MIDLIJNEN. Biodynamische velden, ritmes en midlijnen Subtiele aspecten van ademen. Eindwerk Cranio Sacraal Therapie Peirsman Academie April 2012

Eindwerk Cranio Sacraal Therapie Peirsman Academie April 2012

HILDE VAN BAEL

MIDLIJNEN Biodynamische velden, ritmes en midlijnen Subtiele aspecten van ademen

Afbeelding door Pieter Weltevrede uit ‘Microchakra’s’ van Sri Shyamji Bhatnagar

Inhoud Inhoud ..................................................................................................................................................... 1 Dank......................................................................................................................................................... 3 Woord vooraf .......................................................................................................................................... 4 1. Biodynamische cranio sacraal therapie ............................................................................................... 5 1.1 Biodynamische principes ............................................................................................................... 5 1.1.1 Dynamische Stilte ................................................................................................................... 5 1.1.2 Breath of Life of Primaire Levensadem, ................................................................................. 5 1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij – cyclus van 1x op 100 seconden .............................................. 6 1.1.4 Het midden ritme, mid–tij of fluid tide – 2-2,5 cycli per minuut ........................................... 6 1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) – 8-14 cycli per minuut .......................... 6 1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk ................................................................. 8 2. De Midlijn (Franklyn Sills) .................................................................................................................... 9 2.1 Vormende krachten ....................................................................................................................... 9 2.2 De Levensadem organiseert en genereert vorm ......................................................................... 10 2.3 De organiserende krachtstromen of ‘winden’ ............................................................................. 14 2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities ............................................................... 17 2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling ................................................................................. 19 2.6 Primaire midlijn ........................................................................................................................... 21 2.7 De midlijnen, samenvatting ......................................................................................................... 23 2.8 Oriënteren naar de midlijn .......................................................................................................... 23 2.9 Natuurlijk verschuivende fulcrums .............................................................................................. 27 3. Overzicht midlijnen ........................................................................................................................... 29 3.1 Ontwikkeling in het embryo ........................................................................................................ 29 3.2 In het gevormde lichaam ............................................................................................................. 29 3.2.1 Kwantum midlijn .................................................................................................................. 29 3.2.2 Primaire midlijn .................................................................................................................... 30 3.2.3 Vloeistoffen midlijn .............................................................................................................. 30 4. Ignition............................................................................................................................................... 31 4.1 Conceptie ignition ....................................................................................................................... 31 4.1.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 32 4.2 Hart ignition................................................................................................................................. 32 4.2.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 34 4.3 Geboorte ignition ........................................................................................................................ 34 4.3.1 Relationele interactie ........................................................................................................... 35 5. De ademhaling................................................................................................................................... 36 5.1 Anatomie van de ademhaling...................................................................................................... 36

1

5.1.1 Reguleren van de ademhaling .............................................................................................. 36 5.1.2 Regulering van het hartritme ............................................................................................... 37 5.1.3 Respiratoire sinus aritmie..................................................................................................... 38 6. Subtiele anatomie van de ademhaling .............................................................................................. 39 6.1 Drie lichamen............................................................................................................................... 39 6.2 Drieledige breinstructuur ............................................................................................................ 39 6.3 Prana............................................................................................................................................ 40 6.4 Nadi’s ........................................................................................................................................... 41 6.4.1 Het centraal kanaal sushumna ............................................................................................ 41 6.4.2 Linker en rechter adem-kanalen .......................................................................................... 42 6.5 Elementen ................................................................................................................................... 45 6.5.1 Chakra’s en elementen ......................................................................................................... 45 6.5.2 Levensadem en elementen .................................................................................................. 45 7 Mediteren ........................................................................................................................................... 46 7.1 Mediteren en ademritme ............................................................................................................ 46 7.2 Aanwezigheid .............................................................................................................................. 46 7.3 Hersengolven en de twee hersenhelften .................................................................................... 47 8 Chronobiologie ................................................................................................................................... 49 8.1 Ultradiane ritmes..................................................................................................................... 49 8.1.1 Nasale cycli ........................................................................................................................... 49 8.1.2 Het nasale ritme en diverse functies .................................................................................... 50 8.2 Circadiane ritmes ..................................................................................................................... 50 8.2.1 De pijnappelklier................................................................................................................... 51 8.3 Infradiane ritmes ......................................................................................................................... 51 8.3.1 Zon- en maancyclus .............................................................................................................. 51 8.3.2 Een balans............................................................................................................................. 52 8.4 Prana kalender Shyam Bhatnagar ............................................................................................... 52 8.5 Chakra ritmes .............................................................................................................................. 53 9 Cranio en ademen .............................................................................................................................. 56 10. Besluit .............................................................................................................................................. 58 11. Bronnen ........................................................................................................................................... 59

2

Dank Mijn dank gaat uit naar Etienne en zijn docenten voor hun efficiënte en praktische aanpak gedurende de opleiding. Van nature beoefent Etienne de kunst van het tot essentie komen, Ocham’s Razor, shave away, shave away … Ik bewonder zijn grondige kennis en vakmanschap. Dank ook aan Franklyn Sills voor de toelating om een deel van zijn werk te vertalen. Toen ik aan deze scriptie begon had ik het gevoel het wiel te moeten uitvinden, het bleek al uitgevonden te zijn. Een speciale vermelding voor Shyamji Bhatnagar, ‘Master of Sound’, naadi yogi en grondlegger van InnerTuning en Micro Chakra Psychology, mijn ervaringen in de talloze workshops met hem, gedurende meer dan 20 jaar, zijn nog steeds van onschatbare waarde.

3

Woord vooraf Tijdens mijn opleiding cranio sacraal therapie bij de Academie van Etienne Peirsman was ik enorm gefascineerd door de verschillende ritmes die voelbaar zijn in een menselijk systeem, en hoe je toegang krijgt tot een bepaald energieveld of systeem door je er met intentie en attentie op af te stemmen. Het trage ritme, het midden ritme, het snelle ritme … het ritme van het lymfe systeem, … hoe zit dat in mekaar? Wat is hun onderlinge relatie? Wat hangt ermee samen? Heeft onze gewone ademhaling een invloed op deze ritmes? En het belangrijkste, hoe ga ik ermee om? Het liet me niet meer los. Ook het woord ‘notochord’ klonk als een klok. Hoe wonderbaar … te zien hoe van bij het prille begin van een mensenleven cellen door een Goddelijke Intelligentie georganiseerd worden en het Goddelijke Plan zichtbaar wordt. Het maakt me nederig en de vraag rijst: Wat hoort bij onze blauwdruk, wat niet? Hoe krijg ik mijn behandelingen optimaal met blijvend effect, zonder in te grijpen in het groeiproces van de cliënt en zonder het gevoel te hebben achter de feiten aan te lopen? Mijn zoektocht naar antwoorden bracht me bij de biodynamische benadering van cranio. Door het bestuderen van de werking van het subtiele lichaam vanuit holografisch standpunt, en het verfijnen van mijn waarnemingsvermogen van de bio-energetische actievelden en hun midlijnen, vielen de puzzelstukjes in elkaar. Ik kreeg het gevoel van waarheid. Het begrijpen van de functie van midlijnen en hun actievelden verzekert een niet-invasief contact van behandelaar naar cliënt toe, waardoor maximale ruimte gegeven wordt aan het zelfhelende vermogen van de cliënt. Na een beknopte inleiding tot biodynamische principes, wijd ik daarom het grootste deel van deze scriptie aan de vertaling van het hoofdstuk ‘The Midline’, uit het boek van Franklyn Sills, ‘Foundations in Craniosacral Biodynamics (2011)’. Het is niet mijn bedoeling de volledige werking van het biodynamische cranio-sacraal systeem uiteen te zetten. Ik beperk me tot het duidelijk maken, hoe het menselijk systeem zich manifesteert door van het onnoembare subtiele zich trapsgewijze in de stof te hullen. Het tweede deel ga ik dieper in op de subtiele anatomie en de sleutelfunctie van de adem. Via de ademhaling zijn we in directe verbinding zowel met het subtiele, als met het meest grofstoffelijke. Het is mijn betrachting het bewustzijn van de samenhang van mens en kosmos in de vingertoppen te krijgen. To see a world in a grain of sand And Heaven in a wild flower. Hold infinity in the palm of your hand, And eternity in an hour. (William Blake)

4

1. Biodynamische cranio sacraal therapie Met de biodynamische benadering van cranio sacraal therapie oriënteren we ons voornamelijk naar de energetische krachten die werkzaam zijn in en rond het menselijk systeem en de diepe stilte waar ze uit voort komen. De mens is niet alleen een ingenieus mechanisme, maar wordt gestuurd door een diep spirituele bron. We richten ons bewust met intentie en attentie op de inherente gezondheid die overal en altijd aanwezig is. Door dit te doen scheppen we de ruimte waarbinnen organische processen, die mogelijk verstard zijn, opnieuw geïntegreerd kunnen worden. In dit hoofdstuk worden de voornaamste concepten van de biodynamische, holistische zienswijze toegelicht, meer specifiek het dynamisch proces van transmuteren van subtiel naar grofstoffelijk.

1.1 Biodynamische principes 1.1.1 Dynamische Stilte Dynamische Stilte is een belangrijk concept in cranio sacraal therapie. Het is de grond van waaruit alles voortkomt, die alles in stand houdt, en waarnaar alles terugkeert. Als we in stilte luisteren naar het menselijk systeem is het mogelijk dat we via een mysterieuze poort in een staat komen die met geen woorden kan beschreven worden. In deze stilte valt de gescheidenheid van waarnemer en wat waargenomen wordt weg. Je voelt een serene Aanwezigheid, een Stilte die niet leeg is maar vibrerend, dynamisch en vol potentiële intelligente creativiteit. De Indische filosofie Vedanta stelt dat alles Consciousness is, Bewustzijn. Bewustzijn ontvouwt zich door transmutatie. Alle beweging wordt georganiseerd vanuit die Dynamische Stilte, en in het centrum van elke beweging is een kern van stilte die de bewegingen rond de kern mogelijk maakt. Door contact te maken met Dynamische Stilte zijn we in contact met onze oorspronkelijke gezondheid. 1.1.2 Breath of Life of Primaire Levensadem, Breath of Life of Levensadem komt voort uit de diepte van Dynamische Stilte waarin de potentie voor de creatie van elke vorm vervat ligt. Breath of Life verbindt ons met deze Bron en zijn creatieve intenties zo lang we leven. Iets in die Dynamische Stilte splitst zich af met de intentie in de stof te komen, hierin is de Breath of Life de beweger. De voeding van de Levensadem is licht en vibratie. Breath of life genereert de vormende krachten van het oorspronkelijke ademhalingssysteem (primaire ademhaling Sutherland). Het is de manifestatie van Kosmische Intelligentie die ontsteekt in de lichaamsvloeistoffen en getijde-achtige bewegingen voortbrengt. Breath of Life is de kern van alle ritme. Deze Goddelijke stralende aanwezigheid toont zich alleen als de therapeut zich vanuit een staat van niet-weten, volledig open en nederig overgeeft, in het moment van nu. Door zich te oriënteren naar de stilte kan de inherente gezondheid heling bewerkstelligen. 5

1.1.3 Het trage ritme of Lange Tij – cyclus van 1x op 100 seconden De Breath of Life genereert getijde-achtige bewegingen. Hierdoor ontstaan organiserende en vormgevende krachtvelden en kan orde komen in chaos. Het traagste getijderitme dat zich laat voelen noemen we het Lange Tij (Long Tide) en heeft een frequentie van 1 op 100 seconden. Het laat zich voelen als trage, stabiele ademcycli van 100 seconden; 50 seconden inademing, en 50 seconden uitademing. Long Tide kan ook ervaren worden als een getijdeveld waarvan de beweging schijnbaar van buiten naar binnen gaat, van de horizon richting midlijn en weer terug. Het model van Schauberger (zie afbeelding 19.1), van de centripetaal en centrifugaal spiralende krachten, kan helpen bij de beeldvorming. Deze krachten zijn in alle levende vormen aanwezig, van sterren tot microscopisch klein leven. In dit trage ritme ervaren we de Helende Bron op een diep niveau en is therapeutisch werk gebaseerd op resonantie. 1.1.3.1 Ordenende matrix Het Lange Tij en de Breath of Life genereren en organiseren een samenhangend kwantumveld. Bij de conceptie wordt een precieze matrix gevormd waarrond de vloeistoffen en de cellulaire wereld van het embryo zich gaan organiseren. 1.1.3.2 Midlijn In de ordenende kwantum-matrix vormt zich een organiserende en oriënterende midlijn. Vanuit deze kwantum midlijn wordt ontsteking en transmutatie gegenereerd. In volgend hoofdstuk gaan we dieper in op deze midlijnen. 1.1.4 Het midden ritme, mid–tij of fluid tide – 2-2,5 cycli per minuut Na het ontstaan van de bio-elektrische matrix, ontstaat een ander getijdeachtig fenomeen van 2,5 cycli per minuut (12-15 sec primaire inhalatie en 1215 sec exhalatie). In dit ritme kan je de werking van potentie, vloeistoffen en celweefsels afzonderlijk onderscheiden, maar je ervaart ze als onderdeel van een geheel. In dat veld ontstaan de primaire ademhalingscycli van inademing en uitademing als een innerlijke beweging; ‘Motiliteit’. Potentie is de aandrijvende kracht en de organiserende factor, en de vloeistof is het medium waarmee weefselvelden worden georganiseerd. Op dit niveau is zowel geconditioneerdheid en onopgeloste trauma’s als gezondheid aanwezig. Therapeutisch werk is bij dit ritme gebaseerd op potentie en transmutatie. De behandelaar werkt holistisch en met intuïtie. 1.1.5 Het snelle ritme of craniale ritmische impuls (CRI) – 8-14 cycli per minuut Dit is de craniale ritmische impuls in een frequentie van 8-14 cycli per minuut (dus een cyclus van 5 à 6 seconden), die ook wel het craniale ritme genoemd wordt. Dit ritme ontstaat bij de vorming van de eerste weefsels en wordt dus al beïnvloed door genetische factoren. Het is een samengesteld ritme waarin we een eigen cranio-sacrale beweging kunnen waarnemen van afzonderlijke celstructuren: de beweging van falx en tent ten opzichte van 6

mekaar, de pare botjes die ten opzichte van elkaar naar binnen en naar buiten toe bewegen, etc. In dit ritme ervaren we de geconditioneerde toestand van het menselijk systeem. Het CRI is geen directe expressie van de Breath of Life maar wordt er door aangedreven. De kwaliteit en het tempo van het ritme wordt beïnvloed door onze genen, door de beperkingen die we hebben ervaren en de onopgeloste trauma’s die zich in ons lichaam hebben vastgezet. De staat van het autonome zenuwstelsel heeft hierop een grote invloed. Het lichaam kan compressie of verklevingen van weefsel vertonen, verandering van kwaliteit van celweefsel, spanningen en vloeistoffluctuaties. De aandacht van de behandelaar is op de vorm gericht en op hoe weerstanden en onopgeloste trauma’s worden vastgehouden. Is het centrale zenuwstelsel hyper of hypo? Vertonen de weefsels en de vloeistoffen inertie? Hoe is de emotionele en psychologische gesteldheid? Zijn er pathologische processen aan de gang? Therapeutisch werk is in dit ritme gebaseerd op weerstand en reactie. De behandelaar kan vanuit analyse doelgericht oplossingen zoeken en werken met technieken en methoden.

