Ik ben Niels Mulder en dit is mijn bachelor scriptie

Ik ben Niels Mulder en dit is mijn bachelor scriptie. Deze scriptie staat niet los maar is een gevolg van Layble, the internet of your things. Binnen Layble kun je eenvoudig je eigen collectie maken of door andere collecties navigeren. Wat er lag was een inspirerend concept maar nog geen bruikbaar product. Om Layble succesvol te maken heb ik onderzoek gedaan naar mensen en verzamelingen, een groep gebruikers die Layble zouden kunnen omarmen. Deze scriptie onderzoekt hoe Layble voor hen virtuele objecten kan verrijken. Als conclusie formuleer ik 6 design principes die helpen om Layble verder te ontwikkelen. Laat je mee nemen in een reis door de wereld van een verzamelaar of start met het maken van een eigen collectie op http://layble.net

HOE KAN LAYBLE VIRTUELE OBJECTEN VERRIJKEN? NIels Mulder http://nielsmulder.com [email protected] Student Communication & Multimedia DESIGN (CMD) HOGESCHOOL ROTTERDAM, CMI 2011 INTERN bij SUPERSTEIL the digital agency with passion for interaction http://supersteil.com

IN DE GREEP VAN HET VERZAMELEN - 8 ONTWERPERS ZIJN VERKAPTE VERZAMELAARS - 20 DE TAXONOMIE VAN EEN VERZAMELAAR - 28 LAYBLE THE INTERNET OF YOUR THINGS - 38 6 DESIGN PRINCIPES VOOR LAYBLE - 48

p. 6

Inleiding

VAN POSTZEGELS TOT LAYBLES

Deze scriptie draagt bij aan het blootleggen van een onderdeel

tussen je kunt navigeren, het is een plek waarin iedereen kan

in een interessante discipline van het internet: het semantische

participeren door te creëren, beheren en commentariëren.

web, geïntroduceerd door [Berners-Lee:2001]. De uitdaging

Ik geloof dat deze ontwikkeling heeft bijgedragen aan de

is, dat een dergelijk onderzoeksgebied erg generiek blijft,

explosieve groei van social web applicaties en de mate van

en vervolgens de vertaalslag naar een bruikbaar product

betrokkenheid van gebruikers hiervan. We krijgen hierdoor

uitblijft. Onderzoekers, developers, docenten, ontwerpers,

steeds meer inzicht in complexe informatiestructuren en hoe

sociologen etc. hebben allemaal hun eigen perspectief op dit

mensen hierbij communiceren.

complexe onderwerp. Ondanks dat het al jaren een evoluerend



onderwerp is heeft nog niemand de heilige graal gevonden en

informatiestructuren en gedrag van mensen als wel de rol van

een juiste oplossing aangedragen. Ik hoop bij te dragen aan

metadata is een vereiste om effectieve interfaces te ontwerpen

mijn vakgebied door de vertaalslag naar een bruikbaar product

binnen dit domein. Mede de trend naar kwalitatieve en

wel te maken en zo de dialoog tussen het semantische web en het collectief van gebruikers in te vullen met deze scriptie.

inhoudelijke content binnen web applicaties zorgt ervoor dat er slimme oplossingen nodig zijn. Zeker voor Layble1, het



platform waar ik aan werk. Het is een platform om objecten

Hedendaags ontwerp voor het semantische web

Een dieper inzicht in de content,

vraagt om een pragmatische aanpak en kennis van techniek

te organiseren en te classificeren naar eigen inzicht. Om dit

en mensen. Het maakt gebruik van de rijkheid aan informatie

platform betekenisvol te maken zal er onderzoek gedaan

die data bezit door metadata uit te lezen. De grenzen tussen

moeten worden naar o.a. het gebruik van Layble. Deze

privé en publiek, het expliciete en impliciete moeten verkend

scriptie zal zich daarom inhoudelijk richten op de volgende

worden om van betekenis te kunnen zijn. Daardoor is het

onderwerpen:

internet meer geworden dan een collectie van pagina’s waar

p. 7

Mensen en verzamelingen

DESIGN PRINCIPES

Een verzamelaar houdt zich dagelijks bezig met organiseren

Layble is een platform wat sterk leunt op een intuïtieve

en classificeren van objecten. Of het nu gaat om theezakjes,

interface. Realistische metaforen helpen op een platform

bierdopjes of een collectie exclusieve Star Wars figuren, het

als Layble en daarom is er veel interactie mogelijk. De

wordt allemaal verzameld en zorgvuldig bewaard. Layble

manier waarop mensen hun werkplek organiseren geeft ons

kan veel leren over de manier waarop verzamelaars dit doen.

veel informatie over dergelijke paradigmaʼs. Zo vertellen

Mensen verzamelen vanuit verschillende perspectieven: uit

stapels dat het lijstjes zijn met taken die nog moeten

nieuwsgierigheid, vanwege de spanning om nieuwe objecten

gebeuren en zijn objecten die dichterbij liggen belangrijker

te vinden, vanuit een passie voor een onderwerp of om zichzelf

dan objecten die ver weg liggen. Maar ook andere kleine

te profileren door selectief te verzamelen. Een verzameling is

effecten zoals zwaartekracht en schaduw hebben effect op

eigenlijk een zelfportret van de verzamelaar. Het toont goed

de gebruikservaring van Layble. Daarom zijn er 10 design

de drijfveer en motivatie om te verzamelen. Layble biedt de

principes vastgesteld die uitleggen waarom Layble prettig

ruimte om expressie aan je verzameling te geven.

werkt. Zo maken wij onder andere dankbaar gebruik van het ruimtelijke geheugen. Vaak weten wij precies te vinden waar

Informatiestructuren

wij iets hebben achter gelaten en daarom bewaren wij exact

Dagelijks hebben wij te maken met informatiestructuren. Net

hoe jij de applicatie de vorige keer verlaten hebt. De context

zoals verzamelaars bezig zijn om hun collectie te structureren

die je hebt achter gelaten blijft het zelfde en vertelt je gelijk

zijn wij ook dagelijks bezig om onze bestanden en foto’s te

waar je gebleven was.

organiseren. Layble heeft een goede informatie structuur nodig om de grote hoeveelheid van objecten terug te kunnen vinden. Mensen kunnen binnen Layble zelf een informatiestructuur aanleggen door te taggen. Wanneer dit op grote schaal gebeurt

The semantic web is designed to

ontstaat er een algemene betekenis van een tag. Dit wordt

smoothly interconnect personal

breed gedragen en daardoor is het goed bruikbaar om objecten

information management, enterprise

te vinden, ook wel bekend als taxonomie.

application integration, and the global sharing of commercial, scientific and cultural data. We are talking about data here, not human documents. Berners-Lee, 2005]

1

Layble, the internet of your things

http://layble.net

p. 8

IN DE GREEP VAN HET VERZAMELEN Veel mensen verzamelen iets in hun leven. Van postzegels, bierviltjes tot aan kindersuprise speelgoed het wordt allemaal verzameld. En soms komen mensen zo in de greep van een verzameling dat het fataal kan worden. Toch zijn er genoeg mensen die plezier aan hun verzameling beleven en veel tijd ermee doorbrengen. Waarom doen ze dat, en wanneer spreken we eigenlijk over een verzameling?

Verzamelingen zijn van alle tijden en letterlijk overal, op je

Hierin huist het idee dat collecties zijn samengesteld uit

bureau, in de supermarkt, je huis en op het internet. Deze

objecten die een relatie tot elkaar dragen in een representatieve

zijn vaak bedoeld om ons leven gemakkelijker te maken of in

zin, meer dan dat ze waarde hebben vanwege hun eigen

ieder geval efficiënter. Echter mag dit volgens de definitie van

kwaliteiten. Deze definitie lijkt heel robuust maar Durost

Durost - hij maakte een van de eerste publicaties op dit gebied

sluit hier wel een categorie uit met duidelijk kwaliteiten van

- geen collectie genoemd worden [Durost:1932].

zichzelf, namelijk foto’s. Deze kunnen verzameld worden



om hun esthetische kwaliteit, of om het onderwerp wat is

Wat een collectie maakt zit hem in de aard

waarom objecten verzameld worden en de waarde die daar

vastgelegd, en kunnen in serie gebruikt worden evenals een

aan verbonden is. Als de dominante waarde voor dit object

los object.

of van de persoon die het object heeft intrinsiek is, bijv. primair gericht op gebruik of esthetische kwaliteit, dan is het geen onderdeel van een collectie. Als de dominante waarde presenteren of tonen is, bijv. als het object verzameld vanwege de relatie die het heeft tot andere objecten als in een serie, of een deel van een geheel, dan is het wel onderwerp van een collectie.

p. 9

Obsessie

Vertaling

Aristides stelt dat een collectie eigenlijk een georganiseerde

In het Engels zijn er mooie termen voor een verzamelaar zoals

obsessie is [Aristides:1988]. Het grote verschil tussen

wij die niet in Nederland kennen. Zij maken verschil tussen

bewaren en collecting is dat de tweede impliceert dat er

een ʻcollectorʼ en ʻaccumulator/hoarderʼ. Een collector heeft

organisatie in zit, een systeem en misschien zelfs voltooiing

een rationeel doel met het verzamelen, anders dan de rest die

van iets. Wat de verzamelaar ook wil, het is niet gebonden

willekeurig verzamelt. Echter de verschillende drijfveren

bij de waarde van het object, wat het ook kost hij zal het

tussen deze twee zijn niet zo duidelijk als dat de termen

willen hebben. Deze stelling beschrijft de drijfveer van een

doen suggereren. Een verzameling begint namelijk zelden

verzamelaar heel goed. Waar hij niet verder op in gaat is het

opzettelijk. Het onderstaande voorbeeld maakt dit goed

systematische element. Om je collectie compleet te maken ben

duidelijk. Het kan dat een dame zich plotseling realiseert dat

je constant bezig met het selecteren, archiveren en de relaties

stukken van de Victoriaans sierraden die ze geërfd heeft van

tussen diverse objecten aan het afwegen, zodat het object kan

haar familie, ergens achterin een lade verscholen, wel eens

deelnemen en meer betekenis kan geven aan de entiteit (de

uit interessante groep kan bestaan, en gaat plotseling opzoek

collectie). Een collectie is meer dan de som der delen, het zijn

naar vergelijkbare stukken. Objecten kunnen een lange tijd

objecten die onderling een waardevolle relatie kennen.

spenderen als een willekeurig stuk en zonder reden bewaard worden voordat de potentie als collectie gezien wordt.

p. 10

In de greep van het verzamelen

VERZAMELINGEN ZIJN VAN ALLE TIJDEN Veel mensen verzamelen en delen dan ook iets in hun leven.

de 19e eeuw werd het grotere publiek aangesproken

Dit kan gaan om een collectie van familie fotoʼs verspreid over

[Bergvelt:2005]. Dit was ten tijde van de verlichting, een

een aantal albums, of misschien vakantie souvenires uitgestald

periode waarbij men het volk wilde opvoeden en onderwijzen.

in een kast, allemaal verzameld en geëtaleerd zonder de

De musea kregen een steeds belangrijker wordende rol in de

gedachte zelf een verzamelaar te zijn. Weer andere mensen

educatie van mensen vanwege de omvangrijke collecties.

verzamelen wel met een specifiek doel: schilderijen van bekende artiesten of herinneringen aan vroeger omdat je ouder

Oerdrang

wordt en bang bent om je herinneringen kwijt te raken.

Echter gaat onze verzameldrang nog verder terug dan de rol



van musea in de 19e eeuw. Het verzamelen is één van de oudste

Soms dragen mensen hun volledige collectie van

meesterwerken over aan een museum waar ze professioneel

menselijke activiteiten. In onze drang om te overleven waren

opgeslagen kunnen worden en toonbaar voor het publiek

wij jager-verzamelaar. Ieder moment van de dag op zoek naar

gemaakt worden. Regelmatig vormen deze collecties de basis

voedsel en zelfs in lastige tijden bezig met het aanleggen van

van nieuwe tentoonstellingen binnen een museum.

een voorraad. Dat is waar de mens constant mee bezig was.

Het professioneel aanleggen van een dergelijke collectie is een

De ontwikkeling van de mens en maatschappij heeft deze rol

complexe klus. Het vergt expertise van de materie, een goede

vandaag de dag verandert. Er zijn legio mogelijkheden voor

organisatie en gekwalificeerd personeel om met de stukken om

ons om aan voedsel te komen, het is vanzelfsprekend geworden

te gaan. Musea zijn ontstaan vanuit verzamelingen van burgers

dat het er is. De drang om eten te verzamelen verwaterde.

