Mijn straat een speelstraat?
Inhoud
Inleiding: Meer speelruimte op straat ................................................... 3 Wat is een speelstraat? En nu concreet .............................................................................. 4 Kan het ook in onze straat ? ........................................................ 5 De spelregels ................................................................................. 5 Speelstraten in Oostkamp: van aanvraag tot goedkeuring De aanvraag ................................................................................. 6 Onderzoek...................................................................................... 6 Akkoord buurtbewoners .............................................................. 6 Opmaak van het tijdelijk politiereglement................................. 7 Spelen maar .................................................................................. 7 Wat zijn de taken van de speelstraatverantwoordelijken? De speelstraatverantwoordelijken zorgen voor de aanvraag en het verzamelen van de nodige handtekeningen ..... 8 De speelstraatverantwoordelijken zorgen voor het plaatsen en weghalen van de afsluithekken ...................................................... 8 De speelstraatverantwoordelijken zijn de contactpersonen van de speelstraat ................................................................................. 9 De speelstraatverantwoordelijken maken afspraken....................... 10
Enkele tips die van je speelstraat een succes maken ..................... 11 Contactpersonen Dienst Jeugd ................................................................................ 12 Dienst Verkeer.............................................................................. 12 Dienst Infrastructuurbeheer ........................................................ 12
Meer speelruimte op straat! Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
2
Iedereen heeft ruimte nodig om te bewegen. En meer nog dan volwassenen moeten kinderen zich kunnen uitleven en ontplooien in hun nabije omgeving. Helaas is de publieke ruimte om dit te doen eerder beperkt. In Oostkamp heeft het bestuur steeds bewust gekozen voor speelruimte voor kinderen. Zo zijn er 16 uitgeruste speelpleinen, verspreid over de gemeente. Het is evenwel niet voor ieder kind mogelijk zich steeds naar het speelplein te verplaatsen om daar naar hartelust te spelen onder toezicht van (groot)ouders of grote broer of zus. Soms is die verplaatsing door het drukke verkeer alleen al een hele onderneming. Vroeger was de straat de plaats voor sociaal contact en ontspanning. Kinderen konden er onbezorgd en veilig spelen, jong en oud sloegen een praatje op straat… Dit alles is evenwel vandaag niet meer zo evident. Als gemeentebestuur kunnen we deze nostalgische taferelen niet helemaal terugbrengen, maar met de mogelijkheid om speelstraten te organiseren, kunnen kinderen op bepaalde plaatsen opnieuw veilig op straat spelen. In een speelstraat zijn de kinderen koning van de straat, maar ook ouders en buurtbewoners kunnen er elkaar ontmoeten of leren kennen. En wie zegt dat dit geen aanleiding kan zijn om een waar speelstraat-feest te organiseren? In het algemeen beleidsplan en in het jeugdwerkbeleidsplan kiest het bestuur resoluut voor de mogelijkheid tot het inrichten van speelstraten. Het is een manier om het sociale weefsel te versterken. Jong en oud krijgen de kans elkaar anders en beter te leren kennen. Hoe je een speelstraat kunt organiseren, lees je in deze brochure. Je vindt er een antwoord op een aantal belangrijke vragen, waaronder: - Hoe wordt jouw straat een speelstraat? Wat zijn de voorwaarden? - Wat zijn speelstraatverantwoordelijken en wat wordt van hen verwacht? - Moeten de bewoners akkoord gaan met de speelstraat? - Wat doet de gemeente Oostkamp voor de speelstraten? Heb je na het lezen van de infobrochure toch nog vragen. Aarzel dan niet om contact op te nemen met de dienst Jeugd. Daar kunnen ze je beslist verder helpen. De gemeente Oostkamp wenst je alvast veel succes met je speelstraat!
Jan Compernol Secretaris
Luc Vanparys burgemeester
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
Els Roelof schepen van jeugd en verkeer
3
Wat is een speelstraat ? Een speelstraat is “een openbare weg , waar tijdelijk en tijdens bepaalde uren aan de toegangen een hek geplaatst is met het verkeersbord C3 (verboden te rijden) en voorzien van een onderbord ‘speelstraat’ ”. Het wettelijk kader van speelstraten is vastgelegd in het koninklijk besluit van 1 december 1975. In Oostkamp is er een specifiek reglement dat de organisatie van Speelstraten regelt. Naast de wettelijke verplichtingen zijn er ook een aantal bijzondere voorwaarden, die de praktische organisatie van speelstraten in Oostkamp aanbelangen.