7

1.2 Overzicht Transmutatie van subtiel naar grofstoffelijk DYNAMISCHE STILTE ‘Vol’-‘ledige’ Stilte Oorspronkelijke Creatieve Potentie Consciousness of Bewustzijn

▼ BREATH OF LIFE Primaire Levensadem Ontsteekt het Oorspronkelijk Ademhalingssysteem Goddelijke Intentie om te creëren in actie Beweger van het tij

▼ TRAGE RITME – LANGE TIJ 100 seconden cyclus Kwantumveld en kwantum midlijn

▼ MIDDEN RITME – MID TIJ – VLOEISTOFFEN TIJ 2.5 cycli per minuut

▼ SNELLE RITME – CRANIALE RITMISHCHE IMPULS 8-14 cycli per minuut

8

2. De Midlijn (Franklyn Sills) Dit is een rechtstreekse vertaling van het integrale hoofdstuk 19 ‘The Midline’, uit het boek van Franklyn Sills, ‘Foundations in Craniosacral Biodynamics – The Breath of Life and Fundamental Skills’, Volume 1 van 2011. In dit hoofdstuk onderzoeken we belangrijke concepten die met de Breath of Life te maken hebben, en de vormende krachten en midlijnen die gegenereerd worden. De primaire midlijn of notochord krijgt specifieke aandacht. De primaire midlijn is de ordenende as in de embryologische ontwikkeling. Onderzoek hierrond levert een schat aan klinische informatie op. Het waarnemen van de midlijn-fenomenen is een sleutel-vaardigheid die het begrijpen van structurele verbanden en van de reorganisatie, die bij helende processen plaats vinden, preciezer maakt. Automatisch verschuivende fulcrums en de energetische midlijnen waar ze uit voortkomen worden ook als midlijn-fenomenen beschouwd. Als inerte fulcrums worden opgelost, gaan potenties, vloeistoffen en weefsels zich op natuurlijke wijze opnieuw oriënteren en aligneren naar de midlijn.

2.1 Vormende krachten Het universum is een geheel, en wij mensen zijn niet afgesneden van deze heelheid. Zoals we in het werk van natuurkundige David Bohm zien, is het universum een holografische eenheid. Wat we hieruit verstaan, is dat alle vormen die het universum voortbrengt, lokale verschijnselen in enorme actievelden zijn. Het universum is dus niet gescheiden van de galactie waarin het gevormd wordt. Zo is ook het ontstaan van het menselijk systeem niet gescheiden van het universum waarin het gecreëerd is. Alle vormen in het universum, of het nu galacties, menselijke wezens of bomen zijn, komen voort uit enorme krachten die werkzaam zijn in een holistische matrix. Een gevoel van afscheiding, fragmentatie, en niet-verbonden-zijn, is illusie. Hoe gefragmenteerd het menselijk systeem schijnbaar ook is, het is nooit ‘on-heel’. Heelheid is nooit verloren, en zo ook kan de gezondheid in het menselijk systeem, die een manifestatie van deze eenheid is, nooit verloren zijn. Volgens Schauberger zijn deze vormende krachten een uitdrukking van de oorspronkelijke beweging, het Lange Tij (Coats 1996). Deze beweging, zegt hij, is de meest vormgevende kracht in het hele universum. Schauberger zag deze krachten in actie doorheen het hele universum. Hij schreef over spiralende krachten die gedurende de creatie in het spel zijn. Dit kan gezien worden bij elke vorm die gegenereerd wordt, zelfs in de geboorte van een galactie. Energie en materie lijken centripetaal en centrifugaal te spiralen, in ontzettend grote winden, om de vorm te genereren. Hij vergeleek dit met een opstekende tornado in de atmosfeer. Op dezelfde manier schreef Stone over de vormende centripetale en centrifugale krachten die het menselijk systeem voortbrengen, die traditioneel 9

de chakra’s genoemd worden (Stone 1986). Schauberger beschouwde de schepping als een oneindig proces en alle leven zou doorheen elk proces georkestreerd zijn door Creatieve Intelligentie in actie. Het kan God genoemd worden, Tao, Brahma, of gewoonweg de Creatieve Intelligentie. Sutherland verwees naar de Breath of Life als de afgevaardigde van deze Intelligentie. Door de werking van Breath of Life gaan grote organiserende winden, die grote vormgevende creatieve krachten zijn, vorm voortbrengen en ordenen.

2.2 De Levensadem organiseert en genereert vorm De Breath of Life organiseert vorm door ruimte in te sluiten en te organiseren. Deze Levensadem doet organiserende fulcrums (groeipolen) en assen van oriëntatie ontstaan die de cellulaire- en de weefselvormen organiseren. Dit kan je zien in de bewegingen van het zich ontwikkelende embryo en bij de volwassene in de beweging van potentie, vloeistoffen en weefsels. Ik was verrast door een recente theorie in de nieuwe fysica; ‘brane world’ theorie (Boyle 2001). Brane staat hier voor membraan. In deze theorie wordt gezegd dat ruimte ‘inplooit’ op zichzelf. Het universum wordt gezien als een membraanachtige laag van op zichzelf geplooide ruimte. Onze bekende drie-dimensionele wereld bevindt zich in één van zulke membranen. Andere membranen, die andere universums, andere dimensies en zelfs andere realiteiten representeren, zijn mogelijk in onze eigen tijd-ruimte ingekapseld. Drie-dimensionele ruimte zou door zes-dimensionele ruimte omwikkeld kunnen zijn enz. … Elke dimensie is als een membraan, ingesloten in een andere. Dit 10

grijpt terug naar het concept van het holografische universum van Bohm, waar alles in alles holistisch is vervat. Het beeld van de ingeplooide ruimte bevestigde mijn waarneming van de Breath of Life in actie. Ruimte is geplooid, en organiserende fulcrums en assen ontstaan in de plooien van die ruimte. Denk aan ruimte als het medium waarin vorm georganiseerd wordt. Denk aan natuurlijke fulcrums en midlijn-assen als oriënterende vormen in dit medium. Het is naar deze referentiepunten dat alle vorm zich oriënteert. Ik kan het fascinerende boek: ‘When Time Breaks Down’ door Arthur Winfree zeer appreciëren. (Winfree 1987). Ik was vooral geïmponeerd door sommige van zijn computergemaakte beelden. Winfree, een wetenschappelijk medisch onderzoeker, hield zich bezig met organiserende factoren in chemische, biochemische en bio-elektrische verschijnselen. Ik werd getroffen door de overeenkomsten tussen zijn research werk, Mae Wan Ho’s research, Schauberger’s ideeën, Stone’s beelden van menselijke energievelden en Sutherland’s perceptuele begrippen. Winfree stelde dat chemische, biochemische en bio-elektrische verschijnselen schijnbaar georganiseerd zijn rond midlijnen en discrete organiserende centra die zich er langs verplaatsen. Net als in Schauberger’s concept, beweegt de midlijn van de vorm die georganiseerd wordt, zich voortdurend op een windachtige manier opwaarts in het veld waar het deel van uitmaakt. Winfree noemde de organiserende centra die opstijgen langs de midlijn, ‘phase singularities’. Fase singulariteiten zijn bewegende punten van stilte, die ritmische fasen van elektrochemische of van bio-elektrische beweging en orde organiseren. Net als Sutherland stelde hij, dat deze organiserende fulcrums automatisch verschuiven, terwijl ze pulseren en oprijzen langs de as van de midlijn. Terwijl ze verschuiven ontstaan golfbewegingen, ‘scroll waves’, die zich manifesteren als een pulserend veld of een organiserende matrix, die de vorm en de organisatie van de chemische reactie onderligt. Klinkt dit bekend in de oren? Dit houdt sterk verband met de ideeën van fulcrums, midlijn-assen, verticaleen transverse fluctuaties (inherente golving) van potentie, en getij-achtige golvende vormen in de cranio sacrale biodynamische begrippen. Winfree merkte op dat alle organiserende centra samenwerken en deel uitmaken van een voortdurende opwaarts stijgende, vertex-achtige midlijn, waarrond vorm zich organiseert. De organisatie van de scroll-achtige golven rond de midlijn heeft een torus- of een appelvorm. Een torus is een holle doughnut met een centrum dat als organiserende as fungeert (zie figuur 19.2). Ook de ‘tidal body’of het getijde-lichaam van het Lange Tij heeft een vertex-achtige organiserende midlijn in een enorm grote torus-achtige actievorm, die tot voorbij de horizon reikt. De actie van het Lange Tij met zijn organiserende centra en assen doen spiralende bewegingen en torusachtige organisaties ontstaan. Sommige natuurkundigen stellen dat ook het universum een torus vorm heeft, en dat het gat in het midden, als organiserend centrum, ontstaan is bij de big bang.

11

In essentie is de torus een drie-dimensionele ruimte die zich inplooit tot een stabiele vorm, die onophoudelijk in het nu gegenereerd wordt, in cycli van centrifugale organisatie, weg van het centrum en centripetale samentrekking, terug naar het centrum toe. Dit is gelijkaardig aan de inhalatie- en exhalatiefasen van de primaire ademhaling. Ook hier organiseert de Breath of Life vorm door ruimte te organiseren. In figuur 19.3 gebaseerd op Winfree’s boek, kan je een reëel gevoel krijgen van dit proces van inplooien. Hier zie je hoe het medium waarin de chemisch-elektrische reactie plaatsvindt, letterlijk op zichzelf plooit, om zo vorm te gaan organiseren voor de chemische samenstelling die wordt gegenereerd. Ruimte wordt omhuld met de bedoeling vorm te genereren (Figuur 19.3).

12

Zoals in de bio-dynamica, oriënteren alle ritmische bewegingen die rond organiserende centra of fase singulariteiten ontstaan, zich naar de midlijn-as. De spiralende golfbewegingen of rollende golven die rond deze as gegenereerd worden, staan niet los van die midlijn waarrond ze zich organiseren. Dus, organiserende centra, midlijnen, en de vormen die errond ontstaan, zijn allemaal samen één fenomeen. De vertex-achtige kern is niet los van de vorm die eruit resulteert. Evenzo, in het craniale concept, is de midlijn niet los van de vorm die errond georganiseerd wordt. (Figuur 19.4)

Winfree ontdekte verder dat de organiserende centra, of de fase singulariteiten, en de rollende golven en ordenende matrixen die ze vormen, een kortstondig bestaan hebben. Ze worden onophoudelijk gegenereerd, van moment tot moment. De titel van zijn boek ‘When Time Breaks Down’, is uit dit inzicht afgeleid. Het begrip dat alles een kortstondig bestaan kent, resoneert met het Boeddhistische begrip dat het leven op grond van vergankelijkheid, als een constant stromen is van moment tot moment, en met het begrip in kwantum fysica dat subatomaire deeltjes ook een kortstondig bestaan kennen, constant verschijnend en verdwijnend in de kwantum stroom. Dit heeft belangrijke repercussies voor alle helende praktijken, alles is vergankelijk en bestaat alleen in het moment van nu. Ten gevolge van deze kwaliteit van veranderen en stromen, is niets gefixeerd of statisch en is de potentie tot heling en verandering, inherent aanwezig in elk moment van het leven. Gelijksoortige vormen werden gevonden in chemische en biochemische reacties en bio-elektrische processen in het hartritme, en zelfs in de spiralende organisatie van DNA. Dit komt overeen met de bevindingen die in Ho’s boek besproken worden: ‘The Rainbow and the Worm – The Physics of Organisms’ (Ho 1998). Ho beschrijft ontdekkingen vanuit biofysica. In studies rond 13

kwantum effecten bij eencelligen en ongewervelde dieren, stelde ze vast en toonde ze aan, dat deze dieren georganiseerd worden in kwantumvelden van licht met een oriënterende midlijn, letterlijk een kwantum-buis van licht. Ho beschreef ook hoe de lichaamsvloeistoffen, vooral die van het bindweefsel, het medium blijken te zijn voor transmissie van golfvormen op kwantum niveau en het uitwisselen van informatie aan een snelheid die de snelheid van het licht benadert. Dus de realiteit van een organiserend kwantumveld met een ordenende kwantum-midlijn, wordt besproken in zuiver wetenschappelijke kringen. Ho’s verwijzingen naar kwantumvelden zal van pas komen naarmate onze besprekingen vorderen. Het woord kwantum verwijst naar een subatomair golfdeeltje, dat gedrag aantoont dat fel afwijkt van onze conventionele ervaringen in natuurwetenschappelijke wereld van Newton. Kwantum effecten, of kwantum fysica in zijn geheel, kan een bruikbare metafoor zijn en mogelijk verschijnselen verklaren die ik heb ervaren in cranio sacrale bio-dynamica. Toen aan Sutherland werd gevraagd waar zijn werk over ging, antwoorde hij: “Study quantum mechanics!”. En Becker noemde zijn palpatiecontact ‘Quantum touch’ (Becker 1997). In 1948 suggereerde Stone eveneens dat toekomstige atoomfysica zijn energetische principes zouden bevestigen en verduidelijken (Stone 1986). Ho’s onderzoeken naar kwantumvelden en naar de eigenschappen van kristallijne vloeibaarheid van het lichaam, weerspiegelen Sutherland’s perceptie van vloeibaar licht. In eencelligen en ongewervelde dieren, werd vastgesteld dat deze velden van licht op de omgeving reageerden vóórdat de vloeistoffen en de weefsels van de dieren reageren. De intelligente reactie van het kwantumveld kwam eerst, daarna reageerden de fysiologie en de vorm van het dier. Organiserende centra, spiralende vormen, en assen van oriëntatie staan niet los van het kwantumveld dat de levende systemen lijkt te organiseren. Begrijpen dat organismen georganiseerd zijn in kwantumvelden van actie, heeft verstrekkende implicaties voor de helende praktijken. We zijn werkelijk lichtwezens! De reden waarom ik deze ideeën bespreek, is om aan te tonen dat de concepten van organiserende fulcrums en midlijn-assen niet alleen belangrijk zijn in context van cranio sacrale bio-dynamica. Blijkbaar is dit de manier waarop vorm op universeel vlak wordt georganiseerd, van de vorm en beweging van de cel, tot de spiralende, wervelende dans van een galactie. Fulcrums en oriënterende midlijnen zijn universele mechanismen voor het ordenen van vorm, zowel in de mens als in het universum in zijn geheel.

2.3 De organiserende krachtstromen of ‘winden’ Het Lange Tij dat de primaire ademhaling onderligt, manifesteert zich als een getijdelichaam in de vorm van een torus, die plaatselijk in dat veld verschijnselen veroorzaakt. Deze verschijningsvormen komen overeen met wat Winfree, Schauberger en Stone beschrijven. Net als Stone beschreef Schauberger deze bewegingen als middelpuntvliedende en 14

middelpuntzoekende spiralende krachten. Als deze spiralende krachten in een dynamisch evenwicht komen, ontstaat een stabiel bio-elektrisch/biomagnetisch veld. Zoals we voordien hebben besproken, is in het hart van deze bio-elektrische vorm, een subtiele kwantum matrix voor het menselijk systeem, een mal uit licht gemaakt. De biodynamische beschrijving van Sutherland’s vloeibare licht is niet alleen maar een metafoor, maar is gebaseerd op rechtstreeks waargenomen ervaringen. De Breath of Life genereert deze oorspronkelijke beweging, het Lange Tij, en dit Lange Tij genereert een stabiel ordenend veld. In dit veld, of deze matrix, is wat Stone ‘pattern energy’ noemde vervat. Deze subtiel energetische vorm is een mal waarop het menselijk systeem zich ontwikkelt en geordend wordt (Stone 1986). Het is geen willekeurige of mechanische energie, maar een spel van Bewustzijn en een eigenschap van de Creatieve Intelligentie die de gehele schepping doordringt. Dus is de Breath of Life een manifestatie van de goddelijke intentie om te creëren. Zoals de Heilige Geest in het Christendom, verbindt en informeert Hij alle levende wezens en is Hij de creatieve intentie in actie. Via de veldfenomenen die we beschreven, organiseert de Breath of Life ruimte. Organiserende centra en assen krijgen hun plaats in de ruimte. Dit is een lokaal gebeuren in een enorm groot actieveld. De Tibetanen noemen het Lange Tij en zijn lokale spiralende krachten ‘the winds of vital forces’, winden van levenskracht. Volgens hen zijn het de onvoorwaardelijke krachten die de integriteit en organisatie van de menselijke vorm verzekeren. Zoals hierboven gezegd, verbinden de spiralende centrifugale en centripetale krachten die door deze winden gegenereerd worden zich en verworden zo tot een stabiel bio-elektrisch/biomagnetisch veld, dat geordend en onderhouden wordt door functie van de midlijn met in zijn kern de organiserende centra. Het is via het dynamische evenwicht in de dynamiek tussen de schijnbaar tegengestelde krachten dat dit bewerkstelligd wordt. Dit is als in het concept van yin en yang in de Chinese geneeskunst en filosofie en zoals bij de polariteiten in de polariteitstherapie. Als het ordenend veld ontstaat, ontstaan tegelijkertijd de oprijzende krachten in het midden. Dit is het verschijnsel van de oprijzende midlijn dat Winfree opmerkte in de kern van alle organiserende vormen. Schauberger vergeleek dit met de opstijgende kracht die in een tornado ontstaat terwijl winden inwaarts spiralen. Dit fenomeen van de midlijn is aanwezig vanaf het eerste levensmoment en is de grondslag van de embryologische ontwikkeling. Als op het moment van de conceptie het Lange Tij het stabiele bio-elektrische/bio-magnetische ordenend veld doet ontstaan, wordt de opstijgende midlijn in het centrum, de organiserende as voor embryologische ontwikkeling. Deze as genereert de primitiefstreek (sulcus primitivus) in de kiemschijf van het embryo, en de notochord en neurale buis worden hierdoor gevormd. (Fig. 19.5)

15

Sutherland sprak ook van spiralende vormen in het systeem van de mens. Hij vergeleek de aanwezigheid van potentie in de vloeistoffen met de actie van spiralen in spiralen. Magoun, in zijn originele versie van ‘Osteopathy in the Cranial Field’, sprak over deze beweging aan de hand van diagrammen die doen denken aan Schauberger’s beelden (Magoun 1951 p 72). Evenzo is het fascinerend hoe de spiraalvorm overal in de natuur terug te vinden is. In het midden van een celkern zit ons DNA in de vorm van een driedubbele spiralende helix. De proteïnen die collageen weefsel vormen zijn ook triple-helix structuren. De organisatie van het leven, zelfs op dit moleculaire niveau, is op de spiraal gebaseerd. Het lijkt alsof het leven zich uitdrukt als spiralen binnen spiralen die zich constant vormen en veranderen.