[Gerritsen:2011]. Zij verzamelden en toonden hun stukken,

Jaren later zien we nog steeds dat de mens er een bijzondere

die zowel uit kunstwerken konden bestaan als uit bijzondere

relatie erop na houdt tot zijn (materiële) omgeving en

natuurvondsten, in rariteitenkabinetten en wonderkamers.

objecten. Dagelijks doen wij pogingen om dingen te bezitten

In een latere periode begonnen de verzamelaars de

en te verzamelen. De meest onbruikbare objecten weten

verzamelingen steeds meer te specialiseren en op andere

een bepaalde ruilwaarde te vertegenwoordigen of zelfs een

manieren te presenteren. Langzaam ontstonden de musea die

esthetische waarde (kunstobjecten). Bijna iedereen verzamelt

ook meer en meer een verzamelbeleid zijn gaan opstellen.

wel iets. Kijk eens om je heen: iedereen ordent en rangschikt

Voor de 19e eeuw waren musea vooral onderzoeksinstituten.

objecten om zich heen. Dit kan zich zelfs vertalen naar een

Artiesten kwamen langs om werken te bestuderen en

obsessieve verzamelzucht (hoarding) dat tot zelfverwaarlozing

liefhebbers wisten hun weg wel te vinden. Pas halverwege

kan leiden [Damecour&Charron:1998].

p. 11

VERBAND MET sexuele behoeftes Sociologen als Freud (1856), D.C. Jones (1950), Fenichel

collectie antieken beelden opgebouwd die hij op zijn bureau

(1945) en Baudrillard (1968) hebben een stevige stelling als

en studeerkamer etaleerde. De beeldjes waren voornamelijk

het gaat over verzamelaars. In het boek Hebben is houden

van Griekse, Egyptische, Romeinse en Oosterse afkomst. In

[Berveling:2009] schrijft Berveling een interessante passage

zijn collectie ziet hij een relatie met zijn werk. Archeologen

over o.a. Sigmund Freud en de relatie tussen seksuele

leggen laag voor laag een begraven stad bloot. Freud ontleedde

verlangens en verzamelaars. Hij citeert het volgende:

op een soortgelijke manier de menselijke psyche.

“When an old maid keeps a dog or an old bachelor collects snuffboxes, the former is finding a substitue for her need for a companion in marriage and the latter for his need for - a multitude of conquests. Every collector is a substitue for a Don Juan Tenerio, and so too is the mountaineer, the sportsman, and such people. These are erotic equivalents.”

De sociologen beweren dus dat de drang om te verzamelen

Hij zag zichzelf als een archeoloog van de ziel. Zijn

direct verband houdt met seksuele behoeftes. De excessieve

verzameling nam daarom ook een bijzondere plaats in zijn

waarde die een verzamelaar aan een object wat hij verzamelt

leven in. De theorie die hij er op na houdt is ook toepasbaar

hangt correspondeert met de seksuele verlangens van de

op zijn eigen leven. Freud begon met verzamelen na de dood

liefhebber. Het komt frequent voor dat de passie om te

van zijn vader, hij vond hier troost in. Zijn verzameling

verzamelen een surrogaat voor je seksuele behoeftes is

zou een hommage zijn voor de seksuele veroveringen van

[Pearce:1998]. Het is dan ook geen verrassing dat wanneer

zijn overleden vader. Behalve het etaleren van zijn collectie

een vrijgezel trouwt zijn verzamelingen spoedig verdwijnen.

streelde hij ook regelmatig zijn favoriete stukken. Het gebrek

Opmerkelijk dat Freud zich hier over uitlaat, want hij liet

aan ouderliefde en waardering voelde als een groot gemis en

zich niet veel uit over dit fenomeen. Nu blijkt dat Freud ook

om dat onaangename gevoel kwijt te raken, ga je je op iets

een fervent verzamelaar is geweest. Hij heeft een aanzienlijke

anders richten [Berveling:2009:57-59].

p. 12

In de greep van het verzamelen

HET PORTRET VAN EEN VERZAMELAAR Als we kijken naar hoe mensen hun eigendommen gebruiken kunnen we daar veel uit leren. Pak een willekeurig interieurtijdschrift en mensen zijn vereerd om hun privéverblijf daarin te etaleren. Bovendien vinden wij het maar wat interessant om in die huizen te kunnen kijken. Hoe is het ingericht? Wat staat er in de boekenkast? De voorwerpen die in een huiskamer staan hebben een speciale betekenis voor de eigenaar, omgevingspsychologen noemen dit place attachment [Payton:2003]. Place kun je breder trekken dan alleen een stad, landschap of kamer. Je huis een plaats van meaning. Het kan ook, of juist dan vooral om voorwerpen gaan. Je raakt er aan gehecht omdat het fijne herinneringen op kan roepen. De objecten krijgen een emotionele en persoonlijke betekenis. De collectie vormt dus een zelfportret van de verzamelaar. Dit is een interessante constatering. Door deze insight mee te nemen in het ontwerp proces kunnen wij gebruikers in staat laten om zichzelf te profileren door hun collectie te maken. In het beste geval moet iemand een kwartier door een collectie kunnen struinen en een beeld kunnen geven over de verzamelaar.

p. 13

Van een argeloze hobby tot een dodelijke ziekte: verzamelen is niet zonder gevaar. Maar waarom blijven mensen dit dan toch doen? Het verzamelen is niet klasse afhankelijk blijkt uit onderzoek van Susan Pearce [Pearce:1998] en Russel Belk [Belk:1995]. Iedereen doet er aan mee, ongeacht de opleiding. Een bekend voorbeeld is prins Bernard die er een verzameling olifantjes op na hield. Het soort verzameling kan per klasse wel verschillen. Het verzamelen van kunst is voornamelijk besteed aan hoger opgeleide, de hoge sociale klasse. Ook is er een duidelijk verschil in het verzamelen tussen de sekse: het blijkt dat vrouwen (55%) meer verzamelen dan mannen (45%). Bovendien verzamelen ze andere objecten, namelijk veel meer persoonlijke dingen: juwelen, porselein of beeldjes. Hun collecties richten zich vaker op iets wat te maken heeft met het interieur of gezin wat ook wel te verklaren is gezien hun rol in het gezin. Tevens is hun huis een plaats waar ze hun identiteit kunnen tonen. Een collectie is onderdeel van die identiteit. Mannen richten zich eerder op autoʼs, wapens, postzegels of antiek. Bovendien zijn zij veel meer bezig met het classificeren en organiseren dan vrouwen, die willen het liever tentoonstellen en het mooi eruit laten zien. Dit zijn interessante inzichten die gebruikt kunnen worden in het ontwerpproces. Ten tweede zie ik verschil tussen de drijfveren die de verzamelaars hebben. Ik kan hierdoor een viertal type verzamelaars definiëren. Wat volgt is een portret van een verzamelaar.

Joachim, 59

Een nieuwsgierige hamsteraar Een brede interesse in combinatie met hebzucht of koopdrang is gevaarlijk. Er wordt verzameld, letterlijk gehamsterd om maar nieuwe objecten te hebben. Als een jager die zijn prooi naar zijn hol sleept. Pijnlijk genoeg voor deze verzamelaar is het genoegen maar voor korte duur. Al snel wordt het volgende object verzameld, de hebzucht is onverzadigbaar.

Michel, 66

De detective Spanning de belangrijkste drijfveer. Ze gaan te werk als een detective die altijd en overal moet kijken of er iets moois bij zit. Het doorspitten van kratten met objecten, krat na krat. Dat geeft een kick. Schaarste maakt hebberig en dat werkt ook voor deze verzamelaar. Bij het afnemen van je keuzevrijheid neemt het verlangen voor het product toe. Die spanning en dat verlangen is voor deze verzamelaar het belangrijkst.

p. 16

Lenny, 34

Een passievrucht Dit is een echte liefhebber. Wanneer ze bezig zijn met hun collectie dan voelt het als vakantie. Ze kunnen uren praten over hun verzameling, over wanneer ze begonnen zijn en welke stukken ze bezitten. Ze concentreren zich, laten zich niet afleiden door randzaken en vinden hierin hun ontspanning. Op een zeker moment zullen ze in een staat van flow verkeren en vergeten ze hun omgeving.

Rutger, 42

De profileerder Het verzamelen van kunst kan gekenmerkt worden als gevoel voor esthetiek. Kunst verzamelen is niet weggelegd voor elke sociale klasse en daardoor kun je door het te verzamelen jezelf goed profileren. Het zal de verzamelaar een gevoel geven dat hij gerespecteerd en gewaardeerd wordt en brengt de verzamelaar meer sociaal kapitaal. Dit zal de behoefte naar meer sociaal kapitaal versterken.

p. 18

In de greep van het verzamelen

The Strange but True Story of the Collyer Brothers, New York’s Greatest Hoarders Het bekendste voorbeeld van obsessieve verzamelzucht zijn de gebroeders Homer & Langley Collyer uit New York. Twee goed opgeleide jonge mannen die bekend stonden als nette, ontwikkelde heren. Het begon in 1917 toen hun telefoon werd afgesloten omdat ze de rekening niet konden betalen. Dit was het begin van een sociaal isolement waarbij ze zich steeds verder terug trokken uit de buitenwereld. Door deze buitenwereld werd niets abnormaals opgemerkt. Elf jaar later werd ook hun water en gas rekening afgesloten vanwege betalingsproblemen. Vanaf dat moment struinde Langley elke avond door de stad om water en eten te verzalemen. Tijdens zijn nachtelijke avonturen liep hij kilometers voor soms maar één stuk brood. Vaak nam hij spullen mee die onderweg op straat lagen en zijn interesse wekte, zoals meubilair, instrumenten, kartonnen dozen, takken, schroot en kranten. Thuis bewaarde hij dit allemaal en bergde het zo op dat er een labyrinth ontstond waarin hij alleen de weg wist. Zijn kruipele broer Homer kwam weinig van zijn plaats. Er werd regelmatig getracht in te breken vanwege ongegronde geruchten over aanwezige kostbaarheden. Ook werd er door jongeren vaak stenen tegen de ramen gegooid.

De broers begonnen zich steeds exentrieker te gedragen en in plaats van de ramen te vervangen timmerde ze

planken voor de ramen en plaatste Langley boobytraps. Dit was het begin van het einde, een sociaal isolement die hen fataal zou worden. Op 21 maart 1947 kreeg de politie een anonieme tip dat er een lichaam in hun huis zou liggen. Na uren lang ploeteren door een team van 7 agenten slaagde één agent er eindelijk in om een gang te vinden tussen alle opgestapelde rommel. Het lichaam van Homer werd gevonden. Drie weken later werd het lichaam van Langley gevonden, bedolven onder stapels kranten en een koffer. Gestruikeld over zijn eigen boobytrap is hij ten gronde gegaan, en was Homer een stille hongerdood gestorven. Het verzamelen werd de twee broers fataal. [Lidz:2003].

p. 19

CONCluDEREND

EISEN VOOR EEN VERZAMELING

Verzamelen is van alle tijden. Het is onderdeel van onze

Er kan pas over een collectie gesproken worden als het

oerdrang om als jager-verzamelaar zoveel mogelijk voedsel te

een geheel is, of de objecten onderdeel zijn van één geheel.

verzamelen om te overleven. De ontwikkeling van de mens en

Objecten kunnen een intrinsieke waarde hebben, je kunt ze

de maatschappij heeft die rol voor ons veranderd. Voor de 19e

mooi vinden los van elkaar. Maar een collectie kenmerkt zich

eeuw werden objecten vooral verzameld en bewaard in musea

door objecten die tezamen een waarde vertegenwoordigen

om te gebruiken als studiemateriaal. Halverwege de 19e eeuw,

en niet los van elkaar. Het is een georganiseerde obsessie,

ten tijde van de verlichting, werden burgers pas aangetrokken

een systeem en een voltooiing van iets. Een verzameling is

om de collecties te aanschouwen. In onze Nederlandse

eigenlijk een zelfportret van de verzamelaar. Het toont goed

maatschappij houden we er nog steeds een bijzondere relatie

de drijfveer en motivatie om te verzamelen. Door een collectie

op na tot onze materiële omgeving en objecten. Verzamelaars

goed te analyseren kun je karaktereigenschappen van de

hebben verschillende drijfveren om te gaan verzamelen.

eigenaar ontdekken. Wanneer ik goed kijk naar mensen en



verzamelingen dan kan ik 4 drijfveren definiëren.

In Nederland kennen wij niet zoʼn sterke

vertaling als dat ze in het Engels kennen. Daar wordt een onderscheid gemaakt tussen een verzamelaar (collector)

Nieuwsgierigheid voor alles wat je kan kopen. Er is een

en iemand die hamstert (accumulator/hoarder). Er zitten

koopdrang waar niet vanaf geweken kan worden.

duidelijke verschillen in de drijfveren van deze verzamelaars.

Spanning om juist het éne object te vinden waar je al

Vaak ontstaat een verzameling spontaan, maar weinig

jaren naar op zoek bent.

verzamelingen zijn gepland. De mate waarop mensen

Passie voor een bepaald onderwerp en er daarom alles over

verzamelen verschilt per sekse. Ondanks dat het niet klasse

willen verzamelen en bewaren

afhankelijk is zijn er wel verschillen te ontdekken. Vrouwen

Profileren door een specifieke collectie aan te leggen en

verzamelen meer om het esthetische en zijn vaak bezig met

daar je status aan ontlenen.

het tentoonstellen in bijvoorbeeld hun woning. Mannen verzamelen eerder autoʼs of wapens en zijn intensiever bezig met classificeren dan het andere geslacht.

p. 20

ONTWERPERS ZIJN VERKAPTE VERZAMELAARS Ontwerpers hebben diverse motieven om te verzamelen. Interessant is om te zien welke overeenkomsten er zijn met pure verzamelaars. De sessie die is gehouden met ontwerpers geeft Layble veel nieuwe inzichten en toetst of de genomen ontwerpbeslissingen valide zijn.