En nu concreet... In een speelstraat is de hele breedte van de openbare weg voorbehouden voor het spelen. Spelende kinderen worden gelijkgesteld met voetgangers. Parkeren is enkel toegestaan voor bewoners. Doorgaand verkeer is verboden. Enkel fietsers en bestuurders van een motorvoertuig die in de straat wonen of er een garage hebben, mogen -stapvoets- in de speelstraat rijden. Ook ‘prioritaire’ voertuigen (brandweer, politie, ziekenwagens, …) moeten natuurlijk de straat in kunnen wanneer nodig. Fietsers moeten zo nodig afstappen. Spelende kinderen en ook skaters hebben het statuut van voetganger. Zij mogen dus niet gehinderd of in gevaar gebracht worden.
Kan het ook in onze straat ? Niet elke straat kan speelstraat worden. De wettelijke voorwaarden zijn de volgende: • de openbare weg die men als speelstraat wil inrichten moet liggen op een plaats waar de snelheid beperkt is tot maximum 50 km per uur. •
De weg moet liggen in een straat of wijk met overheersend woonkarakter o zonder doorgaand verkeer o mag niet bediend worden door een geregelde dienst voor openbaar vervoer o zonder winkels en handelszaken
Voldoet je straat aan deze voorwaarden, dan is de kans groot dat je straat een speelstraat kan worden. De lokale politie zal dit, in overleg met de dienst verkeer, verkeerstechnisch onderzoeken.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
4
De spelregels
Zoals eerder gesteld is er een gemeentelijk reglement dat zegt wanneer en onder welke voorwaarden een speelstraat kan. De speelstraat kan enkel worden ingericht van de paasvakantie tot de herfstvakantie. Er is keuze uit: • éénmalig: één dag • een vaste dag per week (bvb. elke woensdag in de grote vakantie) • een vaste dag per maand (bvb. elke derde donderdag van juni juli en augustus) • gedurende een bepaalde periode (bvb. de drie laatste weken van juli, de ganse paasvakantie, enz…) Let wel: elk jaar moet de speelstraat opnieuw worden aangevraagd. De speelstraaturen, de uren waartussen de hekken worden geplaatst en de speelstraat alsdus is ingericht, kunnen zijn: • van 10 tot18 uur • van 14 tot18 uur Deze zijn wel steeds dezelfde voor een bepaalde straat. Je kan/mag dus niet de éne dag ‘kiezen’ voor 10 tot 18 uur en de dag nadien voor 14 tot 18 uur. Slechts één gekozen uurschema blijft geldig voor de periode van de speelstraat in dezelfde straat. •
Fietsers en bestuurders van auto’s en andere motorvoertuigen, die in de speelstraat wonen of er een garage hebben, mogen er wel rijden, maar dan wel stapvoets. Hulp- en ordediensten mogen uiteraard ook door.
•
In een speelstraat moeten alle andere weggebruikers voorrang verlenen aan voetgangers, skaters en spelende kinderen.
•
Bewoners mogen parkeren in de speelstraat, al is het voor de kinderen natuurlijk leuker als ze wat meer ruimte krijgen.
•
De speelstraat is geen extra kinderopvang: de ouders blijven zelf verantwoordelijk voor hun kinderen.
•
De speelstraatverantwoordelijken, eigenlijk de ‘peters en meters’ van de speelstraat zijn het aanspreekpunt voor het gemeentebestuur en voor de bewoners van de straat. Op hun opdrachten komen we verder terug.
•
Niet alleen kinderen genieten van de speelstraat, maar ook de volwassenen: plots is er weer plaats voor een buurtfeestje, een babbel, een aperitiefje, … wie weet gaan de volwassenen niet weer spelen?! Een gevecht met waterpistolen of een partijtje tennis op straat…
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
5
Speelstraten in Oostkamp: van aanvraag tot goedkeuring De aanvraag De eerste stap is een aanvraag voor een speelstraat indienen bij de dienst Jeugd. Wanneer moeten de aanvragen binnen zijn? Ieder jaar worden de einddata voor het indienen van de aanvragen voor het inrichten van een speelstraat medegedeeld via de gemeentelijke informatiekanalen (Kleine Merel en website). Bij twijfel kan je ten allen tijde terecht op de dienst Jeugd.