16

2.4 Beschrijving van de midlijn volgens Oosterse tradities Het concept van een intelligent menselijk bio-energieveld met daarin een midlijn georiënteerde as, wortelt in de traditionele medische systemen zoals de Chinese, Tibetaanse en Indische systemen. Volgens de Oosterse geneeswijzen is de organisatie van het menselijke systeem geest-lichaam op deze principes gefundeerd. De voedingsbodem voor weefselvorming en diens functie en van gezondheid en ziekte, is gebaseerd op interacties die in een belichaamd, levend, bio-energetisch veld plaatsvinden. In de Chinese tradities is de balans tussen chi (levenskracht) en andere energetische factoren zoals jing (essentie) een maatstaf bij de diagnose en blijft een doelstelling in het verloop van sessies. Jing is een subtiele vorm van levenskracht in de vloeistoffen van het systeem en is vooral actief in cerebrospinaal vocht en generatieve vloeistoffen. Jing werkt als een levenwekkende en stuwende kracht, zoals de stroming binnen vloeistoffen in de bio-dynamica en onderhoudt de gehele organisatie van het lichaam. Dit is een directe gevolgtrekking uit het begrip van potentie in bio-dynamica, die in de vloeistoffen werkzaam is om de algehele orde en samenhang van het systeem te behouden. In de Chinese geneeskunst wordt de bio-energetische midlijn ‘centraal kanaal’ genoemd en de vertexen of organiserende centra, ‘dan tien’. Deze midlijn bevindt zich volgens hen net voor de wervelkolom, en loopt van het midden van het perineum tot de vertex van de schedel. Het is één van de esoterische kanalen van de Chinese geneeskunst. Eenvoudig gesteld, is het een rechte lijn van een energie centrum in het derde ventrikel, - de bovenste dan tien -, naar de coccyx. Shen, wat vergelijkbaar is met bewustzijn en geest, verblijft in de bovenste dan tien. In verband met ‘ignition’ is het derde ventrikel een belangrijke plaats in bio-dynamica. Het ligt aan de basis van het ontstaan en de werking van de menselijke ordenende matrix. Ook in de Indische en Tibetaanse systemen is de organisatie van het lichaam gebaseerd op een intelligente bio-energetische matrix, het chakra systeem. Het chakrasysteem wordt georganiseerd rond een midlijn, de sushumna, en rond chakra’s. Chakra’s zijn vertexen, primair organiserende centra of fulcrums. Net als in het Chinese systeem daalt de sushumna van het derde ventrikel als een rechte lijn, vóór de wervelkolom tot de coccyx. In het yoga systeem wordt de sushumna beschreven als een buis van puur en intens licht. De chakra’s rondom de as kan je je voorstellen als organiserende centra of primaire fulcrums, pulserende vertexen die vorm, functie en motiliteit organiseren. Het is mogelijk om deze licht-energie-vormen waar te nemen als het perceptieveld wijds wordt gehouden. (Figuur 19.6)

17

Het chakra systeem ontstaat via een intens oplichten van, of ontsteken in, het ordenend veld op het moment van de conceptie. In het yoga systeem wordt een primair fulcrum, het ajna chakra, gevormd in de bevruchte eicel. Dit ajna chakra bevindt zich in het derde ventrikel van het volledig gevormde lichaam. Vanuit dit organiserende centrum daalt de sushumna in, en de rest van het chakrasysteem vormt zich van beneden naar boven. De rechte kwantum midlijn is een waarlijk intelligente as, die er gedurende het ganse leven voor zorgt dat onze geest en ons lichaam zich naar de Bron oriënteren. De elementen ether, lucht, vuur, water en aarde, die ordenende krachten zijn in het yoga systeem, komen voort uit deze kwantum midlijn. Stone besprak en illustreerde de verschillende veld-georiënteerde energiestromen en pulsaties die aan deze elementkrachten gerelateerd zijn. Ook deze zijn zeer gelijkend op de beelden die Schauberger en Winfree beschreven (Stone 1986).

18

2.5 Midlijnen en embryologische ontwikkeling Het onderzoek en de concepten hierboven beschreven, geven aan dat het embryo georganiseerd wordt en zich mogelijk ontwikkelt, in een ordenend kwantumveld. De Breath of Life genereert dit kwantumveld en in de kiemschijf van het embryo ontstaan, anterior, een notochord midlijn, en posterior, een ‘fluid’ midlijn of vloeistoffen midlijn. De as van de wervelkolom, de schedelbasis en het algemene weefselveld, organiseren zich rond de notochord midlijn. De ventrikels en het weefsel van het centrale zenuwstelsel, organiseren zich rond de ‘fluid midline’, dit is de midlijn in de neurale buis van het embryo. De notochord midlijn wordt de as waarrond weefselvormen en motiliteit (mogelijkheid tot bewegen) zich oriënteren, terwijl de posterior midlijn, de oriëntatie-as voor het vloeistoffen lichaam en de ‘fluid tide’ of vloeistoffengetij wordt. Ik noem de anterior midlijn de primaire midlijn, en de posterior midlijn de vloeistoffenmidlijn. In het volledig gevormde lichaam drukt de primaire midlijn zich uit als een opstijgende kracht in het midden van de wervellichamen en de midlijn van de schedelbasis. Dit is dezelfde midlijn die door Schauberger en anderen beschreven wordt. De ‘fluid midline’ zit in de neurale buis van het embryo. Bij de volwassene zit die in het centrale kanaal van de wervelkolom en in het centrum van het ventriculaire systeem van het brein. De primaire midlijn is de belangrijkste as voor de ontwikkeling en de organisatie van vorm in het embryo en manifesteert zich als een opstijgende kracht in de midlijn van de embryonale kiemschijf. Het vormen van de primitiefstreek en de notochord in de kiemschijf is een gevolg hiervan. Wanneer clinici de primaire midlijn waarnemen, zijn ze in direct contact met een fundamenteel embryologisch principe dat de menselijke vorm onophoudelijk organiseert. Als een behandelaar de primaire midlijn voelt, voelt hij of zij ook de innerlijke aanwezigheid van het Lange Tij als een embryologisch ordenend principe. Alle klinisch werk, georiënteerd op de primaire midlijn en de embryologische krachten, bevordert het opnieuw uitlijnen van structuur en functie op deze meest fundamentele, ordenende energieën. Terwijl de notochord zich vormt, volgen de ectoderme cellen (cellen van het buitenste kiemblad van het embryo). De kiemschijf wordt dikker in de midlijn, en de neurale groef en neurale schijf beginnen zich te vormen, dorsaal van de notochord. Dit vormend proces is in essentie een organiseren van ruimte. Zoals we gezien hebben, is de functie van de Breath of Life, het insluiten, omhullen en het organiseren van ruimte, waarna vorm ontstaat. De neurale buis organiseert zich rond de ruimte die ontstaat door de intentie van de Breath of Life. In deze ontstane ruimte ontwikkelen zich cellulaire vormen die door de potentie van de Breath of Life georganiseerd worden. Naarmate differentiatie toeneemt, wordt de celgroei ongelijkmatig en plooit de neurale plaat zodat de neurale buis gevormd wordt (Figuur 19.7).

19

De vloeistoffen midlijn ligt in de centrumlijn van de neurale buis, die het primitieve zenuwstelsel is en wordt de organiserende midlijn voor de uitdrukking van potentie, in zowel cerebrospinaal vocht als in de vloeistoffen van het lichaam in het algemeen. Het vloeibare tij, of mid-tij ontstaat en wordt georganiseerd rond deze midlijn, wat ook het midlijn principe voor het vloeistoffen lichaam in zijn geheel is (Figuur 19.8) De vloeistoffen midlijn staat niet los van de primaire midlijn, ze ontstaan samen. Deze twee midlijnen oriënteren zich op hun beurt naar de kwantum midlijn, die in volgend hoofdstuk in meer detail wordt besproken. Alle organisatie van vloeistoffen en weefsels houden steeds verband met deze midlijnen. Ze zijn de hoofdassen waarrond structuur en functie zich organiseren.

20

Door het waarnemen van de midlijnen kunnen behandelaars duidelijke klinische krijtlijnen zetten die gestoeld zijn op perceptie in relatie tot de ordenende principes van het systeem. In sessiewerk maakt het waarnemen van de midlijnen de organisatie van het systeem duidelijk, zowel van de weefsels als van de vloeistoffen. Het helpt de behandelaar bij het aanvoelen van hoe het systeem verandert en zichzelf heelt. Als inertie opgelost wordt, gaan de weefsels en de vloeistoffen van het systeem zich automatisch heroriënteren naar de midlijnen. Dus, het waarnemen van de midlijnen geeft de behandelaar een helder inzicht in deze processen van heroriëntatie en opnieuw aligneren.

2.6 Primaire midlijn Zoals we hierboven besproken hebben, is de primaire midlijn de embryologische organiserende as voor het genereren en samenhouden van vorm. Schauberger vergeleek het ontstaan van deze midlijn met de enorme vertex-achtige oprijzende kracht, gegenereerd in het centrum van een tornado. Op dezelfde manier ontstaat de primaire midlijn in de centerlijn van de embryologische kiemschijf, als een golfachtige, opstijgende kracht en wordt de organiserende midlijn waarrond structuur en functie zich ontwikkelen. De primitiefstreek en de notochord ontwikkelen zich in relatie tot deze midlijn(figuur 19.5) en de lichamen van de wervels worden errond gevormd. De primaire midlijn manifesteert zich in het centrum van de wervellichamen. De schedelbasis en cellulaire- en weefselwereld oriënteren er zich naar, van het moment van conceptie tot het moment van onze dood. Stone noemde de actie en de ervaring van de primaire midlijn ‘the fountain spray of life’ (Stone 1986). Als het centrum van een tornado kan het 21

waargenomen worden, opstijgend van de coccyx, door het midden van de wervellichamen, ombuigend bij de basis van het occiput, de schedelbasis volgend, door het lichaam van het sphenoïd, en zich manifesterend als een spuitende fontein van leven door het ethmoïd en voorhoofdsbeen. In ‘Polarity Therapy’ schreef Stone: “De centerlijn door het lichaam is de plaats waar het pad van ultrasonisch energetische substantie loopt, als primaire levensstroom en kern van zijn … Het is de primaire energie die alle andere opbouwt en onderhoudt. Hij stroomt door het zesde ventrikel van het brein en de wervelkolom als die gevormd worden vanuit de ‘mind pattern energy field’ (vrij vertaald: veld van de intelligente patrooneenheid). Het wordt de primitiefstreek en de notochord in het embryo. Deze kern is het centrum van aantrekking en uitstraling van alle voedingsstromen van het brein naar de extremiteiten. Het is de innerlijke zwaartekracht van het individu, te onderscheiden van de zwaartekracht van de aarde.” (Stone 1986, Volume 1, boek 2 p 9-10) In de kern van de primaire midlijn is een vibrerende en levendige Dynamische Stilte die de vorm van cellen en weefsels ordent. Het manifesteert zich als een ‘ultrasonische’ kern, een kern van hoog vibrerende intensiteit die de primaire levensstroom is en de bron van ‘zijn’. Volgens Stone heeft deze middellijn een primaire en ordenende functie in het menselijk systeem. Het is een uitdrukking van primaire levenskracht die opbouwt en alle andere energieën en vormen in het menselijk systeem ondersteunt. Het drukt zich uit als patrooneenheid, die vorm en functie van de menselijke, lichaamgeworden geest organiseert. Hier spreken we over veldverschijnselen, de regio of ‘provincie’ van het Lange Tij. Als de primaire midlijn wordt waargenomen als een oprijzende kracht door het midden van de as van de wervels en de schedelbasis, dan voelt men, zoals de Tibetanen zeggen, de innerlijke Aanwezigheid van het Lange Tij als een onvoorwaardelijk organiserende wind. Het organiserende veld van het menselijke systeem is dus een uitdrukking van het spel van Intelligentie in het leven. Het is geen evolutionaire toevalligheid, het is geen artefact, het is de uitdrukking van een intentionele actie tot bewust creëren. Stone zegt dat de ‘mind pattern energy field’, een veld van intentionele creatie en organisatie is, die de vorming van ruimte orkestreert, waarrond het centrale zenuwstelsel zich vormt. De notochord, het centrale kanaal van de wervelkolom, en de ventrikels van het brein, zijn allemaal manifestatie van dit organiserende proces. Intunen naar de diepte van deze ontwikkeling is waarlijk een nederig makend proces. Dit leidt tot krachtige verschuiving in het klinisch begrijpen. De clinicus kan dit proces letterlijk aan het werk zien. Als men het voor het eerst ervaart, kan het grote vreugde teweegbrengen, vreugde door herinnering aan iets dat nooit verloren was, maar misschien wel vergeten.

22

2.7 De midlijnen, samenvatting Breath of Life genereert een ordenende matrix op kwantum niveau. Deze matrix is de blauwdruk voor de vorm en organisatie van het menselijk systeem. Kwantum midlijn, of centraal kanaal wordt gegenereerd in deze matrix. Het kan waargenomen worden als een buis van licht in het centrum van het lichaam. Hij oriënteert en aligneert het wezen met de bron van diens creatie. In de yoga traditie is dit het centraal kanaal of sushumna, waarrond het chakrasysteem zicht vormt. Alle andere midlijnen, zoals de primaire en de fluid midlijnen, komen voort uit de actie van de kwantum midlijn. Primaire midlijn (notochord in embryo), ligt ventraal van de ruggengraat, is de as waarrond cellen en weefsels zich oriënteren. Deze as kan waargenomen worden als een subtiele kracht, oprijzend als een midlijn, die via het ethmoid schijnbaar in de biosfeer of in het energetisch veld rond de cliënt verdwijnt. De kwaliteit is lucht- en vuur-achtig. Fluid midlijn (meer dorsaal in de ruggengraat) is de organiserende as van de ‘fluid tide’, het mid-tij, van het algemene vloeistoffen lichaam. Hij bevindt zich in de neurale buis van het embryo en in de centerlijn van het ventriculaire systeem bij de volgroeide persoon. De kwaliteit is aarde- en water-achtig.