Layble is een platform waarop verzamelingen gemaakt

opdracht binnen Layble uitgevoerd en een collectie van

kunnen worden. Maar verzamelingen zijn er in alle soorten

afbeeldingen georganiseerd. Dit hoofdstuk omvat de resultaten

en maten. Het gevaar voor het ontwerp proces is dat we

van deze sessie. Deze resultaten zijn belangrijk omdat ze de

Layble geschikt maken voor alle soorten verzamelaars en het

keuzes die gemaakt zijn tijdens het ontwerp proces toetsen.

daarom te generiek wordt. Vanwege mijn eigen expertise



als ontwerper en de omgeving waarin dit onderzoek plaats

Inspireren is een belangrijk onderdeel van het ontwerpen,

vind heb ik besloten om één specifieke groep verzamelaars

zonder inspiratie is het lastiger om iets nieuws te ontwerpen.

nader te onderzoeken. Deze groep bestaat uit ontwerpers

Het verschilt per persoon wat voor rol het inspireren speelt

waarvan de hypothese is dat ze door inspiratie te verzamelen

in een ontwerpproces. Inspiratie kan bewaard worden om

ook verzamelaars zijn. Om inzichten omtrent ʻontwerpers

later tijdens het proces op te roepen (archiveren) en het kan

en verzamelingenʼ te krijgen heb ik een speciale sessie

gelabeld worden voor later gebruik (management). Er is

georganiseerd. Hier heb ik 3 ontwerpers voor uitgenodigd

een onderscheid in actief inspiratie verzamelen en passief

om te participeren. Het waren mannelijke participanten,

informatie tot je nemen met bijvoorbeeld RSS feeds. Er is

variërend van 25 tot 27 jaar. Ze hebben een technische en

voor de ontwerpers geen voorkeur voor het één of het andere.

grafische achtergrond, het zijn dan ook ontwerpers. Het doel

Binnen Layble is het ook mogelijk om actief, door te zoeken

van de sessie was om inzicht te krijgen in het hoe en waarom

of afbeeldingen toe te voegen, of passief, door een livestream

ontwerpers verzamelen. In een informele en inspirerende

te bekijken objecten te verzamelen. Dit sluit aan op de manier

omgeving hebben we nagedacht over een zestal vragen, een

waarop ontwerpers informatie verzamelen.

Ontwerpers verzamelen vooral inspiratie.

p. 21

Het verzamelen van inspiratie Er worden door ontwerpers diverse soorten inspiratie

Wanneer er geen actie aan verbonden is zal de inspiratie

bekeken, van directe resources zoals Dribbble2, FFFFound3

vergeten worden. Een actie zoals het doorvertellen of labelen

tot TED4 talks waarin experts hun visie over een onderwerp

helpt bij de herinnering. Verzaak je het om een handeling uit

delen. Ook wordt er regelmatig in magazines en boeken

te voeren na het vinden van de inspiratie dan is de kans klein

inspiratie gevonden. Er zijn diverse categoriseren te herkenen

om het terug te vinden. De participanten gaven aan wel steeds

in wat er allemaal verzameld wordt. Het is onder te verdelen

meer te vertrouwen op het zoekmechanisme van de software

in visies van mensen, design gerelateerde inspiratie, abstracte

die ze gebruiken, zoals een browser, om hun bestanden terug

inspiratie of juist heel concreet in de vorm van resources zoals

te vinden. Hierdoor is er minder noodzaak om te archiveren.

hier boven genoemd.

Layble heeft een goede informatie structuur die leunt op de



tags en op organisatie. Wanneer gebruikers de items taggen

De respondenten ervaren het verzamelen van

inspiratie niet zozeer als verzamelen maar zien het meer

kunnen ze op deze manier hun objecten terug vinden. In de

als archiveren. Soms is de informatie die verzameld wordt

toekomst zal Layble zelf een suggestie voor een tag doen door

ook maar tijdelijk. Bij het afronden van een project kan de

de content te analyseren. Naast het vinden van objecten aan

inspiratie zonder moeite verwijderd worden. Het archiveren

de hand van een tag maken wij ook gebruik van het ruimtelijk

van inspiratie voor lange tijd gebeurt vooral als de inhoud

geheugen. De gebruiker heeft zelf een visuele organisatie

heel waardevol is. Vaak is er vooraf een selectie geweest en

samen gesteld die voor hem/haar belangrijk is. Het zien van

worden alleen items bewaard die later van toepassing kunnen

deze organisatie zal voor herkenning zorgen en zal de route

zijn. Templates kunnen ook een onderdeel zijn van deze

naar het object snel gevonden worden.

verzameling en worden gebruikt om in het ontwerpproces tijd



te besparen. Layble stelt jou in staat om te archiveren en een tayble te maken die bewaard blijft zoals jij hem hebt achter gelaten. Op deze manier kun je tijdens projecten de workflow

“Vroeger verzamelde ik veel

versnellen door steeds gebruik te maken van een gearchiveerde

televisie series en films. Ik wilde

tayble.

de persoon zijn die altijd alles had

Onderdeel van het archiveren is het wegstoppen in een

zodat vrienden het bij mij konden

mappenstructuur, het labelen met specifieke software zodat

vinden. Met DE INTERNETVERBINDING

het later terug gevonden kan worden en het delen met

van tegenwoordig is dit niet meer

vrienden door een verhaal te vertellen of een foto te tonen.

nodig, ik heb het zo gevonden en binnengehaald.”

2

Dribbble is show and tell for creatives

http://dribbble.com 3

FFFFOUND! image bookmarking

http://ffffound.com 4

TED: Ideas worth spreading

http://ted.com

p. 22

Ontwerpers zijn verkapte verzamelaars

VERZAMELEN OM KENNIS te VERRIJKEN, te vernieuwen en te onderscheiden Een belangrijke drijfveer voor ontwerpers om te verzamelen is kennis verrijken. Door bepaalde artikelen of resources te verzamelen wordt er een rijke collectie aangelegd. Deze collectie is bedoeld voor de verzamelaar zelf en wordt niet vaak gedeeld. Er is geen bezwaar om te delen alleen vragen ze zich af wie er baat bij heeft om het te delen. Ze verwachten dat niet iedereen erin geïnteresseerd is. Deze collectie zien ze ook als een investering: het zal tijd besparen bij het ontwerpen. Het is voornamelijk voor het hergebruik. Op welke manier je ook wilt delen, Layble faciliteert hierin. Je kunt projecten privé houden, publiek maken of enkel op uitnodiging toegankelijk maken.

De participanten hebben ook Delicious gebruikt om een collectie van bookmarks aan

te leggen. Toch zijn ze er mee gestopt vanwege het ʻovertaggenʼ. Bij het opslaan van een URL wordt een tag bedacht die op dat moment capabel genoeg lijkt om de collectie mee te ontsluiten. Wanneer er twee weken later weer een URL bewaard moet worden die in die zelfde collectie valt is de tag al weer vergeten en wordt er een nieuwe aangemaakt. Op deze manier worden er heel veel tags gecreëerd die vervolgens weinig inhoud hebben. Het overzicht in de tags is kwijt en daarmee gaat er dus kennis verloren. Layble voorziet op een eenvoudige manier om tags toe te voegen en te verwijderen. Echter in het toevoegen van de tags kan Layble een betere rol spelen. Er zouden suggesties gedaan kunnen worden met tags die je al (recent) gebruikt hebt om te zorgen dat je ze niet vergeet. Een andere belangrijke drijfveer is het vernieuwen. Dankzij de inspiratie stelt een ontwerp zich in staat om te innoveren en nieuwe invalshoeken te vinden. Deze invalshoeken zijn nodig om creatief te blijven en goede oplossingen te kunnen bedenken.

De drijfveer die overeenkomt met verzamelaars is je identiteit tonen door inspiratie te

delen.. Het soort inspiratie wat je deelt en hoe vaak je het doet tekent jou als ontwerper. Net zoals de groep verzamelaars die selectief verzamelen en daarmee sociaal kapitaal winnen kunnen ontwerpers selectief inspiratie delen. Sommige ontwerpers doen dit op grote schaal en krijgen zo veel fans erbij.

Tot slot is kennis verrijken een belangrijke drijfveer voor ontwerpers. Door bijvoorbeeld

veel inspiratie, voorbeelden of templates te verzamelen krijg je nieuwe kennis. Deze kennis kan je vervolgens helpen in het ontwerpproces om sneller te werken. Dit materiaal is vaak te vinden bij de ontwerpers die graag delen en daardoor hun identiteit tonen.

p. 23

Ontwerpers verzamelen structureel kennis verrijken vernieuwen identiteit tonen

p. 24

Ontwerpers zijn verkapte verzamelaars

Eén participant organiseerde de collectie met een interessante compositie. Door gebruik te maken van verschillende formaten, goed te letten op de kleuren in de foto’s en door eigen inzicht onstond dit beeld.

Experiment Tot slot hebben de participanten een opdracht binnen

het gebruik van tags. Ze hebben alle fotoʼs uitgespreid over

Layble uitgevoerd. Ze kregen de taak om een set van fotoʼs

de tafel, verschillende organisaties besproken en vonden het

te categoriseren en te taggen. Dit hebben ze afzonderlijk

lastig om tot één organisatie te komen. Na aandringen werd

van elkaar gedaan en zonder overleg. Het bleek dat ieder op

er actie ondernomen en begonnen ze met het opplakken op de

een eigen manier een organisatie maakt en heel persoonlijk

muur. Hier werd weer een andere organisatie gemaakt dan

classificeert. Een aantal generieke termen als Rotterdam,

de individuele collecties. Er waren wel invloeden in terug te

groen, black & white kwamen terug in beide organisaties. Een

vinden. Eén respondent had bijvoorbeeld de voorkeur om de

grove schatting zegt dat 10% van de tags in beide organisaties

fotoʼs op een denkbeeldige as te organiseren en dit kwam ook

zijn gebruikt. Het classificeren blijkt dus een erg persoonlijke

terug in de gezamenlijke collectie.

aangelegenheid.

De participanten hebben de fotoʼs verdeeld in 4 categorieën:



Rotterdam, natuur, mensen en verbinding. Ik heb zelf de fotoʼs

Een ander onderdeel van deze opdracht was om

dezelfde collectie fotoʼs samen te organiseren op een muur en

geselecteerd uit de eerste drie van deze categorieën, de laatste

te voorzien van één tag. Hierbij moesten de respondenten dus

hebben de respondenten zelf gevonden. De fotoʼs zijn wel

overeenstemming vinden het in het organiseren en classificeren

bewust zo uitgekozen dat ze in meerdere categorieën kunnen

net zoals gebruikers op internet overeenstemming vinden in

vallen en daardoor is de keuze om ze te organiseren moeilijker.

p. 25

Weer een andere participant maakte gebruik van een duidelijk patroon en organiseerde de afbeeldingen ook op een assenstelsel. Deze organisatie is eenvoudig maar spreekt ook minder tot de verbeelding.

Uiteindelijk bleek dat het taggen minder relevant was geworden naarmate de organisatie completer werd. Een organisatie wordt heel bewust aangelegd en had in haar totaal meer waarde dan de individuele afbeeldingen. Net zoals de collectie van een verzamelaar pas waarde krijgt in de vorm van een totale collectie is deze verzameling fotoʼs ook van waarde gestegen door het organiseren. Ze vonden het bovendien moeilijk om overeenstemming een tag te vinden, er was nog wel eens wat discussie over. Wanneer ze een afbeelding terugzochten wisten ze in welke collectie deze zat en hoe deze georganiseerd was. Het terugvinden aan de hand van een tag vinden ze minder praktisch.

p. 26

Ontwerpers zijn verkapte verzamelaars

Conclusie Er wordt door ontwerpers veel inspiratie verzameld,

Op het niveau van functionaliteit werd niet alles even actief

variërend van concrete voorbeelden in de vorm van interface

gebruikt door de participanten. Het zoomen van het canvas

elementen op Dribbble tot motiverende talks op TED. Deze

werd helemaal niet gebruikt. Het schalen en roteren werd

inspiratie is waardevol voor de ontwerpers, het brengt ze

door één participant gebruikt en dit was gelijk een essentieel

verder in het creatie proces. Niet elke ontwerper bewaart

onderdeel van zijn organisatie. De organisatie was meer op

deze inspiratie op een zelfde manier, maar vaak is er wel een

emotie gemaakt dan uit praktisch oogpunt. De grootte van een

actie aan verbonden om te zorgen dat het teruggevonden kan

foto gaf aan hoe belangrijk deze was binnen de organisatie. De

worden. Deze actie is noodzakelijk anders wordt het snel

andere respondent gebruikte het schalen en roteren helemaal

vergeten. Ontwerpers leggen ook zelf collecties aan met

niet. Ook bij het samenwerken en het organiseren op de muur

elementen die hun helpen in het ontwerp proces. Dit kan

werd een redelijk stramien aangehouden en werd er niet

gaan om fonts, kleuren of templates. Deze verzameling is een

geroteerd. Behalve bij het sorteren op de tafel voordat alles

investering: het kost tijd om het aan te leggen en het bespaart

op de muur werd geplakt lag alles rommelig. In deze fase van

tijd tijdens het ontwerpen.

het organiseren was het niet belangrijk dat alles recht zou



liggen, bovendien zou het veel tijd kosten om dit uit te voeren.