Het aanvraagformulier, alsook alle informatie over speelstraten, kan je aanvragen bij de dienst Jeugd of downloaden van de gemeentelijke website.
Onderzoek Wanneer de aanvraag binnen is bij de dienst Jeugd gaat hij voor advies naar de dienst Verkeer. Die onderzoekt alle aanvragen en formuleert, in overleg met de politie, een verkeerstechnisch advies: zij oordelen of de aangevraagde straat voldoet aan de voorwaarden zoals die in het reglement zijn opgenomen, onder andere: •
heeft de straat een overwegend woonkarakter?
•
is de maximumsnelheid in de straat (of een deel van een straat, wat het hoeft niet altijd de gehele straat te zijn) beperkt tot 50 km/uur?
•
is er in de aangevraagde straat geen doorgaand verkeer?
•
passeert in de straat geen openbaar vervoer?
•
zijn er winkels in de straat? Zo ja, dan kan daar géén speelstraat.
Wanneer dit onderzoek is afgerond, geven zij het advies door aan de dienst Jeugd. De aanvragers krijgen hierna schriftelijk nieuws, zowel bij positieve als negatieve beoordeling van de aanvraag.
Akkoord buurtbewoners
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
6
Eens je weet dat je straat in aanmerking komt, moet je de andere bewoners nog inlichten (dit kan met deze informatiebrochure) en overtuigen om van de straat een speelstraat te maken. Twee derde van de bewoners van de toekomstige speelstraat, of indien het niét de volledige straat behelst van die huisnummers binnen de aangevraagde zone, moet akkoord gaan. Elk huisnummer heeft hierbij één stem, ongeacht het aantal bewoners. Dat wordt dus handtekeningen verzamelen! Hiervoor is een standaard bewonersenquête opgemaakt. De aanvragers moeten de nodige handtekeningen twéé maand voor de eerste speelstraatdag indienen bij de dienst Jeugd. Bezorg je deze reeds mee met de aanvraag, dan heb je meteen twee vliegen in één klap!
De bewonersenquête kan je krijgen bij de dienst Jeugd, maar vind je ook op de gemeentelijke website onder de rubriek ‘jeugd’.
Opmaak van het tijdelijk verkeersreglement Nadat je de goedkeuring verzameld hebt van 3/4de van de bewoners maakt de gemeente een tijdelijk politiereglement op. Daarin staat wanneer de straat speelstraat is, de afgesproken uren, enz … Het College van Burgemeester en Schepenen dient dit goed te keuren, zodat de speelstraat officieel kan en mag worden ingericht. De speelstraatverantwoordelijken krijgt per brief melding van de beslissing.
Spelen maar! Nu alle papierwerk achter de rug is en de nodige officiële stukken in orde zijn, kan de speelpret beginnen. De gemeente bezorgt de nodige verkeerssignalisatie: •
de hekken die geplaatst moeten worden wanneer de speelstraat ingericht is
•
het juiste verkeersbord C3, met daaronder de aanduiding ‘speelstraat’ en de uren waarop de speelsraat is ingericht. Deze borden zijn aan de geleverde hekken bevestigd.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
7
Wat zijn de taken van de speelstraatverantwoordelijken? Alles begint bij de opstart van het dossier. Eén of meerdere personen, en ideaal: de ganse straat, dient een aanvraag in voor het opstarten van het dossier speelstraat. Daarbij moeten minimaal drie speelstraatverantwoordelijken opgegeven. Zij zijn de rechtstreekse contactpersonen vanuit het gemeentebestuur. Zij zijn ook diegene die toezicht houden op de speelstraat. 1. De speelstraatverantwoordelijken zorgen voor de aanvraag en de nodige handtekeningen in de straat De speelstraatverantwoordelijken staan ook in voor het verzamelen van de nodige handtekeningen en informeren de buren in de volledige straat over de beslissing over de aanvraag. Ze zijn met andere woorden de trekkers van de speelstraat. Let wel: elk jaar dient een nieuwe aanvraag ingediend! (artikel 4 punt 2 van het reglement) 2. De speelstraatverantwoordelijken zorgen voor het plaatsen en weghalen van de afsluithekken Dit betekent concreet dat de verantwoordelijken, afhankelijk van het gekozen aanvangsuur, de hekken plaatsen: •