2.8 Oriënteren naar de midlijn Het waarnemen van deze midlijnen door de behandelaar heeft duidelijk klinische waarde. Naarmate inerte fulcrums opgelost worden in het lichaam, gaan de cellulaire- en weefselwereld zich als vanzelf weer oriënteren naar de functies van de midlijn. Als de behandelaar de midlijn-fenomenen waarneemt, wordt door resonantie het systeem van de cliënt geholpen bij het opnieuw uitlijnen naar diens ordenende matrix. Als de cellulaire- en weefselwerelden zich heroriënteren naar midlijn-fenomenen, worden hun oorspronkelijke intentie herinnerd, en gaan weefsels zich weer richten op hun natuurlijk organiserende centra en midlijn-assen. Het afstellen op de midlijnen is een goede manier om toegang te krijgen tot de prioriteiten van het inherente helingsplan. In de midlijn kan je de potentie van de Breath of Life voelen stromen en zijn werkzaamheid in het lichaam, waar nodig, voelen uitdrukken. Het in perceptie houden van midlijnen is een manier om te voelen hoe het inherente behandelplan zich in het menselijk systeem ontvouwt. In het volgende klinische onderzoek zal je je afstellen op de primaire midlijn. In deze midlijn drukken de intenties van de Breath of Life zich uit als centraal organiserend principe van vorm, structuur en motiliteit. Als je je op deze energie afstelt, kan je een lucht-achtige maar krachtige levensenergie voelen opkomen. Door dit waar te nemen kan je je bewust worden van specifieke inerte gegevens en hun helingsprocessen. Het is ook belangrijk op te merken dat er mogelijk zoveel inertie rond de as van de wervels en de schedelbasis is, dat de primaire midlijn ‘mistig’ aanvoelt en daardoor moeilijk voelbaar is voor de behandelaar. Dit is niet zelden het geval. Het komt ook 23

vaak voor dat bepaalde regio’s van de wervelkolom inert zijn en dat in die gehele regio de midlijn onduidelijk is. Ook dit geeft de behandelaar een schat aan klinische informatie. Onthoud dit tijdens de volgende oefening en wees niet ontmoedigd als de oprijzende midlijn niet voelbaar is in het begin, of als in bepaalde regio’s van de midlijn-as de waarneming niet duidelijk is. Een duidelijke uitdrukking van de primaire midlijn kan een diep helend proces inleiden. Afstellen op de primaire midlijn vraagt weer om een shift in je perceptieveld. De kwaliteit die je ervaart bij het waarnemen van deze midlijn is ‘lucht- en vuur-achtig’, in tegenstelling tot ‘waterig’ in de mid-tij, of ‘fluid tide’. In deze oefening hou je een wijds perceptieveld, oriënterend naar het Lange Tij en zijn getijde-lichaam, terwijl je je tegelijkertijd oriënteert naar de midlijn in de wervellichamen en de schedelbasis. Als je je afstelt op deze midlijn, kan je een luchtige maar krachtige oprijzende levensenergie beginnen voelen door de centerlijn van de wervellichamen en de schedelbasis. Dit is de kracht van de opkomende Lange Tij als een midlijn-ordenend principe in de plaatselijke biosfeer van de cliënt. Mogelijk kan je deze beweging voelen van de coccyx, door de wervelkolom, de schedelbasis en het ethmoïd. Je kan de primaire midlijn waarnemen als een lege luchtpijp waarin constant hete lucht opstijgt. Als je de lucht in de pijp traceert, kan je voelen hoe ook je bewustzijn mee opwaarts gevoerd wordt. In de volgende oefening werk je per twee om de primaire midlijn als een oprijzende energie te voelen door het midden van de wervellichamen en de schedelbasis. Ik heb studenten die dit onderzoek rechtstaand doen. Het oprijzen van de primaire midlijn is in deze positie aanvankelijk het makkelijkst voelbaar door de oppositie van de zwaartekracht van de aarde. Oefening: perceptie van de primaire midlijn Werken per twee. Een student neemt de positie in van behandelaar, de andere die van cliënt. Beiden kijken dezelfde richting uit en de behandelaar staat achter de cliënt. Beiden oriënteren naar hun eigen primaire midlijn en brengen intentie en attentie naar de primaire ademhaling van het Lange Tij en diens getijde lichaam. Zowel cliënt als behandelaar rust in deze waarneming en voelt hoe zijn systeem gedragen wordt in dit wijds veld. De persoon vooraan in cliëntpositie houdt zijn oriëntatie naar zijn eigen midlijn en het Lange Tij, relatief aan zijn systeem. De persoon achter hem, de behandelaar, verplaatst traag zijn oriëntatie naar de midlijn van de cliënt en oriënteert zich naar het Lange Tij en het getijde lichaam relatief aan deze midlijn. Beiden ankeren zich in deze waarneming. Na een paar minuten voelen behandelaar en cliënt mogelijk een opstijgende energie door de as van de wervels, die zo krachtig is dat de voeten van de cliënt van de grond schijnen te worden getild. De behandelaar kan ook een meer algemene stijgende kwaliteit voelen door het vloeistoffenveld, dat als de kelp-bedden op de bodem van de oceaan door de kracht van het getij bewogen worden. Na een paar minuten wisselen behandelaar en cliënt van positie en herhalen de oefening. 24

Oefening: perceptie van de primaire- en de ‘fluid’ midlijnen Cliënt ligt op zijn rug. Als behandelaar sta je aan de zijkant van de tafel en stel je je eerst af op je eigen primaire ademhaling, nadien op die van de cliënt. Eens je rust hebt gevonden in het relationele veld, ga je naar de sacrale handpositie. Anker jezelf in de behandelaars-fulcrums in een wijds perceptieveld, zoals gewoonlijk. In dit wijds luisterend veld oriënteer je je naar de notochord of de primaire midlijn van de cliënt, zoals in vorige oefening. Met deze midlijn in het centrum van je perceptieveld, hou je je aandacht in de lokale biosfeer en verbreed je traag je perceptieveld in de richting van de horizon, tot je een gevoel krijgt van het Lange Tij en diens getijdeveld. Neem de tijd om jezelf in deze waarneming te ankeren, tot je fysieke lichaam zich gedragen voelt door dit uitgestrekte veld. In dit wijds perceptieveld blijf je je oriënteren naar de primaire midlijn als een midlijn in het wijds getijdeveld en wordt dan simpelweg bewust van diens aanwezigheid. Wees geduldig, laat elke druk tot iets te moeten voelen los. Misschien vraagt het wat oefening maar uiteindelijk zal het zich tonen en wordt het je duidelijk hoe de midlijn zich uitdrukt. Je kan deze midlijn aanvoelen als een oprijzende kracht door het midden van de wervellichamen en de schedelbasis. Vaak beschreven behandelaars dit als een oprijzende wind, als een geyser en als een spiralende kracht. Stone noemde het ‘the fountain spray of life’(Stone 1986). Je kan het gewaar worden als een hete luchtpijp waarin constant warme lucht opstijgt. Als dit in je bewustzijn komt, is het alsof je door deze luchtstroom mee opwaarts gezogen wordt. Het komt op bij de coccyx en verdwijnt schijnbaar in de ruimte via het ethmoid Merk op hoe dit gebeurt. Is er klaarheid terwijl die doorheen de as van wervels en schedelbasis gaat? Zijn er plaatsen waar het minder duidelijk is, of mistig aanvoelt? Vertoont de midlijn inertie in een bredere context? Zo krijg je duidelijke klinische informatie over inerte gegevens rond de midlijn. Eens je zicht hebt op de primaire midlijn, verplaats je je aandacht naar de vloeibare midlijn die meer dorsaal ligt. In een wijds perceptieveld oriënteer je je naar het vloeistoffenveld van de cliënt en dan naar de midlijn van het ventriculair systeem die hierin de midlijn is. Voel, visualiseer, dat het lichaam van de cliënt een vloeibaar veld is, dat 25 tot 40 cm groter is dan het fysieke lichaam. Laat dit vloeibare veld in je perceptieveld komen. Kijk of de longitudinale fluctuatie van het mid-tij opklaart. Het mid-tij of vloeistoffen getij voelt meer solide aan, meer waterig en aarde-achtig, in tegenstelling tot luchtig en vuurachtig in de primaire midlijn. Oriënteer jezelf naar de midlijn in de neurale buis, die de vloeistoffen midlijn is in dit vloeibare veld. Er is nog een simpele perceptie-oefening die helpt bij het oriënteren naar de primaire midlijn en zijn oprijzende energie. Terwijl je je in het Lange Tij oriënteert naar de trage cyclus van 100 seconden, met de primaire midlijn in het centrum van het veld, volg je de exhalatiefase heel traag en zachtjes, van de horizon naar de biosfeer en midlijn van de cliënt toe. Laat je waarneming vrijelijk drijven. Het zou kunnen dat het Lange Tij je gidst naar de 25

primaire midlijn, alsof je meegenomen wordt, rijdend op de rug van een machtige getijdewind. Deze manier van contact maken is gebaseerd op het werk van Stone. Stone stelde zich zeer fijn af op bio-energetische processen in de mens en benadrukte de belangrijkheid van midlijn-fenomenen. De bedoeling van volgende contactoefening is om je te helpen intunen in je midlijn, en ook om het systeem van de cliënt te helpen heroriënteren naar het ordenend principe van de midlijn. In deze oefening zal je contact maken met de beide polen van de primaire midlijn. Leg een hand op de coccyx-sacrum en de andere op het gebied van het ethmoid. Hierdoor kan je meer vertrouwd raken met de uitwerkingen in de ruimere biosfeer en het getijdelichaam. Heel vaak kan de cliënt toegang krijgen tot de holistische shift, alleen maar door zich naar de primaire midlijn te oriënteren in het Lange Tij, waardoor zijn/haar systeem zich weer krachtig gaat oriënteren naar de primaire ademhaling en zijn helende intenties. Het oriënteren naar de primaire midlijn aan het einde van een sessie bevordert de integratie van het effect van je sessiewerk. Oefening: sacrum-Ethmoid Zoals gewoonlijk begin je staande aan de zijkant van de tafel en maak je het eerste contact met de voeten van de cliënt. Vraag de cliënt op de linkerzijde te liggen en de knieën lichtjes op te trekken. Plaats kussens onder het hoofd en tussen de benen zodat hij goed ligt. Ga zitten met het gezicht naar de rug van de cliënt toe. Plaats je rechterhand over het sacrum, vingers richting voeten. Je middenvinger ligt op de coccyx. Wacht tot je toegelaten wordt in dit contact. Plaats dan je linkerhand over het ethmoid als volgt: leg je linkerhand voorzichtig over de top van het hoofd en zachtjes, in overleg, vorm je met je wijsvinger en middenvinger een ‘V’ over het gebied van het ethmoid. Zonder echt aan te raken, leg je je pols en onderarm over de top van het hoofd. Zorg voor steun voor de ellenboog en onderarm (Figuur 19.9). In deze positie oriënteer je je naar het Lange Tij en zijn getijdenveld, terwijl je de biosfeer en de primaire midlijn van de cliënt in je waarneming houdt. Rust nu in deze luisterende houding en kijk of de perceptie van de primaire midlijn, die van de coccyx oprijst door het ethmoid, duidelijker voor je wordt. Merk op waar deze waarneming je naartoe leidt in je sessiewerk.

26

2.9 Natuurlijk verschuivende fulcrums We herbekijken het concept van de natuurlijk verschuivende fulcrums in het licht van wat we hiervoor besproken hebben. Zoals we zagen, oriënteren ‘suspended automatically shifting fulcrums’, hangend in hun actieveld, zich van nature naar midlijn-fenomenen, en kunnen in het beste geval vrijelijk verschuiven in de fasen van inhalatie en exhalatie van het tij. Zoals we in het onderzoek van Winfree zagen, organiseerden alle vormen zich rond de functie van een midlijn die herkenbaar is als een oprijzende energie in een wijds ordenend veld. Dit geldt voor biochemische, zowel als voor bioelektrische vormen. Organiserende centra verschuiven automatisch langs deze midlijn en als het organiserende centrum shift, shift ook de rollende golfbeweging die zich naar diens actie oriënteert. Deze verschuivende centra zijn gelijkaardig aan de natuurlijk verschuivende fulcrums die we kennen uit de biodynamica. Natuurlijk verschuivende fulcrums zijn plaatsen van gecondenseerde potentie die zich uitdrukken als Stillness, een Dynamische Stilte in het wijds veld, voortgebracht door de werking van het Lange Tij. Dynamische Stilte ligt in het hart van al deze condensaties en centert de werking ervan. Stillness is dus het vormende, ordenende principe voor alle weefselvormen en hun organisatie. Laat ons een beeld hiervan vormen. Visualiseer een holistisch coherent veld van potentie. Misschien is het een lichtend, vibrerend veld van vloeibaar licht. Visualiseer dat zich in de midlijn van het veld een condensatie van potentie vormt. De plaats van gecondenseerde potentie staat niet los van het veld waarin het zich manifesteert. Als deze plaats van potentie condenseert, wordt het hele potentieveld er naartoe getrokken, wat patronen van spanning genereert. Als dit gebeurt, worden in het weefselveld dat hieraan gelinkt is, ook natuurlijke spanningen gegenereerd. Ga door met visualiseren. De plaats van gecondenseerde potentie is een centrum van stilte dat verschuift in het ritme van de ademhalingscycli van het tij. Als het verschuift, verschuift ook het hele potentieveld dat er zich rond organiseert op een wederkerige manier (Figuur 19.10). Daarom wordt potentie soms wederkerige spanningspotentie genoemd (reciprocal tension potency). Als de potentie verschuift, verschuift ook het actieveld dat zich ernaar oriënteert. Gelijkaardig aan de rollende golven in Winfree’s onderzoek, organiseren weefsels, net als spanningsvelden, zich rond de actie van natuurlijke fulcrums. Fulcrums zijn plaatsen van gecondenseerde potentie en stilte in het wijds veld. Als een natuurlijk fulcrum verschuift, dan doet het specifieke weefselveld ,dat zich rond dit fulcrum en zijn werking organiseert, dat ook. Het fulcrum dat zich situeert, anterior aan de rechte sinus, - Sutherlands’ fulcrum -, is zo een fulcrum. Shift Sutherlands’ fulcrum, dan shift ook het hele veld van het bindweefselmembraan dat er zich rond organiseert. Deze ‘hangende’ en automatisch verschuivende fulcrums organiseren alle inherente bewegingen in het lichaam, inbegrepen die van de potentie, vloeistoffen en weefsels. Elk actieveld heeft een natuurlijk fulcrum waarrond het georganiseerd wordt en waaraan het beweging ontleent. Een fulcrum 27

verschaft aan het hele actieveld een focus die orde en coherente uitwisseling handhaaft. Fulcrums organiseren het veld en zijn tevens de stillpoints waarrond het beweegt. Natuurlijke fulcrums zijn al ordenend werkzaam in het embryo en handhaven die orde in de loop van het leven. Alle beweging van wederkerige spanning wordt georganiseerd en gegenereerd door de werking van deze fulcrums. Als deze fulcrums er niet zouden zijn, zou alles in chaos vervallen. Automatisch shiftende fulcrums bepalen dus de natuurlijke spanning.

28

3. Overzicht midlijnen 3.1 Ontwikkeling in het embryo -

-

-

Vanuit Dynamische Stilte komt Breath of Life in de vorm en kwantumveld ontstaat Kwantum midlijn daalt in, neerwaartse beweging Van onder naar boven stromen twee wederzijds spiralende krachten van coccyx door ethmoid. Organiserende centra, chakra’s, ontstaan van onder naar boven. Ignition in de drie belangrijkste primaire fulcrums: in 3e ventrikel (conceptie), hart (being) en navel (geboorte). Vierde week embryo: 2e midlijn-fenomeen: oprijzende kracht in kiemschijf (Schauberger’s model, zichtbaar in elke ordenende matrix, tornado). Een midlijn oriënterende as voor de organisatie van cellen en weefsels ontstaat = primaire midlijn. Rond en in deze midlijn vormen zich primitiefstreek en notochord (anterior) en in de neurale buis de vloeistoffen midlijn (posterior). Ruggengraat, schedelbasis en algemeen weefselveld organiseren zich rond de notochord. Vloeistoffenlichaam, fluid tide, ventrikels en weefsels van het centraal zenuwstel vormen zich rond vloeistoffen midlijn in neurale buis.

3.2 In het gevormde lichaam 3.2.1 Kwantum midlijn - Lange Tij (cyclus 1x/100sec) - Torusvormig veld met centrale as, centraal kanaal, shushumna - Buis van puur intens licht - Loopt van midden perineum tot kruin - Bevindt zich voor de wervelkolom - Verbinding met de Bron - Kwaliteit: vuur en lucht-achtig, warm, opstijgende beweging. Chinese traditie: - Bio-energetische midlijn, centraal kanaal genoemd, met dan tien als organiserende centra. Indische traditie: - Een intelligente bio-energetische matrix met het chakrasysteem - Wordt gevormd bij de conceptie door ontsteking in het ordenend veld. - Ajna chakra vormt zich, sushumna daalt in en chakra’s vormen zich van onder naar boven - Elementen ether, lucht, vuur, water, aarde, komen voort uit deze kwantum midlijn - Primaire midlijn en vloeistoffen midlijn oriënteren zich naar de kwantum midlijn gedurende het ganse leven. 29

3.2.2 Primaire midlijn - Fountain spray of life (Stone) - Kan geheel het leven gevoeld worden als oprijzende kracht van coccyx door de wervellichamen en schedelbasis, schijnbaar door het ethmoid verdwijnend in de ruimte - Blijft primaire as voor cellulair en structurele organisatie van het systeem, alle cellen en weefsels oriënteren ernaar - Deze oprijzende kracht is een expressie van de actie van de Breath of Life in het Lange Tij. 3.2.3 Vloeistoffen midlijn - In het centrale kanaal van de wervelkolom en in het centrum van het ventriculaire systeem van het brein; dit is het cranio sacraal systeem binnen de dura mater zoals wij het kennen - Nauw verband met werking van het centrale zenuwstelsel - Uitdrukking van potentie in CS vocht en alle vloeistoffen - Mid tij, fluid tide.