Het organiseren van een collectie fotoʼs

verschilt per individu. Er zal een kleine overlap zijn in het

Layble voorziet in een aantal andere functionaliteit die door

classificeren maar het zal hoofdzakelijk ingericht zijn op de

ontwerpers wel gebruikt zou worden, zoals het classifiseren

soort verzameling. Hoe het visueel gerangschikt is verschilt

en het visueel maken van een organisatie door te slepen. Ook

ook per individu. Wanneer er samengewerkt moet worden

de manier waarop inspiratie actief of passief verzameld kan

om een organisatie te maken ontstaat er vertraging. Het

worden sluit aan bij de manier waarop ontwerpers dit doen.

vinden van overeenstemming in de organisatie en classificatie



blijkt lastiger. Toch is de organisatie die ontstaat uit een

verzamelaars maar er is één drijfveer die overeenkomt en een

samenwerking sterker dan de individuele organisaties.

belangrijke rol heeft binnen Layble. Het aanleggen van je eigen

Wanneer er veel aandacht is besteed aan het organiseren is de

collectie bepaald je identiteit. Zoals je aan de collectie van

classificatie van ondergeschikt belang. Deze conclusies zijn op

een verzamelaar kunt zien wat zijn karaktereigenschappen

basis van een steekproef onder 3 respondenten.

zijn, zo kun je aan de tayble van een ontwerper zien wat voor

Ontwerpers hebben andere drijfveren dan

ontwerper hij of zij is. De andere drijfveren zoals vernieuwen en kennis verrijken zijn belangrijk voor het werkproces van een ontwerper.

p. 27

p. 28

DE TAXONOMIE VAN EEN VERZAMELAAR Layble is een complex systeem vanwege de grote hoeveelheid informatie die het herbergt. Om een dergelijk systeem ook eenvoudig te laten werken is een slimme informatiestructuur nodig. Door te kijken hoe verzamelaars hun collectie inrichten en te kijken naar de geschiedenis van informatiestructuren kan ik een goede structuur bepalen.

Aan het begin van het internet was er nog geen organisatie

functioneren als ons filesysteem, vooraf gedefinieerd door

in alle webpaginaʼs die gemaakt werden. In 1995 werd

experts en strikt in hiërarchie.

Yahoo!5 opgericht en deed men een poging om een lijst te



maken van dingen die beschikbaar waren op het internet.

op alleen maar links en probeert deze te doorzoeken. Ze

Er werd orde in de chaos geschept. Het web groeide hard

bepalen de structuur pas nadat ze van gebruikers hebben

en dus ook de lijst. Er werd een ontologist ingehuurd die

gehoord of het correct was in plaats van vooraf de organisatie

een top-level structuur ontwierp en definieerde een aantal

te bepalen zoals Yahoo! deed7. Het browsen - zoals Yahoo! het

categorieën. Ieder onderwerp kon plaats hebben in één

introduceerde - tegenover het zoeken betekent dat wij meer

categorie en niet in meerdere. Ze gebruikte het ʻiets kan maar

vertrouwen moeten hebben in deze infrastructuur en de macht

op één plaats tegelijk zijnʼ principe terwijl die beperkingen

die het heeft. Het zijn ontologen die de structuur bepalen en

er niet waren. Experts begonnen met secundaire links toe

de verantwoordelijkheid hebben om de wereld te organiseren.

voegen aan de lijsten om te refereren naar categorieën die ook

Ik geloof niet dat dit in alle gevallen de vindbaarheid van

interessant waren of over dat onderwerp gingen. Haaks op

objecten ten goede komt. De visie van de experts die catalogi

het principe van Berners-Lee6 dat je ook heel veel links kunt

samenstellen overheerst meestal de gebruikers wensen en

hebben besloot Yahoo! dat elke URL maar drie keer voor

zijn visie op de wereld. Wanneer je vervolgens iets zoekt wat

kon komen. De groei van de links stagneerde met als gevolg

niet gecategoriseerd is op de manier waarop jij denkt, heb je

dat het systeem niet evolueerde tot een systeem wat alleen

botte pech. Het zoekmodel toont iets anders. Het beweert dat

maar functioneerde op links, en zonder hiërarchie. Het bleef

niemand jou op voorhand kan vertellen wat jij zoekt. In plaats

Google pakt dit anders aan en baseert hun systeem

p. 29

daarvan zegt het, op het moment dat jij iets zoekt, doe ik mijn

exact weet waar je naar op zoek bent. Een goed voorbeeld

best om op basis van de link structuur een resultaat te vinden.

om het verschil tussen browsen en zoeken duidelijk te maken

In de basis komt dit vraagstuk neer op de filosofie. Welke

is een supermarkt. Stel dat je een salade wilt gaan maken.

betekenis maakt de wereld voor jou of geef jij zelf betekenis

Wanneer je vervolgens naar een supermarkt gaat zoek je naar

aan de wereld? Zijn het de experts die de inhoud bepalen of

ingrediënten: je wandelt over de groenteafdeling en de items

doe je dat zelf?

die jou lekker lijken neem je mee. Je weet nog niet precies wat je in de salade wilt maar het zien van de groentes maakt de

Browse vs Search

keuze een stuk eenvoudiger. Dit is browsen. Wanneer je zoekt

Er zijn twee modellen in hoe mensen naar informatie zoeken:

naar iets specifieks, zoals een honingmosterd dressing, begint

browsen en zoeken. Het browsen is voor wanneer je niet

het browse- model van een supermarkt kuren te vertonen.

exact weet wat je wilt vinden, en zoeken is voor wanneer je

Uiteindelijk strompel je radeloos door de paden op zoek naar de categorie waar honingmosterd dressing onder valt: sauzen?

5

Yahoo!

groenten? specerijen? Het liefst zou je op dit moment een

http://yahoo.com

Google zoekopdracht uitvoeren om direct te vinden waar je

6

naar op zoek bent. In een supermarkt is het gene wat het meest

Sir Tim Berners-Lee

http://scientificamerican.com/article.cfm?id=the-semantic-web

dichtbij een zoekopdracht komt het personeel aanspreken, die

7

vervolgens het resultaat toont. Dat is de kracht van het zoeken.

Google PageRank technologie

http://www.google.nl/corporate/tech.html

p. 30

De taxonomie van een verzamelaar

Een top-down level informatiestructuur: hierarchie

Een hierarchie met een aantal links

Informatie architect Een informatie architect is iemand die de kunst van het

jaar een collectie heeft opgebouwd is het onmogelijk dat

zichtbaar maken van complexe systemen beheerst. Deze

alles tot in detail gelokaliseerd kan worden met alleen het

systemen variëren van databases, gebruikers interactie en

brein als de processor. Het is simpelweg onmogelijk om

content management systemen tot Layble. Dergelijke systemen

dit cognitief te verwerken. Classificeren is dan belangrijk

zijn complex omdat ze veel data aggregeren en bruikbaar

omdat de verzamelaar een staat van controle wil ervaren. De

moeten maken. Het is zoeken naar een methode die dit

objecten zijn waardevol, ze vormen een economisch kapitaal

inzichtelijk maakt en de informatie structuur blootlegt. Voor

[Bourdieu:19984] voor de eigenaar, logisch dat je ze dan goed

Layble is het van belang om een goede informatie structuur

opbergt. Het categoriseren is dus een reactie op de limieten

te hebben omdat de hoeveel data die wij gebruiken enorm is,

van opslag en op de beperkingen van het menselijk brein om de

en de relaties die objecten onderling hebben complex is. Een

locatie van honderden objecten te herinneren. Wanneer je een

bekend domein waar de informatie architect werkzaam is

collectie bezit van een paar honderd boeken zul je dit toch op

zijn de bibliotheken. Deze bezitten een enorme collectie aan

één of andere manier moeten organiseren. De capaciteit van het

boeken welke regelmatig ingezien moeten kunnen worden.

geheugen en de fysieke aanwezigheid van de objecten zorgt

Om snel te vinden waar je naar op zoek bent wordt er gebruik

ervoor dat het noodzakelijk is dat er gecategoriseerd wordt,

gemaakt van diverse classificaties waarop gezocht kan worden.

en hiërarchie is nou eenmaal een goede manier om fysieke

Behalve dat er op titel, schrijver en uitgever gezocht kan

objecten te beheren.

worden is het ook mogelijk om de inhoud te doorzoeken en te vergelijken. Op die manier kunnen boeken over dezelfde problematiek eenvoudig aan elkaar gerelateerd worden. Dat deze materie complex blijkt is gebleken in de loop der jaren. Er is zelfs een studie aan gewijd: bibliotheekwetenschap8.

Verzamelaars zijn eigenlijk informatie architecten,

met name de detective en de passievrucht zijn hier mee bezig. Wanneer een verzamelaar in een periode van 30

p. 31

De hierarchie met heel veel links

Alleen links, er is geen hierarchie in dit geval

Sekse afhankelijk

Taxonomie

De mate waarop een verzamelaar classificeert verschilt per

Verzamelaars vertonen verrassend veel overeenkomsten met

sekse. Voor vrouwen is classificeren belangrijk maar ze gaan

de taxonomie, de wetenschap van het classificeren. Ze zijn

er niet zo ver mee door als het andere geslacht. Voor mannen

constant bezig om orde te scheppen in hun chaos. Net als de

is het juist de uitdaging een systeem te maken wat de gehele

taxonomie verzamelt hij, klasseert en interpreteert door te

collectie omsluit. Dit is vanwege het mannelijke brein wat

zoeken naar verbanden met andere objecten. Van kleins af

meer gericht is op systemen [Baron-Cohen, 2003]. Cohen

aan worden wij gestimuleerd om systematische relaties te

heeft hier veel onderzoek naar verricht. Hij concludeert dat

leggen. Kijk in een klaslokaal van een basisschool waarbij

mannen graag bezig zijn met classificeren. Ze houden perfecte

de muren vol hangen met geografische kaarten, tabellen

mappen bij met een collectie postzegels of munten en maken

met letters en posters van periodieke systemen. Wij leren

hier lijstjes van. Cohen gaat verder en legt de link met mensen

al vroeg om te gaan met tijd en ruimte en proberen relaties

met het Asperger syndroom. Zij hebben regelmatig obsessieve tussen objecten te leggen. De taxonomie gaat verder dan interesses voor een bepaald onderwerp, een scherp oog voor

het classificeren in categorie en het interpreteren. Het is

detail en houden van controle. Het aanleggen van een collectie

een compleet systeem wat constant evolueert en ook in de

vormt voor hen een veilige wereld en biedt de structuur die ze biologie terugkomt. De laatste jaren krijgt het steeds meer verlangen. Vandaar dat verzamelaars ook uren kunnen tutten

voet in de wereld van de technologie omdat er behoefte is om

met hun collectie en bezig zijn met classificeren.

complexe informatiestructuren slimmer te maken. Bij enorme hoeveelheden aan data is het immers niet eenvoudig om relaties te kunnen leggen.

