Mijn naam is Sam VOETEN en ik ben kandidaat-voorzitter voor JONGCD&V Nationaal. Als gedreven basketballer weet ik dat niet alleen de gestalte en het volume het verschil maken. Winnen doe je immers nooit alleen, maar als team. Een team zet geen resultaat neer zonder een strategie en de passie van een coach. En een coach verdient nooit het respect van zijn team als hij aan de zijlijn blijft staan roepen. In basketbal leer je dunken, maar altijd is dat het gevolg van een briljante pass van een ploegmaat. In politiek is er geen plaats voor eigendunk. Omdat onze samenleving voortdurend verandert. Omdat veranderingen uitdagingen vormen die je niet uit de weg kan gaan. En een uitdaging komt nooit alleen. Je kan dan voor jezelf kiezen om aan de zijlijn te gaan staan en erg luid te roepen. Dat is een luxepositie die velen voor zichzelf weggelegd zien. Maar voor die rol pas ik. Ik wil graag mét jullie het veld betreden en hoop dat we samen het verschil kunnen maken. De beste coaches staan binnen de lijnen. JONGCD&V heeft een nieuwe strategie nodig. Eén die de hele beweging weer verenigt en in the winning mood brengt. Eén waarin onze leden zich herkennen. We beschikken over een groot menselijk kapitaal in onze organisatie. Dat bewezen de talrijke, gedreven jongerenkandidaten op onze lijsten. Maar we moeten dat kapitaal zorgvuldig beheren en het niet verspillen aan de match van de dag. We moeten ons niet fixeren op de uitslag van 14 oktober 2012. Dat was in sportieve termen hoogstens een gelijkspel. Een uitslag die vooral de noodzaak van vernieuwing aantoonde. Vernieuwing die ons opnieuw kan doen winnen. Het traject na 14/10 is dus veel belangrijker. Wij kiezen als jonge christendemocraten bewust voor een langetermijnstrategie. Waarom zou dat dan niet van toepassing zijn op onze eigen werking? Als coach geloof ik sterk in het in contact brengen van mensen. Ik zie onze jongeren als een dynamisch netwerk dat mensen aan zich kan binden onder het label: CONNECT. Ik nodig jullie graag uit om hieronder kennis te maken met de CONNECTprincipes, een driepunter als het ware. Deze drie principes vormen de oranje draad doorheen mijn programma. Zij zijn de fundamenten waarop ik JONGCD&V opnieuw wil uitbouwen. Tot binnenkort! Sam VOETEN
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-1-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
Mijn naam is Sam Voeten en ik vind JONGCD&V leuk. Dag JONGCD&V’er! Als je het niet erg vindt, stel ik me graag even voor. Voor zij die mij reeds kennen: skip this one! Mijn naam is Sam Voeten. Ik ben 24 jaar en geboren en getogen in Merksem, één van de Antwerpse districten. Ik studeerde Politieke Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen en volgde een master Overheidsmanagement aan de UGent. Momenteel maak ik mijn bachelor Rechten af en werk ik als parttime adviseur voor de stad Antwerpen. Het feit dat je momenteel dit programma leest, betekent dat jij op de hoogte bent van mijn kandidatuur voor het nationaal voorzitterschap van JONGCD&V. Een engagement waar ik me ten volle voor wil gooien. Een uitdaging die ik samen met jullie wil aangaan. Mijn engagement voor de christendemocratie begon zo’n zeven jaar geleden bij JONGCD&V Merksem. Het waren de eerste, ietwat onwennige stappen binnen ‘de politiek’. Die christendemocratie sprak me ontzettend aan en zette me er ook toe aan om de Christendemocratische Studenten in Antwerpen herop te richten. De goesting om gelijkgestemde jongeren samen te brengen en te laten nadenken, vertaalde zich na mijn universitaire loopbaan in het voorzitterschap van JONGCD&V regio Antwerpen, dat ik reeds drie jaar met veel enthousiasme en plezier uitoefen. Zoals ik al zei, geloof ik sterk in dynamische netwerken. Ik trok dan ook geregeld naar nationale activiteiten om zo andere jongeren te leren kennen. Ik engageerde me binnen verschillende werkgroepen en kreeg de schitterende kans om het Back to the Future-congres te organiseren. Verder herken je mijn naam misschien van de Radikaal, waarvan ik hoofdredacteur ben. JONGCD&V is een zeer belangrijk deel van mijn identiteit. In die vele jaren heb ik – samen met en dankzij vele anderen – de kans gehad om mee te werken aan de uitbouw van een christendemocratisch project. Ik heb onze beweging leren kennen, met haar sterke en minder sterke punten. Met haar fraaie en iets minder fraaie kanten. Over één zaak zijn we het allemaal eens. We staan als jonge christendemocraten op een kruispunt, zowel op het niveau van de beweging als op het vlak van ideologische reflectie. Ik heb een programma uitgeschreven om de komende twee jaar die tweevoudige uitdaging aan te gaan. Zonder al te veel contextanalyse, maar met een zeer zuivere focus op onze beweging en haar toekomst. Dat kan en wil ik niet alleen doen. Daarvoor heb ik jullie vertrouwen nodig. Ik hoop dat dit programma een eerste stap kan zijn in onze samenwerking.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-2-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
Let’s be honest: de traditionele jongerenpartij is een zaak van het verleden. Dit betekent dat ook de oude recepten om onze beweging te hervormen passé zijn: onze interne organen wat finetunen, hier en daar een activiteit extra promoten, … Het is simpelweg niet voldoende. We moeten de hoofden bij elkaar steken, focussen op wat écht belangrijk is en durven out of the box–oplossingen aan te reiken. JONGCD&V moet meer dan ooit een dynamische en open organisatie worden. Jongeren vragen en verwachten een interactieve communicatie, zowel horizontaal (bijvoorbeeld tussen de verschillende afdelingen of regio’s onderling) als verticaal (de verbinding tussen lokaal-regionaal-provinciaalnationaal). Onze beweging heeft geen nood aan ingewikkelde structuren, stemprocedures en statuten. Organen mogen namelijk nooit een doel op zich zijn, maar moeten juist onze beweging dienen in de brede zin van het woord. Lokale afdelingen zijn hierbij prioritair. We werken een methode uit die ons toelaat onze leden eenvoudiger te laten connecten. We zullen hiervoor onze werking en haar organen niet enkel moeten reorganiseren, maar zelfs herdenken. Het is tijd voor een nieuwe democratiseringsgolf binnen onze werking waarbij transparantie en participatie de oranje draad zullen vormen. We mogen ons niet blind staren op titels en hiërarchie. Het moet voor iedereen mogelijk zijn om engagement en verantwoordelijkheid op te nemen en de kans te krijgen zijn of haar steentje bij te dragen. Projectmatig werken wordt dé nieuwe uitdaging. We heractiveren niet enkel de bestaande werkgroepen – zijn sommige trouwens permanent nodig? – maar richten ook task forces op rond specifieke, ad hoc opborrelende thema’s (cf. GAS-boetes). Soms moet je de waarheid onder ogen durven komen: de (nationale) beweging ligt grotendeels plat, de werking is verouderd Met het CONNECT-programma wil ik onze beweging naar the next level tillen. De ideeën die ik aanreik, lijken in eerste instantie misschien gewaagd. Maar dat ze JONGCD&V een tweede adem kunnen geven, daar ben ik wél van overtuigd. Een goed geoliede machine anticipeert beter en vooral sneller op potentiële uitdagingen. Het is onze taak om onze jongeren opnieuw meer samen te brengen, best practices uit te wisselen en aan benchmarking te doen. Het delen van solide ideeën is de toekomst van een performante jongerenorganisatie. We connecten onze beweging en maken van JONGCD&V opnieuw dé lerende organisatie bij uitstek.