30

4. Ignition Sutherland schreef over een mysterieuze ‘spark’ die in het cranio-sacrale vocht ontsteekt en die het eb en vloed in de vloeistoffen veroorzaakt, waardoor de creatieve intenties van Breath of Life belichaamd worden. Via transmutatie komt een bewust wezen, stap na stap, in de vorm. Elke stap maakt de volgende stap mogelijk. Elke stap betekent een veranderde staat van vibratie en kwaliteit. Elke stap is dus bepalend voor de volgende. Het proces van indalen van de Goddelijke Vonk in de stof, kan je beschouwen als een vuurproces, een ignition. De drie belangrijkste ignitions gebeuren op het moment van de conceptie, bij het innemen van het hartcentrum en bij de geboorte. In de ‘Baby-klas’ van de cranio opleiding hebben we gewerkt met persoonlijke ervaringen rond onze conceptie, het leven in de baarmoeder, de relatie met de placenta en het geboorteproces. PRACHTIG !

4.1 Conceptie ignition Bij de conceptie komen genetische, voorouderlijke lijnen van vader en moeder samen, en versmelten. Er ontstaat een ‘onderhandelen’ op kosmisch niveau en een subtiele blauwdruk wordt gevormd. Als Dynamische Stilte zich heeft vastgezet in vorm, spiraalt Lange Tij in de conceptus, en een eerste primair fulcrum ontsteekt in het ajna chakra, het conceptie fulcrum. Kwantum midlijn, sushumna, pulseert naar beneden richting voeten. Als deze midlijn geaard is, spiralen ida en pingala vanuit de basis opwaarts, mekaar wederkerig kruisend. De vijf volgende primaire fulcrums ontstaan. Deze natuurlijke fulcrums oriënteren zich naar het conceptie fulcrum, ajna, waaruit ze voortkomen. Ignition werkt verder door in deze fulcrums, en orbs van bioenergetische pulsaties maken coördinatie en organisatie mogelijk van bewustzijn, emotionele processen, weefselvorm en -functie. De belangrijkste ignitions zijn die van het hartcentrum (anahata, 4e chakra) en navelcentrum (manipura, 3e chakra). Dit is de kwantum matrix voor de ontwikkeling van het embryo en bepalend voor het verdere leven. Het opwaartse spiralen van ida en pingala stuwt potentie naar buiten vanuit de midlijn en zorgt voor het opwaartse en transverse doordringen van potentie in de vloeistoffen. Zo ontstaat ook de wederkerige stroom van de vloeistoffen in mid tij. Laag na laag na laag zet ignition zich door tot elke cel erbij betrokken is. Ignition zorgt er ook voor dat elke cel zich naar deze wijde matrix en zijn midlijn blijft oriënteren. Dit fundamentele spel van uitwisseling oriënteert de ontwikkeling van het embryo naar de primitiefstreek en notochord midlijn in wording. De primitiefstreek en notochord zijn op hun beurt naar de kwantum midlijn georiënteerd. De kiemschijven differentiëren zich in relatie tot deze midlijnen Het embryo krijgt daarom vorm van de periferie inwaarts. 31

In termen van Dr. Stone: De levenskracht door de midlijn manifesteert zich in zijn vuur- en luchtkwaliteiten van boven naar beneden, en van binnen naar buiten. In zijn water- en aardekwaliteiten manifesteert vorm en functie zich van beneden naar boven en van de periferie naar binnen. De pulsatie van Levenskracht door de midlijn van boven naar onder, staat voor het mannelijke principe van het Lange Tij, en houdt deze verbinding met de Bron in stand. De wederkerige doordringing van potentie in het vloeistoffenveld, van onder naar boven en van binnen naar buiten, representeert het vrouwelijke principe van transverse doordringing, voeding en openhartigheid. Vuur-lucht Mannelijke principe Van boven naar onder Verbinding met de Bron Van binnen naar buiten

Water-aarde Vrouwelijke principe Transverse doordringing van potentie in de vloeistoffen, voeding, en openhartigheid Van onder naar boven Van buiten naar binnen

Conceptie ignition manifesteert zich door gans het leven, in elke cyclus van inhalatie en exhalatie van het Lange Tij. Vitaliteit, goede stuwing van de vloeistoffenstroom en onderhoud van vorm en functie hangen af van de klaarheid van conceptie ignition. 4.1.1 Relationele interactie Als baby de conceptieperiode als traumatisch ervaart, kan dat het ontstekingsvuur dempen. De relatie tussen de ouders is bepalend. Het kind moet zich ongeconditioneerd verwelkomd voelen, herkend en erkend in zijn wezen. Gebeurt dit niet, dan kan tragische dissociatie het gevolg zijn. De verbinding met de Bron is vertroebeld en relaties zijn moeilijk en pijnlijk. Het is een diepe wond op zijnsniveau. Het zich ontwikkelend systeem vormt zich rond de nood zichzelf te verdedigen tegen verdere verwonding, en niet rond veiligheid en gewoon ‘zijn’ en uitwisselen met anderen. Het onverklaarbare gevoel uit de gratie gevallen te zijn, en het gevoel van gemis of heimwee, overschaduwen alles.

4.2 Hart ignition Conceptie ignition is de basis voor het incarneren van een Wezen, een centrum van Bewustzijn en aanwezigheid met een waarnemings- en gevoelsvermogen, de Breath of Life. De ontsteking van ‘zijn’ gebeurt in het hartcentrum, anahata chakra langs de kwantum midlijn. Dit hartcentrum maakt ongeconditioneerde interactie van hart tot hart mogelijk. Sills noemt het ‘interbeing’. Het is het vrouwelijke principe van liefdevolle zachtheid, dat een directe expressie is van verbondenheid met de Bron. Gedurende de eerste maand vormt het hart zich als eerste langs de midlijn, boven het hoofd.

32

De andere organen daarentegen vormen zich in de ingekapselde ruimten van het lichaam van het embryo. In de vierde of vijfde week wordt ook het hartcentrum letterlijk in de vorm ingelijfd. Het primordiale hart beweegt zich naar het hartfulcrum langs de midlijn, die door de opwaarts spiralende ida en pingala gevormd werd. Dat is het moment waarop ook het ware Wezen in zijn kern gezogen wordt en het hele lichaampje zich synchroon met de vonk van conceptie ignition uitlijnt naar de Bron. Een sterke, centrifugaal spiralende kracht stroomt uit van het hartcentrum, uitreikend naar het hart van moeder. De uitwisseling van hart tot hart ‘being to being’ is nu mogelijk. Het mannelijke principe van verticale verbinding met de Bron, wordt in werking gezet door het vrouwelijke principe van onderlinge verbinding door de uitstromende liefde vanuit het hart. 33

Moederliefde ontwaakt en als de omgeving steunend en liefdevol is, zijn de omstandigheden voor de ontwikkeling van het nieuwe leven optimaal. Baby is inherent zoekende naar verbinding, zo leert hij zijn eigen natuur en die van zijn omgeving kennen. De kern van zijn ontwikkeling is gewoon ‘zijn’. Als moeder in haar liefde verblijft, kan ook baby in zijn eigen natuurlijke hartgecenterde ‘zijn’ verblijven. In het hartcentrum zijn we in onze natuurlijke staat van ‘zijn’ en zitten we in het midden op de kruising van de verticale en horizontale assen. In ons hart zijn we zowel in verbinding met de Bron, als in relatie met andere wezens en worden het mannelijke en het vrouwelijk principe verbonden. We kunnen ons afvragen In hoeverre de verbinding met de Bron verhinderd wordt door de condities van het leven. 4.2.1 Relationele interactie Als conceptie ignition traumatisch verliep, kan ook de hart ingnition in gedrang komen. Als dit vroeg-relationele veld niet onvoorwaardelijk aanvaardend of ontkennend is, of als het wezen incarnatieweigering ervaart, kan ignition in het hart verminderd zijn en is de belichaming onvolledig. Kinderen zijn van nature liefhebbende wezens. In de prenatale periode en vroege kindertijd is dat ‘uitreiken met liefde’ vanuit de kern van hun zijn. De meest basale behoefte is voelen dat hun liefde ontvangen wordt. Als dat in dit vroege stadium niet gebeurt, kan een primair trauma het gevolg zijn en een gevoel van zinloosheid en onwezenlijkheid veroorzaken. Heling is hier spiritueel en gericht op realiseren wie we werkelijk zijn. Het voornaamste werk is het opheffen van angst. Als behandelaar is het belangrijk, zelf vanuit de ware verbinding met de Bron te werken en voor een veilige bedding te zorgen voor de cliënt.

4.3 Geboorte ignition Bij de geboorte vindt de ignition van het umbilical fulcrum, het navelcentrum, plaats. Het navelchakra regelt de beweegkracht en verteringsprocessen. Het is de motiverende kracht voor de expressie van het vuur van liefde, passie, compassie en mentale intelligentie. Negatieve emoties van het 3e chakra zijn o.a. frustratie, onmacht en kwaadheid. Geboorte ignition heeft te maken met motivatie en macht en het vuur van expressie, evenals met de relatie tot de buitenwereld. Dit is de derde en laatste ignition voordat het kind fysiologisch onafhankelijk wordt van moeder. Op het moment van de geboorte ontvangt het navelcentrum, de vuurchakra, een enorme ontsteking van levenskracht. Als baby zijn eerste ademhaling synchroniseert met de inhalatiefase van Lange Tij terwijl de navelstreng van nature stopt met pulseren, gebeurt een krachtige ignition, een opdrijven van potentie in het navelfulcrum. Als dat gebeurt, stroomt een centrifugaal spiralende levenskracht uit van het navelcentrum, wat de werking van de potentie in het vloeistoffensysteem versterkt. De longitudinale fluctuaties van mid tij worden opgedreven en de potentie in de 34

vloeistoffen worden een blijvende bron voor fysieke en emotionele ondersteuning. 4.3.1 Relationele interactie Stressvolle processen zoals een moeilijke geboorte, umbilical shock en effecten van anesthesie kunnen de geboorte ignition dempen. Als gevolg zwakt het vuur van potentie, dat in de vloeistoffen verspreid wordt, af en wordt ook de kracht van de stroming in de vloeistoffen zwakker, wat het energieniveau van de persoon voor het ganse leven verlaagt. Zowel de ervaringen in de baarmoeder als bij de geboorte kunnen de geboorte ignition negatief beïnvloeden. De connectie moeder-kind is uiterst belangrijk. Als moeder deze bedding sterk en liefdevol houdt gedurende het ganse gebeuren, en de geboorte verloopt op het ritme dat baby aangeeft, komen beiden zelfs de moeilijkste momenten emotioneel ongeschonden door. Onnatuurlijke interventies als vacuüm extractie, forceps en verdoving kunnen het dynamische proces en het proces van ignition sterk beïnvloeden. Bij geboorte ignition vindt in het navelcentrum een belangrijke shift plaats: van naar binnen spiralende kracht naar een buitenwaartse pulsatie, weg van het navelcentrum. Als geboorte ignition volledig plaatsvond, kan deze naar buiten en opwaarts gerichte kracht gedurende de rest van het leven gevoeld worden. Als de navelstreng wordt afgesneden voor die stopt met pulseren, komt de ignition in gedrang. In de ‘Baby-klas’met Etienne, hebben we hier uitvoerig over gesproken als we met de placenta werkten. In helingsessies is het een veel voorkomend probleem, zowel bij kinderen als volwassenen. Als cranio sacraal therapeut hebben we de mogelijkheid om mensen bewust te maken van de voordelen en de schoonheid van een lotusgeboorte. Bij een lotusgeboorte wordt de nageboorte evenwaardig behandeld als het kind. Het kind blijft met de placenta verbonden tot het alle voedingstoffen en hormonen heeft opgenomen. Als de placenta opgedroogd is en baby is klaar om zelfstandig te functioneren, maakt baby er zich zelf van los. Geboren worden is een gewichtig moment, dat zowel ons zelfbewustzijn als onze zin in het leven bepaalt. Zware energetische problemen als Chronisch Vermoeidheid Syndroom is vaak ten gevolge van geboortetrauma’s. Maar zelfs bij normale bevallingen kunnen de sterke energieën die in het systeem komen, oorzaak zijn van een defensieve houding voor de rest van het leven, samentrekkende weefselpatronen, compressie of diepgewortelde emotionele problemen.

35

5. De ademhaling Tijdens een meditatie had ik de ervaring dat door het verleggen en laten rusten van mijn aandacht in een wijder energetisch veld rondom mijn lichaam, mijn ademritme automatisch en op zeer korte tijd vertraagde, en mijn geest rustiger werd. De kwaliteit van mijn gewaarwordingen werd subtieler en krachtiger. Door mijn perceptie in het wijde veld te houden, ging ik automatisch in ‘sushumna breath’. Sushumna breath is het ademen door het centrale kanaal, wat een belangrijke voorwaarde is om tot meditatie te komen. Verwonderd door de overeenkomst van de ritmes in de biodynamische getijdevelden en de ademcycli, gerelateerd aan niveaus van bewustzijn in de Indische traditie, ging ik op zoek naar verdere overeenkomsten. Door mijn jarenlange studie met Shyam Bhatnagar is het werken met de subtiele aspecten van de ademhaling een tweede natuur geworden. Shyam Bhatnagar is een swar yogi (toegewijde aan de wetenschap van de adem) en naada yogi (zeldzame mondeling doorgegeven traditie van sacred sounds) evenals de grondlegger van Chakra- en Microchakra-Psychology. Volgens de Indische filosofie is klank de oorsprong van alles. Dit is een boeiende materie, maar een studie op zich en te omvangrijk om hier te bespreken. Het begrijpen van de subtiele anatomie van de ademhaling daarentegen, kan bijdragen tot de beeldvorming van onze verbondenheid en interactie met het grote geheel.