8

Bibliotheekwetenschap bij UA

http://www.ua.ac.be/main.aspx?c=.IBW

p. 32

De taxonomie van een verzamelaar

CLASSIFICEREN

Collectieve intelligentie

Een bekende manier om relaties te leggen op het internet

Het categoriseren leunt op de menselijke kennis die in staat

is taggen. Dit is het categoriseren van een object door

is om direct verwachtingen aan labels te koppelen voordat er

er metadata aan te verbinden wat het onderwerp voor

gestart is met zoeken. De labels zijn achteraf en handmatig

jou en anderen goed omsluit. Het is een proces waarin

toegevoegd door gebruikers en de betekenis van het label

overeenstemming wordt bereikt tussen gebruikers over

voorspelt wat het resultaat zal zijn. Een tagging systeem

de perceptie van de tag, binnen een bepaalde context

leunt op de collectieve intelligentie van haar gebruikers

[Jacob:2004]. Deze context kan variëren en daarmee ook de

om resultaten te sorteren op relevantie en niet zo zeer met

samenstelling van de categorie. Dit toont juist de kracht én de

een algoritme. Wanneer een gebruiker een resultaat heeft

flexibiliteit van het cognitief categoriseren, ofwel taggen.

gevonden verlangt het systeem van de gebruiker om zelf



een tag toe te voegen zodat het aan de persoonlijke collectie

Wanneer het collectief op grote schaal een tag aan

een onderwerp verbindt en er een groep van tags ontstaat kun

toegevoegd kan worden. Deze laatste actie zorgt voor een

je spreken van een folksonomy. Het is letterlijk de combinatie

feedback cycle [Halpin:2007] wat een belangrijk ingrediënt

van folk (collectief) en taxonomy (classificeren). Het zorgt

blijkt voor websites als Delicious. Een feedback cycle staat

ervoor dat gebruikers informatie gemakkelijk terug kunnen

of valt met het idee dat een tag die al gebruikt is opnieuw

vinden tijdens toekomstige zoekopdrachten. Gebruikers

gebruikt wordt. Op deze manier kan zeer waarschijnlijk

hoeven het niet eens te zijn over de hiërarchie van de tags,

gezegd worden dat de tag niet ambigu is en deze informatie

het enige waar overeenstemming in komt is in brede zin de

wordt vervolgens gebruikt tijdens het opnieuw aanbieden van

betekenis van de tag zodat ze vervolgens ander materiaal

de tag. Halpin concludeert een stabiliteit in tagging. Een groot

kunnen labelen met de tag. Tagging wordt gezien als een

aantal mensen zal dezelfde tags gebruiken om een object te

manier om (eenvoudig) informatie te achterhalen. Zoals eerder

categoriseren waarbij een kleinere groep er een diversiteit aan

omschreven gebruiken bibliotheken al dergelijke technieken

tags er op na houdt. Dit doen zij bijvoorbeeld om de resultaten

om hun boeken te categoriseren. In essentie is het taggen niet

te beïnvloeden in hun eigen belang om zo snel een object terug

veel anders dan een traditionele zoekmachine.

te kunnen vinden aan de hand van specifieke tags.

p. 33

User 1

Tag 1

Bron 1

De driedelige grafische structuur van een tagging systeem. Een gebruiker linkt een tag en een bron met elkaar. Elke link vormt een manifestatie van de User 2

Tag 2

Bron 1

tag. Een bron kan dus meerdere tags en gebruikers hebben die er naar verwijzen.

....

....

....

User x

Tag y

Bron z

Gebruikers

Tags

Bronnen

DE ESSENTIE EEN TAGGING SYSTEEM

Op MEERDERE PLAATSEN tegelijk zijn

Een correct tagging systeem bestaat uit drie eenheden die de

Traditionele catalogi zoals in bibliotheken hebben moeite met

basis vormen voor het geheel:

dit model omdat het werkt met instances, of manifestaties van objecten [Shirky:2005]. Een tag of object kan immers

1) De gebruikers van het systeem

op meerdere plaatsen voor komen. De essentie van een boek

2) De tags zelf

bestaat niet uit de ideeën die het boek bevat. De essentie is het

3) Het object waar naar toe gerefereerd is met de tag

boek zelf, het fysieke object. De gedachte dat een bibliotheek catalogus bestaat uit een organisatie van ideeën klopt niet met

Op de eerste plaats zijn de gebruikers, bestaande uit de

de catalogus die het fysieke boek bevat. Als het boek zelf, het

mensen die tags toevoegen aan het systeem via een interface.

fysieke object, op één plaats is dan kan het niet op een andere

Op de tweede plaats heb je de tags, een set van woorden

plaats zijn. Dit zou betekenen dat de classificatie over het

die corresponderen met het object waaraan gelinkt is in

boek één hoofdonderwerp moet ontsluiten. Een boek wat

herkenbare taal. Refereert de tag bijvoorbeeld naar een object

op twee plaatsen tegelijk gevonden kan worden breekt met

over muziek dan is het waarschijnlijk dat de tag ook ʻmuziekʼ

het ʻop één plaats tegelijk zijnʼ principe. Ieder boek zou dan

heet. Tot slot heb je het object of een set met objecten waar

dus beschreven moeten worden met één ding meer dan het

naar gelinkt is middels de tag. Een manifestatie van de tag

andere om op meerder plaatsen gevonden te kunnen worden.

wordt dus gezien als een link tussen een gebruiker en een tag

Echter in de digitale wereld gelden deze fysieke beperkingen

en de link van een tag naar een object.

niet omdat er daar er instances van objecten gemaakt kunnen worden.

p. 34

De taxonomie van een verzamelaar

THE LONG TAIL

Een power law (vertaald: machtsverband) is een regel die

tegenover staat dat online winkels hier juist het meeste geld

onderzoekers steeds vaker in sociale systemen terug zien

mee verdienen. Er blijken miljoenen items te zijn die maar 1

komen. Het staat ook wel bekend als de 80/20 regel. Een

keer per jaar verkocht worden. Zij hebben minder kosten aan

voorbeeld is de welzijns cijfers van de wereld, waar 20%

opslag en distributie en kunnen daarvan profiteren.

van de bevolking goed is voor 80% van het welzijn. George



Zipf zag dit verband terugkomen in onze taal waar een kleine

digitale encyclopedie bevat een groot aanbod van niet

selectie woorden heel frequent voorkomt (ik, en, de), een

populaire onderwerpen en het collectief hiervan creëert een

middelmatig aantal woorden normaal voorkomt (boek, hond,

groter aanbod dan het beperkte aanbod van kwalitatieve en

tas), en een grote collectie woorden veel minder frequent

en populaire artikelen die je kunt vinden in een traditionele

voorkomt (periodiek, hypothese)9. Zelfs onze web-guru Jacob

encyclopedie. Een traditionele encyclopedie kent de

Nielsen ontdekte een power law in het aantal pages views van

beperkingen van experts die de kwaliteit moeten bewaren.

een website [Nielsen:1997]. Power laws lijken steeds meer

Dit kost geld en tijd en daardoor kunnen niet alle artikelen

ubiquitous te worden, we vinden ze overal.

dit niveau bereiken en gepubliceerd worden. Daarentegen



kan Wikipedia door de grote groep vrijwilligers die niet

Een andere benaming voor dit fenomeen is de zo

Vergelijkbaar hiermee is Wikipedia10 . Deze

genoemde The Long Tail [Anderson:2006]. De grafiek komt

georganiseerd zijn, die onderhevig zijn aan een democratisch

sterk overeen met een power law. Het verschilt per context

review proces, een artikel creëren wat misschien niet 100%

hoe hij genoemd wordt. Vaak wordt The Long Tail gebruikt in

correct is en zelfs subjectief kan zijn. Echter het belangrijkste

economische verbanden. Een voorbeeld van dit model wordt

aspect is dat zij iets bieden wat beter is dan niets, over elk

gegeven door Anderson. Een traditionele boekenwinkel heeft

onderwerp wat iemand maar interessant genoeg vindt om een

de fysieke beperking van opslag en de 80/20 regel beïnvloedt

pagina over aan te maken. Voor iemand die in dat specifieke

de collectie van boeken die daar staan. Het is economisch

onderwerp geïnteresseerd is kan juist deze pagina uiterst

gezien alleen interessant om de best verkopende boeken op

waardevol zijn. En dit gaat oneindig door, daar de staart van

voorraad te hebben omdat voor de boeken die je maar 1 keer

een power law stabiel blijft doorgaan.

per jaar verkoopt de opslag in verhouding te duur is. Daar

p. 35

The Long Tail is een begrip dat wordt gebruikt om een groot aanbod te beschrijven dat slechts een klein publiek of een niche dient, maar gezamenlijk een groter marktpotentieel heeft dan de marktleider op zich. De curve van de grafiek ziet er zo uit, met een lange ‘tail’ die ver door loopt.

9

Zipf’s Law, a collection of papers

http://www.nslij-genetics.org/wli/zipf/ 10 Wikipedia The Free Encyclopedia http://wikipedia.org

p. 36

De taxonomie van een verzamelaar

Mensen kijken naar elkaar Om op een andere manier te begrijpen hoe een power law

die het systeem gevormd hebben. Power laws komen vooral

werkt beschrijft Shirky [Shirky:2003] een goed voorbeeld.

voor in sociale systemen waar mensen expressie geven aan hun

Stel je een willekeurige groep van duizend mensen voor die

voorkeuren, door te kiezen uit een set van opties. Wanneer

ieder een top tien van hun favoriete blogs mogen samenstellen.

het aantal opties groter wordt zal de curve extremer worden.

Iedereen heeft de gelijke kans om elke blog leuk te vinden.

Je zou verwachten bij het uitbreiden van de keuzes de lijn

De grafiek zal redelijk stabiel zijn, de meeste blogs zullen

vlakker wordt, maar het werkt juist aanstekelijk. Steeds meer

dezelfde hoeveelheid mensen hebben die het leuk vinden. In

mensen zullen dezelfde voorkeur uitspreken, ze kijken immers

dit voorbeeld zal de kwaliteit van de blogs of de keuzes die

naar elkaar.

mensen maken geen invloed hebben; er zijn namelijk geen gedeelde smaken, geen voorkeuren en geen aanbevelingen van

Jakob Nielsen beschrijft het ook als de 90-9-1 regel11. Hier is

vrienden. Maar in werkelijkheid beïnvloeden mensen elkaars

een zelfde curve in terug te vinden. Bij activiteiten online waar

keuze. Als we aannemen dat een eerder gekozen blog sneller

mensen deelnemen, zoals bijvoorbeeld weblogs of Layble is

gekozen wordt door een tweede persoon, dan verandert

het volgende patroon te zien:

de grafiek drastisch. Wanneer Anton een blog kiest, niet beïnvloed door iemand anders want hij is de eerste, dan heeft Bob een hogere kans om dezelfde blog te kiezen tegenover

90% van de gebruikers zijn kijkers (lurkers).

andere blogs. Wanneer Bob klaar is, dan zal de blog die Anton

Ze lezen en observeren maar nemen niet actief deel aan

en hij gekozen hebben een nog grotere kans hebben om door

de community.

Chantal gekozen te worden. Dit gaat zo door met als gevolg een klein aantal blogs die een grote kans hebben om in de

9% van de gebruikers nemen van tijd tot tijd deel aan

toekomst geselecteerd te worden omdat ze al eerder gekozen

het systeem maar hebben veelal andere prioriteiten

waren.

waardoor het gebruik beperkt blijft.



Dit is een cyclus van positieve feedback. De

stelling is dat latere gebruikers in een omgeving komen die

1% van de gebruikers zijn het meest actief en nemen

georganiseerd is door eerdere gebruikers. De duizend-en-

constant deel in het systeem. Ze nemen de meeste

eenste gebruiker baseert zijn keuze niet willekeurig maar zal

activiteiten voor hun rekening.

beïnvloed worden, zij het onbewust, door de eerdere mensen

p. 37

Concluderend Sinds het internet in ontwikkeling kwam denkt men na over

Een bekende manier om dit op grote schaal te doen is middels

informatiestructuren. De hoeveelheid aan websites begon

taggen. Je verbindt een kernwoord wat het object omsluit en

te groeien en er moest een structuur in komen. Yahoo! pakte

vervolgens kun je hier weer op filteren. Gebruikers vinden

dit aan door een top-down structuur te ontwerpen van alle

overeenstemming in een tag zodat iedereen weet wat er

paginaʼs op het internet. Een ontoloog bepaalde een aantal

achter verborgen zit. Ook zijn er gebruikers die hun tags

categorieën en daar werden links naar andere websites in

dermate personaliseren dat het alleen voor privé gebruik

opgenomen. Paginaʼs konden maar op één categorie bestaan

geschikt is. Dit zal voor hen het terug vinden van objecten

en dat beperkte de groei van het project. Later kwam Google

vereenvoudigen maar voor andere onduidelijk maken. Het

met een zoek structuur waarbij alle paginaʼs geïndexeerd

leunt op de menselijke kennis om direct verwachtingen aan

werden en door de gebruikers op waarde werd beoordeeld.

labels te koppelen voordat er een zoekopdracht gestart is. De

Vervolgen werden een aantal van deze resultaten getoond aan

collectieve intelligentie zit in de gebruikers en Layble maakt

de gebruiker. Ze leunen veel meer op de gebruiker dan op hun

daar dankbaar gebruik van. Een correct tagging systeem

eigen expertise of die van een ontoloog. Layble probeert het

bestaat uit gebruikers die de tags achterlaten, de tags zelf die

mentale model van de gebruiker beter te begrijpen en leunt

door een duidelijk label vertellen wat het is en het object waar

daarom op de tags die gebruikers achter laten.

naar gerefereerd wordt middels de tag. Omdat een object



meerdere tags kan bevatten kan iets op meerdere plaatsen

Verzamelaars zijn heel erg bezig met

informatiestructuren. Ze classificeren al hun objecten, een

tegelijk zijn. Iets wat met een top-down structuur zoals

man heeft daar wel een sterkere drang naar dan dat vrouwen

Yahoo! dat bedacht heeft niet mogelijk is. Een tag is eigenlijk

hebben. Het classificeren is belangrijk omdat de eigenaar

een kopie van het originele object.

een staat van controle wilt ervaren. Het gaat om waardevolle



objecten waar de verzamelaar moeite voor heeft moeten

herkennen, ook wel bekend als een power law. Het toont

doen om ze te verzamelen. Bovendien is het classificeren

dat een kleine groep van tags heel veel gebruikt wordt, een

een reactie op de beperkingen in ons brein om alles exact te

grotere groep wat regelmatiger en een hele grote groep

lokaliseren. Doordat ze hier veel mee bezig zijn tonen ze veel

wordt af en toe gebruikt. De kleine groep van tags hebben

overeenkomsten met de taxonomie. De wetenschap van het

voor iedereen dezelfde betekenis, de gebruikers hebben hier

classificeren. Bij enorme hoeveelheden aan informatie is het

overeenstemming in bereikt en besloten dezelfde tags te gaan

lastig om relaties te leggen, de taxonomie helpt hierbij. Het

gebruiken. Dit is ook beschreven als de 80/20 regel: 20% van

is het classificeren van objecten op een grote schaal is ook

de populatie is verantwoordelijk voor 80% van het welzijn.

mogelijk, we noemen het dan folksonomy.

