DIGITAAL ZELFPORTRET
OPDRACHT 1 MIJN VRIENDEN EN IK Op MAGISTER kun je foto’s van leerlingen van deze school binnen halen en anders heb je wel een mobiel om foto’s te maken: maak een fotogalerij van jouw sociale netwerk. Zo begint dit boekje met 6 hoofden: het sociale netwerk dat jij en je 5 beste vrienden en vriendinnen samen vormen. Verwijder de tekst van deze opdracht, zodat je alleen de 6 foto’s hebt. Zet daar tekst onder.
Najaar 2014
MIJN BIZAR GEDRAG
2
Onze leefwereld verandert voortdurend door de invoering van nieuwe apparaten. Een bizar incident zoals hieronder beschreven was 25 jaar geleden totaal ondenkbaar, nu maakt iedereen het dagelijks mee.
Ik fiets vaak naar school. Dat half uurtje door het Heilooer bos en door de polder verzet mijn zinnen op een prettige manier. Op de heenweg komt mijn dag een beetje op gang, op de terugweg overdenk ik de gebeurtenissen van de lesdag. Fietsen is goed voor oude mannen. Ooit kwam op zo’n fietstocht Eva me tegemoet, ook op de fiets. Ik moest grijnzen, want ze keek niet recht voor zich maar ze tuurde naar haar mobiel dat in haar rechterhand op haar stuur lag. Net op dat moment volgde ze bij mij de lessen over de Apencultuur, ik geloof dat ik daarom grijnsde. Toen we vlak bij elkaar waren zag Eva me ook en schrok ze geweldig. Een snelle ruk aan haar stuur voorkwam dat we tegen elkaar botsten en dat ze viel. We fietsten beiden gewoon door. De volgende dag ontmoette ik Eva op de trap op school. “Waarom schrok je zo, Eva?”, vroeg ik. “Was je bang voor een botsing of was je bang dat je mobieltje op de grond zou vallen?”. Nu begon Eva te lachen: “Wat denk je?” En door liep ze.
OPDRACHT 2 VERTOON IK OOK WEL EENS BIZAR GEDRAG? Door de invoering van moderne media als mobieltjes, I-Phone en I-pads is onze leefwereld veranderd. Mensen zijn zich met deze apparaten anders gaan gedragen dan ze dat vroeger deden, zonder die apparaten. Veel automobilisten zijn zo stom om al rijdend van achter het stuur toch nog even dat berichtje te versturen, heb ik ook wel eens gedaan moet ik bekennen. In de trein zie je vaak bizarre voorbeelden van mobiel bellen, bijvoorbeeld van mensen die duidelijk hoorbaar voor de hele coupe een veel te intiem gesprek voeren. Dit veel voorkomende feit heeft in de trein tot de invoering van stiltecoupes geleid.
Schrijf een kort opstel MIJN BIZAR GEDRAG, over gedrag van jou met moderne media dat tot kritiek van iemand in jouw omgeving heeft geleid. Het opstel moet aan 3 eisen voldoen: (1)
je moet jouw gedrag concreet en in detail beschrijven,
(2)
je moet de kritiek precies beschrijven en
(3)
je moet je eigen second thoughts weergeven (wat je er achteraf van denkt en of je dit
gedrag nog vertoont). Elk van deze drie items moet je in een aparte alinea beschrijven. Je stuk moet een minimale lengte van een half A4tje hebben en mag maximaal een heel A4tje worden. Verwijder als je klaar bent deze opdracht van de pagina en zoek op het INTERNET een leuk plaatje dat past bij jouw verhaal over jouw gedrag. Er zijn vast andere mensen die precies dezelfde dingen als jij hebben gedaan!
3
ICT EN IK
OPDRACHT 3
ICT EN IK
De bedoeling van deze opdracht is dat je gaat nadenken over de vraag wat jij zoal doet met moderne media: met je mobiel, met je I-Phone, met de tv, met je PC enz. enz.. Je moet schatten hoeveel tijd je per dag gemiddeld aan diverse ICT-activiteiten besteed en je moet een opstel daarover schrijven. Let op: het is de bedoeling dat je een opstel schrijft waarin de vragen beantwoord worden. Dit is een schrijfopdracht waarin de vragen aan de orde komen als ze relevant zijn, het is geen vraag en antwoord spelletje waarin er goede en foute antwoorden zijn. Sommige van mijn vragen zijn misschien niet relevant in jouw geval: wie nooit gamed gaat niks schrijven over gamen, zal ik maar zeggen.