5.1 Anatomie van de ademhaling De luchtwegen zijn een brug tussen binnen- en buitenwereld. Via ons ademhalingssysteem ademen we lucht naar binnen. Het bloed haalt daar zuurstof uit en geeft koolzuurgas CO2 terug, wat we uitademen. Deze gasstofwisseling vindt plaats in de longblaasjes, kleine luchtzakjes aan het eind van de bronchiale vertakkingen in de longen. Hier komt het bloed in de haarvaten in contact met lucht, neemt het zuurstof op en loost het kooldioxide. Zuurstof is nodig voor het proces van verbranding in de celstofwisseling. Door die verbranding komen energie en afvalstoffen vrij. De ademhaling kan bewust worden beïnvloed, maar is ook een reflex. De ademhalingssnelheid wordt geregeld door het verlengde merg, het ademhalingscentrum van de hersenen, en richt zich naar het gehalte aan kooldioxide in het bloed. 5.1.1 Reguleren van de ademhaling De snelheid van de ademhaling wordt gereguleerd door groepen neuronen in de reticulaire formatie: de dorsale en ventrale ademhalingsgroepen. De reticulaire formatie zit in de hersenstam en bestaat uit een serie lange zenuwbundels die de zintuigen reguleren en info van en naar de cortex doorsturen. De reticulaire formatie speelt een belangrijke rol in de regulering 36

van het autonome zenuwstelsel dat verantwoordelijk is voor een evenwichtige innerlijke omgeving. Het bevat zenuwcentra voor verschillende functies, zoals beheersing van hartslag en ademhaling, het reguleren van de spijsvertering, speekselproductie, urineren en seksuele opwinding. Het autonome zenuwstelsel is onderverdeeld in twee systemen, het sympathische en het parasympatische zenuwstelsel. Onder invloed van de sympathicus gaat men dieper en sneller in- en uitademen, waardoor meer zuurstof opgenomen en CO2 uitgeademd wordt. De parasympathicus maakt dat men langzamer gaat in- en uitademen. De dorsale en ventrale ademhalingsgroepen in de hersenstam reageren op de gehaltes aan zuurstof en stikstof in het bloed en proberen die constant te houden. Ze krijgen hun informatie onder andere van sensoren die in de wand van de halsslagader liggen. De neuronen voor de inademing liggen in het middenveld van het onderste deel van de medulla. De neuronen die de uitademing regelen liggen verder dorsaal en lateraal. De neuronen sturen signalen naar de tussenribspieren en het middenrif om hun tempo van spannen en ontspannen te regelen. De ademhaling wordt voor een deel mechanisch geregeld maar staat ook onder invloed van hogere processen zoals denken en emoties. In het bovenste gedeelte van de hersenstam, de pons, liggen hogere regelstations voor de remming en stimulatie van de ademhaling (locus ceruleus). Onder normale omstandigheden bestaat er een zeker evenwicht tussen zuurstofopname en koolzuurafgifte. Hiervoor moet er een zekere samenwerking bestaan tussen hart en ademhaling. 5.1.2 Regulering van het hartritme De hartslag wordt gereguleerd door hormonale actie van het autonome zenuwstelsel, dat op zijn beurt gereguleerd wordt door de reticulaire formatie. De sympathicus versnelt de hartslag, de parasympathicus vertraagt de hartslag. De medulla in de hersenstam bevat een knooppunt van neuronen, het cardioregulatorisch centrum, dat in reactie op informatie van het autonome zenuwstelsel, signalen naar de sinusknoop en de atrioventriculaire knoop in het hart stuurt. Deze signalen reguleren de hartslag, afhankelijk van de zuurstofbehoefte. 5.1.2.1 Regeling van bloeddruk, ademhaling en hartslag (Pieter Langedijk, Agnes van Enkhuizen, de parasympathicus) Bij de regulatie van de hartslagfrequentie en de bloeddruk zijn ook vegetatieve kernen van twee andere hersenzenuwen betrokken: de nervus glossopharyngeus en de nervus vagus. Elektrische prikkeling in het caudale middenveld van de medulla leidt tot bloeddrukdaling (het depressorcentrum). Als men het overige deel van de formatio reticularis in de medulla prikkelt, maakt dit dat de bloeddruk stijgt. 37

In een van de bovenste gangliën van de sympathicus komen enkele zenuwen, die vanuit de hersenstam naar het lichaam lopen, samen en gaan van daaruit verder naar het lichaam. Deze zenuwen zijn de nervus vagus, de nervus facialis en de sympathicus. Vanuit dit ganglion gaat een zenuw, de ramus sinus carotici, naar beneden en eindigt in de halsslagader, waar zich twee sensoren bevinden, namelijk de sinus en de glomus carotucum. Het ene zenuwcentrum reageert op de druk van het bloed, het andere zenuwcentrum in de halsslagader reageert op het koolzuurgehalte, CO2, van het bloed. De zenuw geleidt de prikkels van de drukreceptoren en de CO2-receptoren naar het onderste deel van de hersenstam, de medulla, en via zijtakken naar de vaguskern in de medulla (de zogenaamde afferente baan van de sinusreflex). Van de vaguskern in de medulla lopen vezels naar groepen zenuwcellen in het hart (de sinusknoop en de atrioventriculaire knoop). Door dit systeem worden bloeddruk en slagfrequentie van het hart geregistreerd en geregeld. Als het koolzuurgehalte te hoog wordt, wordt er een signaal aan de longen gegeven waardoor men sneller in en uit gaat ademen, meer CO2 gaat uitademen en het CO2 gehalte daalt. Als het koolzuurgehalte te laag wordt, gaat men juist langzamer uitademen.” In geval van stress of hyperventilatie functioneren de onderdelen van het zenuwstelsel niet optimaal. Bij hyperventilatie wordt teveel, bij stress te weinig CO2 uitgeademd. Dit zal de regulatie van het hartritme beïnvloeden. 5.1.3 Respiratoire sinus aritmie Als men ontspannen en rustig is, lijkt het hart vrij regelmatig te kloppen. In werkelijkheid is dat niet altijd zo. De hartslag vertoont regelmatig optredende versnellingen en vertragingen, die ongeveer synchroon verlopen met in- en uitademing. Dit verband wordt respiratoire sinus-aritmie, RSA, genoemd. De relatie tussen ademhaling, hartslag, RSA, is groot als men langzaam en diep ademhaalt (buikademhaling). De relatie tussen beide is klein als men snel en oppervlakkig ademhaalt. RSA is het hoogst als men ongeveer vier tot acht maal per minuut ademhaalt. De relatie tussen hartslag en ademhaling hangt nauw samen met de nervus vagus. Een goede RSA geeft aan dat de nervus vagus een goede controle uitoefent op de samenwerking tussen hart en ademhaling. Een lage RSA geeft aan dat de nervus vagus weinig controle uitoefent.

38

6. Subtiele anatomie van de ademhaling 6.1 Drie lichamen Tantra stelt dat het universum bestaat uit drie energievelden. Deze energievelden zijn vergelijkbaar met de drie biodynamische velden en hun getijderitmes. Naast het tastbare, fysieke veld zijn er 2 niet-tastbare velden, het subtiele veld en het causale veld. Zoals we in de biodynamische cranio zagen, beweegt energie van het subtiele naar het grofstoffelijke. Alles wat zich op fysiek niveau manifesteert, verschijnt eerst in het causale-, dan in het subtiele-, en wordt dan tastbaar in het fysieke veld. Dit geldt zowel voor sterren en planeten als voor mensen. In het menselijk systeem staat; - het causale veld voor het ‘gedachten lichaam’, het voertuig van onze ziel, vibreert op de hoogste frequentie en doordringt de twee andere lichamen; - het subtiele veld voor het ‘gevoelslichaam, bevat de chakra’s en nadi’s, vibreert op een lagere frequentie en doordringt het fysieke lichaam; - het fysieke veld voor het fysieke lichaam, bestaat uit vijf elementen, werkt op de laagste frequentie van vibratie en is diegene waar ons bewustzijn het meest aan gekluisterd is. Deze drie lichamen komen overeen met de drie biodynamische getijdenvelden: het veld van het Lange Tij, het vloeistoffenlichaam en het fysieke lichaam. Het integreren van de drie lichamen is een doelstelling van vele spirituele praktijken. Als de drie lichamen geïntegreerd zijn, is het menselijk systeem in balans en functioneert het synchroon met kosmische cycli. Dat is ook wat we tijdens een cranio behandeling beogen als we onszelf en de cliënt tot rust brengen en we naar een holistische shift toewerken. We vertrekken dan vanuit het fysieke lichaam met zijn biosfeer, om zo via het Lange Tij tot de Dynamische Stilte te komen. Het kan ook andersom, van een wijd perceptieveld heel zachtjes richting midlijn cliënt gaan. Mogelijk wordt je perceptie door het Lange Tij opgepikt en meegevoerd richting midlijn. Het grote veld én de midlijn worden hierbij in perceptie gehouden.

6.2 Drieledige breinstructuur Ons brein evolueerde doorheen de tijd. Het oudste brein is het reptielenbrein, dat verbonden is met onze meest primitieve gedragspatronen. Hierrond bevindt zich het limbisch systeem dat als belangrijkste functie onze emotionele expressie heeft. De buitenste laag zijn de twee hersenhelften. In 39

vergelijking tot de andere lagen is deze laag vergevorderd en biedt perspectieven wat evolutie betreft. Onze wetenschap ziet het drieledige brein als volgt: 1) primitieve brein, 2) het limbisch systeem en 3) de twee hersenheften samen. Innertuning ziet het drieledige brein als 1) oude brein (hersenstam samen met limbisch systeem), 2) rechter hersenhelft en 3) linker hersenhelft. De functies van beide hersenhelften verschillen. Linker hersenhelft wordt rationeel genoemd en representeert voornamelijk het principe van creatie (Brahma). Rechter hersenhelft is overwegend voelende en representeert het principe van in stand houden (Vishnu). Het principe van transformatie wordt voornamelijk met het oude brein (Maheshvara) verbonden. Het oude brein en het limbisch systeem worden doordrongen door het middelste van de drie belangrijkste energiekanalen langs de ruggengraat. In dit kanaal is alle abstracte informatie van alle vorige levens opgeslagen en het is drager van onze parapsychologische potentie. De laag van het oude brein, dat het fysieke veld beïnvloedt door het autonome zenuwstelsel te sturen, functioneert reeds volgens universele wetten omdat ze verbonden is met het subtiele en causale veld. Innertuning betracht het heropvoeden of verfijnen van dit oude brein door middel van de linker en de rechter hersenhelften. Dit houdt in dat we de dikke lagen van valse identificaties, die we door de tijd heen hebben opgebouwd, dienen op te ruimen en te realiseren wie we werkelijk zijn. In cranio sessies doen we dat via SER. Het integreren van de drie breinen wordt bevorderd door het begrijpen van de verbanden tussen subtiele aspecten van het ademproces en het functioneren van het brein. De essentie hiervan is dat maanenergie door het linker neusgat stroomt en de rechter hersenhelft activeert. Deze energiestroom laat relaxatie toe en er komt ruimte voor gevoelens. Zonenergie stroomt door het rechter neusgat en activeert de linker hersenhelft, waardoor logisch denken en rationaliteit gemakkelijker wordt. Als de adem gelijkmatig door beide neusgaten (sushumna adem) stroomt, is het drieledige brein in balans. Op dat moment wordt de capaciteit om te mediteren en voor intuïtie groter.

6.3 Prana Prana is vitale energie. De Chinezen noemen haar chi, de hindoenaam is prana. Beide energieën worden gezien als de vitale, subtiele energie die al het leven onderhoudt. De vijf belangrijkste prana’s (vayu’s), die als deel van het subtiele veld worden benoemd, zijn vyana, udana, prana, samana, apana. Elke prana is een type van vitale energie. Kennis van hun werking, helpt het begrijpen van wisselwerking tussen fysieke en subtiele velden. Prana Vult hoofd, hart, longen en keel. Dit is de primaire levensadem en zit in de lucht die via onze neus in en uit gaat. Regelt inademen, niezen, spuwen, boeren en slikken. Via prana houden we verbinding met de kosmische levenskracht waarmee we onze energetische processen regelen, wat we 40

opnemen uit voedsel en water, de vijf zintuigen, de adem en ideeën in onze geest. Udana Bevindt zich in het hoofd en de keel, bestuurt de uitademing en het spreken. Als we sterven trekt udana ons bewustzijn omhoog en uit het lichaam. Vyana Gelokaliseerd in het gehele lichaam. Zet bloedsomloop, lymfestelsel en zenuwstelsel in beweging. Verplaatst energie door de nadi’s naar de periferie van het lichaam. Samana Gelokaliseerd in de navel en dunne darm. Samana neemt voedsel en energie op die binnenkomen en verhit en verteert ze. Doet hetzelfde met onze indrukken, gedachten en ideeën. Apana Gelokaliseerd in de dikke darm. Apana bestuurt omlaaggaande impulsen, waaronder uitademing, urineren, uitscheiding, menstruatie, geboorte en seksuele activiteiten. Speelt een essentiële rol bij de opening van de Brahmanadi en beweging van de kundalini.

6.4 Nadi’s De tantra literatuur beschrijft een netwerk van subtiele zenuwen (nadi’s) in het subtiele veld. Ze zijn analoog aan zenuwen in het fysieke lichaam, maar zijn niet-materiële kanalen van vibratie. Door deze subtiele bedrading kan prana of levensenergie bewegen. Algemeen wordt aangenomen dat we ongeveer 72.000 van die nadi’s hebben. Alle subtiele zenuwen hebben hun oorsprong in een basis plexus (khanda) in het 1e chakra. De drie voornaamste nadi’s zijn: - het linker ademkanaal ida, - het rechter ademkanaal pingala, - het kanaal dat door het centrum van de wervelkolom loopt, sushumna. Sushumna bestaat zelf ook nog eens uit drie kanalen die vuur, zonneenergie en maanenergie geleiden. 6.4.1 Het centraal kanaal sushumna Sushumna situeert zich centraal in de wervelkolom en loopt vanaf de plexus van het wortelchakra omhoog door de zes chakra’s, tot in de holle ruimte van het 7e chakra. Sushumna heeft een diameter van een fractie van de dikte van een haar. De linker en rechter kanalen van sushumna lopen als een lemniscaat, een 8 figuur. Zonne-energie in de regio van de linker hersenhelft van het brein, kruist ter hoogte van het 6e chakra naar het rechter sushumna-kanaal (vajrini) en stroomt naar beneden langs de rechterkant van het lichaam naar de wortel plexus. Van daar gaat het opwaarts door het linker maankanaal (chitrini, weer tot op hoogte van het 6e chakra en maakt zo de onderste lus van de 8 figuur af. De stroom kruist nu over naar de regio van de rechter hersenhelft en keert uiteindelijk terug naar de linker hersenhelft, om zo de bovenste lus van het lemniscaat af te maken. 41

Linker en rechter kanalen van het centrale kanaal doorkruisen elke chakra. Sushumna is de kwantum midlijn in biodynamische cranio taal. 6.4.2 Linker en rechter adem-kanalen Het linker adem-kanaal ida begint aan de linkerkant van het wortel chakra en eindigt in het linker neusgat. Onderweg gaat het kriskras door de eerste 5 chakra’s en splitst zich in het midden van het 6e chakra. Dit kanaal voert maan-energie en voedt de maan microchakra’s. Terugwerkingen van prana in dit kanaal activeren de rechter hersenhelft, terwijl ze de linker hersenhelft verkoelen. Het rechter ademkanaal pingala begint aan de rechterzijde van de wortel plexus en eindigt in het rechter neusgat. Het gaat ook kriskras tussen elke van de eerste 5 chakra’s en splitst zich in het midden van het 6e chakra. Het rechter adem-kanaal brengt energie in de linker hersenhelft terwijl het de rechter hersenhelft verkoelt. Alle energie in het systeem van subtiele zenuwen of nadi’s komt voort uit de werking van sushumna, het centrale kanaal. Het linker kanaal chitrini voert maan-energie naar het linker adem-kanaal ida en het rechter kanaal vajrini voert zonne-energie naar het rechter adem-kanaal pingala.

42

Door Pieter Weltevrede, uit ‘Microchakra’s’ van Sri Syamji Bhatnagar

43

Sushumna bestaande uit drie kanalen, omgeven door ida en pingala. Zonne-energie van het rechter kanaal vajrini spiraalt neerwaarts van het 7e chakra naar het 1e (in de richting van de wijzers van de klok), Dit wordt afgebeeld door oranje-gouden cirkels(zon) met een aangehechte driehoek die de neerwaartse spiraal toont. Als deze mannelijke zonenergie het 1e chakra bereikt, wordt hij door het koelende aarde element geabsorbeerd, die hem omzet naar een vrouwelijke maanenergie. Deze maanenergie stijgt dan in het linker kanaal chitrini, in een beweging tegen de richting van de klokwijzers. Deze wordt gerepresenteerd door een zilveren wassende maan met aangehechte traanvorm die de opwaarts spiralende energie naar het 7e chakra toont. In het midden is het centraal kanaal (Shiva nadi). Het wordt afgebeeld als vurige oranjerode vlammen die zowel vajrini als chitrini penetreren. Het Shiva kanaal draagt alle informatie in zich, van alle levens van de ‘jeeva’, van het bestaan als eencellige amoeba tot het huidige leven. Jeeva is een entiteit die evolueert door ontelbare cycli van geboortedood-wedergeboorte in de materiële wereld, en die in de menselijke geboorte de potentie heeft zijn ware wezen – Aatma- te realiseren. Alle vervulde en onvervulde verlangens zijn geregistreerd in het centrale kanaal. Intensiteit van verlangens manifesteert als intensiteit van vuur in het centrale kanaal. Zolang er onvervulde wensen zijn, is er een vuur van verlangen. Wanneer een verlangen vervuld is, is er geen vuur aanwezig, dit wordt gesymboliseerd door as. Het schilderij verbeeldt de hitte van de zon van pingala (rechter adem kanaal) in magenta vlamvormen. De koelende energie van ida (linker ademkanaal) wordt gesuggereerd door blauwe watergolven.