Dit verband komt veelal terug in sociale systemen. Voor

In het gebruik van tags is vaak een patroon te

Layble is het belangrijk hier kennis van te nemen en de kleine 11 90-9-1 regel van Jakob Nielsen

groep gebruikers die actief zijn voor de meeste content op het

http://www.useit.com/alertbox/participation_inequality.html

platform te bewaren.

p. 38

LAYBLE THE INTERNET OF YOUR THINGS Layble is er voor mensen om verzamelingen in aan te leggen en heeft user experience hoog in het vaandel staan. Om het platform zo laagdrempelig mogelijk te maken en om een actieve groep gebruikers te krijgen heb ik gekeken naar het gedrag van mensen op internet. Hier zijn een zestal segmenten inclusief beschrijvingen van gebruikers uitgekomen.

Layble is een online platform dat het mogelijk maakt om

Een gebruiker creëert binnen Layble een eigen wereldbeeld,

objecten te organiseren volgens de principes van de gebruiker.

een eigen waarheid, net als in zijn preceptie. Aan de hand

Feitelijk zou het platform als uitbreiding van het menselijk

van relaties die de gebruiker zelf legt, worden objecten

geheugen gezien kunnen worden. De organisatie, navigatie en

samengevoegd tot nieuwe objecten. Hiërarchieën zijn in de

beleving komen sterk overeen met wat er in ons hoofd gebeurt

basis niet aanwezig, maar ze worden bewust of onbewust

en hoe we denken. Layble gaat in essentie om de algehele

door de gebruiker gecreëerd; het zijn sociale structuren. Door

benadering van de relaties tussen gebruiker en wereld en hoe

deze sociale structuren zichtbaar te maken kunnen gebruikers

dat resulteert in unieke organisatiestructuren.

van elkaar leren en het systeem slimmer maken, de collectieve



intelligentie wordt daarvoor ingezet.

Het platform is zeer visueel opgezet wat de

gebruikservaring heel rijk maakt. Door gebruik te maken



van realistische metaforen zal de drempel om het platform

meerdere mensen met dezelfde objecten aan het werk. Dit

te gebruiken verlaagd worden. Alle objecten binnen Layble

betekent dat dezelfde objecten op verschillende manieren

worden georganiseerd volgens een persoonlijk inzicht, door

georganiseerd kunnen worden. Structuren die door anderen

tags aan objecten te hangen (een layble) en daarop te filteren

bedacht zijn gaan hierdoor echter niet verloren – ze kunnen

door de meta data die beschikbaar is te gebruiken. Navigatie

naast elkaar bestaan. Een belangrijke extra mogelijkheid

verloopt van beeld naar beeld en volgens associatie. Layble

ten opzichte van ons eigen geheugen is dat objecten in het

wil de gebruiker faciliteren in de manier waarop hij wil

geheugen uit de privé sfeer gehaald kunnen worden en

organiseren. Linksom of rechtsom, via het platform moet het

daarmee publiek toegankelijk gemaakt worden. Het gevolg

mogelijk zijn.

hiervan is dat verschillende wereldbeelden en waarheden

Doordat Layble een online platform is, kunnen

leven. Dit doen ze door te kijken naar

gebeurtenissen te geven. Door dit op grote

of hele websites. Layble laat je eenvoudig

Layble zal zeer geschikt zijn om digitale

andere mensen, te leren over wat ze zien

schaal te doen kunnen wij veel inzichten

filteren, navigeren en relaties vinden

collecties in te maken. Vanwege de

en daar een conclusie aan te verbinden.

verwerven en het systeem slimmer

tussen objecten. En dat gemaakt met

eenvoudige interface is het prettig om te

maken.

HTML5.

gebruiken.

p. 39

Objecten of personen

Gebeurtenissen over tijd

In alles wat gebruikers uploaden is een

Behalve dat een object zich op een locatie

object of persoon te vinden. Wanneer wij

bevind is er ook een andere belangrijke

weten wat er op staat kunnen wij hier veel

factor: de tijd. Alles wat wij ervaren gebeurt

informatie uit onttrekken.

op een bepaalde tijd. Bovendien is het een classificatie die wij vaak gebruiken om iets terug te vinden.

Locaties Alles wat er gebeurt heeft een (fysieke) locatie waar veel extra informatie vanaf te leiden valt. Het blijkt ook een belangrijke factor in het organiseren van bestanden. Layble wil deze locatie data gebruiken om nieuwe relaties te vinden.

Interaction design

Informatie structuur

Semiotiek

samen kunnen komen en kunnen samensmelten tot nieuwe waarheden: de waarheid van het collectieve geheugen.

Dit paradigma zorgt voor een erg generiek

Interaction design Layble moet in gebruik een eenvoudig product zijn. In het onderzoek komt naar voren waarom Layble is ontworpen zoals het er nu uit ziet.

product, alles is er mee mogelijk. Omdat dit het

Informatie structuur

ontwerpproces niet ten goede komt is er besloten om Layble in

Omdat er enorm veel content in Layble zit moet er een manier

te richten als een plek om verzamelingen in te maken. Specifiek op hoe ontwerpers verzamelingen maken en bij houden. Wij zitten dicht bij deze doelgroep vanwege ons vakgebied en zijn ze erg toegankelijk en kunnen wij zo feedback van ze

gevonden worden om dit goed te classifiseren. Hoe kan dit beter dan het collectief dit te laten doen?

Semiotiek Ik onderzoek waarom mensen objecten of gebeurtenissen bepaalde waarde geven. Hoe kun je dat vertalen naar een helder en bruikbaar label voor iedereen?

ontvangen. Het voordeel van het generieke is dat het voor veel niches inzetbaar is. Specifiek voor elke niche zal de interface

Deze poster is gemaakt door Niels Mulder, ook bekend als @Piels. Ik ben aan het afstuderen bij Supersteil, the digital agency with Passion for Interaction. Mijn eerste begeleider is Peter van Waart samen met Jasper Schelling. Bekijk mijn werk op http://cargocollective.com/Piels

aangepast moeten worden maar de design principes zullen blijven bestaan. Een voorbeeld van zoʼn niche zijn festivals zoals Lowlands. Door Layble daar in te zetten kun je alle festiviteiten op het terrein monitoren vanuit verschillende perspectieven. Achteraf kunnen gebruikers hun bezoek terug kijken of zo organiseren dat het gedeeld kan worden. Wanneer dit platform aangepast wordt aan de identiteit en beleving van het festival dan zal het de beleving versterken.

p. 40

Layble, the internet of your things

Rijke interactie op het web De laatste jaren heeft het internet zich vertaald in het Web 2.0. De basis voor deze definitie van het internet is vast gelegd in 2004 tijdens een gesprek met medewerkers van OʼReilly Publishing12. In essentie samengevat, beschrijft Tim OʼReilly het als het bouwen van applicaties die een golf teweeg brengen zodat andere mensen het ook gaan gebruiken. Het sociaal en economische aspect is hierin centraal gesteld. Sociaal omdat het gericht is op interactie met een grote groep mensen. Economisch omdat er uit een grote groep mensen nieuwe inkomsten gegenereerd kunnen worden. En zelfs vandaag de dag is het Web 2.0 door veel mensen geassocieerd met het vereenvoudigen en toegankelijker maken van het online publiceren. De steeds eenvoudiger wordende manier om via dit medium te communiceren en samen te werken binnen applicaties met een rijke user-experience is typerend voor het Web 2.0. Het is het tijdperk waarin diensten ontstaan die beter worden wanneer meer en meer mensen het gebruiken.

Waar we vroeger het internet als een locomotief gebruikten, om van plaats naar plaats te gaan

door te klikken op links zoals Yahoo! begonnen is, gebruiken we het nu als een plek waar we conversatie voeren, deelnemen en interactie hebben. Dit concept is niet zo zeer nieuw, weblogs bestaan bijvoorbeeld al sinds 1990, maar de adoptie van social media door het grote publiek zorgt wel voor een verandering. Het worden nu systemen die transparant zijn, publiekelijk en makkelijk te combineren met andere diensten (mash-up) door middel van APIʼs. Bovendien laten de technische ontwikkelingen het steeds meer toe om vloeiendere interfaces te ontwerpen. Javascript stelt ons in staat om direct feedback te geven op handelingen van gebruikers en combinaties van diverse online diensten te bouwen. Mede dankzij deze ontwikkelingen is het voor gebruikers belangrijker geworden om sociale interactie te hebben op online platformen. Deze interactie is vervolgens weer een vereiste om een power law te krijgen, mensen kijken immers naar elkaars gedrag.

p. 41

Meaningful

Focus op experiences

persoonijke betekenis

Pleasurable

Herinering is om te delen

Convenient

Super eenvoudige te gebruiken

Breekpunt

Usable

Gebruik zonder moeite

Reliable

Beschikbaar en accuraat

Functional

Focus op taken uitvoeren

Wekrt zoals het bedoelt is

User experience MODEL Web 2.0 is open voor iedereen om deel te nemen, echter

Neem het voorbeeld van een bibliotheek met een omvangrijke

moeten we er wel rekening mee houden dat er maar een kleine

collectie. Je kunt deze bezoeken en tussen de rijen zoeken

groep mensen is die actief deel neemt als we de 90-9-1 regel

naar het boek wat je nodig hebt. Dit kan omdat de bibliotheek

in acht nemen. Om deze kleine groep mensen actief te houden

netjes is georganiseerd en wij weten hoe met een dergelijk

is het belangrijk om ze goed te faciliteren in wat ze nodig

systeem om te gaan. Maar op het moment dat je tijdens het

hebben. Anderson heeft hier een model voor ontwikkeld,

zoeken iemand tegen het lijft loopt - die geïnteresseerd is in

de pyramide van de user experience [Anderson:2006]. In

dezelfde onderwerpen en dus een gelijkgestemde is - en je

dit model beschrijft hij wat er nodig is om waarde bij je

aan de praat raakt over deze boeken wordt het bibliotheek

gebruikers te creëren13 . Deze waarde zorgt er vervolgens

bezoek in eens een betekenisvolle ervaring die je minder snel

voor dat een platform betekenisvol kan zijn en je gebruikers

zal vergeten. Dergelijke interacties zijn ook mogelijk online

een actievere rol gaan spelen.

dankzij de technologische ontwikkelingen.

12 O’Reilly - What is web 2.0 http://oreilly.com/pub/a/web2/archive/what-is-web-20.html 13 Anderson UX Hierarchy model http://www.poetpainter.com/thoughts/file_download/7

p. 42

Layble, the internet of your things

Segmenten Al deze ontwikkelingen in dit vakgebied hebben geleid naar

verwisselen. Toch is het belangrijk om voor ieder segment

een web waarin iedereen deel neemt of kan nemen. Er zijn

een andere strategie in te nemen, je kunt namelijk niet zonder

talloze diensten ontstaan die hier op inspringen en mensen

elkaar. Wanneer de creators (20%) tevreden worden gesteld

content laten creëren, content aggregeren en sociale interactie

in het delen en onderhouden van hun content zullen ze

laten hebben. Sterker nog, de meeste Web 2.0 diensten maken

Layble blijven gebruiken. Het proces om te creëren, delen en

juist een combinatie van deze elementen. User generated

publiceren moet daarom goed ingericht worden. Collectors

content is meer de regel dan uitzondering. Een aantal jaar

(8%) zullen vervolgens helpen bij het classificeren van de

geleden heeft een groep onderzoekers van Forrester Research

content door meta data toe te voegen aan objecten. Critics

gekeken naar het type gebruikers van het sociale internet

(20%) doen dit op hun eigen manier, door een reactie te

[Li:2007]. Ze bestudeerden de sociale en demografische

plaatsen. De joiners (38%) geeft Layble de massa die het nodig

gegevens van deze mensen door middel van twee enquêtes.

heeft om succesvol te worden. Spectators (64%) en inactives

Aan de hand hiervan hebben ze zes segmenten kunnen

(27%) geven ook de massa maar zijn moeilijker actief te maken.

definiëren. Deze segmenten zijn interessant omdat ze het type

In het begin zullen ze even deelnemen maar al snel vervliegt de

gebruiker beschrijven die Layble gaan gebruiken. Bovendien

activiteit. Nu wij weten wat voor doelen gebruikers hebben

zijn deze segmenten altijd terug te vinden in sociale systemen

binnen een applicatie kunnen wij onze processen hierop

en kunnen wij hier veel van leren. Het brengt het verschil

aanpassen. De kans op een succesvol platform is dan vele malen

tussen lezen en deelnemen in beeld wat belangrijk is voor het

groter.

sociale web waar een veelvoud van diensten beschikbaar is die mensen toelaat om te participeren.