om 10 uur, indien men opteert voor de speelstraat van 10-18 uur
•
om 14 uur, wanneer men opteert voor de speelstraat van 14-18 uur
’s Avonds moeten zij er ook voor zorgen dat de hekken terug van de openbare weg verwijderd worden om 18 uur. Tijdens de duur van de speelstraat moeten de hekken blijven staan. De verantwoordelijken moeten er dan ook op toe zien dat, indien mensen die in de speelstraat mogen rijden (bewoners van de straat) de hekken ook terugplaatsen . Aandachtspunten bij het plaatsen van de hekken: o De hekken moeten zichtbaar zijn vanuit de aanpalende straten. Je kunt ze het beste aan het begin en het einde van de straat of een aantal meter in de straat plaatsen, zodat autobestuurders tijdig kunnen stoppen als ze de straat inrijden. o Zorg er bij het plaatsen van de hekken voor dat fietsers makkelijk langs of tussen de hekken kunnen.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
8
Om 18 uur, het einde van de speelstraatdag, neem je de hekken altijd weg. o Het plaatsen en weghalen van de hekken kan je samen met de kinderen doen. Zo weten zij precies waar en wanneer de speelstraat begint en eindigt. o Ook in éénrichtingsstraten moet je aan beide kanten van de straat een verkeershekken plaatsen. Enkel waar men de straat mag inrijden wordt het bord ‘rijden verboden’ C3 + onderbord ‘speelstraat’ geplaatst. o
Heb je vragen rond de correcte plaatsing van de hekken? Contacteer gerust de dienst verkeer of spreek er je wijkagent over aan. Ze helpen je graag met raad en daad! (contactgegevens achteraan deze brochure)
3 De speelstraatverantwoordelijken staan in voor het goede verloop van de speelstraat Het is verplicht dat minstens één speelstraatverantwoordelijke tijdens de momenten dat de speelstraat is ingericht een oogje in het zeil houdt. Loopt alles goed? Worden de gemaakte afspraken gerespecteerd? Staan de hekken nog juist opgesteld? … Maar laat dit duidelijk zijn: een speelstraat is géén gratis kinderopvang! De ouders blijven zelf verantwoordelijk voor hun kinderen en blijven aansprakelijk voor eventuele toegebrachte schade door henzelf of hun kinderen aan derden. Er moet minstens één speelstraatverantwoordelijke zijn die toezicht houdt wanneer de speelstraat is ingericht. Men dient hierover zelf de nodige afspraken te maken. Het staat de aanvragers vrij om méér verantwoordelijken op te geven, zodat een beurtsysteem er kan voor zorgen dat minstens één iemand effectief toezicht houdt. En zeg zelf: hoe meer zielen hoe meer vreugd …
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
9
4 De speelstraatverantwoordelijken maken afspraken Zoals het reglement stelt, moeten er minimaal drie speelstraatverantwoordelijken zijn. Wanneer de speelstraat ingericht is, moet minstens één van hen toezicht houden. Zijn er meer speelstraatverantwoordelijken, dan is het ‘eenvoudiger’ om een beurtsysteem op poten te zetten. Daarom is het goed dat de speelstraatverantwoordelijken onderling goede afspraken maken. We geven een aantal punten mee: •
Wie plaatst de hekken op straat en wie zet ze terug aan de kant?
•
Hoe organiseren we het toezicht? Maken we een beurtrol? Eén verantwoordelijke per dag (bvb verantwoordelijke A telkens op maandag, B op dinsdag,…)
•
Wat doen we met geparkeerde auto’s? Spreken we de eigenaar aan? Spreken we af om zoveel mogelijk auto’ of op de oprit te plaatsen, of in de garage of buiten de straat om meermaals ‘in- en uitrijden’ van de straat te vermijden?
•
Hoe betrekken we alle bewoners in de speelstraat? Kan een ‘speelstraatreceptie’ op de eerste dag een idee zijn? Waarbij de speelstraatverantwoordelijken nog eens alles op een rijtje zetten en toelichten hoe het toezicht zal verlopen? Dit kan meteen ook voor alle buurtbewoners een informeel ontmoetingsmoment zijn dat hen dichter bij elkaar brengt.
•
Wat doen we met het voetballen op straat? En fietsen? Klein en groot zullen ‘hun plaats’ in de speelstraat opeisen…
•
Hoe houden we rekening met bewoners die geen voorstander zijn van de speelstraat?