GEEF DE BEWEGING IN HANDEN VAN DE BEWEGING
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-3-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
De samenleving in het algemeen en onze jongerengeneratie in het bijzonder staan voor immense uitdagingen. Dit zowel op sociaal-economisch, ecologisch als maatschappelijk vlak. Meer dan ooit is er nood aan een sterk christendemocratisch verhaal. Een verhaal dat een maatschappij die zich voortdurend in vraag stelt, de weg kan tonen. Het is onze opdracht om daarbij te blijven waken over de belangen van de jonge generatie en deze te verdedigen. JONGCD&V moet daartoe blijvend investeren in het contact met de samenleving. Ze mag haar nooit mijden. Geen enkele (strijd)locatie geven we op voorhand op. We moeten mensen opnieuw aan ons binden en hen dus zeker niet ontlopen. Onze beweging beschikt momenteel over een enorme hoeveelheid getalenteerde jongeren. Ik zie veel jonge christendemocraten die met een terechte dosis zelfvertrouwen en moed op straat de discussie aangaan over de noodzaak van onze overtuiging. Die energie is exact wat we nodig hebben, maar wordt tot op de dag van vandaag niet gestroomlijnd, laat staan dat we onszelf hierin laten coachen. Er zit voldoende talent in onze beweging. Maar ook talent moet hard werken om zich bij te schaven. Ook talent heeft nood aan de juiste tools om uitmuntendheid te bereiken. Het Lolacongres en de vernieuwde ZomerUnief zijn voorbeelden van belangrijke stappen in de goede richting, maar het kan nog beter. Dat zijn de momenten bij uitstek om onze jongeren intens bij te schaven, ja zelfs op te leiden. Maar intern hard werken, moet zich extern veruitwendigen. We treden naar buiten en verspreiden onze politieke microbe in de samenleving. Jongeren zijn ontzettend vatbaar voor het vuur van een politieke passie, wat men ook durft beweren. Het is aan ons om dat vuur aan te wakkeren. De christendemocratie is vandaag de dag geen evidentie meer. Laten wij, de wifi-generatie, ervoor zorgen dat ze weer up-to-date wordt. Christendemocraten opereren daarbij op de ground floor, niet in een ivoren toren. We lanceren een generatie die opnieuw durft uitbreken, maar op een moderne manier. Een generatie die op straat, op de universiteit of in de koffiebar het 1-op-1-gesprek durft aangaan. Wij zijn jong en wij zijn christendemocraat. Dat zit niet alleen in ons DNA, maar in het DNA van vele anderen die geen lid zijn of nooit zouden overwegen om op ons te stemmen. Net die trigger moeten en zullen we vinden.
BLIJF DE STEM VAN EEN GENERATIE
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-4-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
De immense uitdagingen die op onze generatie en samenleving afkomen vragen om een krachtig christendemocratisch antwoord, een verhaal waar JONGCD&V aan mee schrijft. JONGCD&V gaat terug naar haar essentie. We zetten in op een actualisering van onze ideologie en maken een vernieuwende connection met onze grondbeginselen. Dit is een dubbele opdracht. We diepen enerzijds onze theoretische uitgangspunten uit. Waar staan we voor? Wat is de bottom line van ons christendemocratisch gedachtegoed? Anderzijds ontwikkelen we als politieke jongerenbeweging ook een christendemocratische praktijktoets die we toepassen op thema’s of standpunten die opborrelen vanuit de samenleving. Dat geldt dus ook voor de eigen moederpartij. Als er één krachtlijn doorheen onze opdracht moet lopen is het wel de X-test: hoe christendemocratisch mogen we onszelf als (JONG)CD&V’ers eigenlijk noemen? Als christendemocraten zijn we het niet enkel aan onszelf, maar ook aan de toekomstige generaties verplicht om verder te durven kijken dan de volgende opiniepeiling of de volgende verkiezingsuitslag. We pinnen ons niet vast op een politieke agenda. Een langetermijnstrategie, dat moet ons doel zijn. Daarbij mogen we de talrijke moeilijke vraagstukken die op ons afkomen niet uit de weg gaan en durven duidelijke, krachtdadige keuzes te maken. Een ideologische centrumpositie is een politieke sterkte, maar mag niet resulteren in besluiteloosheid, eindeloos gepalaver en verwaterde standpunten. Christendemocratie is immers zoveel meer dan het traditionele ‘enerzijds-anderzijds’ verhaal. De christendemocratie moet de lakmoesproef kunnen doorstaan1. Uiteraard zijn we in die opdracht constructief, anders zouden we geen christendemocraten zijn. We dagen onze moederpartij in het bijzonder en de samenleving in het algemeen uit met standpunten die werkelijk gedragen worden. Dit vergt een netwerkgerichte benadering die uiteindelijk resulteert in een meer democratische en transparante standpuntbepaling. Dit zal automatisch leiden tot een hogere betrokkenheid en een betere doorstroomcommunicatie. And let’s think big: JONGCD&V moet het aandurven om als voorloper met nieuwe, out of the boxideeën op de proppen te komen en mag het niet nalaten deze met een gezonde portie lef en overtuigingskracht aan de man te brengen. JONGCD&V staat in de frontlinie van deze generatie en nergens anders.