Vanzelfsprekend zal Layble te gebruiken zijn

voor al de beschreven segmenten. Het is ook mogelijk dat gebruikers in meerdere segmenten vallen en af en toe van rol

Creators, zij publiceren blogs, onderhouden webpagina’s

Critics, deze nemen deel door of te reageren op blogs of

en uploaden video’s naar sites als YouTube minimaal 1

door reviews en waarderingen te publiceren op bijvoorbeeld

keer per maand. Ze zijn goed voor 20% van de volwassen

Bol.com. Ze representeren 20% van alle volwassen

populatie. Het is een jonge groep mensen, het gemiddelde is

gebruikers en zijn gemiddeld 46 jaar oud. Vier op de

39 jaar oud. Er zijn evenveel mannen als vrouwen.

tien zijn ook creators. Ze reageren op content van andere

Ze zijn verantwoordelijk voor het creëren van de content die

gebruikers, nemen deel in fora en wijzigen Wikipedia

geconsumeerd wordt door anderen.

artikelen.

Collectors, produceren metadata welke vervolgens

Joiners, te vinden op sociale netwerk sites als Facebook

gedeeld wordt met een community. Dit doen ze bijvoorbeeld

of Hyves. Ze zijn goed voor 38% van de gebruikers en zijn

door URL’s op Delicious te bewaren of RSS feeds te

het jongst. Ze houden zich ook bezig met het lezen van blogs

gebruiken. Ze representeren 8% van de populatie en de

(56%) en het publiceren van blogs (30%).

mannen zijn de dominante sexe. Meer dan twee derde voegt tags toe aan pagina’s of foto’s en meer dan de helft gebruikt RSS. Op deze manier organiseren ze content voor henzelf en anderen.

Spectators, hebben de grootste kans om vrouw te zijn en

Inactives, goed voor 27% van de populatie.

hebben het laagste inkomen. Ze zijn goed voor 64% van de

Ze participeren op geen enkele manier in sociale activiteiten

gebruikers. Hun meest voorkomende bezigheid is het lezen

die online plaats vinden. Hun gemiddelde leeftijd is 50 jaar

van blogs en een klein deel kijkt ook op YouTube naar video’s

en het zijn meer vrouwen dan mannen. Ze zien zichzelf niet

van anderen. 31% is niet actief in online activiteiten.

als leider en vertellen niet tegen vrienden welke producten

Ze consumeren vooral.

hen interesseren.

p. 44

Layble, the internet of your things

BETEKENISVOLLE OBJECTEN IN LAYBLE Om beter inzicht te krijgen in hoe mensen Layble gaan gebruiken is het belangrijk om de waarde van objecten te bekijken. Hierdoor kunnen wij eenvoudig trends herkennen en nieuwe niches zien ontstaan waar wij met Layble ons op

“Contextual sensitivity suggests that the meaning

kunnen richten.

of a turkey on a Thanksgiving Day dinner table



probably differs from that of a turkey placed on

Fysieke objecten hebben tastbare en niet tastbare

eigenschappen. Bij tastbare eigenschappen kun je denken

a dinner table during mid-May”.

aan alles wat door onze zintuigen verwerkt wordt. Deze eigenschappen zijn gekoppeld aan het fysieke object zelf en kunnen dus aangeraakt, gezien, geroken, gehoord of gesmaakt worden. Door de waarneming van een object ken je er direct eigenschappen aan toe en die worden vervolgens in het brein

Voor Layble is het belangrijk dat objecten altijd in hun

opgeslagen. Niet tastbare eigenschappen bestaan alleen maar

correcte context geplaatst kunnen worden. Dat betekend

in het brein. Ze ontstaan in het brein van het individu inplaats

dat elk object herleid moet kunnen worden om de originele

van te ontstaan door een object te observeren. Hierdoor zijn

context te kunnen vinden. Alle meta data die beschikbaar

ze ook subjectief van origine, het ontstaat door associaties die

is van een object is daarvoor nodig. Het is belangrijk dat de

je hebt gekregen uit eedere ervaringen met objecten. Het is

manier waarop de objecten standaard getoond worden de

letterlijk een mentale constructie van eigenschappen.

context laat doorschemeren. Door goed gebruik te maken van



de ontwerp principes die uit dit onderzoek komen kan Layble

De betekenis van een object voor een individu

bestaat uit een combinatie van tastbare, objectieve

haar gebruikers veel over de context van objecten vertellen.

eigenschappen en een selectie van niet tastbare, subjectieve



eigenschappen die in je gedachten zitten. Om deze

eigenschappen van een object voor iedereen in een

eigenschappen te beïnvloeden is de context een belangrijke

samenleving gelijk is. Hier is men het kennelijk over eens

factor. De context waarin het object bekeken wordt is van

omdat men het object allemaal op dezelfde manier waarneemt.

groot belang als het gaat om de betekenis ervan, ook wel

De objectiviteit van het object staat vast. Daarentegen worden

bekend als contextual sensitivity. Een goed voorbeeld hiervan

niet alle van de niet tastbare attributen gedragen door een

is te vinden in Brand Meaning [Batey:2008]:

samenleving. Sommige eigenschappen kunnen alleen bestaan

Het is interessant om te zien dat alle tastbare

p. 45

in een bepaalde sub-cultuur. Er zijn zelfs eigenschappen die

betekenis bestaat uit de gedachten en afbeeldingen die leden

idiosyncratisch geassocieerd worden, op een hoge individuele

van een specifieke groep binnen een cultuur associëren met

basis. Een object passeert dus een aantal stadia van betekenis.

een object. Tot slot bestaat de idiosyncratische betekenis uit

Dit varieert van een grote hoeveelheid gedeelde betekenis

unieke, erg persoonlijke ervaringen met een object wat een

tot een kleine hoeveelheid. Afhankelijk van het object en het

persoonlijke betekenis genereert die varieert van persoon tot

individu is er een groter of kleiner conventionele betekenis of

persoon. Layble opereert op verschillende van deze niveaus.

idiosyncratische betekenis. Batey heeft hier het onderstaande

Op het niveau van cultureel tot subculturele betekenis, waar

model voor ontworpen.

mogelijk zelfs idiosyncratisch. Alle objecten op Layble



zijn digitaal en kunnen daardoor - voor alsnog - weinig

Algemene betekenis bestaat uit een verzameling

zintuigelijke waarnemingen van het object zoals de

zintuigelijke stimulans geven. Deze zintuigelijke waarneming

afmetingen, vorm, gewicht en geluid. Deze waarnemingen

zorgt voor de objectiviteit en de algemene betekenis.

zijn meetbaar en dus te verifiëren onder alle mensen, daarom zijn ze objectief. Cultureel gedeelde betekenis is subjectief en bevat de gedachten en afbeeldingen die de meeste mensen van een bepaalde cultuur associëren met een object. Subculturele

Subjectieve perceptie (geen tastbare eigenschappen)

idiosyncratisch

Laag

subcultureel gedeelde betekenis Gedeelde betekenis cultureel gedeelde betekenis

Objectieve perceptie (tastbare eigenschappen)

algemeen gedeelde betekenis

Mark Batey’s model van gelaagde betekenis met duidelijk verschil tussen hoog en laag gedeelde betekenis

Hoog

p. 46

Layble, the internet of your things

ConcLUSIE Layble is een platform waarop mensen objecten kunnen

Aan de hand van een onderzoek uitgevoerd door Forrester zijn

organiseren als een uitbreiding op het menselijk geheugen.

er 6 segmenten vastgesteld die het type gebruikers omvatten

Het concept van Layble leunt sterk op de principes van

die sociale systemen gebruiken. Al deze gebruikers zijn te

haar gebruikers. Het stelt haar in staat om te organiseren,

vinden in ons platform. In deze segmenten kun je de 90-9-1

classificeren en te navigeren op welke manier dan ook.

regel herkennen en een duidelijke scheiding tussen actieve of

Layble gaat om de algehele benadering van de relaties

passieve gebruikers. Gebruikers wisselen in hun rol en moeten

tussen gebruiker en wereld en hoe dat resulteert in unieke

altijd gefaciliteerd worden in hun wensen. Layble moet hier

organisatiestructuren. Door de design principes die gebruikt

dus haar processen op aanpassen om haar kansen op succes te

worden kan Layble een goede gebruikservaring bieden en is

vergroten.

de drempel om het platform te gebruiken lager. De informatie



structuur die ontstaat door het organiseren, classificeren en

wordt een betekenis gegeven. Fysieke objecten ontlenen hun

participeren is waardevol. De collectieve intelligentie van

betekenis door de zintuigelijke waarneming maar binnen

haar gebruikers zal deze structuur verder ontwikkelen en er

Layble is dit bijna niet mogelijk omdat alle objecten digitaal

zal een afspiegeling van het collectief geheugen ontstaan. Het

zijn. De betekenis van objecten op het platform ontstaat

generieke aan het concept is een gevaar voor de ontwikkeling

dus veelal in het brein van de gebruikers. Juist daarom is de

en daarom is besloten om Layble in te richten als plek waarop

context van objecten belangrijk en zal deze altijd te herleiden

ontwerpers verzamelingen kunnen maken en beheren.

zijn. De betekenis van een object verschilt per groep of



persoon. Bepaalde objecten hebben een algemeen gedragen

De ontwikkeling van het Web 2.0 speelt een

Aan alle objecten binnen of buiten Layble

belangrijke rol in de ontwikkeling van Layble. De behoefte

betekenis en sommige ontstaan alleen in sub-groepen. Door

van gebruikers naar sociale interactie blijft niet onopgemerkt

de betekenis van objecten te monitoren kun je trends of

en Layble faciliteert hierin door te investeren in een solide

wijzigingen van betekenis waarnemen.

technische ontwikkeling en een goede interface. Wanneer



er veel sociale interactie is op ons platform zal de kans om

mensen organiseren, wat de ontwikkelingen binnen sociale

succesvol te worden stijgen. Er is namelijk een 90-9-1 regel

web applicaties zijn, wat het verschil maakt tussen iets

die beschrijft hoe weinig mensen er eigenlijk actief zijn op

bruikbaars ontwerpen en iets wat waarde toevoegt, welke

sociale platformen. Anderson heeft een model ontwikkeld

type gebruikers zich daarin bewegen en hoe ze betekenis

die toont waar het omslag punt ligt in zoʼn platform. Er is een

geven aan objecten vergroten wij de kans om Layble succesvol

grens tussen een bruikbaar platform en een plezierige plek die

te maken.

waarde toevoegt aan het gebruik.

Door kennis te nemen van de wijze waarop

p. 47

p. 48

6 DESIGN PRINCIPES VOOR LAYBLE Door gebruik te maken van bestaande paradigmaʼs en realistische metaforen kan ik een efficiëntere interface ontwerpen. Gebruikers weten immers al hoe fysieke objecten omgaan met frictie en massa. Echte objecten kunnen bijvoorbeeld tegen elkaar botsen en over elkaar heen komen. Door gebruik te maken van deze paradigmaʼs zal de drempel om onze interface te gebruiken verlaagd worden. Als resultaat uit mijn onderzoek naar mensen en verzamelingen zal ik een aantal design principes formuleren die Layble helpt bij het ontwikkelen van een effectieve interface. De basis van deze principes komen uit dit onderzoek, de cognitieve psychologie en deels uit mijn eigen ervaring en zijn dan ook mijn aanbevelingen om Layble verder succesvol te maken.

p. 49

Op welke manieren kan de informatie van virtuele objecten binnen Layble verrijkt worden? Dankzij mijn onderzoek heb ik hier veel over geleerd en ben ik in staat om 6 design principes te formuleren. Wanneer Layble deze principes opvolgt zal gebruikservaring binnen het platform aanzienlijk vergroten. Met deze ontwerp principes sluit ik een half jaar onderzoek naar mensen en verzamelingen af. Door pragmatisch gebruik te maken van de volgende 6 design principes kunnen objecten binnen Layble verrijkt worden. Deze principes zijn tot stand gekomen na het bestuderen van het gedrag van mensen omtrent verzamelingen. De manier waarop ze hun verzameling classificeren komt terug in Layble door gebruik te maken van tags. Door deze informatie structuur verder uit te bouwen en de gebruikers de structuur te laten bepalen kan Layble gestaag groeien en daarmee ook de content. Alle objecten binnen Layble moeten kunnen herleid worden en informatie geven over hun context anders is het een eenvoudige weergave van het object. Het navigeren van associatie tot associatie is de kracht van Layble. Doordat Layble veel waarde hecht aan de gebruikservaring is het belangrijk dat elke stap in het proces, van delen tot consumeren goed is uitgewerkt. Deze design principes helpen daarbij.

p. 50

6 design principes voor Layble

Realistische uitstraling Wij blijven mensen en zijn dagelijks veel in de weer met echte fysieke objecten. In onze digitale omgeving komt dit paradigma maar minimaal terug. Een goede interface gedraagt zich voorspelbaar. Objecten binnen Layble gedragen zich bijna als fysieke objecten waarmee je interactie hebt. Dit leidt tot nieuwe metaforen en mogelijkheden om te delen. Zo kun je bijvoorbeeld webpaginaʼs importeren en direct de pagina zien inplaats van alleen een URL te importeren. Als je het zou willen delen met bijvoorbeeld een ander device zoals een telefoon dan sleep je het object simpel op een representatie van het device.