Illustratie door Pieter Weltevrede, uit ‘Microchakra’s’ van Shyamji Bhatnagar. 44

6.5 Elementen 6.5.1 Chakra’s en elementen Chakra’s zijn als ‘vliegende wielen’, natuurlijk verschuivende fulcrums die op vitale punten langs de ruggengraat liggen en de nadi’s met de verschillende energielagen of –sluiers (koshas) verbinden. Het zijn vertexen van psychospirituele energie die vanuit het centrale kanaal van Sushumna naar buiten toe stralen. Zoals antennes, die radiogolven oppikken en ze tot klank transformeren in een ontvanger, nemen chakra’s kosmische vibratie op en verspreiden die in de nadi’s van het lichaam. Het lichaam is een duplicaat van het universum, een microkosmos in een macrokosmos op fysiek, subtiel en spiritueel niveau. Elementen zijn de bouwstenen van de chakra’s. De vijf lagere chakra’s worden gediend door de vijf grove elementen. De twee hogere chakra’s werken met hogere elementen of met een synthese van de lagere. Ajna, het 6e chakra, draagt mahat, het ‘opperste element’, dat drie aspecten bevat: geest, intellect en ik-bewustzijn, het zelfbewustzijn. De grove elementen van de andere chakra’s ontwikkelen zich uit het opperste element. Sahasrara, het 7e chakra, is puur Bewustzijn. Zijn element strekt zich daarom voorbij ruimte en tijd uit. 7e chakra puur Bewustzijn, zetel van het Goddelijke, voorbij ruimte en tijd 6e chakra mahat, opperste element: geest, intellect en ik-bewustzijn 5e chakra ether (akasha) 4e chakra lucht 3e chakra vuur 2e chakra water 1e chakra aarde 6.5.2 Levensadem en elementen De Breath of Life is de drager van prana, de levenskracht van het universum. Het is de link tussen de drie lichamen en de sleutel tot psycho-spirituele ontwikkeling. Elke inademing haalt prana uit het causale lichaam om het subtiele lichaam (gevoelslichaam) te voeden met de elementen en het fysieke lichaam te voorzien van zuurstof en ander gassen. De vijf elementen komen afwisselend voor in de adem. In een tijdspanne van een uur doet zich volgende cyclus voor: Akash a 4 minuten Lucht 8 minuten Vuur 12 minuten Water 16 minuten Aarde 20 minuten ‘Spiritus’ in het Latijn betekent ‘adem’. Spiritueel zijn, is bewust zijn van alle elementen in de adem. Onze reacties op situaties buiten ons, worden beïnvloed door het element dat we ademen. Met wat oefening kunnen we deze cyclus veranderen en het element ademen dat we verkiezen.

45

7 Mediteren 7.1 Mediteren en ademritme Elke chakra heeft een ritme, een ‘spin’ frequentie. Ook bewustzijnsniveaus hebben een bepaalde frequentie. Het ritme van de adem heeft een connectie met elk chakra. Gedurende de dag ademen we gemiddeld 15 tot 18 maal per minuut. Naarmate we subtieler worden, gaan we hogerop in de chakra’s langs de midlijn en vertraagt het ademritme tot 8 per minuut. Het chanten van mantra’s is hierbij een waardevol werktuig. Pas vanaf 4 ademcycli per minuut ben je klaar om te mediteren. In samadhi, wordt gezegd, adem je noch in, noch uit. Het vergt soms jaren oefening om een diepe staat van meditatie te bereiken.

7.2 Aanwezigheid Door meditatie en subtiele geluiden worden de nadi’s gereinigd en geopend. Het lichaam wordt steeds ontvankelijker voor fijnere energieën. Je leert je zintuigen naar binnen te keren via de weg van de oren, waardoor je leert luisteren met je hele lichaam. Dit is een voordeel als je biodynamisch werkt. Je wordt je bewust van je diepste kern van ‘zijn’ en het is makkelijker om identificaties met tijdgebonden rolpatronen, die we onszelf opleggen of die ons van buitenaf opgelegd worden, te doorprikken. Ik bén niet dit lichaam, ik héb dit lichaam. Ik bén niet mijn bezittingen, ik héb een huis, een relatie, … Ik bén niet mijn gevoelens, nu voel ik dit en straks voel ik dat. Ik ben zelfs niet mijn gedachten, ze komen en gaan als golven in getijden van eb en vloed. Dit objectief schouwen of waarnemen maakt dat ik me bewust word van het Subject. Mijn ‘Grote Ik’, die eeuwig dezelfde blijft en overal aanwezig is, in waken en slapen. Dit objectief kunnen schouwen of waarnemen heet saakshi. Het is een inherente kwaliteit van Dynamische Stilte. Door saakshi of waarneming te ontwikkelen, groeit de mogelijkheid gewoon aanwezig te ‘zijn’, wat de basis is voor een goede uitwisseling van hart tot hart met de cliënt. Dit naar binnen richten van de zintuigen via de oren, brengt je direct in het 3e ventrikel, waardoor je aandacht naar de werking vanuit de midlijnen gaat en het makkelijker is vanuit het hartcentrum te werken en de drie lichamen samen te brengen, fysiek, subtiel en causaal, en dit zonder de midlijnen uit perceptie te verliezen. Als we vanuit deze plaats het relationeel veld zetten, is het makkelijker te voelen wat van mij is en wat bij de cliënt hoort. Door het oefenen van aanwezigheid en alertheid, oefen je zowel het werken met intentie en attentie, als het loslaten in vertrouwen. In een sessie is dit op 46

de eerste plaats een veilige bedding houden voor de cliënt en gericht blijven op de inherente gezondheid, zonder mee te gaan in diens proces.

7.3 Hersengolven en de twee hersenhelften De hersenen ontvangen informatie zoals geluid, aanraking en temperatuur uit alle delen van het lichaam. Ze versturen informatie om de ademhaling en de hartslag te regelen, en de spieractiviteit te coördineren. Hiervoor produceren ze elektrische golven, variërend van 0 tot 26 hertz of cycli per seconde. Vele van die elektrische boodschappen besturen ook onze gedachten en het geheugen. Men onderscheidt vier typen hersengolven, die met bepaalde activiteiten en bewustzijnstoestanden samenhangen. ( uit Cyndi Dale, Het subtiele lichaam) Beta

13-26 hertz

Alfa

8-13 herz

Thèta

4-8 herz

Delta

0,5-4 herz

Actief, wakker bewustzijn; Gericht op overleven en oplossen van problemen; Hoogste frequentie en laagste amplitudo; Komen voor bij concentratie en denkwerk. Ogen gesloten, ontspannen en toch wakker zijn; Dagdromen met open ogen; Gemiddelde persoon kan bewustzijn behouden; Langzamere hersengolven met toename van amplitudo en synchroon-zijn. Rustige geest, lichaam en emoties; Diepe ontspannenheid, slaperigheid en lichte slaap; Gemiddelde persoon kan bewustzijn niet vasthouden, mediterenden wel; Wordt geassocieerd met de eerste twee fasen van de slaap; Lager in frequentie en groter in amplitudo dan alfagolven. Bewusteloosheid en diepe slaap; Geassocieerd met fasen drie en vier van de slaap; Langzaamste hersengolven met hoogste amplitudo; Deltaslaap is diepste slaap, hersengolven lijken het minst op die van de wakende hersenen; Slaapwandelen en spreken in de slaap vaak voorkomend.

Op de grens van twee toestanden laten de hersengolven een mengpatroon zien. De REM (rapid eye movement) slaap, de fase van de slaap waarin het meest gedroomd wordt, is een combinatie van alfa-, bèta- en asynchrone golven. Volgens onderzoek van het Monroe Institute in Virginia, waar bewustzijn, geluid en slaapleren wordt onderzocht, is er een vijfde band hersengolven, de gammagolven, die een frequentie van ongeveer 28 herz of hoger 47

hebben. Bij dit onderzoek werd dit niveau gemarkeerd door mystieke en transcendente ervaringen. Het vertragen van de hersengolven hangt blijkbaar zeer nauw samen met de samenwerking van de linker en rechter hersenhelften. Dit samenwerken kan getraind worden. Zenmeesters produceren deltagolven terwijl ze klaarwakker zijn en normaal praten. Ongetrainde mensen kunnen dat alleen in hun diepe slaap. Bij mensen met MBD, Minimal Brain Disfunction, functioneren de op zichzelf intacte hersengebieden niet goed. Ze produceren bijna uitsluitend bètagolven, wat wijst op grote innerlijke spanning, terwijl ze uiterlijk rustig kunnen overkomen. Sommige MBD mensen zijn hyperactief, anderen zijn de stille dromers. Type mens Ongetraind

Bèta 13-26 herz Tijdens dagelijkse beslommeringen Gemiddeld 65% per dag

Alfa 8-13 herz Ontspannen en wakker Gemiddeld 35% per dag

Thèta 4-8 herz Tussen waken en slapen

Zenmeesters

Klaarwakker en normaal pratend

MBD*,

Bijna uitsluitend bèta

Zeer ontspannen en creatief

Tijdens zeer ontspannen creatief bezig zijn Bèta + Alfa +een zeker percentage thèta

Topmensen ongeacht welk vlak

Delta 0,5-4 herz Tijdens slaap

Door te mediteren komen de hersenen tot rust, waardoor ze steeds meer langzame golven gaan produceren en de grote hersenen en de thalamus meer op elkaar afgestemd raken. Zo kan men gemakkelijker in contact komen met diepere lagen van de geest, waar onverwerkte emoties opgeslagen liggen. De beide hersenhelften gaan symmetrische patronen vertonen. Het op elkaar afstemmen van de hersenhelften en het bevorderen van de samenwerking van de drie breinen, kan aanzienlijk verbeteren door aandacht te schenken aan de subtiele aspecten van de ademhaling. Door dit te doen, komen we uit bij de wondere wereld van kosmische cycli.

48

8 Chronobiologie Chronobiologie ontdekte wat de Vedische en tantra-tradities al sinds eeuwen weten, met name, dat optimale gezondheid en algeheel welzijn verband houden met het in harmonie leven met kosmische ritmes. Naast de gekende cycli van 4 seizoenen, de maan cyclus en het ritme van dag en nacht, zijn er nog vele andere ritmes die effect hebben op levende organismen. Chronobiologie bestudeert de rol van de tijd en het belang van de ritmische herhalende cycli in biologische processen. Er worden drie types van ritme onderscheiden. 1. Ultradiane ritmes: doen zich meer dan 1 keer per dag voor. 2. Circadiane ritmes: duren ongeveer 24 uur, 1 keer per etmaal. 3. Infradiane ritmes: doen zich minder dan 1 keer per dag voor.

8.1 Ultradiane ritmes Een typisch ultradiaan ritme duurt tussen 90 en 120 minuten. E.L. Rossi en B.M. Lippincot deden onderzoek naar de mogelijkheid dat deze ultradiane ritmes een brug konden zijn tussen biologie en psychologie. Ze experimenteerden o.a. met cycli van spiertonus, reactievermogen, lichaamstemperatuur en wat voor ons hier relevant is, ook nasale cycli. 8.1.1 Nasale cycli Bij nauwkeurig waarnemen kan men opmerken dat de adem niet in gelijke hoeveelheden door beide neusgaten binnenkomt, behalve gedurende zeer korte momenten en in geval van heftige emotionele verwarring. Gewoonlijk ademt men voornamelijk of door het ene, of door het andere neusgat. Als men gedurende lange tijd nauwkeurig waarneemt, zal men ontdekken dat het afwisselen van de neusgaten bij een evenwichtig persoon volgens een patroon plaatsvindt. Over de nasale cycli rapporteerden de wetenschappers Rossi en Lippincott het volgende: “In a wide ranging series of studies Werntz found that subjects could voluntarily shift their nasal dominance by forced uni-nostril breathing through the closed nostril. Further, this shift in nasal dominance was associated with an accompanying shift in cerebral dominance to the contralateral hemisphere and autonomic nervous system balance throughout the body … The ultradian nasal cycle is not only a marker for cerebral hemispheric activity, but it also could be used to change voluntarily the loci of activity in the highest centers of the brain and autonomic system that are involved in cybernetic loops of communication with most organ systems, tissues, and cells of the body. Some of these investigators hypothesized that this nasal-brainmind link may be the essential path by which the ancient practice of breath regulation in yoga led to the voluntary control of many autonomic nervous systems functions for which the Eastern adepts are noted …”

49

De kennis van de nasale cyclus wordt inderdaad sinds eeuwen door svar yogi’s toegepast en speelt een belangrijke rol in de Innertuning praktijk. Als de adem overwegend door het linker neusgat beweegt (ida), is de rechter hersenhelft meer actief. Als de adem dominant is in het rechter neusgat (pingala), is de linker hersenhelft actiever. Wetenschap heeft aangetoond dat de neusgaten de neiging hebben om gedurende de dag, elke 90 minuten van dominantie te wisselen. Als de adem door beide neusgaten gelijk gaat, is hij in sushumna en zijn beide hersenhelften in balans. Sushumna ademen gebeurt vanzelf een paar minuten voor zonsopgang. Het gebeurt opnieuw bij zonsondergang, en heel even tijdens het wisselen van de adem van het ene neusgat naar het andere. Op zulke momenten duurt het meestal niet langer dan 56 seconden. Voor meditatie is het daarentegen een noodzakelijke voorwaarde, en wordt ook getracht de sushumna adem langer dan 56 seconden aan te houden. Als her rechter neusgat dominant is, is de lichaamschemie overwegend acid (de maag produceert meer maagzuur) en de lichaamstemperatuur verhoogt. Het temperament wordt assertiever. Als het linker neusgat dominant is, is de lichaamschemie voornamelijk alkalisch en koelt het systeem af. Het temperament is passiever. Als de adem in sushumna kanaal is, is de lichaamschemie in een staat van evenwicht. 8.1.2 Het nasale ritme en diverse functies Sommige taken worden hoofzakelijk geregeld door de rechter hersenhelft, zoals drinken, werken met melodie, focussen op gevoelens, of het visualiseren van kunst. Als het linker neusgat op zulke tijden open is, zal de rechter hemisfeer gevoed worden met maanenergie, waardoor de rechter hersenhelft zijn taak beter uitvoert. Hetzelfde geldt voor de taken die voornamelijk door de linker hersenhelft geregeld worden, zoals eten, werken met ritme, redeneren en praten. Zonne-energie via een open rechter neusgat verbetert het uitvoeren van die taken. Als de drie lichamen, causaal, astraal en fysiek, geïntegreerd zijn, is het linker neusgat vaker open gedurende de dag en het rechter neusgat gedurende de nacht. Yogi’s streven hiernaar en gebruiken methoden om de neusgatdominantie vrijwillig te switchen bij zonsopgang.

8.2 Circadiane ritmes Het menselijk systeem past zich aan aan het veranderende licht van zonsopgang tot zonsopgang. Dit zonne-ritme van 24 uur is in feite een externe klok. De interne fysiologische processen die ermee samenhangen, worden ‘circadiane’ ritmes genoemd. (Lat. Circa, ongeveer; dies, dag). De cyclus van waken en slapen is de meest gekende cyclus. In de mens wordt de nucleus suprachiasmaticus beschouwd als circadiaanse pacemaker.

50

8.2.1 De pijnappelklier De pijnappelklier ligt in het midden van het brein, achter de ruimte tussen de twee ogen en is enorm lichtgevoelig. Sommige mystieke tradities noemen het ‘het derde oog’ en associëren het met parapsychologische gaven zoals helderziendheid. De pijnappelklier is een ‘zintuig’ voor de 6e chakra en het ‘uitvoerend orgaan’ voor de 7e chakra. De pijnappelklier helpt het regelen van melatonine in het systeem dat hij gedurende de donkere helft van de dagelijkse cyclus produceert. Melatonine uitscheiding door de pijnappelklier bereikt een piek rond 3:00 a.m. Melatonine verzorgt verschillende functies waaronder antioxidatie en ondersteunen van het retina. De grootste vijand voor de pijnappelklier is de uitvinding van de elektrische gloeilamp. Voordien leefden mensen synchroon met de natuurlijke cyclus van licht en donker. De melatonine productie was optimaal en in balans met serotonine en dopamine. In deze tijd zien weinigen de zon opkomen of ondergaan. Werken in shiften en reizen doorheen tijdzones kunnen het systeem zwaar belasten. De pijnappelklier kan uitgeput raken. Vermindering in activiteit van deze klier beïnvloedt de diepe slaaptoestand nadelig. In de diepe slaap wordt het groeihormoon geproduceerd, daarom wordt het verouderingsproces versneld door een verzwakte pijnappelklier. Aan te raden is zo weinig mogelijk blootstelling aan onnatuurlijk licht en, waar mogelijk, kleine lampjes van lage wattage of een zaklamp te gebruiken. Opstaan voor zonsopgang en het traag laten wennen aan het zacht toenemende licht is voedend voor het zesde chakra.