•
Hou er rekening mee dat ook kinderen uit de nabijgelegen straten graag in je straat komen spelen.
•
Wie zorgt er voor dat iedereen in de straat op de hoogte is? Hoe pakken we dit aan?
En als er nog tijd rest … na het spelen: evaluatie !
Als de ‘speelstraattijd’ er op zit, is het goed ook eens terug te blikken… Wat liep goed, wat liep minder? Hoe was de reactie van de buurt ? Zijn er activiteiten georganiseerd en hoe waren die? Wat vonden de kinderen zelf? Werd het tijdelijk verkeersreglement nageleefd? Hoe was de ondersteuning vanuit het gemeentebestuur? Was er voldoende informatie en ondersteuning? enz … Als leidraad hierbij hebben we een documentje met een aantal vragen over alle aspecten van de speelstraat. Dit kan jullie helpen om de evaluatie te doen. Graag hadden we dan ook dat jullie bevindingen, suggesties en voorstellen overmaken aan de dienst Jeugd… we zijn u nu reeds dankbaar!
Het evaluatieformulier kun je krijgen bij de dienst Jeugd of kan je downloaden van de gemeentelijke website.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
10
Enkele tips die van je speelstraat een (groter) succes maken !!!
•
Maak de speelstraat bekend. Buurtbewoners en kinderen kan je best op voorhand informeren via een brief. Informeer niet enkel de bewoners van de speelstraat, maar ook van de omliggende straten. Zodat deze niet schrikken wanneer plots de straat is afgesloten of joelende kinderen net iets meer lawaai gaan maken.
•
Je kan de speelstraat officieel en feestelijk openen en bewoners en kinderen daarbij uitnodigen. Een drankje en een hapje kunnen het geheel wat aangenamer maken. Bewoners leggen zo ook vlugger contact met elkaar.
•
De bedoeling van een speelstraat is om kinderen vrij en veilig op straat te laten spelen. Als je wil kan je uiteraard ook activiteiten organiseren. Of meespelen met de kinderen …
•
Spreek vooraf duidelijk af welke spelen toegelaten zijn en welke niet. Voetballen en luide muziek kunnen bijvoorbeeld voor overlast zorgen.
•
Automobilisten die in een speelstraat wonen of er een garage hebben, mogen er ook tijdens de speelstraaturen parkeren. Toch raden wij iedereen aan tijdens de speelstraaturen elders te parkeren, of om op zijn minst een deel van de straat autovrij te houden. Zo blijft de straat met spelende kinderen overzichtelijk en wordt de eventuele schade aan geparkeerde auto’s met vervelende discussies vermeden.
•
Kinderen kunnen veilig op straat spelen, maar na de uren is de straat weer een gewone openbare weg waar het verkeer de volle aandacht opeist. Het is belangrijk de kinderen daar op attent te maken, bijvoorbeeld door de speelstraat officieel weer te beëindigen. Ouders spelen hier een belangrijke rol.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
11
Speelstraatdocumenten op een rij • • • • •
Gemeentelijk reglement speelstraten Aanvraagformulier speelstraten Bewonersenquête speelstraten Evaluatieformulier speelstraten Deze infobrochure ‘Speelstraten gemeente Oostkamp’
Je kan ze verkrijgen bij de dienst Jeugd of downloaden op www.oostkamp.be/jeugd
Contactpersonen
Dienst Jeugd De dienst Jeugd coördineert de speelstraten. Deze dienst is ook het eerste aanspreekpunt. Peter Alleman - Jeugdconsulent De Valkaart, A. Rodenbachstraat 42, 8020 Oostkamp t 050 83 31 92 E-mail:
[email protected]
Dienst Verkeer Luc Van Elslander Stationsstraat 150, 8020 Oostkamp t 050 83 31 47 E-mail:
[email protected]
Politiezone Het Houtsche – Wijkagenten Siemenslaan 6, 8020 Oostkamp t 050 82 08 00 E-mail:
[email protected]
Dank aan: De jeugddienst van Gent voor het aanleveren van enkele speelstraatfoto’s om deze brochure mee kleur te geven. De jeugddiensten van Brugge en Wingene voor de ondersteuning en info. De collega’s op de gemeente die mee instaan voor de realisatie van de speelstraten.
Infobrochure speelstraten gemeente Oostkamp
12