BOUW VERDER OP EEN STEVIG CHRISTENDEMOCRATISCH FUNDAMENT
1
De lakmoesproef houdt in dat het tegenovergestelde van een ingenomen standpunt ook zinnig moet zijn. Zo is niemand tegen een “warme samenleving”. Door zo’n type standpunten in te nemen, kan je jezelf niet onderscheiden.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-5-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
Inhoudsopgave
HET CONGRES ALS INHOUDELIJK HOOGTEPUNT VAN DE BEWEGING
7
HET NATIONAAL BUREAU: DRAAISCHIJF VAN ONZE BEWEGING
8
NATIONAAL KADER EN RAAD SMELTEN SAMEN TOT NATIONAAL FORUM
9
VRIJWILLIGERS MET DE ‘V’ VAN VERANTWOORDELIJKHEID
10
STATUTEN EN DRAAIBOEK: EENVOUDIGE EN DUIDELIJKE LEIDRAAD
11
COMMUNICATIE: ESSENTIEEL ONDERDEEL VAN EEN TRANSPARANTE BEWEGING
12
DE WERKGROEPEN: INHOUDELIJK, PROJECTMATIG EN AD HOC
13
LOKALE AFDELINGEN: DÉ SPIL VAN ONZE BEWEGING
14
I WANT TO BREAK FREE
15
OPNIEUW NAAR DE SCHOOLBANKEN
16
DE MOEDERPARTIJ IS GEEN VIJAND MAAR EEN PARTNER
17
DMM
18
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-6-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
« Het congres als inhoudelijk hoogtepunt van de beweging » Het jaarlijks ledencongres is dé democratische hoogmis van onze beweging. Na maandenlang voorbereidend werk wordt er intens gediscussieerd over de congrestekst, worden er allerlei vormingen gegeven en is er voldoende ruimte om te netwerken en te relaxen. Als het goed is, mag je het ook zeggen: onze congressen zijn van een bijzonder hoogstaand niveau. Maar het kan zeker nog beter. Hoezo? Onze congrestekst wordt niet ten volle benut. Ten eerste beschouwen we het (gewaardeerde) werk van de inhoudelijke congreswerkgroep teveel als een eindpunt. Die mentaliteit moet veranderen en vraagt dus om een ander uitgangspunt. Vóór de aanvang van het congres hebben we namelijk geen finaal document, maar eerder een draft waarmee onze leden aan de slag kunnen en die ze kunnen amenderen. Na de amendering volgt dan de nodige redactie én bekendmaking. Dat vergt extra energie, maar heeft tevens een ontzettend positief effect op de bereidheid om de tekst bij de horens te vatten. Ten tweede dagen we de moederpartij te weinig uit om op onze standpunten in te gaan. De tijd dat Jean-Luc Dehaene de partijtop angst inboezemde met een nakende congrestekst ligt reeds ver achter ons. Waarom nodigen we CD&V niet uit om over onze spitante teksten te reflecteren? Waarom laten we hen onze kritieken niet weerleggen? Een gebrek aan inspanningen om dit te doen vanwege de moederpartij, impliceert voor mij een aanvaarding van het standpunt van JONGCD&V. Zo kunnen we als jongeren inbreken in onze partij. Het congres is op die manier een inhoudelijk hoogtepunt, maar zeker geen politiek eindpunt. We introduceren een mentaliteitsswitch ten aanzien van ons jaarlijks congres. De congrestekst is een draft die pas na het congres aan eindredactie wordt onderworpen. We dagen de moederpartij uit om te reflecteren over onze tekst. Dat kan met een panel, bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende geledingen. Wie met ons de discussie niet durft aangaan, erkent en bevestigt onze standpunten. Op die manier kunnen we inhoudelijk inbreken bij de partij. We brengen het congres terug naar midden februari, na de examens en de lesvrije week. We houden echter ook rekening met de krokusvakantie. Er bestaat niets zo frustrerend als het missen van een congres omdat je reeds lang op voorhand vakantie gepland hebt. We streven naar tenminste één actualiteitsmotie per congres. Er moet zich wel een opportuniteit voordoen. Actualiteit creëert zichzelf niet. We verhogen de bekendheid van de tekst. Deze wordt rondgestuurd en op de website gepost. Wie onder ons heeft al eens een definitieve tekst gelezen? Bij verkiezingscongressen zal er door de leden altijd gestemd kunnen worden, ook al nemen zij niet noodzakelijk deel aan het congres zelf. Op het Back to the Future-congres werd dit reeds toegepast. Cijnskiesrecht komt nooit meer terug. De plenaire vergadering wordt zoals dit jaar bij het LoLa-congres vervroegd naar zaterdag. Op die manier blijven de geesten nog een laatste moment scherp en zit de tekst niet in een ver afgelegen kamer van het achterhoofd. Nadien maken we de mentale switch naar ‘ontspanning’ Zaterdag is onze inhoudelijke dag. Op zondag staat de beweging centraal (denk aan een teambuildingsmoment bijvoorbeeld). CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-7-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Het Nationaal Bureau: draaischijf van onze beweging
»
Het Nationaal Bureau vormt één van de drie belangrijkste beslissingsorganen binnen JONGCD&V, samen met het Nationaal Kader en het jaarlijks ledencongres. De impact van haar beslissingen is dan ook niet gering. Toch merken we dat ondanks het belang van het bureau geen gelijkaardig niveau van transparantie aanwezig is. Om dit te democratiseren organiseren we een betere communicatie naar onze leden toe. Verder is het in het licht van de responsabilisering van onze bureauleden onbegrijpelijk dat er geen verslag wordt opgesteld. We bekijken voorts ook de functieomschrijving van een nationaal bureaulid. Een bureaulid beperkt zich niet tot het uittekenen van het nationaal beleid, éénmaal per week in de Wet89. Meer nog, ik ben voorstander van een intensere samenwerking op twee vlakken. Verticaal, door de vinger aan de pols van lokale afdelingen te houden. Horizontaal, door actief te participeren in de nationale werking, onder andere via de opvolging van werkgroepen. Het bureau blijft op wekelijkse basis samenkomen en tekent het beleid uit. Eén keer per maand gaat men op locatie en nodigt een nationaal bureaulid zijn of haar collega’s uit in zijn of haar provincie. De vergadering kan – naargelang de inhoudelijke of strategische beslissing – gedeeltelijk open gehouden worden. Iedereen welkom dus. Zo verkleinen we de afstand tussen bureau en lokale afdelingen. De bureauleden vergroten hun betrokkenheid bij de lokale afdelingen in hun provincie. Dit brengt onder andere met zich mee dat ze zich geregeld laten