Idealiter moet het bijvoorbeeld mogelijk zijn om bij een object, net als een stukje

papier, de hoek om te vouwen om te zien wat er onder ligt. Dit is een elegante en laagdrempelige visualisatie, gebaseerd op een realistische metafoor die niet direct de organisatie van objecten beïnvloedt. Zonder dat je direct een object verwijdert uit een groep of de groep openbreekt kun je zo een stapel stapel scannen. Dit voorkomt een hoop handelingen met objecten. Anders moet je handmatig de stapel openbreken en opnieuw organiseren wat tijdrovend is en de onderlinge organisatie van objecten aanpast. Een goed voorbeeld het vouwen is FoldʼnʼDrop [Dragicevic:2004]. Het maakt gebruik van het papier paradigma gecombineerd met een aantal gestures zodat je vensters om kunt vouwen. Vanwege de goede implementatie kan het prima bestaan naast de huidige point-and-click technieken. Door je muis naar de hoek van een object te bewegen vouwt het hoekje om. Door vervolgens het hoekje verder omlaag te trekken vouw je het object opzij en kun je het onderliggende object bereiken.

Verder zien we dat op devices zoals een iPad realistische interface elementen meer

gangbaar worden. In sommige gevallen gaat Apple daar best ver in en bootsen ze met diverse textures objecten na. Ik vind dat er altijd een balans gevonden moet worden tussen een metafoor en een realistische uitstraling.

p. 51

Gebruik realistische interface elementen

p. 52

6 design principes voor Layble

Ruimtelijk geheugen Maak dankbaar gebruik van het ruimtelijk geheugen. Ons ruimtelijk geheugen is datgene wat ons in staat stelt om precies te weten waar wij onze auto hebben geparkeerd, te weten waar ons bed staat wanneer wij het licht hebben uitgedaan, en waardoor wij precies weten waar iets ligt op ons rommelige bureau. Net zoals een verzamelaar weet waar dat ene stuk uit 1978 bewaard is. Waarschijnlijk stamt dit al uit ons jager- verzamelaar tijdperk en zit het diepgeworteld in ons zijn: we onthouden nou eenmaal waar dingen zijn, als ze tenminste niet uit zichzelf verplaatsen. Dit is de reden waardoor Layble je positie onthoudt wanneer je de browser afsluit en de volgende dag terugkomt. Gebruikers weten precies waar ze gebleven zijn, de context waarin ze terug komen vertelt alles. Door het niet gebruiken van dit ruimtelijk geheugen bezorg je de gebruiker heel wat extra denkwerk. Een slecht voorbeeld is bijvoorbeeld Exposé, onderdeel van Appleʼs besturingssysteem. Door constant de locatie van de vensters te wijzigen kunnen wij niet meer onthouden waar dingen waren. Het dwingt ons te leren, en steeds weer opnieuw te leren waar de vensters zich bevinden. Hoe moeilijk zou het zijn om thuis te komen als iedere dag de stad wordt aangepast en wij onze route opnieuw moeten vinden?

p. 53

Gebruik het ruimtelijk geheugen

p. 54

6 design principes voor Layble

Zien is herinneren In het vakgebied van de cognitieve wetenschap zijn er grofweg twee manieren om het lange termijn geheugen aan te spreken, te weten: herkenning en terugroepen [Watkins:1979]. Het terugroepen doet een beroep op je geheugen, het kijkt eerst of het goede geheugen gevonden is en vervolgens voert het een taak uit. Herkenning heeft deze kostbare stappen niet nodig omdat het direct geactiveerd wordt nadat je iets gezien hebt. Een interface die gebaseerd is op herkenning zal dus mentaal minder actie verlangen dan een interface die dat niet is, en daardoor dus de voorkeur hebben. Dit impliceert dat een overzicht van iets een correcte benadering zal zijn om objecten te organiseren en bekijken. Door uit te zoomen kun je in Layble het overzicht van je canvas zien. Bovendien heb je een functie om een overzicht van alle taybles op te roepen waarbinnen je opnieuw kunt organiseren. Heel Layble is zo visueel ingericht dat alle objecten die je ziet ergens aan doen herinneren. Net zoals je een foto van vroeger erbij pakt, en plotseling dat moment weer kunt herinneren.

p. 55

Herkenning verlaagd de inspanning

p. 56

6 design principes voor Layble

GEBRUIK STAPELs Als we kijken naar hoe mensen stapels op hun bureau gebruiken, dan bepalen ze de inhoud op vier manieren [Malone:1983]. Er wordt gekeken naar de randen, die tonen veel informatie door de dikte ervan, de kleur en de onderlinge positie. Standaard wordt de volgorde van een stapel chronologisch bepaald, de nieuwste items komen immers bovenop. Door de volgorde van de stapel opnieuw te bepalen wordt de inhoud opnieuw gerangschikt, de gebeurt automatisch als je er items vanaf pakt. De volgorde is een belangrijke manier om items terug te vinden. Met het bladeren door de items op een stapel wordt snel de inhoud bepaald, net zoals je in een boek (eigenlijk een stapel paginaʼs) bladert om de pagina te zoeken waar je gebleven bent. Er wordt dan specifiek gekeken naar individuele items en die kunnen worden uitgelicht. Tot slot is het uitspreiden een techniek die regelmatig gebruikt wordt. De hele stapel wordt verspreid over het bureau om alles parallel van elkaar te bekijken.

Het gebruik van stapels binnen Layble is ook mogelijk. Deze representatie zorgt ervoor

dat de hoeveelheid van informatie controleerbaar blijft. Wanneer alle items uitgespreid zijn in Layble is het namelijk lastig om het overzicht te bewaren, zeker in combinatie met het oneindige canvas wat gebruikt wordt. Stapels zorgen hier voor een betere weergave. In deze weergeven zitten een aantal belangrijke details. Door een stapel te tonen die rommelig in elkaar zit impliceer dat er regelmatig mee gewerkt wordt door één of een groep van gebruikers. Ondanks dat fysieke documenten vierkant zijn, zijn ze zelden perfect uitgelijnd. Een stapel die nooit aangeraakt is blijft daarom in dezelfde positie liggen, onberoerd maar niet perfect uitgelijnd. Een object kan een paar graden om zijn as draaien maar niet extreem. Dit garandeert de leesbaarheid van de content omdat objecten die ondersteboven zijn niet bruikbaar zijn. Met deze weergave kan een object zonder dat er een handeling is uitgevoerd al informatie geven: feed forward.

Er zijn wel beperkingen in het gebruik van stapels als representatie. Waar je in het echt

de randen van een stapel gebruikt om de inhoud te beoordelingen kun je dit in Layble niet doen. Je zou dan controle moeten hebben over een camera om in 3D te bewegen. Technisch is dit mogelijk alleen praktisch zou het niet zijn. Je bent constant bezig om je point of view aan te passen wat een complexe handeling is.

p. 57

Stapels zorgen voor focus

p. 58

6 design principes voor Layble

FREEHAND SELECTIE Door met je muis over objecten heen te slepen kun je een groep objecten selecteren. Het moet mogelijk zijn om dit middels een free hand selectie te doen waarbij je totale vrijheid hebt in het selecteren, net zoals je objecten op je bureau kunt verzamelen die niet direct naast elkaar liggen. Je hebt immers de fysieke vrijheid om te pakken wat je wilt, mits het binnen het bereik van je armen is. Wanneer je binnen Layble iets geselecteerd hebt kun je besluiten om er via een contextueel menu een stapel van te maken. De items worden vervolgens onder elkaar geschoven en met een schaduw kan er bijvoorbeeld diepte worden nagebootst. Het is belangrijk dat de manier waarop items in en uit elkaar gespreid worden op een logische wijze gebeurt. Wanneer je een fysieke stapel fotoʼs van elkaar duwt dan verplaatst de onderste afbeelding het minst. De bovenste afbeelding raakt het verst weg omdat deze het eerst aangeraakt is en de bewegingssnelheid ervoor zorgt dat deze door glijd. De duur van deze transitie moet ook natuurlijk aanvoelen. Door een item uit de groep te slepen trek je het los van de entiteit en kun je het opnieuw organiseren.

p. 59

Vergroot de vrijheid in het selecteren

p. 60

6 design principes voor Layble

Natuurlijke effecten Het weg duwen van een object is een interactie die natuurlijk zal aanvoelen. Door objecten van links naar rechts te vegen kun je de fysieke moeite die het kost om een object van de ene kant van het canvas naar de andere kant te verplaatsen aanzienlijk beperken. Dit kan goed middels een veeg gesture, een korte beweging over het object. Bovendien stelt de nonchalante aard van deze beweging de gebruiker in staat om snel een object uit de weg te halen of naar een gebied te verplaatsen zonder dat deze zich bezig hoeft te houden met de nieuwe positie. Die wordt immers vanzelf bepaald door de snelheid en duur van de beweging. Daarnaast zal het werpen van objecten het gevoel van een tangible interface versterken doordat je echt objecten kunt werpen. Met vorm van interactie zal een gebruiker sneller voldoening krijgen omdat deze handelingen eenvoudig en snel zijn, en ze zullen een mate van play ervaren.

p. 61

Gravity & play

p. 62

BRON VERMELDING

p. 63

p. 64

Anderson, S (2006). Creating Pleasurable Interfaces: Getting from tasks to experiences. Presentatie geraadpleegd op 13 april 2011 Anderson, S (2006). The Long tail: why the future of business is selling less of more. New York: Hyperion Aristides, N (1988). Calm and Uncollected. American Scholar Barreau, D & Nardi, A (1995). Finding and Reminding: file organization from the desktop. Maryland: SIGCH Bulletin Batey, M (2008). Brand Meaning. New York: Routledge Belk, R.W (1995). Collecting as luxury consumption: Effects on individuals and households. Elsevier. Bergvelt, E (2005). Kabinetten, galerijen en musea; Het verzamelen en presenteren van naturalia en kunst van 1500 tot heden. Zwolle: Waanders Uitgevers Berners-Lee, T (2001). The semantic web. Geraadpleegd op 28 maart 2011 via http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=the-semantic-web Berners-Lee, T (2005). An interview with Tim

Bronnenlijst

p. 65

Berners-Lee. Geraadpleegd op 28 maart 2011 via http://www.consortiuminfo.org/bulletins/semanticweb.php Berveling, J (2009). Hebben is houden: wat ieder verzamelaar en boekenliefhebber over zich zelf moet weten. Soesterberg: Aspekt. Boardman, R & Sasse, M.A (2004). Stuff Goes into the Computer and Doesn’t Come Out: A Crosstool Study of Personal Information Management. London:Imperial College Bourdieu, P (1984). La Distinction. London: Routledge Breckler, S. J (2006). Social Psychology Alive. Thomson Wadsworth Damecour, C. L. & Charron, M (1998). Hoarding: A symptom, not a syndrome. Journal of Clinical Psychiatry Dragicevic, P (2004). Combining crossing-based and paper-based interaction paradigms for dragging and dropping between overlapping windows. New York: ACM Durost, W. N (1932). Children’s collecting activity related to social factors. Columbia: Columbia University

p. 66

Fouwels, A. J. & Appelhof, B. C (2001). Verzamelzucht; een gevalsbeschrijving. Geraadpleegd op 2 april 2011 via http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/issues/31/articles/237 Gerritsen, J (2011). Musea 2.0. Utrecht: Universiteit Utrecht Gladwell, M (2005). Blink: The power of thinking without thinking. New York: Time-Warner Halpin, H (2007). The Complex Dynamics of Collaborative Tagging. Edinburgh: University of Edinburgh Jacob, E (2004). Classification and categorization: A difference that makes a difference. Indiana: University–Bloomington Li, C (2007). Social technographics. Geraadpleegd op 26 april 2011 via http://www.forrester.com/Research/Document/ Excerpt/0,7211,42057,00.html Lidz, F (2003). Ghosty Men: The Strange But True Story of the Collyer Brothers. New York: Bloomsbury Malone, T (1983). How do people organize their desks?: Implications for the design of office information systems. New York: ACM

Bronnenlijst

p. 67

Nielsen, J (1997). Zipf Curves and Website Popularity. Geraadpleegd op 10 mei 2011 via http://www. useit.com/alertbox/zipf.html Payton, M. A (2003). Influence of Place Attachment and Social Capital on Civic Action. Minnesota: ACM Pearce, S. M (1998). Collecting in Contemporary Practice. London: Sage Publications Shirky, C (2005). Ontology is Overrated: Categories, Links and tags. Geraadpleegd op 13 mei 2011 via http://www.shirky.com/writings/ontology_overrated.html Shirky, C (2003). Power Laws, Weblogs and Inequality. Geraadpleegd op 13 mei 2011 via http:// www.shirky.com/writings/powerlaw_weblog.html Watkins, M & Gardiner, J.M (1979). An appreciation of the generate-recognize theory of recall. Elsevier