A
Hieronder staat een tabel waarin je moet aangeven wat je zoal doet met moderne media
en hoeveel tijd je er aan besteedt. Schat wat je gemiddeld per dag doet en vul dat in. Maak de tabel af: bereken de totale tijd die jij aan moderne media besteedt.
APPARAAT Mobiel Laptop Schoolcomputer tv consiole huistelefoon
B
ACTIVITEIT Appen 60 apps PO Natuurkunde maken Opstelletje schrijven Serie kijken Game spelen ouwehoeren
TIJD (u) 1 1,5 0,5 0,5 2 0,5 Totaal bestede tijd 6
Schrijf vervolgens een opstel over wat jij zoal met moderne media doet. Beschrijf de
ICT-dingen die doet met duidelijke voorbeelden en geef aan of je tevreden en dan wel ontevreden bent over wat je zoal doet. Ga niet alles wat je doet heel erg uitgebreid beschrijven, dan wordt je tekst gauw erg vervelend. Beschrijf liever in 1 of 2 concrete voorbeelden wat je zoal doet. C
Vind je dat je je eigen PC-gebruik onder controle hebt? Wat zou er eigenlijk aan jouw
gedrag moeten veranderen? Lukt dat, of lukt dat niet? Waarom? D
In jullie huis zijn al heel lang computers, al voor jullie geboorte waren ze er. Praat met
je vader en/of moeder over de geschiedenis van computers in jullie huis: vraag wat er veranderde bij de introductie van nieuwe computers. Wat veranderde er. E
De geplande lengte van je stuk is 2 A4-tje, je mag er plaatjes bij plakken, foto’s of
grappige dingen van het INTERNET. Verwijder de tekst van deze opdracht als je klaar bent, zodat alles keurig op 2 A4tjes past. Zorg dat je pagina er netjes uitziet, plaats eventueel kopjes om de boel te verduidelijken en zoek bijpassende plaatjes op het net..
ICT EN IK
4
5
VRIJ OF GEDWONGEN
OPDRACHT 4 VRIJ OF GEDWONGEN Computerspelletjes en websites zijn zo ontworpen dat jij als gebruiker doet wat de ontwerpers willen. Er zitten allerlei verleidende, soms verslavende trucs in het ontwerp van dit soort software. Denk maar eens na over het voorbeeld van de duif van Skinner. Ben jij altijd vrij in de keuzes die jij achter de computer maakt, heb je helemaal geen last van de slimme dwang die er wordt georganiseerd? Heb jij last van verslavende elementen in je omgang met computers? Doe jij wel eens dingen die je niet wilt door die dwang? Ik wel: als ik TETRIS speelde ging ik altijd te lang door, ik vond het zo fijn dat ik handig was in het draaien van die kubusjes, dat ik echt te lang doorspeelde. Schrijf in je digitaal zelfportret een stuk van 2 A4tjes waarin je onderstaande vragen beantwoordt.
A
Hoe bekrachtigen je I-Phone en Google gedrag van jou dat men wenst?
B
Zoek voorbeelden van gedrag dat jij op je I-phone en achter de PC vertoont waar slimme
dwang in zit en beschrijf één voorbeeld concreet en in detail. C
Zoek voorbeelden van gedrag dat jij vertoont dat absoluut vrij is en beschrijf één
voorbeeld daarvan, ook weer concreet en in detail. D
Hierboven staat mijn pleidooi voor afgedwongen instemming en het gebruik van
zelfdwang, we spraken er in de les over. Beschrijf hoe die dingen bij jullie thuis gaan en hoe je zou willen dat ze gaan. E
Ben je tevreden over de manier waarop je je keuzes maakt met moderne media als het
gaat om je keuzevrijheid? Zijn er dingen te verbeteren? Schrijf een goed voornemen op.