zien op activiteiten en aanspreekbaar zijn. Waar dit nog niet structureel gebeurt, worden ze opgenomen in de provinciale kern van de jongeren. Op de bureauvergadering verslag uitbrengen van hetgeen beweegt in de provincies wordt een vaste gewoonte. Opstellen van inhoudelijke dossiers en voorbereiden van standpunten worden gelijkmatig verdeeld onder de bureauleden, naargelang hun expertise en interesse. We spreiden hiermee de werklast en stimuleren we tot diepere reflectie. Iedereen houdt mee de pen vast van ons gezamenlijk verhaal. Elk bureaulid zet zich actief in voor één of meerdere werkgroepen. Dit kan op verschillende manieren ingevuld worden: zowel een trekkers- als een opvolgingsfunctie kan nuttig zijn. Let op: opvolgen en deelnemen zijn geen synoniemen voor controleren. We verhogen de transparantie van de bureaubeslissingen. We communiceren deze op geregelde basis via de geijkte kanalen (waaronder de wekelijkse nieuwsbrief) en naar de juiste personen. Er wordt een verslag van de bureauvergadering opgesteld. Op deze manier – en zo hoort het gewoonweg in elke moderne organisatie – kan je een vorm van transparantie en terugkoppeling introduceren. De link naar het verslag komt in de wekelijkse nieuwsbrief.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-8-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Nationaal Kader en Raad smelten samen tot Nationaal Forum
»
Het Nationaal Kader komt drie maal per jaar samen en is één van de belangrijkste sturingsorganen van onze beweging… Althans in theorie. Momenteel krijgt het Nationaal Kader – waar nochtans alle regio’s en provincies in vertegenwoordigd zijn – niet de rol (laat staan het aanzien) die het normalerwijze verdient. Meer dan een goedkeuringsorgaan kan je het bezwaarlijk noemen. Laat ‘vergaderen om te vergaderen’ maar over aan de oudere generatie. Organen zijn een middel, geen doel op zich. Ook de Nationale Raad is aan vernieuwing toe. Waar het Nationaal Kader meer een bewegingsorgaan zou moeten zijn, focust de Nationale Raad zich vooral op inhoudelijk debat en het vormen van een standpunt. Wat we in de praktijk echter zien, is een zeer lage opkomst (met vaak dezelfde gezichten) en slechts een beperkt debat. Ook de timing helpt vaak niet. De term – Nationale Raad – klinkt overigens als iets permanent, terwijl het dat zeker niet is. De draagkracht van de Nationale Raad is, kort sa mengevat, niet groot. Tijd voor een drastische denkoefening. We fuseren daarom het Kader en de Raad en zoeken naar een actuele invulling (inclusief nieuwe benaming) van dit orgaan. We trekken het opnieuw open. We verhogen de kenbaarheid en geven onze leden een zinnige reden om af te komen. Zo herleid je een orgaan niet tot een zoektocht naar aanwezigheden en volmachten, maar zal je de leden vanzelf zien toestromen. Let’s mingle things up. We creëren één orgaan dat beide onderdelen – beslissingen over bewegingsaspecten én inhoudelijke standpuntbepaling – kan combineren. Dat betekent niet dat we altijd beide zaken moeten behandelen. Nogmaals: we komen niet samen zonder nuttige reden. Let’s rename it. Een ‘Kader’ is per definitie iets geheel anders dan wat wij als JONGCD&V (willen) doen. En ook ‘Raad’ klinkt permanenter dan het in werkelijkheid is. Hernoem dit nieuwe orgaan daarom naar Nationaal Forum. Een forum belichaamt exact wat we willen doen: onze leden samenbrengen en gezamenlijk brainstormen, overleggen en uiteindelijk beslissen. Elk lid van JONGCD&V is welkom op het Nationaal Forum. De stemgerechtigden krijgen een stemkaart en onderscheiden zich op deze manier van de rest. Zo wordt een zetelend lid veel intenser geresponsabiliseerd. Het moet daarbij een goede gewoonte worden dat de voorzitter en zijn nationale bureauleden het beleid toelichten. De beslissingen van het Nationaal Forum worden in een verslag gegoten dat ter beschikking staat van de leden. Verder zijn onze website, de Radikaal en de nieuwsbrief de uitgesproken middelen om te berichten over het verloop van de voorbije meeting. We verhogen zo de kenbaarheid van en de betrokkenheid bij dit orgaan. We blijven het Nationaal Forum zoveel mogelijk koppelen aan andere activiteiten. We streven echter naar een situatie waarbij het Nationaal Forum op zichzelf opnieuw aantrekt. Verder kunnen op zichzelf staande activiteiten – zoals lezingen –de interesse aanwakkeren.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
-9-
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
Al te vaak werd het Nationaal Kader gezien als een verplicht nummertje. Het zou daarentegen hét moment moeten zijn waarop regionale en provinciale voorzitters ervaringen en kennis kunnen uitwisselen. Daarom is het nieuwe Nationaal Forum de ideale plek om nieuwe lokale of regionale voorzitters te verwelkomen. En is het zo gek om zij die ons verlieten (35+) uit te wuiven en succes te wensen op een gezamenlijk moment? Hen uitnodigen staat vrij en vraagt vooral een verstandige analyse van ons ledenbestand. Wie onze beweging wat kent, weet dat lokale of regionale frustraties zelden tot het nationale niveau doordringen. Niet iedereen neemt de telefoon en belt zijn of haar bureaulid, laat staan de voorzitter of het secretariaat. Investeer in het Nationaal Forum, als beslissingsorgaan (enerzijds beweging en anderzijds actualiteit) maar ook als een ontmoetings- en contactmoment. De therapeutische werking van dergelijke bijeenkomst mag niet onderschat worden. We organiseren minimaal drie Nationale Fora per jaar, dit om aan statutaire verplichtingen te voldoen. Verder werken we meer projectmatig en ad hoc. Een Nationaal Forum dat aan standpuntbepaling doet, kan je toch niet maanden op voorhand vastleggen? Actualiteit kan je namelijk niet controleren (cf. infra - I want to break free), we kunnen er enkel (snel) op reageren. Op deze manier – met bovenstaande suggesties in het achterhoofd – laten we onze beweging zichzelf niet vastrijden in een routineuze vergadercultuur die geen incentives bevat voor onze leden om (met de volle goesting) af te komen. We snijden het overtollig vet weg.
