europese Unie. Daardoor heeft Noorwegen dus ook geen euro maar de Noorse kroon. Acht kronen is ongeveer één euro. Het viel mij op dat alles in Noorwegen duurder is dan in Nederland. Er wonen ook minder mensen , die met elkaar voor een veel groter land moeten zorgen, dan wij in Nederland, misschien komt het daardoor. Noorwegen is een rijk land, omdat er veel olie verkocht wordt.
Natuur/klimaat Wie houdt van buiten zijn en van buitenactiviteiten kan dat in Noorwegen goed doen. Dus geen platte land, maar boerenland. Er zijn 44 nationale parken in Noorwegen. Het is er een stuk stiller dan in Nederland. Het eerste dat mij opviel toen we van het vliegveld in Sanderfjord kwamen en op weggingen naar het huis van Kristoffer, is dat de natuur prachtig is. Veel mooie rotsen, bergen en veel groen. Zoals wij in Nederland het platte land kennen, ziet het er ook in Noorwegen uit, alleen dan met heuvels. Het gast gezin, de familie Skadal woont aan het water. Ze hebben drie verschillende boten en een kano. Ik mocht een paar keer mee het water op. Het was, ook al was het eind mei, best heel koud. Op een van de tochten op het water hebben we ook gevist. Ik heb toen een kabeljauw gevangen. Het is prachtig rondom het eiland Tjome. We hebben onderweg zeehonden gezien.
Op vrijdagmiddag zijn we met een grote groep kinderen en volwassenen naar een klimbos geweest in een kloof tussen twee bergen. De moeder van Kristoffer heeft ons goed geholpen . Voor het klimmen moest ik een klimtuig aan. Ik werd gezekerd aan een touw zodat ik niet zou vallen. Naast balanceren ben ik over de kloof gegaan met de zipline. In Noorwegen kun je net als in Nederland goed wandelen en fietsen. Het verschil met Nederland is dat het in Nederland veel drukker is en je bijna altijd levende wezens tegen komt. In Noorwegen kun je lang onderweg zijn zonder iets of iemand tegen te komen. Als het winter was geweest hadden we kunnen skiën. Dat doen Kristoffer en Rasmus en hun families graag en de winter Noorwegen heeft een afwisselend klimaat, dat veroorzaakt wordt door de uitgestrektheid van het land, de bergketens en de warme golfstroom voor de kust. Hierdoor kan het in de zomer warm zijn met temperaturen tussen de 25 en 32 °C. Vooral het oostelijke deel van het land kent dan veel zonneschijn. In het winter is dit juist het gedeelte dat het zwaar te verduren krijgt met vorst en sneeuw. Toen Kristoffer en Rasmus bij mij logeerde was het ongeveer hetzelfde weer als bij hen in Noorwegen. En toen ik bij Kristoffer logeerde was het voor mij ook het zelfde weer in Noorwegen, als in Nederland. In Noorwegen was het zo fris dat ik mijn winterjas nog aan had. De school heeft zelfs zeilles op het lesprogramma staan. Ik schaats in de wintergraag. Bij ons kan dat maar af en toe op natuurijs. In Noorwegen kan je in de winter veel vaker op natuurijsschaatsen. Er is altijd veel competitie tussen de schaatsers van Nederland en Noorwegen. De laatste jaren tussen Sven Kramer en Harvard Bokko. De vragen die ik aan het begin van mijn reis had: Vraag 1: Waarom zijn in Noorwegen de meeste huizen van hout en wit ? Question 1: Why are in Norway most of the houses made of wood and why do they have a white color? Antwoord staat in de bovenstaande tekst
Vraag 2: Woont de familie in dit grote land juist dicht bij elkaar, of juist verweg ? Question 2: Does the familie in this big country live close by or far away? De familie van het gezin Skadal woont overal in Noorwegen Vraag 3: Hoe lang is het licht in de winter ,en wat doe je dan als het sneller donker is?
Question 3: For how long is there daylight in wintertime and what are people doing when is dark sooner during the daytime? Als het eerder donker is maken ze veel gebruik van zaklampjes op hun hoofd. Ze kunnen ze toch alles doen. In de winter is het alleen licht tussen 8 en 16.00 uur.
Vraag 4: Wat maakt Noorwegen zo leuk om in te wonen ? Question 4 : What makes it nice to live in Norway? De seizoenen zijn anders met licht en donker. De zorg is goed. De natuur is mooi en het is een heel vrij land Vraag 5: Welk land is beter in schaatsen (wij natuurlijk) ? Hebben jullie een natuurijsbaan of een kunstbaan? Question 5: Witch country is better in speedskating (we of course)? Do you skate on natural ice or do you have to go to a skatinghall? Nederland is op dit moment beter. In Tonsberg is een schaatshal, maar vlak bij is een meer waar je in de winter kan schaatsen. Ik heb er twee vrienden bij. Noorwegen is echt een heel mooi en bijzonder land. De mensen zijn er heel erg aardig. Ik hoop dat ik nog eens terug ga.
Thom Jap Tjoen San juni 2015