VRIJ OF GEDWONGEN
6
7
SAMEN OF ALLEEN
OPDRACHT 5
SAMEN OF ALLEEN
Je kent de discussie met mijn jongste zoon Hij zegt tegen me dat hij niet van lezen houdt, omdat dat zo’n eenzame, solistische bezigheid is. Lezen is meer iets voor nerds! Facebook en andere sociale media, dat is heel wat anders: daar wissel je met anderen je ervaringen. Juist vanwege dat sociale is Facebook meer iets voor mij, zegt mijn zoon. Is dat wel zo? Is de lezer wel zo alleen en is de Facebooker wel echt zo sociaal? In elk geval is er bij lezen naast de lezer ook de schrijver en de bureauredacteur die de tekst bewerkt heeft tot datgene wat de lezer in handen heeft. Je kunt lezen zien als een sociale bezigheid: die anderen, zowel de schrijver als de uitgever, hebben hun best gedaan om voor jou het best mogelijke verhaal te maken, opdat jij er van kunt genieten In die zin is lezen een sociale bezigheid. Verder leidt mijn lezen tot veel gesprekken, met leerlingen en vrienden. Het is de vraag of die Facebooker wel altijd zo sociaal is. Is hij gericht op de ander of is hij vooral bezig met het opvoeren van een toneelstukje waarin hij een gewenste identiteit publiceert, in plaats van wat er echt aanwezig is.
A
Beschrijf een concreet voorbeeld van gedrag van jou dat met moderne media te maken
heeft waarbij je je eenzaam voelde. B Beschrijf een concreet voorbeeld van gedrag waarin jij iets helemaal alleen doet, waarbij je het fijn vond dat niemand meekijkt. C
Noem een concreet voorbeeld van een situatie waarin jij voorkomt waarin jouw privacy
geschonden werd. Heb je er wat aan gedaan? Wat had je kunnen doen? D
Beschrijf een concreet voorbeeld waarin je zelf voorkomt waarbij het samen met mensen
op moderne en /of sociale media zitten tot dingen leidt waar je echt trots op bent.
SAMEN OF ALLEEN
8
9
OPDRACHT 6
KENNIS OF MENING
KENNIS OF MENING:PLAGIAAT
Er wordt veel gelogen met het internetnet. De leugen die op scholen het meest voorkomt is die van leerlingen die een fraaie tekst inleveren en zeggen die zelf geschreven te hebben. De mogelijkheden met copy-paste zijn eindeloos zoals je weet. Wat voor jullie een slimme manier is om je praktische opdrachten snel af te hebben heet op de universiteit plagiaat. Op de middelbare school zijn de gevolgen van plagiaat meestal niet zo groot, je moet hooguit je opdracht overdoen en soms – als je blijft liegen of als je docent erg wantrouwig is – ontstaat er een vervelende situatie. Dan beland je bij de schoolleiding en wordt de zaak in der minne geschikt. Ik heb nog nooit mee gemaakt dat een plagiërende leerling van school werd verwijderd. Schoolleiders vallen wel mee, die sussen altijd alles. Op de universiteit is plagiaat een doodzonde. Er zijn heel wat hoogleraren ontslagen omdat ze in hun werk plagiaat pleegden, ze deden dan wat jullie heel vaak doen, de copy-paste knoppen gebruiken. Er zijn ook heel wat studenten die een jaar geschorst zijn bij hun studie – wel collegegeld betalen en niet mogen studeren! – omdat de scriptie die ze inleverden niet door de plagiaatmachine kwam. Plagiaat is een ernstige zaak, dat dragen universiteiten uit. Schrijf een kort opstel over de volgende vragen:
A Heb jij op school wel eens iets ingeleverd dat eigenlijk plagiaat was? Is het ontdekt? Wat vindt je er achteraf van? Heb je er van geleerd? B Is er in jouw omgeving wel eens een leerling zwaar gestraft voor plagiaat? Wat is jouw mening daarover: moeten scholen strenger straffen of is het huidige milde beleid veel beter voor jullie? C Zoek uit en beschrijf in het kort hoe plagiaatmachines werken. Wat is de input, wat de output en hoe werken ze. D Welke docent op school maakt er gebruik van? Hoe gaat dat en wat heeft het voor effect?