« Vrijwilligers met de ‘V’ van verantwoordelijkheid » Onze leden zijn de beste vrijwilligers die we hebben. Zij zijn ontzettend gemotiveerd om binnen onze christendemocratische beweging volledig belangeloos zich in te zetten voor ons project. Dat is goud waard en dat moeten we dan ook op die manier waarderen. De selectie met betrekking tot de organisatoren van de Wintertop en het congres, de locatie van de zomerbarbecue, uitreiking van de Gouden Duimen,… gebeurt op een eerlijke en transparante manier. Dit wil zeggen dat de aankondiging voldoende op voorhand gebeurt en dat we een uitgebreide motivering vragen. Het bureau beslist uiteindelijk over de geschikte kandidaat, en dit op een open bureau. Ze neemt dus een gemotiveerde beslissing en maakt deze kenbaar indien daar vraag naar bestaat. Wie iets doet, wordt daarvoor beloond. Zo wordt de schrijver van bepaalde teksten altijd vermeld. Eventueel ook zij die mee hebben geholpen met het ‘broeden’. Praktische en inhoudelijke medewerkers betalen steeds de helft van een activiteit (cf. Wintertop, jaarlijks congres, …)
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 10 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Statuten en draaiboek: eenvoudige en duidelijke leidraad
»
Statutaire bepalingen moeten een houvast bieden wanneer er een geschil ontstaat over de werking van JONGCD&V. Op dat ogenblik moeten onze statuten een leidraad zijn, en zeker geen bron van onzekerheid. Het kan niet zijn dat we ons telkens op het pad van de interpretatie moeten begeven. Zeker bij verkiezingskwesties heeft dit al meermaals tot intern conflict geleid. Het gaat bijvoorbeeld om de vereisten waaraan een bureaukandidaat moet voldoen. Of wat er gebeurt bij een lokale voorzitterswissel. Tot op heden werd er nog nooit iets aan gedaan. We zetten daarom ons vergrootglas op onze reglementen en analyseren waar potentiële valkuilen liggen. En opnieuw: less is more. Verder is het ook essentieel dat we de algemene kenbaarheid van onze statuten en ons draaiboek verhogen. Dit neemt veel twijfels bij onze leden in het bijzonder en binnen onze beweging in het algemeen weg. We starten een werkgroep op die onze statuten en het draaiboek onder de loep neemt. Het gaat hier om een inhoudelijke denkoefening over de regels van onze beweging. De voorzitter en de nationale coördinator volgen dit traject nauwgezet op. We voorzien voldoende juridische expertise zodat we later niet tegen de lamp lopen. Dit betekent dat er na afloop een externe controle wordt uitgevoerd. We verhogen de algemene kenbaarheid van onze interne regels. We wijzen lokale en regionale voorzitters op de aanwezigheid van deze documenten in de ploegenmappen. Verder zijn deze (geüpdatete) documenten steeds op te vragen bij het nationaal secretariaat. De nationale coördinator blijft het eerste aanspreekpunt bij betwistingen of vragen over de toepassing van onze regels. Een rationalisering van de statuten zal echter veel onzekerheid wegnemen. We laten ons niet verleiden tot opportunistische en eenvoudige quick win beslissingen. Géén ad hoc-oplossingen. Als we de democratisering van onze beweging hoog in het vaandel dragen, handelen we daar ook zo naar.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 11 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Communicatie: essentieel onderdeel van een transparante beweging
»
We kennen het allemaal vanuit het dagelijkse leven. Je zit met een vraag, maar weet in de verste verte niet wie jou met je probleem kan helpen. Ook binnen JONGCD&V kan dit voorvallen. Vragen over ledenlijsten, feedback over activiteiten, statutaire vraagstukken en zelfs politieke issues – het behoort allemaal tot het takenpakket van de nationale voorzitter, de bureauleden en het nationaal secretariaat. Een transparante beweging kan je maar creëren met een heldere en interactieve communicatielijn. Het tijdperk van een algemene oproep is trouwens niet voorbij, maar werkt veel minder efficiënt. We worden concreter en meer projectgebonden in de communicatie naar onze leden. Zo verdient de werkgroep onderwijs een concrete mailing naar de leerkrachten in ons bestand, en schrijven we de inwoners van de dertien centrumsteden aan als we het over stedenbeleid hebben. “Van het kaske naar de muur”: zowat het meest frustrerende gevoel dat iemand kan hebben. We installeren een bedrijfscode waarbij we maximaal twee verbindingen van ‘probleem’ naar ‘oplossing’ toestaan. Bureauleden zijn verkozen bij gratie van de leden. Zij bellen dus zelf om het probleem op te lossen en verwijzen niet blindelings door. Nogmaals: het gaat hier om een code, maar ik vertrouw op de dienstbaarheid van onze verkozenen. Het nationaal secretariaat verbindt zich ertoe om binnen de drie werkdagen een antwoord te formuleren op vragen vanuit de beweging. Signalen dat er soms geen antwoord komt, zijn ontoelaatbaar. Dit hoeft niet per se een definitieve respons te zijn. We bekijken alles geval per geval. Via de website maken we bekend wie waarvoor aanspreekbaar is (cf. infra). Lokale, regionale en provinciale voorzitters volgen dit goede voorbeeld. Kleine zaken zoals agenda’s die op tijd in de mailbox belanden en verslagen die niet te lang op zich laten wachten, helpen heel wat frustraties de wereld uit. Ons nationaal jongerensecretariaat – de mensen die zich elke dag inzetten om JONGCD&V draaiende te houden – staat niet vermeld op onze website (en bijvoorbeeld wel op die van CD&V!). We geven hen de plek die ze verdienen. Zo kunnen de vragen van onze leden gerichter gesteld worden. De nieuwsbrief wordt steeds op donderdag verstuurd. Op vrijdag wordt er namelijk al een overdosis aan nieuwsbrieven de wereld in gezonden. Eventuele reacties op de nieuwsbrief kunnen op deze manier ook nog voor het weekend beantwoord worden. Als je viral wilt gaan, gebruik je Youtube. Als de pers je niet de nodige aandacht geeft, gebruik je Youtube. Standpunten worden niet langer enkel tekstueel voorbereid. We experimenteren met korte video’s om onze woorden om te zetten tot een krachtige videoboodschap.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 12 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