8.3 Infradiane ritmes 8.3.1 Zon- en maancyclus Het inrfadiane ritme is het belangrijkst in Innertuning voor het afstemmen op de lunaire maand. De lunaire maand wordt gemeten van nieuwemaan tot nieuwemaan. We zien de maan in fasen van zichtbaarheid omdat de maan rond de aarde draait. De maan draait om de aarde in 27.3 dagen, maar de lunaire maancyclus (van nieuwemaan tot nieuwemaan) is 29.5 dagen. De maan doet 2.2 dagen een ‘inhaalmanoever’ omdat de aarde 72.420.480 km aflegt in zijn baan om de zon, gedurende de tijd dat de maan 1 keer zijn cyclus rond de aarde voltooit.

51

De zon en de maan vormen de twee polen van de dag-cyclus. De zon heerst overdag en is elektrisch en heet van natuur. De maan heerst over de nacht en is magnetisch en koel. Hun fundamentele karakteristieken corresponderen met die van de hersenhelften en de beide neusgaten. Van de twee energievormen die de planeet beheersen, is die van de zon de meest constante omdat deze energiecyclus 365.5 dagen duurt en de zon geen enkele dag helemaal afwezig is. Dit is bij de maan dus anders. Soms is de maan vol en helder in de nacht, soms helemaal afwezig. De maan komt en gaat in een cyclus van ongeveer 28.5 dagen en regeert de getijden van de oceanen op deze planeet. Op dezelfde manier beïnvloedt de maan het water in het menselijk lichaam, dat voor 70% uit water bestaat. Gelijk de getijden hun hoogtepunt op de vollemaan-nacht bereiken, is er op dat moment hoogtij in het emotionele leven van de mens. Wanneer het tij het laagst is met de komst van de donkerste nacht, nieuwemaan, is de menselijke gemoedskracht op zijn zwakst. 8.3.2 Een balans Het menselijk organisme tracht continu uit de omgeving datgene te halen dat het nodig heeft om een ideale balans of homeostase te handhaven. Zodoende wordt de behoefte aan lunaire energie groter als de maan afneemt en kleiner bij wassende maan. Aan de grotere behoefte aan lunaire energie wordt voldaan door voornamelijk via het linker (lunaire) neusgat te ademen en bij verminderde behoefte aan lunaire energie door voornamelijk via het rechter (solaire) neusgat te ademen. De cyclus van de neusgaten begint iedere twee weken opnieuw bij het ingaan van de volle- of nieuwemaan-nacht. De kracht van de maan bereikt haar hoogtepunt in de nacht van de vollemaan. Het organisme dat aan deze overmaat aan lunaire energie is blootgesteld compenseert dit door op de drie dagen erna, gedurende het eerste uur na zonsopgang, voornamelijk door het rechter neusgat te ademen. De kracht van de maan is op het dieptepunt in de nacht van de nieuwemaan. Het organisme compenseert hiervoor met voornamelijk een ademhaling door het linker neusgat gedurende drie dagen, in het eerst uur na zonsopgang. De bovengenoemde twee gebeurtenissen in het heelal duiden de uitersten aan van energie die op onze planeet aanwezig is.

8.4 Prana kalender Shyam Bhatnagar Met het oog op het balanceren van de hersenhelften en het synchroniseren met natuurlijke ritmes, brengt Shyam Bhatnagar jaarlijks een prana kalender uit, waarin de solaire en lunaire kalenders gecombineerd worden. Voor elke dag van het jaar wordt de tijd van zonsopgang aangegeven en het neusgat dat op dat moment dominant open zou moeten zijn. Het checken van de neusgaten en eventueel switchen net na zonsopgang is een methode om balans te houden en ziekten te voorkomen. Het veranderen van dominantie van het ene neusgat naar het andere, keert de werking van de hersenhelften om, waardoor er chemische reacties in het 52

hele lichaam veranderen. Omdat de emotionele staat waarin de mens zich bevindt het gevolg is van lichaamschemie, veroorzaakt een verandering hierin een verandering in de gevoelstoestand. Een ziektetoestand is ook het gevolg van lichaamschemie.. Een andere, niet onbelangrijke reden om van deze kalender gebruik te maken, is dat door te luisteren naar je lichaam, je vertrouwd kan raken met de subtiele werking van de adem en zijn effect op het lichaam. Het verlengen van de sushumna breath bij zonsopgang, is veel makkelijker dan gedurende de dag, waardoor de staat van meditatie ook makkelijker te bereiken is.

8.5 Chakra ritmes Naast de ultradiane ritmes van het fysieke veld, suggereert Innertuning dat er ook een ultradiaan ritme is in het subtiele veld, de plaats waar de chakra’s zich bevinden Dit komt doordat in de tijdspanne van 24 uur, energie twee keer door alle zeven chakra’s circuleert en ieder chakra één na één gedurende bepaalde tijd activeert. Om te weten te komen op welk moment welke chakra geactiveerd wordt, verdeel je de tijdsduur tussen zonsopgang en zonsondergang in zeven gelijke delen. Dit doe je eveneens met de tijd tussen zonsondergang en zonsopgang. De chakra energie kaart (zie tabel hieronder) is berekend voor Utrecht. Om de kaart te gebruiken, moet de lezer de tijdstippen van zonsopgang en zonsondergang voor zijn geografische plaats kennen en elke chakra-tijd daar aan aanpassen. De berekening blijft hetzelfde, elk jaar voor elke stad. Dit ultradiane ritme in het subtiele veld beïnvloedt de ritmes in het fysieke veld omdat energie van subtiel naar grofstoffelijk beweegt. Bij zonsopgang openen de bloemblaadjes van elke chakra lotus zich, bij zonsondergang sluiten ze. Energie valt van het 7e chakra in het 1e chakra, zowel voor a.m. als voor p.m. De tabel is oorspronkelijk afgeleid van het feit dat, aan de evenaar, de vroege ochtend ‘energy-drop’, twee uur voor zonsopgang plaats vindt. Het was in India, naast de evenaar, dat svar yoga ontdekt werd millennia geleden. Hoe verder je van de evenaar verwijderd bent (geboorteplaats van het mensdom), hoe meer moeilijkheden je zal ondervinden met het 1e chakra. Als de circadiane cyclus (het zonneritme van 24 uur) zich ontvouwt, wordt de inherente cyclus van de chakra’s geactiveerd: elke chakra wordt achtereenvolgens de meest actieve chakra. Deze cyclus van chakra activiteit heeft belangrijke fysiologische en psychologische gevolgen voor de mens. De periode voor zonsopgang is van groot belang; het is de tijd dat het 1e en 2e chakra geactiveerd worden. De perfecte tijd voor het ontlasten van de darmen is in het eerste chakra-uur, in de vroege ochtend, wanneer de energie zich op natuurlijke wijze concentreert in het 1e chakra. Vanuit de fysiologie weten we dat de anabole fase van de darmen plaatsvindt tussen 4:00 uur in de ochtend en 53

16:00 uur in de namiddag, terwijl de katabole fase zich afspeelt tussen 16:00 uur en 4:00 uur in de ochtend. De anabole fase houdt in dat het ontgiften culmineert, de peristaltiek begint, en de productie van serotonine toeneemt. Het chakra energie schema geeft met grote precisie het begin van de anabole en katabole fase aan. De anabole fase valt samen met de aanvang van het 1e chakra-uur in de ochtend, terwijl de katabole fase begint met de aanvang van het eerste chakra-uur in de namiddag. De anabole fase van de chakra’s betekent een toegenomen uitstoot van energie van het causale lichaam naar het astrale en vandaar naar het fysieke lichaam. In de katabole fase van het fysieke lichaam zien we absorptie, heropbouw en herstelwerkzaamheden, terwijl de melatonine productie toeneemt. In deze fase werken de chakra’s aan herstel van de energiebalans tussen de drie lichamen. In chakratuning wordt groot belang gehecht aan het 1e chakra-uur in de vroege ochtend voor het ontlasten van de darmen. Millennia lang hebben yogi’s verschillende vormen van reiniging aanbevolen in het 1e chakra-uur: eerst ontlasting, daarna zelfmassage, yoga en ademhalingsoefeningen.

54

De Nederlandstalige Inner Tuning Prana Kalender is te verkrijgen via [email protected]

55

9 Cranio en ademen Ademkanalen en de kwantum midlijn in het embryo In het embryo zijn de ademkanalen Ida en pingala ontstaan nadat het ajna chakra is gevormd en de kwantum midlijn naar beneden pulseerde tot de stuit. Ida en pingala ontstaan dus uit de kwantum midlijn en spiralen van de basis opwaarts, mekaar wederkerig kruisend, waardoor het chakrasysteem in werking gaat. Dit geeft duidelijk de samenwerking aan van de ademkanalen met de kwantum midlijn. Ademkanalen en potentie in vloeistoffen In het embryo Het opwaartse spiralen van de ademkanalen ida en pingala stuwt potentie naar buiten vanuit de midlijn en zorgen voor het opwaartse en transverse doordringen van potentie in de vloeistoffen. Zo ontstaat ook de wederkerige stroom van de vloeistoffen in mid-tij. Volgens Sutherland is het cerebrospinaal vocht de initiële ontvanger van deze potentie-zwangere tij. In de volgroeide mens De ademkanalen ida en pingala eindigen in linker en rechter neusgat, waarlangs we prana opnemen. Als we via de neus prana inademen heeft dat dus een direct effect op de potentie in de vloeistoffen en alle weefsels. Prana komt uit het subtiele veld Prana is Levensadem die bij het subtiele veld hoort. Er zijn verschillende soorten prana met specifieke fysieke functies. De verschillende vormen van prana die uit het causale veld, of het Lange Tij, via ons ademhalingssysteem opgenomen worden, tonen de interactie tussen subtiel en grofstoffelijk. Via het werken met de adem en de subtiele effecten, leer je je af te stellen op de subtiele lichamen en kan je er ook snel mee in verbinding komen. Adem willekeurig en onwillekeurig gestuurd De regeling van hartslagfrequentie, bloeddruk en ademritme verloopt in nauwe samenwerking en wordt sterk beïnvloed door de diepte van de ademhaling. Het bewust werken met de subtiele effecten van de ademhaling heeft vele voordelen. Het afstemmen op de adem Maakt bewust Verhoogt de aanwezigheid Verscherpt de alertheid en objectief schouwen Traint het perceptievermogen Vormt een ingang tot bewustzijn en luisteren naar je lijf, ook voor de cliënt Het verdiepen van de adem Bevordert de opname van prana, levenskracht Verlaagt de frequentie van de hersengolven Bevordert de samenwerking tussen hart en adem Bevordert creativiteit Maakt rustig 56

Werken met nasale cycli Maakt bewust van subtiele energieën Balanceert de hersenhelften Bevordert het synchroniseren met natuurlijke ritmesReinigt en opent de nadi’s Bevordert integratie van de drie breinen Bevordert integratie van de drie lichamen Vergemakkelijkt het verlengen van de sushumna adem Werken met natuurlijke ritmes balanceert het chakrasysteem. Chakra’s zijn verbonden met de endocriene klieren, dus de hormonale werking wordt ook op punt gesteld. Door het beheersen van de adem krijg je met intentie en attentie onmiddellijk toegang tot de eigen bio-energetische velden en die van de cliënt. Het relationele veld met de cliënt kan zuiver gezet worden. In de sushumna adem kan je gewoon ‘zijn’. De holistische shift zal gemakkelijker plaatsvinden in sushumna adem. Als ik, als behandelaar, me daar van bewust ben, zal ook de cliënt hier makkelijker in volgen. Als conceptie ignition zwak is, is ook de opwaarts spiralende kracht van de midlijn minder sterk. Naast de technieken van het versterken van ignition, geloof ik in het werken met de adem en met klank, waardoor nadi’s opgeschoond worden.

57

10. Besluit Het schrijven van deze scriptie was een oefening in perceptie. Om de holistische beeldvorming juist te krijgen, was het nodig om diep in de theorie te duiken. Nu is de vergaarde kennis inzicht geworden en zit het in mijn geest, in mijn gevoelswereld en in mijn vingers. Tijdens de sessies ben ik veel bewuster aanwezig en werk ik gericht met intentie en attentie met de drie velden en hun respectievelijke midlijnen. Elk veld vraagt een eigen benadering en ik verlies hierin mijn oriëntatie naar de midlijnen niet. Mijn vertrouwen is gegroeid en ik kan rusten in niet-weten, zonder afstand te doen van wat ik weet. Ik besteed veel meer aandacht aan de veilige bedding voor de cliënt en aan zijn ‘resource’. Ik richt me meer op de intelligentie van het menselijke systeem en zijn inherente gezondheid. Op die manier vertrek ik vanuit de oplossing en niet vanuit het probleem. De hele creatie, beschouwd vanuit het menselijke standpunt, is een kluwen van ruimtes in ruimtes, van cycli in cycli. Het is pure schoonheid, te zien hoe we zelf een kleine kosmos in een grote kosmos zijn. Door het proces van manifestatie van subtiel naar grofstoffelijk te doorgronden, wordt de samenhang duidelijker. Ruimte die voorheen leeg was, zit plots vol potentie en het besef groeit dat aan universele wetten niet te tornen valt. Wat voorheen als beperkend aanvoelde, wordt zo een basis voor groei, welbevinden, creativiteit en vrijheid. In harmonie zijn met de grotere waarheid houdt in: - Het samenbrengen van de drie lichamen - Het harmoniseren van de drie breinen Doen, denken en willen, komen zo op één lijn. Het is niet enkel wat ik denk of wat ik voel, maar een combinatie van de twee, wat zich uitdrukt in wat ik doe. Als ik doe vanuit mijn hart, ben ik één met de hele kosmos. Dan ben ik op de juiste plaats op het juiste moment en komt al wat ik nodig heb naar me toe. Mijn hart ligt op de kruising van de verticale en de horizontale as, net in het midden, waar hemel en aarde kunnen samenkomen en vanwaar ik kan uitreiken naar de ander. Met elke inademing begint een nieuwe cyclus, met elke uitademing blaas ik uit wat ik niet meer nodig heb, en word zo, steeds meer, wie ik werkelijk ben. Als je in stilte naar een mens of een boom kijkt, wie kijkt er dan? Iets dat dieper is dan de persoon Het is bewustzijn dat naar zijn schepping kijkt. – (Eckhart Tolle)

58

11. Bronnen Peirsman, Etienne Opleiding Cranio Sacraal Therapie, 2009-2012. Sills, Franklyn Foundations in Craniosacral Biodynamics, The Breath of Life and Fundamental Skills - Volume one, North Atlantic Books, Berkeley, California 2011. Sills, Franklyn Craniosacral Biodynamics, Volume Two, The Primal Midline and the Organization of the Body, North Atlantic Books, Berkeley, California 2004. Sills Franklyn Polaritietstherapie, Breng je energie in balans, een vertaling door Marijke Koekoek, uitgeverij J;H. Gottmer/H.J.W. BECHT BV, Bloemendaal 1996. Bhatnagar, Sri Shyamji and Isaacs, David Ph.D. Microchakras, Innertuning for Psychological Well-being, Inner Traditions, Rochester, Vermont – Toronto, Canada, 2009. Bhatnagar, Sri Shyamji, Prana kalender, [email protected], Nederlandse vertaling [email protected]

jaarlijks uitgegeven, Dirk Uittenbogaard,

Baken, Marijke Workschops Biodynamische verdiepingscursus cranio-sacraal 2011. Rossi, E. L. and B. M. Lippincott The Wave Nature of Being: Ultradian Rhythms and Mind-Body Communication, in D. Lloyd and E. L. Ross, eds., Ultradion Rhythms in Life Processes: An Inquiry into Fundamental Principles of Chronobiology an Psychobiology, London and New York: Springer-Verlag, 1992. Braden, Greg The Divina Matrix, Bridging time, space, miracles, and belief, Hay House USA 2007. Langedijk, Pieter en Agnes van Enkhuizen De parasympathicus, In relatie met stress, geestelijke en lichamelijke ziekten, Ankh-Hermes bv-Deventer,1989.

59