KENNIS OF MENING
10
11
KIEZEN OF DENKEN
OPDRACHT 7
KIEZEN OF DENKEN
Nu je eenmaal in de vierde klas beland bent heb je je computergedrag meestal wel redelijk onder controle, zou ik denken. Maar dat geldt niet voor iedereen. Uit het EMOVO-rapport blijkt 10,1% van jullie problematisch gedrag met sociale media heeft (meer dan in de tweede) en 3,9% problematisch gedrag met gamen (veel minder dan in de tweede).
A
Heb jij je computergedrag onder controle, in de zin dat het je niet te veel tijd kost en
dat je er positieve dingen mee doet (sociaal en voor school)? Schrijf hier een kort stukje over. B
Heb je goede voornemens over jouw computergedrag, zou toch kunnen na deze lessen?
Schrijf ook hier een kort stukje over. Carr schrijft over het al maar klikken: ook ik word wel eens wakker na anderhalf of twee uur internetten, waarbij ik van site naar site gehopt ben en niet goed meer weet wat ik allemaal langs heb zien komen. Dat bezorgt me een nutteloos gevoel.
C
Herken jij iets in de verhalen van Carr over dat eindeloze kiezen? En in mijn wakker
worden na een uur of wat? Overkomen die dingen jou ook wel eens? Hoe voorkom je dat dit soort dingen gebeuren? Schrijf hier een kort stukje over. Er zijn werknemers die 10 keer per uur hun mail checken. Er zijn leerlingen die 25 appjes per les ontvangen. De onrust die dit soort hoge aantallen mails en apps veroorzaken is volgens mij slecht voor werk en studie.
D
Heb jij hier last van, doe er dan wat aan! Schrijf in dat geval dan een stukje met goede
voornemens en hoe je die gaat naleven. Ik zal met respect met je stuk omgaan: ik vertel het niet aan anderen.
KIEZEN OF DENKEN
12
13
AFRONDEN
OPDRACHT 8
AFRONDEN
In de laatste les voeren we een socratisch gesprek over vriendschap. Jij moet voor die laatste les je digitaal zelfportret op papier en digitaal inleveren. Je krijgt de gedrukte versie terug, met op een apart blaadje mijn commentaar. Ik ga niet in je werk zitten krassen. Het is de bedoeling dat je zelfportret een gewoon opstel is dat in gewoon Nederlands geschreven is. Zorg er deze week voor dat je tekst aan die eisen voldoet en doe met de lose fragmenten het volgende.
A
Haal de cursieve vragen weg en zorg dat jouw tekst een nette lay out heeft. De door mij gekozen kopregels en titels moet je laten staan. Het is de bedoeling dat je
de daar aangeduide onderwerpen behandelt. Zoek op het net bijpassende plaatjes en plaats die bij je tekst. Gebruik 11 punts letters en zorg dat de geplande lengte van je stuk gehaald wordt. In je tekst moeten tussen de 4.000 en 5.000 woorden gebruikt zijn. Dat lijkt misschien lang, maar je hebt er 7 lessen voor gehad en het gaat over iets belangrijks, namelijk over jou en je computergedrag Jij bent interessant en belangrijk genoeg om over te schrijven, echt waar. En je zult er echt wat aan hebben als je dit serieus doet. B
Maak een goede alinea indeling: zorg er voor dat je verhaal in alinea’s wordt ingedeeld
waarbij dingen die bij elkaar horen in 1 alinea staan en nieuwe dingen in een volgende alinea. C
Zorg er voor dat je tekst ontdaan is van spelfouten, zet de spellingscorrector aan en let
op de spelling van werkwoorden (Weet je nog: 95 miljoen hits op “Ik vindt” met dt!). Het is de bedoeling dat je je digitaal zelfportret gebruikt om met mensen in je omgeving te praten over je ICT-gedrag en dan kan je als vierde klasser niet aankomen met een tekst die barst van de spelfouten.