De werkgroepen: inhoudelijk, projectmatig en ad hoc
»
Onze werkgroepen moeten het ontmoetingsmoment vormen voor leden die rond een bepaalde thematiek willen samenkomen en brainstormen. Ze kunnen daarbij geprikkeld worden door een interessante spreker die als inleider van het debat dient. Wat in ieder geval centraal moet staan, is de inhoudelijke aanscherping. Maar een werkgroep moet niet enkel teksten en standpunten produceren, vaak hebben die ideeën ook uitwerking nodig in een concrete actie. We zorgen dat beide mekaar aanvullen. Vandaag de dag merken we dat onze werkgroepen een stille dood zijn gestorven. Dat komt onder andere door een gebrek aan opvolging, maar evenzeer door de manier van werken. Is het echt nodig dat een werkgroep zoals ‘Onderwijs’ het hele jaar bij mekaar komt? Of kennen zij hun hoogtepunt in aanloop naar 1 september? We moeten meer inspelen op de issues die vanuit de samenleving op ons afkomen. Ad hoc task forces kunnen hier een antwoord op bieden. We herbekijken het huidige aanbod van werkgroepen. Een reactivering van enkele inhoudelijke werkgroepen lijkt me aangewezen. We richten ons hier logischerwijs op jongerenthema’s zoals onderwijs en huisvesting. De werkgroepen bieden in eerste instantie inhoudelijke meerwaarde aan. Zij worden actief betrokken bij het organiseren van een Nationaal Forum, indien het thema dat toelaat. Een knap idee vraagt ook om een weldoordachte uitvoering. Het C-team kan en moet op deze nood inspelen. Verder werken zij acties uit zodat we met JONGCD&V – los van alle actualiteit – kunnen uitbreken. De werkgroepen worden beter betrokken in het bureau. Op tweemaandelijkse basis zal de werkgroepvoorzitter verslag komen uitbrengen op de wekelijkse bureauvergadering. We voorzien een rotatiesysteem om activering te stimuleren. We pleiten ook voor een actieve opvolging door de nationale bureauleden (cf. supra). Samen met de tweemaandelijkse update intensifiëren we op deze manier de contacten tussen het nationale niveau en de werkgroep. De werkgroep voelt zich op deze manier meer betrokken, relevant en minder ‘opererend op een eiland’. Anderzijds is het bureau beter op de hoogte van de werkzaamheden, maar ook de verzuchtingen van de werkgroep. We herhalen dat opvolging niet gelijkstaat aan controle. We plaatsen in elke Radikaal de activiteiten van tenminste één (maar liefst meerdere) werkgroep(en) in het licht. Net zoals de bureauvergaderingen kunnen werkgroepen ook buiten de Wet89 – op locatie – georganiseerd worden. Er wordt rekening gehouden met de samenstelling van die werkgroep. De samenleving evolueert steeds sneller. Als er ergens iets gebeurt, staat het ongeveer een kwartier later in de media (en zelfs dat is al betrekkelijk lang). Ook een organisatie als de onze moet hierop inspelen. Ik pleit voor projectmatige, ad hoc opgerichte task forces. Deze task forces proberen een probleem of opportuniteit zo snel mogelijk te tacklen (lees: op een christendemocratische manier een oplossing te formuleren). Denk bijvoorbeeld aan de GASproblematiek, die in feite in geen enkele traditionele werkgroep past, maar die wel lange tijd het maatschappelijk debat heeft gedomineerd. Waar was de stem van JONGCD&V in dat debat? CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 13 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Lokale afdelingen: dé spil van onze beweging
»
De lokale afdelingen vormen het kloppend hart van onze beweging. Dit zijn bij uitstek de plaatsen waar politiek talent wordt opgemerkt en in de armen gesloten. Het is de taak van de regio’s en het nationale niveau om dat talent te coachen en bij te schaven. Hard work beats talent when talent doesn’t work hard. We ondersteunen lokale afdelingen waar mogelijk, en niet alleen in verkiezingstijd. Hiaten op de Vlaamse kaart werken we weg. We investeren opnieuw in bewegingsthema’s. We voeren een update door van de afdelingsen regiomappen en voeren een actief opvolgingsbeleid. Voor dit laatste zijn vooral de regiovoorzitters verantwoordelijk. We ontwikkelen een pakket “Start-to-JONGCD&V” voor de oprichting van nieuwe afdelingen. Het gaat om een wegwijzer met een praktische werkwijze, een overzicht van contacten, verwijzingen naar interessante documenten en enkele inhoudelijke boodschappen. Een netwerk van lokale en regionale voorzitters, samen met de nationale bureauleden, kan hier best practices aanreiken. We investeren ook in een uitgebreide verwelkoming van nieuwe leden. Ledenmanagement wordt gekoppeld aan people management. We bekijken de actiedatabank opnieuw en vullen ze aan met verse ideeën. Het C-team kan dit in hun takenpakket opnemen. We verhogen vooral ook de bekendheid. Ondersteuning in verkiezingstijd. Als jonge christendemocraten bepleiten we een langetermijnstrategie. Dat betekent ook dat we verkiezingen – nog steeds onderdeel van onze core business – ver op voorhand voorbereiden. We kiezen voor een duidelijk thema en beeld, gekoppeld aan een gedetailleerd stappenplan om dat verhaal zo geloofwaardig mogelijk te brengen. Financiële middelen zijn altijd al een uitdaging geweest, maar we voorzien op z’n minst wel een pakket dat aangeschaft kan worden. We laten ons niet dwingen om een keuze te maken tussen één van de strekkingen binnen onze partij. Op sommige plaatsen speelt dat harder dan op andere. Er is maar één strekking dat zijn de jongeren op zich. Wij vormen zelf een belangengroep en zijn onderdeel van het christendemocratisch project. Op die basis onderhandelen we ook. We verzetten ons dus niet tegen het lidmaatschap an sich, maar dit mag in elk geval niet opgelegd worden. Als we van JONGCD&V een dynamisch netwerk willen maken, moeten we ervoor zorgen dat de deuren van de voorzitter en het nationaal secretariaat in de Wet89 ook effectief openstaan. Onze organisatie moet een talent hub zijn (denk bijvoorbeeld aan de bibliotheek of de zithoek). De voorzitter en het secretariaat zijn een essentiële schakel in het in contact brengen van mensen.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 14 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
I want to break free
»
JONGCD&V moet zich niet enkel intern hervormen, maar moet ook blijvend inzetten op haar aanwezigheid in onze samenleving. Op een dagelijkse manier gebeurt dat door de deelname aan het maatschappelijk leven, zowel individueel maar ook en vooral in een breder perspectief. Maar af en toe nemen we ook de megafoon vast en plaatsen we een uitroepteken in ’t midden van de straat. We breken letterlijk en figuurlijk uit onze eigen sfeer van vergaderingen en interne bijeenkomsten en tonen waarvoor we staan. Al te vaak wordt gedacht dat een uitbreekactie lang op voorhand gepland kan worden. Dat klopt misschien gedeeltelijk, maar vertrekt vanuit een verkeerde premisse, met name “uitbreken om toch maar uit te breken”. Dat is een fout uitgangspunt. Uitbreekacties mogen niet als doel op zich dienen, maar zijn eerder een middel om een bepaalde problematiek aan te kaarten. Met alle respect, maar ik ga niet elk jaar op hetzelfde moment de straten opkuisen, if you know what I mean. Ook de media reageren daar trouwens zelden op. Willen of niet, maar opnieuw zullen we snel moeten inspelen op acute opportuniteiten. Uitbreekacties zijn een middel om een bepaalde problematiek aan te kaarten of een opportuniteit te benadrukken. Ze mogen geen doel op zich zijn want dan missen ze hun effect. We lanceren meer widespread-activiteiten zoals de Wortelactie of cafébabbels. Benadrukken dat JONGCD&V bestaat en weldegelijk een ijzersterke boodschap heeft, kan je gelukkig wél elk moment doen. We trekken terug de straat op of de koffiebar en het café in en gaan het 1-op-1-gesprek aan. Het C-team is trekker en wordt ondersteund door het bureau en het secretariaat. Uitbreken doe je niet enkel via eigen activiteiten. We moeten veel meer inzetten op het deelnemen aan externe activiteiten. Zo hebben we – het is maar een voorbeeld – ontzettend veel looptalent in onze beweging. Waarom tonen we ons jongerengezicht eens niet tijdens een loopevent zoals Dwars door Brugge of de Nachtloop van Gent? Op termijn evolueren we naar een cultuur waarbij onze leden het secretariaat opbellen met het voorstel om ons gezicht ergens te tonen.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 15 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Opnieuw naar de schoolbanken
»
Al te vaak horen we de iets meer verzuurde Vlaming klagen dat jongeren niet (meer) geïnteresseerd zijn in politiek. Onzin natuurlijk, dat bewijzen we ten eerste zelf al. Maar ook de jongere die zich niet direct geroepen voelt om zich bij een politieke partij aan te sluiten, heeft meestal een politiek vlammetje branden. De truc is die vlam aan te wakkeren, zelfs al duwen we die jongeren misschien onrechtstreeks naar de concullega’s. Des te meer jongeren die aan politiek doen, des te beter, nietwaar? Tegelijkertijd kunnen we onze eigen jongeren coachen en trainen in het “verkopen” van ons “product”, namelijk de christendemocratie. We schaven zo de debatskills bij en dagen onze jongeren uit na te denken over wat christendemocratie voor hen betekent in hun lokale maar ook bredere context. De drie assen ‘MOVEMENT – SOCIETY – ROOTS’ komen hier op schitterende manier samen. JONGCD&V wordt de trekker van het nieuwe project “Dag van de Democratie”, een project dat in de Antwerpse scholen op gejuich wordt onthaald. We leveren een kant-en-klare formule aan voor scholen waarop ze kunnen inschrijven. JONGCD&V zoekt via haar provinciale en regiovoorzitters de geschikte kandidaten. De debatten worden dus door lokale trekkers gevoerd. Het is niet de bedoeling dat de voorzitter of nationale bureauleden komen scoren in gemeenten en steden die niet de hunne zijn. We voorzien een uitgebreid debatpakket. Ook talent moet gecoacht worden. Dergelijke projecten zijn de beste manier om jonge mensen een introductie te geven in politiek. Het levert niet alleen potentiële stemmen op, het levert misschien ook de toekomstige trekkers van JONGCD&V op. But it’s more than that JONGCD&V biedt ook lezingen, vormingen en dergelijke meer aan. Zo tonen we ons vakmanschap, betrouwbaarheid, intelligentie en maatschappelijke engagement. Schooldebat: que? Hoe ziet zo’n Dag van de Democratie er concreet uit? Vaak krijgen de leerlingen een voorbereidende opdracht om bijvoorbeeld partijprogramma’s te vergelijken op één of meerdere punten. Op basis van die programma’s – maar ook los daarvan – kunnen ze al op voorhand enkele vragen destilleren die ze aan de politici kunnen stellen. Vervolgens worden alle partijen uitgenodigd om een afgevaardigde te sturen. Deze (hopelijk jonge) politici krijgen eerst drie maal 20 minuten om aan een beperkte groep studenten hun partij voor te stellen (we voorzien hiervoor de nodige tools). Nadien volgt dan het plenaire debat voor de leerlingen met alle vertegenwoordigers. In Antwerpen zijn deze ‘Dagen van de Democratie’ ondertussen een traditie geworden, hoewel ze meer voorkomen in verkiezingstijd. Wij willen dit opentrekken en er een jaarlijks terugkerend fenomeen van maken. Jongeren politiek prikkelen moet één van onze kerntaken zijn.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 16 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
De moederpartij is geen vijand maar een partner
»
JONGCD&V moet het schoppend geweten zijn van onze partij. Dat klinkt als een ontzettend cliché, maar zou in feite niet meer dan een evidentie moeten zijn. Vandaag de dag merken we dat we die rol gedeeltelijk hebben moeten lossen. Zijn we nog steeds voldoende kritisch ten aanzien van CD&V? De vraag stellen is ze beantwoorden... We moeten opnieuw een christendemocratische praktijktoets toepassen. Zowel voor onszelf als voor de moederpartij. Het is trouwens niet omdat we af en toe tegen een scheen trappen, dat we nadien de zalf niet kunnen aanbieden. JONGCD&V tackelt nooit op de man, maar om de bal van richting te doen veranderen. We zijn nog steeds christendemocraten: ‘constructief handelen’ zit in ons DNA. JONGCD&V zal de hand altijd uitreiken of accepteren om mee te zoeken naar een christendemocratisch antwoord op een maatschappelijke vraag. We waken over het inhoudelijk congres van de moederpartij in 2013. Een congres van een ontzettend groot belang voor de toekomst van onze partij. Authentiek en waarachtig: geen knip- en plakwerk. Als we opnieuw willen winnen en onze levensvatbaarheid willen verhogen, zal de vernieuwing hier moeten starten. Make or break. Wij moeten als jongeren de pen mee vasthouden. Onze nationale voorzitter Wouter Beke heeft – los van een ongelukkige timing – zelf de voorzet gegeven. Wij waken erover dat dit ook effectief gebeurt. We richten een task force Ideologie op om het goede voorbeeld te geven. Er wordt een christendemocratische praktijktoets ontwikkeld: de X-toets. Ik ben daar eerlijk in: dat is zeker geen sinecure. Wel moet het verworden tot een onderdeel van hoe wij als jonge christendemocraten aan politiek doen. We moeten bij wijze van continue zelfreflectie de vraag durven stellen: “Hoe christendemocratisch mogen we onszelf als (JONG)CD&V nog noemen?”. Onze jongeren nemen deel aan zo veel mogelijk werkgroepen van de moederpartij, zeker met het oog op het congres in 2013. Het nationaal secretariaat speelt inzake communicatie van de bestaande initiatieven een belangrijke rol. We huisvesten trouwens ontzettend veel high potentials op de kabinetten van onze partij, een kenniscentrum als het ware. We laten deze expertise niet onbenut. Verkiezingen winnen is nog steeds onze core business. Als jongeren geloven we in onze eigen sterkte. Maar dat enthousiasme wordt niet door iedereen gedeeld, uit verschillende overwegingen. Dat vertaalt zich ook in plaatsen op de lijst. Bij verkiezingen eisen we één jongere in de top 3. Dit is een absoluut strijdpunt. De rest van de lijst bestaat uit 1 op 3 jongeren. JONGCD&V moet haar rol kunnen spelen in elke christendemocratische organisatie, niet enkel ten aanzien van de moederpartij. Zo moeten we blijven investeren in de contacten binnen YEPP, waar ons werk als zeer verdienstelijk wordt ervaren.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 17 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter
«
Denk-Mee-Magazine
»
JONGCD&V moet haar leden de mogelijkheid bieden om christendemocratische analyses of beleidsvoorstellen met de rest van de beweging te delen. Verder moeten we hen ook aansturen op onderling debat met elkaar. Onze ideologische uitgangspunten, toegepast op één of verschillende thema’s of beleidsvoorstellen, zijn resistent genoeg om dat debat te doorstaan. Een beweging die haar leden niet zelf laat denken, maar enkel oplegt wat de mainstream (christendemocratische) gedachtestroom is, kan beter de boeken dicht doen. We blazen de Denk-Mee-Krant als Denk-MeeMagazine nieuw leven in. We bekijken ook of het mogelijk is om een i-DMM te lanceren. De Denk-Mee-Krant wordt heruitgevonden als het Denk-Mee-Magazine in de vorm van een online magazine. Timing en frequentie staan open voor discussie, maar twee edities per jaar lijken mij het minimum. Per magazine staat één bepaald thema centraal. Elk lid – of laten we het opentrekken: élke christendemocraat – krijgt op deze manier de kans om een opiniebijdrage te schrijven. De leden worden via het DMM aangespoord om kritische stukken te schrijven. Het DMM baseert zich op zuiver inhoudelijke input en staat dan ook in schril contrast met de Radikaal, dat meer een JONGCD&V awareness-karakter krijgt. Als we eerlijk zijn, was het reeds hiernaar geëvolueerd. De Radikaal vertelt het verhaal van de beweging: waar zijn we wee bezig en wie doet er allemaal mee, zowel nationaal als lokaal. Waarom lanceren we geen online platform – de i-DMM – waarop er gediscussieerd kan worden? De Redactieraad van het DMM heeft een modererende en dus geen censurerende functie functie. Het kan daarbij nuttig zijn om externen in te schakelen. Niet elke christendemocraat zit per definitie bij (JONG)CD&V. In de ideale wereld groeit het DMM uit tot het schoppend geweten van het schoppend geweten.
CONNECT Niet de zoveelste tussentijdse voetnoot.
- 18 -
SAM VOETEN Kandidaat nationaal voorzitter